장음표시 사용
271쪽
Trobatur P timo. Quia I. Augustinus lib. 83. Quaenionum,g. 23. protulerat omniato similem Propositionem; Puter Usapiens s
'pientia genitar quam retractati t. I . Retract.cap. 26. ergo. Respo det. S.Thomas p. q. 36. a. 2. I ecte dici posse, Pater sapit rapte
tia genita, vel intelligit Verbo, si sit sermo de intellectione Noti nati;& huic sitim lis est nostra Propositio; Pater oe Filius diliguine se Spiritu Sancto. Neque Augustinus retractauit aliquando Pro. politionem illam, sed hanc: Pater est sapiens sapientia gemeae cui si lis videtur istala Taeter Filius sunt unum diligens se Spiritu sanctor quam eodem modo retractasset Augustinus. Ratio di scriminis inter has duas Propositiones est; quia qui dicit; PatreeIt sapiens Sapientia genita, ct en diligens se Spiritu Sancto, videtur sigiMincare, tam sapientiam, quam Spiritum Sanctum esse foris mam intrinsecam sapientis, & dila gentis: at in alia Propositi ne, Dιlget se spiritu Sancto: Sapit sapientia genita, tam Verbum, quam Spiritus Sanctus significantur ut terminus, non vi Hrm P. Si quis tamen patrum non admitteret hanc Propositionemrmier sapis sapientia genita : id esset, quia Ioqueretur de intellectione Essentiali, non de Notionali. Nam si sit serino de amo- ,& cognitione Essentiali, vera non est illa Propositior Falersapit sapientia genicii; & diligit se Spiritu Sancto: ratio est; quia in
his Propositionibus, tam sapientia genua, quam Spiritus Sanctus, qui est amor, denominant,aut tanquam forma, aut tanquamrminus sed non possunt denominare, ut forma; quia persona Non potest esse forma: neque tanquam terminus;quia Uerbum& Spiritus Sanctus non sunt terminus cognitionis & amoris Essentialis, sed tantum Notionalis; ergo si denominent, Vt te mini assionum Essentialium, Propositiones illae essent talist.
quia terminus non potest denominare actionem, cuius non est terminus.
Secundo. Probatur ratione, quam affert idem S. fugu inusilis. 2 de Trinit. cap. I. uuia, inquit, si Pater est sapiens sapientia g nita, sequitur, Filium non tam ese prolem Patris, quam formam, oe qualitatem, ab ea sapiere dicatur. Α t eadem ratio soluendax est hic. si enim Pater&Filius diliguncte Spiritu Sancto lemi, tuti Spiritum Sanctum non tam eis e tertia in Personam, quam formam & qualitatem Patris&, Fili j. Confirmatur. Quia vere hic, Paten & Esliusdenoululantur a Spiritu Sancto: sed denominatio est a forma; ergo aut Spiritus Sanctus est forma; aut
272쪽
' ad Theoriam. 1 anon potest denominare. Respondeo eodem modo quo supra,
loqui Augustinum de cognitione, & sapientia Essentiali, non de Notionali; & tunc valet eius ratio. At cum dicimus, Patero Filius diligunt se spiritu sancto; perspicuum est,esse sermonem de Amore Notionali, non de Essentiali. Ad Confirmationem. Respondetur, non omnem denominationem esse fi forma , sed aut a forma, aut a termino; sic dicimus, ignem calefacere non solum calefactione, sed etiam calore, qui est terminus productus:& voluntatem amare no tantum actione productiva amoris. sed amore ipso producto. Tertio probatur. Quia si haec Propositio admitti potest,d bet intelligi de dilectione Notionali ; quia Spiritus Sanctus noest terminus Amoris Essentialis, sed Amoris Notionalis r at dilectio Notionalis eli Spiratio: ergo sicut dici non potest, P terct Fili spirantse Spiritu sancto lita neque diligunt se Spiritu Sancto, intelligendo de Amore Notionali. Respondeo. Dilectionem Notionalem else quidem re vera spirationem; tamen vocabulo spiratiorus significari hanc actionem, prout respicietatem praecise solum terminum: ideo dici non posse, Tatrem Filium spirare se spiritu sancto, sicut dici non potest, Architectus aedificat domo. At vocabulo dilectionis notionalis significatur eadem actio, prout praeter terminum respicit etiam o, lectum termini; & ita recte dici potest e Pater oe Filius diligunt se
Spiritu sancto. Sed haec, ut constat, dubia, sunt de modis loquedi.
