장음표시 사용
261쪽
'tia declarandae causa, non ut in perpetuum belli memoria maneret, aeneum flatuerunt tropha um. Accusantur apud Amphict3onas, id est,apud commune Graeciae concilium. Intentio en, Non oportuit. Depulsio en , oportuit. Questio oportuerit ne . Oios, tam enim ex bello gloriam uirtute peperimus, ut eis aeterna insignia posteris nosti is relinquere vellemus. Infirmatio est,
Attranen aeternum inimicitiarum monumentum
Graios de Graiis flatuere non oportet. Iudicatis es, Cum summae uirtutis celebrandae caussa Gradde Grai's aeternum inimicitiarum monumentum saluerint, recte ne, an contra fecerint. Hanc ideo rationem subiecimus, ut hoc caussae genus ipsium, de quo agimus, cognosceretur. Namsit eam supposuissemus, qua fortasse usi sunt, enim', neque pie bellumgesIlis; in relationem criminis
dilaberemur , de qua poII loquemur. Vtrumque autem caussae genus in hanc causam incidere per- .sticuums. In hanc arguUentationes ex iisdem l cis sumendae sunt, atque in causam negotialem,de
qua ante di tum est. Locos autem com unes et ex
caussa ipsa ,si quid inerit indignationis, aut con-qusionis, O ex iuris utilitate, O natura multos e graues fumere licebit oportebit,si caussae dignitas uidebitur postulare. 2 unc a sumptiuam partem iuridicialis consideremus. Alsiumptiua igitur tunc dicitur. cum ipsum ex se factum probari non potest, aliquo autem foris adiuncto regumen
262쪽
DE INVENTIONE to defenditur. Eius partes sunt quattuor, compa ratio , relatio criminis, remotio criminis, concesso. Comparatio en, cum aliquod factum, quod per se 'si non sit probandum , ex eo , cuius id care a fastu est, defenditur . ea est huiusnodi: au
tam imperator , cum ab hostibus circumsideretur, neque effugere ullo modo posset , depa Ius est cum eis , ut arma O impedimenta relinqueret , milites educeret: itaq. fecit: amis et impedimentis amiFsis , praeter spem milites conseruauit. accusatur maiestatis. Incurrit huc definitio, quid sit laedere malinatem sed nos h unc locum, de quo agimus , consideremus. Intentio eIi, Non oportuit arma et impedimenta relinquere. D uso es, oportuit. maenio est, Oportuit ne . Ratio est, Milites enim omnes perii gent. Infirmatio est, aut conieIIuralis, Non periissent: aut altera conieIturalis, ' on ideo fecisti. Ex quibus sunt iudicationes, Perisent nereP , Ideo ne fecerit. aut haec comparativa, cuius nunc indigemus, enim satius fuit amittere milites , quam ama impedimenta hoclibus concedere. Ex qua iudicatio nascitur: Cum omnes periaturi milites essent, nisi ad hanc pa tionem uenissent, utrum satius fuerit amittere milites, an ad hanc
condicionem uenire. Hoc caussaegenus ex his locisti astari conueniet. Oportebit adhibere ceterarum quoque constitutionum rationem atque praecepta ,
ac maxime coniecturis faciendis in infirmare illud, quod cum eo , quod crimini dabitur , ij , qui accusabantur s
263쪽
LIBER sECUN D Vs. 13 3buntur, comparabunt. Id ,si aut id, quod diacent defens es futurum fuisse, nisi id factum es Ret, quo defudio iudicium est, Diurum Disse negabitur:
aut si alia ratione, O aliam ob causam, ac dicet fercus fecit se, demonNrabitur csse fas tam . Eius rei confirmatis, O item contraria de parte insimmatio ex coniecturali constitutione si itur. Sin autem certo nomine maleficii uocabitur in iud cium , sicut in hac cans' a , nam mai satis accem itur 9 desinitione O definitionis praeceptis uti portebit. Atque haec quidi m plerunque in hoc genere incidunt, ut contentura , definitione utendum sit. Sin aliud quoque aliquod genus incidet, eius generis praecepta licebit huc pari rasione