장음표시 사용
91쪽
fi agentia secundum qualitates huiusmoda in subiectum agerent nullam habens cotrarietarem pitta, ignis appliearetur mateis viae spoliatet omni uigore , de humiditare quid di quomodo ageret ira inflantanee, an successive indueeret in malariam dispo sitiones aptas Arma ignis is ipsammet Drmam a Quis dininet Experimentum huiusmodi nee Aristoteles nee vllus unquamortalium fecit.
Probabilius existimo tune etiam qualitates aptas introduci ab igne, non inflant nee, sed successue introductu iri Ratio est quia est de ratione qualitatu habentiu eonintrarium suceestiue intendi: tune autem non mutant genus aut naturam ex eo quod peraecidens non inueniant contrarietate in ta
ii subiecto. Ratio est quia quemadmodum ubi eatio inmobili est dispositio ad biis cationem B. v bicatio B ad bieationem ς; ita primus gradus est in subiecto dispo-
latio ad seeundum, secundus ad tertium, cilic de ea teras . vltimus verti ad larmam illam cuius est proxima dispositio. Alij lactessuitatem non ex natura quais litatis, sed ex pura resistentia contraria reis Pugnantis, oriri existimant. Aiunt enim ideo calorem in aqua successive intendi, quia quantum producitur de una qualitate tantum destruitur de opposita minc oritur pugna, qine nequit esse instantanea. Certum est accidentia quae carent contrais rio instantanee ditiundi, secus quae habent contraria. Luminosum statim illuminata
92쪽
De Astisatione . ος tum spatium ad quod e tenditur ipsius actia
uitam tantum liminat quantum potest. Calidum autem non statim, nee quantu aistest, sed per partes tam extensiva quam inistensue suum calorem effundit . Contingulio quotidie in agente luminoso simul calido quod tumen intra totam sphaerar
instantanee tam secundum intensionem mam secundum exensionem, calorem veru secundum utramque Reeessiue dispergit. Dices aliquae qualitates habentes contra terium aliquando instantanee producuntur de intenduntur, ergo successivitas non recte
refunditur in contrarietatem . Antecede
probatur in habitibus puta homo im temperantissimus aliquando evadit per unicum actum temperantissimus. Hinc est quod dicitur: actum viri uris intensum saepissime generare habitum . Ita contingit aliquando homines ex pessimis euadere statim optiis mos,ut constat legentibus acta Sanctorum Resp.disting. antec de qualitatibus pure physicis de procedentibus per actiones pure physicas: nega. De qualitatibus non puteolix sicis tendentibus ab agentibus Grais liter: omitte antecedens,& eodem modo diis stingue consequens. In iis quae pendent a voluntate libera sit transitus ab extremo ad extremui sine medio,itaut qui summe ama. hat in intanti A summe oderit in instantiae sed amor de odium non se habent sicut cain Ior frigus Haec enim sunt qualitate pure
Physicae de ab agentibus pure physe is , illa guxcm ci non sunt qualitater,sermo est etia
93쪽
de habitibus, vel si sint qualitates, non sunt ab agentibus pure physicis Ratio chir voluntas ab extremo transeat ad extremum
fundatur in intellectu representante moti-uaessicacia pro hoc , vel illo extremo, de Iibet late eiusdem voluntatis. Ex his habes tationem successivitatis haJheri ex contrarietate, siue illa contrarietas faciat actualem resistentiam, hoc est siue achii aliter in sublecto detur qualitas cotraria qualizati introducendar, siue non detur. Primum se habet per sevi semper accidit, secundum se haberet per accidens , si eueniret. Adverte autem quod secundum Philosophum eadem est ratio in praediistis agendi quae successive agendi Haec enim agun. vi contraria, ex quo alibi deducemus rationem cur mitio pugne sit actior, quam in progressu in fine Sed de hoc alibi. Motum igitur huiusmodi successi uu esse
non est qui negari possit. Est qui neget esse'
continuum,asserens motum illum intertus per morulas in et positas. Ita Capreolus Is primum dis mct. quaest a. art. a. quialterationem feri ait per saltus: ita ut in inia stanti e producatu prima qualitatis particula,in secundo vero detur morula , in qua subiectum disponitur ad secundam particu lam eiusdem qualitatis quam recipit a tertiovi sic decςtem usque ad ultimurru . Huic sentenis pauci subscribunt: Nos cum multas repugnamus asserentes quod Intensio quantitatis alterati ure motusco minuur.Pictatur haec conclusioci quia nuta
