장음표시 사용
361쪽
ralium rerum; ut alias huius vocabuli notiones omittamus. Inquit Arestost las, elementa inesse actu vel potestate in mi xiis: quia viro horum modorumtroiera sint, nondum statuit. Asiem i, e la menta non diuidi, seu di sibi ui in paria res specie diuersas:qui cum animal v. g. diuidatur in caput, pedes, brachia,c reraque membra , ut i u partes suo modo sp te distinctas: eo tamen pacto elementa secari nequeant, ut planum elis cum non constent partibus dissimila ribus. Non est autem,cur hoc loco in istiusmodi desinatione fusus explicanda immoremur; cuin ea de re in i ita de ortu, di interi tu, accurate 3c ex professo agendum sit b situ J Ex tradita elementidcfinitio necolligit, dari aliqua et menta: quia quaedam inuemuntur corpora, quibus piat dictae conditiones conueniunt. Nam in carne, de in
quolibet alio mixto, insunt ignis, &terrae,aliaque eiusmodi, quq quidem
ibi potentia continentur: sicuti , id ri est in dissolutione animalis, quod cum interit, in puluerem abs t,m humorem, vaporem,ac spiritum seu partes isneas, quae Omnia terrae . aquae, aeri, igniq. respondent. Et tamen ii c'uattuor in alia non resoluunt. Quo fit, ut haec iure elementa dicamur .c sinistirer neque J Quia vetarum nonnulli, ut Thales s unum tantummodo elementum omnium Perti posuere addita licet unum tantum foret
elementum,ut lusce Philosophis visum fuit; non proinde dicendum , comprehendit illo actu, vel facultate alia corpora. Namque licet ex elementis caro,&lignum fiat, no tamen id sat est, ut haec in illis etia potestate eine dicantur: sed oportet expendere ipsum generationis modii. Siquidem non tu licit, qualibet ratione ex i)s progigni ued per resolutionem. Quo pacto mixta non fiunt ex elementis ue cum illa px his non prodeant. d Anaxagoras autemJSi obi jcit Anaxagorς, Empedoclis sententiam
de elementis corporum, aitque sinter se dissent ire. Empedoclo enim statuit, quattuor vulgata mundi et menta esse principia, ex quibus celera consarenL. Anaxagoras posuit; alia corpora homogenca, ut carnella, Nossa , esse eleitienta rcliquorum tignem vero siue aetherem, aclem , a quatrita terram , carnibus, Ossibu tium eo Mum clementa, doinde quot. is quaisa fiunt, con ιν dum est. v de ur. Hoc autem dilucadum fu rit ,.sis ρο Me αι , qua uam 2, a Me
forma diuersa ιnditi bile. Tale quid
mentiam . ratia quisam eo florum esse necesse H . In earne enim xc ligno. γ βmilibus ines ignis potent , atque re rar mam sese μιm ex ιllis hae segre Ian ur. In ιgne autem caro,aut luxtim ruon inesse deque potensia .neq/M actis senim esiet segregaretur
esse potentia continuo ect dicendum : fled antea quisnam sit generationis modus , est eon templandum. d Anaxagoras autem de elementis Tex.3 4.rontrario modo atque Empedocles dicit: hic enim ignem Ο rerram, ceteraque eiusdem seriei corpora , elementa corporum se, ac omnia Ox Osee c nare diacis . Anaxagoras vero eontrarιtim a Grit ea enam qua sunt ilium paratum. Iuua inquam , carnem. cI, quartio ratιum,elementa esse diem aerem aute, o Un m , horum atque cer ercrum omnium seminum mixtum esse. Virumque .e m Usorum ex uniuersis inuisibilibus mitium parti m congregam esse da--zia vi opter omnia ea his esse rem
362쪽
natura apparent: rea ut per eorum emistis, in quibus latet, secretionein, omnia corpora physica sensibus o noxia gignerentur. e Cum auumJ Rectius Empedoclem sensisse ait, quam Anaxagora. Etenim cum omnia corpora alique sibi proprium, naturalemq. motum vendicent: cumque alii sint motus simplices, a I ii misti: atque hi mistis corporibus, illi simplicibus conueniant: constat aliqua esse corpora simplicia. Tum deinde , quia motus simplices, qui sunt a media, & ad medium, proprij sunt elementorum, quae Empedocles statuit: planum relinquitur, eius opsenionem magis esse veritati contentaneam; proindeque asiercndum,aliquae
se elementa in rerum natura e Ciam autem omnis naturalis corporissit propriuν motus motus aut pa Num
plices motus. inare , elementast, o, cui elementasunt enseat.