ari ratio monisi pro istas fidius Spiritus Sanctio
I 1. UUqi pa 3. Susiareasb. II. de Trinit. eap. q. , De Nomine dom sunt aliqua, quae faciunt dissicultatem .gamuis non magni momenti; quae nos paucis expediemus. N V M sie solet describi. En res alicuius qua gratuito donatur aeteri, ut ea libere mi, ct uti post. Ex hac inscriptione,quae de- npta est ex Aristot . p.e. . oriuntur aliquot Dubia . Primum Dubium. Spiritus Sanctus quamuis procedat a P
etati Filio, non videtur poste dici Personaliter Donum ἱ qui.
273쪽
donum est a voluntate libera r at Spiritus Sanctus proeedit non libere, sed naturaliter: ergo. Respondeo. Licet Spiritus Sanctus non procedat liberε, sed naturaliter; datur tamen libere ereaturae rationali; ideo habere potest rationem doni. Fraet rea voluntas liberalis voluntati illi,per quam procedit Spiritua Sanctus, nihil addit aliud, quam respectum rationis, qui nihil affert Personale. Secundum Dubium. Ratio doni, ut docet S. August.I. .de Trinit. c. 19.in eo posita est, ut actu donetur. Cum ergo Filius &Spiritus Sanctus non possint ab aeterno donari creaturae ratio nati, quia creaturae non sunt ab aeternoi sequitur non habere rationem doni,nisitan tempore. Respondeo. Sic videri aliquibus ob allatam rationem. Caeterum contrarium nos putamus, cum S.t clusi i s. de Trin. c. I S. ubi discrimen ponit inter donatum& donum. Donatum, inquit, en quod actu donatur; Donu
vero quod donari potes Cum ergo Filius, & Spiritus Sanctus ab aeterno suerint donabiles; ab aeterno habuerunt rationem Doni. Et ad Caput illud I p. ne S. Augustinus secum pugnet, dicendum, accepisse Donum pro Donato. I ertium Dub u. Ratio doni videtur ex aequo uenire Filio& Spiritui sancto : nam uterque procedit ab alio: ac proinde est illius a quo procedit,& uterque dari potest creaturae rationali,& re Ipsa datus est: praeter rem autem illa,quae dari potest,nihil amplius includit Donum, quam duas relationes, alteram ad donantem, alteram ad eum, cui donatur. Respondeo. Licet Filio & Spiritui sancto , si spectetur relatio ad creaturam rationalem, cui donatur, ex aequo conueniat ratio Doni: non tamen ex aequo conuenit ratio Doni, si spectetur ordo ad donantem, In quo maxime consistit ratio doni. Nam aliquid quadru-Pliciter dicitur esse alicuius, ita ut ab eo donari possit. Primo per identitatem, cum donat se ipsum , secundum illud Augustini: Nihil en tam tuum quam tu i & sic nomen Doni conuenit toti Trinitati ; donat enim se fruendam Beatis. Secundo per originem: & sic ratio doni non tantum spiritui sancto conuenit, sed etiam Filio, Ioan.3. Sic Dein dilexit mundum, ut Filium Diam unigenitum daret. Tertio non solum per originem, sed per propriam quandam rationem Originis. Sic Spiritus sanctus maxime proprie ει Personaliter dicitur Donum: quia procedit per voluntatem, & per dilectionem,quae est origo omnium do.
274쪽
ad Theoriam. Inorum: & quae prima omnium daretur, si dari posset. are
Actor. 8. vocatur Donum: Exinimasti Donum Dei pecunia posiderii & alibi saepe, ut notat s. ugust. l. I s. de Trinit c. I9. Quarto, quia ab eo possidetur: ut domus, seruus, &c.&sic nomen D ni proprie non accomodatur Persona: Diuinae, sed rebus ipsis a Deo collatis creaturae rationali; quamuis aliquo modo etiam Personae, quatenus quodammodo possidetur a nobis . Ex his constat, magis proprie conuenire rationem Doni Spiritui sancto, quam Filio. Sed Contra. Primo. Si ita philosophemur; Amor essentialis in Deo esset intrinsece& per se donum, & primum donum rnam quicquid a Deo creaturis donatur, ab Amore Essentiali donatur, Vnde a tota Trimtate donari dicitur . Respondeo. Amorem Essentialem esse primum donum, & per se donum ,
sed quod est donantis per identitatem: at Spiritus sanctus dicitur primum & per se donum, quod est donantis per originem rvnde propria quadam ratione donari dicitur, sicut& mitti, a Patre de Filio, a quibus producitur.
