장음표시 사용
271쪽
tit ut euacuare materiam, destruit loca sana, resistentia aegritudini,nihil de materia eue ς uans. Hinc Hipp. prima Aph. dicebat, concocta medicari, cruda non mouere oportet, nisi materia rurgeat: turget autem raro. Sc in quarta sectione, carnes sanas habentibus eruleborum dare periculosum. hucusque Aponendis. Id ipsum in re venerea accidit, ubi supra ii istam seni ineae materiae emissionem, qua sic exercitio co.exonerarint partes, recipiendo semini destinatae, exinanitaque vasa fuerint, si quis voluptatis ineptae atque importunae blanditiis allectus ulterius urserit, vim ita inferre naturae irritatae eo pacto, atque coactae tentabit: Excitata enim illa in seminis defectum proximam huic materiam,iamiam partibus omnibus apponendam, rorulentam, disperiamque per omnia, his ipsis ademptam, ad loca veluti suppetias ierens ea mittit, dc Ribtractam aliis defert, ut praesto sit, quo repleantur, ne incassum versari opere in eo laborates contingat, si,quod ei aculentur, squod tum maxime exoptantὶ habuerint nihil mox deficiente hac quoque ipsa, sequuturus cruor sit, cumque cruore vitalis quoque spiritus relaxatis alteriis , tum naturalis ex venis, tum animalis, cui pcculiariter venere nihil nocentius nimia , infestius nihil. quod si tu
gente materia venere Utamur, mirum qualitae noxae anteuertantur, mόxque corpore
invasurae repellantur, & Iam occupantes discutiantur, vegetato extemplo corpore, quod coitus te, prius tamquam onusto quodam p6dere deprcssum videbatur. Semine etenim nimio to litais: pescente corpore, dc excretionem titillatione quadam promouente, moderatus coitus occurrit molestiae,& innatum calorem vege iorem reddit,superflu6sque una humores a sumit. quod de re venerea dictum est, idem de vomitu & reliquis intelligatur. si enim materiam vomitu incongruo tempore, aut in loco non apto consistentem, ut vomitu excerni possit,aut si eadem materia crassior fuerit, aut crudior quam vomitu pelli possit,euacuaretentaverit, multas persentiet molestias, ac dolores in illius edumone, hinc angustiae.
hine sputi sanguinis venis ex impulse di siruptis, hinc perpetuae postmodum nauseae: sic
x. prognost. stcrnutationem vituperat in morborum principiis, nondum materia con-ς octione ad euacuationem praeparata. quod patit et de intempestiuo conatu emittendorum statuum inκlligendum est.
Cur ieiuni celerius coeunt 3Αn quod pori corporis magis vacui sunt ieiunis: plenis autem pleni: prohibent igitur humiditatem in semen ire: manifestum
autem est in vesica . hac enim plena non possunt cito coire.
I.;..i eui Supotius sech. 3. problem. 6. obiter ab Aristotele dictum est debere, qui celebrandaeve-DVi i. -neris munera aggressurus emarge prandere, parcὶ autem coenare: hoc loco idem confirmare visus est , cum ieiunos celerius rem veneream exercere docet, huiusque rei causam inuestigat. per ieiunos autem hoc loco non ilitelligit Aristoteles omnino extenuatos &iciunio consectos. scimus enim huiusimodi deficiente materia, non facilὸ venereum opus exercere posse, sed eos intelligit, qui non omnino repleto ventre, aut etiam Vacu concumbunt, modo prius bene epulati essent: supponit enim in solutione adesse male riam ad excernendum per coitum superfluentem. quamuis enim superflua repletio non minus obsit quam excedens abstinentia & ieiunium, ex iis tamen ieiuni celerius & facilius opus suum perficient, quam nimium repleti: huius causam eam esse statuit Aristoteles, quod meatus corporis corum qui ieiuni sunt patentiores sunt, miniisque obstructi, ita ut facile per eos rorulenta illa materia, quae pro carnis gen cratione crat unde qua que per corpus disipersa ad vasa seminalia Be testos pertransire posset: in re pictis au tem corporibus omnino repleti, & in farcti, trans tum impediunt quominus ad idonea loca permeare possint. antum autem ad veritatem huius propositionis, ieiunos eleriter coire, Aponensis credidit, verum esse de ieiunio, & vcntriculi inanitione,non
272쪽
autem de altero ieiunio sue inanitione, quae est cum rorulenta materia sanguinea nembi is soli lioribus potissimum carnibus apponenda deficit in illa, dicebat, docuit At illoteles ei, qui valentius venereis operibus operam dare voluerit,parce csse coenanduin,at voluit tamen, inquit: laute esse prandendum, ut concocta iam in ventriculo materia, de in hepate celebrata sanguificatione apta,suppeditari possiet materia ad semen producendum. verum credi i iim ipte dupliciter errasse: primum quod falsum est celerius quempiam rem vcneream exercere ventriculo vacuo, quam inanitis spatiis carnium: si enim de magno iciunio loquamur, deterius se geret, qui ventriculo ieiuno perlongum spatium rem veneream tentare ausi is fuerit, quam qui per idem spatium perstiterit sine appositione: praeterea ventriculi repletio, aut inanitio nihil pene facit ad celerem vel tardam venerem . sed materiae subministratio aut priuatio eiusdem ad seminis generationem. accedit ad hoc, quod responsio Aristotclis nihil de ventriculi inanitione, aut repletione loquitur,sed de corporis foraminibus, per totum dispersis, per quae ubi vacua fuerint, certum est humiditates per uniuersum dispersas facilius permeare posse. Repletio autem, quam celeritati coitus obesse dicit,quamuis etiam de ventrieuli repletione intelligi possit, unde prandere large, cinnare parcc, venereum congressum exercitaturo praecipilabat Philosophus, nihilominus potius de multa repictione tum venaxum , tum carnium intelligendum esse Philosophum inde colligere licet, quod dum redditiationem, dicit, id euenire, qudd meatibus repletis impedimento sit materia illa, quominus humiditates semini generando 2ppeditandae facile permeare possint. unde primo de gener. animalium dicebat, bene habitos corpore Sc factos carnosos, dc pingues minus aptos et se ad
