장음표시 사용
191쪽
ratas: Eos qui philo sephiae dent operaminon ambitrari deos et e. Similitudo autem in contrarijs, o paribus,oin iis rebus , quae Ab eandem cadunt . . rarione , maximς oectatur. In contrariis hoc modo: si iis , Di imprudentes laeserunt, ignomsii conuenit, iis, qui necessario profuerunt, haberi gratiam non oportet. Ex pari, sic: P sn ut locus me portu, nauibus esse non potest tutus: sicunt mus siue fide, stasilis amicis non potest esse. In iis rebus, quae Lb eandem rationem cadunt, hoc momo probabile consideratur: si odiis turpe
non est portorium locare, ne Hermacreonti quidem turpe est conducere. Haec tum uerasum hoc pactor moniam cicatrix est, fuit uulnus . Tum uerisim lia, hoc modos multus erat in calceis puluis,
itinere eumvenire oportebat. Omne autem, vicer . .
tas quassa in partes distribuimus, probatile quod
sumitur ad aTgumentationem, aut signum est, aut . . 'credibile, aut iudicatum,aut com amabile Signum
est, quod sub fessum aliquem cadit, O quiddam Agnificat, quod ex ipse prosidium uidetur, quod i aut ante fuerit, aut in ipsῖ negotio, aut post sit consecutum , O tamen indiget tδimonii, O graui .ris confirmationis , ut cruor ,fuga, pallor, puluis , O quae his sunt ilia. Crisibile est, quod me i .ucto te te raditoris opinione firmatur, hoc modo Nemo est, qui non liberos suos incolumes, σιω- , tos se cupiat. Iudicatum est res assensionei, aut au 'ctoritate , aut iudicio alicuius, aut aliquorumcom 3 probata.
192쪽
nobata. Id tribus in generibus flectatur , religiosio, coit uni, approbato. Religiosim est, quod iurati legibus iudicarunt. Comoline eri, quod mnes uulgo probarunt, O secuti sunt, huiusmodi : ut retalaribus natu as i rgatur , ut sypplicium misereatur. Approbatum est, quod homines, cum dubium cssiet, quale haberi oporteret ,sua constituerunt auctoritate, uelut Gracchi patris factum, quem populus R. ob id actum, quod insciente col- lcga in censura nihil gessi, post Cerasuram consili fecit. Comparabile aut est, quod in rebus d
uersiis, similem aliquam rationem continet. Eius sunt partes tres, imago, collatio, e. Templum. μ. mago cli oratio demonstrans corporum aut naturarum smilitudin m. Collatio est oratio ram cum re ex smilitudine conferens. Exemplum cst, quod rem auctoritate, aut casu alicuius hominis, aut negotii confirmat, aut infirmat. Horum exin pla descriptiones in praeceptis flocutionis c Inoscentur. Ac fons quid in colorinationis , ut facultas tulit, metus est , ncc minus dilucide, quam rei natu ferebat, de monstratus es. Vucmadmodum autem quaeque consitutio , O pars constitutionis, O omnis controuersia ,siue in ratione, e in scripto uersetur, tradiari di beat, es quae in quasqRe ai Inmentationes conueniant , ii gillario in secundo libro de unoquoque genere dic
Mus . . In praesentia tanthra modo xi, meros, ct m
193쪽
d p imus: mst deseripte et electe in genus quodque caussae, quid cuique conueniat, ex hac copia digeremus. Atque inueniri quidem omnis ex his locis argumentatio poterit: inuentam exornari, et certas in partes di lingui, O fauissimum est, Osi, me neces artum, is artis scriptoribus ma-xtine neglectum. Gre O de ea praeceptione nobis O in hoc loco dicendum uisum ein, ut ad inuentionern argu enti absolutio quoque argumentandi adiungeretur Et magna cum cura O diligentia locus hic omnis considerandus est: quod non rei fo-
tam magna utilitas est , sed praecipiendi quoque
