장음표시 사용
131쪽
liuer si omnia leuitate, nullum graue, contra manifestam experientiam. q Praurea si pondus J Secunda ratio: Si praedicta corpuscula grauia aut leuia
sunt,movebuntur ad medium, vel ad extremum, deorsum aut sursum : qnod repugnat, quia infinitum omnes locorum differentias confundit, S: tollit ;quibus sublatis nullus motu s,sive naturalis,sive praeter naturam,rec poterit. r Pra dire ubi J Tertia ratio:Locus, ad quem unum corpus tendit contra naturam, &in quo per vini quiescit, est alteri corpori naturalis, vi inductione patet. Nam, v. g. IO-cus infimus quo ignis truditur,& in quo detinetur contra innatam sibinclinationem, est terrae naturalis: si ergo insectilia corpora repugnante ingenio deorsum seruntur, nec
nisi per vim inibi consistunt, alia
erunt corpora, quae eodem per se tendant, ibidemq; suapte natura m neant . Quod similiter concludi potest, si quis dicat, eiusmodi corpuscula naturali impetu inferiorem l cum capessere. Non igitur omniapti icta indivisibilia grauia erunt, nec eundem appetent locu . Ex quo rursus Ieouitur, quod antea colligebatur, plura dari loca: contrarati nem inliniti omnia occupantis. q Praterea Epondus fabor vel I Aratem, atit Urimnm quid serues, aurmedium erit. Hoc autem esse nequit, quippe cum si se itum e emnino aum. etsi meditim non MI auι vltimum, ne
que hoc quidem essura. hoc autem in- 'AE , Or nuctas lationis Deus eo peritus erit. Ai hir si non si , metus non erit t
moueantu ν enim aut secundum natura, aut prater naturam,necesse e T. Hae au
t m defnitas ni propriis alienisis locis.
n/t quippiam, aut quo fertur , litam alas
Deum mi am competere natura neces
se erit; quod quidem ex in mone pat is potere, non omnia sane pondus, aut leuitatιm habere ; beu quadam habere, qua m non Labere necesse est. Vniuersimi ur corpus i nitum non esse. his. qua diximus , Ptes.
No plures ne a autem dicamus I Postquam ostendit,uniuersum non esse magnit esse mun-i di ne infinitum; accedi t ad probandum,non plures esse mundos chos a eos I. hy- tem coeli nomine significat.) Pra Pothesia. mittit ergo in prinus aliquot hyp theses , quae ad propositum suaden- CAPvT VIII. dum usui erunt. Prima est; omnia corpora quiescunt, de mouentur, tu natura sua, tum vi s loquitur autem de inferioribus tantiam corporibus. Haec enim cum dissolubilia sint. sicuti a potentioribus immutamur, de ad interitum rahi untur; ita a prinpriis locis per vim dimouentur. b Atque emo in loco I secunda h pothesis: Votcunque aliquod corpus
secundum naturam, & non per vim manet, illuc. aturae impetu fertur: & E contrario, in quemcunque locum per naturam corpus aliquod tendit, in eo naturaliter consistit.
Quod similiter de nio tu & quiete violenta a terendum cst.
eonsideraκ m diximus usa ,siquis pia
demonsIratum esse de corporisus vn uersaliter non putet, extra mundia hune
nihil ipsorum Usepse i se sermonem
132쪽
e Pra erea si hae J Tertia hypoth Ss: Si qua loci mutatio alicui corpori violenta sit, eius contraria ei it ei secundum naturam: vi,quia motus in locum superum est terrae violen- tu , motus deorsu erit ei naturalis. d Atque si ad LoeJ Ratione a motu desumpta ostendit, non poste dari plures mundos: quia oporteret cuia libet suam ei se terram. Quare terra, quae in alio inundo exilicret, ad imcum huius demearet: idque aut Pernaturam, aut per vim . Si per vim, iam mutat o , qua est a medio huius mundi ad medium illius, foret ei s cundum naturam, ut tertia suppositione coniicit. Quod tamen fallum est: quia a medio Universi non P teli terra naturaliter moueri, repugnante grauitate,qua pollet. Vnde etiam patet, nec siecundum naturam posse terram alterius mundi ad locum huius venire. e Pra et ea municos uniuersos I pe
gi tollendere institutum, simulque remouet, quod quis superiori argumento rtasse responderet: nimirum , mundos non constare ex ijsdecorporibus, & ignem ac terram alterius mundi diuersae naturae es Ie . ideoque non tendere ad loca huius . Ait igitur, oportere mundu virum-zue ex corporibus eiusdem natui ae: inclinationis costa tumesic: alioqui non specie,sed solo nomi ne co- uenirenti Quod videtur alienum ab eorum dogmate, qui plures mundos secere. Quare sicut portio aliqua nolim terrae ad hoc medium, portio nostri ignis ad extremum hoc coim tendit . quia omnes eandem habent specie formam: dabuntur ita ualteriusmundi terra ignisque, quae adluc ipsa loca nitentur, ut ratio an l. adducta sumebat . fme -- it J Quos neque plures mundi eiusdem speciei ene possint, ex eo concludit qui a cum m ttonu genera certa ac desinita sint. necesse est, ea in hoc unico mundoc Pra ereo, si hae la fio et Ur, eontra Ha competit se cundum naturam .d Atque si ad hoc metum idine vi Tex. 7 terra feretur Ibine issuesco'. dum naturam seretur. T si hie terra non vi ma
Namsi h es Deoiueumni nomine io' n.uform ,eadem ea. qua illic c, hie sunt dicuntur: Oiuersum se rue nomine prefect . tantum mnudus dicitur. Pa- ιιι igitur , ipsorum aliud e medio. aliud ad medium aptum esse si te natura
serra: si ignis omuis cius iam ei forma.
