장음표시 사용
111쪽
busdam uerbis quaedam similitudo non ton assctanda, quaan illae superiores,sed tamen adhibe da nonnumquam . ialterum genus huiusinodi: D
mus operam ad irites, ne omnino P. C. circum seripti putentur. Haec annominatio accedit magis ad similitudinem , quam illa supcijor ,sed in
nus , quam illae supcriores propterea quod non si bun additae ,sed uno tempore demptae quoque si terae sunt. Tertium genus est, quod uersatur iucassum commutatione, aut unius aut plurium no , minum : unius nominis , hoc modo : Alexander Macedo sum, no labore animi ad uirtutes a pueritia confirmauit. Alexandri uirtutes per orbem ternae cum laude et gloria vulgatae sunt. Alexandro si uita data longior esset , trans Oceanum M cedonum gloria transuo et spei. Alexandrum omines maxime metuerunt , item plurimum dilexerunt. Varie hic unum nomen in commutatione casuum uolutatum G. Plura nomina, casibus commutatis , hoc modo facient annomination m : Ti. Gra chum , remp. administrantem , indigna prohibuit nex diutius in ea commorari. C. Graccho sim
liter occasio oblata est , quae reip. uirum amantissiamumhubito desinu ciuitatis eripuit. Saturninum , de captum malorum perfidia per scelus uita priua sit. Tuus , o Drusi ,sanguis domesticos parietes. vultum parentis aspersit. Sulpicio , cui paullo cute omnia concedebant, eum breui spatio non modo uiuere ,Ad esiam sepeliri prohibuerunt. Haec tria
112쪽
L I E E R ' V A R T v s. 1' tria genera proxima exornatio; iam, quorum unum
in similiter cadentibus, alterum in similiter de L. nentibus uerbis, tertium in annominationibus p stum est, perraro sumendas ni cum in ueritate d cemus: propterea quod non haec videntur reperiri possie fine elaboratione o consumptione operae . Eiusmodi aatem nudia ad deIedlationem , quam ad ueritatem videntur accommodatiora . mare fides edi grauitas,'seueritas oratoria minuitur his exornationibus frequenter collocatis eo non
modo tollitur auctoritas dicendi, sid ossenditur quoque in eis odi oratione auditor : propterea quod est in his lepos, finiuitas , non dignitas,nesiue pulchritudo . quare quae sunt ampla pulchra, diu placere possint: quae lapida cin conis cinna , cito facietate asciunt aurium sensim fa, si dissi simum. V zo modo igitur ,si crebro his generibus utemur, puerili uidebitnur elocutione de lectari: ita, si , ramo has interseremlis mornati nes , O in causa tota varie dispergemus, comin de luminibus distinctis illastrabimus orationem . Subiectio est, cum interrogamos aduersarios , aut
quaerimus ipsi , quid ab illis , aut quid contra nos dici possit: deinde subjciemus id, quod dici oportet, aret quod non oportet, aut nobis adluxuento si turum sit, aut offuturum illis e contrario, hoc modo : aero igitur unde iste tam pecuniosius sit factus . Amplum pati imonium relictum est e at Fatris bona venierunt. Hereditas aliqua obuenit
113쪽
non potest dicit sed etiam a necesseri' omnibus exheredatus est. Praemii aliquod eae lite aut iudicio cepit e non modo id non fecit, sed etiam insu
per ipse grandi sponsione uictus est. Ergo, si his
rationibus locupletatus non es , sicut omnes uid tis , aut i ii domi nascitur aurum , aut undelici tum non est pecunias accepit. Item: Saepe iudices animaduerti , multos aliqua ex honesta re, quam
ne inimici quidem criminari possint, sibi praemdium petere , quorum nihil potes aduersarius facere . Nam utrum ad patris eius uirilitem confugiet in at et uos iurati capite damnastis. An ad suam reuertetur antiquam uitam alicubi bonise tracta tam ' non . na hic quidem ante oculos I ilros quo modo uixerit , scitis omnes. cognatos suos enumerabit quibus uos conueniat comm
