장음표시 사용
231쪽
tentorium eos, qui ingrediuntur, A oculus quadrati angulos percipere, obteSit, ita cetium omnium rerum, quae ipsius amplexu continentur, operimentum est. Addit quoque D. Augustinus x. de Gen. adiit. cap. 9. dici in Psalmo, Deum extendis Iecet. Ium sicut pellem, ad fabricandi facilitatem significandam: qu b. stam facile Deo merit, illam cstellis mundi immensitatem condere, quam facile nobis est complicatam pellem
Quod attinet ad rationem Lactanti ,concedendum est terram esse glo' UI t. e. hu- bosam, quod in ' progressu demonius libri. si rabitur et negandum tamen , sequi inde, ea,quae teri lobo ex alia parte nobis aduersa sustentantur,suspensa pendere s cum omnia grauia suo pondere ad mundi medium ferantur, nec i nde nisi ascendendo, ac contra naturam suam diatelli queant minus non possit, illis detracti a ro. tundum videtur quod relinquitur. oditem Lucretius .sul poema. tis hisce versibus ex prcssit .
Propteream πιι τιdeamur sape ratum da et Angulus ab usur, quia lonὸ eernitur
Sive raram potius non remitur ac peris
Plaga . nee ad noctras aries illabi in ictus Aera permultum quia dum simulacras. Mutur 'Cegit hebescere eum crebris ossensibati
Tettio si coelum esset instar oui, aut cynndri, non ob id sequeretur dari vacuum: nihil igitur vetat,quo 3. arg. Itaque non magis pendent quae in C minus cςlesilaeorpora hisce figuris terra haerent apud Antipodas. quam qu apud nos. Sed hac de re plura separativa.
Alia argumenta,qui Lus o tendi vide tu coaeum non se rotundum.
i. argum. QEd alia occurrunt argil meo bus ostendi videatur, figia
li non esse globosam. Primum Stel-α. arg. lae, etiam fixae, non eandem temper habent a terra distan tiam et igitur cς-lum non est rotundum. Antecedens probatur: quia itellae prope Hor irontem maiores nobis apparent, quam in medio coelo. idque non ob aliam causam. nisi quia tunc propinqui
Secundo Luna 8c Sol non videnturas pectui nostro in sphaera conglobata, sed plana. idque etiam puro &s ereno aere non iunt igitur rotunda; atque adeo nec ipsum ceti uin. Adde quod, licet astra rotunda via Quadrata derentur, non est et id euidens roti cu procul ditatis argumentum. Nam qnadrata sunt, vii in e remotiori loco rotunda apparent: tiarro tum quia, ut Aphrodisiensis in I. lib. pro- 11. blem. quaestion. 3 s. aducrtit: cum praedita sint. Probatur assumptum, namque si in figura Oui., aut cyli dri designetur axis, ab uno apice ad alium traductus, ita utcstum circa utrumque apicem tanquam circa polum volitatur, non dabitur unquam locus sine corpore, ut liuuenti pa
Quarto: Csto debetur figura maximae capacitatis; cum cetera corp i ratotius Universi intra se includate
seu figura sphaerica eit omnium Is pertinetia ruin minima, ut docet Aminimedes in lib. de Is operina. Igitur corpus coeleste aliam figuram h
vltimo probabit aliquis magis videri csto congruere quadratam. qua rotundam figuram. Illa enim firmitatem . haec Acontiantiam de lignat. Vnde Sapientia in quadrato haerens. fortuna globo pendens a veteribus pingebatur.
Superiorum argumentarum G-ι uiro.
AD uberiorem explicationem sol. l. arg. primi argumenti sciendum in L 2
232쪽
primis, si rem ad Geometricam sub- Atilitatem reuocemus, stellas in Hor ironte longius a nobis distare, quacum in medio coelo sunt. Namque inter nos & coeli medium,quod nostro vertici respondet, duo tantum elementa intercedunt,aer nimirum,& ignis: at inter nos , 8c alias coeli partes iuxta Hori Zotem. praeter duo elementa inter iacet etiam semidiameter terrae. Verum quia quantitas
huius semidiatiae tri , comparata ad B coeli distantiam, non potest a nobis
sensu dignosci factota etiam terra, ut Mathematici docent, ad coeli immensitatem, vicem puncti obtinet: ideo commune est Astrologorum proloquium, omnes coeli partes a qua intercapedine a nobis distat e . Medij cras Ad argumentum igitur responden situdo a- dum erit : stellas fixas errantium spectu va- uamque alia ratio est , ut luo locoriati patebit si de illa distantia quae aspe- Cctu secerni oueat, loquamur,aequalibus semper spaci; s a terrae mole a iunctas esse. Ceterum 'rope Horizontem maiores nobis videri r non quod revera maiores sint. sed propter interiecti medij crassitiem. Etenim ut etiam docent Perspeetiui,&Hac de re praeter alios aduertit Arist. lib. I. Me-
castori' in Alphraganus dis 2. compertu est, si homo cet. medium crassum,dens uinque sit,ma- Dc 13. Ioan iora omnia, sicuti& propinquioranes a Sa- videri: quod in iis . per aquam con-cro nosco spiciuntur, satis liquet ; ideo enima c. sphers. nummus in aquae cyatho propior, ac ι Phrodi- malor apparet, quam extra aquam. saetis l. lib. Quoniam ergo iuxta terram magna
prob ' 34 semper vanorum copia divagatur Arit lib. necessario fit. ut stellae prope Horis Meteor. zontem per medium crassius videan- cap. q. tur, proindeque maiores appareant.
