장음표시 사용
181쪽
, primo ab eis motum excipiunt; tamen non recte inde colligi ,ea secun- dum naturae praestantiam.& dignitate in. simpliciter ad intelligentias propius accedere: esto, quadam ex
Parie quod ait mulidi harmoniam sat est eis magis appropinquent , quatenus ipsa ab interrea aliena sui, sicuti & intelligentiae; quod tamen . compositis Physicis. quae sub Lunae
Orbe continetὶ tur,num me conuenit.
sol. 3. arg. Ad teritum: dupliciter celum sp ctati posse, vel cum intelligentia , prout eit totum quasi quiddam ex orbe & intelli stetitia motrice com- pclitum, vel sine intelligentia, ut 'aest corpus physic uni duntaxat. Pri ri qui clam modo appellatur coelum animarum. non anima inso ante ,r sed assiliente: atque ita dici potest,t ab se moueri. Quae est lolutio D.
Thomae I. p. q. 7O. art. I. sicq, ratum manet,primum in genere mobilium - .l mouere se. Posteriori autem consi-- LA . derat ione neutiqua in dicitur coelum
animatum, nec a te ipso motum habere . Adde, cslestem mundum ratione primi mobilis, de quo illic disputat Aristoteles, cen seri in orbem a seipso agi; quatenus ita , olui tur, ut ab alio corpore impulsum non accipiat, sicuti inferiora corpora. Sol .arg. Ad quartum: corpora sublunaria non regi a corpore coelesti per se lampto; sed vi etiam intelligentiarum Otricium , quae ceteris rebu5 viuem tibus digni late praestant. Sol. . arg. Ad quintum ex testimoni js Aristotelis, quidquid nonnulli eius In -- terpretes velint, dicimus: Philoso.: γ phum loco illo lib. et huius operis,
- acccpille coelum una cum intell: -- tiaciluodecimo vero Metap. asseruis.. 1e, Deum mouere, ut cognitum deamatum a singulis orbibus, nou quidem per se sumptis, sed una curia in toribus; qui ideo mouent, ut Hase pruna caulae sit nuli tudia .em, quo ad fieri possit , primani.
m non eam habere sententiam, etsi illa C aietano non displiceat, videli. t ruimanti, eos, quicC IOS ani-
LUS L uasi , n o uno iratio Arne abhorrere . Est igitu permana explicatio, Deum in intellactu .idest, diuina sui intellectiis sapientia coe- llos condidisse. vel, Dcu in coelestia i
corpora ita procreaste, tam ratu or- tdinem, tantam constantiam & pr
portione eorum indidisse motibus, ac si ea intellectu praedita secisset. Iulo autem loco Ecclesiallae,missis alijs interpretationibus, quas ancri Div. Thomas opusc. io. arti c. 6. & Aegi-z dius in z. d. i . dicendum : appella tione Spiratus significari Solem ipsu , propterea quod suo influxu rebus vitam inspiret. Quo ei tam pacton Hieronymus Solem,cui vitam inesse' alibi negati it, spirare dixit , non Iocis ci- quod vivifico spiritu infirmetur , tali 1 2.arr. aut in seipso vivat; led ab eflectu , quaten us res vi uetes sublunaris nissi. di modo suo spirare ac vivere facit. Quod vero ex Latino poeta citat, C Spirιtus intus alit, . non in eo sensu verum esse credidit, in quo ij,qui totum uniuersum animal este aiebant: seu poetae carmen in vero lansu intelligens,siue ad veritatis sensum re- ducens, per Spiritum Dei potentiam
intellexit, omnia inouentum & con seruantem. Quae intςrpretatio placuerat etiam Lactantio li. I. divin. insiit.cap. F.
Ancaelum cuilibet sublunara pora natura uignitate ir ei.
