장음표시 사용
201쪽
Rursum, acus attritu magnetis A filaata trahitur a coeli partibus Cap. 1. polo vicinis, ut in ' 7. Phycaustu.
q. raoI. lib. disseruimus : non veni autem Iumine eiusmodi attractoria vina, argumento est, quod etiam densa caligine,& in quolibet tenebricoso loco acus versus illum coeli tractiim Obvertitur: negari igitur nodebet, id alterius virtutis ope fieri. Item, fluxus ta reduxus Oceani fit a Luna, ut communi Philoso- Bphorum consensione in Meteoris ostendemus: fit autem sepe no apparente Luna in nostro hem is phorio, nec ullam adipium lucem eia fundente: igitur Luna aliam obtunet vim, per quam id ediciat. I)ra
terea, experientia compertum eii, Lunam,dum cum Sole coit . veli mentius mouere haec inferiora, dei in morbidis corporibus sapenumero acriorem doloris vim effice- Cre, maiores q. assiilius Oceani. &vndarum reciprocationes excitare : & tamen in co congressu mulisto minorem lucem possidet: habet igitur occultam aliam iaculi alcma luce distinctam, per quam Op
Placitum Hic positione reiecta, offert se- Commen se opinio Averrois lib. 2 huius ,
latoris. com. 1. quein sequitur Mirandulanus lib. 13. de euers singui. cer- Diam se l. a. S: Zimara in Titeor.
ReiJcitur. prop. s. alijque nonnulli . Hi asia serunt , calorem duntaxat a coelo sub Lunae globo lucis interuentuessici; frigus vero .ac ceteras quai, rates modo illo, qui in quarto primi articuli argumento explicatur. Sed hi non minus i vero absunt. Namque. ut D. Thomas redie dii putat, si corpora coelestia ea tantum ratione frigiditatem pigne- Erent, quia causam caloris ei seruicem remouent; ves, ut etiam eorum nonnulli interpretantur,quia remisse calefaciunt: sequitur, alias qualitates , excepto calore, non per se, sed ex accidente a coelo e D
c fici , quod falsum est. Tum , quia
, oportuit causam uniuersa leti , cuiuimodi cli csluin, per se atque cxinstituto producere omnes primarias quali tales,ut poἰe operum naturaenatiustras, ac coelestis formae earias I tum quia alioqui non recte dicerentur elementa in Alesti mundo, ut in primo es terante, potestate continera, si ab eo qualitates ad illorum formas e materia educendas noper se dimanant. Resragantur quoque huic sententiae Astrologi, detiturnae expertentiae magisterio docentes, inesse Saturno vim gignendi frigiditatem & siccitatem, Iovi ess-ciendi temperiem, Marti ardorem, calorem Soli , Ueneri & Mercurio moderatum calorem, Lunae humidi
Maneat igitur: corpora coelestia, qua lucida uult, in inferiori mundo calorem gisnere; sed habere praeterea vires alias aliarum quali latum esseditices,quae influentiae vocantur. Haec fuit Platonis opinio,vi testatur Damascenus in lib.de consol. Medic. estque Mathematicorum cona unis. Elt etiana D. Thomae a. huius operis c. 7. IcQuodl.6.art. 9 D. Bonauen. turae in z. iiiii .i4 q. pcnul. Mag. Alb. in a. dist. I q. I. R 2. tua us Operis, trut 13. Richardi in a.dist. . circa 3. prin-q. s. ads . Periari sis 3. contra
Gen.c. 84. Ioannis Maioris in a.diit. I . q. .&allorum.
Rationes veru initio propositae facile soluentur . Ad primam respondendum est: tam selisum, quam rationem persuadere, inesse corporibus coelestibus latentes illas vires, quas ponimus ; siquidem pro comperto habetur, multa a coelo fieri absque interuentu motus &lucis. Ad secundam dicendum cat . rem sidereum non tanta vi pollere, ut queat quadruplicem illam primarum qualitatu varietatem ex se profundere. Ad tertiam ne dum,quod assumt: nec enim corpus lucidum, qua tale, refrages at . Quarta nihil c
ficit: quia oportet in primo alteranis te, id est, coelo, esse vires per se est tirices alterantium qualitatum. Ad quinta dicimus, maiorem no esse vera in uniuersum. Napoletia hinnie
di minus praestans est,quam facultas I 3 sentien-De his M. Alb. li. de
Reg.c. II. quaest. 9.Uenet. 2. Meteor. c. r. Saxon. 2. huius peris.q. lao Sol. I. rat.