Ob quam rationem eaedem etiam Ein medio coelo nunc maiores, nunc minores nobis videntur, pro multitudine halituum qui e terra excitantur. Itaque ampliores apparenthyeme quam vere Se fiate Austro, quam Borea: teste Aristotele in Meteor. loco cit. Solet autem interiecti medii crassitudo. visa praedicto modo grandi Ora reddere, quia species per illud transmisse tefranguntur, &ocul
rumac:e in .s ibahunt; undederes, quae videtur, distractior, ac maior apparet: quod a nobis breuiter dictum, iberius ac planius explicant
Perspectivi. Ad secundum dicendum e nihil sol. 1. arg. mirum si Luna & Sol videantur plana, cum non sint : talia enim solent apparere corpora sphaerica si sit nimia locorum interca edo, ut explicat Cantuariensis lib. i. perspecti capit. .concl. s. videlicet quia concauitas discerni non potest. nisi ex
comprehensa in quali distantia par- . tium rei , in qua perceptione solet visus deficere. distantiae immoderatione. Quare si nulla pars rei visae plus distare videatur, necesse erit vinnius simplicis dispositionis, atque
adeo planam videri totam superficiem rei visae. Hanc etiam rationem assert Aristoteles in probi. sin. Is . quaest. 7. r. inquit, Sol c, Luna pla
na esse Udentur, eum tamen conelobari
in spharam certum sit ' ivt Ha .
quorum quod non litis minus te dictet ιncertum sit , aequet sita e re videmur. Sie etiam quod partes obtinet, ni scolor
varius a sit. partes ex aqua omnes eo 7 eatas habere,videri necesse eLZ;qiaod au
tem ex aequo aspectuι ob iam sit. idem
aquabile,comps cm. c, planum videri
Ad reliquam eius scin argumenti partem : fatendum est, eam rationem , qua Astrologi probant stellas esse figurae rotundae , quod visui rotundae appareant , si per se
sumatur, non adeo firmam est e , sed probabilem tantum: alias tamen dari , quae id euidentius ostendunt, de sol.3.arg. quibus alibi. Et iam ex Ad tertium respondet M. Alber- ouali &tus hoc loco, Mau 'olycus in 1. dies. cylindrica suae cosmogr. ceterique Astronomi: figura se- scri non resse, ut coeli aut oualcin, qui turda- aut cilyndrica in , aliamve eiusmodi ri vacuit: figuram habeant, quia cum sphaerae sed quale omnes infra primum mobile cons. sit, expcciant proprium motum , super di- suimus in
uersos polosa polis primi mobilis, I liyl li .
haudquaquam postent eo motu cir- cap. 9 q. I. cumagi, nisi aut sese defringerent, arg-ῖ.
233쪽
aut inutuo permearenuquod tamen. - fieri nequit. Idem soluit Averroeshocli,comm. 27. dicendo, figuram coeli talem esse oportere,ut ubicunque poli constituantur, non sequatur vacuum ex coelesti motu : quod ut proximo cap. docuit Aristoteles necessario sequetur, si coelum alia figura, quam sphaerica constet: oportebit enim eo motu inanem relinqui aliquam partem spacij, quae antea occupabatur, & e contrario, ut consideranti planum erit. l. arg. Ad quartum respondemus: figu-
ram sph ricam esse minimam intrilsoperimetras, quoad loci occupationem ; sed maximam quo ad tutoriorem cauitatem.
Ad ultimum: figuram quadratam, sol. vina quamuis firmitatem designet, tamen gum. ob rationes nobis supra explicatas. nullo modo apiam esse ad circumi- . ionem, quae miraeris mobilibus debetur, quare ea figura coogruet cm-
Io Empyi aeo, quod ad beatae & stabilis vitς sedem designatum est, ut suo 'Hoc in R.