admodum parari ignis,qua hoc inmunda sunt. f Hic autem itasese habere reo - Tex. γ'νίο exsuppositionibus hisce pater.quas de
hoc medium api αμπι serri a c, lenis riam, qui es ibi. ad hae ultimum se ris apte natura potere At impossibiti s si
enim hos eueniat , μι sum quidem terrasto in mundo,unem autem ad messium serri nrcusι est.Simili modo , terram. qua eu hic οῦ medio secundum naturam ferri, messium terius mundi perentem n
nendum non res,eandem corporum natu
comprehendi, S motus huius atque it Ilus tu eandem natura consentire. Qua re haec nostia terra ad centrum inius tendet, & terra inius ad centrum huius Quod tanton fieri non posse ,, inde conii at : quia ram torra per se ac Gapic viva tuta ac servius , cum nequear in hoc cca iis ad illud penicillic , aut contra;
133쪽
nt si e centro abeundo,atque a leb insuperiorem locum nitendo. Itaque
aut asserendum est, utrumque mundum non eiusdem naturae corporibus conitare, quod fuit paulo ante impugnatum: aut fatendum, neutiquam uno plures esse mundos. g Ce sera aurem. J Putaret se lasse qui iam, etsi terra uti iusque mundi eandem specie naturam tabeat ; non posse tamen ad locum huius moueri propter intercapedinem locorum. Hoc x eo confiitat,
quia spatii longitudo di distantia
non mutat rei essentiam , nec us et iones,quae illam necessatio consequuntur; esto, accidentarii discriminis rationem inuehat. Quare si te ra utrobique ea indem naturam sibi vendicat,eandem obtinebit inclinationem: . nec non & motum, quia ab ea necessario manat.
h At vera metum. J Aliter mum di unitatem comprobat,ad hunc se re modum : Constat, corpora aliquem motum sortiri,cum non semper quiescant. Pro comperto itemnaberi debet, non moueri illa omnibus luis motibus per vim : quia uod nullum motum ex sua naturabi vendicat, nullum etiam violentum subire potest ; cum violentum dicatur, quod repugnat naturali inclinationi rei impellentis ad oppositum. Oportet erilo naturalium corporum, quae mundi partes sunt, ali quem esie naturalem inois: & qu rum eadem est specie natura, cundem esse motum specie . At motionis , quae est eadem specie, idem est
terminus. Igitur in magia uia tenden t ad medium, omnia leuia ad locum superum huiusce naucli: proin deque de terra huius verget ad centrum alterius, ta ignis ad locum superum eiusdem. i m autem. J Quod antea posuerat , videlicet omnia corpora Physica vendicare sibi determinata loca, ad quae natura sua serantur, ex eo suadet. Quia omnis mutatio est ex quoddam in quoddam; non indiscriminatim, sed definite. NO. n.albuv. g ut ex Grammat co, sed ex nong Censere autem, aliam plicium
esse natura . si minus aut plus a propriν locis disrenr, metas egreditur rationis . Quid enim refert, anta longitudιne,a tanta dissent ρ disserent enim tanto rariove magis. quanto plus dissant: se mam amem eandem habent. si Ar vero moria ipsorum aliqu8 esse necesse e II: patet en ιm iis metieri. m-nιbusne igitur motιbus et i moueri, eontrari q. dicemus t At qued omnino m μοι visi non est,id ut G moueaturfieri nequit. M igitur est quispiam mosus il serum seu 'dum naturam, eo usana
qua funi et rim forma. c singulorum
ad tinum numera locum . ad hoc inqua messium. ad hoe ultimum motionem esse neese eLI. Sι vero ad eadem sterie, plura autem numero motus ipsorum M. pr pterea quod singula plura quidem sumsecie et re o non disserunt i non Aviequidem partium tale , hure ausem nonial sed ititer omnibus idem acco modabstur. Eadem erum omnes inre e sesterte eonsor essinumero vero quam ms a quavis di Τννe. Hoe autem ideo diaco, uia partes qua hietat, par ει qua in altero mundosuns, interse Muturhabent: ea qua hine est sumpta. nusta disrentiam ad ea νΛm partium Ulam habet sua in alio, Di eodem sunt m
do, sed eodem modo se haser ad omnec squippe cum inire sese non crans fomma . Quare aut hascesuppesitiones mo.