summa discultas. O M N 1 s igitur regumentatio aut per indu Ilionem tractanda est, aut per ratiocinationem. Indigito est oratio, quae rebus non dubi s captat 'assensionem eius, quicum tristituta est: quibus assensimnibus facit, ut illi dubia quacdam res , pr . pter similitudinem earum rerum, quibus assensit, probetur uelut apud Socraticum Aeschinem d moi irat Socrates, cum Xenophontis uxore, O cum ipso Xenophonte in asiam Iocutam. Dic mihi, quaeso, Xenophontis uxor, si uicina tua melius habeat aurum, quam tu habes; utrum illius, an tuum malis ψ Illius, inquit . aEodsi uis' c term ornatum muliebrem pretii maioris habeat, quam tu habes ; tuum ne, an illius malis φ Illius uero, respondit. Age, inquit, si uirum illa meli rem habeat , quam tu habes; utrum ne tuum, an: - 'R A
194쪽
illius mesis δ Hie mulier erubuit. O spasia autem cum inb Xenophontesermonem instituit. Muaeso, inquit, Xenophon , ct vicinus tuus meliorem quum habeat, quam tuus est; tuum ne equum urinlis , an illius ἐIllius, inquit. Quodsi fundum me liorem habeat, quam tu habes; utrum tandem dum habere malis ἰ Illum, inquit, meliorem scilicet. mois uxore meliorem habeat, quam tu habes; utrum illius malis e que hic Xenophon quoque ipse tacuit . Post Aspasia: ud Oniam uterque u strum, inquit, id mihi solum non restondit quod ego solum audire uolueram; egomet dicam, quid uterque cogitet. et tis mulier optimum uirum mauis habere, O tu Xenophon uxor ha bere lichomam maxime uis . ulare,nis hoc per feceritis , ut neque uir melior , neque semina I moris terris ' ; profecto id semper, quod optimum putabitis esse, multo maxime requiretis , Otμ ut maritus sis quamoptime milieris . O haec qu optimo viro nupta st. Hic in irebus non
dubijs esset assensum 1acthm G propter similitud
nem,ut etiam illud, quod dubium uidebaturdi quis separatim quaereret, id pro cet to propter rationem rogandi concederetur. Hoc modo fiermonis plurimmum Socrates usus est,propterea quod nihil ipsi as ferre ad persuadendum uolebat ,sed ex eo, quod sebi ille dederat , quicum distulabat, aliquid con icere malebat, quod ille ex eo, quod iam con set ,necessario approbarc deberet. Hoc in gιnere i . praecipiendum
195쪽
a para P R I M V s. praecipiendum nobis uidetur: Trimum, ut a 'quod inducemus per similitudinem, eiusmodi ut sit necesse concedi . nam ex quo postulabimus no bis illud, quod dubiumst, concedi; dubium esse id ipsum, non oportebit . Deinde illud, cuius confim redi causa fiet inductio, uidendum est, ut sim is ijs rebus sit, quas res quasi non dubias ante induxerimus . na ante aliquid bis concessum esse ni mi proderit, si ei dissimile erit id, cuius causat Iud concedi primum uoluerimus . Deinde non in testigatur , quospectent illae primae inductiones, est ad quem sint exitum peruenturae . nam qui videt ,s ei rei, quae primo rogetur . recte a senserit illam quoque rem, quae sibi displiceat, esse nec
serio concedendam, pleriinque aut non responden do, aut male restondendo longius procedere rogaritionem non finit . quare ratione rogationis imprudens ab eo, quod concessit, ad id, quod non uia
concedere, deducendus es. Extremum autem aut taceatur vortet, aut concedatur , aut negetur .,
Si negabitur, aut ostendenda eri similitudo emrum rerum, quaae te concessae sUt; aut alia utendum inductione. Si concedetur, concladenda. en argumentatio. Si tacebitur, aut elicievia est responsio ; aut, quoniam taciturnitas imitatur confessumem , pro eo, ac si concessum sit, concludere oportebit argumentationem . ita fit hoc g s argumenta di tripertitum. Prima pars conm
Iut ex similitudine ma pluribus ne . Altera ex.
