장음표시 사용
381쪽
erat, contineri genitus aer non potest: Vnde Democritici in eam sententiam venere,ut dicerentino posse enerationem constare sine exten-ione, nee sine vacuo, quod a corporibus relinqui debet intra alia corpora . e 'uibus ipsa per generati nem prodeunt: vel quod a corporibus denuo generatis occupetur. e Gener rtionem etiam . J Qubdres non possint gipni per secretio Res natu- nem unius ab alia, ita ut in ea, e qua rates ter- aliae separantur, omnes in sint, ex eo minantur demonstrat: quia cum in magnit versus mi dine finita contineri magnitudines nimii quo infinitae intellige certae,&determi- ad genera natae quantitatis.qualem singulae res Iloncm. gentiae ad sui ortum requirunt nullo modo possint: cum rursus omne finitum ablatione finiti absoluatur, oporteret deficere rerum generationes, consumptis videlicet ijs partibus . quarum separatione peneratio seret. Ad huius loci intelligentiam vide si placet, quae scripsimus a. lib. Physcap. q. f Rsai aut mJ Resutata eorum sententia,qui elementa per secretionem gigni putabant, reliquum esse inquit,ut unum ex alio per transmutationem fiat. Sed hic duplex quorundam sententia occurrit. Quidam volunt,transmutationem hanc consistere in transformatione quadam secundum figuras: alii in diuisione Per plana. Vtrique errant: priores, quia in eas anguilias compelluntur, ut dicant prima corpora non esie diuili bilia, neque partem ignis. vel biratia, este ignem siculi pyramis noluiditur in pyramides, neque pars pyramidis dicitur pyramis. Posteriores etiam contra id, quod sensibus conlpicuum est,aiunt,non omnia in lementa ex se vicissim gigni. In quae absurda incidunt, quia sententiam, quam semel arripuerunt, mordicus tenent: &cum de primis elementis non recte sentiant, omnia ad quasiadam luas praesinitas opiniones diri gete nituntur. g Aceldi au em J Qui elementotu, inquit,ratione in planis figuris constituunt,ij tetrasn omni u corporum
e Generationem etiam mutuam de
.n.ex terra fit aqua,ex terra a tiquid a
fertur si generatio es segregatior et item, cum e reliqua simili modo oritur aqua . Si vi ur hoc semper erit, eueniet in eo pote ita in esse in ita. Cum aute hoe
impossibile sit, non semper ex e mutua
generasuntur. Dictum es igitur. Hem sortim migrationem in e mutuam 'gregationem non esse. f Rectar autem.ipsa mutationem 'L. I. . euntia in sese mutu, tenerari. Atque hoe duplic fere aur enim transfigurati ne , ut ex eadem cera pila sit tesse auri aut dissolutione in plana, ut quidam aiunt. As transfiguratione generant, futi a corpora necessario indiuidua esse
dicatum si enim diuisibilia ι. i his
pars ignis non erit req; pars terr terra rpropterea quod raramidis pars p ramis non ess, neq; twera tessera. Sin uill tione planorum, primo quidem absurdii est, non omnia ex sese mutuo generari. Quod quidem ipses dicere necesse ei La - Texstaque dicunt. Neque enim consentaneum ess rationi, unam partem expertem semigrationis, neque persersum odemr :
rari. Acrassit autem, eos de hisce quρ ορ- parem dicentes, non eo sentanea hsee dicere, quae appa νο, t. Huius aurem eausa eL ,non beneptima . trincipia capere. Tex. 61.
sed omnia ad opiniones definitas qui' dam 1 educere tella : fλsibilium en mprincipia forta Pse Oiliasin t perpetu
lia,c, omnino sub eodem mi genere, ubquosubiecta collocantur, oportet. Hi tero Tex. D. propter horum amorem idem jocere dii dentur , quod j faciu/: ι qui 'stiones in ratio Hibtis conseruaui.Gm se erim auod ace sit toleraur; ut haίentes principiavera periade quasi non ex hisee quo euentam nonnulla, maxime . ex siue diiudicare oporteret. Tu aut ri essi Lur quidem scientie sum opus . naturatis auteid, quod semper propr/ὸ per sensus appare .g Accidit aratem i s.ferram elemenium maximp esse, solami. incorruptibiai m .si id quod inui lubrie eLI incora pii bile est,ac elementum. Terra enim
382쪽
pr cipuum eIementum esse assirmatare coguntur, idque solummodo perpetuum de immortale esse. Na quod dissolui in alia non potest, perenne est , maximeque elementi naturam seruat: ita vero sese habet terra eorum opinione. li Praeterea ν. J Qui corpus ex pIanis constituunt , eoc generationem ex non corpore facere ait: siquidem
plana figura longitudinem, & latitudinem tantum requirit λ Omne vero corpus triplici di inensione pra di tum esse oportet. vero nersen hisce, que dissoluuntur, triangulorum iuxta susse a consona es ra
ri issit aute edi Hoc tu migratione, qua
in se mutuo muror; propterea qu is ex ingrualibus multitudine triangulis tenctant. h Pryterea ν, rui hoc dicunt, non Ter.6q. corpore faraant generatione necesse eL .