se necesse est. Quia r. caelum his eisdemnes sensignis eisdemq. necessua-tibus unum serum . c non plurra esse, necesse est. i Esse οὐ quippia, quo fori terra ea
apta ae ignis,exceteris D paret. in mid quod mouetur, ex quopia in qui pramutatur. Atq. hae,ex quo inquamis in quod eri edis G1. Urs aῶι mutatio nita es anp. Id. n. quod fanatur, ex mor ιo it ad auitat ; id, quod ac restra, Ffitate parua ad magnam aecedit, et id ergo, rueertur, lege eaAsusinei vim Lee ex loco in locia e o sit. Id ergo ex 'Vo,er
134쪽
Consutatio responsonis. Quo pacto motus circularis
versetur inter con- rari os terminos.
tur opinio quoruda , de motu grauium , delevium.
albo,ut in pusicis explicatum fuit : siquidem oportet onanem mου tationem
finitam esse,cum natura effigiat infinitum . Mutatio autem finita esse non potes, nisi certi in terminum, quem petat,&in quem desinat, propositu habeat. Quare oportet terram atraq. elementa certum habere locum, a natura praescriptum, quum ideant,& in qu cm, ubicunq; sint,suopte ingenio inclinentur. x Nam creonu sio. J Diceret quispiana, motum circularem non nabere certum terminum cum non tendat ex uno contrario in aliud. Occurrit , etiam motum circularem suonaodo versari inter contrarios .atque adeo inter definitos terminos, quatenus in eo inuenitur sua,qualiscuq. ea sit, oppositio : non secundum aliqua pucta in circulo designata, prO- ut sunt puncta ipsius circuli sed duntaxat,quatenus sunt extrema diametri , quae maxima in circulo distantia aestimatur. Item, quia licet totas phς-ra per se ex toto non mutet locum , mutat nihilominus ratione suarum
partium , quibus diuersum Vbi partiale siccessive respodet, ut alibi explicatum fuit. l Non ferri autem. J Indicio quodaostendit, corpus naturale non ferri in infinitum, sed ad certum terminii: quia terra. quanto longius m auctur, di quanto magis centro appropinquat, talo fertur veloc ὰs: similiter i. ignis, quo altius evolat, & ad natiua sedem propius euadit. Quare cum haec malor velocitas ex maiori grauitatis di leuitatis impetu obiremat, si
motus naturali& corporum non concluderetur certis limit ibus, sed immesum de interminatum spatium decurreret; sequeretur, grauitatem Δἴ l u Hatem in infinitum crescere quod fieri non potest, cum natura ab infinito
Nota lacum hune Aristotelis, ad explicandam controuersiam de causa maioris celeritatis in motu naturali grauium de leuium . Aperte enim let tit, prouenire maiorem velocitatem accesssu & incremento grauitatis& l ui ratis. Quod tamen non de ipsa grauitate quasi habituali, sed de accidentalia, quae eis impulsus siue impetus ab illa ortus , intelligendum est, ut suo loco fusus dicetus. m At verὸ nequιJ Arrepta ex dici is occasione, explodit sententiam quorundam Philosophorum, aientium, corpora grauia& leuia, posteaquam suas formas sortita sunt, moueri iniecto sibi impetu ab externo morore, eo modo, quo unum corpus a sorii ori protruditur & vi defertur. Prima ratio conira hanc sententiam est: quod quae per vim cientur, quo sunt maiora, eo minori impetu aguntur. Et tamen in grauibus & leuibus constat oppositum accidere: si quidem maior ignis ascenuit celerius, maior terrae gleba velocius descendit.