qu ni autem I Docuit , quid sit elementu m,& quo elementa sint;
nunc expendendum sibi ait, v trum infini in sin i, an certo numero co-
-- c C A P.V Τ IIJ I. a V Ουνῆι autem ere, vim seri Τext. . nita an in i are, ita , existat,qitinam eorum sit numerus. b Primum irim I Ostendendum primo ait, elementa non esie infinita: confiitandumque dogma Anax gorat,qui voluit partes similium rationum esse elementa rerum. Id i*itur refellit, quia, ut ex elementi definitione conflat, nullum composiatum est elementum e eiusmodi autem partes sunt compofita, cum re-Dluantur in terram, aquam, aer ν
Iares elementa rei um,nor proinde
debuit ea infinita constituere a cum omnia integra saluaque esse queant, positis elementis cereo numero, uti Empedocles posuit; praesertim cum non omnia ex consimilibus partibus , ut ipsi etiam fatentur, coal
scant: non enim os ex ori bus, neque frontem ex frontibus componunt.
Quare non est,cur infinitudinem illam, quae nihil prodes fasciscant: sed finito potius elementorum numero contenti sint et quemadmodum &Mathematici finita semper principia. tam specie quam numero, sum re consueuerunt: alioqui nulla esset methodus, ratione doctrinae ab eis uaditae . a d n 37
quem numerumsube ut, considerare ac
contemplari. b Primum igitur in ira non ess ut quidam arbitrantur,cMempiadum σε videtur. Et Pimum eo qui. uniuersa simitium parrium elemesa faciun . is Anaxagoras. in meusum a1 ramus. Nema enim eorum, qui ita citer, recin aecipis elementum. V demus enim multa mixtorum corporum,ut carπεις , pidem ignum, in similes diuidi
panes. Quaresi composium non es elementum . non omne quod est similιum
partium est elementiasd id quod in driuersa strate iuri nequit. τι antea δε-ximus. c Praz rea neqola elementa se Emies facere infinita necesse est. Omnia
enim eadem, et siqui piamsu sorii
nita reddentur. Idem n faciet, siduo.
vel tria talia serum iretur . Empedo cles facere conatur. tam .n.ipsis hoc pacto non omnia ex itis partes hab tibus facere acciduι faciem araro ex faciebus faciunt . nec aliud quidqua es ast secundum naturam μοι Hurnia patet longὸ melius Use, principia facere
363쪽
criti. Qui co pora figuris distinis
menta hunc in modum probat: Ea, quotudiisseientiς certo numero continentur, finita sunt e sed disterentiae
elementorum continentur certonuis
mero sunt enim calidum & trigidii, sicciun & humidum , ut in libris de ortu, & interitu fusius explicabitur: igitur elementa sunt finita. A duerte, non essem ntem Aristotelis, quattuor primas qualitates esse ebsen sales elemento tum disterentias: sed natiuas eorum proprietates, es sen t iae,comites atque indices,quatenus unaquae q. earum in summo gradu spectata viai elemento debetur.e Ar vero nequeJ Refert opinione
Leucippi, & Democriti, qui principia numero infinita, magnitudine inlaetitia, quorum concursu coitione Omnia procrearentur,i u uexere. HOS autem reprehendit, quod etsi obscure, re ipsa tamen omnIa cx numeris coponebat: perinde est enim, res naturales ex indiuiduis partibus, atque ex viaitatibus, proindeque ex numeris quorum eae partes sunt , constituere. f Ei insuper eum J Cum ex Leuci' pi de Democriti sententia corpora figuris diiserant,& has numero intan itas esse contendant, utiq; simplicia corpora infinita faciunt: sed quam
figura ea sortiantur, non exponunt: ivni tantum globosam atque rotunda attribuunt, aerem autem & aqua, ceteraq. omnia magno,& parvo,no formis dili iugulant: aientes ex minoribus corpor bus aercin, ex mai ribus aquam. atq; adhuc ex maiori b. terram esse compositam, & his constare uniuersa, figurarumque nati d Fraterra si corpus a ravore diuersum propraji disserenti' Heitur,eorporum aged ιν enita sinit cisi enim sensibialibus dlierunt atq; hae suus ita, qu
pudem demon Detur oporter) pater 2 elementa necessario esse ita. e Aι --ra neqε M aly quidam dicunt,ut Leucidipus , ae Abderites Democritus , ea quaaceidunt conflen tanea sunt rationi. Priamas.π.magnitudines multitudine quiadem ιη ι as, magnitudι ne aut ιndtur sibiles esse dictit: γ, neque ex una multa fert,neq; ex multisvntim,sed rut
Mers qua sunt, ath ex numeras faciunt e sin .nou dilucis dicun/; hoe tame diacere volunt. f D insuper eum figuris corpora disserans, figura verosint infini- ιι, infinita ipsa simplicia corpora esse dicunt. Quanam aut HI uniuscuiusque elementis gura. nihil definitie uiato sed ign/solum refundam tribuere Ioram;
aerem vero,' quam re ee era magnitu
dine paruitateq. diuisere e quιa natura ipsorum est,ut omnium semἡ elemEto tu. g Primum igitur idem Θ ipsos error e Tex.3rimita νι videtur. non ita ipsaprincipia sumere cum omnia eade usis dicere i eeret . Deinde si eorpora Eserentia non sinι ι finita latet elementa in ira non esie. Prεterea indiuidua eo pora Me d centes, Maιhematicisscient ijs aduers tur, empturas, eorum, qua sub opinionε omnium cadunt; eorum qua sensu videntur, e medio toliat necesse est de quis. ante diximus in hisce , qua de tempor.
