장음표시 사용
311쪽
. rit Scaevola possumos: cum pro comperto sit, quod secundum Galli consilium nasci debent, tam patre mortuo, quam auo. Et quicquid alij 6 dixerint verissimu mihi videtur, quod &Bar.&alij communiter crediderui, qualitatem ista seu adiectionem postumos ut & initio tetigimus)ad auum reserendam esse, primo quod sciam auo tantum, non etiam filio vel patri cautione offerri. Secundo quod intelliga ipsum auum supponi timentem, ne quado post morte suam
nascens ex filio nepos testamentum euerteret tquin etiam me non latet huiusmodi consilium pretilitum illis quoq; fuisse auis; quorum flij vel adhuc non genuerint; vel ne ipsi quidem concepti fuerint: quis.n.non fatebitur hac se mulam sere perutilem illis, qui se futuros, & patres, &auos sperantiId tamen omnino adde dum est,quod quamuis ad non conceptos res ratur; ita tamen refertur, ut auo Vivente con-7 cipiantur : alias enim , t neesuidem recte eos Lepotesdixerimus: quemadmodum aperte sentit Iulianus : in l.Titius,& duabus seqq. de sitis,& legit. hqred. & ut maxime nepotes abusive;&largissime postumos diceremus; non tamen vel necessaria vel proficua esset ipsis haec formu
312쪽
la relata ad hunc tractatum licet institutio alia . liberae voluntatis,esset tutissimum habitura momentum: cum posteri quandocunq; concipi di, vel quantacunque nascituri ex familia, seu propagine nostra rectissime instituantur haeredes . Tertio adhuc quod ad auum sit, no ad patrem habenda relatio; euidenter mihi probatur ex eo, quod primo capite legis Velleae adiectus est casus omissus a Gallo; quando. f. nepos postumus etiam auo Vivente nasceretur: cu enim
postumi adiecta qualitas auu da recto respiciat, argumen rum facit,quod auum etiam respiebat secundum casum ex pressum a Gallo. 5vMMA SENTENTIARUM Ex Particula Vigesima secunda. 1 TER BuM Induxit)quidbις locosigni De prudentum autitoritate disperitur. Iure consiliorum appellatione qui veniant. o. Prudetumseu Iurisconjultorum auctoritas es Reipublicae periculosa. 1 De tribus Iurisconsultorum, sim Prudetum clas
o Compilatores iuris ciuilis merito notantur .
313쪽
strorum Iurisionsultorum auctoritas, qualis.' Ius dupliciter capitur in proposito. I o Ius particulare,seu priuatum multiplex. II Prudentum audioritas alias Acripti, alias non siripti iuris 1 ecies dicitur. Ia Ius priuatum ante casus, in casibus, post casius Is Ius ante casus a populo et principe constituitur . Io Ius in casibus a solis prudentib. manat. Is Ius post cases a iudicibus proficiscitur.
IAE Iuris ciuilisspecies ex secerone. IX Inrisio ultorum munus quale. nu. IS. Is Interpretari merbum quidsigni,cet. Io Prudentum aufctoritas in iure condendo. 2I Prudentes noctri teporis quo disseram a veterib. aa In test. ad textum in g. response Prudentum. I Rit. de iure nat.gent.'cia. ον nu. am
II Gastus non induxit ius per formulam. a Cautela Doctorum. IS autela matris adeuitandaspanas secundi matrimonij. ast Vastus per formulam nouum quid induxit. o Gastiformula ex mente Iuris ciuilis es, quamuit
314쪽
Angeli Spannotabis. DE VERBO INDUXIT.
