장음표시 사용
801쪽
potentiae cognoscentis, sed per actum subsequentem potentia appl.ntis . Delectari
in pulchritudine obieeti Visi, vel audat, est
potentiae appetentis obiectum visum, veauditum, appeti autem musicam, vel aliud huiusmodi non per aur formaliter , sed per voluntatem pro eriti habent . Actus enim desiderri Motiquisiti talis obiecti non sunt a potentia aditiua eiusdem auistem est inquirere cuius est appeterem eiusdem autem quiescere in obiecto possesso cuius fuit & appetere obtectum, media ponere ad essequionem obieet. Huic est aliud argumeotum pro sententia Scotistica Beatitudo sormalis consistit inqive te vitali appetitus rationalisci quies
vital sappetitus rationalis est actus voluntat: s; ergo beat nudo formalis cosistit in actus voluntatis, Maior probatur: quia per beatitudinem formaliter debet satiari appetius hominis, seu inclinatio hominis , ut
homo est huiusmodi autem appetitus cst
appetitus rationalis, hoc est secundum rationem Ratio enim repraesentat summum
bonum per repraesentationem summi boni excitat appetitum ejusdem lic appetitus dicitur rationalisin hominis ut homo est Minor autem probatur i quia appe Litus rationalis is voluntas sunt unum idem:& consequentes eiusdem voluntatis est secundnm rationem appetere n-
re quam appet, iam possesse iucundari inquiescere. Praescinitimus hic', ut vides, abeatitudinem naturali,&supernaturali. Pro sua
802쪽
De amore boni. sasupcrnaturali afferunt Scotista testimonia
diuinae Scripturae cuiusmodi sunt intra
ingavdinm Domini tui. Torrente volunptatis tuae potabis eos quae aliis explicantur velut immediate consequentia ad formalem beatitudinem, vel tignificantia iucunditatem cuilibet potentiae suum bonum possidentis. Asia etiam ratione utuntur Scotistae quod vidi licet obicctum bearificans, beatificat sub ratione fur mali summi boni: aiatio autem boni formaliter dicitur respecti-ue ad voluntatem Pergo beatitudo formalis consistit sor maliter in actu voluntatis. Pro batur cons. quia beata ludo formalis debet
consistere in possessione obiecti sub illa ratione , sub qua format ne habet rati nemheanr: . sed habet rationem beantis sub retionem boni , ergo consistit in possessione,
quae sit formaliter sub ratione boni haec auiatem est pom siro propria voluntatis. Tettia sententia media inter utramque
dum utram q. nit, ponitque beatitudinem consistere tum in actu intellectus tum in actu voluntatis. Hanc amplectuntur ex re centioribus non pauci. Huius fundamentum est quia tum intellectus , tum volun ista sunt potentiae uniuersales , adeoque capaces uniuersalis boni in uniuersali autem bono ponunt beatitudinem obiectiva tria dua igitur is potentia capaces sunt possidendi beatitudinem obiectivam polIessio autem beatitudinis obiectiva est orae abs
803쪽
ritiae indivisibiliter beatitudo consssit ii aut neque persolum actum intellectus neque per solum actu voluntatis beatuscosis filii ars Praeter hoc quod est possidete
uniue sale bonum conuenit praeterea viri.
quae potentiae in hoc eodem obiecto delectari quamuis enim bonum sub ratione Drmali boni explicetur per ordinem ada petitum monsorpterea noni test etiam sub hac ratione pertinere ad intellectum Ratio est quia etiam in intellectu fhrma. liter ut tali reperitur ratio appetentisci appetere enim , ut ali dictum est, est es huic velli illi rei proportionatum ut bono suo, sed inici lectus etiam summo bono est
proportionatus ut bono suo; ergo etiam in . tellectos appetit summum bonum Minor piobatura quia etiam inici lecti bonum est intelligere in intueri summum bonurria:
adeoque etiam in tellectu est appetitus innatus ad cognitionem summi boni raule autem appetitui satis fit per praesenti arro eiusdem in intellectu . Praeterea obiectum beatificans non est solum summum bonum, sed summum verum; adeoque aptum etiam
secundum hanc ratione sat a re appetatum innatum intellectus natura sua tendentis in
verum . Vbi aduert quod ipsa tendentia in summum bonum per modum intelligentis, est tendentia formalis miserum ratio enim veri dicitur per ordinem ad intellectum , sicut ratio boni per ordinem ad voluntata tem sicut girur qui amando tendit in obicctum , dicitur tredere iii bonum forin
804쪽
sor malile r ita etiam .la tendit cognoscendo, dicitur tendere in verum. quia honum ut bonum est cognost: bl , ideoctiam honum vitale poteti crminare tendentiam , quae si tendentiacim verum , dum honum vere cognoscitur ut bonum, Atque hic, ut vidcs de intellectuin voluntate loquimur in sensu formalici cum enim intellectus sit realiter voluntas , eo
