장음표시 사용
111쪽
tatibus , ae perturbationibu Iibeis rat . Dum autem hic quaeritur . a α ex dubio saeti, ulla certa obligatio oriatur; quaestio est praesertim de dubio negativo, cum scilicet, pro neutra parte, dantur rationes Nam quando dantur pro utraque parte iam diximus , intellectum a voluntate ad alterutra determinari posse iuxta varia motiua , quae ipsa, ad
hoc, habere potest. 3 Sempronius ergo teneri videtur ad petendam dispensationem I ita Emanuel Sd υ. dispensatio num. 1. Ias de Iegib. d.2O. s. 3. num. 23. Mor. tom. 1. lib. 2. cap. 18. qu. q. O cap. I s. quas. Io. O lib. II. cap. I . qua Lys. Clauis reX. lib. I. gap. I. num.s. Siluester o dubium Fas .a manet.Α. ct qu . n I- i Primo ἔ quia in dubio, tutiox pars est eligenda , se ut ex duobus malis , minus est eligendum; ut dictum est; alioquin dubitans de homicidio , an si commisium; non se gerere deberet, tanquam irregularem ; ideo enim; ex L ad auae tiam: & ex e.signi a stir gerere
se debet ean quam Irregul rem quia hoc, est tutius, de nos tutiorem , ac certiorem partem ample
si debemus ἱλ ergo in dubio, nisqui possemus partem minus tutata sposset quis , in dubio homi eidit .
no a se gerere, tauquam irregularem . Haec est obiectio , quae ab Aduersariis,tanquam eorum Achi, Ies, Perpetuo decantatur, ideoque hie etiam affertur, ut clarius pateat , quam parum roboris habeat.
co , cum quis dubitae, an hic, de nunc, legere possit, aut eomedere . vel pingς re , tenetur semper partem tutiorem amplecti, ita ut nun quam sequi possit partem minus tutam; si quis enim, cum eo dubio pingeret, aut comederet, semper peccandi pericu Ist se exponeret, .Se
consequenter peςcaret Ergo, sem per , di in omni dubio, tenemur . partem tutiorem amplecti; quia, in omni dubio , eadem semper est ratio , eum in omni dubio , partem ominus tutam sequendo , peccandi periςulo nos e Monamus.s Neque obstat principium illud ἀin dubio melior es eondito pos
dentis; nam primo ex V queet hoc principium valet solum in materia iustit- , in qua sola datur propria sac vera posse sit φ . Secundo quam
uis valeret etiam in materia aliarum virtutum, adhuc Sempronius, cum illo dubio, contrahere non
posset, quia adhuc possessio staret pro pxaecepto non contrahendi,cum impedimento dirimente, cum hoc sit certum; & diibium sit, an ipse , huiusmodi impedimςntum habeat, vel non habeat. Sicut ergo, si dubitaret, an satisfecisset debito cedito, vel non satisfecisset, illi sati facere teneretur ἰ Ita dubitans , a habeat, vel non habeat impedimentum , dispensationem petere
NOTABILIA in . 7 D vertendum est primo; Pr L A dubio ficti, dari principium
quoddam, ac regulam uniuersali iasinam styerius insinua i&in Foro
112쪽
externo communiter,ia sine eotro
uersia, receptam; scilicet liquod , Factum , in dubio, non prae mi
tur . nis probetur ; ct ac manti
ineumbit onus probandi, non ne
Hoc autem principium-fundatur in iure naturali . Nam , cum dubium, quando, post debitam diligentiam , vinci non potest , aequi ualeat igno. rantiae inuine ibili, ut diistum est supra; sequitur, quod sicut factum, inuincibiliter ignoratum , nullam prorsus obligationem , aut alium quemcumque effectum moralem
post se relinquit, perinde, ac si vere , di realiter factum non esset ;
ideoque reputatur moraliter tan
quam non factum; Ita,quando , post debitam diligentiam , remanet du-hium, nullam si m i lite r afferat obligationem, sed reputetur moraliter tanquam non factum . Atque hine
est , quod neganti non ineum bitonus probandi, sed affirmanti; quia praesumptio stat pro non facto; pr sumptio autem, est ratio sufficiens prudenter iudieandi, quod non sit factum ; eum prae mptio , quandiu
Certa veritatis notitia non habetur , pro eertitudine sit babenda , civeniens in An e de presb. non baptiz. 9 e. asserente ; depraesumpt.