Secundo. Amor non potest habere rationem Doni, quia noest illius, cui fit donatior remanet enim in donante. Respodeo. Etiam in rebus creatis amorem dici primum donum, quia est radix omnium, quae donantur: & quia eiusmodi est, ut si donari Posset, per se & ante alia omnia donaretur. Datur etiam,vt dari potest, illi, quem diligimus, tanquam obiecto amato. Praeterea. Licet amor creatus, cum sit accidens, donari proprie non possi te potest tamen vere donari Amor Diuinus substantialis,& productus, qui est Spiritus sanctus, id re ipsa donatus est hominibus. Illud hoc loco notandum .Quod quamuis ex vi Processionis su spiritus sanctus sit donum, ac proinde esse donum conueniat illi Personaliter; non sunt tamen duae Relationes reales distinctae, esse donum, & esse spiritum t sed, ut docet S. August. eo est donum, quo est Spiritus: sicut Filius eadem Relatione reali procedit, ut Filius, & ut Verbum. Quartum Dubium. Haec ratio Doni, quae proprijssime conuenit spiritui sanisto, conuenit ne illi ratione Essentiae, an vero ratione Proprietatis Personalis8 Respondeo. Potissimum conis uenit illi ratione Proprietatis Personalis. Nam spiritui sancto proprijssime conuenit ratio Doni; non quia procedit tantum νιed quia procedit per voluntatem dc Amorem , ut dictum est e
275쪽
r Notationes breves atquod proeedit, siue producitur, non est Essentia, sed Perso
na; ergo laaec ratio conuenit illi maxime ratione Personae. Et haec Persona vere datur fruenda Beatis in coelo, &c. licet veris simum sit, quicquid datur creaturae, dari a tota Trinitate. Asdunt aliqui, recte dici posse, conuenire hoc illi aliquo modoratione Essentiae. Quia taec Perlona Spiritus sancti accipit EG sentiam Diuinam per Amorem, & voluntatem. Quintum Dubium. An Donum esse debeat realiter disti ctum a donante, & ab eo, cui donatur. Respondeo. Ut pluriamum realiter distingui, saltem ab alterutro, ut per se constat. Dixi ut plurimum; quia hoc non est necessarium. Nam quando aliquis seipsum dat alteri, tunc donum non distinguitura donante. Item cum dicimus, Deum dedisse Angelis 6 hominibus esse nobilissimum dic. tunc donum no distinguitura recipiente. Essentia etiam Diuina, quam Patet communicat Filio,& spiritui sancto, habet rationem doni iuxta illud Dan. 3. Quod deit mihi Pater, maius omnibus est, quod de Essentia Diusna exponit Concilium Lateranense in Op. Damnamus, de Summa T. nitater& tamen no distinguitur realiter, neque a donante, neque ab ijs quibus donatur. Verum tame est, Essentia Diuma,quam Pater Filio,& Spiritui sancto communicat, licet largo modo possit dici Donum Patris, ex Hιlar. lib. 8 de Trinit. non habere tamen proprie rationem Doni , si haec vox presse sumatur; . quia non ex liberalitate, sed necessario, siue naturaliter datur. Ex his constat, licet Donum dicat duas Relationes, ad donantem, & ad eum, cui donatur; non tamen semper esse reales, nisi quando realiter distinguitur ab utroque: si vero realiter distin- .guatur tantum ab uno, tunc ad illum dicit respectum realem, ad alterum vero, a quo non distinguitur realiter, relationem rationis; siue is sit, qui donat, siue is, qui recipit donum. An vero possit spiritus sanctus dici Donum nostrum, vide S. Thomam p. p. q. 38 a. 2.ad 3. Vasq. Diθ. IS . c. I. Rei pondeo dici posse Donum nostrum ratione possessionis quando actu possidetur a nobis. Dici etiam potest spiritus noster, quatenus luis stificat nos, S ad bene operandum Impellit, ac mouet. Si vero sumantur hae duae voces secundum relationem illam quam dicunt ad donantem & spirantem. hoc modo Spiritus sanctus dici non potest Donum nostrum, neque Spiritus noster, quia non
donatur, neque spiratura nobis, sed a Patre tantum di Filio . . . Denique
276쪽