202쪽
sentiendi, &tamen illa sequitur naturam equi, haec communem natura animalis. Ad sextam neganda est si militer maior 3 non enim permetuo, vera in rcum videamus, persectiora animalia plures habere sensuum officinas, ac plures potentias , quiribus ut instrumentis ad functiones suas obeundas utuntur. Ad id, quod ultimo loco obiectit in suit , res n- demus: nihil mirum, quod Aristot les praedictorum influxuum non ex- B pressam mentionem fecerit; cum nopauca sint in Philosophia. quae ab illo suppresta sunt, aut ab eo scripta ad nos non peruenere, intercidentibus iniuria temporum libris: & tamen in schola Peripatetica, via in piliri dogmatibus minime aliena ,
defenduntur. Non est tamen negandum,contrariam sententiam arbi tr tium , corpora coelestia per motumduntinat & lucem in inferiore mun Coum agere, admodum probabilem viderunsic sine causa multis nostrae aetatis excellenti doctrina Philos phis probari.
An cessante motu coeli cessare debeant omnes metus almon inferiorum corporum.
TN partem. quae assirmat.hae potis 1 simum rationes sunt. Primum :In unoquoque genere primum est causa reliquorum : sed motus circu- Elaris corporum coelestium est primus in genere motuum, ut docuit Aristot 8. Phys.c. 8. text. 7 . di lib. r. huius operis .c. i. est igitur causa reliquorum motuum, proindeque omnium sublunarium. Atqui cessante causa, cessat eius actio: ergo cessante
, tu ii ccssabit omnis productio motu Liri in ii Litori inundo . A Item: agentia essentia littersu, ordinata, teste Arist.lib. I. Metaph. c. . text. . eam in operando legem perpetuo seruant, ut inserius non agat, nisi dependenter a superiori; ita ut superius simul concurrat ad ipsum agendi, siue causandi actum inferioris: atqui corpora, tuae motus in sublunari otia e lici ut, sunt agentia essentialiter sub ordinata coeteil ibus corpori bus. salioqui
non seruaretur inter corpora uniuersi unitas ordinis , quae in hac subordinatione,& qu au nexu consistit igitur niti coelestia mouear, non movebunt inseriora. Sed illa non mouent haec,ni moueantur ab intelligent ijs, a quibus pati subordinatione dependent: c o cessante illorum motione etiaorum motus cessabit. Praeterea: Ita se habet in Universo motus coeli ad motus corporusublunarium, ut in anima motus cordis ad motus ceterorum membrorum: inde Aristot. s. lib. Phys.
esse quasi vitam ceteris corporibus in natura existentibus ereto sicuti motu cordis cessante confestim in animali membrorum omnium motus intercidit; ita coelesti motu cohibito nullus in ceteris corporib. D motus elle poterit. Item: in nuxus corporum coelenium requiritur ad actiones corporum inferiorum; cum haec sint illis per se, ac necessario subordinata: sed illa non possunt agere nisi moueantur, quia mouere non motum est proprium primi ac lu- premi motoris: igitur nisi coelum moueatur, nulla erit actio in mundo inlatiori. Postremo, pro hac sententia facit iis,quod A illo t. lib. I. Metecta cap. 2. assirmat,videlicet, Oportere mundum inferiorem supernis lationibus coniunctiim cile. ut inde vis eius uniuersa regatur . Facit quoque auctoritas Platonis in1 heae t. v bi per ca tela am au ream, equa scripsit Homerus d. llia d. si
gnificari credit nexum, d pendenti im c . argum.
203쪽
tiamve inferioris mundi a coele- Λsti , potissimumque a motu Solis.
Nihil aliud , inquit, per ea imam,
quam Solem, Homerus tmeltigue quia quo rite Solis circuitus perseuerat. . a. .mn AEt m Deorum, quam hominum sunt atque seruantur . Si aurem hoc quasi legatum staret. confectim omnia Mossoruerentur, euenisetque quod dicι- mrsu sum deorsum omnιa.
Statuunsur quinque a retrones,ad ι tam eontrouersiam expi
IN hac disceptatione offert se
aliisq; in locis: Si eius sectatori. Quae ut intes ligatur,prςnotandum Duo gene esse actionum genera: al-ra a i terum earum quae pertinent ad monum' ium,siue localem, siue altu quem cunque, atque ad transmutatione substantialem, seu generationen & interitum inseriorum corpora: alterum earum quae secus se habet, videlicet,quia quandam veluti immaterialem spiritualemve rati . nem sortiuntur, nec ad substantia
dinantur. Talis est offusio luminis a corpore lucido se produmo imaginum, quos colores aliaq. obicia
sub sensus cadentia in medium rari ri ri &sensitoria imprimunt.