c argumenta AE tranantem parum
Artionalitia pars quaestionis hue
in modum videtur ostendi rCoelo conuenit figura rotunda manium figurarii prae ilantis ima Irrori circularis omnium motuu princeps rlux omnium qualitatum ma ruriae in rcituum uiuinissimae: efficie
182쪽
De nobili tia tanta, ut ab eo vis conservatrix Atate circu- quoquo versum in omnes mudi pi Iaris mo- gas derivetur. Cum igitur ex accitus Arist. dentium nobilitate & praerogatiuar. huius o- substantiae dignitas arguatur, cons Pe.ca . . quens fit, ut corpus es teste omnibus
sublunaris mundi corporibus pro rendum sit. .argum. Secundo, idem hune in modum
confirmatur: Materia c testis est lata lunari nobilior: erpo deforma, at
que adeo corpus csseste quouis sit, Blunari, cum dignitas totius ex part .udignitate conlurgat. Antecedens
Benditur: quia materia csti minus habet potentiae, ut pote, quae definitam ac certam sibi formam determinet , nec vaga & errabunda formarualternatione varietur. Consecutio ex eo videtur perspicua: quia,si,qu madmodum materia cflestis eii nobilior, non etiam forma nobilior e Llet. sequeretur, in coagmentatione Cnaturalium corporum non seruari Proportionem inter actum& tot Mam. Adde,qubd corpus celeste in- teritu vacat, cui omnia subcslestia obnoxia sunt, cum ex quattuor et mentorum permixtione constent: id autem,quod occasum subit, deteri ris nots est, quam quod occasum n scit
3. argum. Tertio, hoc ipsum videtur sentire multis in Iocis Aristoteles. Nam r. Dhuius operis c. a. text. Ictait, praeter corpora sub Lunae orbe contenta,eL
se aliud tanto excellentioris naturae, quanto ab ili: s locorum interuallo magis distat: & i. de pati.anim .ca. I. vocatastri&sphaeras testes nobilissi ina eorum, quae sub sensum cadunt. Sc6. Ethic. c. 7. docet, alia esse homine multo diurniora, ut ea, quae oculis maxime conspicua sunt, id est, corpora cςlesti a. Huc etiam spectat Eillud Philosophorum sermone triis tum .i n cς lest i mundo sorem esse hii ius,in hoc faecem illius. Accedit seniatentia Philonis Iudaei in lib. de I x. seph. xbi ait: quanto apud nos sunt potiores vigilantes dormientibus, tanto in mundi uniuersitate cςlestia terret tribus: ut quae insopita vigilentpropter certas ureqvi R. vites
nunquam frustrata suis effectibus:
terrestria verti, etiamsi paulisper ex- ct tentur, rursus degrauata insomnum recidunt.
Propsigo Iunis dissolutio. ΕXtra omnem controuersam est. corpus cs teste cuilibet sublun
ri non viventi nobilitate praestare: E .Q , conuerso etiam , inter uiuentiali
minem cito esse lonpe praeferendu, dubitari non potess. Homo eni in mente & cosilio pollet. ad exemplar diuinitatis effetus est, & beatae vitae particeps:quibus Dei &naturae muneribus ni nil est in cflo comparandum. Atm hanc hominis inter ce- Hoministera specta ilia excellentiam signifi- inter cre care voluere, qui hominem appella- turas quaerunt reru sub aspectum cadetium di sub sensa
non cadentium nexum, siue rerum cadut pra
materialium & immaterialium lim stantia.
rizontem: quia nimirum supra res omnes materia concretas, & infra
eas cluae materia vacant,medium D
tinet. Quo etiam pertinet illud A colae de homine elogium, quod in
Arabum monumen iis legitur, vid licet : nihil esse in munda sema maris spectandia magus admirasile, qua L
nrane. Et illud Mercurii in AscIepio
homine magnil esse mu ut miracula. Ac
deniq; illud Psal. 8. minuisti G paulaminias ab Angelis: de quae sequu n tur .
Quod ad reliqua viventia attinet, duobus pronunciatis dissicultas e plicada est. Primu sita Corpus c teste r. pronum est perfectis animatibus ignobilius. ciatum de Perfecta animantia hoc loco cesen- animantitur,quaecunq; absq; semine & intem bus pers
uentu aliorum animalium specie aut clis. genere fimilium generari nequeunt. Hoc pronunciatum ita inpositum , quamquam negetur a Marsilo in x. q. I art. 2.conci c. & 7. & a quibusdarecentior ibus Philosophis, qui cum Marsilio cstum cunctis animantibus praserunt, solo homine excepto: a reliquis tamen Philosophis,& Theologis comuni colensu natui tur. Pro
183쪽
uniuerso superior est, quam gradus A sibili taceprafulgea si visaear Lm
natura , prout natura distinguitur ab gna astimanua est: quatibet namq- et anima. Ite, quia vivere ablol ut e S ua bubstantia euiluet non vi sub mstum est perfectio simpliciter, & me Hanatura ris Arvanιε- . Et lib. de ius quidpiam atque expetibilius, duab.anim. capit. . pulchre confit quam eius oppositum. Quare vita, mat,muscam Soli praeferendam esse. etiam animalium saltem quae perse. Quibus similia scripsit lib. 1 i . de Clinctum gradum obtinuerint,eorum na uit. Dei, cap.r 6. de alibi. Eadem fuit turam ita perficiet, ut eam cunctis lenietia Platonta in Timaeo. Eademia non viventibus anteponat. Deinde que est constans doctrina S. Thoinsenobilius est . a seipso, quam ab alio vi I. pari.quaest.3.art. I. &quaest. IO. moueri; sicut & agere, quam pati B art.3. ad 2.&I. contra Gent. cap. o.
