Commentarii Collegii Conimbricensis, e Societate Iesu, super quatuor libros De Coelo, & Meteorologicos, necnon Parua Naturalia, Aristotelis Stagiritae. ... Antehac in Germania impressi, sed nunc tertia vice in Italia typis excusi, summa cum diligenti

발행: 1616년

분량: 421페이지

출처: archive.org

분류: 화학

211쪽

Plin. lib. s. na. hisi. c.

za. Tuli. it. 2. de diu.

Lege D.

Hiero. ep.

17. ad Da mas c. de in

aduersus hereses Io. Hieros.

nente ii solliculos ex se quosdam A e lapidibus a Deucalione Pyrrh quasi uteros ei formasse de quibus

Lucretius lib. s.

Crestebat uteri terra radicibus apti

ex iisque naturae nixu disruptis cetera animalia, si inui q. hominem pro

dii se .

Equidem vel edici solet, nullum esse mcdaciunt sine teste: nec aliquid tam absurdi im Sc ineptum excogitati, quod patronum non inueniat. Anicen na, homo alioqui acuti ingoni j . optimique nominis inter Arabes tantosophos, huiusce dogmatis defensionem. suscepit. Nec defit re e recentioribus Philosophis, qui intempe ita a audacia in eandem

sententiam abierunt: aientes eant coeli consti insionem polle incidere , quae homines, non secus ac ranas , & muro, e terra progignat.

Namque licet minime sibi persuadeant poste hominis animum a coelo e sici id enim non solum totius Pli i lotopli ae placitis repugnat, sed

etiam decretis fidei, quae docet antimam rationalem a solo Deo creari)aiunt tamen pol se vi coelest i praeparari, exornari l. materiam onan ibus accidentibus ad anitus rationalis introductionem requisitis. Quo in uentu licet non coelum , sed Deus animam rationalem in materia pro . ducturus iit ; nihilo lectus dicetur corpus coeleste hominem gignere, quam nunc homo hominem. Hanc parum cGrdati animi senteni iambelli consutatione non eget, satis refellunt, tum ea ardumenta ,

quibus ottendimus persccta animalia n'n poste a coelo gigni , quae

in homine tanto cui dentius concludunt , quanto ille ceteris praestat animantibus: tum eam conuincic imbecillitas humanae sobolis, siue cum denuo concipitur, siue cum in lucem primo editur; quae si olscio in tris noni Oueatur, lulientetur, de accidi iniurijs dessenda:uc , in ipso vitae limine Vitam filii et . Nisi quis

dicat, clusinoer tot rigenas suturos similes duris agret tibiis, quos Graecorum pactarum feriata vanitas armatOb c ccxcae Licinio eduxit, vel

que iactis progenuit.: de quibus

Poeta: Ferrea ρrogenies duris caput extulit 2. Geo I.

Igitur ad primum argumentia eo- Res p. ad I. rum,qui probare cotendebant, posse at g. r. art. etiam persecta animalia a coelo pro- pro peric- duci, admittenda est maior proposi- res anitio, si intelligatur de formis caducis; triantibus. cuiusmodi sunt omnes sublunares B excepta rationali. Sed neganda minor, dicendumque, praeparationem materiae ad formas animalium persectorum, non contulere in sola primarum qualitatum permittione Sctem perie, sed in virtute etiam seminali &forma trici: quς si perfecta sit,

qualis perfectis animantibus cougruit, persecti quoque animantis o- peram desiderat; nec a coelo, ut a propria & integra causa dari po- C teli,ello ab illo primae qualitates effluant. Secundi verb argumenti dii scul- Adt. tatem perimit D. Augustinus 16. lib. Lege A-

de Civit. Dei, p. 7 in hunc fere mo- bul. in I. dum : Bestia , qua non sicuti rana na- Genes. sciuntur ex erra, sed sola eo istιone maris cis feminae prop/gantur , credidis ut diluuitim ad ιnsulas naia - δε transisse, sed proximas. Sunt autem quaedam tam longe pisita a contra nil -D bus terris, ut ad eas nucta videatur natare potuisse bestiarum . si homia

xes eo captas secum aduexerunt , ροιο

modo et D habitabani eorum genera i imimerum, υenandi Eudio fieri potuisse incredibile non quamuis iustus Dei, si permissι , etiam opere Angelorum , negaudum non sit paruisse transferri .

Haec ex D. Augustino. Vitulum autem Avicennae dicimus non fuisse genitum coelalii in- E fluxu, sed aliunde magno aliquo c- torum impetu, seu Ecnephia abreptum alio in loco decidisse: aut doe

monum opera, ut nonnunquam fit,

delatum. Equae etiam Lusitaniae, te quibus Plinius, non concipiunt vento, nec etiam Cappadoces: eilo id, ut a nonnullis pro vero habitum,haud a se tamen probatum D. Augustinus loco citataetulerit. Iustitius lib. vlt.

