장음표시 사용
291쪽
immediate sed mediantibus spiritubus, quibus veluti ducibus,& instrumentis, omnes animae potentiae suo munere sunguntur, aut potius iis ipsae potentis ad actum reducuntur. Neque enim expansam esse animam ad corporis extensionem credidit, ut operarari posset, aut in toto totam, te totam in qualibet parte este quod tamen de anima rationali recentiorum plerique de mente Arist. voluerunt credidit Arist. quo fit ut materia ad testes transimissa, ut quae in somno expellitur, & spiritu sit reserta,Vinnato calore,tum re quae per fricationem in re venerea attrahitur,sipiritu a Corde transfusa , tum de ab uniuerso in motu transimisso magis assuens reddatur, & ad generationem magis idonea.De quo calore verba faciens Arist. hae profert Inest enim in semine omnium,quo facit , ut sarcunda sint semina,videlicet quod calor vocatur,idque non ignis,non talis facultas aliqua est,sed spiritus,qui in semine,spumoso mcorpore coluinetiar,& natura,quae in eo spiritu est,proportione respondet clemento stellatu. Quamobrem ignis nullum animal generat,neque conititui quicquam densis vel humidis,vel siccis videt uciat vero solis calor, animalium non modo qui semine continetur,verum etiams quid excrementi sit, quanquam diuersum a natura, tamen id quoque principium habet vitale.haec Arist. 2.de gen. an .c. 3. ex quib. verbis non solum colligimus qualis sis calor seminis, verum etiam si diligenter expendantur, elicimus calorem in tum,& spiritu idem esse,quamuis inter se ratione distinguantur. calor. n. dicitur prout materiam alterat, & ex ipsa anima materialem traducit, spiritus vero nuncupatur, prout per omnes seminis partes penetrat,a
que sese insinuat. Et hoc est quod Aristoteles& multo spiritu repletum esse semen diccbat,& paruum quidem mole. at efficientia potens. Postremo illud tanquam in naturali philos phia inaniseitum supponatur, a materia, quatenus materia est, nunquam cilicientiam rei produci, neque distinctionem fieri, sed totum id ab essciente per sormam introductam produci cst enim forma quae dat actum&dictinctionem .h.de phys auditu. His positis ita statue dum hac in recenseo: semen prim δ&per se ut materia quaedam est,non posse dicia toto de- ὰ ini semLcidi, neq; ullo modo similitudinis filiorum ad parentes causam esse: at vero ut materia haec ali- nquo modo undequaq; & transmitu Si attrahi potest, per accidens ab uniuerso transmitti, α νει ψiti vi ab omnib. partib dccidi posse licet affirmare.Verum enimuero etiam per se id semini eueni- Ire posse dicemus, si spiritus, qui At formae, & efficientis vices in semine subeunt, considerauerimus.cum eorum ratione magnam illam,& adeo nobilem operationcm s c sortiatur ij. n. in motu per coitum facto,tum etiam ob delectationem ad eam parte undequaq; transfluunt. Cum vero etiam eoru ratione semen animatum ab Arisbcenseatur,cum animatu in potentia
ipsium constituit, cumqiij inflaumenta sint animae, & ipsamet animae potentiae, quemadmoduex Αrishsentili de communi motu animalia docuimus, potentiae aute in sic animae actionem contineant no mirum cst, si semen in utem mulieris uas fusum,aut per se ipsum sec. Atist.decreta,vel cu semine mulieris coniunctu sec. Hip. potentiam habet generandi simile: non mirum eclam est si adeo ex scminis etffusione de debilitetur corpus, & elanguescat. sed audiamus Gal. I. lib.de s .cap. I 6. ad hanc rem loquentemini melius problematis huius Aristotelis solutio intelligatur. singula, inquit, membra E venis accommodatum sibi succum auratiunt,atq; les reddat, hoc inhxcrementis quoq, siti sic e uim demonstratu est,& renes urinam, & folliculusellis bi- Ic attrahere: trahut igitur etiam testes seminariu illum humorem a vasorum anfractibus ante ipsis praeparatili cuius deinde qualitate percepta,suaq; eodem topore communicata luod su-Peruacaneu est,in meatus seminales reponunt qui postea in coitib. id seras excernuti unde si immoderatius quis libidini vacet, testes frequentius ea vasorum reuolutione semc trahentes, ipsa penitus exinanini & si tale animal dissecueris. in ipso humore nullum serosum inuenies. Contra in iis,qui venereis abstinet,& pluriae u & crassistimum senae reperitur. si quis igitur assiduis coitibus scmen totum euacuaverit, testes ex superioribus venis quicquid in eis serosi humoris continetur, id omne attraliunn est aute paruus admodii hic, 6e mixtione sanguinis irr variis, quo etiam ipsae ad alimen tu egent. Hae quide venae,cua testibus qui vehementiore ipsis Vim habent, eo violentor priuentur a superiori b. aliis, rursus superiores illae ab aliis,hae a vici nis subinde trahunt, Si ita deinceps fit,vsque dum in omne corporis partem trahendi, haec vicissitudo diffusa omnib. membris alimpiatum cripiat.cum igitur tanquam in chorea omnia subi inuicem alimentum tradant,omnia animalis vasa,& membra tantisper euocari necesse est, quoad repleatur id quod potentissimum est: οἱ ita partes non tam seroso humore quam vit,li spiritu priuantur, siquidem hic quoque ex arteriis, una cum genitali humiditate excernitur . nil igitur mirum si immodcrato coitu utentes imbecilliores redduntur: cum totum corpus virorumque horum purissima parte fraudetur, Naccedat etiam voliantas, quae vel sola
idonea est ad vitales vires dissoluendas: ut quidam nimii voluptate affecti interierierint.
