장음표시 사용
111쪽
tueretur , eundem prorsus industriae cursum t nuit, usque ad extremum prosectionis diem. Illo autem semestri spatio tamdiu enim Morambisci livematum est in ea exempla edidit eximiae , sanctimoniae, ut incolς, classicique omnes, illum tanquam uirum sanctum vulgo suspicerent . -ο d. Quocirca nonnulla quae per id tempus eis pro- -cyAia spere euenerant, Xauerio haud dubie se debere
Utatri fatebantur. tanti uiri uirtute ac meritis factum esse memorantes; ut pro morborum grauitate, ingentique aegrorum numero, tam pauci eo anno in Moetambicenis hybernaculis interirent: profecto eiusdem & industria subleuatos mor hos, ct sanctitate depulsos. Aderat iam prosectionis dies, nec tamen ςgrorum plerique conualuerunt. Quin etiam ipse Praetor tentari iam coeperat sebri: proinde in Indiam peruenire so. stinans, optimum factu ratus est, eos qui per ua, letudinem sequi non possent, hoc est totam fere classem in hybernis relinquere, donec recreatis ex morbo uiribus transvittere in Indiam valerent . Itaque P. Paulo & Mansilia Xauerij s cijs facile exoratis, ut Mozambici manerent M pud aegros, Xauerium ipsum secum ducere statuit,itineris solatium, M si quid grauius incidisset, auxilium.
ZMinde, ct in Socolora insula non sine incolarum: fructu , paulisfer moratus in India peruenit. Cap. XVI.
MENS E igitur Aprili ineunte anni inseque, iis, Sosa seselum ingentem galeonem vulgo uocant tractus Indici causa comparatum cum
112쪽
- LIR. I. ualida manu conscendit, classe cum primum per ualetudinem liceat, sequi iussa. Discessit cum Praetore Franciscus Lusitanis simul & incolis eius discessum lacrymis magnisque beneuolentie indicijspiosequentibus. Sost aliquot dierum nauigatione passuum millia serme nongenta a Moetambico prouectus , o Melindam c Saracena urbs est amica Lusitanorum) delatus paucos ibi dies substitit . In ea urbe Lusitani mercatores plerumque uersentur , & si quos sorte ibidem occupauerit mors, tumulis cruce insignibus conduntur . Propter urbem in ensac praeclara crux e marmore inaurato uisitura
Lusitanis constituta. Qua conspectit Xauerius ex insperato, efferri gaudio coepit tantam uim ec gloriam cruci gratulans , quod in media Saracenorum ac daemonum ditione victrix emicare . Subinde haud leuis dictit res hanc eius laetitiam auxit. Saracentis quidam ciuitatis eius primarius , questus apud Franciscum Saracenorum pietatem consenuisse , percon tabatur ex eo , an idem eueniret Christia - Ηppe ex septemdecim fanis , quae Melandae erant, tria dumtaxat , eaque paucis admodum celebrari obstupestebat, ignarus curtalidem suorum pietas deficeret. Et tantum illud mali profecto ex nefario aliquo ipsorum scedere dicebat ortum . At Xauerius laetus obieetu crucis uim daemonis repressam, negauit tam mirandum esse,vanam Mahomeris religionem iam deficere, quam tamdiu uiguisse . Deum utique verae religionis auctorem a superstitiosorum S racenoruq; precibus abhorrerer &hanc scilicet aue cauSa, cur preces quas auerseretur, extingui
urbs. Crueis kois nos inter Sa
113쪽
funis volu mine pro mcto utitur. Soeotora Ia
funditus vellet. His sorte auditis Sararenus suo more sacerdos Caciche ipsi appellant in idemque Magister Mahometicae disciplinae s)
ne eruditus propalam confirmauit , nisi Mali metes intra biennium eos reuiseret, nuntium se illi remissurum . adeo iam in anxiis istorum mentibus Mahometis reuerentia exoleverat Cererum Franciscus animos superstitione captos , nec ullius salubris consili j patientes cum nequiret tam breui tempore liberare; quod erat retia quum , excitauit eos ad cupidinem Christianae libertatis , magnopere monens ut ab hominum
conditore Deo opem lucemque identidem implorarent . Repetito deinde itinere uetus illud suum institutum tenebat ardore animi nouo , Ut vectoribus,aegris maxime neque enim deerant quibuscunque posset rebus opem ferret . In quo quidem genere eousque progressus est , quoad progredi benignitas potest . benignus ut esset in alios,durus suit in seipsam, Namque ut de sua habitatione ac lectulo commodaret aegrotis,m gnam illius itineris partem ipse in publico inter turbam nauticam cubitauit, lectum ei anchorario sane in sipiram conuoluto ceruical anchora praebente. Exinde noua Francisco benemere . di de hominibus ac de religione oblata mareries est: Nam omnem Africae ora circumvectus praetor ad Socoloram insulam a Melinda passuu misella prope M. CCCC. nauigium appulit. Ea insula adiacet Guarda fio, ut Vocant, Africae promontorio, e hegio e sinus Arabici,fretique M cani posita,cui freto Meca nomen dedit urbs execrando Mahometis sepulcro inclyta. Socolora