D u ho Putat igitur D. Thomas. sic lu
se 4 GVφ' ὲ motu celin, neque coelum ipsum, neque corpora sublunaria aliquam exactionibus prioris generis posse edere- Coelum quidem, propterea, quod nequit actione, it Ias adeo materiales erga in serio- Erem mundum subditum subordinatumque sibi exequi. nisi in ordine ad illas intelligentiae subordinetur: quae subordinatio in accipiendo ab ea impulsu ad motum consistit. Atque hanc partem suadent secundum & quartum argu mentum primi articuli . Corpora
vero sublunaria siniit iter ait D. Thomas non posse taIes adminicstrare actiones, nisi concurrente simul primo alterante, id est,coelo per suum motu: propterea quod sine tali concursu perfectain sussicientemq. vim ad eas exercendas non habeat. Pro quo faciunt reliqua eiusdena a ticuli argumenta. Quod vem attinet ad actiones posterioris generis, censet D. Thomas, cum illae minus materiales sint, mi-B nus dependere aliunde: atque adeo consentaneum esse, ut etiam coelo quiescente,tam a coelo, quam inserioribus corporibus obiri queant. Haec est D. Thomae opimo : qua licet in Peripatetica schola cum magna probabilitate defendatur, habeatque nec paucos, nec ignobiles propugnatores; nobis tamen non satis probatur. Quocirca,quid verisi milius iudicemus, aliquot assertim C nibus explicabimus. Prima sit: Qua- I. assertio. uis coelum non moueatur, potest v- uouis genere praedictarum actionuin iubiecta corpora influere. Haec as- De coelo sertio est Durandi in I. d. I s. q. vlt. Empyreo Scoti d. i4. q.3. Argentinatis ibid.ar. supra q. v. x. Richardi d. 2.circa 3. princ. qu st.3. huius c.& aliorum complurium. Suadeturq. in hunc modum: Coelum Enapyreuinfluit,vi supra ostendimus ;&tame . mouetur: igitur & rei qui orbes cc D Iestes influere poterunt, licet a motu cessent. Deinde: sublunaria&cotrua De magneptibilia immota agunt; ut patet in te in ii magnete ferrum ad se trahente A: in stris Phus. igni calcfaciente aquam: ergo cum lib. 7. c I. coelestia non sint deterioris no a q. I .ar 3. nec minorem ad agendum essicacitatem habeant, agent, etsi non moueatur. Tertio: coelum. dum ab in telligentia circumuoluitur, non accipit ab ea vim ad influendum: igitur. liacet moueri desinat, adhuc influet. Probatur assumptum : primo, quia eam facultatem debuit coelum ab auctore naturae accipere ex sua primaeva origine 3 quemadmodum &tunc reliqua corpora natiuas proprietates ac vires , quibus Operantur , hausere . minde quia ut in Lib. r. e. Physicis ostendimus, intellinen- 9. q. la ac tiae Praeter impulsum non potiunt ii 3
204쪽
vllam sorniam, siue accidentariam, siue substantialem, corporibus imprimere , nisi applicando naturalia activa passi uis. Quare intelligentia mouens coetu ni ha ei conscret, preter eiusmodi impulsum: qui cum sit qualitas loco mortua tantum . nihilo potentius reddet coelum ad iiifuen. dum calorem & frigus aliasue ei uia modi qualitates, quam ipsum per se ac suopte ingenio sit. Quemadmo. dum & is, qui fiammam urende liup.dmouet, nullo pacto ei calorem
pae admouet di vim urendi conseri; sed ignem ea praeditum ad idoneam habilemq. materiam applicat. x assertio. Secunda assertio: Corti motu censante, adhuc in mundo inseriori tam prioris, quam pollerioris generis aisci ion es dabuntur. Haec probatur zriai a exactionibus subitinari, quς-am pendet a coelesti influxu, quaedam n , ut in piogressu ostediinus. CAt quae pendent a coeli influxu, non. pendent ab eiu motu i cum coelum,
. ut ex dictis constat, possit in euere icet non moueatur: quae veto ab in xu non pendent, in consessis est, non Pendere a motu . Ergo , dicet.
Confirmatur quoque haec asset tio ex o, quia, cum Sol pugnant et Iosue. I. vis. Io. diuino imperio stetit, ut ' sacrae interae testantur, non cessarunt Inse-xioris mundi actiones,sed tenore suo D
, dcordi ne processerunt. Accedit etiam contentus Doctorum Parisie sum , qui opinionem existimantium , motu coeli cessante non con
burendam ab igni stuppam, uno Qx
suis articulas improbarunt: quorum articulorum ab illis iurata auctor setas et si,ut aiunt,nou transeat Sequa
nam,eli tamen etiam apud alios non parui momenti. 3 . inertio. Tertia assertio: Motus coelestium Ecorporum est necessarius ad temperandos , apteque dispertiendos in fuxus. Haec inde patet: quia cimcumvectione & vicissitudine lucis impeditur evicitus stigorum te calorum , de alterna opportunaque varietate nunc harum , nunc iIla rum quali laetum . quae a coelo im mittuntur , alijs atque ali=6 terr
R rum oris mirificὸ commodatur In quam sententiam lege.quae striali iit Tertullianus in libro de palio , & Philo Iudaeus in libro de
Creat princ. prope finem. Quarta astertio: Motu coeli ces- 4.assertio. santu non erit vicissitudo gener tronum 5 corruptionum, quam singulis annis videmus . Haec ex confirmatione proximae aissertionis conspicua est. Nam cum a borum germinatio , procreati O s getum, frugum, fructumque prouentus ex atrarum qualitatum, poti ssimum caloris incremento iadecremento proueniant ; atq; haec quorundam Planetarum, potis
inum Solis , appulsu vel abscessu, fiant ἱ planum est, immoto coelo planetisque in eadem statione haerentibus, praedictam gignendi Ze intereundi varietatem minimὰ apud nos suturam . Atque ad istiusmodi ei fictus necessarium esse errantium siderum motum, d euit Aristotelestum hoc inliba.