292쪽
ita ut Avicen 3. de animalibus cap. 3. dixerit quadragesies plus dissoluere semen vacuatum sanguine Ee id ipsum est quod subiungit. Ira cutitur composivis, cum res inqua dissoluitur. ocis quare qualis es ad catinis c---m abs incorporis. J Pulcherrimo exemplo suam explicat opinionem ab aedificiorum situ. ta bene & harmonice disposita.sicut enim si Penumero dissoluitur aut concutitur structura domus, aut machinarum leui quandoque re subtracta, quae tamen ad fulciendum magni esset momenti, aut ad harmonicam illam partium compositionem numero aut utilitate faciebat, sta compositio corporis nostii, quae omnium quotquot sunt in hac uniuersitate rerum maxime est harmonice disposita, aliquo necessario dissoluto concutitur,ac quasi dissoluitur. Magni autem momenti esse quod per rem veneream excernitur, quamuis mole sit perextiguum, alio exemplo confirmat. clim dicit o M τοαμνυν- ῶς α τος. ubi obsereandum est in impressis apud Camotitim e Isingrinum fuisse μύς-- . quod cum nullum haberet sensum, squid enim commune amylo cum seuo in propterea doctiss. Mercurialis tum lib. r. variarum lech cap. 9. tum lib. q. earundem cap. I 6. erratum inesse optime coniectatus est, Mlegendum esse iudicauit, sicut τὸ α,υλον-I ε αιτος ut Gam visus est habuisse, cum vertit, quemadmodum amylum ex farina,quod rationi etiam Consonum est, cum ut amylum triclinci succus est ex magna mole exiguus consectus,ita semen hominis ex multo nutrimento,ex gua,sed praestantiisima pars relicta est quod si communem lectioniem sequamur & antiquum interpretem, qui vertit, ex axungia, & retinere voluerimus mutanda erit praecedens dictio τι υλον in sensus sit, ut medulla exeuo. Nam iis animalibus auiabus sanguis fit seuosus, etiam medullam essici απιδε tradit Aristoteles L. de parti animaLcap.6. ut sensus esse possit, id valde praecipuum haberi, quod paucum ex multo fit nutrimento, veluti medulla ex sevo, nempe quae semper exigua ex plurimo sevo succrescit. probatur tamen magis prior, quod multo minorem faciat in literis mutationem, Be quod Gazam habeat defensor m. κγ.
Probi. XXIII. Cur coeuntibus si accesserit urinandi desiderium penis magis erigitur 3 An quod repletis poris humiditate, semen egrediens minori loco, maiorem tumorem facit, & erigit. superiacet enim penis ipsis poris.
Quoniam ea omnia quae ad huius problematis explicationem sacere videbantur, in Q. quentis explicatione meliori ab Aristotele data occasione proponentur, ne solus eadem repetere cogamur, in sequentis explicationem reiiciemus.
Probi. XXIV. Quam ob causam virgae fit erectio, dc augmentum Z An propter duo; primum ob pondus,quod est,in posteriore parte,nempe ob testes,erigitur: suspen- rium enim erectivum penis testes fiunt. tum quoniam spiritu implentur po-ri An humore aucto,dc translato: an ex humore genito tumor maior fit 3 Quia
293쪽
tamen valde sunt magni minus eriguntur. fit enim ut ita pondus a fulcimento
vectis remotius maneat. Inuestigat hoc loco Aristoteles, quod omnibus vel etiam ipsis in philosephia naturali vIrgae in
non mediocriter versatis admirationem parit,cautam, cur tam exiguum , retractum, fi cidumque membrum ictu fere oculi,dcvnica pulchri inspectione, adeo magnum, exten- c. sum, durum, & prominens euadat: ante autem fortasse cum Galeno non erit absurdum inuenire causam, cur huius conditionis penem efformarit natura, ut nunc flacidum de paruum, nunc rigidum Sc magnum sese commonstrare possit, cum alia membra disposuerit,ut semper eodem modo oculis nostris consermata sese offerant. Sciendum igitur p.ri; histac nataram in homine pe nem non efformasse ossea natura, ut in quibusdam animalibus se cit, ne rigidi baculi instar scmper prominens, multas eius operationes impediret: naturae tir ' siquidem magis curae fuit marium,Sc virorum actionum utilitas, quam foeminarum voluptas. qua etiam de causa ratione sui natura duriori conflata non fuit penis substantia, ut optime docuit Galen. is de usu pari. quin nec quidem molliori, ne eo fine & usu frustraretur, cuius ratione penem condidit: seminis nempe in uterum, sobolis gratia proiectione. Natura itaque humani generis solicita,& indiuiduorum quotidie pereuntium miserta, ut alia indiuidua eorum loco susticeret,generationis organi substantiam,quae tum erigi,tum flaccescere,& rigida,fieri posset,excogitauit subindeque neruosam quidem,sed undequa-quc fistulosam, spongiosiam, ratam, porosamque substantiam penis partem intrinsecam csse