mo L habet ea , qtiae per dιametrum diactant fore vero non est ontraritim qui quam. uare existisce mono quodam
'spiam exitus. Or non e Ene ferantur. . cresse ei Z. t Non ferri autem hae in infinitum segnum etiam hec esse et iritur. Terra namque ignis , qt propinquiora sunt locis Dis. ι a quide medio,. ignis vero supero loco eo celeriνs teria seruntur. Quodsi infinitus esset superus loeus,insinua nimirum celeritas se cic, si celeritas in ita esset, , grauitas
etiam cs' leuitas in ira esset. Nam dit uod inferias pergeret, celeritate deferes gratulate eelere set :ss iae ita νοι
huius accrerro. incrementum fan) e teri aris inlinitum etia essetis tu At v neq; ab alie reque et i, ut quidam au-quiunt , extrusumsursum alterum ipsorum, deor, .m aiferum fertur . Taraitis evim maior ignis sursum , O maror terra deorsumirique meue retiar: nuue autem contrariumsi rinis enim maia crterra etiam maior, celerius semperpro
135쪽
, Neque porro celerius. J Secunda ratio, qua idem confirmat, ita se habet: Quae ab externo motore impelluntur, non solent in fine celerius moueri, sed quo longius a motore suo abeunt, eo mouentur lentius: atqui grauia se leuia, cu in naturalia loca tendunt, celerius mouetur in fine: nouitur ab externo motore impellunt. 3 . argum. O Aique unde vi J Tertia ratio: Nihil per vim fertur ad cum locum. unde vi extrahitur: sed grauia &leuia extrahuntur vi a propriis locis, ut terra a loco infimo, ignis a sup m. non ergo ad illa per vim, siue externi motoris impetu feruntur. Hic Grauia D aduerte, non ne are Aristotelem, leuia mo- grauia &leuia, cύm in naturalia lo-
aeritur a ca tendunt, moueri ab externo mo-Neneranti- tore; videlicet a generante, ut a printius. cipe causa sui motus id enim aliis in locis docuit,ut 8. Phys. ausc. capit. q. sed tantum docere, non agitari illa per vim ad propria loca. P Pisterea per rationes. J Ait, polle mundi unitatem comprobari rationibus a prima Philosophia potitis ,& a natura conueIlionis, qua coelestia corpora mouentur. Namaa. Meta.cap. 8. text. q9. Ostenditur, unum tantum cile mundum, rura est num tantum mouens primum. Similiter 8. Physic. capit. s. text. 2. demonstratur, v nuria tantum esse primu mobile; S unu motu, nempe ct seculare : atq; unu primu motore, cui ia motus Gu, suborclinent: ex qua su Ordinatione unitas inudi cocluditur. q Fue iti uper. Ratione sumpta tu .
a coelestibus , tum a sublunaribus corporibus, suadet, unum tantu esse mundit. Sumi tque, ut tria sunt corporea elei nenia, cstum, terra & medium; ita tria esse loca eis respondentia locum mea: um,qui omni u infimo &grauis limo corpori debetur, nempe terrata extremum ac su nunti,qui conuenit corpori circulari,ideit,coelo: intermedium, qui Cur sim- corpori leui competit. Unde colligit. non esie plures mundos: quia, si alius plicia cor mundus ellet. contineret in se alia loca suis corporibus recipiendis squae tamen pora ap- non dantur. Aduertit D. Tho m. hoc loco, appellare Aristoicitan corpora sim- pellentur plicia elementa corpore),ad discrimen materiae pri trur,quae ctiam dicitur cleis
ab Aristo- mentum: non tamen corporeum cura ex te omni forma corporum caret. Item, tele et vocare coelum elemetum, quemaamodum sc l . Me cor. cap. I .qula,vt cx quat-nient a. tuor elementis vulgatis coalescunt milla:ita ex ipso,una cum alijs corporibus sinplicibus,consi ut uniuersum.1 Namsi in M. . O lendit,corpus leue medium csse inter infimum elemen-E i tum,n Ner; Drn celerius prope finem te Tex. M.
g rent,si vi eram neque mouerentur. Omnia namq; qua ιta mouentur, cans longius ab est,quod vim attulit, dictant.
tardius sanὴ feruntur . o Atq; unde vi pulsa sunι ι ue non vi, sed suopte set feruntur. Quare ei ex hisce sumi , da hisce,quibus de loquimur satis potess.