Cum. n. ex planis fuerit ortum, non e corpore erit ortum. Insuper non omne corpus Tex.6s
diuisibil/sii sed exactissimis stipitis adversemur necessa est ille enimininuminia ligibile diuisibile accipiunt. Ar hi neque omne se bile diui ubile esse eo cedunt, propterea quia su positionὸ suam
seruare volunt.Qui namgos ram tu que reuuuus elemento. hae sub ratias ipsorum ui tinguunt, vindi ut ili aetane ipsa nec e ea. γramrde enim aut pila aliquo modo .Quis non erunt ea, quς restant ramis,aut pila . Quare aut pars ignis non ignis eis. sed eris quid elemento prius ;
propterea quὸd omne corpus elementum es. aut ex elementis confiant, aut non omne
Quae figu- o Mnino a au em I Resellit opinionem PIatonicoru circa elementorum rae ex pi, figuras, ostendens in primis,si eam,quam hi volunt, elementa figuramnis locum haberent, futurum ut in natura rerum spacium inane reperiri posset. Vtique impleant. Mathematica ratione constat. ex planis tres tantum figuras esse, quae locum impleant; nempe trigonum. tetragonum.& hexagonum: ex solidis autem figuris duas solas, pyram idem, & cu- bum. Necesse est enim ut figurae, quae
supet sciem complent, cocurrcntes. aut quattuor rectos angulos essiciat, aut quatuor rectis equales: si quidem eos ad unum punctum omnes concurrere opus est , alioqui planiciem explere no possunt. Sed cum duae lineae in aliquo puncto concurrentes se mutuo secant, omnes anguli, qui quoquoversus circa punctum illud ab eis fiunt, aut sunt quatuor recti, aut quatuor rectis squales. Nulla est autem plana figura , quae ad unum punctum cum altera possit ita lineas suas accommodare : ut quaqua versus quatuor anguli recti sant, aut qua tuor redis aequales; praeter trangulum, quadratum, & hexagonum. Pr indeque hae solae figurae superficiem complent. At in solidis pyramides, &cubi duntaxat ita se consula sunt, ut perfectam e sciant soIiditatem: pyramides quidem duodecim: cuui autem octo conuincti, corpora solida constituunt. Cum igitur Platonici cubum terrae, pyramidem igni attribuant, aeriveto o&,edron , S icos aedron aquae, quae locum non complem:consequens est; ut in aere di aqua vacuum tant.b Dein
Ohmia a autem enisi simplicibus
corporibusfiguras tribuere, meras Τύχ. 66 egressitur ationis. Primo quidem.quia accidet non repleri totum. In planti a rem tres figura complere locum dide fur, tyrangulus, quadratum, O sex angulorum figura in solidis autem dua sola, Π mii, atque tesserar plures autem ιμhesum an tur necesse e I, quia plura fa
383쪽
b Delari eo pera. J Alia ratione Ostendit, elementa non undicare certam, &praefixam figuram, nimirum quia videmus unumquodque eoru contingere undique extremitatem
rei cui iungitur, & ad illius figuram
se accommodare. Nam si vas terra, Qua,aere, aut igni impleatur, cons stim haec omnia ut undique vas tangunt, ita eius formam e ligiemque recipiunt, maxime vero aer & aqua.c uasura. I De re elementa esse talia , ut ali arum rerum figuras Prompte recipiant, ostendit ex eo:
uia ut materia sicuti de illa script in Timaeo Plato talis esse debet, ut ex se nulli formae addicta sit, sed omnes in suum gremium subinde
possit admittere: ita conuenit clem ra, quae mixtorum sunt quasi mate tia, sic effecti esse, ut fine repugnantia ad aliorum figuras,ceterasque aia sectiones sese aisngant..i Iris quinam. J Alia ratione ollendit. non posse elementa determinatas & indelebiles figuras seruare, quia si ita esset, non possent vimiliorum cona positionem venire , nec in unum continuta corpus co
luscere: quandoquidem tam dissimiles figurae inter se coire nequeunt. e si quspiam. J Si quis rem diligenter, Daccurate expenderit. is. inquit, facile videbit, ab his Phylo
sophis tolli potius, quam delendi