voluit,quam tamen extrinsecus crassis vestiuit ligamentis, quae una cum rara, quam diaeimus substantia, ab inferiore ossis pubis parte originem ducit. Sed quomodo ex staci do de molli, magnus de rigidus efficitur duplicem huius rei hoc loco Aristotcles proposuit causam, priorem quidem, clim dicit, sprimi pondus quod eis in posteriori par re. J Quibus verbis videtur manifeste candem de testium usu habuisse sententiam, quam etiam docuit primo de gen animalium,potissimum aulcm lib. s. cap. 7 ubi voluit pendentium testium usum csse ut pondere suo penem tanquam vectem trahcntes ab una parte ex altera cum elevarent. ut etiam seminarium meatum alioqui natura sua flexuosum, de propterea non ita facile semen eiaculantem, rectum constituerend, instar penularum latextrinis. nisi enim hoc ingenio tenderetur,difficilis eiaculatio semen refrigeraret, de sic inutile generationi redderetur. vertim cum partim voluntaria, partim naturalis iit penis erectio, ab omnibus tanquam ridicula reiicitur haec Arist. sententia, cuius & ipse sertasse imbecillitatem optime obseruans, alteram causam statim subiungit, cum dicit, D tum quo niam diram implamur pori, B c. J Vt vero causam hanc melius intelligere possiniis, ob s. r-Dandum est, primum naturam ipsam penem erigi voluisse potissimum ut recte sic men excerneret. quapropter in iuuenili aetate penis maximὸ Crigi solet,quia ea aetate tum seminis tum spirituum copia multa parti illi sippeditatur,minus autem in puerili. quoniam quainuis spiritus assiuant,& abunde suppeditentur,semine tamen destituti sunt senibus minime omnium erigi penis χlet, quia etiam spirituum & seminis copia maxime destituti sunt. senib. minimε omnium erigi penis solet, quia etiam spirituum dia seminis copia maxime destituti sunt Accedit quod videmus maiori ex parte semine excreto penem flaccescere: unde fit necessariti,ut primb semen sui copia icilium dc vaserum seminalium expultricem petiueauta. facultatem irritet,alioqui nec naturalis,nec in culpata erectio ponis fieret, irritata expultric cum ea ad expellendum tum aptis meatibus,atque patentibus, tum spiritu caloreq; influente potissim im utatur, natura statim cordis Sc arteriarum systole maiori atque velociori usa simul cum copioso spiritu, cuius meritis penis distenditur,vias aperit,atque di quo stendit,unde de testium calor magis roboratur,dc augetur ad genitales partes,ut expultrici huic ficultati opem ferat,eundem spiritum transmitrens Opem ferre conatur,aut quasi nix concut- ipsa manuum hoc instrumento manum porrigit adiutricem non secus quam eandem facere pluribus in locis docuerit Gal. testatus est naturam vi cxpultrici opem serat, de dolorificam causam a se propellat, ad partem dolentem cum sanguine quodammodo pro perare. Sed alio exemplo id commode commonstrari potest,quomodo ctiam prccedentis quaestionis explicatio apprime crit instituta. Vcsica dum urina repleta est, vel etiam calculo laborat: saepe citra veneris stimulum & cogitationcm est in causa, ut penis origatur. clim enim non sollim seminis, sed etiam urinae,5 eorum quae in vesica sunt excretioni deseruiat, de in hoc eandem cum vesica, quam cum testibus conspirationem habear, natura ut iam praeparet,& cxpultrici operationi auxilietur, copiosos spiritus saepius transc
294쪽
maxime olent: pueri autem minime 3 An spiritus puerorum, ut iam dictilincit, tumorem & sudorem concoquunt:virorum autem sunt incoctiles Clim hoc ipsum problema dc proposuerit, & longiori oratione prosecutus sit Aristotest
Ies superius numero tertiodecimo, n6sque eo loco omnia quae ad hanc rem facere vid bantur, prosecuti simus, hoc loco,ne saepius eadem repetere cogamur,illis erimus cotenti. II L. κς. -
Probi. XXVI. Cur per aestatem viri minus, mulieres magis concumbere valeant sicut dc poeta dicit in rustico , Tunc tamineo venus usu est magis effera sexa, Mitior illa viris, de sepe accita relanguet. Vtrum quod testes eo tempore magis demittuntur,quam hyeme. necesse est autem cum quis concumbere velit,sursum retrahi. An quia calidae naturae in aestate codabuntur excedente calore,frigidae' autem calefiunt .Est autem vir quidem calidus & siccus, mulier autem frigida .: ε&humida. virorum igitur virtus infirmatur, ii arum autem corroboratur re- '. staurata. iQuod hoc Ioeo de appetitu ad venerem aestate quaerit, cur scilicet per aestatem Viri τοῦ ἔνω ἡ
minus mulieres magis veneris desiderio teneantur, inferius problem. Ly.magis univer stare.miuie.