p Praeterea, er rationes etiam, qua exprima philosophia a ue ι possun/, c, ex
mus modo. Nam eum triasin f elementa cor7 orea, tria nimirum se loca elementorum erunt. A J; et nati qui locus eorporis eius erat,quod sub omnibus colloca tur,qui quidem circa medium se alitis autem eius,quod orbe, fertur. qui qui ultimus e Z. se feraitis estis quod es medium corpus , qui quidem inter hae loca medius es. In me enso id esse corpus nocusse eit, quod eminet leuitate. r Nam si in ioc non e t. extra eo Arabitur sanhar Gνι no se . Atiud enim podere caret. Atiudpondus habet locus autem eius corporis.quodpεdus habet inferior ea istis, qui est in medio , grauis es corporis to-cus. Ar neque ρ ter naturam in Loc est laco , ompetet erram at Iecuudam natu ram: at uti tam ess alιud corpus tu ratione rerum, Pr putam . Iu r o ergo medio,
qui es inter dicta loca. hoc esse nec με I . Huius autem t ui quatiam Ardusreuna, potueratu explicabimus . De corporeis igitur elemen is,quoa , quorsuntio quis cui pie locus, O quot tu- super μοι multitudine rasa loca, ex his,
136쪽
tum,hoe est, inter terram quae in medio muta lacet,le coeleste corpus,quod supremum obtinet locum. interpositum esse corpus leue fila tellige, vel si pliciter,uel per comparationemo nempe tria superiora elementa, aqua, a rem, & ignem. Nam si medius i lle locus non conueniret, vel et Iet supra, hoc est, in coelesti regione; vel infra. Non infra, quia is locus debetur grauibus: non supra quia non est locus elementorum,sed corporum immortalium. Fa- Occupa- tendum igitur est,corpus leue praedictum medium occupare. Quod si quia UO. spiam dicat; leue corpus non secundum,sed praeter naturam in hoc medio loco consistere: id refellit, quia locus, qui uni corpori couenit Praeter naturam, necessario alteri secundum naturam competit: non inuenitur autem aliud corpus , cui hoc medium natura debeatur: quare hoc a corpore leui naturae distributione occupabitur. Addit,explicaturum se in progressia,quae sint huius corporis medium occupantis dinerentiae: propterea quod inter coelum 5eterram tria sunt corpora, aqua,aer,ia ignis:de quibus . vide uno hactenus locutus fuit,de eisdem sigillatim acturus in tertio de quarto huius operis.
G ii l. Pa- YN proposita quaestione varia ex- rati. ini. de 1 titerunt Philosophantium placi-
ntia. Mi- ta, quae commemorat D. Ambrosius rand. i. it. lib. . Hexam. c. I. D. Aug. lib. I s. de de 'exam. Civit. Dei,c. a. Theodoretus in lib.
Vanit. cap. de mat. demun. Philo Iudaeus in lib. I i. de Mundi incorr. Plutarchus i. de Acad. qu . plac. c. s. Cicero lib. 2. Acad. quaest. edit. r. de lib. i. de Fin. M. Albertus in sum.
de Homine, in quaeli. de Hominis
Qui plu- Quidam plures inuexere inudos,rcsinudos finitos tamen: ut Manichaei. Aiij inc cogita- numerabiles: ut Democritus, qui ini Mut. his magnam ponebat diuersitatem, asserens .in quibusdam neque Solem esse,neq; Luna in alijs splendidiora nitere sidera . qua quae apud nos via suntur: Item, quosdam esse animalibus delfitutos Se plantis, omnique humore vacuos ; alios hisce rebus Qui infini aifatim abundare. Infinitos quoque
io, secere. mundos excogitarunt Metrodorus, Anaximander, Anaximenes, A NΑ chelaus, Aristarchus, Xenophanes, Diogenes, Leucippus, Epicurus, di Anaxarchus: quem ut Plutarchus refert in lib. de tranq. animi cum Alexander Macedo de mundorum infinitate dii terentem audivissct, it lacryniasse fertur : rogantibusque amicis , num aliquid ei dignum lacryniis ac cui istet an indignum est, inquit , nos flere , si cum infiniti mundi cile perhibeantur, nondum P unius donum simus p Vnum mundum secere Thales . Pythagora S, Hippasus , Anaxagoras , Parmenides, de Alcli ilus, Heraclitus, Stoicorum princeps Zeno, Plato, & Aristotele S. Fuerunt autem utriusque partis
Philosophi,& ij et iam, qui dogma
. idem tuebantur, diuersis rationibus in cam sententiam adducti. Namque, ut ceteros Omlttalnus, MetrOC dorus ablurdum esse aiebat, in magno campo viiani spicam nasci, & . In infinito unum mundum. Demo. QEi Vnia critus & Epicurus mundorum insa cui Mutue-nitatem astruebant ex conflictatio ς' ne& nexu infinitarum partium insectilium. Plato in Tilmeo, SI apud Alcinoum in lib. de eius doctrina, capit. duodecimo, duobus potissimum argumentis innixus , mundi unitatem probχbat. Primum , quia perfectus atque integer non foret,
nisi omnia in te comprehenderet.&
137쪽
Ompactus constitutusque esset ex
omnibus rebus a Deo creatis. Secundo, quia contremens est, mundum
suo Archetypo Scintelligibili ex
plari, hoc est, diuinς naturae respondere : ut quemadmodum unus est Deus, una prima causa; ita virum sit uniuersum . Eisdem rationibus usus
Tos propositaequet stioni resp61 dentes asserimus, proculdubio
