장음표시 사용
151쪽
filios progenitos, mundique administrationi prae' positos , quorum tamen una sit natura, una diuisenitas . Id adeo Brachmanum ipsorum significaria cingula , quibus in extremis terni ex nodo fani cali pendent: acceptam olim trini Dei verit tem, siue improbitate hominum,sue daemonum calliditate adulterante. Fana quoque Dijs illis dicata visuntur cum ternis turribus ab imo seiunctis, paulatimque in unum coeuntibus . Eorundem simulacra variis formis , quas olim induerint , ficta Pagodes ab ipsis vocantur . Et Braci manae quidem apud Indos doctrinae & abstineritiae fama nobiles, in Comorino promontorio inscitia sunt, nequitiaque insignes . Quippe in ea Indiae parte paupertatis, quam locus ipse seri , impatientes, ingenitae nequitiae nefarium adij-ciunt dolum . Ipsi remotis arbitris, festo tympanorum sono epulantes persuadet imperitis, Deorum simulacra epulari; Deorumque nomine ab eis postulant, quae ipsi ad sustentandas familias suas desiderant; denunciata Deorum ira nisi extemplo faciant imperata . Xauerius ergo eos pa iam fraudis conuictos criminari apud populum , eorumque fallacias aperire coepit. Ea res multis qui relicta inanium Deorum superstitione, ad Christum se aggregarunt, saluti suit. Brachm nes autem siue doctrime siue virtutis miraculo attoniti odio in venerationem verso, Franciscum donis atque omni ratione demereri connitebantur,. Sed paupertatis amorem nulla deuinciunt dona. Ille remissis muneribus, ita libertatem conseruabat suam, ut tamen Brachmanum amicitiam retineret. Et Christianorum pagos ci
cumiens ad illorum sedes Pagodes eodem, quo Deos
152쪽
VITAE LIB. II. ro . Deos nomine appellat sepe diuertebat,ex Brachin manum numero aliquos traduci ad Christu posese credens cum salute plurimorum: Forte ad Pa-godem venerat, ubi Brachmanes erant facile ducenti, qui Xauerij aduentu nuntiato , frequentes ad eum coeunt. Consalutatione facta, multisque verbis ultro citroque habitis, sciscitatur ex eis Franciscus in consessu, quid tandem illorum Dij praeciperent in caelum ad ipsos ituris. Post longum certamen quis eorum potissimum responderet, ad senem octogenarium nata maximum ex omnibus, communi consensu delata res est, qui callide tergiversans percontatur inuicem de Xauerio , quid Christianis hominibus eorum imperet Deus. At ille senis improbitate cognita, negauit se de Christianis rebus verbum prius
esse faetimim, quam ipse uti par erat) respondisset de suis. Tum vero senex necessitate cogen-tς, inscitiam suam aperiens duo Deorum praecepta esse dixit, unum ut Vaccarum caede, quarum
specie Dij colerentur, abstinerent: alterum ut Brachmanas Deorum antiitites , &administros benigne colerent donis . Ibi Xauernis simul hominis impudentia, simul rei indignitate motus repente exurgens , illos rogat ut se vicissim a diant , & contenta voce symboli capita, ac praecepta Decalogi ipirum sermone pronuntiata breuiter explanat. Sub haec quae foret beatorum in caelo, quae miserorum apud inseros sedes,& conditio docet, & simul quibus hominibus caelum pateret, qui detruderentur ad inferos . His illi auditis, repente consurrexerunt uniuersi, eumq, pro se quisque amplexari,& christianam religion Gun consentanea mysteria ac praecepta con-
153쪽
tinentem miris etferre laudibus . Tanta apud peruersos quoque animos vis est veritatis si si perno illustrentur lumine. Multa deinde per contati ridicula fortasse , atque abhorrentia ab auribus nostris, & ingenia tempora culti ra , Dei benignitate sortitis. An hominis anima