Si autem petas, quidnam asse renduin videatur , s ponamus , non motum coeli tantummodo , sed eius quoque in taxum omnino cessare, sit quinta assertio: Cς- assertio. limotu omnique eius influxu ciniante , quaedam naturales subli narium corporum actiones cessabunt, quaedam non . Prior pars huiusce assertionis ostenditur znam generationes viventium ex gunt calorem c estem, cuius i tui sica & salutari vi perficiantur et unde illud Aristotelis lib. x. I)hysi
cap. 2. text. 26. Sol se homo gener.:ne
hominem. Quare si a Sole eiusmodi calor non communicetura nulla erit hominis generatio. Quod similiter de ortu ceterorum viventium , in quibus par, quo ad hoc, conditio inuenitur, pronunciandum crit. Ac multo etiam poti rixatione de ortu animantium ex putri materia , quasi sponte n scenti uua, quorum peculiaris genitor coelum est. Item etiam de
Prodi ci ope alioriun, quae quia in
205쪽
si ibi unari mundo propriam & iussicientem causam,ad quam reserti potisint, non habent; ad coelestia corpora, ut ad particularem eorum effect rem,iure optimo recurritur. Huiuia modi est reneratio tum metallorum in terrae sinu, tum aliarum quarui dam rerum: de quibus partim in libris Meteor.partim ali bi,ut se occasio obtulerit. seorsim disseremus. Contra Posteriorem partem assertionis ea D. Tho. Io ratio confirmat: quia non videtur ne-co cit. .gandum , cohibito caeli influxu motuque posse stuppam ab igni inflammari : cum igni ad huiusmodi actionem exhibendam , posito Senerali Dei concursu, nihil deessit videatur:
tum maxime, quia no apparet, quisnam igni omnibus qualitatibus ad comburendum instruato praestare cς lum debeat,ut aptam sibiq; proxime
Primi articuli argumon a nihil ean cere, duersus ea, qua Iuperitu conclusa sunt. Sol. I. g. o Eliquum est, ut ad argumenta initio proposita respodeamus. In nostris Ad primum respondendum est , cum Phyc li. i. Durando in L .diit. I S. quae ih. vlt. pri-
c. 7.q. I. - mum in unoquoque genere esse cauricis. iam reliquorum, si in aliquo genere causalitatis primum sit: quo pacto primum eis ciens elicausa omnium ess cientium, & vltimus finis est causa prima ediciens omnium aliorum motuum, quod erat ab Aduersarijs
solui. 1. A d secundum admissa maiori propositione, ad minorem dicendum ἔcorpora interiora non quo ad om nes suos motus actionesve subordinari coelestibus, sed cum ea limitatione ac modo , quem supra expOsuimus: idque sat esse ad unitatem ordinis Universi. Negandum Pra terra , coelestia non posse absolutumo uere nisi moueantur: Clio,moue re nequeant, inducendo annuam generatronum corruptionumque va-
rictatem, a ianua ua accumum daret Α inferioribus corporibus distribuendo, nisi ab intelligent ijs circumue-hantur. Quo in ossicio praeliando illis subordinata sunt. Ad tertium respondendum est: mo Solui. I. tum coeli dici posse similem motui cordis, non simpliciter . &quoad omnia ; sed quatenus , ut cessante
motu cordis cestat motus aliorum membrorum, ita cohibito motu coeli non perseuerabit illa gignendi, &B intereundi vicissitudo , neque illa influxuum dispensatio , de quibus proxime. Ad quartum neganda est maior, si Soliat. q.
de omnibus in uniuersum actio m-bus intelligatur. Negandum rursus. In nostris corpora coelestia neutiquam posse Phys. li. 8. agere, nisi moueantur. addendum- cap.6. q. i. que,mouere non motum actu, haud esse proprium supremi motoris; sed ita mouere,ut neque actu, nec potenC tiavitnm motum mutationemve su
Ad ultimum: oportere inferiorem Solui. s. mundum sis pernae conuersioni esse contiguum, ad excipiendum coelestem influxum, cuius desectia quanta in sublunari orbe rerum perturbatio & detrimenta existerent, constat ex ijs, quae hactenus docuimus. Ex quibus etia patet, quarum acti num sublunarium coelestis motus D causa sit, & quomodo earum causa vocetur; nimirum, prout eius interuentu stellae, a quibus potissimum aiffatus dimanant, circuinuehuntur.
um aliquis es Ius naturalis reis spectu cariti casu eueniat.