Iiter,cur viri per hyemem, mulieres per aestatem rei venereae appetentiores sint, inuestigat. probat autem propositionem quaestionis Hesiodi poetae auctoritate. Vbi obseruar - eocmn iedum est in vulgatis codicibus legi Ar Ut cum verbpoctae Hesiodi sint ij versitit, G ἡ .: ε vix mente concipi poterat quid per dictionem υλυμ- sibi vellet Aristotcles : unde antia textusem quin interpres creden; dictionem illam partem esse versiuum Hesiodi; legit & vertie, in coluro luxuriosissimae sunt mulieres, infirmiores viri. & Aponensis hanc sequutus luctio- ὶ esus. nem multa de coluro in commeditatur, Ec intelligit colurum lignantem solstitium aesti uum, cum sol in primo puncto positus est cancri. sici per hanc dictionem intelligunt in medio ardore aestatis.verum cum non legatur coluro,cumo versus sit Hesiodi in lib.ν. qui Rusticus seu de agricultura inscribitur, in quo versus hic legitur, ordine ducentesimus ' i quintus ubi nulla talis additur particula, deprauate legi colitrum censendum cst. Thoodorus Gaza videtur legisse ο πιι-ἰς-λb ' Cum vertit. quod Hesiodus quoque pM-ta inquit. unde notat doctissimus Sylburgius in veteri libro manuscripto expunctis tribus illis ν πλυρεω reponi ο ποιηn e Ησιο λέ-.probat autem Sylburgius id contigisse facilὰ potuisse,quhd potuerit fieri ut illud ipsum commation corruptum sit ex hemistichio, quod hunc versum paulo ante in eodem Hesiodi Itb.praecedit, a V a,ri. at multo magis mihi probatur sententia Hartung.L. cap. I. Ac qii artae decuriae,qui censuit legendum eo mλυμ reposito scilicet β pro μ:quae literae obcharacterissimilitudinem in ve-riistis libris manuscriptis saepe confundi solent. Intelligi autem voluit hoc nomine Hesio-dcim in villa rustica sic enim Hesychius interpretatur ἔναυλινὶ id est, in 1.li. qui est
de agricultura. Vtrum quia teris, Ace. J Probabilim primo asscit causam desiimptam ex parte instrum enti, dicens id ca ratione euenire, quoniam mites aestate, & uniuersaliter tempore M loco calido deorsum pendent.magis a pene disiuncti,quium hyeme & uniuersaliter tem pore frigido. In re aut in venerea exercenda ncce sic est ut teli cs dc propinqui simi, dc ad-
295쪽
haerentes.ad rem enim venerem exercendam necessario testes sursum trahi debent, de simul cum pene quasi iungi: sic enim melius poterit semen de longius eiaculari. quo i calidae ratura ιμ o e coraminor, excede te calore. J Aliam affert causam, & v riorem 52 philosopho naturali mWis dignam,quia naturae calidae prae nimio calore aest ui caloris aestuant magis,atque collabuntur: fiigidae vero fouentur & vigent. clim autem vit natura sua calidus sit & siccus mulier autem frigida & humida sit, ut virorum tunc vi res infirmentur, mulierum vero roborentur ae vigeant per compensationem qualitatis contrariae. si enim naturali calidae εc siccae temperaturae alia itidem accesserit, quasi igni igne addito, aestus adcb magnus adaugetur, ut vires languescant, spiritus absumantur, M acultates omnes quasi prosternantur cum vera vir calidiori de sicciori temperamento in uniuersum praeditus sit,quam foemina, econtra foemina humidior Se frigidior, quod viro languorem Nd molestiam afferet intemperiem augendo,foeminae robur addet compens
tione contrariae qualitatis, ad temperiem quandam deducendo frigidam Se humidam intemperiem foeminae: quod nos luculentissimὶ demonstrauimus in prima sectione probLprobi .E. tum EF ipsemet Aristoteles problem. 18. huius sectionis, cum quaerit, cur viri per
hyemem' mulieres per aestatem rei venereae appetentiores sunt. soluit enim dicens. quod viris calidior 8c siccior est natura mulieribus autem humida frigidaque. quamobrem illis calor & humor satis cupiditatem veneris hyberno tempore accendere queunt, quibus rebus semen oriri certum est. Mulieribus autem Ne calor minor Sc humor concretus propter caloris inopiam tunc est. At per aestatem contra mulieribus calor modicus nempe auctus ab ambiente: viris maior, qu m satis sit tminus enim vires frangit atque dissoluit: accidit enim ut ignis igni iungatur. Disputari hoc loco merito possit, vetamne sit,uirum scemina calidiorem esse ac sicciorem: sunt enim qui veritatem hanc conuellere conati sunt, tum M.tis es magnorum Virorum auctoritatibus, tum rationibus validissimis. prim benim de morbis Hipp. sceminas de sanguine praeditas esse calidiore,& rariores esse carne, & v ' Iidius a ventre trahere alimentum testatus est, hae vero operationes & eae qualitates non Riliorita nisi caloris emientis soboles esse possunt. Quin corde calidiori praeditae videntur 6c iec riti ta , ex quibus totius temperaturam desum i debere testatus est Galenus in arte Medi et n. lidiores asse clim enim virorum pulsus rariores sint, Ac tardiores, foeminarum autem frequentiores levelociores,ut docuit Gai lib. de pulsia tyrones c.' Ac 3.de Caus pulta. 