장음표시 사용
161쪽
fion lutem. Qu ia tamen progrediendo tali superficie versus nim in
sum , non sequitur immediate aliqua pars certae intensionis, ideo, licet quaecunque pars certa & designata producat lucem ulterius, non tamen pars , quς antecedit immediate superficiem. Nec obstat,quod superficies non reddat spatium m ius quo ad distantiam: sat enim est, non esse talem superficiem quocunque modo intra sphaeram agentis, hoc est, non contineri intra illamphusice, siue ad effectum recipiendi
actionem a tali agente, quamuis mathematice contineatur ; siqui dein eius adiectione spatium nequaqua maius redditur. Nec vero idem iudicandum est ue luce,cum inlis rei insuperficie,3 de luce,quae est imm diate ante superficiem externam :nam. cum illa certa fit,hςc autem imcerta, di in determinata;adhuc illa in partes certae intensionis diuidetur,
atque adeo ulterius sese diffundet sub minote intensione : haec veto non item: siquidem in parte incerta non licet eiusmodi partes accipere, alioqui iam illa incerta non fo
Ad secundum negandum est , quod assimit . & ad eius probationem dicendum: Aristotelem eo loco docuisse, dari primam di Ilantiam, unde res videtur, hoc est, primam. qua non sit aliam amr; non simpliciter, 1 ed vulgari more, nimirum procedendo secundum partes nintabiles et quo etiam modo diximus supra explicandum id, quod I I. cap. huius libri asseritur, vid licet.
tentias actinas definiendas esse maximo,
nuinam terminuspatent,s passiκic
qvi ad accidentium intensis nem assignars debeat.
m termino patentia ρε - secundum s se consilerata.
PRO explicatione quς stionis pri-
notandum est, potentiam passiuam, seu recepti uam materiae,& cuiuslibet alteri us lubiecti, tribus modis spectari.quod adrem praesentem attinet. Prunci, secundum se . nullo. respectu substantialis formae , aut ullius activae potentiae. Secundo, Gne ordine ad formam ; sed tamenc comparando illam ad potentiam activam naturalem, vel supernaturalem : qua pol trema consideratione talis potentia receptiua oberientialis dici consueuit. Tertio, cum ordine ad certam formam, ta ad agens naturale.
His positis, sit prima assertio: P tentia naturalis passi ua, seu capaci tas materiae & cuiuslibet alterius subiecti, secundum te considerata, D vendicat sibi terminum magnitudinis internum, quoad intensionem effectus,quem recipit. v. g potest materia secundum se recipere & suli tare calorem certae iniensionis, ita ut maiorem non possit. Haec assertio est Theologorum communis. Partim in I. sciat. ubi eam amplectitur
d. q. q. Io ai ι.3 ad 4.Aeg d. i T. q. t. Maior q. is .parti in in s. ubi Richar.
docet Henr.Gandauensis Quodlib.
s. q. 21. D. Thomas de verit.q. Σ'. ar. 3 ad 3 . de 3 . p. q. 7. art. ii. aliisque in locis : quod etiam sere omnes eius sectatores tuentur. Probatur autem haec a stertio breuiter exco : quia recipere accidens. su
siuae I. assertio. Confirm. assertion.
162쪽
sustentare accidens, & exercere e ga illud causali tatem subiectivae, seu materialis caulae, est conferre illistio modo esse: at res creata sicuti limitatam essentiam, S persectionem obtinet, ita Imitatam habet vim ad causandiim, SI ad conserenillam etae. Quare no poterit materia, aut quodvis aliud subiectum, naturairna potentia sustentare maiorem in infinitum intensionem accidentis a sed quemadmodum eorum essentia, atque adco & persectio, est intrinsecuterminatauta de praedicta vis eodem limite circumscribetur. Definitate autem essentiae cuiusque rei creatae scripsimus libro I. Physic. c. p. quae
Erit tamen,qui ita obijciat. Recipere accidentia non est persectio rigitur, licet subiectum sit essentiae infinitae, poterit habere infinitam
capacitatem I ita ut naturaliter recipiat quantamcumque formae intensionem. Probatur assiimptum: quia recipere accidentia est eis subiicit quod potius importat imperfectionem,quam perfectionem. Secundo contra eandem assertionem opponunt quidani locum illum ex cap. 3. huius lib. text. 83. ubi Aristoteles videtur concedere, impulsum celeritatemque corporum graitium & l uium poste crescere in infinitum. Ex
quo sequitur. pati modo dari ita sub iccto potentiam naturalem infinitam ad erusmodi impulsum reci-ζiendum. Verum dilutio hiatu sce o-iectionis ex iis,qus 'superius a nobis explicata sunt, iani liquet. Ad id autem, quod primo obi ctum fuit, negandum est antecedes,&ade vis probationem dicendum subieetiam ita subdi accidentibus, ut, dum eis subditur, ei ldein nihilominus det esse in genere causi suta tectius, quatenus ea fouet sustenta que . Dare vero esse,cum sit participatio quaedam primae cause, quae omnibus esie conscrt. haud dubi dperfnctio est: esto, dare esse tali ni o-
do, hoc cst, re piendo & subi jciendo sese, haud si persectio simpliciater, sed perfectio in suo genere, hoc
A est, secundum modum laus eniat rialis, & subiectivae. Quo etiam modo libro I. Pnysi. cap. 9. quaest. I. artic.3. diximus ex doeuma D. Dionysii, materiam esse bonum quid, de perfectum, prout ei ad rationem p tentiae passiuae nihil deesta Quia vero non solum pei sectio simpliciter, PIGsed istiusmodi etiam naturalis Rc sectio, limitata esse debet, scu ti de a nessentia; fit, ut ex subiecti finitudinas teste arguatur finitudo potentiae receptiuae naturalis, uti diximus. Non inficiamur tamen, contra riam sententiam existimatium, prodictam capacitatem potentiam venaturalem subiecti carere omni termino magnitudinis, quo ad intcnsionem effectias, probabilem esse e quam tuetur Gabriel in 3.distin. II .. quaest. a. arti c. 2. de Almamus quaest.