Denique Deus etiam omnibus illis modis, quibus intent gumedicere ad nos respectum aliquem, aut ultimi finis, aut essicietis, noster dici potest ; qua ratione dicitur bonum nostrum, finisnrister creator noster,&c. Et in Universum sub quacumque ratione intelligitur Deus terminare actionem aliquam, vel relationem nostram, noster dicitur,obiectura nostrum, Amoenoster, Dominus noster,
nes, Tumet, Molid. Scotus 1 .d. q.2 Gabr. emq.L. a. I. Capr. Hidemq. I .a I. Bona. ibid. qqDurata. εἶ mg. 3. Ferrar. . contra Geuter cap.9. UasqueCos t. I 69. inare lib. . de Trinit. cap. IG. Vnam inersonam Diuinam essem alla ratione Diumae El- sentiae tantum,no ratione Proprietatis. Sentiunt Heum. Quoia. .eν. 8. re Durant. I. d. I9. Probatur haec sententia.
Primo. Quia si Paternitas, ut Paternitas, est in Filio; ergo Filius est Pater. Nego Consequentiam. Qitia haec Immane tia Patris in Filio non tollit, Filium esse Filium; ergo sicuti novalet. si aqua est in vase, ergo vas est aqua; quia aqua non toruiit 1 vase esse vas: ita nec valet: si Pater est in Filio;ergo Filius ires indo. Persona ratione Proprietatis suae est alia. V.g.PHter ratione Paternitatis est alius a Pilio,ergo eadem Proprietas eadem Faternitas in potest elae ratio ut Pater sit in culinali quin ab eadem Proprietate Pater haberet duo, quae sunt plane opposita inter se. Nego consequeatiam. Ismenim duo, quae Durando videntur opposita, vere non sunt opposita, M oririmisunt ab eodem fundamento,siue ab eadem Tropristate, o bet enim Pater a Paternitate ut sit alius a Filio quia est propria ipsius incommunicabilis Subsistentia, de ab eadem habet vilit praesentissimus Pilio; tum quia non differt ab Estentia, quae eit in Filio, neque realiter, neque ex natura rei; tum quia habe immensitatem, ut diximus in Tbueri ' . - - . Tertia. Fatres dicunt, ratione Estentiae unam Perlona me in alia, non ratione Proprietatis; ergo. Respondeo. Patres Il- Iud asserere, te hoe non negare; immo interdum euam aruse arci Acminabinde Trint. ait, Verbum ure in Patre H
277쪽
quam subsistens in subsinente,σ Eccle siar In Patre totus filius, cre
Quarto. Si una Persona est in alia. etiam ratione Fersonalitatis, sequitur, inter ipsas Fersonas este aliam Relationem reaalem a Relationibus originum ; eam nimirum . quae oritur ex mutua praesentia Personarum. Ni go Consequentiam: Tum quia, si ea Relatio realis esset, haberet pro fundam ento τate nitatem, Filiationem,&C. quae sunt Perlonal Itates rat una R Iatio, non potest esse fundamentum aIterius Relationis rea Iis, ut dicetur infra Tum quia h praesentia i multis oriri asseritur ab immensitate Diuinarum Personarum e quare, cum haec sit tantum una in omnibus tribus Personis, non potest esse realis, . - ' sicut relatio eiusdem ad se ipsum non est realis. Diees.. - Relationes sunt tres. Ita est: ergo, etiam immensitates. Nego Consequentiam. Quia in Diuinis non multiplicantur nisi Re Iatiuar at immensitas non est Relativa; & sic habemus in Symbolor Non tres immensi, sed unus immensus.lidem diximus supra Notat et . Existentias scilicet RelativaSTersonarum else tres ἔ& tamen durationem ipsarum este tantum Vnam, quiae duratio non est Relativa. i
n Diiuinae Personae I aequales inter . - - ω De re constat inter omnes: de modo laquendi disputane
Non videmur elaeaequales inter se. Primo. Quia sic videmturescere Patres. Nam cir sostomasine. I. ad Hebri dicit Filium esse'auem apissem tri , non tamen Patrem Filis. Idem ferme Augustin. lib. ride ma-chriniana cap. o lib. 6 deT-ι- c. I 6. quod arguere ridetur aIsquam minorem piaestannam in Filio, quam sit in Patre. Respondetur. Simile dupliciter dicio aeris mo- aod habet eandem naturam eum alio. Secundo. Magis, Proprie, quod producitur ad imi tationem alterius ἐν qua rati ne impgo dicitur similis prototypo, non pr ototypum imagini. Item aequale dupIiciter uramur. Primo. Pro eo , quod habet eandem magnitudinem eum alio, aut molis, aut virtutis; & in