CVm a autem in I Cum duo motus circulares contrarij non sint, non fitqne idem corpus druersis motibus in orbem cieri; in quaestioneni adducit. cur coelum perpetua conuersione ab ortu potius, & a dextra parte feratur ad occasum, quam contra. Nam si in rebus aeternis nihil casu de forturio accidit , sed omnia consilio , di prouidentia fiunt, certe a- quain huius rei subesse causam credendum eth : cum oporteat hoc aut et se principium non aliunde pendens, quod fallum est; aut pendere aliunde,& in natura causam habere. b De nonnullis igituν . I Dicet fortasse quispiam, propositam qtiς ilionem inanem esse : quandoqu:-dem omnia velle ex irere di inuenire, aut est stulti nominis, qui rerum dissicultates, quas aliquando dissimulare oportet, non agnoscit: aut maxime arrogantis, qui omnia se explicaturum confidit. Huic respondendum esse ait, non confestim eos incusandos, qui arduas quaelii ncs excitant , ted inspiciendum quo animo id faciant . Nam si ostentationem sapientiae , & ing nia famam inaniter aucupemur . velintque sibi quasi oraculo cre di . reprehensione digni sunt : sistientiae ciapiditate , de veri ritu ni di amore ducantur , habenda eis gratia est, si quid ingenio suo ac labore pepererint, quod verutra
videatur. si Ne r i J.Di luit excitatam qua
sor quam ob causam ad alura. uenad altera seriur ' Nam o, Me principia esse ut usius prancipium esse,neresse est.b De nonnultis uitur, atque de omnι- Tex P. bus mira quippiam dicer e , nihil' p
portet; γορ-rerea modo se habet iucredendo inrum humane. an ita τι a - rat, at , ita persi Iat. Cum igitur quia Assιam exactiores necessitares fuerit nactos, tune hisce ροι inueniunt gra ias ἀ-
234쪽
quaestionem, aiens naturam, optima rerum parentem , in actionibus suis non id tantum sequi, quod necessarium est. sed etiam quod optimuin atque praestant stimum videtur: esse autem melius ac praestantius, i coelum a dextra ad anteriorem partemo versus hoc noli ruin hemisphaerium commeet; si quidem haec loci disterentia , aqua dignitas motus desumenda est, longe praestat. Obiect. i. Erit tamen qui contra superiora a obijciat: primum,naturam inon temper iacere quod melius cli, cum interdum producat monti ra. Secundo . videri Aristotelcm vii vitioso ci culo , curn ante docuerit, dextrum coeli esse in nostro Oriente, quia inde incipit morus; non veto doceat, coelum moueri a nostro Oriente, quia ibi est
Dil. I. ob. Ad primum horum dicendum: naturam semper facere optimum, ni si ei alia quod Occurrat impedimentum, quo ab ii illuuio et flcctat; si tui i accidit in generatione moti liri. Ad secundum respondet D. Thomas, distinctionem partium coeli esse causam , cui motus coeli ab illa parte incipiat, & non ab alia: inchoati vero ab eadem,ec non ab alia signum esse distinctionis praedictarum Parzium. Rursus , causam distinctionis earundem partium esse vi in intelligentiae,quae motum coelo impertit. Nec debere absurdum ex illi mari, si quid asseratur tanquam sigi iam,& ut posterius ad aliquid ostendendum,clim qua ritur an res sit, deinde illud ipsit ni posterius per veram, & germanam causam a priori declaretur, cum causa quaeritur. Quod hoc loco praesitit Aristoteles, vi consideranti iam patet.
μ ct ea qua inire versus anteriora, pr IIabilioν ea ea . qua itur retrorsum r
atque ictrum . ut prius es Hotam. Atque diairatro dicta declarat prius , postera ps τε eorrum habere r hae enim
causa dubirationem soluit. Nam si se
Decem esse spharas molites. Lege D. Riusquam de motu coelestium Amiali. i. s Phatrarum , de quo Atilio ie-Hexa. c. 6. les proximo capi .egri, disie-α Aegid. ramus , de ipsis sphaeris coelestibus
lib. . Hex. disputabimus : ac primum de earum cap. 32. numero , de quo variae exit terunt Philolophorum Atironomorum q. sentetitiae. Nam quibusdam visum est, unam tantum csse sphaeram, in
qua stellae fixae eundem situ in perpetuo serii antes insiderent. Planetae A vero alij alijs altiores ab una parie ad aliam instat piscium transmearet: quasi esset haec sphaera ceu praealtum mare , ubi abi pisces in imo ii tant , alij in medio . in summo ali 3. Quidam tres globos facete, Stellarum, Solis, Lunae. Quidam meto, videlicet Apianem ubi inhaerentes stellae sunt, S: septem alios Lege Plin. in quibus totidem planetae. Hanc ca. 8. lib. 1. B oplatonem secuti fuerunt omnes se Nat. hist. re Aegyptia, & Chaldaei, Timaeus Proelii in Locrensis Pythagoricus , Plato Io, posit. alli.