Iraulantius est: sola autem viventia subinde eam studiose defendunt a seipsis mouenti:r. Quare saltem ea biles eius sectatores. Caleianus Seviuentia, quae se ad perfectum vitae Ferrariensis locis cit. Capreolus in
' actum mouet, hoc est. animalia per- a.d ut in. I .artic.3. Soncinas in . Meis
ficta, maiorem sibi vendicant nobi- taph. quaestion. I x. Idemque assciunt litatem, quam non viventia. Richardus in L dist. I circa I. prin. Animalia De animantibus imperfectis, hoc q. 4. Argentinas quaest. v n. arti c. I.
imperfe- est,de illis,qus abi que semine sibi si- Basicilius quaesi. h. g. ad dicta. Ochaia m. miltu, ex sola putri materia&quasi mus in a. quaest. 23. Gabriel super sponte generari possunt, maior est Can .lin. 4 I. ac fere omnes, qui co controuersia. sunt enim,qui velint, C pora coelelita inanimata faciunt, mecelum his natum nobilitate excelle cuti vera sententia decernit: ut vix
re, quamquam persectis animatibus inueniatur auctor, qui coelum natu. ced.it. NHuirilia'. liac potissim una ra- rae nobilitate simpliciter praeserattione: quia, cam eiulmodi animalia alicui viventi, nisi existimet, coelum absque semine procreantur, coelum etiam vivens esse; aut cum Mars lio est eorum caulae sciens, non uniuer omnia prorsus viventia.excepto h salis tantum, sed etiam particularis, mine, ignobiliora coelo constituat.& principalis, cum aliquam parti- Unde Averroes a. libr. huius Op cularem & principalem causam h ris, com . ci. asierit , defendi non
bere debeat, nec ulla alia occurrat: posse, cetium nobilitate praestare aliis constat autem, talem causam no eos- D cui rei animatae,nisi id anima praedia se esse ignobiliorem effectu i imo, si tum sitia qui uoca sit, uti coelum in gener Rationes vero primi pronunciatitione animalium, praestantiorem es- hoc etiam secundum concludunt, si se . Quare necessario colligi, coe lum recte perpendantur. Nam inter Rr imperi ectis animantibus natura dio diis entium gradus vitae ita praest
gnitate anteire . Addunt etiam,ridi- re videtur gradu i naturae vita caren-culum videri, coeleste corpus ea mo- tis . ut in quocunque vitiente Partiale spulchritudine, e scientia, & in- culari ,etiam Draperfectissimo, reddat dissolubilitate praeditum . inserim illud essentialiter nobilius quovis ris notae esse, quam exiguam bestim non vivente. Quod ex eo etiam colam. E firmatur,quia si animantia perseeta, α. pronvc. Nihilominus sit secundum pro- ut equus&leo, non pi ci se, quia vi- Qe imper nunciatum: Animalia etiam impe uentia sunt, coelo praestant; sed quia fectis ani- secta, imo de quaevis alia uiuentia, ut inter uiuentia per iorem naii
mantibus. arbores.& herbς,sunt nobilioris na- ram obtinuere: fieri etiam posset, ut tura , quam corpora coelestia. Hoc aliquod corpus vitae expers , quod asseritur a D. Augustino multis in tanto esset nobilius cςlo, quato pe locis , ut in lib. de vera religione, secta animantia impellcctis antecel- cap. 29 hisce verbis: Non enim qua- lunt, ipsa, etiam persecta animantia
cumque moles, quamquam ι . -- superaret.
184쪽
- Deinde, quis non potest inter a nimalia periecta & impersecta di
stantia susticiens , rati . assignari, zcur hac a coelo , quo ad perfectioncressentialem, superetur, ita minim Nam si ea ratio asteratur luia irnperfecta absque se inine suortim similiugenerari qudunt, non vero per taetcontra occurritur, quiano recte a
Non apte'guit ut maior persectu, essentiae ex colligitur.di15ciliori generatione; siquide mulmaior na- Iae plantae, aut semen ne ii arro r rurs per se quirunt, ut generetur: aut dissicilius ctio ex dis proueniunt quam quaedam amma- siciliori pe lia. praesertim quae scopulis mariniSneratione. adhaerescunt. Ac verisimile non cit, apes v. g. quarum mirabilis prudentia a Philosophis obieruat, quia ex putri materia generari possut .igia' tali Oris esse naturae, quam stolidi stimas quasdam bellias, quae ad sui generationem semen nucellario ex μgunt: si quidem maior prudentia m . Iiorque phanta sita certius: eii prae- Excelletia stantioris animae indicium inter di- vitalis o- uersas species, quam excellus molis Perati i corporea, qui in causa est, cur aninis. imalia illa absque intcruentu semiti nis non gignantur. . Prq et ea,ex vitali su iactione, qua omnia uiuentia etiam imperfectissima. a te mirabiliter agriantur, satis colligitur, quodlibet vivens quili--bet non viventi simpliciter praelitire: ii quidem res vitae expers non seipsam agit, de cum ab externo deleritur motore, torpescit I ac motus,
qui ei lin primi potest, loge est ignobilior operatione vitali, In qua V luti diurnam quandam praeliantiam Philosophi considerant .Lege D. Au. pullinum de duab. anim. loco ci
Deinde, idem Augustinus lib. D.