ipso quod beatitudo consistit in actu intellcctus cossiit in actu utriusque potentia
cum utraque sit nara sed controuersa est an anima beetur Cgnoscens , an ut a, mans, hoc est an per actam , qui sit intustio aut contemplatio obiecti, an per actum co- sequentem ad huiusmGdi conleplationem, qui est actus gaudin, utrumque actum dari, di necessario dari in beato omnes admittunt inviso , an in altero tantum, an in
utroque disputant 'in hac di putatione praecipuas sententias hic retulimus. Quod si quaeras quid in hac controuersia sentiendum sit Secunda videtur omnium probalissima quae videlicet beatitudinem po tili actu consequente ad contemplationem obiecti Ratio quae in hanc sententiam trahit est illa , quam secundo loco rem tulimus, quod videlicet per beatitudinem formaliter satietur appetitus rationalis , qui non est intelellectu sed in voluntaἰ ;intellectus enim non apetit nis innale . cum voluntas appetat secundum rationem hoc est feratur in bonum hi per rationem
805쪽
st ratio , eius tamen appetitus non est secundum rationem , nisi materialiter, cum a non consequatur ad repraesentationem boni: imo nihil aliud est quam aptitudo attingendi, e repraesentandi quo blibet let,ligibiles , satietas autem appetitus ulu Lmodi, non est satietus appetius hominis thomo est. Probatur hoc . quia hoc modo apis
petere conuenit etiam non homini , imo
omni rei simpliciter : nulla enim est res, quae non alicui obiecto proportionetur ut sibi consentaneo. Propterea putamus eos, qui beati iudinem ponunt in actu intelle. O us ponere beatitudinem intellectus, pro
beatitudine hominis aliud autem est id, in quo quiescit Intelle eius; aliud in quo quiescu homo Intellectus quiescit in contemplatione formaliter; homo autem in delectatione circa obiectum seu in frustione a obiecti quod contemplatur . Haec autem formalis quies intellectus est radicalis quies hominis, quia necessita ad gaudium, in quo forinaliter consistit quies hominis ut homo est: adeoque recte contemplatiali inusinodi dicitur beatifica, quia vere ea tisica , dum ponit in an jma obiectum perfruitionem cuius est formati ter beata. l. cur autem intellectus beatificatur formaliter per cotemplationem obiecti intelligi bilis: sic etiam oculus dicitur beatificari suo inodo per visionem oblecti aspectabilis, auditus per auditionem obiecti audibi
Ex his , quae docta sunt resoluenda est quae
806쪽
De amore boni. 7ssquaestio proposita circa amorem boni. Dicendum est igitur primo Bonum potest et a Proponi voluntati, ut necessit et ad exercitium amoris. Probatur haec conclusio; quia de facto Beati, dum vident Deum ut in se
est necessitentur ad eundem amandum
ergo bonum ita proponi potest vi c. Ratio a prior est i quia Beatis non solum proponitur summum purum bonum, sed
etiam clare proponitur voluntas autem
natura sua propendes in bonum in sum in mum bonum , summe propendet, si illud idem clare' iu: de proponatur Amor
igitur ille, quamuis necessarius, est tame .summe voluntarius, quia est secundum propensionem voluntatis. Hanc conclusionem non est qui neget. Dicendum a. summum bunum non ne incessario amatur. Probatur Conclusio qtna summum bonum g necessaria apparet sub ratione summi boni, ut patet ex dictis. Dicendum . non solum summum bonu, sed quodlibet bonum apparens sua praecisa ratione boni necessario aliquo amore amatur. In vcritate huius Conclusores fundatur necessitas motuum, quos vocant priamo primos in volunt qui sunt quidem voluntari non autem liberi Ratio a Pori est , quia bonum est obiectum naturale
complacentiae voluntatis diximus enim voluntatem ita esse natura sua determinatam
ad bonum, sicut oculus est determ in altis ad coloratum auri ad sonorum 4otiescum
807쪽
num totiles natura sua tondere innato fertur in ipsumci quod aute ita fit, neces ario ita fit, necessitate etiam quoad exercitium . Non ita accidit quarulo simul cum bono apparet aliqua admixuo mali quam enim naturaliter amat bonum, tam naturaliter odit malum, in quo differt ab iis potent ijs qua non sunt ex ad opposita obiecta, R ad Oppositos actus , quia in obiecto habente rationem boni admixtam rationi mali, non habet neqe pure id quod allicit, neque pure id quod remouet essedis rationem ap-ptam mouere in ratissi ne aptam remouere: propterea in tali casu ne trum necessario agit , hoc est, nec necessario amat, ne ne, cessario odit L d vel alterutrum pro suo rubito, vel netrum.