196쪽
quod concedi uolumus, cuius caussa similiti dines adhibitae fiunt. Tertia in conclusime, qκaeos confirmat concessionem, aut, quod ex ea conficiatur yonendit. Sed quia non satis uidebitur alicui dilucide demonstratum, nisi quod ex ciuili caligarum genere exemplum subiecerimus suidetur huiusimodi quoque utendum exemplo; non qη praeceptio disserat , aut aliter hoc in sermone, at-- que in dicendo sit utendum ; sed ut eorum uoluntati satisfiat, qui , quod aliquo in loco uiderint, alio in loco, nil demonBratum est, nequeunt scere . Ergo ux hac causa, quae apud Graecos est peruagata, quod Epaminondas Thebanorum imperator ei, qui sibi ex lege praetor successerat, exercitum non tradidit, , cum paucos ipse dies eontra legem exercitum tenuisset, Lacedaem ' hios funditus uicit, poterit accusator argi pentatione uti per inducti nem, cum scriptum legis contra sententiam defendat, ad hunc modum : Si iudices, id quod Epaminondas ait legis scriptorem sensisse, asscribat ad legem, O addat exceptio nem hanc, extra quam δε quis reip. caussatum non tradiderit, patiemini e non opinoi . Quod
uestra reislan , O D en ria remotismum est , istius honoris causa hanc eandem exceptionem, iniussu populi ad legem ad stribi iubeatis, populus Thebanus patietur ne id . feri profecto non patietur Quod ergo adbcrint ad lege nefas es is id sequi , quas ad xiptumst,
197쪽
rectum uobis videatur ρ uiuestram intelligens tiam . non potes ta uideri, iudices. Quod si sit teris corrigi neque ab illo, neque a uobis script ris uoluntas potest; uidete, ne multo indignius sit. id reo iudicio u tiro mutari , quod ne uerbo quiadem commutari potest. Ac de iuductione quidem satis in praeseritia dictum uidetur. 2Pnc dein rem ratiocinationis uim O naturam consider mus. Ratioci lis en oratio ex ipsa re probabile faliquid eliciens , quod expositum O per se cogni- tum Da se ui rarione confirmet. Hoc de genere qui diligentius considerandum putauerunt, cum idem usu dicendi sequerentur , paullum in praeci piendi ratione dissenserunt . nam partim quinque eius partes esse dixerunt , partim non plus sum in tres partes posse di ibui putauerunt. eorum
controuersam non incommodum uidetur cum uir rumque ratione exponere. nam ct breuis est, oenon eiusnodi, ut alteri prorsus nihil dicere putem tur , locus hic nobis in dicendo minime negligendus uidetur. Qi putant in quinque disribui
partes oportere, aiunt primum conuenire exponere mam argumentationis, ad hunc modum: M lius accurantur quae consilio geruntur, quam quae ne consilio administrantur. Hanc primam partem numerant : eam deinceps rationivus uariis ,
quamcopiosismis uerbis approbari putant oportere, hoc modo : Domus ea, quae ratione regitur,
niri ibus instru ctior o rebus, O apparagioriquam
198쪽
ea, quae temere, O nullo consilio admini bratis. Exercitus is, cui praepositus est sapiens O caelidus imperator , omnibus partibus commodius rogitur , qu. is, qui stultitia, O temeritate alia cuius administratur . Eademnati ratio est, mimnauis optime cursum conficit ea, quae scientis o gubernatore utitur. Cum propositio sit hoc pani, approbata, est duae partes transierint ratiocis . tionis, tertia in parte aiunt, quod ostendere uelis , id ex ui propositionis oportere assumere , hocm: Vi latitem omnium rerum melius, quam omnis mundus, administratur. Huius agremptior . nis quarto in loco aliam porro inducunt approba- , mnem, hoc modo: Nam ct signorum ortus et obitus definitum