장음표시 사용
391쪽
que, depostisque Ecclesve partibus fuerit pariter saluti suturus . Quippe siue Praepositus Gene
ralis, siue Praepositi adiutor,contactas fuere si nationes per Socios curandi non prius finem feci Gset,quam illum aut curanda gen aut vita ipsa deficeret. Incredibile dicti est,quautopere ille fuerit in mortalium salutem intentus . Malacae qui A.
dem & alibi consessionibus audiendis, reconciliandis dissidentibus, aegris subleuand3s,ceterisse . que pietatis o sinciis assiduam dabat opera, adeo P si imulis cibi ac potionis oblitus,ut saepe biduum, tridusi- G ue traduceret ieiunus . sentires eum talibus mi- '' 'nistris diuinoq; obsequio pasci. Nec vero Xauerit caritas ita ciuitates gentesq; totas adiuvabat, ut singulos negligeret homines,quamuis pertinaces& obstinatos . Tertiate decedens ex maximo Z.lis, Ternatinorum numero dutaxat reliquerat duos quibus detrahere nequiuerat pellices. Amboi, nam igitur reuersus misericordia indignationis locum occupante ) litteras ad Ternatinum amicum dedit, rogans ut duos illos suis verbis quam bellissime salutatos commonefaceret, si quando in animum tandem induxerint , e flagitiorum caeno emergere, confestim se illuc aduola iturum; interim nunquam cessaturum eorum s lutem a Deo communi parente deprecari. Mala
cae verb cum identidem verba faceret ad popu' λαν luna,audiebatur interdum ab Iudaeo erudito illo is λια quidem, sed squod illius gentis vitium propriu iest) pervicaci, nec minus Xauerij irrisore, quam veritatis. Is viiijs simul & erroribus implicatus obstinate obstabat Euangelio , eiusque autoritas caeteros Iudaeos 1 Christi fide deterrebat.
Hunc igitur Franciscus omni obsequio demuru
392쪽
cens,&comiter apud eum caenitans adeo flexit, ut in contrarium mutatus, e pertinaci Iudaeo probus ac pius fieret Christianus . Haec porro proximorum caritas haud fortior,quam solertior suit. Canonorium arx est Lusitanorum, portu celobris inter Goam, & Cocinum interiecta . Hunc Mira fierin portum petens ex itinere Xauerius, quendam intia in flecte ipsa naui ad consessionem peccatorum perduce- dii obsim - re frustra conatus, incaepto paulisper destitit, utri .ra se re securum ex improuiso adoriretur. Namque ille ' ρη cum urgeretur acrius, obstinato ad negadum animo confirmarat iureiurando, se numquam omnino id esse facturum. Franciscus ergo ubi in terra descensum est, statuit in exitiali morbo, ultima experiri auxilia. Itaque aliud se iam agere simulans, pervicacem hominem comiter per speciem animi relaxandi, in saltum svi regionis natura fert) frequentibus palmis consitum ducit. Vt in locum ab arbitris remotum ventum est, subito deposita veste , tergoque nudato, procumbit ingenua mox stupente illo, & quid tandem rerum tanto impetu acturus esset, expectante; flagrum depromit aculeis serreis sane asperu; atq; in eius conspectu tergum suum strenue diverberans,exclamat se eius causa id quicquid esset supplicii subire, ut caueste ab eo auertat iram; Inter haec palmetum resonabat ictibus plagarum: spectatorii, Ie stupens, & attonito similis Francisci cruore respergebatur.Ergo admiratione in misericordiam versa, statim ad pedes Xauerij prouolutus, rogat alienam culpam suo tergo luere desistat: se para- . tum esse sua aliquando expiare peccata. Itaq; Muerius victoria laetus extemplo induit vestem,eiusq; consessione nudita, perditum hominem in viam
393쪽
via ac spem salutis reducit. In aegra verbac prope deposita Malacensi ciuitate curanda, haud paulo . plus & prudentiae adhibuit, & industriae. Etenim
cum animaduerteret Malacensita animos usque eo flagitioru senio ac tabe confectos, ut remedia unditus repudiarent,medicus animoru eximius . nova ac salutarem imjt medendi rationem. Mira omnibus
illos dissimulatione adortus inserebat se militu omniast, μι lasciuientium circulis, ludetibus de industria su- omne perueniebat, se illorum lusibus & consuetudine Iist ructis et
