장음표시 사용
141쪽
quo cuncta velut igne torrentur. Hanc tamen
tantam caeli locique intemperiem pari ciborum, medicamentorumque inopiς iunctam, inuicta Xauerit virtus vltro sub ijt, auidior scilicet an, morum , quam caete ri margaritarum. Enimuero pretium est operς quae deinceps exposituri sumus de immenso infinitoque Xauerit latere , maximis aerumnis, omniumque rerum inopia in Co mori nensi promontorio, cognoscere eos, qui vel
modicis laboribus, & incommodis persancti placent, indulgentque s hi, perinde quasi Chri sti nomine extrema perpessi. Nimirum vehementer nos nostri pudeat, pigeatque si nostros labores cum Francisco conseramus in Comotinensi Christi vinea laborante. Habitabatur lo, gissimus ille traetiis piscatorum. partam Vicis , partim oppidis ad XXX. Horum X X. erant Christianorum , in quibus praeter XX. Neophytorum millia Christianis prςceptis imbuenda , complures supererant baptizandi vel infantes , vel adulti; luctandum s*pe non magis cum
ardore solis, quam cum arena: seruido littore non tantum fallente , sed etiam exurente vestigia. At Franciscus ad omnia interritus tam duram prouinciam maiore etiam animi robore sustinuit, quam suscepit. Namque unus multorum Sacerdotum animos ac vires gerens contempto solis ardore continenter circum illius orς maritimς vicos &oppida pedibus s*pe nudis utique
post detritas usu ocreas in seruida arena cursare et infantes ac pueros, cqterosque quotidie ad Christi fidem accedetes baptismo abluere: Idolorum sacrificia miris artibus impedire. sponsos ac sponsas rite in matrimonio collocare: omnes pro c
142쪽
italis intelligentia, catechismo erudire institit naturis aestuas,& sudore pene perpetuo fluens .i . . Nec uero sau pse, corpus in tantis laboribus indulgenterhab t. Solenne illi suit cubare humi, Orixam gentiSimore olyza victitare, eam exigua, & scili bi ipse c-s cer male codita,utpote quam sibi ipse in summis 2 a occupationibus coqueret Ad oryzam admodum raro pisce, aut lac a Neophytis Ethnicisiae ultros allatum adhibebat. Multis etiam ac grauibus moti: Iesu ,quas peregrino homini locorum insoletia,i rerumque omnium inopia necessario offerebant, is defungebaturata cietera quidem incommoda, haud ferebat aegre, sed patrij ipsorum sermonisu inscitia uehementer curam eius intenderat. , Nam incolae interrogati de rebus ad Christi re- Gρm''n' a ligionem legemque pertinentibus id modo re- se ii, spondebant , se esse Christianos . Guod - - . . sitanae linguae omnino rudes essent, Christia norum Instituta, , ac praecepta cognoscere mi quiuisse .. Deduxerat quidem secum Frau - sciri alumnos Goani Colle ij duos iam adul-α Malauarici sermonis,. quo illa genα utitur , Lusitanique non .ignaros 2 Sed puero fixum & idiotarum institutionem ped interpretem , & rard m & minu enicacem expertus, maliud eos inagistros habere quam interpretes adeo incensa erat cupido aion: celeritatis sio filam im docendo ; sed etiam sedulitatis , Itaque ab ijs , quos diximus , Christianae disciplinae capita in, Malauaricam tinguam,celeriter uertendaEcurauit . Inde homo uid aetatis i --, Christi gratiam uelut repuerascens illa quam- primum ediscere ; mox tintinnabulo puero - rum grege. , uirorum ingem vicos obire. G unum s
143쪽
vnum in locum coactis illa quae dixi eapita incul care. Magistri ardor discendi es critatem disic,
pulis attulit.Omnia quae tradebantur, rudeS pu ri unius mensis spatio memoriar bellissime commendarunt,ut nec Franciscum industilae suae,nec simi huὸ . ii QS Muduitatis poemteret.Tanta porro eos ceperum a do, rat discendi Cupido, ut ab illo alias ex aliis p e dise-- tiones ediscendas stabinde flagitarent, adeo obstinate,ut pene odiose interpellarent etiam diuini pensum officii persoluentem: neque finem ullum facerent instandi;donec illorum postulatis
satisfacturum promitteret. Xauerius ergo ubi initia ex sententia succedere animaduertit, paucorum emolumento minime contentus , rationem
Pu diis utia iniit iuuandi quamplurimos. Vt ea insti tutioi tur ad Pa- tius pateret,pueris praecipit, uti suos quisque parentum . o rentes, cognatos, domesticos vicinosque Omnesinistrum in- paulatim clocerent eadem illa, quae ipsi in schola si Wis m. didicissent. Ita pueri e discipulis repente doctores facti rem christianam haud sane mediocritet adiuuerunt. Nec uero Xaueritas hisce adiutoribus utens quicquam de labore remisit sito. Diebus Dominicis in magno puerorum, mulierum, ac uirorum coetu, orsus ab symboloApostolorum breuiter duodecim fidei capita ac pretecepta. D calogi, alia alio explicabat tempore. Audiebatur attente ac diligenter, obstupetcentibus non m
do Christianis; sed etiam Ethnicis,qui freque