94쪽
De Alteratione. 67milla est ratio interponendi morulam, ergo&o Probatur antecedens ex natura agentis
necessata quod approximatum passo apto pati, neces ario agit. Confirmatur hoc de euertendo principium Aduersari j duo videlicet post primam particulam qualitatis introductet quiescat disponat subiectu adulteriorem intensione. Hς enim vides lurimplicantia. Si enim quiescit , quomodo disponit subiectum, nihil agendo in ipsum si autem aliquid agat , quid aliud producit risi qualitatem Est igitur contra rationem imaginari otium huiusmodi Contra ea quid icta sunt. Obiicitur pri mo experimentum quod refert Philosophus probi. Secti a . Fundus, ait, valorum non urit quae quam feruentissima continent
Ied plerique fundos sub linentes deportant;
aqua vero ipsa exempla urere post et , ergo experientia constat fundum vasis qui it proximus igni non ςque calefiet i, ac aquamque e in summitate vasis ergo falsum est partes proximiores magis pati ab agente
Resp. admittendo experimentum quod est unicuiq; obuium. Et hoc admisso cocciata prima consequentia distinguo ultimum Consequens: ialsum est,&c ceterispata bub: riCLO,ceteris imparibus concedo. Habes huius problematis soliuionem apud eunde Philosophum. Ait enim ideo undum vasis non urere, quia caloris fundo vasis contra ous ab aqua extinguitur. Hi olutione
vesi elligas scire debes aquam quo magis
95쪽
ealefit eo magis rareueri, quo autem magis rarest, eo magis leuitate. Hinc aquait
xima igni incalescens sursum ascendit, quae autem minus calida est, adeoq; plus frigoris retinet deorsum cadit ut pote grauior . deorsum aurem cadens fundum leuetis ita temperat ut tangi possit. Quod si tandiu
cupponas ignem,ut tota aqua efferveat tune vide ne manu sustineas lebetem, nisi uri velis & excoriari. Obij. 1. Si quis admoueat manum proisaime igni vehementi, sentit calorem vehe menti mum, ergo calor non producitur successive sed instantanee. Resp. cone antec negando eontiq. Cuis ius falsitas constat ex eo quod si quis illi manui qua sentit calorem vehementissimii. manum alteram superponat, inueniet illa non esse calidissimam , immo quandoqu esse frigidam . Ratio igitur sensationis praedictae ast quia sentitur calor non solum receptus in manu , sed etiam agent in igne verum quidem est agens validius caeteris paribus plus qualitatis producere intra idem tempus, quam minus validum. Contra secundum Articulum obiicitur primo auctoritas Philosophia Physic. ter. ruat, dicentis'nod qui dicunt rem continue alterari repugnant manifestis ergo se- eundum Philosophum manifestum est motum alterationis non esse continuum sed
eiscretum in Rela Quod qui Aristo:elem citant hoe
96쪽
1hodo . repugnant valde manifestis mam scis Dissimum enim est nihil almd ibi Philosophum intendcre nisi res alterabiles non alis terati per omnia saecula saeculorum,sed qualibet alterationem tandem habere finem Lapis, inquit ille, non semper magis ac magis indurescit, sed tandem in aliqua duritie conquiescit. Et uniuersaliter matus huius-mo i aliqua quiete terminantur. Obii. a. Si intensio qualitati: esset mo istus continuus in quolibet spatio temporis produceretur in subiecto intensio in ita coii sequens est absurdum , ergo antecedens. Sequela maioris probatur qui . . qualibet pars temporis constat instantibus infinitis ergo per instantia finita super-
adduntur noui nouae partes inlensionis singulae aequales uni certae . Hunismodi autefactant intensionem infinitam.
Resp. Negando sequelam maioris , Ad
cuius probationem nega antecedens . Ex dictis in Physica nec tempus constat instantibus nec continunm pcrmanens punctis utrumq; autem est diuisibile in infiniis tum . Quem ad madum igitur in continuo permanente non est assignabilis ulla pars quae non sit in alias plures minores .minores diuisibilis ita in successivo quaelibet assignetur est in alias mores nil notesdiuisibilis. Non est igitur nec in tempore nec in qualitate producta assignabilis vlla pars, quae fuerit tota simul , cum hoc dis em mine, quod in qualitate pars prior manet cum posteriori, secus In tempore
97쪽
ana ratione qualitas intendatur.