212쪽

IN LIB. II. DE COELO

vlt. censet, proditum hoc a scripto- A tomy. operum B. Hieron.&t m. r. ribus, ad siet scandam latam equorum in iis locis i cocunditatem , &multitudinem, ut vento genetrati vii Na veim deantur: t vel ut indicarent, equas

tu oppor- in bi spirante Zephyro potissiim ui

tian Matem concipe. c.

dam de illo ieruntur,in quibus scriptores m. soli ex parte conueniunt ; alia, in quibus diss-dent. Conueniunt, quod unicus existat in toto orbe: iiein, quod fit pauone pulchrior, aquilae magnitudine, auri fulgore circa colla, cetera pu pureus. c. aerulea roseis caudam pennis dili inguentibus , caput plumeo apice honesi a te: v t a Plinio lib. t o. nat li: si . cap x.describitur. Pr,terea in eo etiam consen'iunt, quia a n uus phoenix ita de veteri producatur, ut v tus in eo quasi ex te ipso vi, deatur ut vi cere. unded Patrui 'nonnulli suturae resurrectionis v liiii imagi em quandain m coadumbratameite inquiunt: imo D in deverisimile ducunt argumetum ad probandum, non esse i inpossibilem corporum resurrecti nem. In his sunt D Clemens tib s. apoli. constit. cap. E D. Cyi illus Catech. 8 Ambro. libro I. Hexaua. cap. 23. & in Orat. de fide resurreet. D. Epiphanius iii Anchor. Iicin Tei tuli. in ἰ b. de resurrect .caria. ubi haec scripsit: Accipe

etiam in symbolo quod inuenies operum B, Cypriani idem argumentum affeti, ad ostendendam c hristi

ex virgine sine coniuge natiuit

Disserunt aute scriptores, primunt circa aetatem Phoenicis: nam Mani-ltus vlucre ait annos cso. Solinus ' o. Pomponius Mela sco Charenitin inulto pilues. Item, circa m dum generationis illius cx vir; co parente: nam quidam aiunt cum scin iis sum , cilicatu vulnerare , de ex

cruore primum ceu vermiculum nasci, qui demortui locum succedat a mox pullum ficii pii oti forma similem : aliisx pui relaeta arentis carne gigni vermem qui deinde in

auem citormetur: alia parentem structo in Dalmae alicuius vertice ex casa, nardo, cynamomo,& myrrha nido,se super imponere & excitato a-: lis ad radium solis incendio, in odoribus vitam finire, atque ex eo cinere Phoenicem alterum, quasi cundς, reuiuiscere.

Ita se habent, quae de Phoenice ait De obituctores memoria prodiderunt. Sedi l- ortuq. Phς lud in praesenti consideratione disii - ilicis. cultatem ingerit, qu bd aut modus, ouo ille gigni perhibetur, fabulo

ius debeat existimari; aut dicendia iit, nasci Phoenicem viri ut e corporum coelestium. Priori sententiae aduersa vir tot insignium virorum auctoritas, qui eum quem rc tulimus i hq-nicis ortum celebrant. Posteriorial

sud obest, quod cum negati non rosiast, Pli uicem e nobilissimis auibi s nain cne, admittandum foret, al, quod persectum ani: nal a corio, vi a propria causa, produci. Ei enim siue

Pli nix ex sanie parcntis, siue ex corrupto eiusdem corpore nareatur;t i ta ea generandi ratio putri materia colis i. t, absque inlei uentu virtutis scin nariae: qu. producito communi

Philosophoiu in consensu adcc stis instaxus vim referri conlueuit. iii hac dubitatione asserendum Conci. est: ncc vide iresandum dari Pho Dicem, nec videri Probabilem eam , quam tradunt, illius generat: Onem. Priorem huius es ruonis partem suadenti

213쪽

suadenti no solum antiquorum scripta, sed etiam recentes historiae nuui Sationum . quae:narrant visam aliquando hanc avem. Extat quoque fragmentum epiliolae regis A thiopiae ad Pontificem Romanum, ubi rex narrat in terra sua Phoeniscem esse. Iarchus etiam Indus apud

Philostratu in vita Apollini j lib.

ait, Phoenicem non esse fabulosum. Nicephorus Calli stus lib. 9. Ecclesh sl. cap. i 9. asserit, eum reperiri ad Orientem. Eiusdem meminit auctor epiitolae de cereo paschali ad Volatere, praesidium: Herodotus liint. Solinus

nusco. Ur- cap 46. Isidorus lib. I 2. Orig. cap. 7. n. li. 2s. Cornelius Tacitus annalium lib. s.

Orus, Α- i tem Suidas, Aurelius victor, Op-chilles Sta pianus, Albertus,&ali'. eius, Alex. Posteriorem partem assertionis ostendunt ea, quibus antea probaui mus . talem generationis modum non posse persectis animantibus conuenire. Quare cum Patres utuntur exemplo Phoenicis ad suadendam, illustrandamve corporum resurrectionem, id neque asseuerant,

neque ex propria selitentia pronunciant a sed ex aliorum scriptis res runt . quasi dicant: s homines sibi

persuadent, posse accidere vi natura . ut Phoenix ex su i sinet cineribus reparetur,& reuiuiscat; cur non credant, posse humana corpora etiam

. in cineres redacta, potestate diuina ad vitam reduci. Certe aliter nasci Phoenicena,quaeommuni historia circumfertur, illud argumento est, quod aflirmant nonnulli, visos aliquando fimul plures phoenices:&quod quidam commemorant, videlicet anno goo. Vr-Genebrar. bis, Claudii principis cessera QPla- lib. 3. suae cio, Sex. Papinio Cost. allatum ex Chronog. Aegupto Phoenicem in urbem, &in comitiis propositum. Si enim

unus tantum foret . nec nisi ex demortui, aut consest: m moriturici. neribus, sanguilaeve noua soboles proueniret; in hoc, qui Romam est aduectus , tota Phoenicem species

funditus interii stat.