delectari simulans. si quis eius interuentu vere cundiaque desisteret a iusta; comiter eu ad vitς hi Iaritatem reuocabat; se quoq; talis oblectationis studio teneri; milites utiq; monachoru ritu viue--re non debere: Si nulla intercederet iniuria diuini nominis, satius esse ludere ac iocari,qua detrahere de aliis, aut quid pia patrare flagitii. Inde cocii latis comitate animis, per omne obsequiu inquam maxime familiare usum insinuare se, ut arcanos illoru eliceret sensus morbis q. demum per occasione mederetur. Vltro etiam alijs pellicum amore implicatis ad prandiu aut cς nam condicere super mensam familiari sermone illato, probare apposita sercula; de famula, quae illa tam scite condidisset, percontari; rogitare hospite, ut eam accerseret;collaudatamq; de solertia in cibis condiendis, dimittere, sat habes in praesentia, via sibi ad destinata fecisse. Si cui grauis conuiua suturus erat, ex improuiso instabat, ut sibi eius tecta inspicere liceret; introductus mira comitate deuinciebat hospitem .dissimulatoq; cosilio velut sera vestigas nullum omittebat angulum, que non
perlustraret oculis. si in hospitis incidisset pellice, in qu qna illa mulier, cuius ess et, sciscitabatur; se
394쪽
que omnia quς videret. probare simulabar,occasione rei bene geredae captania Adeo aute omnia omnibus fiebat,ut inter milites miles,inter mercatores mercator esse videretur. Quocirca non
modo Lusitani,veru eorum etin pellices ipsae propter singulare eius comitale,illum hospite, illum Conuiuam expetebat, quid tande moliretur ignarae. At Xauerius ubi se totu in illorum insinuaraetfamiliaritate,tum vero dissimulanter affectis animis mederi aggrediebatur; Si utiem nactus erat
formosae ancillae amore captu, huic muliere com-; mendare. eam vero propter egregia sormam atq-
indolem, digna quae pudica foret, digna quae honesto alicui nuberet viro. Inde percontari ex hospite, cur si unice illam amaret, cu utriusque dedecore pernicieq; cocubinam, quam honeste,sancteque coniuge habere mallet. ita mali causa in remediu versa,flagitia mutabat nuptiis. Sin autemulier deformis erat, rogitabat hospitem . satis ne sanus esset, qui adeo deformem famulam in delitiis haberer, propter quam in Lusitanorum incurreret sermones, irrisionesque t Quin potius se dignam coniugem quaereret i si vellet, se ei virginem forma ac virtute pr stantem in m trimonium daturum, ut simul ipse a libidinis mergeret coeno,i3c orbae virginis pudicitiae consilleret. Id illi magno utique honori item ut alijs
fuisset squos nominabat) fiaturam. Alios porro
minus ad nuptias expeditos, Quod multarum ancillarum amoribus irretiti tenerentur, alia adoriebatur via .Quaerebat primum cur tandem d
mi suς tantum alerent ancillarum, quς nullum pene usiam haberent alium, nisi ut dominorum
talutem c rem familiarem perderent ;domesti- cum
395쪽
cum otium contentionibus rixisque turbarent pQuod si omnes dimittere aut n5 possent, ut nollent, magnopere monebat, ut certe Una aliquam missam facerent. Inde ad eosdem intermissis ali quot diebus reuersus,amice instabat,ut alteram, deinceps ut reliquas omnes dimitterent, praeter evnam. Minus quippe inuisos esse Deo, ac facilius veniamimpetrare unius mulieris,qua multarum amore implicatos. Demum noua nactus occasio
nem, urgebat ut illa ipsa, qua libido sibi relj qua
fecerat, dimissa aut in matrimoniu ducta, caelestem aliquando iram placarent.Ita paulatim per ditos homines, demptis omnibus peccandi ille-aeebris, ad honestatis salutisque viam reuocabat . Fuit autem hoc propriu ac perpetuum Xaueri O , ut facinorosissim cuiusque familiaritatem ambia et maxime ,ratus periclitantibus potissimum pus esse medico,medicinaque . Nec prius eos dimittebat qua ad sanitatem perduceret mentis .