Particula Vigesima secunda.: V P E R E s T verbu induxit, quo usus est scaevola, ut Galli consilium repraesentaret, i & nihil aliud indicat quam quod Gallus modu parauit ,& propter suam auctoritatem populo placuit,
adeo, ut pro iure mox obtinuerit, non secus ac si quis hodie magnae auctoritatis iurisconsultus cautionem aliquam excogitaret, atq,componeret, per quam, vel consequi, Veleuitare quilibet posset, quod simpliciter non valeret. Sed quoniam hoc verbum per se quidem apertullarvae significationis,praestitit occasione Scribellabus disseiendi utru haec inductio Galli Ius fuerit&an ius nouum expresserit; ac proinde fecit, ut de Gallo, aliorumqi prudentum authoritate disceptaretur: visum eis mihi oportunum,&pene dixerim hoc loco necessarium te totam hac rem breuiter definire: quod tribus quaestion bus expositis adsequar, nisi me spes & opinio a fallunt. t Primo virum iureconsulti potuerint, aut possint condere Iura. Secundo vim in pr
posita formula ius iecerit Gallus, quem con-
315쪽
stat iure consultum fuisse. Tertio utrum no
3 uum fuerit, quod induxit. Circa primum t illud ante omnia constituam , iureconsultorum appellatione contineri prudentes omnes, qui cunque possitnt, vel potuerunt unquam respodere de iure, seu leges interpretati. Quorum omnium tres facio classes. Primam ante Caes res. Secundam post eos , usq; ad Iulfinianum.
Tertiam ab ipso ad qtatem nostra. Primet classis homines, maxime floruere apud Romanos, postquam leges x II. Tab. latet sunt ; cum prius
aut manu Regias aut inconstanti consuetudine ageretur: eoq; tepore prudeles apPellabatur&iurisperiti , no iurecosulti:eo enim modo nominantur a Pomponio de orig. iur. L a.3. id. α'
seqq. Papirius unus & alter, Appius Claudius . Sempronius, Scipio Nasica, Q. Mutius, Tiberius Coruncanus, Sex.& Pub. Aelij, Brutus, Manilius, Rufus, Tubero,Crassus;& plures alijusq; ad aetatem Tiberij. Vnde altera prudentu classis est exorta; quippe cum t libera nimis, de Reipub. periculose videretur prudetum auctoritas, coepit Tiberius viam sternere, quam mox plane strauit D. Augustus; qui voluerunt haberi delectum eorum virorum,qui respodere pos-
316쪽
sent de iure. Etenim Tiberius Massurio Sabino primum scribendi de iure publica authoritate concessit, post quem D. Augustus, alios quoq; ad id muneris admisit : quo mediante deinceps Cassius, Nerva, Labeo, Pega siu s, Proculus, Iauolenus, Celsus, Neratius, Iulianus,&alij coplures us', ad Iuttinianum euaserunt illustresia quo tertia eaque deterior prudentum manauit ras. Et cum secundae huius artatis homines a Caesaribus per temporum successiones, respodendi de iure licentiam impetrassent ; non prudentes modo, sed iureconsulti sunt etiam numcupati. Mox a Iuliiniano Theophilus, Ioanes, Dorotheus, Tribunianus, & alij non pauci uecti sunt; quos & Prudentes , & Professores,& A ntecessores, & Doctores, & Iurecon sultos Vulgus appellauit: no quide, quod mutata fuerit in ipsis licentia Caesarea ; sed quod ab eis v luit Iuttinianus veteru scripta, &respon sa compilari, aut verius expilari; quo factum fuit, ut vilior fieret sequentium omnium aestimatio, ca-s rior autem praecedentium. t Auctoritas autem
Omnium pro aetate fuit quidem varia in tractando iure ciuili: nam ex prima classe plurimi respondebant, paucissimi docebant , nullus Om
317쪽
nino scribebat. Ex secuda classe omnes per C: sarem approbati,haec omnia faciebant. Ex ter tia autem classe,quamuis nihil eorum fuerit vetitum; absq; Iuris tamen auctoritate fieri coepit quicquid fiebat: hinc vota, lectum, conlilias scripto, voce, sigillis proferri cςperunt. Quod& hodie obtinet; non quidem ea, qua olim Ο - tinuerat grauitate, ob perditos serreς huius aetatis mores: sed eatenus, quatenus ex eorum tram