Vtrum animalia, quae . borum vi ex putrι materia gignuntur astat eiusdem speciei cum ali eiusdem mminis , qua semιπο

procreantur.

-Pumenta, quibus negat iup partis

asseriores utuntur.

IN hac controuersia Commenta. pladrielator in sua paraphr. ad a. de gener. 7. Metaph. an in . cap. I. eiusque assecla laud. 7. q. I 3. ar. 6.

Metaph. quaest. Is . & Aegid. i. lib. Achillinus Hexam .cap. 28.aliique nonnulli par in ques dotem negatiuam approbant : quam rhysioga. C nituntur persuadere in prirnis ita :Omnes essectus determinati habent I. arg. necessariam connexionem cum suis causis; alioqui vaga & errabunda esset corum cognitio , nec de illis vera demonstratio haberetur: at si iidem specie mures possent indiscriminatim ex putri materia di ex si mine generari, non necessario cum suis causis colla terent : non igitur animantes, quae illis duobus modis D gignuntur, specie conueniunt. Secundo: Natura nihil frustra mo 2. argum. Iitur, nec facit pluribus quod pau- Arist. i. cioribus potest efficere: at si eandem lit. c 2. &speciem animalium nunc ex semine, a. de genis nunc sine semine produceret; altera anim. c. q. ex his generationibus superuacanea esset, ac frustra: ergo.&c. Tertio: Specifica formarum con- 3. argunt. uenientia arguitur ex operatione;

nam quae formam eiusdem speciei E habent, similes functiones edunt: sed animalia , quae sine semine, &quae ex semine oriuntur , non fiamiles edunt functiones : ergo eo rum formae nequaquam specie co0- sentiunt. Probatur minor: ham ex semine orta habent vim procreandi sibi sinite : quia vi carent ea, quae nascuntur si ne semine. Id enim lib. s. de hist. animal. cap. I. con

214쪽

taph disp.

a. Anton. And. q. 8.

gius ad lincum Scoticit. Ex Scoto

Speci ficae

unitatis

indicia.

ceptis verbis testatur Aristoteles, Λ ubi haec scribit: Iu aut m per se, et elin animali,vel ιn terra, Pel tu Hirpe,vel etiam in eo νum ipsorum parrisius procreamur , eassemque maris ae fem nasexu iHincya sunt, ijs coeuntibus si Atur quidem aliquid , sed ex quo nihil amplius signi possit: v. g.coitu pedicul

rum Iendes procreantur muscarum termiculi: pulicum genus vermiculorum oui speciem referens: ex quιbus nec ea , θηε generarant, proueniunt, nec aliud Bettam animal e sed id quodμηι. sordes rantum e sistant. Atque his similia

tradit etiam I. de Gener.anim. cap. I.

N i 6. Patet igitur,de sententia Aristotelis animalia, quae ex putri materia gignuntur, in uniuersum non

procreare sibi simile, sed aliud quispiam omnino in fiscundum.

Coeluditur pars a firmativa. O, dis

soluuntur . duersariorum argumenta

Contraria tamen sementia. quae asserit praedicta animalia csse eiusdem speciei, versimilior est. Ea

tuetur D. Thomas 7. Metaph. ad tra. α 3 astet in I. dist. io. arti c. . alterius fuerit opinionis : Scotus in I. d. 2. q. 7. Ocnamus in z.q. 13. Richardus Dina. d. II. q. v. circa a. princ. Ferrariensis lib.3 . contra gent. c.69. SOncinnas 7. Metaph. q. 1 I. Idemquec

suit D. August.3. de Trinit.c. q.& I D. Ambros. de incarn. Verbi. The phrastus r. lib. de Plant. cap. I. ubi docet, stirpes & animantes in eo conuenire, quod in utroque genere quaedam ex semine duia taxat proueniant, quaedam tantum sine semine,quaedam autem utroque modo. EProbatur vero haec opinio hac una ratione: In animalibus,quae ex semine desine semine oriri solent. apparent omnia specificae unitatis indicia: non ergo inter se specie distinguuntur. Antecedes olienditur: quia utraque habent eandem membrorum compositionem, figuram,

colorcm,magnitudinem in utrisque

deprehenditur idemnantur, id

ingenium , de inclinatio. Ac quod non omnino careant facultate procreandi sibi fimilia, quam aduersariae parti S a sisertores omnino deesse contendunt iIs, quae sponte nascuntur, probatur: primum,quia in nauibus recens aedificatis, in quibus antea mures non erant, breui tuin

pore magnus murium prouentus apparet: quod argumento est, eos abr)s qui ex putri materia prodierant Matos fuisse. Item, quia Aristoteles 7. lib. Metaph.c. 7 tex. 13.&in probi. 1 cet. I O. ymbl. 64. ait, quaedam anumalia ex coitu Pariter,&sponte naturae oriri.