multiplicandum semen: qua etiam ratione tardius emittunt, quod portio illius materiae, quae et D in semen transire solet, supcrflua, cum multam carnem generare soleat, re in pinguedinem multam abcat, impedit quominus multa semini generando suppeditetur .verum illud obser- pinuandum est, Arii otclem non agere hic de utilitate aut noxa ex coitu proueniente, sit in pleno, aut in ieiuno semen profluat, sed de celeritate actionis, quam celerius a iciunis pertici scribit, quam a rcpletis. Quod si causae ab Aristotele propositae alteram adiungamus, opcrae- pretium facturi erimus. semen eo facilius 8c celerius excernitur, quo acrius cit, ac calidius. certum est autem ieiunio primo humores exacui, de maxime bilescere: qua ratione citam magis naturam stimulantes, celerius excretionem promouent.
ά Aαι- ά Παν ηPtobl. XI. Cur iuuenes cum primum coire incipiunt, eas, quibus cum congressi fuerint, post actum odio prosecuntur An propterea quod magna fit mutatio subsequentis enim trinitiae recordati, tanquam causam, ad quam se applicuerunt, fugiunt.
Adolescentes, eas,quibuscum primis fuerint congressi,cum tunc selum concumbere incipiunt, re peracta venerea odio prosequi scribit, id vero statim peracto actu intelligendum est, quoniam progressu temporis, multis, ac multis causis, mulier eiusdem amorem sibi cut
conciliare poterat: huius igitur rei rationem quaerit in praetentia. quod ii nos econtra CtIam sibisertim
inuenire tentabimus causam cur scemellae econtra eos, quibuscum primorem habere contigerit,perpetuo quodam ac ineffabili amore maiori ex parte prosequi obseruatum sit,non erit
propterea missa fit muratis, dcc. I aggreditur causam problematis reddere, quod
Cum mutationes omnes vehementes refugiat natura, molestiamque cae patere corporibus soleam, cum ea actione maximam persentiant adolescentes mutationem in corpore, Bd in animo, non est mirum si honore quodam ammi 8c Corporis tentati, eam oderint, in quam tanquam in causam, tam multae murationes reseranti scimus enim dc superius demonstrauimus, eo tempore cita semen emitti incipit, Se spiritus, de sanguinem undequaque maxime commoueri, cum autem vias nondum apertas inuenerit, meatus omnes corporis & an se
eius dilatari, ex motu illo inaequalicum voluptate horrorem quendam dolori quasi commixtum
273쪽
mixtum excitari. hinc in magnitudine extenditur corpus,& augctur, duriusque a I tu isto fit: pili oboriuntur, vox ithn utatur,& male olere aliquando incipiunt: εc tunc incipit facul. tas animae concupiscens minus rationi obtemperare. persecta igitur actione, de cessato mo tu illo & eorporis N animi, tunc maxime cupiditate diffluentis, animus quasi aboni uiatur, quae proxime perpessus est, hinc eas, quae huius inordinati motus corporis & animi causaelii erunt, rubore quodam quasi suffusi, odio prosequuntur. quod si altius mentem cleuauerint . utique etiam pudoris amissa, & virginitatis rubore de pudore deuicti, eas fugitini,cuiu, ratione in id malum inciderint, potissimum cum imperfectionis etiam nonnihil in corpore assecuti sint. difflabile eni in nimia mollitie adhuc corpus venereorum usu etiamnum dissi a bitur magis, frigefitque ante tempus, de siccatur . exhalatoque alimento, aut aliorsum auem , incrementi iusti detrimentum semitis mulque,ut dixi, mentis insolita perturbatio sequitur.&aperta fit cogitationibus via, inanibus semper& sutilibus, quibus saepe distrastus animus, festinata nimis, adeoque intempestiua cogitatione, tencrioris aetatis, vitium in reliquas ait tes omnes maximo atque i incomparabili damno transmittit, & lasciuiae, profligataeque in terdum libidini deditos, detentosque perpetuo faciti quin & ubi aetate illa usus veneris, de congressius exercetur,voluptatis illecebrosae nimis blanditiis allecta aetas illa,totaque in illam effusa, mentis 3c corporis viribus dcstituitur, enervisque redditur veneris illecebris quasi de ' libuta. Quod si addiderimus, quae ab Aristotele a. de gen. animal. dicta sunt, hominem pem secticipem absolutam in generatione assecutum csse, mulierem autem imperfectum homi- . I., .. . Vtique cognoscemus, cur adolzscentuli eas quibuscum primo venereum congres. gusta uelint sum exercuerunt, oderint: puellae vero maxime eos amore prosequantur, quibus virginitatis Q florem primo decerpendum concesserint. vir enim ca actione imper Aionem acquirit. Qui, imminuitur in substantia propria, ac sibi aliquid detrahens, perfectionem aliis tradere conatur : mulier imperfecta natura sua, quid quaerat