8 Aduertendum est seeundo, ex alio etiam capite, factum , cu spost debitam diligentiam, remanet dubium, nullam parere obligatio innem,& reputari moraliter tanquam non factum3 quia, se ille et, factium dubium, parere non potest obliga- . tionem certam I debitum enim dubium, rationabit Iter obligare non potest ad solutionem certam , nee clelictum dubium, 'ad certam poenam , eum poena debeat esse prooportionata deliino , & solutio, deinhito; & poena certa , sit proporti nata delicto certo , & eerta solutio debito eerto . Ad summum ergo a parere posset obligationem dubia ;haec enim sola illi esset proportionata, di non excedens, sicut certa ἔVerum, quia haec non datur, nullam parte. Neque obstat; quod iura aliquando,ex rationabili causa ,sa cto dubio , imponant poenam cer tam . Nam primo, in eo casu , ius additum, facit praesumptionem pro facto; vade in eo casu neganti incumbit onus probandi, non affiris manti . Seeundo,si iura attente perinpendatur; inuenietur, ipsa nunquam pimponere poenam certam , quando est vere dubium facti, sed soluma, quando est dubium de cireunstanti1 facti. In hoc autem casu,prudenter , ae rationabiliter procedunt ,
pronium, sic dubitantem , adpetendam dispensationem nullatenus obligari, ita Sinch. lib. I sum. ev. IO. num. Ia. 9 36. 9 lib. 8.mat' d. G. num. 18. Suar. tom. 3.in 3. p. d. O.f. s. num. 26, 9s . num 8. Nauar. east a T. num. 2 8 II
Rebell. par. a. lib. I. quaesi. 3. La.
113쪽
Autl.r par. 7. disp. z. b. . con I. Lar man. lib.ti tract. i. cap. F. S. num 3 5. xo Probatur primo; Qula, hic versamur in dubio Leti; an scilicet;
Sempronius habeat, vel non habeat cosanguinitatis impedimetum; Factum autem, in dubio, non praesumitur , nisi probetur, ut ostensum est. Quod principium , cui valeat in Foro externo , valet erat in interno I eum iudicium Fori interni, sequatur iudicium Fori ex te ni, quando hoc, falsa praesumptio
xx Secundo; Quia factum, eum, post post debitam diligentiam , vinci non potest , aequi ualet facto inuin ei biliter ignorato ; Sed factum iu- uincibiliter ignoratum , ad nihil obligat. Ergo etiam factum dubium ad nihil obligabit. Cum ergo non
probetur, Sempronium habere impedimentum consanguinitatis , se gerere poterit, perinde, ac, si illud non habereti & consequenter, matrimonium celebrare licitu poterit, absque alia dispensatione .
12 n D rationes autem in contra
In rium , Respondetur; ad primam , In dubio, sequendam esti partem tutiorem , quando nulla est causa sequendi partem minus tu eam ς quando autem datur inris praesumptio pro parte minus tuta siam datur causa sum eiens illam sequendi; quia iuris praesumptio, sem per est iusta, ac rationabilis; &tunc non datur amplius propIis pars minus tuta, sed utraque par x . cum sit prudenter eligibilis , estaeque tuta . Ex duobus autem malis, semper minus est eligendum , quia nulla unquam dari potest causa eligendi malum maius, &, si daretur talis causa, iam malum illud, non esset maius , sed minus, si enim daretur causa deserendi potius In firmum morti proximum , quam omittendi Sacrum die fello; iam deserere Infirmum, esset minris malum , quam sacrum omittere. Quod vero dubit.in, de homicidio, gere in re se debeat tamquam irregularem , & vere sit irregularis; oritur ; quia ita est expressim in iure . C. ι I au
dientiam : de homicidio ; ct albi.
Verum , hie casus, est Unicus, nec ab eo vlla regula pro alijs similibus de sumi potest , cum in censuris, ac poenis , argui non possi ab uno ea su ad alium, ex paritate rationis, e quod poenae , ac censurae incurrantur solii iniquatenus in iure suiu exis pressae, & non aliter 13 Ad secundam, Respondetur; Ita dubio practico, semper sequendam esse partem tutiorem ἰ quia mill avnquam datur causa sequendi partem minus tutam , Liamo datur positiva causa illam non sequendi , quatenus, illam sequendo, peccandi periculo se quis exponeret. In dubio autem speculatiuo , dari potest aliquando causa sequendi partem minus tutam , quia pr parte minus tuta, dari potest aliquando possesso, vel iuris praesumptio, in quo tamen eam, amittit esse minus tutam , & fit aeque tuta , vepat et ex dictis .