Quin verb licet ex semine orta non semper generent alia sibi similia, haud propterea tamen arbitran- dum est,ea differre specie ab aliis: pote it namque eiusmodi infoecunditas prouenire ex defectu aliquo a cidentario, comitante interdum ea, tuae sic generantur, cum quo tamen cesse tu identitas specifica cchς reat. Sicuti nonnunquam accidere videmus nonnullis perfectis animantibus , ut in specie numana: quae sine cotrouersia sunt eiusdem speciei cui js,quae semine prolem edunt,&interim ipsa ins*cunda existunt. Qua re non est cursu temus semine orta

a spontaneis specie differre; quan-d u haec consimilem retinent figu-

ram, magnitudinem, accelera,'uae

paulo ante retulimus: ea enim sunt potissima , ac certissima specificarvnitatis argumenta 3 non autein Gnullum generatio. Respondeamus igitur argumentis , quae oppositain partem suadebant. Ad primum dicendum : om- Sol. I. g. nem effectum habere causam definitam, id eli, non posbea qualibet causa promiscue,ac sine discrimine produci e nonnullos vero essectus esse , quia causis specie disserentibus prouenire queunt, cuin quibus ita n cessariam connexionem habent: ut secundum suam speciem, licet neu

tram determinatu, earum tamen alterutrum necessario poscant, nec extra carum causalitatem vagemur et

quod

215쪽

CARII ID QUAEST. VI IL

quod sat est,ut eiularodi essectus d

terminatas, ac necetarias caulas ha

bere censeratur.

II .argia Ad secundivn: etsi praedicta antiam alia Hroque modo oriantur, n dia eiusniodi generationum super, uacaneam esse: sicuti neque otiolum est, generari igne nunc ab alio igni, nunc attritu Iapidum,alias coitu radiorum solarium. Nimirum confert haec varietas ad mundi pulchritudinem,ta ornatum, sicuti & rerum singularium in eadem specie estus a multitudo. Privatim autem videtur. a natura procuratum, ut imperfecta animalia, quae in extremam sui generis sortem desinunt, tam varie nascerentur, quo eorum ignobilitas numero compensaretur is

Ad tertium dicendum in primis e non omnia genita ex putri materia esse in foecunda. Nee Aristotelem vitiuersim id velle locis in argumen to citatis . cum alibi oppositum docuerit ; sed duntaxat ut Ferrariensis ad c 69. lib. I. contra Genti explicat ea quae natura sua habent, ut ab

agente tantum aequi uoco&ex puistri materia oriantur; ea , inquam.

non generare sibi simi Ita : alioqui si de omnibus sponte genitis loqueretur , falso id de stirpium generibus pronunciasset. Constat enim, ut aduertit D. Thomas T. Metaph. tex. 23. quasdam esse arbores, quaecum ultro e terra nascantur , semen proserunt, e quo aliae eiusdem speciei pullulant. Deinde respondemus 'ello nonnulla sponte orta non

alia sibi similia progenerent, id ramen non sat esse ad astruendam speciei differentiam; cum

tum cetera munia

P prster similium

generati ne ma

tum alia cui dentiora signa specifies unitatis in eis /I deprehendantur , uti dixti l

QVAESTIO VIII

Vtrum corpora coelestia in hominis voluminem insuant ν i

D. Videri in eam insurre .

QVod coelestia corpora in no- Primu a

stram influant voluntatem, vi gumenta. detur hisce argumentis concludi: In fluunt in daemones,qui nullam ha it cuua matersa commercium : ergo S: in animum rationale, qui cum materia iungitur atq, adeo in eius voluntatem. Antecedens Ostenditur: primum,quia certum est, C daemones secundum Luas incrementa homines quosdam qui inde Lunatici appellantur inuadere,&a maleficis certo sydem aspectu euocatos promptius accurrere: quoaeno aliunde videtur prouenire, nisi quia sydera suo tutum ipsos etiam da mones aliquid imprimunt. Item, quia corpora coelestia maiorem vim obtinent quam sublunaria a & tamen constat,daemones allici, &ar-

D ceri quibusdam herbis, lapidibus,dc

animantibus: ut ex POrpnyrio nar- -

rat D. Augustinus lib. Io. de Civit. Dei,c. I I. quod etiam confirmat Michael Psellus inlitade Daemon .ates, nihil fere nasci sub luna. quod non ad aliquos alliciendos daemones va- Ieat,& ad Magicam facultatem conis ferat. Eoque etiam pertinet id, quod i scripsit Iosephus . lib. antiq. vide- Ilicet compositam fuissse a Salomo-E ne artem , continentem reconditas herbarum proprietates,quarum vi Icorporibus daemones expellet et uria Secundo: Astra influunt in intel- 2. argutiti Iectum,qui abstractior secretiorque est a materia, quam volutas: emo & De maio- in voluntatem . Aniec cras Onc si- re abstratur: quia non alia videtur esse causa, ctione pocur quidam acUOra valeant in gemo, tentiae Namsi quia altriS melioribus, magi Sqi talca uP

216쪽

IN LIB. 4 I. DE COELO.

n. Thom. prosperis concepti sunt. Vnde Pt A a corporibus coelellibus quicquam

in aliqua domorum Saturni, is ipse for-rii in suo esse. das boni atem intelligenistia medussitus in rebus. Quo item pertinet illud Homeri: Tam es musi

ctus in mys o, Hominibus terrenis, qualem in die inducit pater vivorum De νumque, id e . . Sol.