De terminis perentia pastra secundum
SEcuda assertio in proposita ouae. Astertio a. stione sit: Capacitas cuiuslibet subieeti, spectata quoad potentiam
obedientiatdni, non dc finitur certo t
tam quin malorem intensionem accidentium.
Vt huius assertionis confirmatio expressior sit, aduertendum erit aquaedam csse accidentia,ad quae recipienda nullo modo cit in subiecto De poten- potentia naturalis, sed obedientia- tia naturalis tantum: cuiusmodi est capacitas ii de ob animae ad gratiam, S ad lumen glo- dientialitiae. Alia, ad quae usque ad certum scripsimus gradum recipienda est in subiecto li. i. Phys.
potentia naturalis; ad recipi eda vc- c. 9.q6.12.ro eadem ultra illum gradum no est art. . in subiecto. nisi potentia obediet ia-lis: nimirum,quia sorma intra certii illum gradum commensurata est naisturae subiecti recipientis vltra illum
autem excedit natiuam eius capacitare. Huius generis est calor,ad querecipi edum VI qi ad octo v. g. leceve gradus,
163쪽
Ob: ectio. gradus , est in materia horum inso
lii dos deho plures in infinitum
yncategorematice, quos DeuS potest producere, est in eadein materia potentia obcdientiat is duntaxat.
Hoc posito, quod subiectum se cutidum nullum harum potetiarum
obedientialium ullo termino uc sus magnitudinem finiatur, ex eo ostenditur: quia,quemadmodu Deus potest non tam intensum accidens, Bquin intensius producere: ut a nobis' 3 .Phys. Ausc. lib. probatum fuit: ita potentia, sua materia &subiectum Deo producenti infundentiq. obedi uia i , nullis ad id recipiendum limitibus circumscr ibi lur.
Obijciat tamen aliquis contras Periorem assertionem : Subiectum recipit accidentia per sua inmet sit stantiam. igitur. si lubiectum nequit recipere naturaliter aliquod acci- Cdens, nisi sub tanta intensione, utique non poterit idem sub maiori recipere, nisi mutata substantia & natura: quae cum mutari non possit, ne- suaquam videbitur admittendum
id, suod de obedientiali potentia
Resposio. paulo ante asseruimus. Occurrendutamen, subiectum recipere quidem accidentia per suam substantiam ;sed tamen, vi stat sub quodam modo , Per quem exercet causalitate eri Dga formam, ut in 'Physicis exposuimus. Qui modus integra rei essentia
perseuerat: quia solam accidetariam mutationem inuehit. Igitur, cum Deus esticit, ut subiectum ultra sua naturalem potentiam aliquod accidens recipiat, ampliat capacitatem
subiecti secundum illum modum ,
quem diximus,non inulata rei essentia: quemadmodum nec mulatur aquae natura. cum ex parte fi t totum, Evel ex toto Pars; licet in priori eue tu ac'uirat modum quendam sit stantialem, in otio suppositi ratio consiliit, in posteriori eundem modun amittat, quia desinit esie sum positum, cum antea eslet. Si tertia assertio: Si materia conis sideretur per se absque respeet u se mae, S tamen in ordine ad agen I
A turale, habet eius potentia ex parte e flectus, quo ad intensionem. terminum in agni ludua is intrinsecun paruitatis autem termino caret. Haec suadetur qud ad priorem partim :quia potentia passiua ita sumpta tantum potest recipere, quantum edere Valet potentia activa naturalis: at effectus, quem edere valet potentia
activa naturalis, terminatur intrinsece versus maximum,quo ad intensionem enectus; ut ex iis, quae superius dicta sunt, planum est. Deinde posterior pars assertionis ollendi- De amo-tur: quia nulla datur intensio fornaae ne viaiso tam exigua,quin potentia minorem mirer dis- edere queat, ut conflat ex lege actio- formi eginis uniformiter distormis, qua in- mu i I 'hytensio qualitatis paulatim minuitur si c. ll. c. c. usque ad non pradum. 2. l. Sit quarta assertio: Potentia passis Assertio 4ua naturalis, cofiderata non solum, ut respicit potentiam activam, sed etiam,quatenus manet sub certa aliqua forma,qua informatur, habet ex parte ei sectus quo ad intensionem terminum magnitudinis modo internum, modo externum. Huius a
sertionis prior pars ex eo concludiis tur: quia aqua tepida v.S. potest ab aqua summe frigida recipere summum frigus, cum sub eo optime conseruetur; at summum frigus secundum communem naturae cursum, interno limite, utpote certo graduum numero,terminatur. Posterior pars
inde liquet: quia, cum forma non potest conseruari in materia cum qualitate certi alicuiuspradus, S limsta illum gradum potest,nequit materia retenta tali forma eiusmodi qualitatem in praedicto gradu id sit nere.& tamen infra illum potest. Proximum erat, ut de terminis potentiae passu a , quoad c ten fionem estectus, quoad resistentiam,&quo ad distantiam spata 1 ageremus: verum, quid de his pronunciandum sit, ex iis, quae de potent ijs activis tradita sunt,planum est.