transferre. P am accusatori maxime en in hoc laborandum, ut id ipsum factum, propter quod mbi reus concedi putat oportere , quamplurimis infirmet rationibus. Quod facile est, si quumplurimis constitutionibus aggrediatur id improbare. Ipsa autem comparatio separata a ceteris gener bus controuersiarum sic ex sua ui considerabitur ,si illud, quod comparabitur, aut non honestum , aut non utile , aut non necessarium fuisse, aut non tantopere utile , aut non tantopere honestum, aut non tantopere necessarii fuisse demonstrabitur. D inde oportet accusatorem illud, quod ipse arguat, ab eo, quod defensor comparat, separare. Id aut faciet ,s demonstrabit non ita fieri Altare, ne que oportere , neque esse rarionem, quare hoc pro pler
264쪽
pter hoc fiat, ut propter salutem militum ea, quae filutis causa comparata sunt, hoIlibus tradantur. Tonea compatrare oportebit cum beneficio malem cium, O omnino id, quod arguitur, cum eo, quod factum ab defensore laudatur, aut faciendum luisse
demonstratur, contendere, O, hoc extenuando,
maleficis magnitudinem simul adaugere. Id fieri poterit ,si demonstrabitur, honesius, utilius, m sis nec arii fuisse illud,quod uitarit reus,qua illud, quod fecerit. Honeni autem, O utilis, est
necessarq uis natura in deliberationis praeceptis cognostetur . Deinde oportebit ipsam illum comparativam iudicationem exponere tamquam causam deliberativam de ea ex deliberationis praeceptis deinceps dicere. Sit enim haec iudic tio, quam ante exposuimus: Cum omnes perituri milites essent, nisi ad hanc pastionem uenissent, utrum satius fuerit perire milites, an ad hanc pactionem uenire. Hoc ex locis deliberationis, quasi aliquam in consultationem res ueniat , tractari oportebit. Defensior autem, quibus in locis ab accusatore aliae constitutiones erunt indus tae,in iis ipse quoque ex iisdem constitutionibus defensionem comparabit: ceteros autem omnes locos, qui ad ipsa ncomparationem pertinebunt, ex contrario tractabit . Loci autem communes erunt accusatoris, in eum, qui, cum de fa toturpi aliquo, aut inutili, aut utroque fateatur, quaerat tamen aliquam defensionem, festi inutilitatem, aut turpitudinem
265쪽
tum indignatione proferre. Defensoris est , nullum factum inutile, neque turpe, neque item utile, neque honestum putari oporterens quo animo, quo
tempore, qua de causa factum sit, intelligatur.
sui locus ita communis es, ut bene tractatus in hac caussa, magno ad persuadendum momento futurus'. Et alter locus, per quem magna cum amplificatione brescii magnitudo ex utilitate, aut honectate , aut facti necessitudine demonRratur. Et tertius, per quem res expressa uerbis, ante oculos eorum, qui audiunt, ponitur, ut ipsi si quoque idem fas Iurossulisse arbitrentur imi illa res atque ea faciendi causa per idem tempus accidisset. Re
latio criminis et, cum reus id, quod arguitur,confessus, alterius se indudium peccato, iure fecisse d
monstrat. Denbum odi. Horatius , occisis tribus Curiatibus , O duobus amisss fratribus, domum se uictor recepit . is animaduertit fororem suam de fratrum morte non laborantem ,θons autem nomen appellantem identidem Curiatis cum gemitu O lamentatione, indigne passus,uirginem occidit: accusatur. Intentio es, Iniuria sororem occidisti. Depulso est, Iure occidi. QuaeIlio est, jure ne occiderit. R io est, Illa enim hostium momtem lugebat, fratrum negligebat, me O popu-tiicis moleseferebat. Infirmatio est, Tamen a
fratre indemnatam necari non oportuit. ex qua iudicatio sit, Cum Horatiasta rum mortem negligeret, hesium lugera, de fiatris populi R. uia floria
266쪽