similiter ut caeterorum animantium interiret una cum corpore . Morientis hominis quei animus exiret. Qui fieret, ut per quietem in remotis etiam locis cum amicis esse nobis videremur. an quod dormietis animus destituto corpore exseliret foras Deus albus, an ater esset. nam ipsi urpote natura nigri, suo indulgentes colori, ni grumque Deum esse rati, Deorum simulacra id iidem perungunt oleo, ut non atra modo, sed etiam tetra horrendaque sint. Daemones ipsos , non eorum signa esse credas . Hisce interrogationibus Xauerius haud ignarus sermonem a commodandam auditoribus, non tam subtiliter, quam apposite ad eorum ingenia ita respondit, Vt nemo prorsus ex tanto numero contra quidquam hiscere auderet . Urgenti deinde Xauerio ut Christianam religionem , satis eis probatam, susciperent, enimuero vereri se aiebant hominum sermones, rerum necessaria rum inopiam , visae ratione mutata . Itaque miseri cum eis pudor salute potior esset, neglecta lace, quam dispicere coeperant, obstinati hae serant in tenebris. Et quanquam Brachmanum ut diximus in sapientia inter Indos eminet', tamen
unus omnino inuentus est,tanto nomine non in
dignus homo e schola & ex celebri Indiae Academia , qui Xauerio pro familiaritate, quaedam illius Academiae mysteria enuntiauit:vnu esse Deu
154쪽
mundi conditorem , quem in caelo regnantem 1 mortalibus coli oporteret. Octauum quemque diem nos Dominicum appellamus festum agendum esse. Venturum tempus cum unam omnes sequerentur religione. Huic Christianae fidei mysteria inuice exquirenti Franciscussalutare illam, Christi voce Qui crediderit & baptizatus suerit saluus erit, pluribus explicauit. Quibus ille verbis simul cum explanatione in libellum relatis, eum rogauit ut se certis conditionibus baptitarer. At Xauerius nec aequas nec honestas conditiones auexsatus,baprasino supersededum censuit. Demum hominem dimisit monitum vi mysterium illud de uno Deo colendo, in vulgus ederet confidens se aggregatum iri Christianis, atq;l huius digressiis haud nullam iuuandae rei Christianae spem dedit: Verum Brachmanae alterius adolescentis lettior non spes solum,sed etia euentus suit.Is optima indole ac moribus a Francisco Trachmana institutus baptizatusq; eode auctore munus CD bstinatur techismi pueris tradendi suscepit: Christo sibi e G 'MC Darmonis quoque schola disciplinae suae Magistros diligente . per idem tempus Deus quam 'sbi cordi esset Xauerius , haud dubio indicio declarauit. Dynastam Ethnicum certis de cau illissis p .ss adibat , qui ut erat inhumanus ac barbarus, Et buirutra sanctitate insignem aspernatus non mi diuinitinus rustice quam comumeliose Venientem do uindicata .mo sua exclusit:&simul irridens adiecit,si quando ipse Christianorum adiret hemplum, se inur,cem excluderet. Francisci iniuria per eos qui adsuerant vulgata,nemine minus, qua ipsum cui illata fuerat,irritavit. Enimuero indignu facinus
155쪽
quo cuncta velut igne torrentur. Hanc tamen tantam caeli locique intemperiem pari ciborum, - medicamentorumque inopi iunctam , inuicta Xauerit virtus vltro subiit, auidior scilicet animorum , quam caete ri margaritarum. Enimuero pretium est operς quae deinceps exposituri sumus rabis es Xa de immenso infinitoque Xauerit lavre, maxi- κενὴ infini- mis aerumnis, omniumque rerum inopia in Co-
pmorinensi promontorio, cognoscere eos, qui vel modicis laboribus, & incommodis perfuncti placent, indulgentque si hi, perinde quasi Chrissti nomine extrema perpessi. Nimirum veli menter nos nostri pudeat, pigeatque si nostros labores cum Francisco conseramus in Comorinensi Christi vinea laborante. Habitabatur lon- issimus ille tractus piscatorum. partim Vicis , partim oppidis ad XXX. Horum X X. erant Christianorum , in quibus praeter XX. Neophytorum millia Christianis prςceptis imbuenda , complures supererant baptizandi vel infantes , vel adulti ir luctandum s*pe non magis cum ardore solis, quam cum arena: feruido littore non tantum fallente , sed etiam exurente vestiagia. At Franciscus ad omnia interritus tam d xam prouinciam maiore etiam animi robore sa-stinuit, quam suscepit. Namque unus multorum Sacerdotum animos ac vires gerens contempto solis ardore continenter circum illius orς maritimς vicos &oppida pedibus si pe nudis sutique post detritas usu ocreas in seruida arena cursare et infantes ac pueros, cqterosque quotidie ad Christi fidem accedetes baptismo abluere: Idolorum secrificia miris artibus impedire. sponsos ac sponsis rite in matrimonio collocare: omnes pro cuiusque
156쪽