hoc sensu tam dicitur Filius aequalis Patii, quam Pater Filio. mundo. Magis propriE, pro eo, quod producitur adaequalidi
278쪽
eatem alterius, siue ut sit alteri aequalet & in hoc sensu Filius dicitur aequalis Patri, non Pater Filio; quia Pater non producitur, sed Filius; & hoc modo intelligendi sunt Patres citati . Sic etiam in rebus creatis dicere solemus, id esse aequale, quod menturatur, non quod mensutat; ut pannum vinae, non Elnam
Seeundo. Probatur ratione. Quae specie disserunt sunt inae. qualia in perfectione, ut docet inductio in rebus omnibus:qu re dici solet: Species sunt Rut numerar sed Diuinae Personae in ratione Personae differunt specie,cum sint relatiuε positae;ergo sunt inaequales in per festione. Respondeo. Non facile admitto Maiorem illam e Quaecunque disserunt specie, esse inaequalia rnam relationes propinquitatis,& distantiae specie disserunt,&aliae similes; hae tamen relationes non videntur ullo modo esse inaequales. Dicuntur autem esse similes numeris Species in hoc tantumcquod,sicut addita quavis unitate, variatur numerus,ita, addito quovis gradu essentiali,variatur Species. Non tamen negari debet, posse esse aequalia in perfectione,quae differunt Spe cie. Sed quicquid sit mereatis: Respondeo, in Diuinis unam esse&eadem Diuinam Naturam, cum qua idem omnino sunt realiter omnes perfectiones Personales, S in qua omnes per&ctiones Personales continentur eminenter, quibus, formaliter lumptis, distinguuntur Personae inter se. Unde fit, ut ratione Essentiae , singulae includant identice & eminenter proprias perfectiones Relativas aliarum Personarum. Continere autem eminenter aliquam ex illis Relationibus, aeque perfectum est, ac continere illam formaliter. Quare principium illud: Quastute aut quasi specie interse disserunt, sunt inaequalia perfectine, sic est temperandum, nisi aliquid includant infinite perfectum, in quo eminenter contineantur ea, quibus formaliter.distinguum turi & sic accidit in Diuinis Personis.1 Tertio. Filius non habet potentiam generandi quam habet Pateri ergo non est aequalis Patri. Ostendo Consequentiam . Quia si Pilius non posset creare aliquid,quod posset Pater,esset inferior Patre: at potentia productiva Personae Diuinae non est minus perfecta quam potentia creandi aliquam creaturam; eringo, cum in Filio non sit potentia generandi, neque in Spiritu Sancto potentia spirandi, erunt inferiores Patre. Confirmaturis
Quia potentia generandi pertinet ad omnipotentiam : led hanc
279쪽
non habet Filius; ergo non est omnipotens. Probatur Maiora
Primo ex contra Maximinum cap. 1Σ. Vbi: Si nos potuit, inquit, Pater generare Filium, ibi en omnipoterata Dci iatris p Secundo. Potentia generandi non est minus perfecta in Deo, quam potentia creandi, Fum illa habeat perfectiorem actionem & terminum: sedipotentia creandi pertinet ad omni potentiam; ergo & potentia generandi. De Fide est, omnes Diuinas Personas aequales este: & ratio est; quia alioquin non esset quaelibet Persona summe perfecta ἱ quod implicat , cum quaelibet includat Essentiam omni modo persectam. Ad Aris
umentum ergo, Admisso Antecedente, nego Consequentia Ratio est. aia omnes Personae includunt perfectionem abs Iutam Diuinae Potentiae tam Generativae quam Spirativae, hogest Diuinam Essentiam r&ratione istius continent identice, &eminenter omnem perfectionem Relativam, quae requiritur ad constituendam formaliter Potentiam Generativam & Spserativam. Quare, cum Pilius habeat Potentiam Generativam identice&eminenter, non est minor Patre, qui habet Potei etiam Generativam λrmaliter, ut dixi ad iucundum.