164쪽
HI sua rite minarii J Accedit ad explicandam propositam quaestionem,de
mundi ortu & interitu . Ac primum, quia superiori capite potentiam definiui t maximo, quod potest,& in rebus quaedam possimi csie, & non esse: erilae pos- docet, quae eiusmodi sunt. haec vero in omnibus pra dicamentis reperiri insunt esse , qui t) nccessario vendicare sibi definitum tempus ad existendum. Alioquidino esse. si quolibet tempore sumpto possent in maiori esse , vel non cile absque uti habere de- lo termino ; postet eadem res tepore finitu tein infinito est e,ia non esse tempore in-pus ad exi finito: quod repugnat, ut in prostendum . gressu patebit.b Hinc ριum autem J Traditurus
discrimen inter falsum & impossum falso tale, cuius rei declaratio ad institude impos- tum conduci t. asserit primo, impos- Abdi . fibile,& falsum non significare ide. Pro quo supponit,tam possibile qua
impossibile, tam verum quam falsu, bifariam dici . Uno modo ex hypothesi, alio simpliciter. v. g. triangulum habere tres angulos aequales duo b. rectis,quod est absolute versi, di neces Iarium, erit falsum ex hypothes, & impossibile,si ponamus, triangulum esse quadratum. c Non igitur J Ollendit, non idem valere . aliquid esse ablolute falsum, & absolute impossibile : si enim affirmem itare eum, qui sedet,
, erit id quidein simpIiciter fallum,
non tamen impossibile : at diametrum esse lateri commensurabilem ,
absolute falsum & impossibile. est :similiterque stare simul, & sedere . De poten- Nam clio . habeamus smul potentia ad Op- tiam ad oppositos actus; non hab PGlat OS a- mus tamen potentiam ad eos simuletus - Ο nendos.
Nullam es Si Dero quippiam J Probat, nullo
Perpetuu sempiternum esse corruptibile. Nam corrupti cum omne corrupti bile, habeat po-uila. tentiam . v t corrumpatur, pro inii que ut non existat, ponatur,eam P tentiam deduci adactum, sicque tale eorruptib: Ie non existeti: at cum idem sempiternum sir,etiam σι tici:
simul ergo erit, & non erit. Qithds quis respondeat,absurdum hoc is Relatario qui ex eo; quod positum fuit, rem res Ponsio. sempiternam corrumpi occurrit A-1 . x stoselis , esto illa hypothesis falla Ditata
HIS a autem determinatis , dicenda Tex.I IS. sunt ea,qua deinceps sequuntur . Si uitur aliqua sint, qua esse, edi non esse
pol ut, quoddam tempus mammum σε sendi oenon essendi disiuitum esse necesse ea. Atque duo . rem esse passe es
aut aliquid aliua sala. Nam si non erιι δε ιιum quiddam, se emper pro posito malu . o non es mιnus iidem erit profeci opossibile.esse tempore ι i. ita se non esse atio tempore an iis r at Meesse nequit. b Principium autem hine Tex. Ias.