ueri/athi quid in nulli sunt. Amicos proferet e at nemo es, qui sibi non putet turpe , istius micum nominari. Item: Credo inimicum, quem nocentem putabas , in iudicium adduxisti in non : nam in i mnatum necarii. Leges, quae id faccre prohibent, veritus es 'at ne scriptas quid G iudica i . Cum GUete ueteris amicitiae commoneficeret , comm tus es ' at nihilo minus, sed ctiamsi dissus occidisti. Q id ἰ cum tibi pueri ad pedes' volutarent r , misericordia motus es' at eorum patrem cra deli imesepultura quoque prohibuisti. mi tum inest acrimoniae est grauitatis in hac exornationc: propterea quod cum quae tum cst quid πω teat , sub c
114쪽
LI E ER A R Υ v s. so ιν id non esse odium. ulare facillime fit, ut au- atur indignitas negotis. Ex eodem genere, ut ad nostram quoque personam referamus subiectionem,sci I am quid me facere conueniret,cum a tota Gadiorum multitudine circumsideret in au dimicarem qat cum parua manu tum prodiremus ocum quoque inimicissimum habeba us. Sederem tu castris at neque subsedium, quod exspectarem, babebamus , neque erat quo uitam produceremus . Cosra relin querem ' at obsidebamur. Vitam militum neglige uidebar eos accepisse condicione, ut, quoad possem, incolumes patriae et parentibus conservarem . Hostilum condicionem repudiarem l at salus antiquior est militum, quam impedimentorum. Huiusnodi consequuntur identidem subi . Cliones, ut ex omnibus ἐlendi uideatur, nihil potius, quam quod factum i faciundum fuisse. Gradatio est, in qua non ante ad conseqliens uerbum descenditur, quam ad superius conscensum est, hoc modo: quae reliqua stes manet libertatis ,si istis, O quod libet, licet: et, quod licet, possunt i et , quod possunt, audent i et, quod audent , Iaciunt: et quod faciunt, uobis molesum non est ' Item 'nsensi hoc, et non suasi: neque suasi, et non ipsistatim
facere coepi: neque facere coepi,et non perfeci: ne que perfici, O non probaui. Item: Africano i dustria uirtutem, uirtus gloriam , gloria aemulos comparauit. Item: Imperium Graeciae fuit penes
Athenises, Atheniensium potiti sunt Spartiatae , H Spartiatas
115쪽
Spartiatas superauere Thebant, Thebanos Macedones vicerunt , qui ad imperium Graeciae breui tempore adsunxerunt Asarn bcllosubactam. bet inse quendam leporem Dperioris cuiusque crebra repetitio licrbi, quae propria es huius ea orna tionis. Desinitio es, quae rei alicuius proprias amplectitur potistates breuiter et ab late, hoc modo: Maiestas reip. cst, in qua continetur dignitas et amplitudo ciuitatis . Item: Iniuriae sunt, quae aut pul atione corpus , aut conuicio aures, aut aliqua turpitudine uitam cuius iam uiolant. Item: Non
est ista diligenti sed auaritia: ideo quod diligentia
es accurata conseruatio Dorum, auaritia iniuriosi appetitio alienorum. Item: Von es ina fortitudo, d temeritas . propterea quod fortitudo est con-t ptio laboris et periculi cum ratione utilitatis ,
et cormpcusatione commodorum: temeritas in cum
inc Hiderata laborum perpissione gladiatoria periculorum susceptio. Haec igitur commoda putatur exornatio, quod omnem rei cuiuspiam uim et pol
statem ita dilucide proponit, et breuitem explicat, ut neque pluribus uerbis oportu se dici uideatur, neque lucidius potuisse dici putetur. Transitiois catur, quae, cum ostendit breuiter quod disium sit,
proponit item breui quod consequatur, hoc modo: In patriam cuiusnodi uerit, habetis: nunc, in parcni cs qualis creti terit, considerate. Item: Mea in sum beneficia cognoscitis: nunc,quo modo se m hi gratiam retulerit, accipite . Procit haec alia