f A di tro J Olfendit, figuras, quas Platonici elementis apiant, ad eorum poteliare,affectiones,motus que ex pruriendos quod unum maxime videntur s ectasse nequaquam ab eis commode distribui . Videli cet ni sphaericam, vel pyramidalem figuram dant: quia cum hariam figuratum contactus puncto fiat, apposite declaiat celerem iguis in tum: simul q. eius vim adii reai, quia calefactio interuentu angulorum, ut inquisit, exercetur. Verum illius m di acco in moliationem ex eo improbat : quia hae figurae non obseruiunt mmul recto, quo ignis in proprium Iocum astandit. z inin in una Quod terrae cubicam
b Deinde corpora simplieia et vlaesa Tex. 6 sturam suscipere in loco continenti via dentur,c, maxime aqua, se aere permanere igitur elementi figuram impusiale se non enim totum tangeret omesi expaue id,quod confinei ipsum. Astu
tiam verse ursiguram, non Utertius eril
aqua ipsa disserebat ura. Quare pater ,figuras horum definitas nos esse. c Sed natura hoc ipsum nobis declara- c.6s. re is letur: quod es consentaneum ere rationi. Nam dit se in celeris i orme sus-iectum ipsum esse oportet maximὶ enim hoc pacti tu quod omnia stipit, formari , figurasq. suscipere te LM in Timaeo es scriptum sic elementa, ut materiam compositorum esse putare oportet. Quapropter c, mutari in sese mutuo ρ Dut,cam per essectus ipsorum disserentia
separantur. v I V er, quonam modo Tex. 69. generara eare, se os, aut quodvis compositorum torperum pote III Neque enim ex helementis i s. quia non fit ex compo
rione continuum , neque ex planis com
positionem subeuntibus r ipsa enim elementa compsitone generantur , c, non ea qua ex elementis conuant. e RP- Tex. 7 quispiam exa D tales sementias c si ora volueris, , non sine exacta discussanr probare , at acceptare generritionem ex hisce qua sunt, hosce i lare profectὸ videbit.
atq; motui, figura non sunt accommad la corporibus , in qua maximὲ respicie
- 1es hoc pacto figuras iras di tribuere. Vesuri eum ignis facilὸ si mobilis. Θealefaciat ac rarat,quidamst veram quia dam pyramidem ipsum fecerunt. Hpe enim facillime quidem mouentur , propterea gu a minima taurunt , miuim que Habilia seu maximeque vero calefaciunt maxιmε'. 0 ι, quod alterum ratum angulos es7.alierum acuti simum angulum habet. Amutis autem ea e fa
384쪽
plicent, et eo concludit: quia licetna e figura sabilitatem designet,
qua terrae propria esse videtur; ta- meia etiam terra , cum cxtra sui imlocum est, motum subit; & alia et menta, cum natiuis locis potiuntur, a quiescunt.
Ignem no h l Pia erea si ignis I Qisbd non
probe di- probe dictum ut, ignem propter anci adurere pulos aduerte, inde confirmat: quia Propter se ueretur. alia quoque elementa ungulos. eale iaciendi vim sortiri, etsi minus fortasse vehementem : si quidem G. tiam alia. si figurata sint,angulos habent , ut octaedron. do decaedron. Vnde de Democritus . qui ignem sphaericum faciebat , iccirco illum vim calefaciendi habere dixit, quia tota sphaera virus est angulus. Quin vero si ita est. ut aiunt Etiam Matheis
suo in loco mi uet, exat ero ver fertur, nisi of hea tur ignis etiam, o, c irra simili modo : pater. unem. Oelamentorum quodque in alieno quidem Iaco spha am . aut 3 amidem quidem se . in propria verὸ cubum. li Praete- TexI. 7 2. rea si ignis οὐ angulos ealesatis ae s rit , et niti r a elementa calefaciunt se nὸ ; aliud tamen alio forsitan magis. Vniuersa enim angulos hab ni , vi id
quod octa . id quod duodecim sedium
ea . Democrisi vero sementia sphaera etiam is , quia quidam angulus ea. Quare maiore aei ferent minoreque gra- hoe au em falsum esse pater. Simul etiam atridet, is Ma Lematica torpora calefacere urereque ilia namque angulos habent, edi in issis indiuidua .