sumaturr Impossibile enim falsum
sibilε γ psibile, o falsum ac verum ,
pliciter amposilite . Te namq, non saniem dicere Hare .falseum es qui m, stanon impossibile: similiter in eum , qui citharam quiή pussas, non auro canis rat , cantare dicere ,falsum est , sed non impossibile: simul autem Hare, atqus uere , γ diametrum commensurabiu
165쪽
suisset, non tamen impossibila esse. Quare cum impossibile non ex quouis talso concludatur , sed exim-lso stibili duntaxat, plane sequitur illi. ,quod Aduersam 3 asserebat, nempe aliquod corruptibile esse sempiternum rex quo coclusio illa impossibilis illata est. e Omne ergo. Ex di diis colligit,id, quod semper est , esse ingenitu: quia id, quod generabile est, potest corrumpi, quemadmodii potuit gigni ;atque ita potest non esse. Quare sid, quod semper est, generetur; idem
semper erit,& aliquando non erit. f si igitur ingenerabile. J l 'roba t, omne ens ingenitum, & incorruptibile esse sempiternum: quia cum it genitum , & incorruptibile se inuice consequatur, ita ut onane ingenitum sit incorruptibile, & e conuer- sol utique necesse est , sempi ternum consequi utrumque, ut nimirum omne ingenitum N incorruptibile sempiternum sit. Potest autem ii cratio ex dictis colligi: Nullum sempite num est genitum, aut corruptibile: omne ingenitum & incorruptibile est sempiternum: ergo nullum ingenitum est corruptibile a &nultu incorruptibile genitum, aut corruptibile . Aduerte, hisce rationibus minime concludi,mundum initio temporis non fuisse productum a Deo per creatronem, uti nos sacra docet
oracula: sed non suisse productum generatione physica .g me
atque atio tempore,sed ul. Quare si quippiam, quod res tempore ι Guito, e teorruptibile,isiud, υι non sit, potentiam habet. M igitur est tempore infinito si id quod poteu, simul ergo erat . a que nouerit actu falsum igitur accidit.quia Diasum suppositum Hr: se Vim si bile non
esset, non id utique quod accidis, etιam impossibile esset. e omne ergo , quod se re es, incorrup/ib. I simpliciter est :similiter γ ingenitum est: nam si generabile eis . erit possibilealiquo in tempore non eo . Corruptibile enim idea, Ilaa .ra I. quod prius quidem erat, nunc verὸ non ei te aut quod nune quidem estotest a rem aliquando posterius non esse . G nerabile et Oh id, quod prius non esset 1ὐ: at non es tempus. aut in lium , aut itum,quo tu, quod emper est. non
esse potest. Eirnim ito tempore es p test : quippe cum esse cr tempore in imposit. Non ergo contingi , idem ac senum , o semper esse, γ semper non empos r at neque non semper esse, quod pa-εet esse negationem . Imptibile est ems' , is semper quippiam se, oe corruptibile eo r pari modo nec generabile. Namsi duosint termini. posetraorques.
ne priore misse possis; si ille eo et re
non potes, edi posterioν etiam eo et
re nequit. Ωuare si quia est semper,
non esse aliquando non potes, impos bile est O generabile esse. Cum autem I x. 2. negatio quidem eius, quod semper esse
potest, si id, quod non semper es potes:
contrarium autem id. quod non esse ρ
res . o, negatio ejs id, quod uou sempernora esse potes e uegationes ambo ram eiisdem competere necesse es . . esse medium eius, quod semper nou es, id quod esse.'non. 4se potes. Utriusque namque negario quandoque competet .si non sempirsit. Quare id, quod non semper non es erit quandoque , atque nen erit ue 2 id quod προ semper se potes, sed quanasque es, G non sit, erit seup, atque non eris. Iuem e gopo dile erit esse atque non esia: hoc es medium τιrorumque. Rarto aur m Lu - Tex. I a 3 exsatis hae es. Nam eses, A . B nulla eidem inesse posseti , A vero aut C, B aut, D. ctuciber insui. Cui igitur neque Aneque Binest, et C B cuilibet insint, necesse est . dir tem ι . dii inter Actu medium es,E:id enim, quod neutrum contrariorum es, eorundem medium esse constat. Ambo luitur, C inquam, cin D.htite i ut necesse eLI. Nam aur Aa ut C euitabat ines: quara in ipsi E. Cum igitur A imp sibilest ese, inerit ipsum C. Eadem in crin tuo D mrio . Neque igitur id , quous er est, neque i. Tox. at quod semper non est , renerabile aut eorruptibile s. Pater autem et generabiis aut corruptibile sit, non perριtuum esse smul enim poterat semper essν, non semper esse.
Hoc autem praus demenctraium et , impossibile esse.
166쪽
Hae ira H I Oilendit, omne corruptibile esse penitum. Nam si
corruptibile non est genitum, erit Digenitum: sed ingentium est incorruptibile: gitur corruptibile incomruptibile etit,quod repugnat. In pugnat l, D cere autemJ Postquam osten- sente uam dit, Fenerabile de corruptibile se Plato uls. mutuo consequi, similiterque ingenitum Se incorruptibile: refellit sententiam Platonis. asserens prim6,
eum, qui ait, nihil prohibere, quominus aliquid, quod genitum est, fit incorruptibile. & aliquid, quod ei tingenitum, possit corrumpi. ita ut vinni eorum, nempe genito, semel tantum generatio competat: alteri verbsemel tantum conueniat corruptio,
sine vicissitudine generationis &corruptionis: eum,inquam, necessi
fio euertere aliqua principia ex iis , quae superius posta sunt; praesertim illud, quod itatuit, nihil posse esse infinito tempore & aliquando non esse . Enimuero omnia vel infinito tempore,vel certo,ac definito agunt& patiuntur, & sunt. vel non sunt: alioqui si infinito essent, & finito non essent, siue aliquando non essent, O pari modosi incorrv ibiis V r me,
autem angenerabile c, interruptibile , ea . qua proprae arcumur. Ingenerabile
enim ingenerabile. aut generabile es.