LIcet huiusce dubitationis expositio in iis, quae hactenus disputata
206쪽
ad let. dever. q. 2 art. 14. ad 3. I. cotra Gen. c. 8.
tata sunt.conspicua sere sit: maioris Atamen illustrationis gratia pertractanda hoc loco a nobis erit. In primis ergo, quod nullus effectus naturalis non enim de iis quae a libero arbitrio pendent, in praesenti agimus cOparatione coeli casu vel ser- tutio accidat, ex eo probari potest: quia ut D. Thomas i. pari.quaeli. I s. art. 6. edisset it, licet unum aliquod astrum.ob impedimentum sibi aliunde obiectu in , effectu in quem collia Bmabat frustrari queat; tamen quicu-que effectus tandem extiterit. oportebit ut ad aliam coetellium corporum virtutem reducatur. V. e. habebat Aquarius in certo aspectu vim
ad effundendum imbrem,qui faceret laetas segetes; impeditus tamen est ab alio sidere fortiori,quod obstitit,
V.g. ne vaporeS,e quibus pluuia co- cresceret,e terra leuarentur,sicq. aruere segetes. In hoe euentu,esto, ari- Cditas illa non sit Aquario tribueda; ascribetur tamen alteri astro, quod eam induxit: Idemque in similibus
euentis pari ratione dicendum erit. Itaq; nullus omnino naturalis effectus dabitur, qui omni ex parte coeli concursum effugiat, proindeq. nullus erit, qui si non ab una,ab alia saltem constellatione non per se intendatur. Ob hoc argumentum pars negativa controuersiae a nonnullis ve- Dra existimaturemq. secutus eu Aui-cenna Io. suae Metaph. c. i. & Ochamus ini odi. i. quaeit. I . nec ab illa dissent ille videtur D. Thomas loco proxime cit. Ceterum idem D Thomas 3. contra Gent. cap. 86.ac saepe alibi, aduersariam sententiam magis approbat, ea potissimum ratione: quod a causa uniueri alloc remota, quantumlibet necessaria non necessario sequatur Eellcctus, nisi etiam causa mcdia necessaria. sit: scuti ex propositione necessaria , S assumptione continia genti. non infertur necessaria conia clusio . Corpora autem coelestia sunt causae uniuersalesia remotae:
proximae vero & particulares sunt vires activae in serioris mundi, quae saepe deficiunt & contis Uzntes M
gunt. Ideoque monet Aristot ses in libr. de Diuina t. per somn. capi t. . ea, quorum sunt in coelo signa , interdum impediri . Quale non omnia essecta respectu coeli necessasto eueniunt, sed aliqua ex accidenti,&casu: recteque a t Pso- t Hac deletnaeo dictum est, expectandum es Ie re Ptol iudicium a secundis stellis id est, a mςus in causis sublunaribus ut ea, quae pri- ceti loq. α inariae fideli,coelelles stelis facere in opere moliuntur,in actum veniant. suo quadriparti
AD explicationem huiusce dubi- Eilectu a
tationis aduertendum primo casu bis est, effectum a casu spectari posIe aut riam consiformaliter,aut materialiter: hoc est, derati. vel quoad ipsius entitatem,vel pr ut ex acciden te est. Ac priori quidem
modo causam habet, cu sit ens creatum e posteriori vero minime , eo quod sit non ens, ut lib. 6. Mctaph. cap. 2.trat. .&6. probat Arrii t. Eit . . lolai tur quaestio, num essecius naturales , qui respectu caularum et cmeniatarium ex accidente eueniunt, sint per se intenti a coelo; an vero aliqui eius causalitatem subterfugiant , dccasu contingant pCui dubitationi respondemus: Respota. essectus, qui a solo corporum coelesium cuti ii, ordine q. dependent,noesse cotingentes, seu necessarios: cuiusmodi sunt diei nocti'. vicissitudo. 5e annua temporii varietas Nam . . : cum coelestis motus,qui eorum causa est, ratus stabilisque sit, neque ab aliqua causa contingenti simul operante dependeat .aut impediri queat. necessario istiusmodi effecta sequumtur. Eiusdem ordinis ac rationis sui, quae ab uno astro aut constellatione intenta , ab influxu alterius partis c li inhibentur impediunturq. . Et nim , licet comparata ad ea partem , quae intendebat, casu esse dicantur: tamen cum toto coelo col lata, per se
207쪽
intenta esse dicuntur cum ab illo se. cundum aliquam sui partem inten
dantur, essicianturque, ut argumentum superius adductum conclud
Multi ef, Nihilominus dari multa essecta in
eius respe inferiori mundo,quae respectu coelichia coeli a casu euemant, colligitur ex D. Au-
99. de ab aliis. Et vero triplici de caus a potest ellectus contingens respe- T. causa , ctu coeli euenire. Primum ratione Cur respe- materiae,quq ob aliquam dispositi et u csties nem influxum coelestem frustrata fectus sit est. Ut, si Aquarius, caeteraq. astra a tinges. quosa, ad pluviam iandendum in
aliquem terrae tractum cospirarent, nec tamen funderent ob inopiam vaporum, qui e sicco de arenti solo vi- siderum elici minime potuerunt: in hoc euentu segetum ariditas cons Cuta, non est opus ut in coelestium corporum vim reseratur, sed praeter illorum intentionem, casuque eu Occupa- niat. Quod si quis obiiciat, praeditio. cti soli siccitatem necessario esIea coelo: negandum id et t. Non enim omnes terraru habitus & arietio , nes a coelo, etiam progredientet porridi manarunt, aut per illius vim immutatae sunt ό sed pleraeq; eas ha- Ibent,quas prima origine ab Auet
re naturae immediate acceperunt.