BA INVENTIONEctoria non gauderet, oportuerit ne eam; a fratre in d natam necari. Hoc in genere causae, primum si quid ex ceteris dabitur constitutionibus sumi portebit , sicut in comparatione praeccptum est. Postea si qua facultas erit,per aliquam constitutioncm illum, in quem crimen tranuertur, defendere. Deinde leuius esse illud, quod in Alcrum peccatum reus transferat, quam quod ipse resccperit. Postea transationis partibus uti,'ostendere a quo, per quos, O quo modo, quo tempore alit agi, aut iudicari,aut statui de ea re conuener it: ac mulostendere non oportuisbe ante supplicium, quam iudicium interponere. Tum leges quoque o iudicia dem Branda unt,per quae pol verit id peccatum, quod lonte uarcus punitus sit , moribus iudi--. cio vindicari. Deinde negare debebit, audiri oportere id, quod in eum criminis conseratur, de quo is
ipse, qui conserat, iudiciam feri noluerit: is id,
quod iudicatum non sit, pro infecto habcri oportere. TORO .impudentiara demonsrare eorum, qui eum nunc apud iudices accusent, quem sine iudic bus ipsi condimnarmi: de eo iudicium faciant,
de quo iam ipsi supplicium sumpsirint. Postea pcr-
turbation m iudicis futuram dicimus iudices longius , quam poti sat m habeant, progi 4puros , s ni de reo , de eo, qu rcus a taliat, iudicarim . Dcindh hocs constitutum sit, ut peccata homines peccatis, O inii rias inirer s victycanti Gquantum incommodo. Em consequatur. .Ac si id i m facere
267쪽
facere ipse, qui nunc accusit, uolui, sit, ne boc quidem ipso quidqtiam opus fuisset iudicio: si uero ceteri quoque id infaciant, omnino iudicium nullum futurum. Postea demonurabitur, nes iudicio quidem illa damnata ei siet, in quam id crimen ab reo conferatur , potuit e bunc ipsum de illa supplicium sumere. mare esse indignum,eum,qui ne de damnata quidem poenas sumere potuisset, de ea supplicum simpsisse, quae ne ad DIIa quidem si in iudicium . Deinde postulabit, ut legem, qua lege fecerit, pr
ferat . Deinde quemadmodum in coparatione pra cipiebamus, ut illud, quod comparabatur , ext nvaretur ab accusatore qua maxime: sic in hoc genere oportebit illius culpam, in quem crimen transferctur, cum huius maleficio, qui se iure fecisse dicat , comparare. Postea demoturandum est, non esse illud eiusmodi , ut ob id hoc fieri conueniret..Htremas, ut in comparatione, assumptio iudicationis , G de ea per amplificationem ex deliberationis praeceptis diIIis. Desen or autem, quae per alias coestitutiones inducentur, ex ijs locis, qui traditissent,infirmabit. Ipsam autem relationem comprobabit, primum augendo eius, in qγem rcfert crimen, culpam ct audaciam, quammaxime ser indignationem ,si res se et, lausta conquest ne, ante oculos ponendo. Tostea leuius demonstrando reum punitum,qtiam sit ille promeritus, et situm supplicium cum illius iniuria conferendo. D inde oportebit eos locos, qui ita erunt ab accusatore tra
268쪽
nati, ut refelli, O contrariam in partem conuertipo spint , quo in gencre funt tres exir mi, contrariis rationibus infirmare. Illa autem acerrima a cusatorum criminatio, per quam perturbationem fore omnium iudiciorum demon trant , si de indemnato supplicis sumendi potestas datast , leua bitur. Primum si eiusmodi demonstrabitur iniuria,
ut non modo uiro bono, uerum etiam homini libero
uideatur non fuisse toleranda. Deinde ita perspicua, ut ne ab ipso quidem, qui fecisset, in dubium uoc
retur. Deinde elusemodi, ut in eam is maxime debuerit animaduertere, qui animaduerterit, ut non tam rectum, non tam fuerit honeni in iudicium illam rem peruenire, quam eo modo , atque ab eo