2.& ΑueProes C I9.nu. lib. .collectaneorum,cum4 minieres viris sint iracunὸiores, dicendum erit foeminas esse calidiotes,qubd frigidi proprium sit partes in mouendo pigras reddere,ffrequentia aurom& velocitas caloris vim denotant. -autem Sc excandescentiam calidissimi co idis signum constituit Gal. in art med. hepatis autem caliditatem foeminarum de str
re videntur,quod celerius crescant,suaque capiant celerius incrementa,extra uterum,c
lerius pubescunt,citiusque semen effundunt,ad procreationem*, maturius q iam viri sunt aptae:quin qu sanguinis quae singulis mensibus profunditur,quantitas .cali)itatem hanc maiorem in foeminis arguere videtur. Hae speciosae sunt ad hanc rem asserendam assi mentationes. verum siquis diligenter consideret principia generationis,cum ex calidioriatoris. qui semine procreari marem testetur Hi p. primo de diaeta,viros calidiores iudicabit. si locum, .noni cum in dextris mares in sinistris sceminas generari scripserit Hipp. s. Aph. 48. dextrae vero iis . '' calidiores a philosophis statuantur,idem censendum erit. Idem si conformationem, clim
Ae citius conformentur,ta dearticulentur in utero mares,nempe triginta diebus, foeminae verb quadraginta, consormationis autem opus est caloris. Mouetur etiam in utero celerius mas tertio mense,semina vect tardius quarto, Ac vehementius,tum de excluditur citius, quae non nisi caloris opera esse possunt. Si postiemb habitum corporis solidiorem, si venas ampliores,si vitae institutum M victus rationem virorum familiare spectemus, idem omnia confirmant. Quod si etiam auctoritatibus magnorum virorum agendum est,uidemus Hipp. primo de diaeta hoc assimasse,cum dicit in uniuersim mares sunt calidiores Msicciores:sceminae humidiores frigidioresque.Aristoteles etiam praeter hunc locum lib.de Iongit. 8e breisaee vitae mares vult esse longioris vitae, quia calidiores. de primo de par anim .mares em ob eanta hanc causam robustiores,dc primo polit. I.&8.mares ob cal rem in omni actione pristantiores esse testatus est. veritatem hanc sexcentis in locis nobis commostrahit GaI. Sed potissimum lib. t .devsii partium cap. s. isceminas imperinsectiores esse vitis manifestis rationibus esse voluit, sed potissimum quoniam sunt Egi solutio '- diores. Quaeve rhin contrarium adducuntur, si diligenti trutina ad pensum deducantur, Eoui, ista ' non esse huiusmodi cognoscentiar,quae possint falsitatem hanc defendere. Quia enim rariores
296쪽
liores habere dixerit carnes, qu6dve plus nutrimenti attrahere easdem carnes asseuera-oit,ita intelligendum est, ut molliores dc laxiores esse significet laxitas autem haec carniu, defectum potius caloris arguit,qui humidum superfluum absumere ncqueat. sic enim lib. de glandulis se ipsum explicat. laxa vero cum sit,inulta etiam continere & excipere potest: non vero qubd plura vi caloris attrahere possint. sic enim intelligendum esse exem. plum ex lanis desumptum manisciu demonstrat: quae quia laxiores sunt,ec molliores, ubi sub dio positae fuerint, grauiores reddentur,quiri vestis eiusdem ponderis optimε contexta. Quod autem dicit,calidiorem esse mulieris sanguinem, & propterea viro esse calidorem a tanquam non Hippocraticum, sed laquam a scholiaste aliquo aut ex scriptore ad ditum cum viris doctissimis Christophoro vega,3c Andrea Laurentio,cui bona ex parte
totam hanc disputationem bona fide acceptam referimus, proculdubio attestamur. Ra tiones autem si bene ponderentur,nullius esse momenti cognoscentur. nam quamuis frequentiores habeant pulsus,non propterea statim calidiores corde asseremus, cum id arte tiae exilitate de angustia eueniat, quae frigiditate prouenit: cum enim ob eam causam magnitudine neccssitati caloris cordis lices perpusilli sussicere non posset,liuius necessita. tis aequandae gratia frequentiores & velociores fuisse necesse suit: in viris autem maiori necessitati magnitudo dilatationis satisfecit. autem de promptitudinem ad excandescendum vel leui de causa frigidi potius cordis signum esse ὸocuit Gal. i.in primum