magis, quam perfici,& si qua parte caret, utcunque restaurari. hinc censendum est Aristotelem primo libro de phys auditu, optimo dixisse,ita sceminam naarem appotore,ut turpe pulchrum . quomodo autem tum ratione eLficientis, tum ratione materiae,tum ratione loci imperfectior sit scimina mare, longa oratio. ne commonstrauit A. de gen. animal. Aristoteles, sed persectionem hanc virorum , de mulierum impcrfectionem dc defectum partium declarauit pulcherrima fabella Aristophanes in Platonis conuiuio,cum homines a principio factos suis te a diis immortalibus duplices: dei de cum quatuor brachiis,& quatuor pedibus innixi velocissimi oc sortissimi essem , deos irritaverunt, unde ob superbiam scissi sunt,&ex uno duo factit qui vero scissi fuerant, amore se, ipsos deinde quaeritabant,quo unirentur, ut iterum integri fieri posscnt: tamen non ut anteis quam scinderentur,copulantur,sed contrario modo. in diuulsione enim uni ess subtractum.
alteri additum, quae ut resarciantur, semper magis quod mancum est, perfici appetit, quosque persectionem hanc addit, maximo amore prosequi debet.
Cur qui equitant assiduὸ libidinosiores evadunt 3 An quod calore de agit,
tione idem patiuntur, quod in coitu. o circa aetatis quoque accessione, testes contrectati, maiores fiunt. semper igitur motu hoc utentium ampliora corpora fiunt, Zc ad concumbendum praeparata.
mi edul- Si quis obseruare voluerit quid assidua equitatione patiatur corpus, quaeve partes magis I alii. . genere exercitationis commoueantur , ac incalescant, non ita dissicile erit causam huius xime teni a. problematis inuenire, quo quaeritur, Cur, qui assidue equitant magis in venerem proni sint. - , v G equitandum membra haec exerceri docuit, dorsum, quod seruasse rectum semper oporteat: clim equo aliter insidere non liccat: semora, quibus olim equi costas premere equitem
274쪽
equitem, ne excuteretur,necesse erat: tibias, quae in longum extentae porrigebantur:ce In mulis uicem, intentione: oculos prospectu:viscera, quassatione 5 multa agitatione: addere nos q aepoterimus quod ab Aristotele hoc loco proponitur: penem, genitalia, εἰ vasa spermati, ea, quae commotione Ac perfricatione quadam incalescunt, Jc fortiora redduntur, quin& ampliora, ut exemplo post ostendet. quae omnia utique etiam tempore nostro verissi nix suint, potissimum ii succutariis equis utamur quamuis inuciatum tempestatis nostrae, non veterum nostrorum, stapcdes, tam commodum, plurimum tibiis se minibusque laboris demant. iis enim firmantur pedes, totumulae corpus facilc sustentant lumbi tamen de dorsum semper laborant qubd pars ea erecta in i imz,atque consenta ab equite gestetur potissimum si ex iis fuerint equi,qui tollutim nimis gradiei ues, non multo cane, luam succussores equi,minus equitem agi datum exercent, aut ex succussoribus quos trottantes appellant,quasi Θώίον e:quippe Ere; Fειν turbare est mullo aut alio equitandi genere turbamur magis, qu)m hoc, tuo sic gressus elatε glomerant equi, ut alternatim posteriorum auteriorumque crurum alter insultent semper solo .sublato utrinque altero. atatu quoque, dec. J Exemplo docet ex perfricatione & assiduo partium illarum motu fieri ad congressus venereos aptiores & ampliores. labor enim δέ exercitium partis cuiustibet sanitatem illius auget,camque in proprio fungendo muliere facillimε validiorem reddit. Semper igitur motu hoc,&c. J Concludit cautam problematis: nempe equitatione assidua partes genitales ratefieri,ac calefactas patentiores meatus reddi hincque tum raetione spirituum influentium , de caloris, tum ratione influxus mareriae seminalis, magis tentigine tentantur,atque in venereis congressibus,assidui magis, 3c robustiores cssiciuntur. C.eteium poterit hic aliquis dissicultatem iniicere,qii bd & apud Herodotum in Clio,& in Mel. pomene scriptum inueniamus , inter Scylla as morbum maxime vigere, quo qui laborant
euioli omnino dicuntur, nec rem cum muliere ullo modo habere possunt: de quibus abundε apud Hipp.lib.de aer. aq. loc. secundum nostram diuisionem s. particula 46. cer--- tum est autem Scythas inter omnes homines maximὸ equo uti, & maiorem vitae partem mutis miti equo ducere. An dicendum est,optim rei huius ibidem Hipp. causam inuenisse, nempe cum ex tam longa Sc assidua equitatione in podagricos occoxendicos affectus incidant: doad -e- nimirum propendentibus semper ex equis eorum cruribus, unde claudi fiunt, contractis Σαφρ' eoxendicibus, cium morbus inualuerit: cui morbo cum mederi aliqua ratione vellet, in principio morbi venam utranque retro aures incidunt,quo facto, sanguine multo prom nante,somnus eos corripit ob imbecillitatem, sicque obdormiscunt,quorum quidem alii depulsio semno sani exurgunt, aliqui vero minimε : sicque sua medicatione seipsos perdunt. venae enim post aures, quibus secantur, steriles reddunt. quod 3e ipsis ex hac sectione eontingitaton igitur ex assidua equitatione steriles redduntur,sed cium maxime sottac se libidine ducerentur ob equitationem, de propter utranque hanc causam podagrici sa-cti, ut conualescant abscissis venis post aures ad congregiis venereos ob hanc ipsam ca sim inciuntur inepti.