3.Argum. Tertio: Quamquam stellae per se

non agant in voluntatem humana,

aliquid ei immediate iniiciedo; pol

- . sunt tamen eam mouere i nterueritui . . organorum , quibus corporeae xires

insident: imbuendo videlicet ea variis qualitatibus; quibus potentiae ad hunc aut illum essectum perm ueantur: ut calefaciendo cordis languinem , quo ciseruescente appetitus irascibilis ad iram irritetur, si eque voluntatem secum inclinet: prς sertam cum auctore Aristotele lib. I. Ex hic cap. 4. ut quisque attactus est, talis ei finis videatur. Igftur hociautem modo agunt stellae in volunt, rem hominis eiusq; actiones per l,

clunt

ARTICVLVS IL

Quid in re propsia seu nendum sit. Nae de re Λ Dexplicationem huiusce dubii D. Hom. a1 praenotandum est,bifariam in-

.cot. get. telligi posse, corpora coelestia nasu e. 8 . I. uere voluntatem : nimirum directa, p.q. ras.& vel in directa motion . Di recta. idest, an I. 2. q. imprimendo per se, atq; immediates. art. die aliquid in ipsam voluntatem: indi- reliqui redita, idest, remotu & ex accidente metvita. eam inclinando interuentu organ d. II. rum corporis,& potentiarum cis inhaerentium , ut in s. superioris arti argumento explicatum fuit. Mettio. Hoc posito hac una assertione co-trouersiae fit satis; Corpora coelestia post uni agere in voluntatem indirecta motione; directa non possiunt. Priorem partem satis confirmat te tium illud argumentum. Posterior vero suadetur: quia cum voluntas sitiminat tantia potentia ficti aequit uti directo patiatur. Ac quod coelum

non ponit ita in voluntatem infudire, ut eius actiones per se omnino exsequatur, defini tum est in Concilio i. Bradinarens ca. s. 5e Io. contra Priscillianum haereticum. Paterque

ex eo,quia,ut cap. 7. lib. 2. fid. Orth. D. Damascenus argumentatur: cum c*lum neeessario ac naturaliter agat. si humanae actiones coelesti vi ad ni ii, B strarentur, non essent liberae, sed naturales nec homo ageret, sed bellu rum more ageretur; nullaque superesset ratio consili), nulla culpa, aut meritum. Quae ollania absurda & impia lunt: nec soluina Philosophia, sed etiam a Christianae religionis

veritate abhorrentia. Ad primum igitur argumentum eorum . quae in contrariam paret cinadduximus, negandum eii, quod aDC siunit, & ad priorem eius confirmationem dicendum: duas ob ea uias daemones secundum stet larum tapoctus solere homines diti exare. I riamo, ut res a Deo creatas tanqua male fuit participes dedecorent; licuit D. Hiero laymuS ait ad c. q. Matth. &D. Chrylostomus homil. is. Matth. Item, Quia cum non Postitit qualit tem ullam corporibus ιm Primere, nisi naturalia actima passuis appli- D tando , obseruant ad id temporum Opportunita es, atque aptitudinem corporum. Constat autem, sydera pro aspectuum S irradiationum v rietate hutnana corpora diuersom do afficere. Pr esertim vero Luna, dum accrescit, ex insita proprietate humorem cerebri, in quo animal osunctiones perficiuntur,commoueti ideoque consueuere daemones Per id tempus nominis arreptili, phan- g tasiam perturbare: non autem quod aliquid in eos stellae imprimant. Similitea dicendum, iccirco daemones a Magis euocatos sub certis coii stellationibus accurrere; quia sciunt paratiorem esse tunc materiam ad effectus , quorum gratia euocantur: vel certe, quia eiusmodi artificio conantur homines superstiti

quod

logoruciecae haec e rori b' Camerace sis in tractis

ctis . Gublielmus Pa

senium in

concordis c. 2 S. Seca

In nostris

217쪽

CAP. III. QUAESTIO IX.

quod numen inesse astris. Quod annotauit S. Thomas I. Part. qu Sit. I I s. art. s. Ad secundam probationemr ' eiusdem anteoedentis respontatur:

.lii I daemones non allici herbis, lapidibus, animalibus. aliisve id genus, quali illa quicquain in eos impri mam; sed tanquam signis, ad quae ex inito cum ima leticis 6 in re accur- LegeRich. runt. Qua de re D. Auguit inus 2I. Quodl. 3. de Civit. Dei,cap.6. Illud vero Psel- q. s. Lyra. lifalsum est, sinat literque id, quodnu I. Reg. de lib. Salomonis Iosephus scripsit scap. I 6. licet nonnulli Iudaei cabalisiae uacsse credi rint. Solui. a. Ad secundum : Cum omnes animae rationalis participes dignitate essent: ae, non solum i pecificat, sed etiam indiuidualis pares sint, ut in Omnia in a. Phys. lib. italuimus, fi quod inde diuidua G conlequens est, cum omnes humani ius de spe- intelle ius in se spectati secius o omciei esse, ni habitu aeqtiam nobilitatem so paria i gra tiantur: dicimus, excellenti tui Ing dia essetis, ni j non ab intellectu in scis ab in- ct particu ternorum sensuum praestantia, de in