de Civit. Dei, cap. 16. diuersos creaturarum gradus sic inter se quo ad nobilitatem ordinat, VI quaecunque in superiori. gradu censentur,omia hus inferioris gradus absq; vlla ex
in hii qua sentiunt , mite antia non
gunt . immortalia mortalibus nem' Angelι hominibus: ιdque natura struse
quam famula . Haec Augustii ius. Itaque in hac rerum distributione in suas classes , quae usurpatissima S celeberrima est, quaecunque pertinnentia ad classem superloxena anteponuntur omnibus classis in serio ris, ut quodculique animal omni plantae, quicunque Angelus omni homini, quodvis vivens cuilibet C non uiuenti Aduerte autum,nos in proposita sententia confirmanda non hanc intulisse consecutionem: Uiues in comune praestat no vi ueti: ergo quod-uis vivens particulare nobilius eliquovis particulari no vivente. Erat enim in proptu obiectior quia corpus incorruptibile nobilitate praesertur corruptibili, prout haec gene ra immediate cosiderantur sub co D pore Categoriae subitantiae &ta me aliquid contentum sub corpore corruptibilis , excedit simpliciter omnia contenta sub incorruptibili,n
pe homo, & alia animantia salieni perfecta ; imo in nostra opinione
omnia vivetia. Itaque, utcumq. sese illa cosecutio haberet, nos ea haud quaquam adhibuimus: sed rationi bus conati sumus ostendere , grada vitae eius esse dignitatis, ut, bicun-E que insit, rem quavis non vivente simpliciter nobiliorem reddat. Diximus Simpliciter, quia non diffitemur, c um secundum quid no. bilius esse quouis uiuen te corruptibili, utque duplici ratione. Primit, si tale vivens spectetur,ut praecise co-sii tuitur per differentiam corru'tibilis, quae corpus Categoriae in stantiae immediate diuidit. Deinde . si comparatio fiat non quo ad esse simplicitia ,sed quo admodum essendi
185쪽
i. a. De progenitore animanti uim ρfectoru . Essetiς instantia P
tienda. namque formam esse separabilem, Aunderes corruptibilis, vel incorruptibilis rei duur,modi quidam sunt essendi: praestantiorque modus est, informare inseparabiliter. Quare forma inseparabilis, qualis est Amma cuiuslibet compositi in dissolubilis, nobiliorem essendi modum habet, quam .rma separabilis,quPcunque illa sitaquamuis haec simpli- B citer possit esse nobilior, quam illa, ut patet non solum in se a hum na, quae immortalis estissed etiam informis brutorum animantium, saltem perfectarum, quae licet caducae
sint,cslestibus tamen absolute praeferuntur : quare possunt etiam eis anteponi serinae reliquorum uiuen tium, ut ostendimus.
Ad eam veto rationem, sua potissim si innititur opinio existiman- Ctium, corpora c lestia esse nobili ra imperfectis animantibus: negandum est, produci haec a coelo, via proprio a ente,& progenitore simpliciter principali. A quo autem sic producantur, seorsim explicandum a nobis in progressit erit, in qu ili
ne, qua id ex professio tractari solet. Id, quod ad eandem rationem cor firmandam afferebatur, Parvo negotio diluetur ab eo,qui dixerit: eL Dientiς pr stantiam, neque mole colaporea, neque externa pulchritudine metiendam esse; sed operandi facultatibus , earumque functionibus . His enim excellentia sormae, in quaesentia rei potissimum consistit, ii se prodit, adeo, ut nulla sit certior nota nobilioris essentiae, quam nobilior operatio, iue res sit dissolubilis, siue n6:at operatio vi talis, quς viveti,qua v iues est,couen it,loge prε- Eilat cuicunque operationi rei
que comparatio est inter vires idi, fas, a qui- bus praedictae operati
pacti argumenta initio quast is propria explicara debeant.
R Espondeamus nunc argumentis, quae probare nitebatur, mpus coeleste omnibus aliis corpori
bus, etiam viventibus, naturae dignitate anteire. Ad primu quid respondendum sit,constare ia ex dictis po- tell: videlicet, etsi accidentia quae dies testium sphaeratum nonnulli sinis
seriorum corporum, etiam viventium, accidentibus nobiliora sint; alia tamen reperiri in viventibus , quae longὰ praestantiora habentur :cuiusmodi sunt potentiae cognitrices,& vitales stinctiones, ex quibus ut non semel diximus, altior naturqgradus deprehenditur. Ad secundum concedendum est, materiani coeli praestantiorem esse sublunari, ut argumentum conesu. dit: sed inficiandum, sequi inde,sor mam csti viventium Drmis simpli citer nobiliorem esse: tum, quia sufficit, esse illis aliquo modo perii
ctiorem, nimirum, iecundum rationem insocinandi quatentis insepara bili unione clim materia cohaeret
quo pacto iam hac ex parte dicetur seruari proportio inter potentiam ,&propritim actum: tum quia nobilitati materiae cς testis abunde fit satis digni talesus formς quae licet noomnibus sorm s sublunaribus, earutamen ma nae parti excellit. Quod ii quis obiiciat, materiam hominis debuisse celi materia absolute nobiliorem ese; qua doquidem sorma humana sinipliciter nobilior est. Occurredum,materiam primam hominis in se spectatam, non magis homini quam ceteris compositis naturalibus, quae inna Lunam iacent, propriam esse; cum omnia in sese teciproca vicissitudine commutentur: atque ita supposita hominis corruptibilitate, quae ex naturalibus eius principi j soritur no debuisse hominis nisteriam cςlelli perfectiore es.se, sicia ti nec materiam terrae coelesti digniorem esse congruebat.