autem circuitu ad C. millia passaam amplect ,
114쪽
tur saxis aspera, ac vasta sine ullo fere indicio humani cultus: non triticii, non olyzu , non Vinum , non poma seri, sterilis prorsus, nisi quod da lis,ex clitibus pane incolae cOficiunt, pecore abundat. Et super caetera , caeli in- remperie grauis ingenti torretur ardore solis. Gens plane rudis, ct imperita: nulla'apud eos monumenta litterarum , nemo qui legere salitem sciat. Vicis habitatur, suus ciaique vico Caciche est instar Curionis. Et Caci ches ni- . , .hilo doctiores alijs, precationes tantum quasi clam peregrina lingua compositas, quas ne ipsi ,-- ' quidem intelligunt, recitant memoriter. At incolae Christianos se esse gloriantes eximia veneratione Thomam Apostolum colunt, atque ad
priscos illos olim iri ea Insula ab Apostolo bapti- , zatos originem referunt suam: Multaque scum ii iam christiani mores exoleverint in religionis o- i stendunt vestigia i Sacella pie magis quam am-
ple extructa & ornata, cruces in altaribus cum lychnis praependentibus, ct quoniam paupertas tintinnabulorum adimit uim ligneis crepit
culis suti apud nos sancta hebdomada assolet in
conueniendi populo signum datur. Caciches por Crites Aasro quanquam connubio implicati, tamen absti- Hinensia mnentia sunt insignes: quoties ieiunant non in nium carne, ac lacte sed etiam pisce , cuius m gna est copia , prorsus abstinent, ut adeo in riantur citius , quam quicquam tale degu sent, dactylis dumtaxat & oleribus viistitantes. Quin etiana quadragesimas quotannis binas, quarum altera bimestris est , rite ieiunant. et si qui irte profani homines carnem per ea tempora gustaverint , templi aditu prohibentur. Ce-E 3 terum
115쪽
terum satis constabat a Gasietibus utpote Impe
risis, iamdiu neque institui quemquam Chrse
Mestrareres stianis praeceptis, neque baptizari. Accedebat miseer Saraceni Domini, qui indigenas per uim sub . m. gerat , uesana impietas; quippe non solum ip . miseris uexabat modis;sed etiam eorum paruos filios e complexu parentum abreptos execradis Saracenorum sacris initiare gestiebat. Itaque ex incolarum aspectu, congressuq; haud minus moilestiae Xauerius,quam laetitiae cepit, indigne i rens illos a maioribus degeneres, religionis, qui profitebantur, ignaros , a catholicis sacerdoti-- bus destitutos in Saracenorum ditione esse, uelut oves in potestate luporum. Cumq; eos quod per tempus liceret instituere exoptaret, uernaca Iain peregrino homine lingua non suppetebat uoluntati, animoque. Sed nimirum nillil est die ' felle caritati . A propriis nationum signis ad communia confugiens, nutibus & quibuscunq;
ruri rebus poterat, tantisper dum ibi fuit, homines' rudes christianis imbuit ritibus . Puerorum Magnam quoque complures Hibentissimis eorum paren-mmpureoru tibus , baptizauit; cum pro se quisque ad eum liberos suos deducerent enixius orantes, ut apud eos commorari ne grauaretur , pollicentes' 'eneminem prorsus , qui non baptismo abluere- tur, tota insula futurum. Xauerius ergo etsi loci uastit s , dc incommoda erant ante oculos,Om nium tamen praeterquam illorum salutis immemor,Pretorem adit;messemque iam maturam ac paratam ostendens precatur, ut per eum aliqua-
diu ibi morari liceat. At Praetor satis gnarus eam Insulam Turcarum populationibus expositam, committendum sibi ratus non est, ut talis uiri serui-
116쪽
seruitutem abduceretur a Turcis, Ergo gregia eius in miseros homines benignitate cpi in ta , eum admonuit, ne praesentis specie boni se
falli sineret. Noli sinquit auidiushqrere in pri
mis, ne omittas meliora. Quid tantopere isticla horare expetis, ubi maior fructu labor est 2 mianora periculis praemia r Alia te regio, alia gens, alij christiani manent, apud quos utique ope- ram, & tutius ponas, & melius. Tum Fra ciscus quoniam ei secus uideretur , quem sciret plus uidere, quam se: in ipsius potestate se om- .nrno fore respondit. Indigenas inde solatus, promittit eorum sibi salutem ubicunque terrarum esset, cordi futurum . Ad extremum 'omnes ad rectam interim religionem in me dio generationis prauae retinendam cohortatus, certam illis spem maturae ostendit opis.