ia te intelligentia, catecitisino erudite institie quam fraemias sudore pene perpetuo fuens Nec veto suumipse corpus in tantis laboribus indulgenter habuit. Solenne illi suit cubare humi, Oritam gentisi more πZa victitare, eaq; exigua, &scili H cetmala odita,utpote quam sibi ipse in summis occupationibus coqueret. Adoryzana admodum raro piste, aut lac a Neophytis Ethnicisue ultro allatum adhibebat. Multis etiam ac grauibus molasti; s,quas peregrino homini locorum insoletia,irerumque omnium inopia necessario offerebant, defungebatur . Et caetera quidem incommoda haud ferebat aestre, sed patrii ipsorum sermonis inscitia uehementer curam eius intenderat. Nam incolae interrogati de rebus ad Christi religionem 'legemque pertinentibus id modo re- φ : His spondebanp, se esse Christianos . octauod L .sitariae lingua i omnino rudes essent, Christi - , norum institutat, ac praecepta cognoscere net
quiuisis A , Deduxerat quidem secum Fran ciscas alumnos Goani Collegii duos iam adul- 'tos , dc . Malauarici sernuinas ,. quo illa gens utitur, Lusitanique non ignaroset: Sed puero Hrum & idiotarum institutionem pen interpretem , ct tard m & minuL essicacem expertus ,
maluid eos magistros habere quam interpretes Madeo incenia erat cupido Ia .rueletitatis so
lum ire docendois ded etiam sedulitatis , ' Itaque ab ijs , quos diximus: Christianae disciplinnae capita in Malauaracam linguam celeriter uertendaacurauit . Inde homo id aetatis in Christi gratiam uelut repuerascens illa quam- 'I' primum ediscere: , mox tintinnabulo pueror in gregeS., ac uirorum cogens vicos obire, G unum in
157쪽
unum in locum coactis illa quae dixi eapitaincit care. Magistri ardor discendi alacritatem discis ipulis attulit.Omnia quae trad ebantur, rudes pue- tri unius mensis spatio memoriae bellissime com- h. mendarunt,ut nec Franciscum industilae suae,nec sium puὸ . i Os asuduitatis pinniteret.Tanta porro eos cepejum a dis, rat discendi cupido,Vt ab illo alias ex aliis p ca- fAfeod . tiones ediscendas liabinde flagitarent, adeo obstinate ut pene odiose interpellarent etiam diui- ω
ni pensum officii persoluentem: neque finem ul- elum facerent instandi;donec illorum postulatis hsatisfacturum promitteret.Xauerius ςrgo ubi ini eria ex sententia succedere animaduertit, paucorum emolumento minime contentus , rationem.
Pu ris utia inijt iuuandi quamplurimos. Vt ea institutio la- rur ad Pa- tius pateret,pueris praecipit, uti suos quisque pa- ῆrentum rentes, cognatos, domesticos vicinQsque omnes . haliorum in- paulatim docerent eadem illa, quae ipsi in scholas iturion m. didicissent. Ita pueri e discipulis repente docto' i res facti rem christianam haud sane mediocriter cadiuuerunt. Nec uero Xauerius hisce adiutoriabus utens quicquam de labore remisi suo. Die bus Dominicis in magno puerorum, mulierum, iac uirorum coetu, orsus ab symbolo Apostolorum breuiter duodecim fidei capita ac praeceptae De- calogi, alia alio explicabat tempore. Audiebatur
attente ac diligenter, obstupescentibus non modo Christianis; sed etiam Ethnicis,qui freque Chri ana tes conueniebant, demirantes Christianam le-
Ethni- σem adeo consentaneam & congruentem esse a asstrum turi cioni. Ceterum Xauetius haud ignarus in diui- '
ρ ςρα - nis rebus recte tradendis plus diuinam uim uitar δερ quam humanam industriam, ad singula sy boli ac decalogi capita ipse apposito carmine praeibat: -
158쪽
praeibat:quo carmine opem separatim a Christocta B.Maria peterent,ad illa ipsa siue credenda ,sue exsequenda; illudq; subinde pronunciabat, si illa quae tum peterent de fide ac lege Christiana seruanda, a Deo impetrassent,deinceps mul to plura ac maiora diuinitas accepturos, quam ipsi taciti auderent optare . Eadem autem Opera & Neophytos instituebat, & imbuebat Cato .chumenos; ad suos utique quia magis periclita . bantur, plus etiam curet atque operae derivabat. Tantus uero numerus erat Christiana sacra capes Totos pararsentium vicos enim totos singulis diebus non se singulis di mel expiauit in ut inter baptizandum, manibus bus bHς brachusque defatigatis, tape langueret: S pe r Getiam talium rerum inculcatio docentem frange 'bat, adeo ut uox pariter uire', deficerent.No ta Virtu ωθε me illius uirtus laxamentum laboris, sed nouam materiam quaerebat bene merendi. Nullo labore aut corpus fatigari, aut animum uinci posse diceres. Plures quotidie infantes undique conquisitos rite sacra lustrabat aqua. Ptaecipue uero teneram aetatem ad religionem informare stude- 'bat', haud ignarus plurimum momenti esse in puerorum institutione, utpote quos provideret a primae aetatis consormatione longe meliores parentibus euasuros. Habebat eius rei argumenta & multa & illustria. Etenim Neophyros pueros cernebat Christianae doctrinae perdiscendae cupidos, non auidius arripere ipsos explicata, i iquam aliis tradere: ab Idolorum cultu, omniq; superstitionum genere adeo abhorrere, ut parentes ipsos in hoc genere peccantes, nec ipsi repre- hendere vererentur, & ad Franciscum protinus deserrent. Nec ille accensis puerorum studi
159쪽
deerat; sed ad facinus vindicandum &dux eis erat & comes . Si quando tale aliquid illorum indicio enunciatum esset, propere contracta puerorum manu contendebat ad eam domum, quae tantum admiserat nefas: extemplo uelut signo dato,, inuadebat lararium: Tum pueri facto impetu pro se quisque Deorum simulacra comminuere , consputare, conculcare pedibus, O . nibus contumelijs onerare, Diaboli cultum in ludibrium uertente Xauerio.
- , i Adultis miraculis per se ac pueros editis, tradem obiri Christianae doctrina ricarios sibisub- ,
T. ID AGIS, qui primi occurrerant satis Cate - chismo eruditis, Tutuchurinum oppidum pe. tens ad ignobilem Ethnicorum pagum diue itit, qui contempto proximo accolarum exemplo Christi aspernabantur fidem. Instanti Francisco 'ut uniuersae orς Piscariae auctoritatem sequerentur,id sibi per Regem suum fas esse omnes paria rabnuebant;non ta vere,quam obstinate superstitioni honestum obsequii titulum praeserentes. Incerto consilij Xauerio egregiam rei benegerendς occasonem diuina prouidentia obtulit. Per id tempus inibi mulier quaedam honesta tertium iam diem periclitabatur difficultate partus: Nihil illa desperatius. Iam surdae inanium De i. xum aures frustra pro illius salute pulsatae conii gem eius cognatoique fatigauerant, cum Franciscus re comperta, Deo fretus eo cum interpretqn currit, spem aliquam opis ostendens. Mox lamesticolum permissu agne cum illa , ut d sperata et
160쪽
sperata corporis calute, animae consuleret; & suemul nostrae fidei capita breuiter explicare coepit. Quibus cum mulier diuinitas tacta assentiretur, percontatur ex ea Xauerius, uelitne fieri Christiana,& libenter quidem inquit illa. Tum Franciscus Euangelio recitato, moribu dam seminam rite baptizat mirum dictit.baptismus ita facilem illi partum praestitit, ut protinus innoxia foetum effunderet. Laetus euentu Franciscus primum modo natum infantem, domesticos deinde omnes baptismo lustrat non minus miraculo attonitos, quam i titia gestientes. Factum tam admirabile tamque testatum celeriteri ut fieri solet sima vulgauit. Xauerius ergo populi animos stupore perculsos urgendos ratus, pagi prim ribus instare ut suscipere ne dubitarend religionem, cuius documentum recens tam euidens ha
berent. Negare illi primo id se Regis sui inius
su esse factitros; deinde potestate a Regio procaratore facta, omnes sere cum sua quisque familia, Christianis initiati sacris. Primores baptizati ceteros omnes suo exemplo incit3runt. Ita Papus uniuersus ad Christi fidem accessit. Inde Franciscus Punicale oppidum idest sane se quens prosectus benigne aNeophytis excipitur. Confestim infantibus suo instituto baptizatis, populum ac pueros catechisimo imbuere institit. Eo grassabatur tu in oppido lues Iraq; permulti quotidie ad eum conueniebant undiq, rogatu, ut ipseru tecta adiret, stiper affectos Deu rite precaturus:plares quoq; grauiter laborates,qui deprecatores nullos haberet,ipsimet ut poterat,ad illum eade ob causa obrepebat. Comouebatur scilicet uerius tum insita misericordia tum miserabili Mulier periclitam di