matica corpora calefactant; cum idi quidem urum, ita vero non urunt. difla quoque angulos figuras ob tineant.
i P atrii sic misymnii dein vel n listam igni attribuunt.itae ut quies ditate ignis io hisce figuris ponant, fateri coguntur, id quod in ignem
Q. conuertitur, sphaeram, aut pyramide-s ib. seri: quod ablurdum eii. Licet enim. I. . concedamus, pyramidi maxime contiem re, ut incidat: tamen quod pyra
mis pyramides gignat, aut sphaera sphaeras, perinde eli absurdam , ac siluis dicat,idqdensis leo , aut serrai uidit .m enses, aut serras decidere.. Κ 'ae erea -J Cum ignis soleat caquae eisdem generis sunt agere gare, ut auri particulas . quae aute iunt diuer i generis disiungeret, ut aurum argento, scoriam a ferror debuerunt, inquit, sit periores Imilosophi igni figata tribuere, non ad di ridera dum tantum, sed simul et atra ad comgregandum: :mo S ad hoc pitcipue, quandoquidem longe praesta iri ius
eli unire,quam diuidere. l. D supere. m J Si calidum , inquit, figuram sibi determinat, nimiarum pyramident vel sphaeram ; ea dem ratione frigidum limitabit sibi seu tam . Atqui frigidam non potest sibi figuram limitare, nisi cotrariam
pliciter dicendum ess.vii dicunt.
i Pra erea si id quod trifur ignituri Te 73
ignis aut sphara au/ Dra mis esse ea γε comburuntur , Uramidem'rι aut spharam necesse es . Incidere igitur, amque diuidere. si accidens per rationem figura . Pyramidem vero necessarδο ρ
ramides saeris, te sphaeram sphaeras , a
ter te ea, atque si qM iam gladium in
gladios id quod a viair dιuidere temseat, aut ferram in 'ras. X Praterea TexI. 47, ad diuidenaum solum igni figuram reidere, ridicutam sie viiletur. Ignis enim
cougregare magis, efque ιn unum redis re, qua e regare audetur: segregat enim ea , qua non eiusdim genetis sunt; ongregat autem ea .quasub eodem genere collocamur. Er cougregatio quia dem per se ea , es enim tu unum cog re atque dinis ignis i sius ei segregatio . vera per accirius ; congregans enim i4
quod est sub eodem genere , id quod acie-
385쪽
contrariorum contrariae affectiones sunt figurae autem nihil contrarium esse potest. Igaur ca I dum, ac proinde ignis , nullam ob inci propriam d. finitanaque figuram. Platoni- m N. να 2 autem. Ostendit, Pla- eos dicere tonicos inter se pugi an ia dicere: Pugnatia . cum eo in de potentiali gidi calidique disputa. ciat. Micri erum, caesi dum parilitate, & tenuitate partium v r re, refiigerare autem magnitudine earundi. m. Quare non iam figuris , ut antea,sed mapnitudine,de exiguitate partium, lidiam, frigidumque disteriminant.
emittuut hoc. tamen cur omnia Aiaris. aut nihil definire oportebat. m Nonnulti autem de potentiaidi Tex.76. sint i re conati ,sibi ilsis contraria discu . r. Frigidum enim id inpwiunt se, quod magnarum partium est o propterea qu dpremit σper meatus non transi . Pater igitur calidum id εο, quod traη Da tale autem id erit, quoa partium suἴntium est. Quarem vi pa uitate magnatu ri neque se igidum disti rat ; calidumque ,sed non figuris. Pr urea si framides sint inaquales , m sna non ignis erumt, neque figura erit renitatis . sed contrarium. Nonis Tex. 77. ferre QDur elementa figuris, ex iis quad ximus patuit. Cam aurem proprU- a disserevtia eorporum per Uectussint . . operationes atque potentias scuiuscumque enim cor ris naturalis vera, afectus, poteuriasque dicimus est. primum de hises dicendum , opore horum contemptati m cuiusq. disserentias ad unumquoque sumamus.