186쪽
Ad reliquam partem eiusdem ar- .Λgumenti dicendum ; incorruptibile melioris cile conditionis,quam com ruptibile ; dummodo cetera paria sint: quod in re subiecta non a cidit. l M postremum: illa encomta intestigenda esse de corpore coelestii non per se spectato, siue ut est coin positum phy sicum praecise , sed ut est quid ex corpore coelesti & intelligentia constans. Item, nece si Bperioris mundi esse in inferiori, forem inferioris in superiori, si nomine inserioris mundi accipiatur
moles ex quattuor elementis coagmentata; non autem uniuersus oris
bis subcoelestis quo ad omnes fias partes. Quadere lege quin scripsit
Bessario, libro I .contra calum. Plata
.LDe Philonis autem dicto noest 'I3 lib. in hae quaestione laborandum, cum urudiopis
putarit cςlestia corpora esse animata. Quod vero de eorum vigilia de perenni motu assert,nihil conficit.
Nam & vitae munia, quae animantibus conueniunt, nobiliora sunt illo motu,ut ex dictis constat:& viventia nunquam omnino cessant ab opere nutritionis, quae veluti qua
a Um autem. JD:sserit de varietate distinctione,& situ partium, quibus i , celum constat. Sunt autem sex omnino situs differentiae: dextrum,
sum, deorsum. Ex quibus Pythagorici talummodo dextrum & sinistruin cςlo ponebant. Hoc an ita sit.exponendum sibi esse ait: & an potius dicendum, ubicunq; dextrum&sinistrum reperitur,inueniri etiam simul reliquas disserentias. b Determιnatum ui unJ Disseruisse ait sede his in ii. de mot animat. videlicet in libro,qui inter ibit de Communi animalium me M. quia haec in animanti bus,quibus dissimi tu partium & membrorum varietas conuenit,multo distinctius &euidctius
apparet: etsi non ex aequo omnibus copetant. Na in animalibus,quae nomodo semium, sed et loco mouent, insunt oes: impersectis aute,& immobilibus conueniunt dutaxat suo sum & deorsu,ante & retro: at plantis,quae vitam participant, de tamen omni sensit carent,sursum duntaxat de deorsum competunt.
tali quintam Duilinquιunt esse. υι sy.qui oragoriri nucupantur, senim hae illorum sententia eonsiderandum est. Utrum re es se habea ,τι illi Heunt: an alio potius modo si hac primcipia corpori ipsius Unυιessunι aaiungenda. Corinuὲ nam'. si dextrum inevet,lM umq. prι ora principia prius in i se exissimandum es se . b De rem narti igitur de his es in iis . qua de an malia motibus sunt raritata epropterea ιd hae propria sunt illorum, uasur'.
libus inessa videntur quibusdam omnes Hiiusmodi partes dextrum inqua, alq. tiarum. quibusliam nonnusta. planiis
187쪽
inde perspicuum esse vuli: quia cum vitae expertibus eas tribuimus, id vel ra tione nostri intelligimus, quia v.g. sunt ad nostra manum dextra' vel ratione nostratu imaginu,suam quoq; dextra desinistra habentau, quibus res aliae respondeant aut opposito modo affectς sint Deinde, quia, in quo tales differe tiae vere & proprie insunt, in eo
nunquM aliae in alias transferun tur: at in rebus, quae vita carent. passim eas com nautari videmus, prout nostra corpora nunc in hanc, nunc
in illam partem demigrant. d a propter thagoricos I R i pz ehendit Pythagoricos, quod co lo cocinerint dextrum &sinistrum . alias vero positiones omiserint: quae
tamen non minoris momenti sunt, nec minorem inducunt differentiam.
Quod ex eo priairum constat: quia dextrum de simillum non figura. ut aliae quattuor positiones, sed viribus solum differunt. Nam v. g. manus dextra sortior est, 'quam sinistra; sed
- tamen utraq; eandem figuram sortita est: at pars anterior animalis,l tore su perior & inferior non vitaniam sed figuris distinguuntur,ut co- spicuum eit: ad discriminandas auis tern positiones multum facit figurae diuersitas. e Etsuperum quidem J si coelo co- petat dextrum &sin illoim, debere. etiam conuenire sursum di deorsum, inde probat:: quia haec sunt priora natura illis:cum hetc non in animantibus tantum, sed etia in arboribus; . illa in solis animantibus reperiatur. Sursu pri--s P,purea H longitudo J Sursum euus d tro. se prius dextro, alia ratione suadet,. hunc in modum: Longitudo esti natura prior latitudine: quia Geom irae imaginan tur,ductu Iine ς fieri superficiem, ductu superficiei corpus eatqui sursum pertinet ad longitudinem, dextrum ad latitudinem: igi- . . tur sursum natura, siue origine prius Vnde i nci est,quam dextrum.