275쪽
autem rei caus' nanifestis admodum verbis retulit ide et 2. de antina, cap. s. di- odor hiseens sensum hune nos nori liabere certum, sed peiorem nitillis animalibus: gustum vero certiorem, propterea quod ipse quidem tactus est, quem sensum homo certissimum habet:cum in aliis superetur ab animalibus multis, secundum autem tactum, multo quam caetera, excellentius percipit. ad duo tamen summa genera reduxisse odores visus est Theophrastus vltimo de caulis plantarum, qui totus liber in saporum odoriimque natura explicanda insumitur. tum libro de odoribus Inluaues dc foetentes, siue bene Olem odor si dintes ,& male olentes. illorum causam refert in bonam coctionem, horum in eruditatem sue inconcoctionem, ad quam sequi ut plura tuum solet putrefactio. dicebat enim de oleium &bene olentibus, perspicuum est eos coctione quadam maturci cro in suis quemque sedibus: itaque odoris gratiam ac suauitatem pro naturae proprietate consequi. coctio a tem natiuum calorem sequitur: in inimis simplicium corporum potestatest generantillaque ac mutantur non secus quam sapores, sed qui artificio ablertiaque odoratus habent aues, 3cc. de malὶ olentibus haec habet versus principium. Nee sint ita formis odores distincti, ut sapores, sed tantum generibus cum praesertim bene olentia quaedam , nonnulla male olentia dicantur. Caeterum suauis tetrique odoris species vocabulis notatae non sunt, quanquam in magno alioqui discrimine: nam dulcia 3c amara se mis magis designata sunt: vertim acris dicitur, vehemens, mollis, dulcis , grauis odor. Atque clim istorum nonnulli communes quoque sint rerum male olentium, tum velli sit prope perpetuus est in omnibus,quae viciantur pudor. quicquid enim putrescit malὸ olet. In omnibus autem stirpibus, animantibus inanimis illa pudoris foeditas apparet, in omnibus, inquam, quae viciantur, quibus ex ista statim materia concretio non siit. qua uis enim etiam horum nonnulla materiae virus reserant, id tamen haudquaquam omnibus euenit. multa quippe ex putribus orta malὶ non olent tui fungi ex stercore nascentes. vefiun quae ex rerum tabe nascuntur, dc proueniunt, virosi sunt& foetidi od ris omnia. Igitur, ne multa,suaveolentia sunt omnia, quae sunt cocta subtilia, minime terrena , cum praesenim in halitus situs sit omnis odor. malE olentia contrariae quod de Τheophrasto etiam Plutarchiis affirmauit primo Symposia n, cum dicit, nam humo rum coctioni Theophrastus ait odoris superuenire suauitatem,cum sublatus est vi caloris humor noxius. quod postea etiam in eodem libello Theophrasto dicetur. Ioannes Damascenus suauitatem odoris procreari censet humore in corporibus percocto vehementer: quid si vel imbecillus, vel nullo modo coquatur , sequi putorem,si mediocriter,medium quendam gigni odorem inter suavem dc tetrum. Medium enim quendam odorem ponit, quem Theophrastus non agnoscit. Verum dubitare hoc loco quispiam pote- Dabitatio rit, si fiditor putredinis soboles est, quomodo hoc loco, desectione problem. 23 problem. dictum est, mali odoris causam cruditatem esse quandam : nam quod tan- reeduis si tum crudum est, non semper putre esse solet. Dici poterit, putrida multa apud multos scriptores, potissimum apud medicos cruda dici. Verum etiam si dicamus crudum solutio. non semper esse putre, esse tamen ad putredinem paratum: nam cum a naturali calore minime sit euictum, reliquam habet ad putredinem mutationem, Occupatum lane Promptε ab eo calore, qui praeter naturam est. cum sit putrefastio proprii, naturaliique Caloris in unoquoque humido existentis ab externa Caliditate eornrptio : corrumpitur
autem calor a calore, quoniam eum a mixtione educit, ac exterius euocat: exhalat
te enim humido, un, calidum dissiuit, humidumque a sicco separatur. quo fit ut Ca- Iidum innatum rei, quae putrescit, in debita mixtione clementa continere non queat. sed audiamus Silvium doctissimum de re hac doctissimh de elegantissime loquentem, libro commentariorum in librum primum de ditarentiis febrium, Galenus capite s.