vendicari, quo modo a quo si uindicata. P stea sic rem fuisse apertam, ut iudicium de ea re eri nihil attinuerit. Atque hic d Monstrandus rationibus,et rebus milibus, permultas ita atroces, et prelicuas res cI e, ut de his non modo non necessest ,sed ne utile quidem, quin mox iudicium fiat, eas et Iare. Locus communis accusatoris in eum, qui cum id, quod arguitur, negare non possit, thmen aliquid sebi spei comparet ex iudiciorum perturbatione . Atque hic utilitatis iudiciorum d vionstratio, de eo conquestio, quisupplicium d derit indemnatus: in eius autem, qui sumpserit,audaciam et crudelitatem indignatio. Ab descinore , in eius , qui midius si, audaciam Jui conquissio-nc, νιλ non ea nomine iistis negctb ,scd ex coi si
269쪽
lio eius , qui fecerit, O caussa, O tempore considerari oportere: quid mali futurion sit, aut ex iniuria, aut ex scelere alicuius, nisi tanta ,st tam presticua audacia ab eo , ad cuius famam , aut adparentes, aut ad liberos pertinuerit, aut ad es quam rem, quam caram esse omnibus aut neces eIt, aut oportet es e, fuerit uindicata. Remotis cominis est , cum eius intentio facti, quod ab aduersario infertur , in alium, aut in aliud dimou tur. Id sit bipertito. m tum causa, tum res ipsa remouetur. Caussae remotionis hoc nobis exemplo fit odii quosdam legarunt Athenas . Legse itis quaestores sumptum, quem oportebat dari, non dederunt. Legati proselii non sunt: accusnitIsr . Intentio en,Proficisci oportuit. Depulpo es, Plou oportuit . uuasio es , Oportuerit ne . Ratio c1ὶ, sumptus enim,qui de publico dari flet, is ab quaenore non eIn datus. Infirmatio est, Vos tamen id , quod publice uobis datum erat negotui conficere oportebat. Iudicatio est, Cum iis, qui legati erant, si plus, qui de publico debebatur, non daretur,
oportuerit ne eos conficere nihilo minus legationem . Hoc in genere primum , cui in ceteris, si quid aut ex coniecturali , aut ex alia constitutione
sumi possit, uideri oportebit. Deinde pleraque ex
comparatione ex relatione criminis in hanc quoque ca sam conuenire poterunt. Accusator
autem illum, cuius culpa id factum prius dicet,primum defendet ,s poterit: sin munus poterit, nega-
270쪽
bit ad hoc iudicii a illius ,sed huius, quem ipse a cusit, culpam pertinere. Ponea dicet suo quemque oscio consulere oportere: nec si ille peccasset, hunc oportuise peccare. Deinde ,si ille deliquerit,
sparatim illam ,sicut hunc, accusari oportere, non cum huius defensione coniungi illius accusationem. Defensior autem cum cetera , si qua ex alijs incident constitutionibus, pertractarit, de ipsa re
motione sic argumentabitur. Primlim, cuius a
ciderit culpa , demonstrabit. Deinde, cum id est na culpa accidisfiet, Gendet se aut non potuisse, aut non debuisse id facere, quod accusator dicat oto tuisse. mod non potuerit, ex utilitatis partibus, in quibus en necestudinis uis implicata, demon strabit. Quod non debuerit, ex hone Hate considerabitur. De utroque distinctius in deliberatiuog nere dicetur. Deinde omnia facta esse ab reo, quae in ipsius fuerint potestate: quod minus quam conuenerit factum sit, culpa id alterius accidisse. Deinde in alterius culpa exponenda demon irandu mesi , antum uoluntatis sudis fuerit in ipso: O id signis confirmandum huiusnodi, ex cetera diligentia , ex ante fa tis, aut dictis, atque hoc ipsi utile fuisse facere, inutile autem non facere, O cum c tera uita magis hoc fuisse consentaneum, quam quod propter alterius culpam non fecerit. Sin autem non in hominem certum ,sed in rem aliquam causa dimouebitur, ut in hac eadem re, si quaestor mortuus esset, idcirco Legatis pecunia data non