Nec promissum sesellit. Ab eis digressus ut pri
mum occasio se obtulit , ad Ioannem Lusitaniae Regem litteras dedit, quibus Socolor os pinis με
christianos tanquam oves errantes sine pastore idesertos ab omnibus, Saracenorum insuper ty- 'rannide oppressos uehementer Regiae prouidentiae comendaret. In ea quippe Insula Saracenu per uim contra ius fas' , omne dominari, ut qui chri
stianos indigenas siue in christiana fide prope sos orludos ab Alumnis Apostoli Thomς miser du in modii opprimat ac diuexet, eortiq; liberos per uim e gremio parentu raptos initiare studeat Mahorneli Satanaeq.Prosipiceret prus Rex,ne paulatim in Saracenoru mores ac ritus abiret:& quibus eoru corporavis dedisset,ultro ipsi animos da rent. Actu de illis sore, nisi in Lusitani Regis um- bra delitesceret . Ceteruno dubitadu quin Deus E cui
117쪽
h edisset, ut unus ex omnibus christianis Regibus posset,eidem hanc mentem esset datu- viis , ait uellet, iniseros illos & amictos protege-
-Proinde ne cunctaretur,quoS com
. . MisisDominus diuino redemisset sanguine hos i se hegesibus opibus domino suo conseruare. . drisertim uero cam totum hoc negotium nul. . do perictilo, nullo sumptu, nutu solo Regis coim. fici posset.classi modo regiae illac iter utiq; factu-- imperaret, ut Socotoreos suo praesidio ab irrimmanisum a Saraceni Domini tyrannide uindic ret. Haud irritae fuerunt Francisci litterae, ac preetes. Causa nec honestior Xauerro quam Regi ui--o, nec migis cordi fuit.Itaq; haud segnius,quam aeris 'diffle dignum erat, classem eo destinauit. Dein at Et bellum ivit tam felix qua pium. socolora puti Francissi ra sis Saracenis ui capta,indigenae seruitio impoteng M SQ ce tis domini exepti; ualidana quoque insulae praesiisstrum syra dium impbsitum, ut libertas non gratior esser, quam tartior.Xauerius deinde eo nota conte tu S' - beneficium libertate maius adiecit, in eam uisu-Iam quibusdam e Societate missis, qui sylvescen tem illam Domini vineam denuo colerent, & nracenorum tyrannide depulia, etiam Satanae t rarinidem depellerent.E Socotora cum naui Suela fecisset,Xauerius ad suum se munus pensumq reuocauit; eodemq; benignitatis &industriae tenore , quo Indicum iter susceperat, praetervectus Arabiae oram ac Persidis , aliquando peruenit in Indiam . Goam egregiam Indiae urbem appliacuit, prid. Non . Maias eiusdem anni, ipso die S. Ioanni ante portam latinam sacro;quem diem Indiae natalem quodammodo possumus appella re . Quippe eo die Francistus Xauerius summo
118쪽
Dei beneficio, ac munere illis gentibus natus, ma-na ex parti lucem salutemq; in ' tridiam secuin aduexit. am & ipse perditas illas nationes Tecreauit maximis beneficiis simul quin Euangeli j lumine allatis:&caeteris sociis viam ad India rum aliarumq; gentisim conuersionem aperuit. Id adeo planum omnibus faciet reliqua narra tio. Posthac enim res gestah Xauerit copiosius, quam adhuc fecimus per ribemus. Nam superio 'ra mae na ex parte non quidem dubia,sed tamen subo curi sunt, quod ferme litterarum luce caruerunt: Deinceps uero narraturi sumus ea, quae' partim ab ipso sunt memoriae prodita ; partam ab ijs qui cum illo diu ac familiariter in India uersati, eundem non modo obseruarunt vivum, sed etiasti mortuum contrectarunt.
otio in statu Indiam Ofenderit . .