116쪽
L I B E R A R T V s. st quantum ex o natio ad duas res: nam et, quid dixerit, com onet ad resiquum comparat audit
rem . Comectio est, quae tollit id, quod dictum est, et pro eo id, quod magis idoneum uidιtur, reponit,
hoc 'o od si iste suos hospites rogasset, ita o
inruisset modo,hoc facile misset. Ilcm: Nam postquam inli vicerunt, atque adeo itimsunt, eam quo Modo uictoriam appessim, quae uictoribus plus cal itatis,quam boni dederit t O uirtutis comes inuidia, quae bonos insequeris plerunque, atque adeo
insectaris. Commouetur hoc genere animus auiu toris . res enim communi lim bo elata, tantum modo LIIa uideatur: ea post ipsius oratoris correcti neni magis idonea fit pronunciatione. 2 On igitur Di ius e sp t, dicet aliquis,ab initio, praesertim cum scribas, ad optimum O lectismum uerbum deusniret es , cum non est stius , si commutatio uesebi id erit di monstratura , eiusmodi rem esse, ut, cum eam communi uesia appellaris, leuius dixi se uidearis; cum ab seditus uerbum accedas, insignior U Iacias . Vuod si continuo uenisses ad id
Derbum, nec rei, nec uerbi gratia animaduersesset. Occupatio rei, cum dicimus nos praeterire , aut non scire, aut nolle dicere id, quod tunc maxime dicimus, hoc modo: Nam de pueritia quia dem tua , quam tu omni intesmperantiae addixi-fi, dicerem,s hoc tempus idoneum putarem: nunc consulto relinquo. Et illud praetereo,quod rei militari te infrequentem tradidisti. Deinde, quod ini
117쪽
Tremum collocamus: primum, cpacro: Dedit rescit formae dignitas alit morbo, aut uetustater postremum sic: Aut morbo, aut vetustate formae dignitas deforsit. Ad festiuitatem disiunctio en cpposita. quare rarius utemur ea, ne satietatem patriat . Ad breuitatem coniunctio . quare saepira adhibenda est. Hae tres exornationes de simplici genere manant. Conduplicatio eri, cum ratione am: plificationis, aut commiserationis, eiusdem unius, aut plurium uerborum iteratio, hoc modo: T multus C. Gracchi tumultus domesticos'interi
nos comparat. Item: Commotus non es , cum tibi ter pedes a lexaretur, non es commotus. μTem: seunc etiam audes in borum conspectum uenire proditor pati lae, proditor inquam patriae uenire audes in horum conspectum ἰ uehementer auditorem commouet eiusdem redintegratio uerbi, Onulnus maius escit in contrario causae, quasi at quot telum saepius perueniant in eandem partem corporis . Interpretatio est, quae non iterans idem redintegrat uerbum ,sed id commutat, quod posit tum est, alio uerbo , quod idem ualeat, hoc modo rhemp. radisi us euertisti, ciuitatem funditus dei cisti . Item: Patrem nefarie uerberasti, parenti manussielerate intulisti. Dcesse est eius, qui audita Mimum commoueri, cumgrauitas prioris dicti renouatur interpretatione uerborum. Commutatio es, cum duae sententiae inter st dis repantes exransiectione ita esseruntur, ut a priore posterior
118쪽
contraria prioriproci tur , hoc modo: Esse ορον
tet ut uiuas, nsen uiuere ut edas. Item: Ea re po
mala non facio, Pia , cuiusmodi uolo, non pol rem; cumjmodi possium, nolo. Item e de illo dicuu-tur, dici non possunt: quae dici possunt, non dicun tur . Item: Si poema, loqMens pid Iura est: pictura, tacitum poema debet esse. Item: uviastultus es,leare taces et non ta En, quia taces, ea re stultus