Ad primam probationem. Respondeo, negando Consequetiam. Quia potentia Creativa est perfectio si pliciter simplex; ideo este debet formaliter in quacunque Diuma Persona: ad Potentia Generativa licet non sit minus perfecta quam pote tia Creatiua,quia includit sorinali ter perfectionem ipsam Absolutae Potentiae Dei tamen ratione illius , quod addit supra, Perfectionem Absolutam, no est persectio simpliciter simplex, sed respectiva quaedam perfectio simplex: quam identiee, eminenter habere, aeque perfectum est, ac illam habere form Iiter; ideo non est inaequalis Patri Filius: Pater enim habet hac potentiam formaliter, & Filius habet totam perfectionem p tentiae Generativae quoad respectivum, identice & eminenteris quoad absolutum, sermaliter. Dices. Ergo in Filio erigpotentia Generativa. Nego Consequentiam. Quia ad constituendam potentiam Generativam requiritur Relatio Patern
satis formaliter, non eminenter tantum. Ad Cofirmationen
Kego Maiorem. Omnipotentia enim est Attributum Esse aiale & commune omnibus Personis, Ut constat ex Symbol' Athanasij: Omnipotera Tarer, Omnipotens Fabus, &c.
280쪽
mine Omnipotentiae intellexiste persectam Virtutem generandi Pilium quae conuenit Patri ut Pater est: quam si non habe.ret, esset impersectus, & Impotens. Ad secundam. Explico Maiorem. Potentia creandi est absoluta,&perfectio limpliciter simplex; ideo pertinet ad Omnipotentiam ede si Filius illa careret, non esset Omnipotens, Ut diximus. Potentia autem generandi, licet quantum ad absolutum,quod dicit,non sit minus perfecta quam potentia creatiuat; tamen , quia ad completam rationem huius potentiae requiritur eriam respectivum , quod respessivum non est persectio simpliciter simplex; ideo non est communis omnibus perlonis,neque formaliter pertinet ad Omnipotentiam: quare licet Filius non habeat potentiam Generativam formaliter, est tamen formaliter & essentialiter omnipotens. Dices. Quomodo ergo intelligendus est ra fugustinus lib. I. contra Maximinum cap. IT. Fιlium, non generare non quia non post, sid quia non oportuit. Respondeo sensu in esse. Quod Filius non generet, non oriri ex impotentia aliqua defectu; sed quia Filio non conueniebat,ut inesset potentia Generativa, sed inli Patri. Ad finem huius Notationis. Quaeritur, Cur aequε perfectum sit, ut saepe diximus, habere perfectiones Relativas eminenter, ac habere illas formaliter. Respondeo. Rationem esse, quia persectio Relativa est op. posita alteri persections, quae est aeque perfectae Ideo repugnat in eodem esse simul utramque formaliter. Hinc est, ut non ut perfectius, illas habere formaliter quo modo se mutuo excluderent, quam alio modo quo se non excludunt, & tamen per fecte habentur. Duobus ergo modis se mutuo non excludunt. Primus est, cum utraque identice,& eminenter habetur: & sie habentur ab Essentia Diuina. Secundus est cum . una quidem habetur formaliter, altera vero habetur Identice tantum, eminenter: ec sic habentur a singulis Diuinis Personis.
An inter Diumas Personas sit aliquis ordo prioris, O D-
serioris ex naturaren D.Thomas p.p. 2.a. 3. ct ibidem eius miscipuli. Bonaun. d. p.