se . Sequi ausem L sese murub necessario. ex his emergere potet a generabile enim , γ eorruptibile mutuo se sequuntur . Manissum est autem se hoe mantea rictis r et I enim id medium ineri . que/sempere e L, M.quia semper non ess, quod neutrumsequituriave aurem est grnerabile ipsum ae eo'uptibile ; is umque enim desinita ιι ore quodam cresse, is non sepote fia D igituν quippiam au tenerabile, aut eorruptibile sit,iu medium esse Tex. α necisse ei Iesi enim id quidem que e re ea A, id autem,quodIemper non est, B, C ve si generasile, D si torruptibila . C igitur inter A . A medium sanet esse es: illorum enim ad nouim multimum tempus est, in quo A Usum non erat, aut B ipsum erat. Generabile autem aut aitu,aut porentia necesse es e se: ipsis vera A B neutro modo. Tempore igitur quodam A definito. C ipsum S erit, frumsus non erit. Simili re est dicendum is de iis eorruptιιιli Dia Generabale ergo cor- Tex. Iam ruptibι Ierὶ virm ue est Generabile ergo eorrupti&9ιὸ murusqu-tur. Si Ian. ingenerabile T. geuerabile R incorruptιbile G, Scorruptibile H. Epignuν monstrat m, F atque H psi mutuosequi . Quando autemsic aliqua ,. ut Oc tacens, velut F quidem oere sese mutu, sequuntur: E et eroo, F nulti eidem competunt.
sed alterum omni eo eii , c, simiti modo i a G a que He iunc O E c, mutuo se sequantur necesse est. E namque ipsum G non sequatur, ergo F ί' sum seruetur : quippe cima euiliber sum E aut F competaria At H etiam ιdsequetμr , quod sequitur risum Fe ergo II sequι1- G ipsum. At impossibile aes e supp/nebatur . Eadem ratione , G stqui ipsum E demon trabitur. At se se habet ingenerabιle E ad generabile F. o. incorrupit&le G ad corruptibile M. h Dicere autem . nihil rohibere, generatum quippiam incorruptibile se, cs Tex. IIo
ingenerabile quippiam corruptum esse , semel usso generato. Loe corrupto, tot era eis abluid eorum, qua daι Iunt. HAI emm ιnfinito, aut Iuod. a desinito tempore, e
167쪽
sent, mul essent.& non essent; cum inficitum omnia complessatur. At, qui mundum genitum, & immort lem, ac simpliciter infinitum faciut, dicuntRum aliquando non fuisse,nimirum antequam esset conditus; &Dinen semper esse,quia id quod sim-Qua ratio pliciter infinitu est, leni per eli. Haec ne proba- ratio Aristotelis solum probat, ea,
Dile sit. po quae per generationem phy sicam intuisse ge- .cipiunt, suapte natura esse corruptineratio- - dina; ideoque,nisi ab aliqua superiones esse ab Te causa conseruetur, disset utum iri: merno. r itemque ea , quae corruptioni sunt obnoxia , si per generationem mo- ducta sunt.coepisse in tempore, nec fuisse tempore infinito . Quamuis enim, ut 8. Phycli, statuimus, non sit improbabile,rerum generationes, N. Ollective sumptas ab aeterno esse potuisse: singulae tamen non nisi definito tempore este potuerunt; cum semper causa naturalis cuiuslibet generationis substantialis prςcedat w- pore rem genitam. Quod si Ati sto. teles velit, nihil corruptibile potuis se per creationem ab aterno esse; aut ni nil, quod tempore gignatur, posse a Deo aeternum seruati: nihil eius rationes et scitarit; cimn diuina poten--- tia nullis limitibus circumscribatur: quae animaduersio in iis , quae se quuntur, prae oculis habenda erit.