ditionibus inclinari, seu moueri iudices valeant ε t Et quidem habent hodie boni, quod maledicant merito Iustiniano, seu potius Triboniano& c teris compilatoribus; a quo, vel a quibus factum est, ut eorum interpretationes, studias responsa, decisiones, nullam habeant Iuris auctoritatem: quod & primae, &secundae clatis hominibus concessum, & permissum fuerat , sicutialem Iustinianus hodie testatur in l. sin. C. de legibus. Non tamen haec Triboniani pertis nax ambitio, tantum valuit, ut prorsus omnis et prudentum ceciderit auctoritas: t quandoquiisdem cauendi,& consulendi facultas,uidetur nobis etiam esse relicta ; per quam licet ius quod
dam certum non costituatur, inducitur tamenius sepe nouum ex veteri,prout ex nottiorum
318쪽
cautelis aperte liquer, si cum veterum formulis conferantur i, qui & floridiorem, & ampliore 8 huiusi nodi retinebant auctoritatem .i Hac igitur triplici Prudentiam posita classe, videamus an Ius constitui potuerit per eos, aut nunc pos-y sits Ius dupliciter capitur :t aut generale & adiuina mente proueniens: aut praescriptu, seu
mauis dicere conci ctum, aut propositum. Primum a solo manat omniu opifice Deo, nihilq; aliud est, quam simimum, ac generale bonum, quo nil melius potest excogitaris imo ex quo, tanquam ex fonte bona reliqua proficiscuntur. Secundum ab hominibus nascitur, quatenus uniuersale ac diuinum bonum perquirunt, &contemplatur. Et hoc rursiis est duplex: quoddam generale seu mauis dicere publicum quod dam particulare seu mauis dicere priuatum. Illud plane ciuiu omnium felicitatem respicit; hoc vero priuatorum Iustitiam,& tranquillit te . Generale illud a Prudentibus potuit, & ρο-
test etiam, imo debet omnino componi: non tamen constituitur eorum auctoritate , sed a Polo puto; vel a Principe potissimu proficiscit: t Particulare autem diuiditur ab Vlpiano in l. 6. de Iuli. dc Iures dea Iuttiniano in j. collat, Instit.
319쪽
de Iure nat. gent.vel ciuili. in scriptum, & non scriptu: q, confestim plus explicatur alia diuisione utroque loco ; visit vellex, vel plebiscitu; vel Sen. cons. Placitum Princip. Magistratus edi λδ ctum; t Prudentum auctoritas; ut priora Omnia mebra pertineat ad ius scriptu, postremum vero ad ius no scriptu, ex Papin. & Vlp. sentetia in t .s.lc 7. eod. titi quavis& ad scriptu ius potest referri Prudentii auctoritas, ut ante Caesares ius non scriptum faceret, ex Pomp. in l. 2. 3. iis legibus latis 3. nouissime de orig. iuris,post C lares aute scripti iuris species cesseatur, ex Iu1tiniano, & Papiniano: quod & Reuar. videtur sentire in lib. de auctor. prud. cap. xI II I. Et secundu has diuisiones recte dicemus; quod Pr dentes non poterant olim,atq; hodie non pos sunt caeteras iuris species conficere; sed tantum
Vltimam, neq; id controuersum est. Sed illud ambigitur, quale na esset hoc ius quod & Prudentum authoritate, & responsis constare in ritur. In quo mihi videtur, comodissime rem sic definiri posse; t ut ius omne particulare, seu priuatum, ad quod utraq; refertur dudum explicata diuisio,in triplici conditione reperiatur: . quoddam ante casusi aliud in ipsis casibus, tertium
320쪽
tium post casas emanat: Quς disserentiet ius ip-shm particulare non separant; quippe quod ei
unum &idem siue ante casus, siue in casibus, siue poli eos conssideretur; sed tantum ad eius constituendi modum referedae sunt: siquidem hoc ius particulare quod ab hominibus constituitur nihil eis aliud, quam particulare quoddabonum ciuibus&reipub necessariu Et quando ita constituitur ut futura prospiciat accidentia , dicitur ius ante casias: quando itidem constituitur & quali in re praesenti proponitur, diciturius in i plis casibus; quado deniq; post facta
ipsa excogitatur Vt eadem facta coponat,& pro bono puolico moderetur dicitur ius post casus. t Primo modo non poteit ab ullius auctoritate manare, qui tir priuarae coditionis; qui non
sit vel populus, vel ab ipso populo in illud n minatim electus: de huiusmodi lunr, lex, plebiscitum, sen. consultum Principis placitum, Mmagiitratus edictum. quatenus generatim fur, hoc aute ius a Prudentib.suaderi quide potest,&debet,constitui vel O,aut quoquo modo praei scribi nequaqua . Secundo modo iconstituitur non solum a prudentibus, sed a solis prudelibus aut iureconlultis, quorum est munus praesentia