Iaris. Dur. operando promptitudine ac dext in z.d 3 r. ritate prouenire. Quare cum side-q.3. Arget. ra in organa corporea, quibus feat Di. q. t. sus inhaeret, pro varietate aspectus, Soc. ου. Me- & coiunctionis diuerso modo agat, taph. q. 26. eisque ad sensuum munia nunc b diali I. neticas, nunc contrarias imprimant

qualitates, fit inde, ut bonitas ingeniorum,etsi non ex toto siquidem ad id multum etiam confert temperamentum , a parentibus in prolem transfusum Ialtem magna ex parte ab istiusmodi in furu dependeat. Ex quo tamen non sequitur, stellas directa motione in intellectum, aut

voluntatem agere, ut ex d:ctis constat; sed indire a tantum. Solui. 3. Tertium argumentum recte conficit, voluntatem moueri motione in directa a corpore coelesti , quod concessum a nobis eli. Sed enim aduertendum, sic eo pacto moueri volu n talem, v t nulla et i nferatur necessias: si quidem quantumlibet APpetitus ira, odio, vel alio quouis ais cia incitetur, semper ci voluntas pro sua libertate obluctata potest. propriλmq; astionem intuberc, aiuA alio insectere. Quod vero Aristoteles ait, υι quasque est assectus tal/m II ac de re et . et Mercilinil aliud significat, q. s equeti, quam a flectionem appEt Ilub incau- art. 3.sa esse, ut intellectus proponat voluntati tanquam coueniens iis,quod

sol tasse extra cana a Metionem con- . . et

stituto minime conueniens , idetur: quod explicat D. Thomas, de Verit.

Possintne Astrologi ex obseruatione siderum futura contingen-

ARTICULUS I. C

Argumen a, quibus diuinatrix rolo

gia partes suas ritetur .

Nξ in proposita controuersia

aduersarios caula incognita damnasse videamur, poli sima eorum argumenta afferemus .

Quod ergo ii , Quos Venethliacos Vocant, qui videlicet natalitiam diuinationem profitemur , cui utque D hominis mores, sot lunam, eucntus, actiones, etiam quae a libero arbitrio dependent, ac cetera futura contingentia certo praenunciare valeant, videtur probari posse . Nam Primum ut a moribus ordiamur , facile est argu . pro Genethliacis , notare in quo qui L Astrolog. que sudere, quove coeli statu conceptus fuerit, in quo natus horolcmpo . & inde erus temperamentum .

elicere : si quidem Martis aspectus E dicitur efficere biliosos, ac frauidos, Saturni sudus melancholicos, Se tetricos, ceteraque simi liter. Quaro

curn mores animi corporis temperamentum sequantur, ut Galenus uno libro in hanc sententiam conscripto , & Aristoteles initio libelli de

Physogia. docent , cumque rursus magna ex parte homines appetitui, de natiuae coacti nationi,quaelium

218쪽

IN LIB. II. DE COELO.

rum quasi alumna habetur, obtemperent : consequens erit, ut ex praedi diorum obseruatione mores deis prehendant. v. g. Socratem futurum grauem, & seuerum: Alexandrum bellicosum : atque ita de alijs. t. argum. Secundo: Physiognomia ex lineamentis manuum, ex vultu, S totius

corpor: s figura , tanquam e signis quibusdam a cςlo impressis, cogno scit propensionem, Sc virtutes ac vitia cuiusque: ergo nihil mirum, si id quoque Altrologiae scientia cons Lege etia qui possit. Probamrantecedens .ex Platonem Aristotele in libello Physiogn. pro-I2. de Re- xime cit. ubi scribit, animosos esse pub. quibus frons magna est, & tersa, ac leuis,& facies somnolentior, neque

intenso, neque remisio obtutu 2 ingeniosos, quibus caro numidior,&mollior,neque nimium pinguis,color albus rubore suffusus, cutis sub- ti iis, capi lii non admodum duri, nec valde nisti: moderatos Sc mansumtos,qui in motibus, & voce aliquantu luna tardi sunt, qui oculos habent hilares,neque value apertos, neque omnino clausos dete palyebras mouentes: misericordes,qui colore albo & puro sunt, oculis pinguioribus, naribus patulis: auaros, qui tetricam , & rugosam frontem prat runt, ct quae circa faciem sunt,uelu- tiabrata habent, &c. Quibus similia refert Plinius ex Trogo lib. t I .de

3. arg. Tert: O : Obseruatum ab Altrolo- Lege Alia- gis est,eos, quos Capricornus beni- cuin q. 3. gne aspexerit, nasci reges ; quos A- in Genes. quartus, Piscatores quos Mercurius,& in lib. tramaytas; quos Orion,vcnatores

deleg. & quos Mars, homicidas, re gladio ca-scct. suros. Item,ascendente Geminorum sydcre, & Saturno Mercurioque sub Aquario iunctis in nonacsti plaga,

nai ci vates. Praeterea, qui Saturnum in Leone feliciter conii itutum i ta genesi sortiti fuerint, eos multis calamitatibus ereptum iri: & alia ciuia

modi,quae t pli nota habent. Quidni igitur possint, qui totam hanc lyd ratem disciplinam longo usu coli clam pecca lucrunt,saas cuique λ tes , sataque di fortuna diitri suete pΑ Quarto: Nonnunquam dormien- 4. argum. tes, qui rationis usu, & iudicio carent , ex afflatu sydereo futura qum dana prςuident,ac diuinant, ut testa. Tullius intur experientia: ergo vigilantissima li. de Diu. subtilissimaq; Altrologorum obseruatio, ex sua artis praeceptis multo maiori iure futura praenoscere , ac praenunciare poterit.