. et i Praeterea cur magisJ Alia ratione
praedictam positionem euertit. Si, in is fuit, ponamus , aliquid ingenitum semper suisse di pollea corrumpi in . aliquo instanti; nulla poteli ratio assignari, cur in uno potius, qua in alio instauti, corrumpatur: similiter, si aliquid genitu sit,quod tempore infinito non erat.&postea tempore infinito sit, nulla asterri potest ratio, cui in uno potius , quam in alio instant 1 gen retur. Repugna tergo, aliquid genitum immortale esse. Κ Praeterea si aliumJ Idem persequitis hunc in modum: In eo, quod incipit esse,cum antea non fuerit, vel non este, p:,stquam fuit, potentia antecedit actu:
In quibus ergo si aliquid modo non est, quod semper fiat, sempcr habuit potentiam, ut rebus p non esseC: vinde enim illi hac potentia ad non existendum denuo adueniret tetia actu post infinitum tempus γ Similiter, si quid genitum sit, quod tempore infinito
Praeeat. non extiterit,utique toto illo tempore potuit esse. Quare dum non erat ,hab bat potentiam ad existendum,&ad non existendum; ita vi existentia &existentis priuatio posset ei simul eodem tempore inesse: cum non sit maior ratio, cur in infinita duratione potius esse, quam non esse competat ei, quod praedictam potentiam habere dicitur.
l Pam autem γJ Eadem ratione concludit, non posse aliquid esse cornis G x ptibile,
nia aut agere aur pati, aut esse , aut non
e pessunt c, in i a propterea quod te-pus infinitum aliquo modo es desiniim , quo non ea maius. Id vero, quod aliqua ex parte ea in irum , neque insinιιum est, nee etiam defini sum.
i Praurea, cur magis Me in signo Tex. I 3I- eorruptum es id, quod antea semper
rat, aut generatum eia ta, quod prius nIerat tempore ιηfinito Nam si non magis in hee . quam in alio, se ipsa si nasunt infinita, erat qui ριam, ut patet,c nerabale γ corruptibile tempore in i- ιο r ergo non se tempore in iro lote t.
Simia enim ut non fit, c&Mootentiam sane hasebite ipsum quid ni priui , si eorruptibile es ; ipsum autem ponte rius generabile est. Quare si posuerimus se, quς pissunt, opposita simulerunt. Atques ocιxsuper in emus signo Tex. 132. simιliter erit. Quare, ut non si O D
generabile erat, atque nen ens tempoνε
O non semper est corruptibiae ergo ali quando corrumpisui. etsi gener Mile eLI.
168쪽
N5 posse ptibile, qu n corrumpatur. Ottodsi
dari ali- quis dicat,etsi omne penitum sit cor- quid disso ruptibile secundum tuam naturam, lubile q. n posse tamen accidere , ut nunquam intereat. corrumpatur, in suod alicuius externae causae beneficio conseruetur: - quomodo Plato posuit mundum in-
senio suo dissolubilem, sed Dei vo-Iuntate perpetuum: hoc enim releulit Aristoteles: quia sequeretur,dari aliquid, quo a pollit seper esse. & no
semper esse, ut ex dictis patet. Quae amen impugnatio nulla est: nihil enim repugnat, rem suae naturae relictam non posse semper esse,&tamen a Deo perpetuo conservari. m Pssumus autemJ Probat rilmsus, nullum genitum posse esse incorruptibile & aeternum . Nam ali- quod genitum esse incorruptibile non potest esse fortuna, aut casu; sed Vl natura , quae eli eorum, quae temper aut frequenter fiunt. Hac vero natura eli materiae : atqui materia semper eadem manet: ergo semper erit potentia ad esse,& non esse; pro
indeque , si aliquod genitum sit in
corrupti bile, potem esse,&non esse: quod per infinitum tempus exilienti neutiquam potest conuenire, ut iam superius declaratum fuit. Quis etiam ratio de generatione physica est intelligenda. n At --J Cora su tat,quo i asse re quis posset, nimirum . incorruptibile genitum habere potentiam, ut non sit, non quidem respectu temporis futuri,seueraeteriti: sicuti ingit tum corruptibile e contrario potest non esse, comparatione futuri. Haec ait Aristoteles minime cohaerere, quia. licet respectu futuri sit potentia ; comparatione tamen praeteriun ulla ei Nulla esse Nota hoc loco sententiam Ari- potetiam stotelis, dicentis , nullam dari po- ad praete- tentiam ad praeteritum : quod repe
ortum es; possibila ιηλ HI. enim O, c, non semper esse Mira Pessumus autem , hoe conte-- Tex. II iplari modo, impossiίile esse. auferrum
aliquando aut Pam est, incorauptabile
esse s aut si ingenerabile ea. O aurea semper erat . corruptionem subire. NAhil enim casu. aut incorruptibile, aus ingenerabile esse potes. Qu enim e I3 s. su in atque forauna . ea praeter id , quod Isemper, aut plerumque aut ea. - fit. 1:Ωuod vera infinito tempore , aut sim ptiei er, aut ab aliquo te are ea. M . . aut semper. aut plerum3ue res ens. Ta. Tex. I i o. Ita igitur interdum esse . interdum non se natura, necesse es. Talιum autem eadem potentia ea contra dictionis . c, visi ιν non star eausa. materies ea,