Christiana tes conueniebant, demirantes Christianam le- Io Ethnia crem adeo consentaneam & congruentem esse rum in ni. Ceterum Xauetius haud ignarus in diui-
ρ ςqvm nis rebus recte uadendis plus diuinam uirri ualer 'ρ' re, quam humanam industriam, ad singula symboli ac decalogi capita ipse apposito carmine
144쪽
i praeibat: quo carmine opem separatim a Christore a B. Maria peterent,ad illa ipsa sue credenda , siue exsequenda; illudq; subinde pronunciabat, si ii Ia quae tum peterent de fide ac lege Christia-- na seruanda, a Deo impetrassent,deinceps mul et to plura ac maiora diuinitus accepturos, quam x ipsi taciti auderent optare . Eadem aurem ope ii ra & Neophytos instituebat, & imbuebat Cate-ο chumenos; ad quos utique quia magis periclita .ri bantur, plus eciam curet atque operae derivabat. a Tantus uero numerus erat Christiana sacra capes Totos pago sentium vicos enim totos singulis diebus non se singulis dises mel expiauit) ut inter baptizandum, manibus bus baptis brachiisque defatigatis, cepe langueret: S pe Uri, etiam talium rerum inculcatio docentem frange: bat, adeo ut uox pariter uiresq; deficerent. No ia Viriui Db. me illius uirtus laxamentum laboris, sed nouam materiam quaerebat benemerendi. Nullo labos re aut corpus fati gari, aut animum uinci posse diceres. Plures quotidie infantes undique conqui-α sitos rite sacra lustrabat aqua. Praecipue uero test neram aetatem ad religionem informare stude- ' bat', haud ignarus plurimum momenti esse ins puerorum institutione, utpote quos prouideretii a primae aetatis consormatione longe melioresu parentibus euasuros. Habebat eius rei argumenii ta & multa & illustria. Etenim Neophytos pu ' ros cernebat Christia me doctrinae perdiscendae ii cupidos, non auidius arripere ipssis explicata, quam aliis tradere : ab Idolorum cultu, omniq; is superstitionum genere adeo abhorrere, ut paren i res ipsos in hoc genere peccantes, nec ipsi repre- Zia hendere vererentur, & ad Franciscum protinus η deserrent. Nec ille accensis puerorum studi M G a deerat,
145쪽
deerat, sed ad facinus vindicandum & dux eis erat dc comes . Si quando tale aliquid illorum
indicio enunciatum esset, propere contracta pue rorum manu contendebat ad eam domum , quae tantum admiserat nefas: extemplo uelut signo dato , inuadebat lararium: Tum pueri facto impetu pro se quisque Deorum simulacra com- minuere, consputare, conculcare pedibus, o . nibu Scontumelijs onerare, Diaboli cultum in ludibrium uertente rauerio. i' er i My. Diu Multis miraculis per se ac pueros editis, tradem
da Christiana doctrina micariossiibisub-
P AGIS, qui primi occurrerant satis Cate'
chisimo eruditis, Tutuchminum oppidam pe, tens ad ignobilem Ethnicorum pagum diuer rit, qui contempto proximo accolarum exemplo Christi aspernabantur fidem. Instanti Francisco' ut uniuersae orς Piscariae auctoritatem sequeren ' in id sibi per Regem suum fas esse omnes par, ter abnuebant non ta vere,quam obstinate superstitioni honestum obsequij titulum praeferentes. Incerto consilij Xauerio egregiam rei benege rend occasionem diuina prouidentia obtulit. Per id tempus inibi mulier quaedam honesta ter rium iam diem periclitabatur difficultate partus: Nihil illa desiperatius. Iam surdae inanium De xam aures frustra pro illius salute pulsatae coniugem eius cognatosque fatigauerant, cum Franciscus re comperta, Deo fretus eo cum interpretet. Aurrit, spem aliquam opis ostendens. Mox
domesticorum permissu tale cum illa , ut det et i sperata
146쪽
i *erata corporis salute, animae consuleret; Sc me mul nostrae fidei capita breuiter explicare coepit. Quibus cum mulier diuinit us tacta assentiretur, percontatur ex ea Xauerius, uelitne fieri Chri- Mulier ρὸνἐstiana,& libenter quidem inquit illa. Tum Fran clitani di ciscus Euangelio recitato, moribu dam seminam suo repases rite baptizat mirum dictu.baptismus ita facilem it illi partum praestitit, ut protinus innoxia foetum
effunderet. Laetus euentu Franciscus primum ' ' . t modo natum infantem, domesticos deinde omnes baptismo lustrat non minus miraculo attonii tos, quam lςtitia gestientes. Factum tam admirabile tamque testatum celeriter, ut fieri solet fama vulgauit. Xauerius ergo populi animos stupore perculsbs urgendos ratus, pagi prim ribus instare ut suscipere ne dubitarent religionem, cuius documentum recens tam euidens haberent. Negare illi primo id se Regis sui inius. su esse facturos; deinde potestate a Regio procaratore facta, omnes sere cum sua quisque fami-
lia, Christianis initiati sacris. Primores baptiza i .uii ceteros omnes suo exemplo incit runt. Ita Pa' gus uniuersus ad Christi fidem accessit. Inde hs a . Franciscus Punicale oppidum id est ἰsane frequens prosectus benigne aNeophytis excipitur.