Eefelluntur alleva sententia, nostra statuitur P Rrima sententia est qualitatem intendi
per depurationem a contrario. Hanc
sententiam tribun ni Midio quod a. quaest. s .&I de Gener quarti 18. Probatur autem primo auctoritate Philosophi dicentis subiectum esse magis tale, quando minus habet de admixtione contrari j. Puta aquam elle magis riuidam, quando minus habet de admixtione caloris. Secudo. Per hoc praeci se, quod ab aqua liquid caloris auferas introducti ab igne, evadit magis igida;ergo per puram deputationem a qualitate contiaria . alia qualitas euadit intensior Haec sententia reiicit ut satis communiis ter. Aliud enim est habere minus caloris
aliud habere plus frigori sicut aliud est
non esse calidum, aliud esse frigidum. De Angelo reste dixerat; non est calidus, inc p. te autem fest frigidus. Immo si congruenister ad ea quae alibi dicta lint ex Philosopho philosophemur intentum natura cale iacientis primarium non est aliquid tollere, sed aliquid ponere , Actio enim primar:otendit adens, secuodatio autem ad
98쪽
nonens illius entis , quod est incompose-bile cum ente quod fit
Praeterea multae qualitates intenduntur sine ablatione contrariae neque enim est de ratione qualitatis intensibilis habere contrariam : puta lux tenditur per utri piliscationem luminosi vel per ima lorem apis proximationem ad illuminabile, Sc tamen
Iux caret contratio Gratia etiam intenditur&care com rata . Igitur ratio Aduersarii non est uniuersalis pro omni qualitate
intrensibili , adeoque, ex hoc ipso capite
Vlterius. Vna qualitas depuratura contraria non per hoc quod contraria tota qua inta est auferatur; neq; enim per quodlibet incrementu caloris rotum frigus absumitur ergo depuratur subiectum a contrario per decrementu contrari j,& consequenter ntrarium remittitur per ablationem partis. Si autem remittitur qualitas per abla. tionem parcis a parte, recte eciam intendi turperaditionem parcis ad partem Denique sequeretur ex praedicta sententia , ad qtiodlibet incrementum plotas in aqua, remanere in eadem eandem semperri. ensuram frigoris hoc rcptinat ergo id&c. Probatur . Da intendi calorem in aqua, das consequenter depurata aquam a
frigore De iterum quam frigefieri, seu redire ad pristinum frigus, dabis aqua pure praecise deputata calore; per hoc autem praecis quod a calcire dc pure in non Producitur secundum te fragus, cygo aqua
99쪽
euadit frigida sane ullo frigore, vel frigurantecedens simul expellebatur ab aqua uncalefaciebat, de simul emauebat in aqua adeoque praeter haec contradi tarii, videlicet quod fragus simul pellaturin mul remaneat, habes quod aqua dum incalescit retinet totum suum frigus.
Propterea probabile est nihil aliud voluisse qui hanc sententiam posuerunt, nisi
eadem actione qua subiectum depuratur ab ua qualitate aliam in eodem produci illi contrariam. Et in hoc sensu explaean.
dum est dictum Philosophi quod est verissimum. Quantum enim plus addis caloris, tanto minus est frigoris , aut e conuerso non quod magis frigidum habeatur formaliter perpura carentiam caloris, sed quod unam intendi ex qualitatibus, est con
comitanter alteram remitti mira eandem contrarietatem, e conuerso.
Hinc patet ad rationem, distinguendo per ablationem caloris euadit magis frigida, formaliter nega; concomitanter I concede antcc. nega conseq.
Secunda sententia apud Thom istas satis celebris est qualitate intendi per hoc quod magis a sque eadem indivisibiliter manens radicetur in subiecto Hic inodus loquendi metaphoricus sina lares suos varias diuisit in classes Neque enim radicationem istam uno omnes modo explicant ut videre est apud Suarium Tom. I. Metaph.disp. .sesit. I.
Alij enim radicationem hanc aiunt is
100쪽
hoc consistere quod qualitas acquirat perisfectiorem existentiam in sub:ect Hec explicatio maioris radicationis eradicata est a nobis in Physica,ubi essentiamin existen.
tia esse realiter idem demonstrauimus. Imo
pugnatur pretare praescindendo ab identitate alibi demonstrata. Haec ipsa existentia vel est indivisibilis, perfectior acquiritur per destructionem inperfectioris, vel est diuisibilis de ex imperstetiori, euadit perfectior per additionem partis ad partem; neutrum dici potest,ergo nequit hoc modo explicari intensio Minor probatur quia si dicas existentiam acquiri persectiorem per hoc quod imperfectiori destructa , allade nouo ponatur in reum natura sequitur aquam dum restigeratur producere in se calorem. Probatur sequela quia sicut existentia persectior habetur pre destructione imperfectioris is productionem persectioris pila conuerso remissio habetur per dest lictionem perfectioris is productionem imperiaecioris, adeoq, aqua, dum remitti ur calor in ipsa,dat semper nouam notuam existentiam calori imperfectiorem quidem imperfectiorem; dare autem exIstentiam rei illam producere sunt unum idem .Quod si dicas existentiam qualitatis euadere persectiorem per hoc quod nouas ct nouas partes acqurat,idem de ipsam et caloris entitate dicetur commodius videlicet qualitatem intendi per adduionem gradus ad gradum.