de Repub. Aristoteles ia. Metaphy. cap. 8. lext. 47. alij que non paucr. Decreuere autem nunc sphararum
numerum propter octo distinctos motus, quos in ijs obseruarunt: s pleni videlicet stellarum errantium ab occasu in ortum , & octauum firmamenti, quod illis primum m bile erat. Nain quod hi octo motus diuet si
235쪽
diuersi sint , ex eo conuincituri quia 1eptem planetae nunc inter se congrediuntur,aut sibi viciniores fiunt, nunc dissociantur; ut in Luira,&S Ie singulis mensibus conspicimus. Qua de te alibi fusius. Phavorinus tamen in orat. ad Ge neth. apud Gellium lib. i 4. Noet.Att.capitii .existis mauit fieri posse, ut sint planetae plures quam sep tem, fortasseque latere Propter exuperantiam, vel splendo-i ris, vel altitudinis. sicuti & ab Alpe. ια ε tragio decretum est, aliquem esse in
xn. . coelo motum,qui nesciatur: quem- , admodum & iuniores plures motus inuenerunt, prioribus saeculis inc gnitos . Hoc rese- Porro inuento . & confirmato rut, praeter elocstorum numero, rursuS tem O- allos, Mau rum progressu Abrachis, sue Hi rolicus in parchus, Mileus. Agrias , ac tandem i. dial. suae Ptoletnaeus Alexan. cc Alphraganus Cosmogr. diuturna obseruatione compereruti Fornelius cculum stellatum ab Occidente inlib Σ. COD Orientem moueri: quod multo ante mothc M. Arsatilis &Limocaris notare coe P Nouem et rant. Qilare cum eidem corpori si in statuerunt plici duo motus per se conuenire Rabbi Ila- nequeant, collegerunt, alterum ho-ach. Alpe- rum proprium ci coelo esse, quo si- tragius, A- naul stellae inliaerentes volutatuit Mal-zarchel, A- terum vero prouenire ab alia sphinuenia Z a , rasuperiori,i dest, irona:atque Hanota Zacur'. item coelos contra lucrunt.
Post superiores Astronomos Albaegnius Arabs, deinde Thebit ius, tum Alphonsus sq:spaniarum Rex, postea Georgius Purba clitus , &Ioannes Monte regius , non solum praeditios duos motus in firmamento animaduerteruis led alium quendam tertiuin , quem appellarunt ac- . cc llus.& recellus. Vnde ob rationem l ape r ius adductam, quia scilicet fieri ncquit, ut unum corpus simplex pluribus quam uno per se motibusseratur, decreuere dandum esse decimum, quod sit primum mobile. Ita ut decimum i oelum motu diurno.s-bi proprio ab ortu in occasum viginti quattuor horarum spacio commeet, tecum q. oi: Mos infestores c lo P:a:: deinde no . a sphaera motu saepecul ar: 'a ta n hab t ab O A cidente in Orientem, circumvehat firmamen tum, simi li terq. Omnes In seriotes sphaeras: & denique firmamentum motu sibi proprio moueatur,accessu illo. Sc recessu, quem titubationis, seu trepidationis motum vocant. Haec igitur sententia de d nario coelelitum sphaerarum numero nob: s probatur: quam no solum Astrono mi, quorum obseruatio Scexperientia hac in re fidem meretur;
B sed etiam multi e Peripatetica scho la nobiles Philosophi amplectui ur.
Supra dιcem spharas esse coelum TN
Sciendum praeterea est. supra de- Negauit tacimam sph tam cosillere coelum men dari aliud, immobile, mire lucidum sob hoc cstu.
C id Empneum, id eu, igneum anpella. Caiet. 2.tum. Quod coelum etsi nulla ratio ad Cor.ra. Phy sica esse demonstret, quia coeleia ilium corporum magnitudo ea solo motu aspectuve dcprehenditur; hoc
aulem coelum. neque ullum moti in
vendicat, neque lub sensum cadit: dari tamen asseuerat in primis Magister Sentem. in 1. dillinci. a. ubi
verba illa Genes. i. Myrtiac p/o creauit Deiu caelum. interpretatur de coe-
D lo Empyreo. Idemque ponunt Doctores sententiati; eadem dist. D.
quaest. 1. Udatriciis in sua Sum. lib. 4. Guillelmus i. pari. de Vniuerso. Aegidius lib. 2. Hexam .cap. 36 Pr terea nonnulli Patrum: ut Strabus, sic uti legitur in Glo Lord: n. Genes. E r. super illud : I ι pi et io creauia Drus cretum. & Beda i a Comm G nes cap. secundo. Quod etiam ha tur in Glossa ord. lGco crtat D. It cm,
etsi minus expresse , IJ. Baiilius hom. 2 S 3 Hexam D Darii cenus
236쪽
culices. & muscas, ita ipsi indoctos& imperitos aucupant. Quod scripsit etiam D. Ambros. lib A. Hexam .c. .