meIlium , suscosirmat ex eo: quia supra est id, unde incipit accrcmentum, quod videlicet Ore, vel radice excipitur, &Praeparatur. Vnde Medicorum plerique primam coctionem in ore es scia iunt. Idq; significant verba illa co- cxius is verum erit id, de s motio: Nam cstuapropto Or nJ omni in ea Me qua renuum es rura atque inserum. Odextrum Luxnuh. at . anto retrae seu in hisce, quis eum animata sint motus inhiasis prin cipium habens. In nulti enim
eorum, qua vacant anima,id cernimus,
unde sprincipium motus. Quada enim
omnino non mouentuνι quaera moueη-
rum.dextrum i mn h dicimus, ad nosi s inserentes. Nam aut respectu no-LDi dextri lauis; is augures vicuuteaur
vicimus, quod opponitur no Iro ivo stiuum autem contrarium: O retn aras ιυνιὸ citi modo. In his autem iss Iam disserentiam cernimus seontra na-que versantur,edtraria dextra laevaque, supera a qu/ infera, ct ante retroq; fame diramns. d 2 proprer thagorices Text. II suam mirabitur , sola hac duo principia dixis,dextrum inquam, atquεμnictrum: emeras autem quattuor die renitas omisisse , non mιnus rasionem ine ijsueuntes. ω enim minorFad rixi. 1 2. insera supera, ct ad ea, qu4 sunt retro,ea qua sunt ante, quam ad lana caetra niue sis in animalibus disserenisam habent. Hac enim visetam. Hasigura et disrunt. e Er superum quι em ae r
ferum omnibus animaui ιness, tam an matibus. 'am etiam an is. matrum autem tauumque plantis Non iness.f Pra erea, is longitudo la/Muttinem anteceditsi prius eritgenerationesv νum dextro, tu multipliciter Wιtis dic rur. M longitudinis quidem superum, i iiiuvinis vero dextrum prinei A m.a sprioris principium antecedit, g DF per Text. 13. si sup rum qi idem eri id, de es morio. dextrum nutem a quo, ct ante ad quod i h e quoq; modo vim qua, ἐαm princiiij superum ad ceteras jecies habet. Iner pani sunt igitur Pythagoricie , quia H 4 max
188쪽
tat terminum a quo talis motus: is enim est extra viues, a quo trahiturali metum ad locum, in suo fieri ii Quid sit cipit. Dextrum 1ero est id;a quo ii ante. choatur localis tractus, non solii, ut a teri a o a quo: sed tanquam a vir tute motrice, quae in parte dextera est efficacior . Ante vero est id , ad quod est motus: quia nimiru in anteriore parte animalium insunt f
sus omnes: lentimus autem non momendo nos in obiecta, sed ab illis patiendo. Ita l. anterior pars est ea ad quam ab obiectis in sesus si motio. Quarc cum accretio in animatibus I rior st, quam loci mutatio, aut Se-uum sun tio; siquidem accretio sequitur gradum v c latiuum, qiii S tiendi A loco mouedi principia amaecedit: perspicuum manet,supra inter reliquas cisteretias numerari. - δε Cum au em a nobis. J Ratum esse
Umne po russit,inueniri in coelo omnes posi iti nudii et onuchiserentias. Quod ex eo con-XercyraF in eludit: quia cum illae rebus animatis ε'. in. persectis conueniat; cllum vero hu- ω - , usi nodi sit: fieri no poterit,suin in
eo omnes reperiantur. Iatelligit autem, coelum esse animatum , non
nima informari te; sed intelligentia,
quae ei perpetuo assidet, ipsunaque
iugi motu circumuoluit,vi in pro- . n. eulatu , IMediat prate verum in--. Cresiu susus explicabitur. ferumque.
Obiecit v Non.nim tabifar/. J Obi jceret aliquis : C li figura est globo sa, ouae proinde nihil obtinet dissimile,aut inaequale. igitur,cum sex disterentiae sint inter se disparium ac dissimilium rationum, nequaquam c*lo competent. Occurrit Dilario. Aristoteles, partes figurae globosae similes quidem omnes este; sed partium si- miluina allectiones esse dissimiles: esto, partium similitudo omnibus perspicua sit,dissimilitudo vero de disparitas occulta. Itaque ob distinctas affecti res, quas respectu motricis i. telligentiae coelum obtinet, sex illas disteren
x EMem modo. Opponeret et quispia: Cς teste corpus nunquam moueri copit: sursum est id, unde motus accrementi incipit; dextrum id. a quo latio ei licitur ergo disserentiae illae non inueniuntur in corporec testi. Respondet: ruanquam moueri cstum non c perit putaui t enim falso Aristoteles, munum de motum ex aeternitate suis ieὶ ii tamen aliquando cs piisset moueri . ab una potius parte, quam ab alia inchoari eius lationem debuisse, & ab una inchoandam, si cesset. J Dico autem langitudinem . J Ostendit, secundum quam dimensionem sp I Ogitudo clari debeat in cflo sursum Ze deorsum: aitq. coeli longitudinem esse distan- in coelo. tiam. Quae in later polum Arcticum, de Anta reticum . Quo fit, ut alter ex ijs polis lit pars supera,altera infera.
