장음표시 사용
91쪽
i miraculo fuit . Iam in vulgus rei tum erat duodecim Romae Sacerdotes s duo enim ad decem In Lusita- illos accesserant) Socie a tem inter se coisse . Ex nia Aps , quo numero in duobus illis, quos apud se habe-lus appell- rent intueri sibi videbantur nescio quod speci-t-- cimen vitae apost'licie, Itaque eos populus siue: ex pari numero , sue ex quadam vitae similitudi- ne , Apostolos, nimis amplo scilicet vocabulo appellare coepit, dc quam lis inuitos & reclamantes vocitare perseuerauit. Quippe natio Lusitana non minus in cceptis constans, quam in consiliis pia , nullis perpelli rebus potuit, ut reuoca- .ret quod semel dedisset, ut credebat, veritati. Quin etiam eo progressa res est, ut ad ceteros quoque e Societate tota ferme Lusitania idem co, gnomen peruenIret.
Profectio eius in Indiam frustra impeditur.
EGREGIA vero Lusitanorum pietas, Patribus tali nomine oneratis uerius quam Orna iis, expeditionem indicam nonnihil deinde turbavit; sed ita ut variantibus hominum volunt tibus , de Francisco fixa Dei exstaret voluntas. Nam primorum ciuium nonnulli Xauerit & Roderici admodum studiosi utilitatem ciuitatis non praesenti solum fructu, sed etiam futuri spe emolumentiritimantes , rationem tales viros retirinendi in Lusitania , inter se inire coeperunt,rata suum commodum praeserendum alieno. Res igitui primum cum Regni primoribus agitata: denique cum satis multos iam grauesq; &autores α adiutores habere i, desertur ad Regem. Ostendunt
92쪽
VITAE LIB. I. ' Α dunt proderes pio se quisque qua nitim emolumenti ab Ignatii sociis tam breui temporis spa
tio regia ciuitas coeperit: quantum ab iisdem opis sperare Lusitania possit uniuersa , si eos non ho- spites ad breue tempus , sed habuerit perpetuos xi' 'incolas . Lusitaniae profecto, urbisque regiar' lutem, quippe quae propior sit quam India, etiam potiorem Regi esse oportere. Cur igitur ut hambaris gentibus consuleret, patriam ipsam tam praestanti nudaret praesidio λ cur tanto ac tam salutari bono India potius quam Lusitania foueretur 3 Quocirca si idem regi videretur, quod criteris; eximios illos,velut eius gentis semina mandaret Lusitaniae , ut seminarium ad manum so-ret, unde idoneos Sacerdotes in Indiam submitteret. Rex probata procerum sententia, proximisque primum consulendum ratus , omisso in praetentia Indiae iuuandae consilio, ambos instituendo talium seminario virorum,retinere constituit in Lusitania. Quod cum ex amicis Rodericus Xaueriusque rescissent, enimuero nec opi- nato nuntio commoti, protinus Ignatium per litteras de nouo Regis consilio admonitum quid opus facto sit consulunt. Qui re cum Pontifice communicata, totam rem ad Regis arbitrium reijciendum censuit, haud dubius quin ei prinsens rerum tractatio certiora consilia esset subiectura. Dantur litterae eodem tempore a Pontifice ad Regem, ab Ignatio ad socios, id negotium omni ex parte permitti Regi. Quod si is super ea re Ignati j sententiam exquireret, commodisi simum videri, rem omnem ita diuidi, ut Simon haereret in Lusitania, Franciscus in Indiam per- geret. Rex ergo Ignati, consilium secutus amis
93쪽
hos ad se accersici iubet. Accurrunt illi haud securo quidem animo, sed ex diuina prouidentia suspenso.Tum Rex benigne ut solebat, quid sibi ab urbe de ipsis permissum effet praefatus , quidiam deliberatum haberet,expromit:Simoni m nendum in Lusitania , qui Collegium Conim,hricae inchoaret, Seminarium submittendorum in Indiam: Francisco in decretam sibi Indiae Prouinciam proficiscendum . Proinde uterque ad suum se munus quanquam dissimile pari studio quam primum pararent, haud ignari tape dissimillimorum muneru paria esse praemia,Deo non tam opus spectante, quam studium ibi Xauerius repente ex magno metu in magnam laetitiam uersus, ingentes Regi grates agere, quod se uoti co-potem fetisset, & cum talis comitis desiderio suum miscere gaudium:demum pro tanto beneficio non gratam modo, sed etiam solertem op sam polliceri. At Rodericus spei, votique irritus primo insperata detnuntiatione perculsus, oculis vultuq; motum praetulit animi: deinde ubi se collegit,in hanc ferme sententiam aequo animo uultuq; respondit. Tantum quidem doloris Indiam ademptam suo incussisse pectori, quantum dis mulare nequiverit, sed quoniam diuinam voluntatem Ignatii, Regis, Pontificis consensio setis declararet, haud aegre cuius causa eam suscepisset prouinciam, eiusdem imperio depositurum. Quocirca fore utique se in Regis potestate, la tum Seminario instituendo aliquid se quoq; operae Indis nauaturum, cum quo ipse non posset, per alumnos disciplinae excoleret suae. Ita ab Rege digressi ad suum uterq,munus uertere Luram.