Confestim infantibus suo instituto baptizatis, populum ac pueros catechismo imbuere institit. Ecgrassabatur tu in oppido lues.Itaq; permulti quotidie ad eum conueniebant undiq; rogatu, ut ip-ibru tecta adiret, super affectos Deu rite precatui rus:plures quoqi grauiter laborates,qui deprecatores nullos haberet, ipsimet ut poterat,ad illumi eade ob causa obrepebat. Comouebatur sciliceti rauerim tum insita misericordia tum miserabiles
147쪽
Ios . FRA NC. XA ERII spectaculo. Miseris hominibus iusta petentibiis elabnuere necis ducebat, ueritus ne quid Grte de isiducia alit opinione christianae religionis cuncta a tio demeret. Quocirca in adeundis aegrotis, reci retandoq; super eos Euangelio plurimum & operae C is, -- ponebat dc temporis. Nec male tempus & opera t 'nat Enoetu posita. Satis constat plurimos ab eo in illa mari- α
menos tib tima ora aegros sanatos esse,multos Energum . ror. nos liberatos. Fama est etiam excitatos a more raruis duos tresue, de quibus dicturi sumus, ubi a
Franci 21 miracula exponemus. Non cessabant et interea quotidian occupationes instituendi pue laros,Ethnicos conuertenai, baptizandi couersos, usepeliendi mortuos, consilentibus respondendi. E rorum aute negotium,pro multitudine aegro rantium &fama curatorum, infinite crescebat in di, dies, ut iam unus omnibus satisfacere haud qua- ei quam ualeret,&contentiones ut fit inter eos exi sistebant,quod suam quisque domum primus eum se auras per certabat adducere. Igitur iustis eorum postulatis it. ueror curat salua pace, morem gerens,pueros idoneos silo lo E M. c' dimittere instituit, consilio non magis necessa rio,quam salubri. Pueri domos adeuntes ex prP inscripto Xauerii, primum domesticos ac vicinos ii omnes concire: deinde simul cum ijs qui conue- ου
nerunt,symbolo fidei recitato ςgros ad spemcer tamq; Dei fiduciam, ius beneficio valetudinem crecuperaturi essent, excitaret: ad extremum om- inibus qui aderant spe & expectatione eiectis, hcertas adhibere preces . Nec vanum id inuentum fuit. Puerorum circunstantium,aegrorum, & ue- hro Francisci auctoris fides spe laborantibus tum . Corporum, tum animorum peperit sanitatem .