Epid.&nos longiori oratione incom.in lib.de aer.a Ioc. Hipp. ira autem & Θυμω evirili sunt animo de calido temperamento. Quod autem celerius crescat, & ad si, tum perueniat,non propterea calidior, nam etiam minus crescit. illud autem accidit ob humiditatem temperamenti, hoc autem ob caloris defectum:proinde minores habent aetates,& breuiores periodos. Rubd aulcm in iis redundet sanguis, qui statis temporibus evacuetur,id non ratione caloris generantis euenit,sed paucitas caloris discutientis facit. Nolim tamen aliquem censere, me ita sententiam hahc in uniuersum veram esse asseuer re,quin etiam sentiam aliquam dari Qeminam, quae aliquo viro sit calidior. dantur enim aliquae viragines,quae firmissimo sunt corporis habitu, neque plus viris sunt excrementosae Data tamen patitate temperamenti, semper vir muliere calidior erit. Ac data quacunque muliere calida, semper multo plures viri calidiores inuenientur: quod ad veritatem problematis asserendam sussicieti
297쪽
κὸς, c Θα ὶον εκας α τάτων Glucrum. Probi. XXVII. Cur nonnulli rem veneream cum voluptate patiuntur, alij simul agere cupiunt:alij pati tantummodo gestiunt 3 An quod excrementis singulis locus est determinatus a natura, in quem ex naturali instituto secerni debet.nam solici
tata natura statu exeunte tumorem excitat, excrementumque una excernere
solet: vi urinam quidem in vesicam,excrementum cibi in intestina lacrymam in oculum, mucorem in nares.&sanguinem in venas:similiter utique iis semen
in testes& virgam. Quibus igitur meatus habitu suo naturali priuantur, vel quia obcaecati sunt,qui ad penem tendebant, quod spadonibus, hisque similibus euenit,vel etiam aliis de causis, iis talis humor in sedem influit quippe qui hac transineare soleat. quod eius loci contractio in coeundo, dc partium sedi appositarum consumptio indicant.Qui si admodum semine Mnitali abundat,
excrementum illud harge in eum locum se colligit. Itaque cum excitata cupiditas est attritu pars ea desiiderat, in quam inquit excrementum. Cupiditas autem tum a cibo,tum ab imaginatione excitari potest. Cum enim alterutra de causa libido commota est,spiritus eode concurrit,& genus id excrementi co
fluit,qub secedere natum est: vi si tenue spirituosumque est cum di fatum id
fuerit,requiescunt, quemadmodum pueris, & adolescentibus interdum nullo secreto humore cςssare tentigines possunt. sed si crastum corpulentiimque est, nisi extruso quiescere nequeunt:quod si neutrum eorum accidit,cupiunt, quousque ad alterutrum accidat. rum autem natura mollis & neminea est,ita ij constant,ut genitura vel nulla vel minima eli veniat,quo illorum secernitur,
qui praedim natura integra sunt: sed se in parte sedis diuertar: quod propterea
euenit quὁd praeter naturae normam constituerunt. cium enim mares crearentur, ita desenerarunt,ut partem virilem mancam atque oblaesam habere cogerentur. laesio autem alia rem omnino corrumpit,alia peruertit ac vitiat. At genus illud corni pens, ut in his fit fieri non potest: Ita enim mulieres non viri crearentur. Erso peruerti,citarsque aliorsum,quod secernedum natura voluit, necesse est. unde fit ut insatiabiles etiam sint modo mulierum .humor enim solicitans ille exiguus est. Neque quicquam se promere conatur, refrigeratque celeriter. Quibus it. 1q; sedem humor adi uix ex toto, hi pati tant simodo auent. mibus autem in utranque partem humor sese dispartiit, hi & agere &pati concupiunt. Idque amelius,quo tandem plenius fluxerit.sed sunt quibus vel ex
consuetudine assect9bs nic accidat. fit enim Vt tam gestiantur,quam cum agunt, ut quo genituram nihilominus ita emittere valeant .Ergo agere cupiunt,quibus haec ipja vsse euenerunt: dc consuetudo magis veluti in naturam iccirco illis euadit,quibus non ante pubem, sed in ea vitium patiendi inualuit quoniam iis recordatio Diuiti co by Cooste
298쪽
iecordatio rei, cum desiderant oritur. Vna autem cum recordatione gestiens exul tat voluptas. Desiderant autem perinde ac nati ad patiendum. magna igi
tur parte , vel ob consuetudinem res cxistit, sed si accidat,ut idem & salax &mollis sit, longe expeditius haec omnia euenire polle putandum est.