ram anfinitam elementorum quasi sciat inarium quoddam esse. g Primum igitur J Superiores Philosophos in eo primu decipi ait, S cu sine ullo incommodo finita principia, siue elementa facere possint, infinita tamen
inuexere. Deinde,quia cum elementorum disserentiae certo numero contim a-
tur sunt enim calidum.& frigidum, siccum, &humidum, ut superim dictum fuit nequaqnam elementa infinita esse possent. Item, quoa repugnant theor malis Mathematicorum asserentium nullum dari corpus minimum, seu quod in alia diuiduum non sit . Quin etiam multa eorum, quae communi hominum iudicio recepta,& sensibus conseicua sunt, negare conum cuntur: ut patet ex iis,quae in 3.&4. lib. Physic. tradita tuere. ti Et insuper contνaria I Leucippum, & Democritum, non falsa tantum, scd
mira se contraria de Pugnantia diausse ait, dum elementa insectilia tale, de
364쪽
NI nitudine paruitateque inter sedistingui asseruerunt. No enim si ita se habeant, alterum ex altero gigni poterit, ut ipsi praedicant: siquidem in generatione maiora corpora, ex quibus alia secernuntur,& gen rantur delicient minuenturque cuni tamen id quod individuum est, nec socati, nec minui possit. i Praterea neque I Dqcet, Philoso- Elemenn phos illos in eo etiam secum pugna- non distin. re,quod dicant elementa infinita es-gui figuris. se, & figuris distingui. Non . n. hac duo itare possunt: cum primae corporum figurae definitae, ac determinatae snt, utpote pyraminibus constitutae: Sicut enim in planis, figurae quae rectas habent lineas in trianguia diuiduntur, atque etiam ex triangulis confiantur quia omnium figuraram quae planae sunt. iii anguluna
est maxime simplex ) ita inlotulis.
quaecumq; ex rectaria figurarum pla
. differre. HI enim impas bile a Ua
sim exst se fieri dicun/. i Praterea ne- Te iaque horum sententia in ira ipsa elementa fieri videbuntur .se corpora Dira figuratilissarum riguo vero omnes ex vis
nis figuris constitui solent,eaedem in pyramides dissoluuntur ; & solidarum omnium figurarum maxime simplex, arcti propria pyramis est ἰ quandoquidem ipsa etiam sphaera, quamuis ex rectis non constet lineis, tamen ex octo pyramidibus, quae rotundas bases habeant , componi dicitur. Sane oportet esse aliqua figurarum principia, quia aliae simplices,aliae compositae sunt: simpl ices autem compositarum principia esse conuenit. Sive ergo unum sit figurarum principium, siue duo, siue plura; totidcin erut numero elementa, seu prima corpora, non autem infinita . . . E Fraterea si cuiusque J Ex finitudine motuum & locorum , quae elementis Fumi nam conueniunt,colligit, fieri non posse quin illa certo numero definita sint. Nam rus , finitae si unicuique corpori suus motus competit,simplici simplex; & simplices mo- sedes ele- tus certo comprehenduntur numero, quia latio omnis aut eli circularis, aut nactorum. recta, & recta vel est a medio, vel ad medium: Si item loca, quae hisce motibus petuntiar,determinata sunt: utique elementa infinita esse non poterunt.
Qui Vns Voniora a aufemJ Decreuit,elementa non esse infinita: nunc utrum unum ς ς ς um an plura sint in quaestionem vocat : primumque resert sententias arbi- P. uere, trantium tantummodo unum esse. Sed in his neminem profert, qui terram elementum posuerit, quia ut in primo lib. Metaph. capit. septimo, assirmat, nullus ex antiquis Philo, sophis , qui unum ranium principiti inuexere, principi3 rationem terrae attribuit. Cuius rei causa fuisse videtur : quod terra nimium compactam , di ad subeundas rerum pr
365쪽
creandarum formas parum idonea.