nam clim in omni mixto calidum tanquam aliorum elementorum forma,aerCm,aquam, ut
rerram velut materiam contineat, ac concordi pace liget, ac domitet, id si se ipso loti-gε potentius euadit, caetera consumit, ac dis pat: si languidius est, ac parcius iis continendis non sussicit. Humidum quoque quod terram tractabilem, ac formabilem reddit, si largius est, eam fluxilem , ac disupabilem efficit: ob id ea corruptionis scu elcmentorum dissolutionis alia est causa: ex qua humidi sicco dissolutione foetor concitatur : nam clam in omni putredine abscedat dc separetur a sicco humidum, se forascuaporet, fit ut molesto sensu odoratum afficiat. ob causam autem contrariam incoctione gratus dc suauis odor progignitur, ut in fructibus fere omnibus videre est, qui dum maturescunt, odoratiores redduntur: fit enim in cis odor suauis id gratiis
276쪽
ob eiusdem humidi cum sicco mixtionem: nam in coctione humidum 'aeum,aereumque semper cum sicco terreo permiscetur,& unitur: in qua mixtione uitam idi agitatione odor eleuatur,in coctione gratus ac iucundus,in putrefactione molestu cuius rei cam
sa est, quod in putredine humidum nec vincitur nec a calore supcratur, sed eidem prae- dominans ab iis o regulari non potessi at incoctione cum nativus calor superior sit, humidum euincit & separat, NI illud probe moderatur ac regit, S sicco sinit atque parmiscet. accedit quod coctione geminus calore uincit, putredin vero is qui adscititius est
Detractu autem bene concocta, &c. J Cum autem impossibile sit, ita exquisite concoqui ingesta: quin multa relinquantur cruda,aquea, quae aut caloris naturalis actionem subterfugcrint, aut ad conficiendam omnino inepta sint, efficitur, ut detractis iis, quae concocta sunt atque deuicta, quae relinquuntur cruda sint , magissique vires suas exerant. Cineris autem exemplo id manifestum facit, cis, dicit tm utique in cinere Uparet, &C. J memadmodum in ligno x quo cinis generatur pars ea humida aerea, lenis, ac dulcis ubi Consumpta fuerit, crassum ac terrestre relinqui videmus , unde cinis re lictus amarus relictus est i S: in nostris corporibus falsus ob eandem causam sudor persentitur,e uaporato dulci, acreo, leni a membris ex ea materia, quae ad eam partem pro nutritione transmissa est, ut in secunda sectione demonstratum est,&relicta materia crassiori N terrcstri ita inproposito foetida aliqua redduntur aereo, subtili, &. concocto evaporato, crassiori autem ac crudo relicto. spiritu. Vi- Concoquιι autem calor naturalis simo, &c. I De calore hoc , qui spiritus est a corde pro- , vitalisque dicitur, & proinde producendi vivens facultatem habet,excellentissi- quoinodo. me locutus est Aristoteles de gen .anim. cap. 3. sic dicens. Inest enim in semine omnium, quod facit, ut Decunda sint semina,videlicet quod calor vocatur, idque non ignis,non talis facultas aliqua est,sed spiritus,qui in semine ,spumoseque corpore continetur, & natura, quae in eo spiritu cst,proportione respondens elemento stellarum . quamobrem ignis nullum animal generat, neque constitui quicquam densis, vel humidis vel siccis videtudiat ucro solis calor, & animalium non modo, qui semine continetur, vertim etiam si quid excrc menti sit, quanquam diuersum 1 natura, tamen id quoque principium habct vitale. calor igitur est: materiam spermaticam alterat, ex ipsa animam materialem traducit: tenuitate autem sua unde quaque profluit, N: omnes seminis partcs penetrat, atque perfundit. quanquam exiguum eis, magnam tamen habet potentiam: ex multo enim parum colligitur. JQuam mole sit exiguum semen,vel ipsa docet experientia, quanta autem Virtute sit praeditum,vel inde colligcre possumus, quod proiecto semine, parente alioquin absente, generatio perscctorum animalium perficiatur. unde dicebat Aristotclesia degen. animal.
cap. I. Omnia quaecunque aut natura, aut arte cificiuntur, ab eo , ex quo actu est, fiunt,
ex eo quod potentia tale est. semen igitur tale est motumque habet & principium tale,ri motu peracto, pars existat quaeque, N: eadem sit animata. quare in semine ut foecundum sit praeter spiritum Ss calorem requiritur vis superior, Ec anima, quae potentia Λ facultate talis sit,quale actu cst quod generat, de actu erit, quod generatur. hinc animatum, si menconstituit: haec est facultas illa atque potentia, adeo insignis, hoc loco proposita, haec illa est, quae clemento stellarum proportione correspondet apud Aristotelem L. de genere animalium, C. t. quemadmodum enim lumen qualitas quaedam est, & admodum efficax, quae ex omnium sententiae in haec inferiora agens per medium calorem Omnia vivificat, Δ Rucunda facit,ita vis & natura,quae in seminis calore εἴ sipiritu continetur, est efficiens Causa praecipua S principalis quae pcr medium calorem semen foecundum facit, Ac tum generat: adde quod in sc minis natura in praecipua, tum foetus forma & vita, tum
. eius facultates .virtute CDntinentur.