in Di, rentiam euim . 4 Probat id, quod dixerat: primo , quia in quolibet
corpore maximγpropria priveitia emiserunt is sa in iniuersis hae militer inesse ρ rasans ..h Cum aut δ a nobis sit an rade iiu, ales potetias fi in se,ri princi ia moltis habes. caelum sit anim i
num inesse. i No.n. dubitare vortera ob uniuersi rotunda gura, qu nam prcio aliud Vsius dext si, aliud lautim erit sparies smiles uniuerse .perpetuoque motu ereantu .sed intesistere perinde
periri.atq; si quispia in hisce, qua dextri ad latium Duris quoq. dis serentiam haubent,circumposuerit Jkaram. Habebῶι ruimpetentia dissereιem: ai obriu μmiti M.tinem habere non videbuntur. N Eode modo de prancipio quoq; motus intritigamus oportet. Etenim.e sentiqua
moueri corium incepit, principia tamen
habeas ipsum,nercsse est, inde incepi siet, si inciperet mouera ; i, rursus eieMinrmotu,sissabit. l Dico Mi. tingitudi- Text. I nem it i quide eam esse . qua erit inter olos dictantiam: O potirtim atie ἀμ- peram, alterum infe partem. in Differentiam.n. in solis his hemis ari'
cernimus, ex est, quia poti non mouEtur.
Ei insuper in mundo non ipsi verum atq; inserum sed ea, g suntpraeter los, latera dicere consumimus. Quo pa- et 1anc ipsius corti longitudinem esse. Ιἀ
189쪽
. . h corystre longitudo expenditur se Iacionas ta cundum maximam ipsus dimensionem: at maxima sphaerici corporis dimensio est secundum eius di mirum e diameter aute in coelo constituitur inter duo pupcta immobilia, semperque eodem modo se habentia, quae iunἰ polus Arcticus, Et An tarcticus . Deinde idem confirmat communi loquendi usu: solemus . n. dicere, latera in mundo non esse ipsos polos . sed id, quod inter eos ad dexteram Sc sinistram funditur, videlicet Orientem & Occidentem. n Polorum autem is J Docet, polii Arcticum: qui nobis apparet, ins riorem esse ; Antarcticum superiore: nam ut in animantibus dextera pars est 1 qua motus taediive oritur: ita de in cflo dextra Para vocatur ea, aqua conuersio effective proficiscitur. id est, Oriens , sinistra vero Occidens . Quo fit, ut lecundu hanc con-sderatione polus Areticus inferior ii pars constituenda si t. Quod intellige de motu ccli diurno: motus enim inferiorum sphaerarum ab Occasu versus Orientem alias positio. num differentias sortitur: ut mox dicemus, & iam ex dictis facile quiuis intelliget.
stru D. n Pelorum autem is quidem , qui . uu nos videtur, pars infera Hir is autem , qua nobis maui ferius non ea, patriis rationem supera subit. Dextrum Text. Is .
enim uniuscuiusq; id esse dicimus, unde
principium ad lociam accommodata motionis emergit. Conuersionis τοὶ earli
principi- ides. unde oriuntur LIAD. Q are Me eriι dextrum : id autem ibi sunt occasus, lauAm. Si igitur a dextris mcθιι,. circumferor ad dextra . palaeum,qui non videIursuperum esse necesses. Si enim erit is, qui videtur. metus ad partes erat ictras r quod quidem iis dicimus. Paret urtur, eum porum, qui no Texto Dirituν . nobis, caesi partem superam esese: eos quidem. qui illis habitans , in βιωθharιο supero esse, a tΦιn dextris rnes autem ιn infero, arq; sint Iris, eontra atquι Pythagorici Hetinr. Illi enim nos supra faciunt,dex raui in parae; i s in
principium motionis contra e propterea
R VAESTIO LVTRVM SEX POSITIO NEM
disserentιa ex natura rei ca- is insint, an non.