Itaque des,qua Ualtriores et Zιs.cum videritis Mathematicos, diei ad telam seranea texunt, qua nee et .m aliquem po
res habere, nee vincula ; si tu nou qμ si
culex, aut musta larati tua infirmitatis incurrat, sed quasipesser, aut eorumbacesses ιnualidos praepetia volatus celeritate di aluas. Conuincuntur autem
aperti mendacij Genethliaci in illa fatorum assignatione: quod, ut Diuus Gregorius homil. citata disputat in Getulia, ut ferunt, non habet piscatores: & tamen quis dicat neminem illic nalci in stella Aquaris
Lege quae in hanc sententiam uberius scripsit D. Clemens lib. v. R cognitionum. Solutio A. Vt explicat Diuus Thomas I. pM.quaeitio. ου6. art. . accidit nonnunquam dormientibus praebcso quaedam futurorum, ex impressione superiorum caularum materialium, nempe coelestium. Nam cum corpora coelollia sint multorum futurorum causae, excitantur aliquando ex eorum defluxu in phatasia quorundam eisectorum signa, hoc est, phantalmata consentanea motioni coelesti, Quat mundum inferiorem ad pluviam . aliudve quidpiam simile mox futurum inclinat: iicque cognoscuntur talia futura per coniecturam quandam, secundum inclinationem suarum causa rum . Vt si v. g. Luna imprimat c rebro qualitatem aliquam praeuiam pluuiae, de primum ad eius qualitatis apprehensionem, deinde ad imaginandam futuram pluviam phaniata moueatur. Verum hinc nihil contra ea quae statuimus colligitur: tum quia haec futura, sunt naturalium causarum effecta, quae ab G strologis aliquo modo praenosci queunt, ut diximus; tum quia eiu Gnaodi praesensio non est certa, sed probabilis Durarat, ta per coni
A Solutios. Quintum argumetum Dilut. F. falsum assumit. Non sunt astra futurorum contingentium, & humanorum eventuum notae, ut iupra ollendimus. Illa autem verba Esaiae capit.34. aliam habent intelligentiam: nimirum , tantam futuram opprel-sionem earum gentium, quibus eo loco Deus vindictam comminatur, ut eis coelestia lumina extingui, di coelum complicari, ac recedere vis deri possit. Locus vero Apocal. 6. significat,die iudicii coelum adeo tenebris obducendum, ut quem adna dum literae in si bro inuoluro non videntur; ita nec Sol, aut reliqua astra videri queant. Alias praeterea utriusque loci interpretationcs aD serui Iustinus martyr, res podens ad quaest. 9 . Orthodoxorum, & alii. Qnod vero attinet ad locum G nesdicendum, stellas fuisse in coelo C positas, ut essent in inna: non illa signa, quae obseruare vanitatis est , sed utilia, & huius vitae usibiis ne cessaria. v. g. in signa imbrium, siccitatum, ventorum, tCmpei latum, aliarumque permutationum eius m
di,quas nauiae in gubernando, & inserendo agricolae , & in me fendo Medici obseruant : ut D. Augiit nus. Chrysostomus, Theodoreti s , Apollinarius, S: Hugo de S. Vidi D re interpretata lunt. Vet,ut inquiunt Iunritus, Ac da, & Eucherius, sp adicuntur, quia priusquam stellae fierent,n vi erant,quibus ordo temporum nota revir, indicta necunde meis
ridies, aut diei noctisque horae signarentur : donec mundus Orien-bum & cadentium altrorum heu
ficio potiri coepit. Denique illud de Iacob Patria cha fictilium est, numeranturq; in-E ter apocrypha a D. Athanasio in Synopu . Eumque errorem videtur c. cilium primum I. Bracharcnse c '. nomina unicodenasse hisce verbis:
Si quis duod cim signa, id est, f era,
qua Mathematici obstrustre solen i, per singula anima vel eortoris membra difsipata credunt , neminibus Patrιar
237쪽
Eu ubi nuin uia Cosmops a capit.ῖ. Aelianum de Ur.his libro I. Plutarchu. in vita FlaminiI.
est, d mones aut coeli intuitu, ut ex dictis constat; aut aliunde. ut Diuus
muni Thcologorum consensu docet, sutura conti ngentia,&euentus fortuitos certa notitia praeuidere. Quare ipsi cum eius movi futura . nunciant, oratione in diuersas parites flexibili, & ad utrumque euetum sophistice, re ambigue composita uti consueuerunt: ut ii res secus eu nerit,nos piorum falsitati, aut ignorationi ed interprctum inscitiae avi scribatur. Tale tuit oraculum illud,
runt. Croesus Hatim penetrans Dam rue ut opum vιm:
ex 'uo elici non poterat, suamne an hostium vula esset peruersurus. Et illud, quod Pyrrho Aeaci ex Achiule nepoti, imperium orbis agitanti,& Romanorum vires perti inescenti,responderunt: Aio se Aeacida Romanos vincere
quibus verbis non certis constabat, ipsene a Romanis,an ab eo Romani superaudi essent. 1ape etiam rei po-sa demonum palam mendacia ac vana deprehensa sunt: ut de Apolline consessus est Porphyrius in lib. de Oraculis, referente Eusebio lib. 6. de praeparatione Euang. c. A. Oenomaisnus Graecus auctor. qui quam Blurima Apollinis oracula falsa collegit. ac literis mandauit, telle eodem E sebio sitas citati operis,c. I P. Denique nonnunquam doemo nes quaedam futura coiingentia vera praenunciant, quae certo cognoscunt, non propriae naturae vitia diuina renelatione sibi per sanctos Angelos communicata, ita Deo iubente dispone meque ex occulto sus sapientiae ordine, ut ait Diuus Auin itin. a. de Gent. adiit. c. 37&truror .ad Simplic. quae Ilio.3. D. D mascenus, libio a. fid. Orthod. p. quarto, Diuus Tli
Diluituν septimum argumentum , o explicarur, qua ratione ALDologialirus futura contingentia
Postulat septi inum argumetum,
ut explicemus, qua ratione prae B dictiones Astrologorum , licet maiori ex parte vanae sint, nonnuquam
tamen cum eis euenta congruant.