Quoniam si qui, quaestionem hanc explicare voluerit, in multa obscoena incidat necesse ςrit, multique, qui ex mala consectudine deprauati, ad naturalem desectum recurreniates, obscoeni viiij excusationem sibi pararent, propterea nihil hac de re a me agendum este
ProbL XXIX. Currem agere veneream cupientes confitcri se cupere maxime pudet: non autem,come cre,aut bibere', aut talium alicpud aliud Z An qu bd rerum plurimarum cupiditates neces Iariae sunt, quaedam autem etiam interimunt, nisi ex .pleantur:rci autem venereae libido ex iis non cst,quae ex neces litate lunt
Cum verecundia mctus sit dedecoris NI infamiae, ut optime obseruauit Aristoteles 4. V R eam Ethicorum, merito hoc loco cum rem exeicere vencream sit inter ea quae quasi naturalia te eu=iAhasint,cum superflua per cam acti ncm cxcernantur , dubitatum est, cur cum quis exercererem venercam concupiscit,pudore suffundatui, cum bibendi aut edendi aut aliquid huius is modi faciendi desiderio siquis teneatur, confiteri non pudeat: in actionibus autem iis natu- e. bi talibus aliquae iant, quarum dcsiderio se teneri homincs maxime pudet. aliae in quibus nun quis=umquam ulla iubest verecundia, ut comcdcre & bibere: quaedam quae medio quodam modo ise habent, ut mingere & alui cxcrementa egerere, & spuere. inter has etiam talis est disse. xentia, ut postrema maxime ad ca accedat, in quibus nunquam pudor ullus subest, secunda ncmpe alui excrementa egercre, ad prior cm propius accedit, pudore enim suffundimur aliquo modo in neccstitate egerendi, medium omnino locum obtinet mitigcndi necessitas. Curvcro id eueniat, exsolutionc Aristotelis optimc colligitur, clim dicit. An quod rerumplurimrum cupiditares necesse δεχνι να-,8ccd tota haec solutio in copo- Verecundiasta esse videtur, quod verecundia 1. rcthoricorum sit definita aegritudo este, pei turbatidque in cis malis, quae ignominiam aut dedecus assertc vidcntur, cum sunt, aut lucrunt, aut futura sint: cum autem η. Ethicorum eam non esse virtutem asserat, cum perturbationi, quam habitui sit similior. merito, cum non habeat regulas quibus quis dissecrnere possit, quando utilis sit futura venus, S quando noxia, in uniuei sum tanquam indecoram homini nZn o laudauerit. cum cnim quae ad vitam humanam requiruntur alia sint absolute neccssaria, alia solum ad bene esse indiuidui, alia ad speciem potius attinent, ut conseruari possit. illa, quae ita absolute necessaria sint, visne illis humana natura subsistere non possit, sunt huiusmodi ut non pudeat confitcrisc ca cupere, ut comedere, bibere, quorum ine uitabilis eth nati rae necessitas : S. sunt huiusmodi, ut nisi adipiscantur, necesse est vitam terminarit huiusmodi quidem est egercndi, ii uendi & meiendi desiderium. verumh rum aliquo modo homi ncs vcrecundia suffunduntur, quoniam lices sint necessalia, pos sunt tamen ad longius tompus cum vita traduci , di sunt excrementorum , quorum est usione ob odorem prauum aliquo pudore suffumlimur. 5 quoniam inter haec est dii ferentia, magis pudet egerere , Mim ob deteriorem odorem, thun quoniam longiori tem pore cum vita possumus lauiusmodi excrementa retinere : sputaminaciicere mimis pudet, tum quoniam odore carciat, tui I quo iam neccilitate cogimur continuo aflluxu dato excernerc. medium locum inter has ncces Lirias excretioncs M naturales obtinet metendi desiderium, cuius neque multum pudct, ncque adeo liber exercetur mictus , Iiin aliquis adiit pudor in urinae cxcretione: illud quidem quia neque ita male o-lci, vicAcrcinclita alui, & quoniam non ita rutincto urinam licet, tum ob loci angustiam Bb breuitat m,
299쪽
preuitatem,tum ob eius magnam acrimoniam stimulantem, aliquo id tamen cum pudore exorcctur, quoniam & aliquandiu contineri potest, & aliquo modo olfactum malo odore assicit. Venereorum autem appetitus cum neque ad consuruationem indiuidui ita necessiimus sit,ut sine ipso homo vivere non possit, neque etiam ad vitam feliciter tradu cendam,cum multi sine usu rerum venereariim incolumem vitam omnino traducant, est huiusmodi,ut eius nos pudeat. ad vitam enim humanam non omnino necessarius est, sed ad speciem hominis conseruandam. Accedit ad hoc quod cum verecundia sit rationalis animae passio,venercorum autem appetitus in appetitrice positus sit,qui ad sensitivam facultatem pertinet,quae cum brutis communis est,cumque positus sit in voluptate, adiunctae sint autem multae illecebrae voluptatum, merito, clim quispiam rerum ventrearum desiderio tentatur,clim eorundem desidcrio teneri se fateatur, ac bruta animantia, cum ad coitum seruntur,pudet,potissimum cum eae voluptatis illccebrae a Deo huic actioni inditae sint,ut iis promotus homo ad rem veneriam excitetur, ut speciei propagandae consultum esse possit. Quo enim vultu diuinum illud animal plenum rationis & consilij o
scoenas mulierum partes tot sordibus inquinatas , & ea ratione in locum imum, veluti in sentinam corporis relegatas attrectaretniquis igitur libidinis oestro percitus venerea comcupiscit,cum eam appetat actionem,quae brutorum maxime est propria, vix autem rationis adminiculo gubernatur,merito pudore sutanditur. Verum iis duobus argumentis aliquis obsistere posset. primum quoniam dictum est res venereas noncsse necessarias quo-ch. uuiis, necessarium illud est sine quo esse non licet, sine concubitu autem esse non licet. qtion mo Adde quhd coitus inter res, quas medici non naturales appellant, sed tamcn necessarias ς η' connumeratu hinea Gal. 6.de locis assectis,& in arte medicinali,& in proximo problem. ab Aristotcle, ex seminis retentione pessima multa euenire accidentia constitutum est. quibus ita satisfactum iri posse credimus. prim im concubitum non esse necessarium omni indiuiduo,neque semper, clim materia illa impediri ex victus ratione possit, ne generetur,cumque eadem genita per aliam viam excerni possir, aut per se ipsam motu suo expellatur per penem:est tamen coitus necessarius ad speciem: sed individuum illud potest ab eo abstinere citra speciei corruptionem. Quamitis autem concubitus ab aliquibus inister res non naturales reducatur, ncmpe ad inanitionem, non tamen absoluto inter illin
Probi. XXIX. Cur viri per hyemem,mulieres vero per aestatem appetentiores sunt rei v pereae3 An quod viri calidiores quidem sunt id sicciores natura,mulieres autem
humidae frigidaeque 3 illis igitur humor & calor hyerne suffciens erit ad mo
tum veneris . his enim semen oriri certum est: his autem calor est minor: humor autem concretus est propter caloris inopiam. At per aestatem eis moderatus sit calor, viris autem largior quam par sit. nimius enim vires dis luit. Quapropter & pueri per aestatem tenuiores redduntur. Accidit enim ut ignis
igni stiperaddatur. Expositum est supra in explicatione probi alis vigesimi sexti.