Leges si placet quae de hacte scripsi
Qui corp' b Aqua quidem J Quidam unum
ister duo itatuerunt et mentii a quattuor xul- elementa patis es: uersum: e quibus Anaximan- der Milesius, mutata forsitan priori sententia, medium quid inter aerem de aquam finxit,quod elsa minus te- nue quam aer, inmus crassum quam aqua , omnibus corporibus, quae
mundi ambitu contine latur,cUnunu-nem materiam zxhiberet.
c Raratare deussealces J Qui mediucorpus inter aerem & aquam conlii- ruunt, ijdem per den litatem & raritatem, laqtiam per prima generationis princi Pla, res omnes generant.
Hos in eo peccare inquit, quod ponant aliquid elemento prius : cu dicant res ita per compositionem ex elementis es sici, & in elementa di 1- solui, ut rarum,&densum: tanquam aliquid rebus genitas intrinsecu ge-
d ' .i Si sit periores Philos phi in constituendis elementis ad - subtilitatem solummodo respiciant, id quod subtilius eii natura prius facient, eidemquc elementi naturam concedent. Quare cum ita se habeat
ignis, hir nc rerum elementum ab ij se sci oportebit. e Nihil istitem J Nihil referre ait, quod medium videatiir ad elementi rationem valde aptum: te enim vera quodlibet e quattuor element:s multo est ad id accommodatius, cuin prius ac simplicitis sit , quam mediu- illud inter duo extreina positum ,&Cotraeo , ex iis coalescens qui corpo f rnu rara ita a J Insectatur eos, ra raritate, qui raritate,&densitate corpora ge di densita- nerari inquiunt, ostendens ipsos Oinxς ῖς 'ς δ' nia, auqet gnuntur, facere relata,e t 1 unt ruin .esten iam in respectu constituere. Perinde est enim,res estici ra-
b aqua quidem subtiliss. aere vero EA
sis partιuis ratura prius esse necesse est. Ctim igi in o natium eo pretim ignem subtilissimum esse dιca , ignis natura corporum primum erit . e Nisul autem reser tunum. u Hippiam merorum. γ non medium 1 sum, primum esse necessaea. f Praeterea raritate, ae densitate Text. 43. cetera generare, subtilitate atq; grose
a nihil diseri subtile. n. rarum gressum autem Josum esse volun . Subulitate νών , atque gr sese, O magnia rudine ac partitiale idem es is fila euenim quia paruarum gressum quod magnarii paratum ea.Quod enim ad mu tum extenditur. Iubiale ecte tale au diu cit, quod ex paritis partibus conuat. Quare accidit, ipsas magna tuasne ac paruitate sub tantias diuidere ceteratu. Accides autem ira definieutibus. Univem .sami aliquid dicere. A que absitate n onerit aliudunis, aliud aqua, aliud aera
sed id. eti ad hoc ignis id aliquid aliis aer. Iuod quidem ij, accidis, qua pim ira quidem elementa 6se aiunt ; magnia rudin e aute 'pamitate dissore dictit; Nam cum Unumquodque quantitaiι Mde ιrum: aliqua ratio nimirum interia ipsas magnitu lues id uare eo M.qua hanc rationem haben',alitid aera, aliud
ignem , aliud terram . aliud aquam esse necessue Ir propterea qQuin ma/otibus rationes msuorum insunt. g Ωυι 2 erὸ Text. q. uvem elementum ibumsupponunt, hoc quidem evadunt alia τι- rgo aceruere
absurda nec sse est. I idam enim i fruignis figuram adiungunt, ut j qui Ur mi δε facili .Quorum quidam placitu
ritate, R densitate atque iubis litate& crassitudine. Item,essici ex his, atq; oui solii essici magnitudine raparui te . At haec respectus quidam sunt,ssicuti&m igie prin gnum & paruum relata: quandoquidem magnum comparatione parui, par cipium, Q uum collatione maeni dici consueuit . . eleni ei uni R Oriisset Ombi sellit scolei uian istimantium omnium rerum ortui secere. . igneum cumque solum, tanquam principium supponi . Ouorum diuersa iuu
366쪽
fuit ratio. Alii . n. se arbitrati sunt,
uod ignis pyramidalem figura venicet: quia, ut haec inter omnes figuras acutissime secat, sic Sc ignis inter omnia corpora fac i linae penetrat, ac diuidit.
phi nullam de figura mentione fa-Gentes, iccirco ignem elementum constituet ut, quod subtilissimis co- stet partibus, ex quibus in unum c euntibus res fiant: sicut de ex tenuissimis auri arenultis massa coagmentatur. Contra hos obiicit, quod si primum corpus ex tenuissimis, &' insectilibus constat partibus, incidunt in eadem absurda, in quae D mocritus , & Leucippus atomorum defensores, de quibus supra. i P atereas si quis, inquit, rerum naturam contemplari, de ad Physicas rationes attendere voluerit , is
profecto intelliget, nullo modo si ri posse, ut elementii indivisibile sit.