via an tantum est emundum. Quam . . alsettionem argumenta illa Platonis& Aristotelis probant, etsi non cul- denter. Posset namque eis haud magno negotio ab Aduersariis responderi; ut ex ijs,qus in progressu dic Lege Div. mus, planum fiet. D. Athanasius in
Th.I. p. q. orat, contra idola,asserit, ideo opifi-Α .ar.I. Sc cem naturae Deum vnu in duntaxat de pol. q. mundum AEdidisse, ne de multorum 3.ar. Io. ad numero multi etiam opifices existit.&la. Plu. marentur, sed ex uno opere unus in l. de Ho quoq. illius auctor crederetur. Mo- mero.Gui. net tamen,rationem hanc mundi v-Par. I. p. de nitatem non conuincere: quia, licet Un. Coeli. ex uniuersitate creataru rerum unus1.c. 7. eius coditor suis s: in teli gatur; cum
inde infinita virtus opificis, quae in
uno tantum creato te esct potest, innotescat non tamen haec retro commeant, ut ex eo, quod unus eli co ditor , unum tantum esse mundum ire est itio concludamus, cum ab eo mukO plures esci potuerint. Consule D. Augustinum lib. . de Civit. Dei, cap. 9. ia Methodium in lib. de
Da ivnu Quanquam vel , Physic rationes
tantu mu- Non luppetant, quae unum tantum
ou . fidei di esse mundum aperte demolirent: t sciplinae men quo i unus tantum sit, fidei di- nsent sciplinae omnino consentaneum est. ncia. I . Cia liquido constet ex humanae prosapis hil horia, tradita in libro Genetis seos, ac palam etia docuerit D. Paul. Acti l . fici, o Dram racvno on ea
vlt. mittantur discipuli ad docendas Omnes gentes. Ex quibus locis,alitu que nonnullis colligitur, totum genus hominu nam nostro hunc mundo genitum propagatumque fuisse.& intra eum contineri. Nisi quis dieat,ineet uni a Deo alium mundum, in quo homines non sint: vel hinc ad B illii transuectos fuiste a Deo aliquos. tanquam in coloniam. Quorum v. trumque ridiculum est, ac nullam prae se ferens speciem veritatis. Ad
idem confirmandum affert D. Tho. I. p.q. 47.ar.3. illud Ioannis I. Mundus per ipsum factus eia: ubi,dum Mundus numero singulari exprimitur , eius unitas non obscure indicatur. Certe M.Alb. 2 p. summae de homine,assertionem multorum mundorum vocat C haeresin:&D. Isid. lib. 8. Et v m. cap. .
inter haereses,quae apud Christianos aduersus Catholicam fidem cxortae, S ab Apostolis sanctisque Patribus vel Concilijs damnatae sunt, num lateam . quae infinitos mundos p nit. Quod etiam habetur in Decretia
I quis verb erat: quamobrem to- De hac uo tum hoc uniuersum, quod tar- di unitate
tam dissimilium naturarum vatieta- nThaocotein in se cohibet, unum dicaturρcx- cit. Diar.in plosa eorum sententia , qui unam a.d qq. q. curtistis rebus an miam i nformantem 3 . Gui pa dabant, cuius nexu de copulatione lib. de Una in ter se omnia tanquam eiusdem a. uerso . Tal-E nimalis membra iungerentur, dea lius ι .dcle qua vi ius m uadi rationem habe- gibus . retent; qirem errorem ' alibi coniatae de diu. li. ahimus: respondendum csi,d civia r. huius uersum vnuna, propter causarum es. OP is si tifciencium subordinationem , qua inflatiora corpora coelestibus , haec intelligentiis , hae Deo Opt. Max. subuciuntur. De qua subordi nati ne Arictoiesco lib. a.MetaP. cadit .
138쪽
a rex .ε. D. Th m. Iibl. contra Gen. cap. 7. Est praeterea uniuersumi virupropter harmoniam, qua omnia ad commune bonum totius uniuersitatis consentiunt: docente Aristo t. I 2. Metaph cap. t o. rex. 2. Item propter ordinem, quem cuncta habent tanquam unius exercitus mi Iiles, tum inter se, tum erga unum ducem& principem Deum; ad quem, , t ad supremum totius naturς finem , &vltimum ac summum bonum , con- Ii. 1. Phy. tendunt: ut ' alibi exposuimus ex c. pq a. ar. doctrina Aristo t. loco proxime cita 3. D. Dionisi; 4. c.dedi uin. nom. Trinmegilli in Pimandro, Platonis in Tinaso,& aliorum. Cola Ie D. Docet etiam M. Albertus extre-.Aug. in ii. mo cap. sum .de homin trifariam orde ordine. dinatum esse Uniuei sum e nimirum in se,ad hominem,&ad Deum. In se, generatim loquendo, triplicem habere ordinem : videlicet locati adlocuin, nao, lis ad motorem,potentiae adactum : alia namque ab aliis continentur, motum accipiunt, &perficiuntur. Erga hominem vero multiplex est rerum creatarum re spectus : superiora namque ipsum tuentur in striiuntque, irempe Ang Ii; in seriora ei obseruiunt, ad rati nem alimenti, & vitae sustentati nem,laborumque adiumenta: quaedam ei sunt usui ad Iludium sapientiet, alia ad comparandam exercen-
A damque virtutem,alia ad alias eo
moditates Nemo Iumenta. Denique Lege etiaordo totius Vm uersi ad Deum. non Arist. O. 8. tantum elucet in cati talitate finis, S v. huius quatenus omnia ad sumulum bo- lib. num aspirant, uri supra monuimus; sed etiam in participatione eiusdem summi boni: quandoquidcm, ut D.