mibus argumentis negativa para qua- Hionis of endi videaturis
N Egatiua pars huiusce controuersiae probari potest in priam is testimonio Platonis in De nis fi- Timaeo, ubi de quattuor letnento' gutas lege rum figuris disierens, attribuit igni Arist-supe retraedromaeri octaedron, aquae immori P. M. sa ron terrae hexaedron: quae figurata rotunda, seu sphaerica omnino diu et is sunt; ut constat ex iis . quae
docet Euclides li. I. i s. Dio. Ite. 3rpo bus quae in orbem volvuntur conuenit fi ra circularis,doc te Ati itot se Iib. r. huius operis, cap. text. s.&lib.2.cap. qta text. 22.&l. de Anima ca.3. text.63. ergo i Is, quae motu recto agitantur, ut elementa
conueniet fgura recta. non autem roA tunda. Probatur consecutio I tum quia utrobique videtur aequam ra-' tio; tum quia figura di motus debent inter se respondere. Deinde, quod terra non obtineat Arg. cotra figuram rotundam , multis modis rotundit suadetur. Primum.quracdm Sol lim tem ter .cipit in horizonte apparere, non s
catur a terra in figuram arcus, sed in figuram planam: quod non aliunde
videtur prouenire , nisi quia ut te ra plana est, ita secundum planum secat. Secundo. si teri a esset rotunda , B sequeretur mare esse altius terrarii operit; non secus ac aer terra, quam cingit, eleuatior est. Atquω mare non sit terra a Itius, iam supra ostendimus. Tertio idem probatur: quia terra admodum est inaequalis , ut ostendunt flumina,q uorum nonnulla ab Oriente in Occidentem, quaedam e conuerso filiunt: nec enim id C accideret, nisi aliquae terrae partes ad occasum , aliae ad ortum decliaues .ac deprcsiae forent. Idemque demonstrant tum insulae in medio m ri; tum montium iuga, & vallium c uitates: cum interim figura rotunda
nihil angulis fractum, nihil emino, nihil lacunosum patiatur.
386쪽
rotundita- ta,aer&ignis, non sint rotunda sua.
te aeris,& detur; quia in ijs partibus, a quibus ignis.
solaninus distat, S: ubi concitatior, coeli motus, ut sub Aequinocti a- ' D. videtur plus aeris in ignem verti: de E contrario, a quibus dongius a est, de ubi tardior est circulorum vertigo, ut sub polis, plus ignis in a
rem commutari: atque ita prosundior est ignis regio sub Aequino- ctiali. Quo patet,haec elementa non habere rotundam figuram . Idem quoque de igni priuatim osteditur: nam ignis, cum ascendit, paulatim acuminatur & in mucronem desinit; stoindeque in nativa sede, ad quam ub ea figura tendit, non rotundam sormam , sed pyramidalem seruabit.
Unde Pythagoras, referente Pluta cho I .deplac. cap. I x. docuit, ignem figuram nucis pineae habere
rmantem controuerm parum veram esse.
Dacendum tamen est, omnia elementa rotundam figuram obtinere. Primum, quia cum totum uniuersum globosiani sit, aequii in fuit
primarias illius partes,id est,elemeta eandem formam suo modo sortiri. Deinde, quia & c Celelli corpore, quod circulare csi, de circa centrum Natura v- continentur. Terti quia cum natunitatis a - ra, unitatis ubique sinula, ali 1s etiam mula . rebus magnopere rotunditatem, quς figura maxime una est, procurarit ut animantium membris prout cuiusque ratio serebat, arborum truncis, sti
cti bus & lapidi bus: eandent quoque elementis attribuere debuit. r. Ratio ap Privatim autem , quod terra sit
terrae rotu sphaerica, multis conuincitur argu-clitate. mentis. Prim sim , quia incolae Ex Vitru- rientis surgentia sidera prius videt, uio, lita'. quam qui ad occasum habitant: il. c. . tisque prius quam his dies illucsscit,&nox ingruit. Haec aurem diuersias non aliunde prouenit, quam te & occultante. Si enim terra esset lan a, certe astrum in puncto Orientis constitu tum, omnibus aequaliter ac simul oriretur. Quod item ex d liquis astrorum corripicuum fit. Naeadem Solis , alii Lunae Gipsis aliis incipit apparere thora diei. vel noctis secunda. alijs prima, pro locorum interstitys & regi mum dulantia.