INDIA Poetarum Historicorumque monu- India dementis inclyta, regio est Asar, duplo fere in seriptio. Ionstitudinem,quam recta regione spatiosior,hu manae linguae exsertae maxime similis . quippe a Septentrionibus Caucaso commissa montI, ab oce sit Indo flumine a quo nomen traxit, ab ortu solis Gange coercita, exserit se e temperata Torn in australem Oceanum . Amnes quippe illi e Scythiae montibus profluentes magno aquarum diuoitio, quo longius manant, hoc latius inter se terrae spatium relinquunt; passiiuq; millia circiter M , hoc est dimidiata ferme Indiae longitudinem emensi prorumpunt in mare. Inter horum ostia fluminum, ubi latissima est India cu-
119쪽
citer decies cenrena millia passuum patet. Inde paulatim in arctum coit usque ad Comorinum promontorium, ubi cuneata longe excurrit ex Ana. interio ia Indiae ethnici indigenς colunt Ora quae ad Indum vergit , fere indigenas ha bet Reges : sua: Gansem spectat Saracenos . Nam baraceni iampridem ex Arabia, ac Perside eo prosecti, sensim plures Indorum populos qua consilio, qua armis suae ditionis secerunt . Lusitani quoque libero commeantes mari, ignotas alus terras saepius adeundo, per occasionem an utraque ora maritima Vrbes nec paucas , nec agnobiles occuparunt: magnumque est Lusit norum nomen in India, totoque oriente. orandi Indiae maritimam, quippe maxima ex parte to
ridae subiectam Zonae perpetuus serme solis se uor urget, qui stiuo vapori persimilis omnes anni partes uno prope tenore percurrit. Cet rum tempestiui imbres atque Etesiae sic aestum temperant , ut haud sane incommode habitetur; quanquam aestiuis mensibus s& quia bis soI aequinoctialem lineam transit quotannis, binarin anno aestates existunt) omnia seruidissimus olis incendit ardor. Regio fertilis est maxime oryzae, quae apud eos tritici vicem implet; secundum olyzam palmae cuiusdam, ex qua non modo fructus tum recentes tum aridos carpunt -
. verumetiam sincredibile dictu, audituque) vi
num, acetum, Oleum hauriunt; materiam te- torum, nauium , funium , librorum petunt ;omnium pene rerum facultatem in una arboreptaeben te natura. Pisce quoque ac pecore abum dant . Margaritarum in primis est terra diues ,
quas conchilijs inclusas in latentibus scopulis
120쪽
i incolae solertissime rimantur. Nec alia celebra- tu tae a veteribus Indorum opulentiae causa rnχ- ior , ex quo luxuria purgamentis maris pre-r: tium secit. Gens indigena colore nigra , cor , pus caetera nudam ab umbilico ad genua car-s basis velat . Seruilia:vulgo ingenia dia frau- i dulenta . Paupertas in tam diuite regione i ii tissime patet, diuitijs ob Dynastarum ac re- gum impotentiam, ad paucos redactis . Nec
ramen luxum inopia excludit . Omnibus vul-n Wo etiam Viris aurum , aut certe aurichalcum
α pendet ex auribus , quas delitiarum causa ar-lla tificio quodam prodrustas ad humeros oste tant . Plerique brachia quoque i armillis o * nant : adeo in muliebrem degenerauere cu , tum . Alia praeterea multa de Indorum m α ribus.traduntur , quibus persequendis hui di sce historiae cursum morari operae pretium nona videtur . Indiae caput Goa est urbs in Insu-j, I eiusdem nominis , e regione sinus Periici Gba Indiali posita , ab Indi ostijs millia passuum circiter capu e C CCC. Haec manu ac natura munita Insulam enim exiguam ubi sita est , ang stum fretum a continenti dirimit in pulchrisi tudine ac tectorum frequentia , commercio , ii diuitijs , ciuium incolarum numero cuml: praecipuis Europae urbibus haud immerito
: conferri potest. Itaque & Archiepiscopi Prae
, torisque Indici sedes est , Sc a Lusitanis ma- xime celebratur . Satis constat Indiam olimi S. Thomae Apostoli non solum vestigijs im-
, pressam verum etiam sanguine imbutam: comini pluresque illius opera falios esse Christianos .i Sed horum posteri ethnicis , ac Saracenis