114쪽
COROLLARIA. a V X hoc principio uniuersaliis,mo ς Colligitur primo; in materia Voti , si quis dubitet , an votum emiserit, vel non emiserit, λd
nihil teneri; ma eum factum , in
dubio, non prissumatur, nisi probe tur; eo ipso , quod ei non constat , illud emisisse , censendus est , ilIud non emisisse , Si vero sciat, se votum emisisse , dubitet autem, an im pleuerit , vel non impleuerit ἰ tunc centenuus est , non impleuisse; qui non constat, quod impleuerit,ideoque tenetur implere . inod si dubitet, an, dum votum emisit, I ψιanaum expIeuerit, si votum sit personaIe , vel 2 s, si votum sit reale ;censendus est,non expleuisse; ideo que tale votum irritari posse a Patre, ut melius constabit, man.
tia ἱ Si quis dubitet, an peccatum aliquod mortale commiserit, non Mneri 1IIud confiteri; quia hoc, est dubium facti, quod non praesumitvrs nisi probetur Si vero certus sit Ie mortale peeeatum commisisse , dubitet autem, an illud consessus άt, tenetur eonfiteri, quia eon se si fio est quid factu ideoque non prae sumitur, nisi probetur . Similiter si quis dubiteri an peccatum reser uatum commiserit , Superiorem dire nota tenetur, quia, cum sit du bium facti, praesii milux ilIud non commisisse , donec probetur Io.
Praepositus in a. p. qu. de inteXr.
mum aetatis annum compIeuerit, adieiunium non teneri, quia, cum aet.
se quid facti , praesumitur eam non expIeuisse. Similiter siquis,in -- te bace hanalium, dubitet, an ela. pia si media nox,potest earnes comedere ; contra vero, si Nox , esset alicuius Pervigilia , carnes come de re non posset, quia in utroqu- casu , cum se dubium saeti, media nox praesumitur non elapsa . Sιrn-
II Quarto, In materia ordinis iquis dubitet, an vigesimum quartum annum compleuerit, sae presbyteraus ordinem sustii non posse ; quia non praelamitur Ium compleuisses ad Presbyterat autem, requiritur vigesimus qui tus annus completus ἀ18 Quintb; In materiaeensurar Si quis dubitet, an aliquod tum, fit sub excommunicatii prohibitum, non praesumi prohibi tum; Tum quia est dubium facti, auscilicet extet, vel non extet prohibitio; Tum quia , posito hoc distbio , Iea prohibitionis non censetur sussicienter promulgata Lex a . tem non obIigat, nisi sit sincienter promulgata . Similiter, si qim dinbitet, se Claricum percusii sse , non
tenetur tanquam excommunicatum
se gerere , quia deliinim non prat, sumitur , nisi probetur , nec ipse in dubio spoliandus est iure eertoν quod habet communicandi eum aliis ἀDiuiligod by GOrale
115쪽
aliis . Immo si quis dubitet, a s , dum Presbyteratum suscepit , vigesimum quartum annum Comple uerit, non se gerere debet tanquam
suspensum ς Tum quia poena suspensionis est imposita solum delicto certo, non dubio; Tum qui a d licium, in dubio, non praesumitur,nis pirabetur ; si quis denique, mortua uxore, volens statum Clerica lem amplecti, dubitet, an uxorem duxerit virginem , an vero corruptam, & conseqtienter, an sit bigamus; se tanquam irregularem ge rere non debet, sed potest statu in Clericalem amplecti; Tum quia in dubiis delictum non praesumitu reta uni quia, Propter delictum , aut impedimentum dubium , ipse non est priuandus iure certo , quod habet ad flatum Clericalem . Santb. lib. I. cap IO. num. 6. Lam.D.Dcap. . boq. num i 8.19 Sexto; In materia Iustitiae, si quis
dubitet, se aere alieno laboraret in anon teneri soluere; Tum quia debitum , in dubio,non praesuinitur
de est regula, quod Nemosoluere cogitur, antequam monstretur esse Debitor . Tum quia , ipse possidet,& me Iior est conditio possidentis. Tum denique, quia, in Foro externo cogi non potest ad soluendum ;Ergo neque in Foro interno; idem enim est iudicium Fori interni, ac