musto enim parum tolligitur. J- non ex omnibus omnino partibus colligatur semen ut optime ab Aristotele primo de gen animal. cap. 18. demonstratum est,ex multis tamen praecipuis decidi utique ibidem demonstrauit: a corde enim, cerebro, NI iecore, a quibus uniuersi corporis dispensatio fit decerpitur. sed plurimum a cerebro: de obidvb: quodlibet istorum insignem noxam exceperit, in ecundum id redditur: uti si vi tium leuius sit,prolcm S: foetum insalubrem cxcitabit: ex hoc etiam fit ut v cnis ec arteriis quae pone aures sunt dissectis. aut exusti; foecunditas tollatur. Nanobum quando secedit, dissoluimur maiori ex parte vehementius , atque refrigeramur. JSi igitur
277쪽
si igitur est atque potentia in semine , si, tam perfecto calore praeditu m est,
ubi tecesserit solui multum eorpus nostrum oportet atque rettigerari. quo fit ve& humores crudiores reddantur, de imperfectiores, unde etiam ex agitatione x motu in cius expulsione facto magis aperiuntur meatus,vnde de materia minus rine euicta a natura Mapertis externis corporis meatibus, fit, ut 8c foetentes magis Uddantur humores interni, qui concoctionis actionem non sunt assecuti, bc facilius foetorem hunc extra communia Cent , maior autem aut minor grauis hic odor excitatur , tum pro natura locorum ut subalis,ut 1 .sectione docuimus,lum inserius probi m. 24. tuin pro varietate temperamento
rum qui enim temperamento calido sunt & humido, ac multo sanguine praediti prae aliis foetore alarum &pedum tentantur:ut Itb.methodi medendi demonltrauit Gal.noster. de Auic. primo canonexum sanguineos,& calido dc humido temperamento praeditos,dice bat foetidi sudoris esse,urinae,&saecum.
ου η ατάλως εχοντο/, τὸ εκγονον εΠν ημέτερο. t Probi. XIV. Cur si ex semine nostro fiat animal, id nostrum est, si autem ex alio quopiam nostro,vel parte,vel excremento,nostrum non dicemus fiunt enim multa ex putrefactis,&ex semine.quid igitur est,ut si tale fuerit,ut nos sumus, nostrum id siti si diuersum id alienum sit.aut enim omnia nostra esse oportet, aut nulla. An primum quidem sic est, quod ex nostro fiat. quod secus id ex alieno, nempe ex purgamentis, excrementIsque Sc denique nihil animalis animal gignere potest, nisi semen genitale: quod autem nocet, quodque malum est,nullius esimeque quod alienum alicuius est. non enim idem est,huius aliquid esse,& eiusdem esse alienum .vcl diuersium vel malum excrementa autem & putredines non nostra sunt,sed diuersa alienaque a natura nostra:non enim quaecunque in corpore nostro extiterum, corporis haec esse dicendum est. quoniam
278쪽
tubercula fiunt abstrahentibus Megredientibus. Et omnino quaecunque extra
naturam sunt, omnia sunt aliena extra naturam autem plura sunt eorum quae
etiam simul producuntur. si ergo ex solo hoc semine si animal, re iste utique quod ex iis sit, prolem ege nostram solum iudicabimus. Et si ex semine putre
facto quippiam fiat,ut vermis, aut in matrice corruptum aliquid, ut quae monstra dicuntur,oon nata dicenda sunt: omnino enim cum ex corrupto facta sint, ex nostro tacta esse dici non debent, sed ex alieno: quemadmodum quae ex segregatione sui t,ut quod est in stercore signum autem,ex corrupto talia omniatari, quod ex non corrupto tale aptum narum est fieri, quale utique fuerit illud,ex quo semen deciditur,si ex equo equus, si ex homine homo.Ipsiam autem non magnifacimus semen, nec aliquid aliud , quod inter generandum conficiatur. tenim humor quidam,aut corpulentia, aut caro fit: quorum nullum nobile est, quia nondum naturam habet destinatam, sed eatenus naturam habent, quatenus ex illis tale quid produci potest, quale sumus. Ex corrupta autem nihil tale enasci potest. Hanc ob rem nec ex aliare nostri corporis, nec ex semine ipso corrupto,aut imperfecto ductum,nostrum appellamus.