Aliud affert exemplum D. Augustinus, eo, quem antea indicauimus loco: quod Alentis q.cit. memb. q. r insert ad desectum materiae. Cum videlicet duo gemini, alter mas, alter foemina gignuntur, cuin tamen eadem astro tum vis in eorum conceptione concurrerit :&ob materi ς diuersitate in illa sexus varietas consecuta est. ESed hoc exemplum defeetui agentis 2. causa. accommodari potest. Quae est alterai causa, ex qua fortuitus seu casualis effectus prouenire solet comparatione cςli; in ijs actionibus, ad quas non coelum duntaxat concurrit, sed etiam causa inferior continges, quae desectum in agendo subire porcii: uti accrdit in proposito exemplo, bi
virtus seminalis, a qua generatio foemmae secuta est, defecit. Quod item Quo pa contingit, cum frumenta in aliam dioirum speciem degenerant: ut si sente triti. ta degene-ceuni minus vepetum committatur rent in aia
tentiam in agendo hordeum nasca- ciem. tur I cum tamen coelum suo influxu triticum gignere intenderet. Tunc
n. istiusmodi effectus subsecuti respectu coeli a casu sunt. Tertia deni que causaast fortuitus I. causa.
concursus duarum causarum in seriorum,ad quem sequuntur essestus. Vt. si fulmen nube elisum in sylva decidat , indeque sylvae conflagrario Ob- ueniat. Namq; etsi fulminis emissiost per Ie i intenta a coelo,& sylus ariditas ab aliqua coeles finirtu te uad eta: adhuc tamen fulmen nube exiliens dicitur casu sylvam combustisse. Non enim materiae ad concipiet dam flammam idoneae existentia in . . .. eo loco habebat per se connexione ullam cu vibratione sui minis. Qu admodum, licet quis tegulas e tecto libere deiiciat, & alius similiter volens ac lubens,inscius lanae eius m
di laetus, illac iter habeat, si tegula
casu percutiatur, non dicitur ea percussio per se in teta, sed fbrtuita: quia non fuit una causa libera, quς utriusque causae concursum per se intenderet. Ita quamuis ariditas,qii asylua
ad ignem corripiendum habilis reddita est, ab aliqua coelesti vi ortum habuerit,& fulmen coelesti aliqua
virtute e nube prosilueri t; incursus tamen sulminis in arentem sylvam non habuit causam aliquam per se, ideoque sylvae deflagratio casu contigit. Hae tres causae col liguntur ex ijs, quae tradita sunt a D. I homa locis antea citatis. Quibus ita ex p sitis patet, quo lensu admittenda reiiciendave sint ea, qua ii
208쪽
Vtrum coelesti um corporum vim tute animantia progignii queant.
Videri primum, Me imperfecti positivia Bderi deinde, posse etiam persee ac
mal, etiam imperfectum, g - nerari queat, hunc in modum videtur probari. Id quod vita caret, non potest rem viventem producere : atqui coelum ut ' superius ostensum fuit caret vita: nequitigi tur animal , vllamve rem viventem Cproducere. Maior propositio ostencitur: quia omnis caula vel aequam, vel maiorem habet persectionem,
quam suus ei sectas: omne aut cm vivens perfectius est non vivente, Vit alibi ex comuni Philosophorum
sententia decreui inu S. At enim ex aduersa parte occur-irunt argumenta, qui bus ostendi videatur, non imperfecta tantum; sed persecta etiam animantia a corpori- Dbus coelestibus produci posse. Priamum : Eiusdem est materiam disponere, & formam i adiicere: sed corpora coelestia possunt per se mat riam ad formam animantium perfectorum disponere: poterunt igitur eorum formas inducere in materia, eaque gignere. Minor suadetum quia materiae ad eiusmodi formas Uarparatio consistit in certa primarii qualitatum temperie,quae non est, cur vi Eastrorum perfici nequeat I cum omnes primariae qualitates in coelesti mundo virtute in sint. Secudo, idem suadetur ex eo: quia
in insulis a cotinenti disiunctissimis
visuntur complura perfecta animalia . Quae tamen neque ab ijs,quae in primaeva reru creatione genita sunt, Propagi ri potuerunt; cum Omnia, paucis exceptis, diluuio Interier nuneq; enatando eo peruenisse putanda sunt,oblatissimi maris intercap dinem : nec nauibus eo fuiss) muracta, cum eorum multa emerata sint; ut leones, lupi, Pantherae. Reliquum u est igitur,ut cςlesti vi producta fias rint. Nam denuo creata a Deo fuisse, non est cur dicamus. Huc pertinet,
quod ab Avicenna in lib. de diluuio
proditum est , nempe aliquando vitulum in nubibus generatum excidisse inter imbres. Et quod Pliniusseribit. 8.nat. hist. c. 24. de Solinus inpolyhist. cap. 36. equas in Lusitania ianimalem spiritum Fauonio fiante concipere, idque partum fieri,&gigni pernicissimum, licet triennium vitae no excedat. Quod item in Cappadocia euenire refert Solinus in descrip t. Cappad.& D. August. lib. I.de Civit. Dei. c. . t Denique. Phoenix 1 De rit unica in mundo auis no ex ouo, sed nice exstitex ossibus aut cinere demortui pa- carnae LMrentis nascitur. ut multi Auctores a L ctantia. firmant. Id vero non aliter potest a cidere , quam coelesti influxu eam formam inducente. Igitur experientia compertum videtur,etiam perse .cta an unalia astrorum virtute gigni; cum haec, quς a nobis commemorata sunt. non aliter gigni potuerint.