Illud vero summς semper curet Francisco fuit, Vit
ssiis ac sociorum exemplis omnes ad virtute pie - . talemq; accenderentur,offenderetur nemo. Nec
aliud magis soci js aliquo ituris solitus erat incul Rom. I 2.m , quam ut Providerent bona cora Deo &om mantoperanibus hominibus,certa etiam hac de re prccepta vitarit δεμ abeuntihus tradita, identidem per litteras in me pro moriam redigebat. Quod si quid a quopia omn- im ηm diam esset piam, adeo angebatur animosi ut in euquadraret illud Apostoli, Quas scandalizatar,& 2. Cor. Ir. Ego non uror Z Quocirca Gaspari Goani CollegibRectori plane mandauit per litteras,ut quicumque e Societate offensioni publice foret, eum dimitteret omnino: dimissumque nullo modo reciperet, grauiore famae Societatis , quam cuiusuis -... i Y a socii
396쪽
socij iacturam ratus. In quo illam quotidia
no usu coprobatam usurpabat uocem Apostoli. Modicum sermetum totam massam corrumpit.
Ceterum ubi offensum esset, ibi censebat satisfieri oportere, ut praesens satisfactio offensbs san - Tet animos.Nec offensis modo,sed etiam insensis satisfaciendum putabat. Cocini ut supra demostrauimusὶ cum sodales quosdam, qui Societati IE S V templum concesserant, Patribus infesti res esse cognouisset;ipsemet, maxima honestissis morum hominum frequentia, prostratus claues templi ante eorum posuit pedes: Eaque demissione infensos animos penitus mitigauit. Illadis autem habebat in ore,se quicquid diuitiaru quicnu proximo opum-in terris,bono Societatis nomis rum cura. ni posthabere: utique cum Deus piis hominibus sua CGmmoda prae communi religionis existim tione contemnentibus, meliores diuturnioresq; redderet opes,quam quibus sui uiris, atque utili ratis retinentes,cum existimationis detrimento, iacturaque fruerentur. Quocirca litteris ad socios datis. illud solitus erat adscribere, sibi in dicum fructum sine offensione , quam ingentem cum aliqua offensione esse potiorem.exigua quippe segetem animorum sine offensionibus, uelut sine noxijs herbis crescere ac permanere: at qua uis magnam sementem offensionibus, quasi insemicis herbis,oppressam extenuari & evanescere. Atque haec multo etiam impensius seruabat ipse, quam alijs praecipiebat, exemplis utique quam
397쪽
p. XIIII, es ἰAD salutem porro hominum procuranda ueIplurimum valebat grauitati iuncta comitas; quae virtutes specie dispares ita in illo copulaba, tur,ut neutra quicqua detrahente de alterius uiidem & grauissimus esset & suauissimus. Quipp incredibilis quaedam in Xauerio , ut supra ostendi, comitas ex vultu,gestu,sei mone, cometudine facile eminebat,quae a natura Insita, a Deo cumulata que uis facile caperer, teneretq; . Mira in ore hilaritas in congressia facilitas, in consuetudine pectus
usuque suauitas. Aspectus adeo iucudus; Vt a gris x. . solatium, valentibus laetitiam afferret. Itaque saepe usu uenit, ut multi sociorum nulla alia de causa ista viserent eum, nisi ut celesti illo aspectu exhilarati ad beatae vitae studium , illius eximiae alacritatis,
ardorisque cogitatione accenderentur. Nuquam enim tristes aut languentes ab eo recedebat, quoties haurire potuerant ipsius alacritatem, & tanti animi spiritum . Eximia vero vultus ac sermonis iucunditas honos iuxta ac malos. Sumos aeque es infimos pelliciebat. acleoque cuctorum rene har an Imos ut eos quocunque liberet, impelleret: nihil a quoquam postularet quamuis magnuarduumq, cuius no facili negorio fieret compos . Ceterum hanc comitate modet batur par grauitas,ut in summa consuetudinis.iucunditate , omnia tum dicta tum facta redolerent sanctitatem. Cuius quidem tanta erat apud omnes Opinio, ut
quamquam vulgo cum flagitiosissimis hominibus perfamiliati ter veraretur,nihil tame turpissim
398쪽
xu hominu consuetudoXaueri, pollueret nome, constanti sanctimoniae fama suspiciones hominu non solum sermones arcente.Nec vero illi,si quado res posceret, grauitatis aculeus , seueritas defuit. Namque acerrimus vindex praecipue comtumaciae fuit. Porro in Comorino promontorio cum cognoscet Idolum a Neophyto quodam ense consecratum, enimueto tanti facinoris indi-igni late commotus,protinus sacrilegis tectis inistci iussit ignem,ut paenet magnitudo ceteros a tam inefario absterreret scelere. Multis honestis viris
supplici j grauitatem deprecatibus hoc solummodo permisit, ut rem familiarem domo liceret es- ferre.do Im ipsam sacrilegij receptaculum, omnino incindio absumi voluit.