quendam ordinem struant; ct an nuae commutationes non modo quadam ex nece state semper eodem modo fiunt, uerum ad utilis, itra. quoque rerum omnium sunt accommodatae; et diurnae nocturnaeq. uichsitudines nulla in re um- lquam mutatae quidquam nocuerunt quae si sunt omnia, non mediocri quodam cor lio natu I. ram mundi administrari . Quincto inducunt loco complexionem eam, quae aut id infert Dium, quod . ex omnibus partibus cogitur, hoc modo: Conm illo igitur mundus adminin ture aut unum into cu cum conduxerit breuiter propositionem ,
assumptionem, id adiungit, quod ex his conficia tur, ad hune modum : uuod si melius geruntur , , qμae cois ρ, quam quae sne consilio admia i
199쪽
nistrantur di nihil autem omnium rerura melius, quam omnis mundus , administratur: consilio igitur mundus administratur . . uepartitam imtur hoc pacto putant esse argumentationem. Qua tem tripertitam esse dicunt, ij non aliter putant tra Iarioportere argumentationem, sed partitio
nem horum reprehendunt. negant enim. neque a
propositione , neque ab assumptione approbatio, nes eatrum separari oporteret, neque propositio nem absolutam , neque assumptionem sibi personam uideri, quae approbatione confirmata non sit. quare, quas illi duas partes numerant, propomtionem,'approbationem ,sibi unam partem uideri propositionem: quae si a probata non si, pr positio non sit argumentationis. item, quae ab illis assumptis , assumptionis approbatio dicitur, eandem bi assumptionem Alam uideri. Ita sit, ut
eatim ratione argumentatio tractata , aliis tri pertita , aris quinquepartita uideatur. Quare euenit, ut res non tam ad usιm dicendi pertineat, quam ad rationem praeceptionis .i 'bis autem
commodior illa partitio uidetur esse , quae in quinque partes distributa eii , quam omnes ab Aristotele, o Theophrasto prosem , maxime secuti sunt . muri quemadmodum illud superius genus argumentandi, quod per.inductionem s
mitur , moime Socrates O Socratici tractauerunt : sc hoc, quod per ratiocinationem expoliatur, summe oas Aristotcle , atque Peripatet
200쪽
eis .ct Theophrasto frequentatum, indea rhetoribus i s, qui Hegmusimi, atque artificiosissimi pus
tartiunt. mare auton nobis illa magis partitio nactum, dicemium uidetur, ne tinere cuti putamur a. bimite dicendum, ne in humi odire-b us diutius, quam ratio praecipiendi pcsula commoremur . Si quadam in argumentatione satis clusi pro sitione, O non oportet adiungere appraelaballant m proportioni; qua οὐ autem in argumenitatione infirma s propositio, nisi adiuncta sit ap-nobalis : separatum quidda- s a propositione approbatio. quod enim adiun, , est separari abaliquo poesi id non potest idem esse, quod est id, adi piod adiungitur, a quo separatur. Est autem
quaedam argament alio , in qua propositio non Dd get approbatione quaedam, in qua nihil uale absque approbatione, ut ostendems . separata si igitur a propositione approbatio. Ostendemus a Item id, quod pollicitis mus, hoc modo: uvae pro positio is se quiddam continet persticum, quo constare inter omnes necesse est, hanc uelleapprobare, o firmare nihil attinet. Ea est huiusmodi: Si, quo die illa caedes RS aefacia est, ego At hems coidis sui, inter e in cataenon potui. Hoc qVia per licue uerum est, nihil attinet approbari jugare assum laetim oportet, hoc modo: Fui autem Hrbe nis eo die. hoc si non constat,indiget approbationis: qua induecta, complexioco sequetur: igitur in caede interesse non potiue Uujtur quaedam propos