Permulti quippe Neophytorum in suscepta reli-
148쪽
VITAE LIR. II. rua, pione confirmati .: Ethnicorum non pauci ad christi fidem,cuius uim experti forent in ualetudine recuperanda perducti. Quod si quis pueroi rum precatoriam Francisci corona habere pote' rat ea tactos aegros haud dubie sanabat9pr clare secum putabat agi. itaq; illa prodigiis nobilis certatim expetebatur,& ad aegros perpetuo circumlata, raro admodum ad Franciscum redibat, miraculis magis quam precibus seruiens.Haec fama non sine magna Xauerit laude manans clariorem xaueris L esus animi demissionem fecit; nam miracula , ab militas e se circumminis pueris edita ipse puerorum aegro milρnς ε rumq; assignabat fidei. Ceterum dum omni ra- grerum pre
tione abucere sese, suamque uim occulere cona T Itur,auxit splendorem sanctitatis suae. Quocirca Rμς ς ε non egregia uirtute solum, sed etiami christiana humilitate conspicuus, vulgo iam Pater Sanctus stan. Fappellabatur. adeo occultata uirtus existit illu i. oulis ostrior.Spectata in depellendis morbis Neophyto λ.lla, rum fides,atq; industria ad communicandum eis
dem laborem plebis erudiendar Xauertu accenditataq; delectu habito,quibus haud minus sedulitatis erat qua pietatis eos quoquo uersus dlinittebat monitos,ut in domibus,uijs,plateis, Cate' Catὸehi ἐchismum ita ut acceperant, rudibus traderet.Ubi ,-Gndi iatem pulchre institutam seis iam uiribus niti uide borem eumbat posse, in alium uicum ipse cum pueris commi pueris com grabat. eade ratione pagos reliquos eruditurus. municat. Quos omnes ut obierat quietis immemor, lis re in orbem redeunte ad primum vicum reuertebatur,confirmaturussi quid sorte labaret, eodeq; ordine pagos deinceps reuisebat omnes. Inter haec non modo ad praesens tempus,sed etia in potatum rem Clitistianam stabiliendam ratus, in
149쪽
et oi FR A N et X AVE R II insulis pagis oppidisq; Christianae institutionis
relliquebat, exeptu scribendi gnaris ut id describeret, rudibus ut ediscerent, quotidieq; memoriter recitarent,praecipies. In omnibus etiamgis in siluit, uti festis diebus omnibus, Neophyti anuin locu congregati Christiana doctrinam cuncti pariter decantarent. Vt autem rectum institutu, recte atq; ordine procederet, Vicarios muneris sui relinquendos existimans in oppidis uicisq; sin Canacapstu gulis,unum aliquem Christianae rei curatore Ca M incisci Ut nacapolam ipsi appellantὶ constituit.Et Canacapolis nequando tam necessiarium institutum interi ' ret a Praetore Indiae certam quotannis pecuniam' attribuit ad victum,Canacaposis instituendis Caasa liqc fuit,ut essent qui paruis pueris periclitantibus baptismo succurrerent in tempore: caeterisq; in rebus quae moram dilationemq; non patiutur, Neophytis subuenirent, quoties ipsius Francita . . occursum locorum longinquitas moraretur. Pro inde omnibus in locis singulos,binosue delegit , qui disciplinae Christianae intelligentia grauitate uitae,pietatis ardore,morum integritate inter caeteros eminerent. his baptismi ratione tradita ma dauit,ut si quando necessitas urgeret, impigre baptizaret infantes:si quid incidisset grauius referrent ad se . Hian suo quisque pago ob Sacerdo rum inopiam, instar Curionum seu PMochorum erant, aedem sacram curabant,his in die Catechumum tum Latino tum patrio sermone, imane uiris,post meridiem mulieribus,tradebant.Nuptias quoq; de more proniiciabant ., inquirentes Vcqua connubiorum forent impedimenta: praecipue u ro periclitantes infantulos baptisinate abluebat. iidem lustranti uicos Xauerio numerum .puero D
150쪽
Tu eo anno natoru,iteq ;habentium apud se pellices,t nimicitiasq; inter se exercentium edebat stati . quo ille hisce rebus remediu quaprimui adhiberet.Ita res omnes praecipuas celeriter singulis in locis cognoscebat pariter & coponebat,ut quaiminima mora interposita trasiret alio. In hos omnes CanacapolasXauerij rogatu quadringeni aurei ex publico4. Pretiore Indiae attributi,ab Rege Lusitaniarcofirmati deinde sunt.Ea pecunia Reginae Lusitaniae so oro,& crepidarii nomine petita hatur. Quocirca Fraciscus ad Catharina Regina ta salse qua pie scripsit. Non alios fore soccos aut crepidas comodiores, quibus ipsa Laderet in cae- Iu qua pueros Christianos orae Piscariae, eoru q; initi tutiunes Quare orare se,ut so orsi crepidaru--que suaru uectigal ad sternenda sibi in caelii uiam illaru praeceptoribus attribueret. Laeta tali c5mu tatione,qua nulla potiore optare potuisset.Illa ut erat semina insigni religione,tota Te ualde probauit,sutiq; illud tributu Canaca polis Neophytorum agistris volens ac libens concessit . Ita auctore Xauerio,liberalitate Reginae, Regis auctoritate constituta res, stabit i taq; , non maiore illorum merito,qu in rei Christianae emolumento. . trachmanas conuincit, nonnullosque eorum
. . . . . conuertit. Cap. III. i. . .
IN TER haec haud nihil cum Brachmanis Fracisco negotii fuit. Inter omnes Indorum gentes no itum nobilitate,sed etia sapientia eminet Brachmanes, Stirps Regia eade & Sacerdotalis. Vnum ipsi Deum colunt Parabra uocant, in principium reru omniu omni ex parte persectu, quippe coditore terrae caeliq;. Sed fabulas innumerabi