Vnde refert PI inius x. Nat. hillo. m. B eto. quo die Alexander Magnus nobili apud Arbelam victoria potitus est illic lunae deliquium visum secti- da noctis hora; in Sicilia veto initio noctis: & Solis desectum factu Vidi
sani o , & Fonteio Coss. notatum in Campania hora diei inter septimam. de octauam; in Armenia vero inter horam diei decimam , & undeci- inani-Qubd autem ab Austro in Sem 1. ratime tenitionein rotunda sit terra, argumento est: quod ad Septentrionem habitantibus aliquae apparet. t si Cl-lae, quς ad Austrum incolentibus cmspicuae non sunt; ut videre sereni h qui maria nauigant. It cm, quia ab Austro ad septentrionem euntibus, stellarum Septentrionalium celsitudo continue ac scit, Australium d
crescit; atque illae seri si hi emergunt, hae doenergunt : oppositum vero D experiuntur, Qui ad Austrum per .gunt: quod nisi infigii rap:lae accid re non tollet. Rursus idem ex eo suadetur: quia umbra, quae deliquii tempore in Lunari corpore conspici tur, circularis est. Quare cum illa pro ijciatur a terra inter Lunam S Solem interposita, plane colligitur terram circularem figuram obtincte: siquidem umbra figuram imitatur corpor sa quo E editur. Praeterea . idem confirmat inclinatio , quam terra ad imum habet, quaque ad centrum 1 erg:r : vid icet ea sit , ut pondera non sol uni quanto magis descendunt , tanto magis inter se coeant ; sed etiani vi suiς undique miti bi .s conglobemur . Sic cnim centro viciniora fiunt, quia ex omnibus figuris
387쪽
sola sphaerica undique centro aequa- A liter appropinquat, . Item .quod terra non habeat figu-xam cavan, ostendit.Ptolemaeus Dicit .cδpir. q. 'am sic a citat, ci-ixius citi. eiur sidera habitantibus d.odcλium , quas verius io xum G i in adulo uita prius iJs qu, n-tium iuga , quam qui deii exa loca .incolunt, Sol apparet. Item, quo quis a Septentrione ad Maridi enidougius pergeret , eo post supera Bitam ἔerrae cauriatein plura astra illi a s Arcticum polum sese ostende rent, pluraque ei versus Meridiem abs ondei enim: quod experientiae rEpugnat Hinc patet, longe i veri-.tate aberi asse antiquos Philos phos, dum terrae alias figuras dede- Inter quos Anaximenes mensae
maturi quae provide non minus totam aquam, qualia ejus particulasco insequi debet.
ei speciem tribuit: Leucippus tym - . . .:i Secun Oh, mi od aqua sit sphae.. ij x. . Pani : Anaximander eam. lλpi cae rica ex eo concluditur .: 'uia a columnae similem fecit Democritus disco, sed in medio cauam : Xeno Phanes vero ex parte in seriori in infinitam Drofunditatem radices inbsisse credidit. Rationes Esse vero aquam similiter sto. pro aquae bosam , ostendunt etiam superiora rotundita argumenta , si traducantura inedite. terraneis ad insulanos, Scabiis qui in continςnti iter faciunt ad eos qui maria tra iciunt. Ex his enim alii
citius , alii tardius stellatum ortum, D&occasum cernunt, parique modo se habent ad cetera , quae de terraei mole dicebamus. Sed alia quo uenia/is propria clemento aqliae ad id probandum indicia sunt In primis illud Plitari lib. . Nat. liiii. camos. Eandem figuram & iqii Aquae,&eius partibus conuenire.: . partibuIautum compet re figuram Stobosam, seu sphaericam, ut multis signis Eproditur . Namque dependentes . . ubique guttae partus globantur Or- bibus, &pulueri illatae, frondiumque lanugini impositae,absoluta rotunditate cernunt ut, & in poculis
repletis media maxime tument.. Hanc rationem ampleatis quoque est Ioan ies a Sacro Bosco a. capit. sua spuaerae. Sed ea me recentioriabus no anulli minime approbant :
lioqui oporteret ealii habere partes aliquas a centro remotiores,
atque adeo non deflueret semper ad humiliora Ioca : quod Z eius naturae , & experientiae aduersatur. Vnde etiani intelliges, aquam persectiori modo instobuin coiisse quam terram : propterea quod terrae partes ob siccitatem non di, labuntur ad subiectas valles , sed mutua cohaesio ite aliae alijs em