Quinto: Elio sydera non sintd s. argisterminatae , ac dcfinitae futurorum B contingentium causae I saltem sunt eorum signas csique coelum quasi diuinus quidam liber, in quo scripta sunt,quae progressu temporum Cuenient ciuitur qui huiusce libri char eteres fgnificationemque tenuerit, qua in se tenere Astrologi profitentur, quaelibet futura, licet in se dubia& incerta existant, certo cognoscet. Antecedens ostenditur : primum, quia de eius inodi libro intelligen-C dum videtur illud Esaiae 34. Cen pliaeabuntur sicut tibere tirlι.Et illud Ap

cal. 6. Coelum recessit,sicut liber inuolutus. Quia nimirum coeli, qui nunc instar libri explicati atque aperti nobis sunt, Astrologi ς peritis ad legendum post diein tu ilicii complicandi sunt: quandoquidem diuinatrix sci tia pra dicta ruinque notarum inspectio inde cessabit. Secundo comprobatur idem antecedens : quia id te- D statuna videtur i Genes. v si sacra pagina docet ,fuisse Ura rn a coelo, ve enisigna. hoc est,ut per varios aspectus,& coniunctiones, humanarum rerum euentus indicarent. Sic enim eum locum interpretatus est Origenes, ut refert Eusebius Caesariensis cap. 9dib. 6 de praep. Eua. In cod

que sensu putauit Origenes explicandum este id,quod legebatur in veteri quodam libro, cui titulus erat, E Narratio Ioseph: quique apud nonnullos Catholicos olim auctoritatem habuit, ubi Iacob Patriarcha filios suos hisce verbis affatus dicitur: leo

in tabulis eaticli e que euentu sunt

tisic veri ras, . Non videtur ergo negandum, stellas futurarum rerum signa esse. Sexto: Daemones praecognoscunt c. g. Iutura continge ulta, ut testantur re

219쪽

CAP. III. QV EST. ID.

sponsa, quae ipsi Apollinem consu- Alentibus in delubris gentilium de

euentis fortuitis reddebant: haec ai rem sutura non praeuidebant in seimsis, ut planum est:praeuidebant ergo intuendo coelorum virn, & defluxu, vel certe legendo notas illas indiaces rerum futurarum.

7. arg. Septimo: Humana scientia ab experimentis originem ducit, vi cap. I. lib. i. Metaph. tradit Aristoteles: a

qui experientia testis est, Alliolo Bgos multa futura praedixisse, quorum veritatem euentus comprobauit: non et tergo, quod illis diuinatricem scientiam negemus . . As Elmptio,vtalia omittamus, tribus exem'Alia his si- plis ottenditur. Publius Nigidius

milia re- Figulus, nobilis Astrolo us, ut teia fert Dio- statur Suetonius Tranquillus in Aunys in Au gusto, cap. 9 . nato Augusto horam usto. partus accepit,consultisq; sideribus

o lat. lib. a firmauit, dominum terrarum orbi CΣ3. Anth. natum. Cum Nero, ut in eius vita Egina. li.8 refert Xiphilinus, nasceretur, frima C. II. Io- luce ante ortum solis animaduerso uius in E- stellaruria cursu, atque earum con-lagius . iunctione, Astrologus pronunciauit, natum imperatorem qui matri esset necaturus : quod cum mater

Agrippina audisset, subito exclamauit: occιdat, modo imperet: nec defuit

praesagio veritas. Item .cum Vitellius diem praedixisset Astrologis . quo Dexcederent Italia ; hi contra praedixerunt ei diem, quo ei moriendum esset: atque intra illum mortuus cst, teste Dione.

ARTICULUSI L

EHAnc controuersiam ita decide

mus, ut neque Astrologis plustribuamus quam oportet, neque illi se a nobis defraudatos iure conque. I. concl. rantur. Sit igitur prima conclusior bydcrum planetatumque Omnium Ortus , obitus, aspectus,& eclipses,

aliaque id genus ad c li statum pertinentia , Pollunt Astrologi certo.

multoque antea praenoscere. Proiabatur : quia haec omnia tantum pendent a coelestium sphaerarum ira otibus,quos rato, inciflexo.&aequabili ordine fieri constat: Astrologi autem possunt eiusmodi motuum i pes comprehensas habere. Erit ta- De hac ramen ea certitudo phvsica duntaxat; hoc in lib. quia in diuina potestate est, talem c. 6.q. 2.

ordinem si libuerit ) immutare: id Lege D.

quod non semel iam accidisse ex sa- Ih. . p.q. cris litetis constat. Legimus enim it .art. Iosue cap. Io. Solem diuino imperio &3.co traconstitisse. Et q. Reg. c. 2 o. Et Esaiae gum. .4. c. 3 8 decem lineis retrogresSum . . Secunda concluso e Morbos sti-.2. conclagora, tempestates, sterilitatem, plu

uias, siccitatem. terraemotus, aliaque

eiusmodi naturalia ellecta, quae in infra Lunam e coelestium corporum defluxu magna ex parte obueniunt, possunt Astrologi admodum probabiliter . non tamen cerio enunciare Huius conclusionis prior pars suadetur: quia non latet Astrol pos vis, & esscientia astri aut conuellationis, certo huius anni tempore v. dominantis: atque ita ponsunt diligenti obseruatione, quae in hoc rerum genere oritura videantur, coniectari.