Nam cum compositorum corporum elementa sint etiam corpora. quamuis simplicia:& omne corpus cuilibet corpori quantitate sua comparari possit siquidem nullum coi pus
in rerum natura infinitum inuenitur ) certe idem in elementis eueniet, ut nimirum proportione inter se respondeant. 5: ut tota aqua ad totum aerem , totus aer ad totum igne comparetur. Cum igitur aer v.g. sit maior quam aqua, de magnitudo minor insit in maiori: utiq. necesse erit aerem ess e diuisibilem, similiterque igneis: cum magnitudo minor non niti in magnitudine quae secari po- teli inueniatur :x Sin diuisibile I Eos qui elemetu diui tuum faciunt ignem, sed ipsum pyramidis figura tanquam ipsius
quid litate determinant, ex eo confutat : quia seqtieretur partem ignis non ella ignem, quemadmodum neque pars puramidis pyramis est. Ite,
quia non omne corpus, aut esset et mentum, aut ex elementis coalit una.
Quia cum pars ignis non sit ignis, nee ignis ipse ignis erit e nec item
h Quidam de figura quidem nihil Tex.46.
Aicunt,ub ilismarum autem partium Ietam elementum ipsum faciuuir deinde ex hoc eo stianumsideunte cet ras i Geuut, perinde det aura area a conflantur. Virisque ou em hae dis cilia accidunt. Nam si primum eo pus
in diuti tuum fatιtius , Hlaranoernatι-nes, quas antea diximus, ad hane eandem m areriam, ut patet, eibu u. i Praeterea sinam liter contempt - X. 4 7.ri volun , hre dicere nequeunt . Nam somne corpus ad corpus quantitate e m- parabile e Ir magnitudines au em i-litu.linem subeunt rationis, et smalium partium intersei elementertim, et ei ιυ iue Daque ad aerem uniuersum, o elem ii ad elementum, γε in cete Is eodem modo, γ, aer maior eis aqua, o
omnino id quod subulcorum es partium eo quo/ est grossorum rpatet tax elemen
tum aquae minus quam aerιs esse. si 1gι- tur munirudo minor rue I maioriri eie-
mentum san; aeris diuisibile erit . . ignis identidem istis , o, eorum omnino qua subtiliorum paratum sunt. Κ sin diu bile faci- ν quidem . Tex 4r.
qui igai Iuram tribuu ut, euemet partem ignis ignem non esse, oropterea quod F amis non ex Dramillus eon Hatro, item non o e corpus elementum esse , aut ex elementis consare, pars en/miguis, nec ignis ea, nec aliud elementiam dilium.
t Histe tier . qui maguitudinem δε- Tex. εβ HuM. prius quid elemento elemen umesse iiq; hoc in inscrtum abire, siomn corpus uius bile es, sparuarum
ali ucsex elementis, ut patet. nec ex ijs constans.l Nisco vero J Reprchendit eos, qui clementi naturam paruitate definiunt exilita
367쪽
existimantes quanto aliquoa corpus minus est, tanto elementi naturam pem sectiori modo obtinere. Enimvero hi aliquid elemento prius constitu uiit, videlicet partem eius corporis, quod elementum esse autumant. Praeterea dati ab eis oportet infinitum progressum in elementis: cum omne corpus in Pa tes semper diuiduas s ecari pollit; &id quod minus est, elementi naturam nragis participet .m P te, ea , his J Si dificrentiae, inquit, per quas elementa constituuntur.& differunt,iant maius di minus, ita ut ignis non distinguatur ab aere, nisi secundum proportionem inter eos magno paruoque terminatam : sequitur, si quod inueniatur elementum, cuius proportio ad ignem sit quanta ignis ad aerem, eius in odi elementum cum igni collatum fore ignem, & ignem comparatione illius fore aerem: similiterq. rem in ceteris habitura. Quod tamen est inani seste ablurdum.