Tertio , idem confirmat Ptolemaeus I. Almag. capit. 4. quia ijs , qui ex alto ad terram nauigant , prius sese ostendunt monitum summitates & praealta turrium cacuminat 9 ac quo ter ae vi
c Olitti .eati iacchi se illis ua aspectum dant , perinde ac si ex quai. rserent. Quod non nisi aquae tumori ascribendum videtur. Verum hoc experimentum ei tam in in diocribus fiuiiijs ceseruari consueuit : quos tamen constat nonii a. esse in figuram rotundam con 3lobatos, ut d propter eo tam deuexitatem in tam breui spacio con
ignem & acrem , at uiret mcn viiii cum ulli astendi
388쪽
in primis, Ignem ex parte convexa rotundum esse,scuti concauum Lucae cui proxime cohaeret: parte autem interiori seu concaua existima-Da. Gan- tur ignis, ut ait Fernelius lib. i. suae clau. i. Met. Cosmoth. non sphaericam, scd oua- quaest. . lam obtinere figuram, ob eam vid licet rationem, quam superius attiagimus : quia ad aequatorem maior is nis copta procreatur, sicuti & maior aeris iuxta polos. Ex quo etiam patet, quid de aeris figura ex parte convexa sentiendum sit cum conuexa in serioris corporis, & concaua superioris sibi mutuo respondeant. Similiter etiam constat, aere ex parte inferiori circularem habere figuram: cum hanc obtineant duo ins
riora elementa, aqua,& terra. Itaque habent elementa omnia aliqua ex parte globolam speciem,no Quorun- vero Periecte ac simpliciter Nec ai eam senio diendi sunt non uulli,quos refert Atia de figit liacensisquam. s. in tractide sphaera,ra ignis . aientes ignem ex parte concaua esse sphaericum, sicuti ex parte conuexa: propterea quod licet sub Aequato remultum aeris in ignem conuertatur, ea tamen iactura resarcitur accessu aeris eredione polari, ita ut ignis &aer quo a3 sup ei ficies contiguas, in globi figuram perpetuo consoria cr tur. Non inquam placet haec sententia , quia non apparet, qua vi aer a Ipolis versus Aeqtiatorem impella.
Junc ad primi articuli argum ta
a ta respondeamus. Ad primum eorum, quae initio proposita sunt, edicendum est: Platonem eiusque s
ctatores, ut erant Mathematicis his
roglyphicis assueri, eiusmodi figuras elementis attribuisse: non quod ea circularia esse negarent, quibus
Plato in Timaeo globosani liguram dederat; sed ad aliud quid signis candum . Itaque accommodas te igni tetraedron scit pyramid in , propter
A acumen , mucronemVe flammae ascendentis . o taedron aeri: quia Coe Io do- sicut octaedron roxime accedit ad decaedron pyramidem; ficaer igni deleuitate, attribuit de qualitatum conuenientia vicinus, cognatusque si . Icosaedron aquae: quod haec figura mobilitate consimilis sit aquae. Hcxaedron siue Cu-bum terrae , propter stabilitatem e cubo enim nullum corpus inter regularia ad motum ineptius inueni-B tur . Lege hac de re Alcinoum in lib. de doct. Plat. cap. i I. Bessa r. lib.
r. contra calumniat. Plat. capit. sexto. Maurolycum in a. dialog. suae Cosmo . Ad secundum neganda est cons quutio, & ad eius confirmationem
dicendum: niolum rectu in non conuenire corpori naturalem suum statu in obti nent i, sed ad eum propc anti si tamen motus naturalis s. et C propriam vero figuram dari corpori secundum eius naturalem statum. Quo fit, ut elementis non sit ascribenda figura, pro eorum motu,quasi
illa sit eis propria quomodo multae
earum rationes. quibus Aristoteles Platonicas elementorum figuras capit. superiori impugnabat, intelligi possunt; licet earum pleraeque tantummodo probabiles sint) sed prosia tu , quem in nativa sede vendi iaa cant: corpori vero coiae iii eadem figura & ad motuin, & ad naturalem statum accommoda est, quia neque aliunde ad propriam sedem tendit,
neque ad naturalem si attina re P randum mouetur.