externi; quando Forum externum non nititur falsa praesumptione . Similiter , si quis dubitet , an se legitimus , vel illegitimus , potest cum alijs fratribus hareditatem dis uidere I Tum quia delictum nou
praesumitur; Tum quia, ipse est is legitima possessone , quod sit Iegitimus, quandiu non probatur oppositum . In dubio autem, melior esteonditio possidentis et Tum quia . quando iura partium sunt obscura;
Reo potius fauendum est , quam ' Actori. De regulis turis in s. 2o Septimo; In materia iurisdicti
nis . Consessarium, dubitantem, an casus ut reseruatus, ab illo absoluere posse . Contra vero, dubitanistem de sui iurisdictione, absoluere non posse , quia cum utrumque sit dubium facti, casus rationabiliter praesumi potest non reseruatus , &iurisdictio non data,quandiu oppo stum non probatur . Suar. de eens d. o. 6 3 6. num .q. O t m. I. de
ejus refer. nsm. S. Simi Iiter , Sacerdotem ordinatum ab Episcopo incognito, de quo dubium est, an sit spiscopus; debere iterum ordi- .nari; ut statutum est in e. Praesis i ris f63. de paruulos a parentibus subtractos, de quibus ignoratur, ansiit baptizati, esse bapti dandos, ut decernitur in c. Paruulose de eo n-fer. d 4 Item in minoribus ordinibus constitutum , & de baptismo dubitantem , iterum sub conditione baptigandum , ac ordinandum ess ; ex e. υeniens: de Praesb. non hapiret. Eodemque modo iterum con. se erandam esse Ecclesiam , de qua incertum est, an fuerit consecrata ;ex e. Hlemnitaten. de eonseer. d. I.
Quia omnia ista , sunt dubia facti ,
quod propterea non pretium itur:d nec probetur. Unde etiam in e. Dominus. de se e. nupti decidituri mulierem de morte prioris coniu-
116쪽
gis dubitantem , pergere non posse in possessione debitum exigendi a secundo marito; quia hoc etiam est dubium facti , an scilicet primus
maritus mortuus sit , an non mor tuus; & factum non praesumitur,dois nec probetur . Haec autem omnia
intelligenda sunt,quando,post adhibitam debitam diligentiam, dubiuvinci non potest. et I Deniq;in dubio,an, du quis pro
fessionem emisit, I 6. annum completum habuerit, vel non habuerit, pro se inem censendam esse nullam, iter limque emittendam; quia
est dubium facti 3 an scilicet io. an. num compleuerit, vel non Completauerit; Factum autem, in dubio,non praesumitur. 2 2 Qui tamen hactenus,de Facto, di. cta sunt, intelligenda sunt de Facto;quod alias de iure, non erat faciendum , Nam , si de iure faciendum erat, tunc , in dubio, factum praesumitur. Eis in contrahendaque. de re . iuris. Quia unusquisque prasumitur , munuS suum recte Ο-biisse, atque in eo , quod egit, nihil necestarium omisisse . Vnde iuris praesumptio tunc stat pro facto e Masard. UOL aede probaneoncI. 73 q.
Ogn constentia dubia circa circunseantiam facti, ullam pariat obligationem,
x EMPRONIVS, post emissum castitatis votum, du
bitare coepit, an habuerit tunc animum se obligandi, deo aduertentiam sufficientem ad illud emittendum . Qua ritur ἱ Vtrum votum imPlere teneatur. SVM MARIUM . 4 Principium oniuersalissimum
7 Dubitans , an , ex animo, vintum emiserit, obligain . 8 Defectus circunsantia, in nem
117쪽
1 o Censura, de euius valore, ae e meansanisis, dubitatur, ligat. a s Cui homicidio dubio, a rare, iris regislaritas sit 1mposita. I a Lex, de cuius abrogatione dubitatur, obligat.1 3 Votum, de euius materia dubiatatur , an sis indisserens, obligatar M etrimonium, in dubio , een sendum est, Ualidum. as alienatis , de euius valore dubitatur, MI valida. RATIO DUBITANDI .