m ortu imperfecZorum animantium oresectu caeli.
IN hac disceptatione constat in pri
mis multa esse animantium genera a τόματα, id est,quae spor. te, nulloq. paris congressis enasculatur: idq.
non in terris solum, sed multo magis in mari; cum & humiditate absidet,&coelesti etiam calore, quod facile permeari possit .conspergatur. Quae duae qualitates praecipuae sunt gen rationis administrae & opifices. Vnde est illud Poetae:
209쪽
Sic Arist. lib.6. de hist. anim. c. ro. Animalia anguillas ex putri uligine proueni sponte na re auctor est: illani ire de ostreis, ac
icentia . ceteris ad hae escentibus vado vel saxo ais mat Plin. l . io. nat. hist.c. O . Sic in lignis cariotis teredines a i-les'. vermiculi enascuntur: ex putilaguae limaces,cochles, mures: cx fimo bubulo suo vespa ex aereo madore erucae. papiliones, formicae o- stae, cad aliaque id genus. Ita 3 non dubium . quin multa animalia Cignantur ex non genitis. At a quoniam parente formas a cipiant, controuersum est. Themissius. Avicenna, ct A lpharab iis dixerunt,ea produci ab agente separa. to a materia, id est, ab intelligentia. Lib. I. c.'.- Verum istiusmodi dogma consulatu C q. ix. . 3. iam a nobis suit in i . Phys. ausc. lib. Comunis Alia est sententia,ea a. communis opinio. Philosophorum, D. Thom. l .p. q. s. art. 8 ad y.& q. o. ari I .ad I & q. 9 i.
super Can. leci. . laud. lib. 7. Vet. . Alens. eoil. lib. ad i. 23. Aucriois lib. ia coin i 3. & is. Sonc. eod. lib. l. i z.& alioru in complurium. Hi ar- . bitrantur, i inperfecta animalia, inanoi ex semine aliorum proueniunt, a coelo produci.
sed eil inter eos di stidium . Nam Dissidium quidam putant, coelum cise causam
inter Phi- propriam, ac principale corum anilosophos. non tium. Quibus si ob 1 cias. talem causam sena et esse effectu nobiliorem : Gabriel negat assum pium; sed contra communem Plu losophorum doctrinam. Alii concedis iat, a l uia tq. coeli in esse naturae praestantioris , quam imperseeta animantia; neqtie ei se absurdum, perfectissmum inter non viventia, quale eii coelum, iam bilitate vincere imperfecti is tria viuentia, cuiusmodi sunt animalia ex putri materia genita. Et haec quide nupinio a multis nostrae aetatis erudit minis viris cum ma Ina probabilitate defendi tur: sed impugnata a nobis superios suit; quod a stertio ex illi
manuum, qu sillibet vivens quouis non vivente excellentius esse.& c munior sit, de firmioribus nixa sundamentis. D. rhomas loco citat. eiusque s sententia elatores aiunt .coelii non propria vi, D. Thora. sed tanquam instrum etiam motri sintelligutiae praedicia animant ag gnere. Haec sententia non placet, ob eam ratione quam supri attigimus :videlicet quia Angelus coelum voluens nullam ei virtutem prςter inpulsum imprimit, sicuti neque igni qui eum inflammadae stirps ae admo
ii et . Namq; intentionalis illa virtus, Virtus inquam Tirontillae aiunt in corpus cs- ictionalis.lelle ab Angelo una cu impulsu in-ijci, similiterque ab alijs agentibus principalibus in sua instrumenta ,
cuius virtutis ministerio variaenecta supra naturalem in lirumetorum facultatem edere valeant; ea inquam virtus commentitia est, ut i in z. t 7. q. I Phys. libro ostendimus. art. 3. Durandus ex illimat , coeluin a opinio sua primaeva origine suisse produ- Durandi. eium veluti scilicia, id est, conspe
su in virtute tias scininaria, produ- .ei tua illius noui ara: mantium. Quare ut generatio corum , quae virtute
D semulos oriuntur, adscribi solet ei, a quo virtus se minaria in subitantiam ipsius teminis impressa eli, nimirum generanti : ita horum animantium productionem auctori naturae, qui eam virtutem c lo tribuit, tanqtiam principali causae adscribendar est . Nec miri ina, qtiod Deus Elementa corpus co icile sibi, ut in strii en- ris modus tu; d hoscis etiis ad se .ucrit. Enim- e coelo Mucio cum ccc iam sit minim alte- quattuor E rans, ac nobil illina pars elementaris elementis mundi, de tamen expers vita; con- constat,li. ueniens fui hanc illi a naturae prin- i. huiuscipe 8c auctore Dem sci cunditatis Op. c. I. q.