nitebantur no esse globosam terram, dicendum est: Solem orientem interis secari a terra circulat iter, etsi id nos tum me percipiamus , aliterque spectus rudicet. Nam cum terra mstimat inire sensus multo maior ain pareat quam Sol, videtur a Sole riente exigua duntaxat terrae particula intercipi , quae ob amplissim in terrae molem recta apparet :quemadmodum S in ea icrrae mariique portione, quam C montium iugis comuciatur; quia comparati ne ictius terra ta aqua nihil mon.
389쪽
ii obtinet, nullum flexum,aut curua- Λturam deprehendimus, sed totam illam faciem planam iudicamus: vid Iicet quanto peripheria maior est,
tanto minus in eius panibus rotunditas apparet Ad secundum neganda est cons cutio: efiiciunt enim terra Z aqua vinnum globum, etsi terram aqua non ambiat ut supra ostendimus. Pro explicatione tertia aduertendum est,id quod alibi monuimus,&Auerroes a. huius operis, aliaque complures annotarunt: nempe bifa-
Dupliciter riam aliquid dici sphaericum. Uno dici corp' modo id , quod globosam speciem
sphsricu. Mathematica absolutione undique perfectam obtinet: a cuius nimirum cetro omnes lineae ductis ad circumferentiam aequales sunt. Altero id, quod etsi rotundum sit, non tamen ad exactam illam rotunditatem p uenit: eo quod partes alias eminentiores,alias deprcssiores sortiaturi sic tamen , ut illae ad totum globum comparat; parum habean t momenti. Cum igitur terram globolam pronunciamus , hoc secundo duntaxat modo rotunditatem accipimus. Nam priorem illam rotunditatem montium altitudo,&devexitas vallium impediunt: posteriorem vero minume. Unde dc in Luirae deliquio v bra , quam terra iacit, rotunda comspicitur; nihil umbrae rotunditatem .impediente partium terrae inaequalitate. Ex quo patet solutio argumen-B ti tantum enim probat, terram non esse ad normam globi Mathematici rotundam: quod non inficiamur. Id vero, q uod aq uae rotu n d ita tem
oppugnabat, facile soluet qui dixe rit et aquam sensuum iudicio videri planam , quia in parte exigua amplissimi circuli non deprehenditur
curvitas: ac tanto minus, quanto circulus maior est. Id autem quod c te
C ta & mari aspicimus, comparatione totius terrae & maris tutillum quidpiam exist it, ut supra diximus. D nique ad primum & secundum, quae
probare contendebant,duo superiora elementa non esse circularia,quid' . . -
respondendum sit , ex dactis co
390쪽
Isputationem de quattuor vulgatis mundi escinentis superius innitutam, ct ad huiusce disciplinae absoluti nem omnino nece sariam, persequitur hoc in libra rinoteles . Ac quemadmodum initio primi libri ex Libri lcω proprietate motus circularis docuit,caelum esse,eiush Pu -- naturam, O affectiones oItendit: ita nune tu elemeniorum cognitionem ex diserentiis motus recti deducit. Etenim tῖm natura, H ex 2. phys Auscult. patet, nihil aliud sit, quam principium m tus , o quietis eius, in quo ineri: nulla methodin in physicarum rerum contemplatione naturali Philosopho conuenientior esepoteII, quam ea , qua cuiusq; naturalis corporis Nim ex eo motu, qui ei naturae lege accommodatus eri, inuestigat. Porro quia naturalis motus, quo sursum deorsum itur, non conuenit elementis, nisi qua leuia grauiasunt, mne interuentu leuitatis o grauitaris: iccirco deleui, σgraui ex professo, ct accurrat ἡ hoc in libro agit Aristoteles . Ac primum declarat, Pt i; ολ
quidsimpliciter graue, quid laue dicatur: quas sint Ha , quae aliorum V
comparatione nuncgrauia, nunc leuia appellantur. Tum Veterum opianiones degrauitate, o leuitate ad eramen vocat. Postea causas disquiant, curassia semper insuperum locum tendant, alia in erum. Quartis discrimen statuit inter duo extrema elementa, terram atque ignem: erduo media, aquam aerem . Tandem alia quada ad eorum motum