Quare opposita simul es actu. nee
δε ea. n At vera neque verum es dicere, rex. II T. nunc transacto in aura esse. Imposibiale eia ergo. si aliquandra noubes. post rius perpetuum esse ., Habet enim ρυι- rius o potentiam non essendι . Verum non vi tunc non sit. quanas es ses εnim Tex. 13 8 ens acris sed in anno praeterato tempor que transacto. Sic uitur id actis , eurus potentiam habet. Verum igitur e it, sit rosam in anno non esse dicatur . At impossibila es : nussa namque potentia
.m respectu ipsius fuisse .sia esse, vel f
re . Similiter c, si prius sempitem umerat, is riserius uon est: habebas enιmpotentiam eιus, quod actu non es. 2 - Tex. II s. re si posterimus id, quod poteu . et ereducetur nunc hoc esse transacto ιn anno, temporeque omnia is exacto. Namralia Tex. ΙΑΟ.ter etiam . O non uniuersaliter si confideremus , impossibila sanὸ videbitur , aut corrumpi posterius quod perpetuum prius erat; aut posterius sempiternum esse , quod trius non eras . Corruptibilia enim, is generabilia . , alterabilia
sunt uniuersa ; atierantur autem conistrarys . c, ex quibus consant ea, qua
sunt natura . ab dis rasis , ct corrum
tit lib. 6. Et hic. capit. a. ex Agathone. idemque asserit D. Augustinus lib. 26. contra Faustum. capit. s. D D. Anselmus in libro, cur Deus Domo; tueturque D. Thonias I. pari. quaest.2 .artac. 4. Alensis i. part .quaest.2I. mem l . Richardus m a.d. 42.quaest. F. Capreolus ibid. quaeli. i. ad arg. contra T concl. Ferrariensis 2. contra Gent.c. 2 .communi
aliorum Theologoiu assci iis, paucis exceptis: ut Gliberto Porretano in Bo tium de Tria. Altisi orcsi in tua sum.tiba. c. o. GregorIO in t d. 42. q.i .art. z. de
169쪽
aliis. Est autem nostrae assertionis fundamentum,quia si ad praeteritum p tentia daretur, possct Deus facere. xl, quod fuit, non fuerit: quod repugnat. Recte enim sequitur: praeteriIt, ergo fuit : non praeteriit, igitur non Ait: ergo fuit, de non fuit. - Multis locis sacrs
Vtrtim Mundus solo generali comcursu Dei perpetuo durarerti ian non. ARTICvLvs L
Argumrota in partem negatiuam a
P Roximo superiori capite asseia
ruit Aristoteles, Mundum ne que ortum habuisse, neque finem habiturum. Cuius assertionis prior pars, quamquam, si de ortu &generatione phylica intelligatur, veritati consis nat; tamen .si de omni alia productione sermo sit , repugnat Catholicae veritati,quae e cet, mundum initio temporis a Deo suisse procreatum : qua de re in s. phys. Aulc. lib fuse late i. egimus. Quod autem spectat adpo iterioremas tertionis partem .disquirendum in
pr sent: a occum num Mundus nututae sus rei rei us, eo tantum concurissu,quo nunc a Deo conseruatur, in omnem aeternitatem manere possit, debeat q. an non λIn patiem, quae negat, haec se osse runt argumenta: Re5 creatae, vi ab se
esse non habent,ita ex se tandunt in non este: ergo nisi infudiu aliquo maiori , quam communi deorum ario, servcntur , decident tandem in nihilum: praesertim,cuin finas principio respondoat,&a principio nihil praeter Deum extitcrit. Item: Id, quod est gratia finis est euius, adepto fine necesiarium non, eli: ut patet in naui,quae,quia ad tra-ijciendum mare comparatur, mari traiceio , si amplius usui futura non si, superuacanea erit. Atqui mundus corporeus su it a Deo conditus, ut per eum homo iuuaretur ad vitiamum Dum assequendum. Igitur,
cum in diuiniis operibus nihil superfluum sit, perdueto post diem iudicibhomine ad finem ultimum,nihil corporeae naturae praeter hominem remanebit. Deinde: Id.quod ex contrariis cinstat, necessario distatuitur,& inierit: atqui sublunaris mundus constat ex contrarijs, nempe calido & frigido, sicco de humido, aliisque eiusmodi malitatibus inter ie pugnantibus: di sio luetur igitur aliquando. Praeterea: obseruatum est minorem indies fieri hominum staturam, rarosqueparentibus proceriores euadere: ad quod auu sit Pocta illo carmine: Grandiaque egessis mirabitur essesepulchris. Igitur, cum species humana no possit in quantumuis parua quan titate, aut consertiari,aut gigni deueniet dum erit ad tempus, in quo nulla sit hominum propagatio, totaqtie humana species funditus intereat. Quo fit,ut i altem haec prsitantistinia pars Mundi corporei perpetua esse non possit. Postremo: Generationes Ze cor ruptiones non potuerunt encaeter Ias versus partem anteriorem uti deis cernit probabilior sententia; quam in ' 8. Phys. libro exposuimus: igi- tur neq; versus posteriorem partan
aeternae este poterunt, cum utrobi'.
cadem incommoda & absurda exi siere videantur. Quare dicendum non erit, poste mundum perpetu, durare , nisi peculiari Dei infiuxu.