quam Dcus omnibus rebus squali ter adest , non omnes tamen illi ex B ςquo adhint: quia non eodem omnes gra hi. sed ordine quodam pem sectionem diu mam participant. Nacum Deo conueniat esse. vita&c
gnitio , tam intelligibi Ituni quam sensibilium: quae ex iis plus sortita sunt, magis ad ipsu appropinquat quae minus , longius recedunt. Ita . vero , quς vitae munere destituta sunt, inultimo gradu iacent: quae vitam , cognitionem, & immo C talitatem hausere, in summo stant: reliqua in medio . Liquet igitur,
ut totum uniuersum ordine teneatur, &vt ordinis beneficio unum sit. Hinc pretesara illa ordinis encomia:
Absque ordine mundum nou emor δε- inclin ei nem esse formam Vnimersiri ulchritudi- Lotari
que in multitudine unitas dari posR .
sed in rurbatam congera m a Pico erunt dissoluantur
Dicamur a autem. J Controuersiam
stoteles satis ab se profipatum iri
duntaxat esse mundum, sed nec plures ullo pacto cite posse z itemque mundum esse perpetuum, ita ut nec temporum successo ne possint plures exissere. Hoc igitur capi te subibcit rationem, qua quis probare niteretur, posse dari plures mundos, ut ea soluta propriam statuat sentei Dam. Ratio hFeli: In omnibus se iis bibbus, quae natura , vel arte fiunt. gd conitam, aliud eli Mima in se sumpta, aliud forma considera-
de unitate Mundi non putauit Aria, nisi ottenderet, non modo unum C A P. I x.
Duamus a autem deinceps oporter. Text.92. mu'dum non setam unum esse,sed euam plures esse nonposie in re
perpetuum esse . iam earrvitonem.
neque generationem μ repe it prino dubiratione de ipse allata. Nam si hoc pacto co araueramus,impossibile esse videbitur. um Usum,ac serum esse. καλ- iaim rebus,qua aut a naturas aut ab
139쪽
ea in materia: plum, id est, mundus. est quid sensibile constans Matura, cum sit corpus physicum: ergo aliud quidpiam erit coelum 4n se, aliud hoc coelum. Maior propositio mstenditur a quia aliam rationem ii Bel sphaera, vel circulus absolute, aliam iptis a snea,vel gneus circulusi unde & in definitione sphaerae non ponitur , etsi in des nitiones neg
patet . ubi unum talassim singulare existit. Nam etsi unus tantum daretur circulus, alia esset notio cir- - 2 culi in commune, alia huius dete minati circuli. Idemque iudicium erit de con ostis naturalibus. qua-doquide uniuersalia composta vendicant sibi materiam communem , fingularia definitam SI certam. D
inde ita progreditur: In ijs, in quihus aliud est forma , seu natura incommune, aliud hec forma, pollunt dari multa singularia et cum illud commune possit in multis singularibus contrahi s imo cum ita sese rem habere inductione pateat: siquidem dantur multi leones , mulis aquilae, multi lapides, multi iagnes, quod item in ceteris eiusmodi cernere licet. Cum igi urincs- Io, id ell, mundo, aliud sit forma,
aliud lisc forma, non erit in ficta: dum, Plures mundos posse dari. Perpendi- b C me audum ausem. J Vttur ro pro- propositani rationem diluat,expermposita. dendum sibi eta ait . quidnam probe aut non probe in ea dictiim sit. Probe dictum inquit, aliam esse rationem formae, quς cli sine mat
ria intellige singularis aliam
cius , quς materis coniuncta eli. Negat tamen, ubicunque ea diue sitas reperitur, confest in .fari multitudinem indiuiduorum: quia cum
' unum lotam in se materiam includit,impossibile cst, sar plura. quemadmodum, silisc simila, ex tota carne constaret, non nisi unicum fimum dari in natura posset. At mundus totam materiam, quae in naturarcrum inueniri potest, in sc cohibet. Vnde est. quod licet aliorum singulariam, quae sub lensus cadunt murula
ab arae Iunr facia. aliud eπ ipse per se
ipso forma. c, qua ea cum materia sex a ceu stiara farma alsa es, ct am
ma,hoe autem in materra forma erat ae
Ea tamen ob ad ιυ. m. mtidos aut plures esse.aut plures esse polos. necessitas estisi me is uersa ex nia ι eraa ensiat. Ucomtare videtur. Hoc autem modo so Text. 94 Dan id , quod uimur , magis parebι es enim simitas concamtas est tu naso.