praerogatiuam dari, ut ad omnium I. art. . corporum viventium ortum nece:
satio concurreret, & ad quorundani generationem tanquam peculiareis filis Dei initrumentum adhibe
210쪽
Durandi. Haec Durandi opinio ita explic ta reliquis veri sinassior videtur: pr sertim quod in ea salua intcgraque maneant aliquot pronunciata, inter Theologos communia. Videlicet,
cauom arcii cam prinopolam est nobiliorem suo esse tu quod negat prima sententia. Item , quodvis co pus vi expers es e ignobilius quolibet et uri urquod non tuetur secunda. Praeter ea,
ante igentias nou inferre in materia
formas sic. s. r is applicaudo agentia naturatia, qrea ex se opta nata sint ad eas formis pro ceu D cuius oppositum ex tertia colligitur.
Ad id vero quod nonnulli obi j-ciunt , semen debere esie coniunctum rei genitae coelum autem longe distare ab animantibus ex putri materia oriundis: respondemus, cς-lum non vocari a nobis se inen, sed veluti semen; quod sit affectum vii
De ortu perfectorum animantium, m- paratione e lectium e porum .
Theolo orum , DI'hilosophorii in doctrina asserenduiti est . non posse illa gigni a coelo uti imperseeta, ted egere proprio tibi q. p culiari progenitore. Id a Terit D. Th. Lege Ocha
i aph. q. .gdalij. Huius autem a me lionis funda mei Mumcll: cuia perseeta animan tia scuti excellentiorciti habent naturam, ita ad sui producitonem plu- tute quasi seminaria viventium. Ni- C ra exigunt; si caue non nisi propaga mirum ad rationem seminis duo ut nunc cetera omittamus in requiruntur: alterum, ut non sit disiunetiima re quae Feneratur, alterum, ut habeat in se vir: utem generiit tuam a genitore transiti m. Nos ergo non ob priorem, sed ob posteriorem condi Moneni, dicimus corpus celesie ei se quasi semen: non enim ea, quae similia vocant r. in omnibus similia egeo 'rtet.
Ad a gum ei tim aurem initio quae ilion s prcp0situm, quod probabat non polle an milia impcrs cia a coelog gni, dicendum : rccte concludere non polle illa producia ccx lo, ut i proprio & principe geni-icite: licen in nullum vinctis ab alio vi x experre generati Galioqui causa principalis esset ei sectu ignobilior . vctum nequaquam eo coniici, em modi animantes non posse a coelo, ut a causa instrumentaria & minus
tione seminis a proprijs parentibus gigni queunt. Quod satis confirmat
experientia. Nec enim videmus te ncar, alit c liurni, aliave eiusmodi ni bilioris notae animantia absque parentutia semine prouenire. Fudi et men nonnulli, adcb naturae legum ignari, & ingeniis hu- quorundi manum contii meliosi, ut dixerint, semel indeno modo cetera perfecta animantia, homini mD sed homines citam e terra ei se, pro- Procic tio. gnatos, ex eoque numero Ogvgeni ne .
Inachum fuisse. Cuius rei incit,init Iullinus Martyr in sua I. irata. Eusebius lib. 7. de praep. Euai g. c 7 Lege Pl Philo Iudeiis in lil se mundi incor- tonem inrupi. Diodorus siculus tib i. rcrum Menex antiq. c. i.&2. aliique nonnulli. Di- suo. citur aut cita hic ciror ab Aep piij sdisux ille, id tibi persti adci 1 . us a gumento Ortus murium, qui hi ini E re, & Solis aestu nati sunt circa ripas Nili apud Thebaidem. Nonnulli etiam veterum Philosophorii, quos coarguit Lactantius li. 2. cap. I a . rS- dictain hommum e terra generationem accidi i se aicbant certio coniic