Sunt ergo huius rei variae causae, sed tres praecipuae. Prima est : qui a cum multa praenuncient, casu ex ijs aliquid eu nit. Quod obseruauit piae ter alios Phauorinus apud Gellium loco citato aiens, Astrologos non comprehensa , neque percepta dicere sC sed lubrica coniectatione innixos, de quasi per tenebras ingredientes, nonnunquam in veritatem imprudenter , ac raro admodum incidere: ita ut omnia, quae temere, aut altute vera dicunt, prae ceteris quae mentiuntur pars millesima non sit. Quoniam autem quae falso dicunt, plerumque silentio inuoluuntur ;quae vere, licet casu, in vulgus hominumq. sermonem di manant: in-D de fit, ut apud imperitos diuinare istimentur. Secunda causa est. occuIta diuinae prouidentiae dispositio: quae ut Diuus Augustinus A. Confessionum capi t. 3. docet, aliquando caecas hominum mentes ignoto quodam instinctu sic agitat, ut nescientes proferant, quae consulentes vel ex eo
Ium meritis, vel ex abysso iusti iudicii Dei oporteat audire. Quo si etiam modo fortuitae sortes , quas Ethnici usurpabant, in quibus nullam fidem inesse constat, interdum aliquam dabat futurorum signisc tionem: ut annotauit Xistus Senensis li. 6.suae Bibliothecae Sic Alexandro Seuero, refert id Lampridius in eius vita cum adhuc esset adoleoscens. de nihil minus quam imp riu meditaretur, du Virgilianas so tas Lege D.
238쪽
tes puerorum more scrutatur, nam quia Poetas diuino nomine amatos versus canere sibi Ethnici persuadebant,ex eis leni versibus sortito multa vaticinia erui posse exi stimabat. Seuero igitur carmina illa e 6. Aeneidos obtigere, quae suturum illi imperium portenderent:
Tu regere ι emo populos Romane memento :Ha tibi erunt artes,paeisque impon
Parceresubiectis, ct debellaresuper
Tertia causa est, quia nonnunqua Astrologus ea praedicit, quae ipsit dς-mon ex pacto & societate, vel ex o culto instinctu suggerit: ut D. Augustinus libro quinto de Ciuitate CDei. cap. 7. docet hisce verbis: Non
immerιι a creditur,cum Astrologi mirabiliter multa vera restpondent, occulto
in Irectu feri stiri num non bonorum: quarum cura ea . has falsas ct nariat opiniones de A tralibus fatis inserere
humanis mentibus, atque Irmare, no
horoscopi notati γ iaspecti arte , qua nuta est. Quo autem pacto d mones certam contingentium praenotione interdum habeant, superiori articulo exposuimus . Et ve in sapienter monet D. Augustinus a. super Gen. B ad literam c. I 7. magis cauendos esse eos Astrologos qui vera dicunt, ruam qui falsa: hi enim vanitatem uam produnt; illi initi cum doemonibus foederis suspicionem dant.. Addit quoque idem sanetus Doctor
lib. 2. de doctr. Caris .c. 22.& 23. interdum usu euenire, ut homines hisce dediti superstitionibus vera prε- nunc lent,permittente Deo in scelerum poenam , hanc eis dari occasionem sese magis, magisque inserendi multiplicibus laqueis perniciosi illia mi erroris
Σ I ura autεm. JDisputat de coeli i &elobosum. Quod ita probat sed figura rotuna est prima, tam earu quae in planis,quam qu vinsolidis corporibus visuntur igitur haec debetur coelo, quod inter omnia corpora simplicia primum est ac nobilissimum. b Omnis itaque. J Assumptionem superioris syllogismi duplici argumento coii Probat,quorum primum est: Omnis figura plana, aut est rectilinea, sicut triangulus, de quadratum ; aut circularis, veluti circulus. ipse: omnis autem tecti linea figura continetur pluribus lineis; circularis vero una tantum: igitur cum viruptura, & simplex compositum antecedat, sequitur figuram rotundam priorem et se fiRuris planis.c matereti se . J Secundum argu mentum ita habet: Perse tum n tura prius est imperfecito : sed circularis linea persecta est, recta veromin linet : igitur linea circularis est omnium igura,statuitque coelum rotundum esse: Prima figura debetur primo corpori: C A P UT IGa TIturam autem e lum rotundam V habe e necess. ea. Haec emm a commodarissima uesctantia istas , o
natura etiam trima. Dicam is autem
uniuerstiter, quanam, o tu planis, in s lidis figura A prima. bo nis itarie figura plana,aus a rectis lineis, ut
circumferentia continetur : σι Itaquidem a plurisus, hae ab tina lineas lum. Cum unum igitur in unoquoque genere prius sit multis natura, composiar que simplex urarum planarum pro- feeis circulus erit prima . c Prae erea siρι fectum. id ea, extra quod nihil eorum qua suu ipsius aeripi potest, quemadmodum prius est definitum 1 o, linea quidem re.Ja semper additis Aera potentilanea vero circulari nunquam : patet perfectam eam lineam esse . qua ipsum circulum conitura. maresi perfectum
239쪽
rigura sphaerica inter solidas pri
rotunda. Tigura cς- Ii tot uda.