Ioan .F. ac. Vidam e funioribus Philos . Picus Mir. phis , qui veterum sententias
l. 6. Ue a. ad examen vocavit, praeci- B vanit. c. s. pueqi aduersus Aristotelem, ut ipse i a genti- profitetur, Hassicum cccinit, Peripatur Solis. teticam asseritonem de coeli dextro an Exerc t. &I,nili rO,magnopere cairillatur, de
illa. qui premur tacere singι uti factu μή cr-ιbulavi coistio Medicorum ι A eere nonposset in latus Cin eius ea vit lacus in Aad Auctrum magis, quam ad Boream risto uilc. collocatur ' An iis erectis for asse eruria a polum hune nostrum editior Nautarum sesulis obrumbrarer, mam illor planipedum sciopodum . quos aut in-mt,aut xιι ieiuΠ.υ ρ Haec ille. Sunt etiam argumenta,quibus mstendi videatur, non compet e G
lo sex illas differentias. Ac prirnum x argu Pro Figura coeli rotunda est,&globosa, pari nς atq; adeo principio N sine carens,& ti . sibi undiq; sinitiis. Item: codilum est thomogeneum &vniusmodi: atqui sex disterentiae exigunt ratione pri cis ij & suis, habetitq; inter se diue fiat eui se dissimilitudinem : non
postum ergo in coelo reperiri. Secundo: Pars superior, Ut Aria a. algura
noteles proa imo capite docuit . est vade
190쪽
unde aceremetum incipit; anterior, unde oritur motio secundum sensu rat coelo,cuin amniae expers sit, ut ex superioribus constat, neutra harum mutationum conti ni re potest: nec
igitur ei pars superior , ia anterior competit. q. arg. Tertio: Vbique in coelo est ories, ubiqne occidens, pro climatum &oppidorum vario situ, atque horizonte: & ea pars, quae in oriente primum fuit, postea i n meridie est, tinninoccasu, rursumque in ortu: ergo dextrum & sinistrum non reperiuntur in coelo ex natura sua. . arg. Quarto: Sinistrum est dextro imbecillius, Se ad opus faciendum ineptius ; ideoque vult esse Plato suos ciues ambi dexteros: eso tanto magis sinistro carebit Coelum, quanto ad ab ijs, quibus a natura datum est, auferre student sapientes. s. arg. Quinto: Si coelo inessent sex illae disterentiae, inessent qiroque pi ires allat : sed non insunt: ergo &c. Pr hatur maior: quia praetcrilla sex viti. suntur etiam in corporibus rectum, transuer Ium, Sc obliquum, aliaeque
eiusmodi, quae non est cur corio nGgentur, si ceterae concedantur.
Inesse reiura coelo suo modo ex n. atur arris xystionum disserentias .
. Missis circa sex positionum dif- ferentias Philosophorum comtrouersi Is, quas perstringit M. Albertus in traei. de .c aeuus, i, par. q. . art. s. 6. & 7. &Plutarchus lib. I. de Plac.CIO. Sciedum est, AstronomOS, Geographos, Physicos, atque etiam Poetas uno consensu dextrum Sc sinisti uim coelo tribuere: etsi non eodem pacto omnes , sed quilibet pro
Lege Ioaci ratione atqtie usu suae artis. Videli Foreium cet Astronomi,cum it et Iarum cursus lib. I. Inst. conreplentur,vertunt sese ad Aequi-Αstr. Mauo noctialem circulum, ubi concitatior Tolycu in est earum motus : atque ita dextrum a.d al. Cos coeli est illis occidens, sinistruori es. in gr. Ae- Loquimur vero de Astronomis, qui gid:um α. ci tia Requatorum degunt. At PomA tis, quoniam, ut siderum obitus no. tent. occasum intuentur, dextrum manet ad Septentrionem, sinistrum ad meridiem. Geographis autem citra Aequatorem existentibus, quia, ut terrae situm ex altitudine coeli describant, in eo lum spectant, dextruest otiens, sinistrum occulens. Atque in eadem etia parie col locatur dextrum & sinistrum a Phy sicis ; sed noob eandem causam. Hi enim coelum 5 quasi hominem quendam imaginan-ζur,ex intelligentia. ut anima s&ex corpore coelesti, ut materia consilientem. Qiua vero in homine, sicuti in
ceteris an miantibus, omnis loci m
ratio a dextra proficiscitur quod videlicet ea ad impulsum expeditior sit, ob calorem heratis. & solidiore
eius partis ac firmiorem musculorunatura ; ut Aristoteles lib.3. de pari. amm. cap. q. ali jsque in Iocis:& Ga-C Ien. 7. Aphor. 4 .edisserit iccirco partem eam, a qua coelestes spherae mouentur, illius hominis, atque adeo caeli dextrum constituunt. Est itaque huiusmodi dextrum quaelibet coeli pars, cum primum ad orientem peruenit, ubi ab intelligentia, quae illic perpetuo residet neque enim cum orbe circumfertur 3 impulsum accinpit, Ex quo facile erit intelligere, quo pacto ceterae positionem diti D rentiae coelo insint. Primum namquzea pars, quae ex diametro dext rae opponitur, sinistra est,ui perspicue patet. Deinde, quoniam illa ad quam latio vergit,anterior vocatur, Ca anterior coeli pars dicitur, quae inter sinistram & dextram ab Oriente ad Occidentem funditur:qus vero huic aduersa inter eundem Orientem de Occidentem porrigitur, posterior. Denique. pars superior, quasi illiusE hominis caput, est polus Antarctiacus: inferior quasi pedum plantae,Arcticus, ut ex ceterarum partium d scriptione consequens fit. Haec tamen respectit primi mobialis accipienda sunt: namque in ins rioribus sphaeris,quae proprio motu ab Occidente in Oriente commeant, contrario modo se habent dimensiones, ut erit consideranti perspia