es. PVon potest dici quin commodesset, cum contrariae tentiae troslatione uerba quoque conuer tantur. Plura subiecimus exempla, ni quoniam dissicile es bocgenus exornationis inuentu , diluci- duni esset, ut, cum bene esset intelle Iam, facilius in dicendo inueniretur. Termisso si, cum ostendimus in dicendo nos aliquam rem totam triae re concedere alicuius uoluntati, sic: moniam, 4mnibus rebus ereptis , flum mihi superes ani .mus O corpus, haec ipsa, quae mihi de mestis sola residia unt,uobis in ueneae condono potenati. vos me, quo pa Io uobis uidetur, ut ini atquctabulamini licebit impune: in me, quidquid libet,
statuite: dicite, atque obtemperabo. Hoc genus tametsi alias quoque nonnumquam tractandumen, tamen ad misericordiam com ouendam uehementissime est accommodatum. Dubitatio est, cum quaerere uidetur orator, utrum de duobus potius, aut
quid de plui ibus potissimum dicat, hoc modo: O fuit eo tempore plurimum reip.Consulum, uectu titiam ,sive malitiam dicere oportet, siue urru
119쪽
que Atem: Tu istud ausus es dicere homo omium mortalimne quaero quociam tedigno moribuy tris appestem nomine. Expeditio cst, rationibus 'co pluribus enumeratis . quibiis aliqua res aut ferri aut non fieri potuerit, ceterae tolluntur, una linquitur, quam nos intendimus , hoc modo: V
c se est, cum constet istum nostrum fundi et fuse , ostendas .e aut vacuom polytilis; aut usu tk-β cisse, aut emisse, aut herectate tibi venisse: Va cuum , cum ego adessemue posdere non pol isti: tuum Uufeci eetiam num non potes , emptio nutilaprofertur: hereditatetibi He uiuo mea pe via venire non potuitaelinquitur ergo,ut me uide meo fundo deieceris . haec exohiatio plurisnumiuvabit . contes Iuratis argumen tali es, sed non erit tam-qμ' tu plerisque, ut, cum uelimus, ea prismus uti. nam facere id non poterimus, nisi nobis ipsa negotij natura dabit facilitate. Dissolutio est,quae, coniunctionibus uerborum e medio sublatis, pars' bus'aratis effertur , hoc modo: Gere morem phrenti, pare cognatis, obsequere amicis, obtempera legibus . Item:Descende in integram defensi nem, noli, quidquam recusare , daseruos m quae Rionem Audeuerum inuenire. Hoc genus o acrimoniam habet iust, in Mehem ntissimum est orta breuitatem accommodatum. Praecisio est, cu
dictis quibusdam, reliquum, quod coeptuω est diseci , relinquitur in audientium iudicio , sic Mihi tecum par certatio non se ideo quodpopulas 'Mee nolo
120쪽
nolo dicere , ne cui forte arrogans uidear: te autem
sepe ignominia dignum putauit. Item: Tu ista nucaudes dicere, qui nuper alienae domui ψ non ausim dicere, ne, cum te digna dixero, me indignum quippiam dixissie uidear. His atrocior tacita su icio , quam diserta explanatio facta cf. Coclusio is, quae Breui argumentatione ex iis, quae ante dicta sunt, aut facta, conficit id, qν bd necillario consequatur, hoc modo:Quod si Danais datum eras oraculum no
posse capi Troiam sine P hiloctetae sagittis: bae autem nihil aliud fecerunt, nisi Alexandrum per-b cutemni: hunc extinguere, id nimirum sapi fuit
mm: quas iccirco non vage disperseus , sed asuperioribus separauimus, quod omnes in uno genera positae t. nam earum omnium hoc proprium est,
ni ab usitata uerborum potestate recedatur, atque in aliam rationem cum quadam uenustate oratio conferatur. De quibus exornationibus P, ominatio est prima : quae nos admonet, ut, cui rei nomen aut non set, aut satis idoneum non sit, eam nosinet .doneo uerbo nominemus, aut imitationis, aut mniscazionis caussa. I mitationis hoc modo, ut m iores rudere, O vagire voe mugire ,-murmu
ore, O billare appellauerunt. Significandae rei aussa ,sic: Posequam iste in re p. secit impetum, stagor ciuitatis in primis est auditus. Hoc genere raro utendum est, ne noui uerbi .ssiduitas odium pa