omnium prima, alq. adeo etiam circularis figura. Minorem propositi nem ita suadet: Imperfectum est id; cui aliquid adiungi potest; neque enim fit accessio, nisi ad id cui deest aliquid: atqui rectae lineae semper aliquid addi potest, non vero circulati : ergo,&c. d Eudem is sph a JOstendit figuram sphaericam esse primam inter solidas, proindeque primo corpori, id est,c lo deberi. Nam figura sphaerica tantummodo una superficie t tum corpus ambiente continetur; at
figurae rectilineae plures obtinent superficies: ut corpus cubitum sex, f/yramis quattuor. Quapropter que ocum in planis figuris circulus,
eundem insolidis spli gra seu globus obtinebit. e Pydpr terea I Aliorum auctoritate propositum confirmat, refertque duas opiniones . Nam quidam corpora secant in superficie. eademque ex superficiebus confiant; qui totam sphaericam figuram inter solidas non resoluunt in plures superficies,ceteras resoluunt; vi pyrana idem in quattuor irrigulares . Alii vero ordinem figurarum assignant secundum species numerorum, ad aptando figuras numeris : iuxta quo ruin placitum oportet, Vt circulus adaptetur uni rati, quia elisimplicissima figurarum ; triangulus alitati, quia anguli trianguli adaectualitur duobus tect is . et Cum autem prama J Ex rotunditate primi orbis comprobat, ceteras sphaeras ei subieetas , itemque elementa rotunda esse. Nam id, quod rotundo cohaeret,& contiguum est,
quodque a rotundo continetur, rotundum esse debete ita vero se habent inferiores orbes coelelies rospectu supremi,&elemenia comparatione lunaris globi. g ' ero eun a Figuram coeli esse tot unitam ita rursus colligri: Cς-lum, ut libro luperiori probatumeli , torquetur in orbem et igitur habet figuram rotundam. Si enim figuram aliquam rectilineam, ut tria larcui vel quadrangularem, haberet,
di tamen prius ea imperfecto , eb Me γ eirculus
ra modo solidarum figurarum prima erit figura r solam namque ab una superficie eominet ιν : rectarum verδ l nearum figura aptatibus contruentur.
Vt enim in planis circuitis sese haόet, sie in solidis sphara . e stur praterea
solida diuidunt in plana, arque ex planis eorpora generansibis testes fuisse uri uentur. Solam en3mfigurarumsotida us haram non diuidunt, ut non plures superficies.q-m unam habentem . D uisio enim in plana non perinda efficiatur, ut quispiam diuidens in partes diani dat torum , sed is in specie diuersa rtates igitur . spharam ararum esses sedarum primam. ELI insuper maxime eonsonum rationi .si ordo per numerum assignetur, hoc ipsum modo disponere risitatem quidem circulo. dualitatem autem triangulo tribuendo e eum duobus pquales μοι angulos habeat rectis.