EM prudentia, ct praecepta Paulo Mari Congiq
IA M ceterarum moderatrix virtutum prudentia, non modo in conciliandorum conuertendorumque hominum solertia,quae passim in tota Francisci emicat vita,verum etiam in propagatione religionis & administratione Societatis enituit . Quippe satis gnarus nihil aeque obstare Christianae fidei, ac vitia, prauaque exempla im proborum Christianorum,non prius ad ethnicos religione imbuendos accessit, quam lapsos veterum Christianotum restituit mores. Neophytos autem ingenti labore ac patietia Christo partos ipse primum maxima. assiduitate coluit ; inde s cijs aliis, idoneisque hominibus excolendos tr didit . Socios porro ipsos nulla in loca misit unquam, nisi atrie abse lustrata .: Quos vero mi ite f bat
399쪽
bat,aduersus omnia incommoda, salutaribus ac proprijs armabat monitis, rudes imperitosque rerum edocen quae ipse longo usu, diuinoque instinctu didicerat. Et quoniam in iis quae dixi praeceptis, vel maxime Francisci elucet prudentia , haud salubrior illorum hominum magistra , qua
aliorum , operae pretium me facturum censui , si magnam exponerem partem elus monitorum:
quippe quae non magis illum admirabilem, quanos providos facere queant. Paulo igitur Goanteollegi, Rectori constituto haec praecepta disce
dens reliquit. . Omnium primum te oro, quaesoq; , Ut pro tua erga Deum caritate , obseruantiaque in Parente nostrum Ignatium, Societatemque IE S V vniuersam, Patres, fratresque omnes siue ex Lusitam a venietes,sitie tota India sparsos, benigne modesteque accipias, tractesque. Equidem de sociorum omnium virtute eam habeo opinionem , ut quantum coniectare potui) nequaquam existimem eos egere Rectore; ramen ut nec aliis cle- sit obediendi materia, Sc recte atque ordine res administrentur, placet e sse unum aliquem,cui me absente obtemperent caeteri. Proinde tua submitsi one,prudentia, sapientiaque fretus cunctis sociis te praeficiendum censul,Vc omneS, qui extra Goam sunt e Societate pareant tibi, quoad se Iiud statuatur. Antonius Gomes praeerir Goano collegio, vectigalia exiget, atque in res necessarias suo impendet arbitrio . Harum rerum summa ei a me potestas permissa: quocirca tuam auroritatem neutiquam Interpones . Si quid secus visum erit, consilio eum reges possus quam imperio. Iterum in oro quaesoque vehementer, Ut pro
400쪽
,, obedientia quain P. Ignatio debes, intentius cari ueas , ne qua fiorte res inter te & Antonium Go- ,, mem serat discordiam; neu domesticis alienisue ,, materiam aliquam praebeat sermonum contraq,ri omni ope tendas , ut perpetuo concordibus remes geratis animis , studiisque. Si quando socij C
is morinenses ceteriue, qui in Christi vinea elab M rant, rem aliquam abs te petierint ad animorum,; salutem quoquomodo pertinentem, sedulo eis, is atque impense curabis . Quoties vero ad miseis ros illos maximis aerumnis oppressos das litteras caue quicquam durius scribas, quod offendereis queat amictos: Ceterum strenue Dei causa la- , , borantibus res necessarias impigre benigneqris submittes, maxime verb Comorinensibus & Ma,, lucensibus, qui grauissimam serentes cruce, por- ,, tant pondus diei & aestus. Itaque eis non modo,, animarum, sed etia corporu subsidia ad animos , , pertinentia enixe simul ac tempestiue submini-
, , strabis. Quod si quis eoru colligendi causa Goa, , receperit se; haud secus qua te illim; dignum est, ,, excipies fouebisque. Idq; ego tibi Dei, & P. Igna,, iij nomine mando ac praecipio Ad haec oro te mi,, frater, ut quotidie in virtutibus procedas, atque is omnibus omnium virtutum exemplum sis , uti,, adhuc fuisti;crebroq; in Iaponia litteras des quae ,, me sigillatim edoceant de tuis domesticorumq, ,, rationibus,& scilicet de amore, &coucoidia i is ter te & Antoni u Gome, ceterosq; QTOS,deq. nuri mero & facultatibus vel humanas,vel diuinis Pa,, trum deinceps aduectoru e Lusitania. Id omninois his in anno facies, Aprili mense,atq; Septembri., , Ac de singulis Patribus fratribusque toga India ,, sparsis,quae me scire velle arbitraris, per dome-