aut in carne, earo'. materies si/mιtatis;
si om abus ex carnibus una seret earo, atque an hac itas Per orea , nulla malivdsimum aut esse. aut fore omninὸ posse . Simiti quoque modo.sima ισι ram ho ne caro eiu atque os in uniuem
140쪽
ta existant indiuidua, plures tameneste mundos repugnet. H cautem ratio nihil concludit,quemadmoduneq; ceterς.quibus Aristoteles idem probare contendit: ut in quaestione ea de re excitanda patebit. Coelu tri- c-Dιeamus autem. J Ut ostendat, farii lumi. coelum, hoc est, mundum, conitara ex tota materia, docet, tribus modisecetum accipi: nimirum pro ultima, sphaera, pro complexione orbium coelestium, in quibus sunt stellae e rotes, & pro uniuersitate corpo ii,
quae a supremo orbe continentur. Tum asserit, extra coelum tertio m
do lumptum nullum corpus dari. Ex quo sequitur, mundum hunc omnibus corporibus, quae esse Postunt,
atque adeo tota materia constare. τxtr2 mu- d Nimsi ex Messimam.J Probat,
dia nullum neq; dari actu , nec dari poste vllum
Harι co corpus extra mundum: quia vel ta-pua - le corpus esset simplex, vel compositum. Item. aut inibi secundum naturam consisteret . aut per vim. Quae omnia fieri non poste, singulatim ostendit. Adverte autem, licet extra coelum nullum sit corpus ἱ esse tames patium siue capedinem ad recipienda corpora: ut in 3. I)hys. diximus. e Pater
se ex tame a qua es inseret som , .i que ita dissolui non pessent . alius homo ρυ feris esse non posset. Eadem fuerit cr
rumsubstantia infusiecta materia para dam ess,eorum nihil oriri pol s. sinon aliqua materia si .Caelia autem est quirim singulare. γ ex materia eduat, sed si non ex ipsius m ueraei parte, sed μυ-ntuosa maseria ton Dr.esse quidem ip- situ coeli.atque huiusce carti alma est: natamen aut aliud erit. aut plures 'rip fDη propterea quid uniuersam hac moreriam est eomplexum.
lare , in quo , et niuersum diuimu 'Gramus esse . Alio medo ccxlum id erepus dirimcis,quod est proximum et Irim' Vniuersi eona soni. io quo luna oesi,
nounulti Hetaramsunt lueatae fce senim tu caelo dicimus esse. Insuper alio modo dicitur carium id erepus, uod a Guersione υltima continetur nisi enim ac uniuersiam Cortum ditere eoAsueuimns. Gmutture iam tribus modis dicatuν, artim liquod ab extrema conuersone continetur.
ex t niuerso naturati sensibilique eorpore constare necesse ea: propterea quod extra cc tum neque est quicquam corpus , neque esse omnino pote a. d Nam si extra ultimam cavue si nem eorpus sit naturale. ipsium aut plicium qui petam corporum .aras comps esse . ct secundum naturam, aut praeternaturam e habere , necesse M'. ω milictum igitur corporum quicquam omni o non erιt: demeni ratum eis mim, id
qucd orse fertur mutare 'ram lacum neu posio. A nequι id esse potes,quod . m aio scrtu . .eqε etiam id, fusius omnibus eo Leatur. Etenim natura quidem rut non erunt: -tia namque s t ipsorum propria loea. Si vero pra re naturam fmr, alij cuipsam rem pomm is, m extra est, locus eo ere ecundum naturam: qua namque Aure prater natur m tribrattur, is etly eo elar secundum naturam uecesse ea. At nudum aliud p rer hac tu ratione rerum plex ess corpus. Impossibile est ergo. eorporum extra caritam
quicquam simplicium esse .Quodsi eorpus plex nequeat ullum esse reque quac ammixtorum etiam Use potessit. Sint enim γsimplicia , si sit mixtum,nec/sse es . At vero Neque fore etiam pore L . Aut enim mater naturam . aut secundum naturam e o
aut si lex, aur mixtum identidem eris. Quare eadem ratio san. redibiι. Nihil enim refert sis,an fore possit, considerare. Pater igitur ex utritis,necesse. nec Drepose