μι nd eri sanefigura .fCum aut prima figura primi sis corporis: pνιmum vero eo pus id sis , quod eLI vltima an renuerissione: rotundum id erit sanὲ quod fertur tonuersione. Et tu ergo quod illi inh
ret, quod enim haeret rotundo, id retundum etiam es. Similiterino , qua in medio collocantum ea namque 'μ a r tundo tot pore tontinemur , ac tangunt, re unda esse cunicta necesse ea. At quἀ
ram tangunt. Quare ipsum uniuersium
rotundum erit. Omnιa namque tan
gunt harentque sphcris. g Praeterea cum videatur ae su ponatur uniuersum ipsum versari, demon Irarumquesit, extra conuersonem extimam neque docum . neque et acuum esse e rotundam etiam esse ob ho etiam
ipsa necesse est . Nam si rectarum linearum erit figura,etienter locum esse, ct torpus , γ' vdcuum extima r nam cum rectarum linearum figura tersatur,nunquam eundem occupabit locum; sed ubi prius erat corpus nunc nori eris , o et ba nune nou eLI, mrsus ob angMD-rum transitionem erit. Earim euenteutiet si quispiam aliam Auram aliquam
si iri eris . non habentem eas Ianeas qua ex messio troarcviuntur Hualeu, veluti Text. I , Tex. I.
240쪽
& tame circulariter moueretur; utique angulis sibi per motum vici Dum succedentibus fieret, ut ubi nuccorpus non est, postea essti,&e conuerso. Atq; ita sequeretur, extra cς-lum esse locum. corpus, Sc vacuum:'uia videlicet daretur illic spaci uinidoneu aptitudine proxima ad corpus recipiendit; 3c in eo spacio nunc esset aliqua pars cadit i quae illud impleret, nunc nulla esset: proi ndeque vacuum existeret: cum hoc nihil, aliud sit,quam locus seu spatium non
repletum corno re,aptum tamen re.
pleri. Lege si placet, quae de huiuia modi vacuo extra coelum scripsimus lib .Phvs cap. s. quaeli. I art. s. Addit Aristoteles, eandem sequi absurda, si quis coelo vel letis,uel oui, aut quamcumq; aliam figuram praeter rotundam tribuat. Id vero qua ratione sequatur proxima quaestione planum fiet. h Pνaterea sica li Motus coeli cumst maxime aequabilis, ac perpetuus, est mensura aliorum motuum: est ergo veloci minus. id est, minus consumit temporis, quod est omnium
motuum mensura. Consecutio prohatur. quia id est mensura in quoli bet genere,quod est minimum; ut in
melodia tonus , in ponderibus uncia, in numeris unitas; at motus v
locissimus minimus eis. Deinde, inter Omnes lineas, quae ab eodem ad idem in orbem rodeunt, persecte circularis breuior est, celeriusque decurrit: igitur coelum, cum velocissime moueatur, necessario mouebitur per lineam perfecte circularem. i Sumera Miam. J Probat coelum esse sphaericae figurae,ratione petita ab eleinentat i;s corporibus, quς ro tunda , 5e globosa sunt. Enimuero elementa, licet inter se non sint continua , tamen cuin interea nullum intercedat vacuu, mutuo se tangunt:& terram,quq rotunda eit,aqua co- plectitur : aquam aer, aerem ignis f.luit lentis rure iura in auἰ. In ιμοῦ
nibus enim eueme . di situm esse, et v euum extra earlum: propterea D d rota non eundem oceu par lorum. h Pr Tex. Insie li taria quidem mε sina ea motus, propterea qu a sol et continuuν ess et tinia formis sempiternos' motus: in unoquo que autem genere me sura id ea, quod e I miaimum. minimtis terὸ motus is asseelerramus: pater, eriι motum om nummotuum celerrimum esse. At eorum.qua Teae. Dab G dim ad idem pergun/. minima idi isius eireuli linea est per minιmam autem es morus celerrimus. Quare siex-
lum conuertitur, celerrimeg mouetur, ra
errea terram, aer au em circa aquam et
ignis eι rea aerem eollocatur: super corpora per rationem eandem ita se hobeut . Etenιm eantinua quidem non Dut, tangunt autem hae r aqua veras perficies rotunda ei an pratque quod rotundum tangit, circa su refundum eHμtum, di i sum tale esse necesse e P. Pater hac etiam ratione,crium rotundum esse.
X in vero superficiem aqua talem esseta Tex.3 I. tebit, Mustionem sumpserimu/,aqua
suapte natura semper ad magis eonc tium locum consuerer eum locum magis concauum esse, qui es propinquire e ιro. Ducantur igitur ex A eentro recta Iinea, A B, ct A G ct ex B in C linea pro-ἀtιtatiιν B C, ad quam ab A perpe ad eularis ducatur A D, protrahatur in E. patet itaq; lineam A D minorem esse lianeis A B 9 AC: ergo hie loeus m agis concauus et t. Quare assuet aqua. qu Q ue fuerit tu quali atem redacta. A E eruati: ea hisce, qua sunt a centroducta . Quare aquam ipsam in hisi. σδε, νιμ ut ex centro diam necesse est
tune enim γι escit. At ea,qua tarat eas, qua suAt ex centro ducia, circumferentia
i P omnia circulari ambitu. Quare &coelestia quae haec omnia suo complexu coercent, rotunda erunt. K At et ero Iuperficiem. J Quod exiremitas aquae rotunda sit, inde colligit: quia aqua semper ad depressionem atque humiliorem locum consuit,nec un