piolem a Cum nostra ea dicunt,quae a nobiS aut possidentur,aut generantur,quae vero generan-2 96ἀά, nostra esse dicimus,quae ex nobis profluunt,& producuntur,merito hoc loco quaeis quod E A. rit Aristoteles , cur si ex semine nostro fiat animal, prolem id nostram appellare solea bis isti mus, sed si ex re aliqua alia nostra, ut parte, humore, vel excremcnto generetur aliquid, fit, non alia nunquam rem illam nostram appellamus,quinimmo etiam si quippiam illud ab animali id ..'. 'semine producitur, ut molae,& monstra quamuis haec potius ratione materiae subiectaenobii pio. produci censendum est 3 nui aquam nostra esse dicemus. cum enim omnia haec ex nobisti. . profluant,& in nobis generentur,omnia nostra dIcenda erunt.aut nulla, clim alioqui nostra dicamus sola,quae nobis similia sunt,quae verb diuersa,aliena potius appellamus.Haec est Aristotelis dubitatio,itόmque dubitandi ratio. primum quidem, &c. J Ea omnia quae a nobis promanant, nostra dicenda sunt,
quandoquidem, quae naturalia sunt, quaeque a nubis generantur secundum naturam , ea nostra esse quidem dicemus, attamen ne quidem prolem nostram appellabimus. nam nobis secundum naturam constitutis, Cum ut humores naturales generentur, & caro in staureturinecesse sit,humores excrementitios multa,quae quamuis corpore naturaliter constituto generentur, nunquam tamen Vere nostra aut partos nostras, aut prolem n stram dicemus. ut excrementi iij humores, bilis, melancholia, tum & lotium & stercus at si quid ex corpore nostro generatur vivens, Ut vermes,aut in alio, ut molae &monstra, nunquam nostrum dicemus, quoniam nunquam quippiam vivens ex animante imm diate producitur,sed solum mediante semine: quod si mediante semine , in victo mulie ris expulso, mola, aut monstrum producatur, nostrum nunquam foetum appella mus. cum quippiam praeter naturam sit, nunquam autem, quae praeter naturam sunt, nostra esse dicemus. cum enim nostra distinguantur ab alienis & extrancis, nunquam nostrum illud dici poterit, quod ex extraneo M alieno,&,Vt uno verbo dicam, ex eo, quod est praeter naturam, producitur. neque enim quaecunque In nostro corpore generantur, dici possunt esse nostra, clim multa praeter naturae intentionem generentur , ut monstra , 5 molae, multa etiam nullo modo partes nostrum csse possimi, ut excrementa. monstra autem nostra non sunt, quam uiscx nostro semine procreentur quoniam nostra sunt, quae ex incorrupto semine nostro producuntur. simile enim animalLunde deciditur producere debent, at monstra corrupto semine producuntur : nostra igitur esse nullo modo dicere poterimus. rei huius signum est, quoniam ne semen qui dem nostrum, etiam si incorruptum fuerit, prolem nostram dicimus, etiam si poten tia tale sit, ut adactum reduci possit, animatque producere, neque etiam ipsum cmbrionem npstram prolem primis diebus dieimus, donec eo reductus sit, ut iam actu animal dici possit. nostra igitur dicuntur solum animalia cx semine nostro prDcreata naturalia,atque nobis sin illa,non autem que ex semine corrupto generationem suam sortiuntur,quia nostra esse non possunt,quq ex Milano procreantur. Haec est Aristotelis sentcntia a nobis
279쪽
nobis breuioribus explicata, qubd ipsemet longa oratione ita sese explicuerit, ut nullus dubitandi in eo intelligendo aut exponendo locus relictus sit.
Cur in aqua minus coire possunt homines Z An quod in aqua nihil eorum soluitur, quae ab igne soluuntur, ut plumbum, aut cera: semen autem solutum igne videturmam priusquam perfricatio calefaciat , non Aluitur. pisces ta
men non fricatione coeunt. Homines miniis in aqua coire posse dixit, & quaerit causam. obseruandum autem est dixisse homines tum quoniam problemata haec fere omnia ad genus humanum spectant,
tum quoniam omnia animantia in aqua re uti venerea non posse falsum est, cum aquatilia omnia muIth melius in aqua,immb solum, coire possint. dixit autem minus, quoniam
non omnino id impossibile esse voluit docuisse, sed dissicillimum id esse significat. dixit
Mutem in aqua quhd non frigidam Hodb significat, sed etiam calidam: quoniam tentant aliqui in balneis, potissimum promiscuis, re uti venerea, quam tamen dissicillime exercere potant.