2 π π T c, est aliae Quaestio contines X I principium,non minoris uti
litatis, nec minus uniuersale,quam praecedens . Sempronius , ergo ex una parte,non videtur teneri; quia in dubio , factum non praesumitur
nisi probetur, ut dictum est 2uast. praecedenti a Sed in casu praesenti, versamur in dubio facti s dubitatur
enim , an vovens habuerit animum
se obligandi,ac ius ieium sufficiens, vel non habuerit; quod est quid facti. Ergo sequitur, animum non esse praesumendum , di consequenter, Uouentem non obligari ad vο- tum seruandum . 3 Ex alia vero; Cum constet, vo tum fuisse emissum,& dubitetur de eius excusatione , possessio stare videtur pro voto , non vero pro eius excusatione . In dubio auistem , melior est conditio possiden- tia .
4 R Duertendum est; si etit factumo valde differt , ei reunstantianisti; Ita valde inter se differre , dubium facti, Ee dubium de circumstantia facti ; Valde enim di serunt inter se , dubium , quo quis
dubitat, an votum emiserit, veInon emiserit . & dubium, quo dubitat , an , dum votum emisit, habuerit animum se obligandi, vel nohabuelit . In primo dubio; principium illudifactum n dubio,nou praeomitur,nin probetur; uniue
salissime & sine ulla exceptione svalet in omni casu, etiam irregula ritatis, ratione homicidii, ut infra patebit; In dubio vero circunstantiae facti, non valet Imo, in hoc dubio , datur aliud principium oppositum, non minus uniuersale. Quod;
se ille ei; In dubio ei retinflantia , qua comitari solet actionem, defectus non praesumitur,nisprobetur. 9 neganti ineumbit onus proban- .di, non asserenti; sue, quod idem
est; circumstantia semper praesumiatur, quandiu oppositum non probatur.
veritas autem huius principit;
fundatur in modo, quo connatura liter operamur; Dum enim operam mur, semper, regulariter Ioquendo, operamur cum debitis circumstan-eds . Sie, qui Ioquitur, regulariter
loquitur id , quod habet in corde ἐQui promittit; serio , & ex anim promittit Qui agit,deliberate agit, di eum debita aduertentia . Hluc Orgo sit, ut, eum constat de aliqua G 3 ope Disitirco by Corale
118쪽
operationes semper praesumantur in iure, omnes circumstantiae debitae, nisi earum defectu I probetur , quia hic. est modus operandi, nobi x magis connaturalis . &consuetus; 8 Et praesumptio,nihil est aliud quam probabilis coniectura ex ijs , quae communiter solet contingere. Cum autem, iudicium Fori interni, semper conformetur iudieio Fori externi , quando hoc non nititur fal- a praesumptione , ut dictum est ihine fit, ut etiam in Foto conscientiae , eum constat de facto . & ope- sratione, semper praesumantur ades se debitae cireum stantiae , quandiu non probatur oppositum. 6 Quod confirmari vIterius potest etiam ex regula ilIa uniuersali;quod
de miI ; nam, cum constat, de facto,
di dubium est de circumstantia,poΩsessio stat pro facto , quod est certum. & non pro circumstantia, quae est dubia. i rgo tunc,melior est co ditio neu, quam circumstantiae, sicque praeualet obligatio, qua Conis naturaliter sequitur ex facto . Hispositis. REsOLVTIO,
AR versemur, in dubio, non facti, sed circumstantiae Sempronium obligari ad votum implendum , ita Sistb. Bb. a. mair. dqI. num. Πωρο ob q. sum. e. I. num. I. Suar de eens tom. . disa P. s. c. num tom. a. de reig. h . quis volstc. 6.num. 3. Lamam Iib. t. tr. r. cap. α,. I. num RO. Bonac. de eens dis a. quae s. a lum 6. s. a. m. .ctae de voto quaeis. I Jun. 3. S. I. nu. IT. et ea medium. SaWNI lib. I. c. 28. Henriq. tib 6. cap. 26. num. T. Probatur primo; Quia, in dubiciei reum stantiae, defectus, in Foro externo, non praesumitur, nisi probertur, & praesumptio iuris stat pro circumstantia,non Vero pro eius de. fectu; Iudietum autem Fori interni sequitur iudicium Fori externi . quando hoc non nititur falsa prae
sumptione ἰ ve cepius dicium est . Secundo; Quia possessio stat pro