Confirmatur in uia in huiusmodi moti . bus etiam circa bonum sensibile, puta circe vinditam , non reperitur ratio mali moralis; non enim per actus primo primos peccatur igitur ad ipsos non datur libertas neque quoad exerci sum seu contradet lonis Conseq. probatur; quia si sis liber ad hoc ut mouearis , vel non auearlsi eae dicti immtibus, manifestum est posse dari legem p ohibentem ne mouearn, si autem potest dari lex ne huiusmodi motibus mouearis , T. tu primo primi possunt esse peccaminosi formaliter quod est contra sensum communem Sapientem enim huiusmodi ex dari possit, datur de facto; est enim lex nauturalis, saltem circa illa oblecta quor ur
amor est lege naturae prohibitus; huiusmodi
808쪽
De amore boni. 7 7 autem acriar esse peccaminosos nemo conis cedet, adeoq; nec lege naturae prohibitos. Confirma uir i. quia neccssi quain Omnes admittunt in Beatis etiam quoad exercitium amandi Deum, non fundatur in alio quam meo quod appareat illis purum bonum in uotiescumque igitur apperet purum bonum, datur necessitas ad amorem. Da enim posse voluntatem non amare bonum nihil prae se ferens nisi rationem boni &assigna, si potes, cur vides Deum nequeat suum amorem suspendere , Claritas vision nihil aliud facit quam necessitare ad perfectiorem intensorem amorem , sicut v. g. perfectior applicatio ca 'e laetitii ad calefactibile determinat ad intensiorem calefactionem. Cet crum quacumque applicatione applicetur, aliquali calefactione calefacit dummodo non impediatur ab aliquo contrario , hoc accidH bono , quotiescumque apparet admixtum malo Accidit inquam posse non mouere, hoc est non amari, non alite seper non mouere, hoc est non amari,cu in tali circumstantia possit pro suo tibito voluntas, vel amare vel odisse, vel nec amare, nec odisse, ut dictum est supra
Satis it obiectionibus. Odijc i. Contra primam Conclusio
nem Per quemlibe actum voluntati amamu felicitate me ergo summum bonum
809쪽
mam necessario amatur. Probatur ant. quia per quemn bat actum voluntatis amamus bounm; ergo amamus, si non totam, saltem aliquam partem nostrae fclicitatas , sumismum enim bonum quod est nostra adaequata filicitas consistit inadaequat in quolibet particulari bono . Atque hic quod dicitur de amore boni inteis gendum est pari formiter de odio mali; qui enim odit
malum, vult per hoc formaliter bene ha here quod est formatissime amare feliciis talem Confirmatur hoc quia summum honum nostrum est uniuerse te bonum. vniuersale autem honum adaequat identificatur cum omni uadaequa te cum quoli-het bono Ant etiam probatur tum a toritate , tum ratione Augustini dicentis passim,&explicantis quomodo etiam peccantes, dum actu peccant , felicitatem ament, cuius per peccatum iacturam faciunt . Exemplum sit in Epulone Quid
amat puto etiam inter crapulas, nisi voluptatem cur autem voluptato amat,
nisi ut bene se habeat inmat igitur bene se haberes, qui autem bene se habet, beatus est, Hinc est illud eiusdem Angustini; posse videticet diuinare quemlibet quid om
nes, inguli velint i volunt scilicet omnes esse beati Proba cur iam consequentia; quia non quodlibet bonum apparet sub ratione summi boni ergo si amando quodli.
het bonum ametur felicitas amaetur summum bonum, etiam quando non appparet
810쪽
De amore boni. 7s9Resp. I. per probationem consequentis destrui veritatem antecedentis: si enitria,
non apparet ratiosum boni, non amatur summa bonum nil, et1lmam alia quin prae incognitu:rursus si mo apparet ratio sumi boni, nec ratio felicitatis, ergo &c., Resp. 1 in hac oblectione multa conis laudi Antecedens si bene intelligatur, est verum, Bene autem intell: gitur si aequi uoce sumitur nomen hoc eam udo : videlit et tam pro imitamento' lodam beatitudinis, quam pro beatitudine ipsa Cer-
tum est eum , ut carnalem voluptatem amat , per qua novit se ab aeterna volupta is te deuiari, non amare per illum actu Beatio, rudinem veram, sed imitamentum quodda beatitudinis. Patet hoc , quia volupta: praedicta non solum non videt vim condui ctivam ad beatitudinem, sed potius vim au eadem beatitudine repsit sitiam mequiti glorur voluptatem hanc amare neque ut rinem, quia non est ipsa beatitudo , neque ut medium, quia non est ad beatitudini migitur amans ipsam, non amat per huiuia modi amorem beatitudinem rursus neqtie amat illam ut particulam beatudinis,l lm quia remouens a beatitudine non et pars
beatitudinis tum quia volu tas huiusmodi nou est inter bona , quae beatum Issi.
ciunt superest igitur ut ametur Vt Vmbraqliaedam , ct imago erae talici latis , quia per se licitatem homo contentus vl-
uita implicat enim beatum esse . non esse contentum, homo autem in voluptate praedicta