300쪽
Cur qui calidi natura sunt, ii modo fortes de bene habiti fuerint, nisi con cumbant, iis saepe bilis prosistit,& amara ij cgerunt , di pituita salsa generatur,
ει color corporis immutaturZAn quia cum semine semper excrementi aliquid
exit.Vnde etiam nonnullorum excrementis abundantium genitura latramentum piscium redolet: coeuntibus etenim egreditis C quare non im cet. non utentibus autem venere,excrementum si amarum,uel falsum.
Quaerit causam cur quamplura, eaque magni momenti symptomata sequi soleant ali- venere i
quibtis ex veneris operibus intermissis: dixit autem squi disti ratura Amisi modo forte θ - ζ'.
bue bibist siverim. J calida,robusta, valida. ac pene dixerim athletica habitudine oportere bua oauia essecos,qui certamina veneris inire,atque ad extremum perducerc, divaeque huius facta excolere debuerint,iam abunde superius demonstrauimus. carnosum enim requirunt l, ccorpus bene habitum, succi plenum, ut M subministrari humor inde operi corpora reficia canti & suffieere praeterea alendis his idem ille queat humor. Nisi concu--6js bilus peprosim est amara ν Quot damna,qllantae molestiae
e . -llectitio diu nimis intra vasa sua semine soleant hominibus euenire, quaerentibus non defutura sunt exempla, eorum potissimum, qui grauissima ob hoc incurrerunt symptomata,afflictorum praesertim venercis anica, si repentina consuetudine contrario 1ibi proposito instituto,vigentique adhuc aetate, & corporis temperamento gignendo colligend6que semini maxime idoneo,venereorum memoriam deponant,& vidus tamen interea rationem seruent . quae ad multam seminram materiam procreandam maxime sit idonea. tunc. n.& os amarescit ,&aluus amara dciicit. s. n.plusculum caloris praeter naturalis acceperit semen,ut saepe euenit,qNoties calore locorum, atque humore non admodum dissimilis naturae, materia diutius conclusa concalescit magis magisque s inper, Msicuti per communc: s venas arteriasque facile cordi quoque impaltito calore sebrem producere potest, ita fumidis exhalationib. sursim latis, M ad linguam & palatum delatis
amator in linguam producitur.si vero etiam latius calor per humores ob eam cautam iei-pat,hepatique communicetur, bile genita per aluum cxpurgatur. Quod si cercbrum vapores exhalati petierint, iidemque calidi & putrilaginosi Sc scnsus hebctare poterunt, Mintellusndi vim, rationemque perturbare, M oculorum aciem ostiistarc . capitique viragrauitatem afferre,valent. saepe etiam mclancholicos fieri ex hoc, sibique ipsis displicen tes,&praeter rationem omnem tristes, &desperantibus similes, interdum & mani acos, frequentius vertiginosos, videmus. sals Edine autem concipit pituita in cerebro collecta admixtione vaporum calidiorum,tum & ob putredinem&putrilaginosum calorem, qui ex longiori mora pituitae in cerebro solet concipi sic enim aliquos morbos a pituita corrigi atque curari per usu in venereorum superius diximus, ob eam maxime Causam quod simul cum semine aliqua collecta excrementa potissimiam pituitosa sccerni soleant. & hoc est,quod hoc loco dixit id et lenire,quia semper cum semine una cxcrementi aliquid exit.
ob eandem causam retento semine color corporis immutatur in propositis corporibus. cui si usu rei venereae occurratur, mirum quam noxae illae omnes aut anteuertantur, aut
curenturivegetato ex templo corpore, quod prius tanquam graui quodam pondere de pressum videbatur: in melius promouentur coctiones,uniuersi lite nutriendi corporis ossicia peraguntur clarificatis,ac illustratis spiritibus mclilis natiuoque calore exsuscitato qui antea veluti fulsecatus premcbatur. Obseruandum autem in Camotiana SI I singliana impressione in solutione problcmatis, lcgi-- ην Mαἶ ἀει-M- πεσχη- διὸ e οἰοιιν vincμα κύν. cum alioqui doctissimus Sylburgius in antiquiς libris manuscriptis,de Gaza tu de antiquus interpres loco πνs0-r habuerint eum MBb 1 antiquus