94쪽
l L Nauigaturus in Indiam ab Rege Pontificium diplo . .
si R A N CIS C V S igitur suam expeditio
re nem tam euidensibus mortalium, Deique tu. aia dicijs comprobatam, non commeatu , rebusque
opportunis, sed appositis commentationibus 5c: hi salubribus consilijs instruere intendit. Nolebat iti scilicet nouus ac rei dis , sed meditatus paratusq; illi ad tantae prouinciae mole accedere: & per otium is cogitare, qine deinde usui forent, ne agendi rem . a pus in cogitando consumeret. Vbi adfuit Indi: a cae prosectionis dies, Rex Francisco ad se VOCa- u to in hunc maxime modum locutus dicitur. Pa- μυρεν N Tatae sunt naues Francisce Xaueri, tempus instat δ' 'la tibi adeo expetitum transmittendi in Indiam. V iitast Ego uero adhuc satis multa magnaque habeo do Vo cumenta uel uirtutis vel prudentiae tuae, ut notia stram tibi hortationem superuacaneam esse cre- ροαὶ dam ex praeteritis sutura coniectans. Ceterum ' ia ne nostro u id eam ur demisse officio, currentem '
γα ut dicitur incitabimus. Primum igitur Ethnicas Vis gentes nostro imperio additas, Ecclesiae adden- π das tibi committor ne latius imperium meum, d aia quesin Dei Religio proferatur. Deinde Lusita- ua nos homines illis in locis uersantes pro mea in V ' ἐφ eos paterna charitate , tuae sic trado commendo- 's que fidei, ut cupiam te nostrae beneuolentiae Vi- , , carium succedere. Non ignoras profecto regi- 'bus ad regnorum administrationem multis & manibus, & oculis opus esse. Quocirca te e o
oro quaesoque per illum ipsum Deum, qui tisii huius expeditionis dux est &comes, ut pcies dia ''. nostrae ditionis quod tuo commodo fiat obeas, 'si D Iu-
95쪽
lustresqGedulo, nosq; de omnibus rebus ad. reli- gione spectatibus subinde facias certiores. Ita de , , mum impedimetis,si qua sunt celeriter sublatis,
, , christiana religio tuo consilio atq; opera, nostra, , ope ac praesidio, India Orientemq; percurret. Meri quide prius regnum deseret,quam studium auge-dae religionis. Hanc omnibus opibus, hanc omni, , bus neruis propagare certum eliauae sunt partes, , nec susceptς causς, nec nostro studio deesse.Quic
quid diuinus cultus, quicquid res christiana opisia subsidiiq; desiderare videbitur, fidenter postula; ri siet quod postulaueris,& ego sumptu pro religio, , ne reponam in lucro. Quare age Fracisce,&quo, , 3 niam haud dubio diuini numinis instinctu ductu
,, que ad dissicillimam ex omnibus prouinciam te- , , dis, gere animos quos huc attulisti;& qua uirtu- ,, te emines in Lusitaniada anc ser tecum in India.