ni argumento conuincit omnes.qui unum duntaxat eletne tum faciunt,& ex eo mixta omnia conflant. Nam cum Omnia corpora physica alicuius motus naturalis, sibi q. propri I, qui eorum naturam comitetur, principi uinuale habent: si omnia eiusdem citent naturae, eundem motum uniuersa haberent, nec aliter, quoad motum, inter Iedisti niluerentur, nisi quod alia tardius, aha celerius in locum suum commearent. Quod
tamen a veritate palam abhorrei: siquidem videmus non omnia corpora eundem locum petere : sed alia Perle deorsum,alia sursum ire: alia suopte ingenio in sedem infimam,
alia in superam celerius contendere. m materea O his etiam aeriit, id ad hoc igne esse dicere, ad atiud aerem,
ct aquam rursum ac terra. n Commune autem peccatum vuι- uersis es, quι elementum unum sis p nunt, Unum naturalem solum omn/ῶq. euodem facere metum. Omne namqua rurale corpus principium habere m rus videmus . Si igitur omnia Orpor unum quidsunt, unus omnium motus erate oe hac ea magis quodque mineri
necesse ei quo maiussi: qu.madmoduis ignis, quo maiorsit, Osua latioue celerius fertur. Accidii autem, multa δε-
orsum celerius ferra. Quare prurer hac ipsa , , insuper eum de uitum sit prius
noturales plures esse motus patra unum elementum esse non posse . Cὰm nutem neque tofi lia r. neque et num sit et
Sintne mundi elementa quattuor , an non '
Conni uitur pars affirmari quasionis.
pantes fuere sententiae Philas ophorum,ut constat ex ijs ruae pro imo cap. ab Aristotele tra i ta sun t. Quos tamen quattuor,nec plura, nec pauciora sint; statuerunt
sost Hippocratem Plato, Aristot :s, de x uiusque scitulae uinam ni A pno consensu . Colligunt autem
nuc numerum multis modis. Primucx quadripartita varietate primarum taetilium qualitatum scilicet, caloris, frigoris . humoris, siccitatis: e quibus coniugationes quaternae , B multiplici inter se foederis nexu R,-ciatae, ac sngulis elementi S a commodae efficiuntur, ut in libris de O ti , D interitu, plenius dicemus mterra seca cii,& frigida; aqua stigida, & humida; atque hac duo elena dis C talicet per humore, disiccitate sibi aduersentur; per frigiditatem tameiunguntur: aer humidus, de calidus
est; & cum aquae contrarius sit c lore, etiam en humiditate copula
T .s I. ι Ratio De hac re in nostris Phys. li. .
368쪽
tu; aeri resistit sicc tale,cum quo tamen calore nectitur. Et ita fit, ut singula elementa duo sibi hinc inde vi cina singulis qualitati bus .velut quibusdam amplectantur ulnis . A qua terram frigore, aerem humore: Aeraquam humiditate , ignem calore: Ignis acrem calore, terram vero siccitate. At haec vinculorum varietas, sine qua mundi harmonia nullatenus cohaereret, non nisi inter quatuor elemen ta esse poteth.Quo pertinet illud Boeti; li.3.de Consol. Phil.
Metr. 9. numeras elementa ligas, ut frigia da lammis, Arida conueniant liquidis: ne purior ruis ' et, aut mersas deducant pondera
In quam sententiam lege, quae scripsit D Danaas c. lib. i. Fid. O h. c. 6.
ad Graecos. Auctor libri de Mundo ad Alex. Philo Iudaeus in ii. de plan-
Latione Noe. Secum: b, probatur dem numerus ex coagmentatione in i totum comportilia, quae 'O ex uno tribu S . aut duobus tari u n: sed ex quatuor et metuis collio inter se is dere eme gunt. Qui etiam numerus cernitar
in quatuor humoribus, sanguine, fauci bili, atra bill, R p tuita. similiterque i ii quatuor temperamentis, sanguineo, b lioso, melancholico, phlegmat co: quae umi ira quatuor C-
nientia res o tuent, ut alibi explicandum a nobis erit. Tettio, ex multitudine lationum simplicium , qua quatuor omnino sunt: daae at medium, duae a medio: seu binae ad locum inferum,bmae ad superurn. Quarto, ex qualitatibus motricitabus . quae item quatuor censentur rnempe liamina leuitas, glauitas sum ina , leuitas ex par e , grauitas ex
A lumnio tu circulari perpetud agite- tur,opus illi est cetro immobile circa quod volvatur: hoc autem cetrum si more physico loquamur)eli terra. At si terra in retum natura ex: stat, Cur natu- necessario danda crunt alia elemen. ra viai conta: si quidem consueuit natura virum trario a contrarium alteri opponere, ne si liud op- num tantum sit,id impune grassetur, ponat.& alia consumat. Quapropter si existit terra, quae est corpus grauissimu&infimu; oportet ignem esse, quod ellona mi in leuissimum, S: inter cor pora dis lolubilia supremum locum postulans. At si dantur haec extrema. danda quoque sunt duo intermedia,
nempe aer,&aquae quibus hec cum terra grauitate, ille cum igni leuit te coii uenit: haec igni natiua frigidi- , Ita te, ille terrae natiua humiditate ad- uelletur. Simili sere argumento qua
ternari iam numerum elementorum
concludit Plato in Timaeo.Qu neciam D Hieronymus epist. His simii 18. ad Fabiolatri docet.quatuores e- lia scripsit menta significata suis te byssis, pur- D.Tho. inpura, hyacintho,cocco. quibus olim I. I. q. io a. Sacerdotis iunam i velit meta distur- art.4. ad .guebantur. . euatuor, inquit,colores ad Phil. li. 3. . t or e eme : a refer fur. ex quiίus de mundiuntur a s Ussunt. Nam byssus ierra opi sic.