Posterior pars squam Colmnel-Ia lib. ri. cap. r. ait se in iis libris, quos contra Astrologos composuerat , ostendisse ex eo concluditur: quia perdissicile est omnium syderum, a quibus eiusmodi euenta inhiberi queunt, vim & concursum ad anaus sim tenere. Nec poterit non confundi ratio disciplinae, in tantanellarum multitudine, & influendi varietate, quae nulli mortalium

nota est : pra tertim cium alia, quae minus dis scilia nam usqtie recondita censentur , nondum satis comperta habeant Astrologi : ut quinam sit numerus orbium celestium, Qua mul- quae inter eos dignitatis dicterentia, tae coel quae motuum varietas, S propor- sib. lateatrio . Quo spectat illud in lib. Iob, Astrolo-

220쪽

IN LII. IL DE COELO.

na in sua Metaph. aduerti ad ei triamo si effectorum cognitioncm non sit scit Ailrolog oelum in picere,

sed oportet litterioris mundi natu-I ege Aris ram, diuersos tartarum situs, & imiib. diu. natam cuique regioni tinna peraem,ac per somn. denique omnes proxrmas caulas, quae ad proin Ouendum aut unpediedum ccxli concurium aliquid momenti habent, exploratas habere. Quare necesse erit, in his etiam naturalibus effectis incertum esse sal -- laxque iudicium. Id qir monue- τ prater alios, Eudoxus, Archelaus, cassandrus, & Hoychilax, Mathc- - γ matici peritis imi. Denique idem ex eo confirmatur: quia saepe Ailrologi in hisce iudic0s toto cinio, te raque aberrarunt , ac mulio aliter quam praedixeranteuenit. Cerae Picus Mit adula lib. 2.aduersus Astrol. p. s. ait, depositis ante oculos decretis Ailrologorunt,e diebus supra icentiim triginia, quos iugi obseruatione notarat, non plus lex. aut septein tales vidisse, quales in eorum

libris futuros legerat. Quam deceptionem frequenter inueniet, qui Astrologorum.ephemerides consuluerit; praesertim cum eorum praedι-ctiones ad certam horam aut diem

pertinent.

s. cones. Tertia conclusio: Neque actiones quae ex humana voluntate pendent, lneque successus contingentes, aut ' casus fortuitos possimi Astrologi praenoscere. Haec conclusio est ianetorum Patrum , & Theologorum communis : probaturque a D. Ilio ma 2.2.quaeli. 9, .art. S. quia quod ad actiones liberi arbitri; attinet, sicuti corpora ciclestia in intellectum,& voluntatem directo aut necessario motu nihil influunt alioqui omnis arbitria libertas, omnis honestae r

de laudabilis vitae ratio , Omne me ritum tolleretur, ut a nobis superimri quaeli demonstiatum fuit) ita n

queunt Alirologi ex coelestium corporum intuitu eiusmodi actiones praevidete. Deinde suadetur uniuersim eadem conclusio: quia haec euen ta talem causani sortii intur , qualia

ipsa uanti cum causae , ta e tacta sibi mutuo respondeant. Quare sucu i l pla ex accidente, &non neces.sario eueniunt: ita non vendica certa in causam , cuius intuitu innotescant; sed omnino ancipitem,& definitam et & ex consoquenti, antequam exi stant a nullo intellectu creato viribus naturae cognosci potiunt. At enim nonnulli, tam veterum, Effugium quam recentium Astrologorum, sim Astrolog. perioribus conuicti argumentis, fa- tentiar non ellem coelo, de apud ira

dera certas humano tum euentuum

causas: sed tamen est e stellas quaiadam fatales, quae sub certo situ, ac facie, cuiusque fortunam , rasu cessus , etsi non e sciant. Portendant tamen, de tanquam lite raed scirpia exhibeant. Pro quorum sententia adduximus quintum superi ris articuli argumentum. Sed haec Euertitat. etiam vanitas, nulla doctrinae, vel rationis loliditate nixa, coarguitura D. I homa loco citato ea ratione: quia omne ma erialesignum,uel erit essectus eιus cuius rivum HI ; quo pacto se habet μmus ad ignem . quem in d eat: vel tam Anum quam ressignisse

M prosicscuntur ab eadem e.rust, atque ita sese mutua indicant , quatenus tu quod ea jam mon Iratis conjecutione quadam σι tum prodit sicuti ix rser nstatem denuncιar, quia causa trado , serenifans ea AE es . Nequeunt autem corporum corteilium motus aut situs. ese

se essecta ipsorum futurorum contingo itum . ut luce clarrus ect. Nequη item De Iridis,m ct deia ad aliquam superior. eam significasam materialem sibi communem refer- tionei Meripusuo γε etiam paret; cum hac cause reor. trae . non detur .' Ausuem corpora earlestia de iride .

supremum locum obtinent inter agen-rιa , qua materιa constante ergo , G. luc squis Leat. utraque reducι ιn δε-

SEARCH

MENU NAVIGATION