Diuersa Atidiorum placita . , expli-
TR ia potissimum fuerunt in hac
quasti ne Philosopliantiu dogrmata. Onidam nasidum tempnertii
. Argum: . Argum. I. Georg. Lege D.
170쪽
& ortus atq; interitus experte proin
nunciarunt: cuius dogmatis pira cl-puus assertor de de senior extitit Aristori quem ferunt cauill Mu ili litando: timuisse otiat te,ne sua domus vi Iocus Ari procellatum, ac tempellatu, aut ve-sio telis in tu Ilate, aut archit zeli incaria c6 tra- eos , qui cto vitio rueret : sed iam maiore libi
Ieri turum tur verbis mundum deliruere 4 Alij afferebat. mundum S ortum, & corruptioni obnoxium secere. At j utram l. tententiam d. ut lentes. & ortum cu νο- sterioribus,de incorruptibilem cum prioribus arbitrati sunt. Vt autem,quid propositae a nobis quatilioni respondendum sit, pateat, aduertendum eli, posse nos quε ere, aut, quid reuera sit futuru, aut,quidnam esse posti zhoc est,nun vel inimdus generali Dei concursu in perpetuum sit duraturus, vel, utru sic durare pollit, elio, re ipsa duraturus nost. Deinde, posse nos loqui,aut de mundo secunduin praesente statu ingendra lonum de corruptionum, in quo nunc cit ἱ aut secundu n hune, aliumve statum . quem fortiti aliquando debeat.1 .assertio. His positis,sit prima affertio: POL
Lege Mar- set niudus sibi relictus, sub eo statu , sit α. de se que modo habet, iol O comum & o
nerat. q.:9 dmario concursu, quo nunc a Deo Saxoniam coieruatur,m perpe uti durare. Haec eod. lib. l. assertio, quae noliroru Philosopho-I . Iand. ruin communis ell,ex eo ostenci: tur: de cini. '. quia in primis corpora cςleilia,cum 31. ocii. tuapte natura sint corruptionis Ex-ἄncr. s. perita, ut ad tertiu harus libri caput Ostendi inus, immortalia sunt. Quin vero&ipsorum motu, , cuina, et telligentiis,quq lallari non possunt, adi, mitretur, pereuis ac per tuus esse potest. Quod autem ad corpora sublunaria spe .lat, 6.tat illa v. plargimus de nil eli, ex materia ta forma. Materia hac re i. vero nalla vi naturae interlini valel: Isb. Phys. quia, vilatum modo per creati Direa P. 7. q. l. Deuelle accipi t; ria uo alite destruiar. . potest, quam ni b rahenta Deo concurium . quo et ciuimodi esse colati
qaut alia cius locum iubeat. Tum, A quia alioqui maneret materia prisa absq; oinni subitantiali forma: tum, quia agens naturale no intendit per
se in interatu rei , utpote naturae ma-
tu, sed generationet. Quapropter semper utrius corruptio est alterius generatio. Unde et la fit, ut ita e praedicta coipora singulati in si ampla intereant alia ex toto,n pe missa; alia ex parte. videlicet elementa: semper tamen Decie,aut Kenere eadem re B maneant, possintque hoc modo in perpetuum durare. Diximus, elementa ex parte int rire quia ex toto no occidunt,uti videmus , nec ullis naturς viribus potaliquod eorum in alia, aut alia in v- num ita prsualere, ut quaternarius numerus elementoruin mundo deficiat. Id quod ostendi potitu experi tia antecedentium saeculorum, qui b. quattuor clementa semper durariit C tu, quia inco noda 'quae elementa ala mutuo accipiunt, aliunde res a ciunt,&copensant; ut ' lib. .Phvs ex Platonem Timaeo, d Philone in libro de Mudrancorrupi. docuimus: tum quia ad prouidentiam ditiinam pertinebat, neq; sideribus, neq; aliis causis Phy licta tanta permittere facultatςm, vi aliquod ex elementis perpetuo abolere, atq; ita Vniuersi ordine turbare, &eius perscctione. D ornatumque tam in signi detrimento immi nuere possent. Quare & illa mudi deflagra 'o,quς paulo ante uniuersale iudiciu futura est, non ad aliquinaturae viii , sed ad diuinam potentia resurri debet: ut docet D. Tho. in .d. 7.quaeis: artio. Sit secunda assertio: Nudus rei p. sa perpetuo duraturus eli, non tamein eo itatu, que nunc ob Ct. Vt aq; harusce assem cinis pars constat diuiE naruin literarum telii mota ijs. Prior illo Ecclesialtae 7. Didici, qui domuia
vera quae sicis Deus, perseue AEnt in per suum. Posterior illo Esaiae 66. Ecea
ego creo caesos nouos, ct Ierram nouam .
Itemque illo Apocal. 2I. micae n
Porro haec rerum i n nouatio ab niuertatis iudici; die satura crit: in