Quia vero qu unque in clemen- Lege Pictitari mundo sunt, eadem in coelesti, in Hep
sed meliori nota continentur: docet plo,Pcolemaeus i. quadrip. cap. q. sidera errantia cohibere in se virtutes qua tuor et Ementorum: Solem, S Marte ignis, Saturnum terrae. Iouena aeris, Mercurium auuae . Alii mundum ii ter quaterna clementa Partiuntur, ut in primis numeretur terra,aqua, aer,
ignis; quae in hac mortalium sphaera
iacent. Tum supra haec rursus totide, sed naturae purioris: vi Luna sit qu si terra, Mercurius aqai, Venu5 aer, Ignis Sol. Drinde rursus in uermo dine Mattis sphaera sit quasi ignis, Iouis aer, Saturni aqua. Aplanis iccis
ra. Qua de re Platonica schola luc Iemei disputat.
369쪽
Cola Ie D. Aegyptii quoq, ex singulis et
Ans. in L mentis bina fecere. marem de femide imag. nam: ut explicat Senec.libl. Nat. q. mudi, A. cap. I 4. Denique D. August. libJ. de Gen .adiit. c.q. docet, quattuDr et menta quinque sen fibus sit,ilissima ratione rcspondere. Qua item accomodatione distinguunt Alit nomi quattuor anni tempora: vid
licet igneam aestatem, terreum aut i num. vcr aeri una. hy cinem aquolam.
Item ex re NTOnnul Ii tamen ex veteribus centiori b. 1 Philosophis arbitrati sunt, Card i. de praeter ignein qui apud nos in usus ibiti. Ual est, vel in subterraneis Iocis gigni-laciale I. tur,non aliud dari ignis elementum prope orbem Lunar. Pythagorici teste Arist. v. huius operi S cap. I 3. tex. 73. ignem in terrae centro constitu hant,eumque locum Iouis custodia, di totius mundi sociam appellabant: ut etiam Plutarchus 3. de plac-Phil. c. I I .commemorat. Alij res rente D. Aug li. 2.de Gen. adiit. nulluigia in supra acrem reponebant, pr etcrcC Ielienare cuius concretiove stherios orbes coii flabant. Nec desunt argumenta,qu: bus mssendi videatur, ito dari clementum
i vi polleat,eiusque immenset vor citati Proxima quaque in pabulum cedani, i a diu reliqui elementis limteritum attulisset,iamque totus su Iunaris mundus incendio d, fiagrasset: praeter tim cum . eras calor ignis calori iaculi quam iesistat. liu .m ditas vero minus vehemens sit, quam ut illius impetum coerceat. Confian turque argumentum: quia hac rati . neprobat Ar i ii t. M te .cJ.corpora cς italia non esse ignea, quia lampridem quodvis reliquorum elem torum intercidisset. x.Argum. Secundo: Ignis, nisi et Iigna aliave materia cobulii bilis sublIcla ur, ex.
A tingui tur; itaque dum existit perp tuo vora Datqui supra sphaeram aeris non potest huiuscemodi pabulum igni suppeditati: non est igitur in
eo loco ignis. Tertio:constar mu Itos esse ignes, 3. Argui tam in subterrancis specubus, quam in monitu fastigiis, qui supra aerem non transmeant: liquet etiam .in te dum famas e sublimi decidere. Cum igitur unumquodque elementum in B patriam sedem feratur, non videtur ignis ad Lunae globum patriam sedem haberetalioqui omnes ignes ebtenderent. Quarto: Semper natura extrema 4. Argum medi Is iungit, ut concordem harmo- Lege Seir. niam.& concentum,qui citra istius lib. 2.Nati modi nexum constare non potest,in q. c. I . D. mundi uniuersitate coiisseruet. Non Dion. ca. ergo consentaneum suit, ut elemen- I r. de diuitum tanta caloris in temperantia eL nis nomo
C feruescens sub corporec lesti, omnium contrariarum qualitatum e perte & in no xio, Ilocaretur.