Aη Mina annivarum soluitur,lcc. J Nisi quispiam diligenter legerit, quae ab Aristo- Cobe l. a. tele dicta sent quarto libro Meteorolog. siue potius libro de mixtorum passionibus, dimcile etit illi intelligere vim argu menti positi ad dissoluendum problema. docuit eo libro possunt, de dum de concretione de eliquatione loquitur, quae calore concrescunt, frigore dissolui,
quae frigore uniuntur, calore liquari. docebat enim rerum quae concrescunt, alias calo- erem frigo Te concrescere, alias Bigore, alias utroque frigore concrescentes, frigoris Coagulantis, &Calorem solum pellentis praesentia concrescere, ut sunt res aqueae: e quibus omnibus fri- durata -- gore externo calor exprimitur, humore eorum remanente ut qui ob multitudinem a ca- : 'Iore expresso, qui exiguus est, educi non possit. huiusmodi dicebat ita liquari , ut calore modo. rursus adueniente Bluantur. non autem humiditate superueniente. exemplo sit pingue do, quae cum humida sit, aerea tamen humiditate, Digore concrescit, interno calore expresso. liquatur haec calore de nouo superuenienre: quae vero a siccitate, aut a caliditate siccitati iuncta indurantur, & crassescunt, ab humiditate liquari potant , ut lutum de grando. chm autem genituram libro de generat. animalium aeris &aquae communem esse statuat, quod ex aqua& spiritu potissimum constituatur, cumque aqueum praecipuε secundum materiam sit, potissmum,cum ex sanguinis parte magis aquea aut ex eius materia existat, quamuis spiritus nonnihil illi adiectum sit, ut spumosa eius indicat natura, ut formatricis facultatis, ac caloris etiam naturalis sit vehiculum, non mirum est, si restigeratione quadam in nostro corpore coagulatur,ut docebat Aristoteles A. Meteorologici humore, ut ait, cum calore exeunte. propterea optimE abAristotele hoc loco statutum est,semen caloris vi liquescere debere,ut seruata regula, qtiae fiigore coguntur, calore eliquentur. probat hoc experimento, quoniam vix semen fluere incipit, quin attritione de Corpus uniuersiam, Sc partes semen continentes incalescant. Haec Aristotelica est huius problematis solutio naturalibus principiis innixa. si tamen nos aliam fortasse veriorem addiderimus, etsi interpretis munus id excedere videatur, ope pretium nos facturos existimaremus. Ut quis optime re possit uti venerea, pene indigemus erecto, recte con- MI. solui I. formato, & calido, cum &. debita spiritus & flatus copia requirituri qui ad colem n tura sua fistulosum per arterias feratur, ubi receptus tensionem Sc rigiditatem indu- cutis.cat. huiusmodi autem statuosus spiritus eleuatur a copia foecundi seminis, quod maiori ex parte in vasis spermaticis, dc testibus bene affetiis redundat: quamuis uniuersum corpus ad hoc necessario concurrat: ut verb flatuosus hic spiritus eleuetur, de ad de-zerminatam partem moueatur, mediocri calore opus est, ut de vento E. Meteorologic.
280쪽
doeebat Aristoteles: hinc moditate uniuerse eo ori ab aqua communieata, & calor ad interna tetrahitur, M spiritus statuosi non eleuantur, coles flaccescit, de denique tota illa
titillatio,qua voluptas concitatur,deperit,atque actio omnis Venerea aut tollitur,aut cer-
tὸ hebetatur. quae etiam si tepens iuerit, multi aliis rationibus impediet, potissimum autem quod calore illo uniuersum occupante spiritus ad extimam cutim retrahuntur, retractique di luuntur, humiditate autem aquae membra virilia flaccescunt. Pistes υmen'aιω--n eum. J respondet tacitat obiectioni, quoniam dixerat in aqua homines non posse uti re venerea, quod haec calore perficiatur, quod manifestum est, quoniam non emittitur semen nisi perfricatio praecedat, haec autem calorem inducit. qudd aquae frigiditati aduersatur, respondere huic, aut potius obiicere aliquis possct,piseces,qui in aqua coeunt, cui respondet, fricatione id eos non perficere. Clim enim in piscibus meatus sint lati, de maiori ex parte eirca diaphragma, contactus quidam sufficit, Ac simplex super corpus transitus. Quamuis autem dc apud historicos. Se vulgo etiam dicatur tempore coitus pisces fricationes facere, id ita intelligendum est,ut fricatio huiusmodi non sit, ut calorem excitet, uniuersumque,dc partes genitales calefaciat,led cum contactus quidam sit, εc quas simplex transitus, aut corporis delinitio quaedam, fricatione hoc modo pisces concipere dc generare dicuntur.
Probi. XVI. Cur coire est suavissimum Z dc an necessitate, aut alicuius caiisi inest animantibus An suave quidem est,quia a toto corpore deciditur letnen, sicliti quidam aiunt. An quia quamuis non ex toto corpore per ra' em tam cia se promit, in quam contendunt omnes meatus venarum. Cum igitur voluptas similis in libidine,3c in pruritu sit, fit ut non secus ac pruritus per uniuersum sit delectabilis. Humidi autem exitus spumosi inclusi praeter naturam hic est. Semen autem talis illius,quod est secvngum naturam exitus est. di subinde necessario delectabilis.Et causa alicuius ex necessitate quidem,quia in id quod est secum dum naturam,uia delectabilis est, si fuerit sensibilis. Rei autem alicuius gratia est, ut generatio fiat animalium. ob delectationem enim magis mouentur ad
coitum animantia. eiata sis Duo simul problemata ita proponit iuncta, ut quamuis diuerses medios terminos h iussae. cit . beant,possint tamen eodem tempore proponi ad discutiendum. primum autem qui in re Venerea peragenda tantum voluptate tententur animalia, alterum aut an delectatio haec Ac voluptas insignis ad aliquem finem instituta sit , tiatura. ubi obseruandum est pessi δvolum, at Theodorum Gazam hoc loco secundum problema in Latinum traduxisse:omnino enimia ... . diuersam a mente 8c proposito Atistotelis quaestionem propositam excitat. nam quod hi diibui Aristoteles dixit, Mastae, e et lia πιν - τοιe ζωοις .nosque vertimus, ς. in an neccssitate aut causa alicuius inest animantibus: quod de voluptate intelligendum est:quaerit erum an ex necessitare, aut causa aliqua animantibus in coitu indita sit volu