,, Inde Rex prolato Pontificis diplomate , adiecit. is Atq; ut intelligas maxima tibi reru gerendarum is potestatem non a me solum, sed etiam a Christiis Vicario permitti dariq; ; en tibi Pontificium diis ploma,quo Apostolicus Legatus in India constiis tueris,simul restimoniu potestatis,&incitamen- Responsum tum industriae.Tum Xauerius qui dudum ad lauXatierj. des suas erubuerat, diplomate non verecundius,
is quam reuerentius accepto i quam bene te,Rex ., optime,existimare de me uideo,inquit,tam uere,, existimare sentirem;sane talis,®is & uiri iuis dicio admodum laetus Deo bonorum omniu lase,, gitori gratularer. Sed nimirum eximia tua probi,, tas sallitur opinione virtutis alienae. Ego meae te-- , , nuitatis,ac nequitiae conscius non insaniam,si de
,, me plus alijs ipse credam,qua mihi ξ Profecto h muncioni nequam acprorsus nihili veritatis liga
96쪽
si verba sunt non submissonis uel abs te,vel a Pon isti: tifice longe plus oneris imponitur,qua mea imbe , , nisi cillitas serre queat. malo tame oneris magnitudi , , ijlti ne opprimi,qua quod Dei nutu imponatur,ab in o '.yi firmitate animi aut nunc detrectare,aut unquam , , oti deponere.Nimirum Deus vires addit cu onere, isna & facultate cum potestate largitur . Quod rca cae is ne . testi subnixus ope in omni vita efficere nitar, ut is omnes Intelligat,memmisse me, quam persona a rio a Deo, a Pontifice,ab Rege Lusitaniae imposita hac ,, se mea sustineam tenuitate . Ommbusq; in dictis, is p ac factis citius me deficiet uita,quam fides. Haec isse elocutii Rex familiariter admonet,videret etiamat atq; etia ecquid vel in Lusitania vel in India desistit, deraret: imperasse se utrobiq; magittiatibus, ut ita ei quaecunq; uellet, impigre curarent,& simul re di gias ei litteras tradit non comendationis magis plenas,qua autoritatis. Franciscus actis Regi grata rijs, manuq; eius de more osculatus domu reuerint titur, ut amicis ualere iussis, conscederet navim. ni, Nec Regis dicta factis benigniora fuerunt. Magio stratibus procuratoribusq; regijs madauit sane diis ligenter,ut Fracisco, eiusq; socijs tu in Lusitania, ita tu in India suppeditarent quaecunq; vel ad ipsoru sibi vita tuendam, uel ad Dei cultum augςdum OpH. x ista, ista sonent. Itaq; Xauerius caeteriqἰ e Societa e IESU Eὰf. i. s, is regijs deinceps iacultatibus opibusque in India, ei, a j I E- i, Malaca, Maliaco, Iaponia, Vira atq; itinera susten SVRQijLuila, tantes longe lateq, Christi cultum protulere. Ce si avi tibὸνa a terum etsi omnia benigne suppeterent eis, mode litate susti-i t. stia tamen cum regia munificentia certabant ut netur in Inne quid ultra usum necessarium sumerer, de alie in na benignitate,ut perenis foret,parce haurienduis rati. Quocirca in suis comodis curandis,cu ubiq;
97쪽
semper, tum vero jub profectionem Indicam aerario pepercerunt. Igitur Xauerium a paupertatis Paupertatis amore magis, quam ab uerecundia nihil oriani- dium in no postulantem Magistratus ipsi ultro in gratiam Regis adeunt, demonstrantes sibi ab rege magnopere imperatum, ut ei quaecunqqe requirat ad iter, munifice praebeant. Rogant quam primum indicem edat earum rerum, quas desicleret, ut curari possint in tempore. At Francisicus magnam habere se quidem gratiam respondit & regiae liberalitati, & ipsorum diligentiae: ceterum nihil requirere, nihil desiderare omnino . id cum fecissent saepius Magistratus, idemq; a Francisco responsium semper tulissent,precibus urgere acriusque instare , ut aliquid saltem acciperet. Ad ultimum Xaueritis urgendi modum nullum facientibus ne obstinatior abstinentia praeberet speciem pertinaciae ) ita morem eis gessit, ut suum ipse teneret institutum . Centonem, seu uulgarem lacernam postulauit ad arcenda
summa hyemis frigora, quae circa Bonae spei promontorium nauigantibus subeunda sciebat esse; paucosque libellos magno sibi usui in India suturos. Neque ullae eum preces flectere potuerunt, ut quicquam praeterea sibi pateretur dari. Itaque ComesCastanerius Indicar classi instruendae Praepositus Franciscum in Praetoria naui Regis iussu locatum, & viatici securum,eius uicem solicitus ipse conuenit; eiq; ostendit Regis puerum,elusedem missu , ad se uenisse cum mandatis, ut illi res ad profectionem opportunas abunde subministraret. Tum Franciscus, at ego oro te, qua soque uehementer, inquit, ne quicquam cuiquam mea causa tribuatur. Nihilo secius C
98쪽
mes instare, ut saltem secum duceret, seruum necessariis in rebus ministraturum . Tum Franciscus. Mihi uero, inquit, harum manuum usus
dum erit, alio haud erit opus ministro. Quo Xauem j responso affirmabat Comes se obmutuisse. Ita Franciscus non alio viatico,quam Dei fiducia instructus inito iam uere in Indiam soluit. Indiam petens edit exempla uirtutis sua.
p. XIII. OLIM stante Imperio Romano, & christi
na religione in Asia vigente Asiae enim regio India estu duo serme itinera trita erant in Indiam , unum per Syriam Euphrate flumine , ac Tigri sinuque Persico; alterum per Aegyptum,
Arabico sinu & mari Erythraeo . . sed iam his regionibus Saracenorum armis ac superstitione occupatis , non perinde tutus ac breuis Europaeis
Christianis aditus est per infesta hostibus loca . Quocirca Lusitani homines Africae oram, quae Atlantico Oceano alluitur , legentes, Africam quam uasta est , Arabiam Persidemque circumvecti, longissimo circuitu in Indiam traijciunt . Quippe hisce oceani anfractibus abest India ab Lusitania Leucaru millia amplius quatuor Leucas dico Lusitanis nautis familiares, quae ternis passitum millibus constant.) Et hoc spatio linea aequinoctialis,quae ab aestu solis est maxime torrida, mediam fere Africam intersecans, bis transeunda necessario est. Hanc tam longam ac dis ficilem uiam Henricus princeps Ioannis primi Lusitaniae Regis filius sui erat Mathematicis iu-sgniter eruditus 3 primus omnium non minore
Henricus princeps nouum iter ain porte in Indiam.