Praeterea huic sententiae videtur s. Argunc suifragari auctoritas Hippocratis,&Aristotelis: quorum ille in ii. te fiat.
ait, totum s actum , quod inter c - lude terram finditur, aere plenum esse hic vero r. Meteor. c docet, supra aquam esse aerem. &id, quod quainuis ignem c Osuevimus appel-D Iare, ignis tamen haudquaquam est Idem quoque videntur sentire Ra banus.& Strabus, quos refert Magia
iter in a. d. 1 7. aientes terrestrem P
radisum pertingere ad lunarem elobum . Quod utique minime asser rent, si frope Lunam ignis elemet tum collocarent. Accedit , quod diuinae ii terat initio Genescos , cum nobis primam rerum molitionem tradunt, nullam faciunt ignis men-
Ais tendum tamen est communi Coclus mPhilosophorum consensu: dari ele- Aris 2. humentum ignis, idque supra omnia ius operis elementa, ut in proprio loco ad Lin .atcxt. nae globum insidere. Cuius asserti' i S. & aliis nis prior pars ex co ostenditur: quia in Ioc. Ovid putat D. Basilius hom s Hexa. rig. hon . absque igni desecta & manca esset is i Ex mundi via uersitas , pulcherrimo ge Cle. b. I. nobi-
370쪽
21. de Ciu. cap. I I. D. Hier. e Pist. I 28. ad
Dubium Omnis ignis est e ius de spcciei.
me apto elemento carcias.Item, quia
summus calor debetur alicui Elem to. Non aeri,qui humiditatem in mam cum aliquato calore vendicata non aquae,quae obtinet summum frigus cum aliquanta humiditate: non terra sus habet siccitatem summam cum aliquanto frigore: ergo igni: proindeq. ignis quartum est elem tum. Huc pertinent rationes, quibus articulo superiori numerum elemetorum quaternarium astruximus. Posteriorem vero assertionis partem suadet fiammae in superum locii eum
lantis conatus. Nam cum idcm t
rius, de partis locus sit; & flamma ignis apud nos excitati confestim supra aerem ascendat: ratio couincit, naturalem ignis locum supra aerem esse. Vnde Manilius lib. I. Astron. Ignis ad aethera as volacer se Diiulis
mina mundι Flammarum et Eo natura maenia fecit.
gnes eius de infinis speciei sint γ Cui
dubitationi res polidet D. Th. . sent. d. q. q.3. arta. in hanc sententiam: cum ignis inter cetera elemeta maxime actuosus sit,aliorum corporum sublunarium materiam sibi asi utarat, ut Arioloteles lib. I. Mel. 3. docet. Itaque aut in materia propria inuenitur,cum nempe est in sua sphat rar
a ut alienam corripi t, V.g. avi iam, ut
patet in famma; vel terret irem , ut videtecti in carbone. Quocunq. v ro modo ignis accipiatur, dummodo formam ignis habeat, eadem specie naturam sortitur , etsi ex parte corporum quae absumit discrimen sit. Ita ue etiam ignis inferorum cum nostrate igne specie conuenit; esto ille neque adiectitia materia so-ueatur, idq; luceat. Non enim istius modi assectiones naturae diuersitatem a Suunt, sed accidentariam disserentiam.
Tufondetur ad arrumenta proximi
videbantur, non dari elementum ignis prope Lunae cocauum, scerunt explicanda. Ad primum dico sol a. argue B dum; ignis vim multipliciter cohiberi, ne alia corpora absumata in primis astrorum influxu. Nam cum coe
lestia corpora elementarem mudum imperio suo regant, eis incumbit, potentiorum partium licentiam co-Pelcere ac refraenare. Potissinium v
ro patrocinari diculurali)s elementis aduersus igne Luna. & Saturnus, per innatam ad id proprietatem. S cundo detinetur etiam ignis actim
C nia ob repugnantiam vicini aeris: qui partim humiditate calorem o tundente; partim nonnullo frigore continenter ei obsistit, ita vi non omnino supereiur, sed dum patitur simili agat, carpatque aduersarium: praesertim cum calor in materia rara, qualem habet purus ignis ad Lunae concauum, mu ito ira: nus possit, quam in materia densa: ut Iamnia minus urit quam carbo, Se carbo mi- D nus quam ferrum candens. Ita fit ut Philo lad. aer,&ignis, dum inter se pugnant, in lib. de quod ceteris etiam clementis Ilio Mundo in- inodo contingit) acceptas iniurias corrupi. quoad pollunt per v ices comptaeiit, Plato inseque tueantur: accedente ea, quam Timaeo. diximus,coet i ope. Ad argumenti confirmationem dicendum: inulto secus rem hab: turam fui sie, si tota coelestis machina
ex igni coagmentata cint, ac nunc 2 se habet pol: to supra aerem ignis elemento. Nam cum itellae materiam densiorem magisque compa iani, &cohς senteni habeant,si ut q. tum mole tum numero longe amplis sinae, si uncae scirent, tantum ex se calorem funderent, ut cuin nulla colubere vis posset, atque adeo sublunarem depalcerentur.