99쪽
animo, quam ingenio tentauit. Causa tentandi fuit,ut Aethiopiae Regem vulgo Preste Iannem
appellant quem cognorat in extrema sermeAsrica non procul ab Arabico sinu regnare,noua aper ta via,sibi Lusitanisq; comercio adscisceret. Cum res belle succederet, eius coepta tres deinceps Lusitaniae Reges Alphonsus. V. hoc nomine, Idamnes II, dc Emmanuel primus prosecuti, paulatim viam usque in Indiam sortiter iuxta ac feliciter aperuerunt,munierutqo Quippe & adiacetes Africae insulas, & opportuna loca complura in ipsa ora Africae occuparunt,quae etiam hodiae Lumianorum praesidi js tenentur . Hoc igitur circuitu Xauerius Indiam petens, e Lusitania soluit anno post Christu natum M. D.XLI.VI. Idus Apri lis.Vehebatur eadem naui,qua Martinus Alpho. sus Sosa nouus Indiae Praetor: e Societate comites habebat omnino duos. P. Paulum Camertem Sacerdotem egregia Virtute,qui eum ab urbe s cuius erat comes additus ab Ignatio; &Fiaticis cum Mansiliam Lusitanum, qui Olyssippone semet illi socium adiunxerat. Occurrebant multa in ipso itinere visenda doctis utiq; hominibus, dc Geometri , rerum naturalium,astrorumq; stadiosis. Monstrabantur in mari Atlantico, Astic
dorso adiacentes Instulς plures 'haud ignobiles, aliς propius,aliς longius distantes, 5 inter se, &a continenti. In his Fortunatae vulgo Canariet dicunturin &Promontorii Viridis insulς, quas propter eximiam locorum amoenitatem nonnulli Horti Hespe Hortos Hesperidum fabulosis poetarum carmi-riom. . nibus nobilitatos fuisse memorant. Ethςc loca ad cognoscendum non inutilia ita classiis prςte
uehebatur,ut pleraque in coospectum se darenti
100쪽
cit Accedebant sereno c o sy derum,tranquillo mala ri piscium noua & inusitata spectacula,quq vecto 'li rum pene omni u non sine admiratione,tenebanti Oculos animosq;. At Xauerius etsi a talium cognitione rerum haud sane abhorrebat; tamen non
Mi doctrina , aut uoluptatem ex India, sed diuinam tu, gloriam, salutemq; animarum petendam ratuS, ii, gratiora Deo,utiliora hominibus spectacula edere ipse intra navim coepit. Et erat prςtoria nauis est oppidi instar non solum nautis, sed militibus, ii, asseclis Pr toris, mercatoribus seruis referra,ad Nautai Θsummam capitum circiter mille . Itaque Franci- milites docetii: cus ut primum iter est ingressus, una cum socijs in naui.jiu in proximorum salute procuranda summo st ia dio elaborare instituit, nauticam turbam uect resque Christianis prςceptis imbuens, depraua - , a tos omnium corrigens mores,uniuersos ad eluen, di das animi sordes inuitans. Nec frustra. Temere iii iurandi consuetudo sublata: multorum restin- id sta odia, plurimorum consessiones auditς: pl res a perdita uita ad honestam piamq; reuo ali. comitas μὼ Erat in Xauerio perpetua oris hilaritas, omni u liam suνi, animos comitatis dulcedine alliciens.Itaque ho tisses alli-ii. mines quoq; flagiti js sceleribusq; cooperti vulgo eienti religiosorum uirorum consuetudine congressitis qae abhorrentes ,iucundissimam Francisci fami-ρὶ liaritatem auadius expetebant.Et ille haud rudis sit si iusq; generis animos tractandi, paulatim eos beneuolentia delinitos reflectebat a uitiis; demuita iam fraeni patietos in omnem uirtutis,ac pietatis partem incitabat.Inter liqc Deus parem eius ani- is mo ac uirtuti materie obtulit. Diutina difficilis- moimsta- que nauigatio, ut sere fit adeo afflixerat vectores in India ni nautasque , ut iam alij super alios in morbum ustatim s.