facto. eiusque obligat tolle, qui, cum ex facto con naturaliter sequatur , est terra, sicut certum est ipsum sactum, non vero Pro exeusatione Oh ligationis , cum haec fit dubia, lucue dubia est circumstantia , ad
quam sequi deberet . COROLLARIA. or Iligitur ex dictis primo; eum
sed dubitatur,an Superior habuerit causam sum cientem, ad eam ferendam; vel an censura ipsa, sit inita ῶvel an sit debito modo Iata; vel acisit lata animo Iigandi , Ne . sempe Ceensuram esse validam, & ligata , quia, ita his omnibus casibus, constat de facto, & est dubium solum de aliqua circumstantia facti . In dubio autem circumstantiae , dese ctus non praesumitur, nisi probetur, Et possessio stat pro obligatione censurae , quae est certa, non vero pro eius excusatione, de qua dubis
119쪽
dimitami ctis cap. ignisecaste de praesumitur , nisi probetur . Tum ei uri in dubio h Heidii, dubi in quia , possessito stat pro lege , eius
tralem,iudicandum esse irregula in que obligatione , quae est certa ;nsirem; deeretum illud , intelligendu vero pro eius acceptatione . & abis esse, non de dubio facti, eum stili- rogati Oae , quae sunt incertar; Tum cet,dubitat quis , an ab eo grauiter denique ; quia, cum eonstet de lege
vulneratus, mortuus sit, vel non in Foro externo, etiam cireumis
mortuus; & adhibita debita dili- stantia in sumtur . Ergo etiam ingentia,certificari non potest I In a Foro interno ἰ idem enim est iudi- hoc enim eassi, valet regula uni- Cium Fori interni,&externi, quan-net salis, quod factum n dubio, non do externum falsa prae su mptione praesumitur , ni probetur; sed de non nititur . dubio etteum stantiae facti; quando 13 Quarto; Eum, qui seit, se votum ilicet, dubitat quis , an Titius a enusisse, sed dubitat hie , & nune ,
Sempronio oecisus; ab eo fuerit an votum obliget ratione alicuius occisus , propter suum consilium ἔ circumstantiae occurrentis ; V. G. vel, quando sequitur abortus,dubi- ratione finis, vel ratione materiae , tat, an fetus esset animatus , vel quae dubitatur esse indifferens; teis non die: In his enim di similibus neri, votum implere ' Tum quia casibus, cum constet de homicidio, possessio stat pro Voto, de quo eoa-3t de ab ortu, & sit dubium solum stat fuisse emissum, non vero pro de circumstantia, dubitans, censen- eius excusatione, cum de illa dubiis diis est, irregularitatem incurrisse, tetur; Tum quia, praesumptio stat quia possessio stat pro homicidio,& pro circumstantijs, eum earum de- pio abortu , quae certa sunt ,& non sectus nunquam praesumatur , nisi pro circumstantia, quae est dubia ἰ probetur; Tum denique, quia oblisee eum desectus ei reum stantiae non gatio , naturaliter sequitur ad va
praesumatur, consequenter, dubitans tum, nisi contrarium ostendatur. praesumitur, suo consilio, in homis Cum ergo constee de volo; constae ei dium influxisse , vel faetum per a- etiam de eius obligatione, nec coa hortum emissum , fuisse animatum trarium ostenditur.
Ita Henrigum lib. I . cap. Iq. n. I. I 4 Quinto; In dubio, an promissio , HV,quoi refert Rebellius paria. vel votum , aut Matrimonium sit
lib. I. quae s.3.se. 2. num. 13. i validum; censendum esse validum ἔ12 Tertio; cum constat, latam effia Tum quia, votum a vel matrimo- legem, de dubitatur , an suerit ac- nium, est certum , & dubium est so-ceptata, vel stificienter promulga- Ium de aliqua ei reum stantia ad eius ea, aut usu σecepta, vel abrogat as valorem requisita . In dubὶo legem obligare;Tum quia accepta. tem circumstantiae, defectus notistio, promulgatio, re abrogario sint νraesumitur , nisi probetur ἔ Tum circumstantiae legis . In dubio au- quia,possessio fiat pro vo eo, Vel mε
tem circumstantiae, desectiis non trimonio, quod est certum; Tum
120쪽
denique, quia praesumendum est, votum, vel matrimonium, factum ense, cum omnibus conditionibus, ad valorem necessarijs, eum hic sit modus operandi nobis connaturalis ,
vade an e. si quis acceperit: s 3 . q. I.
deciditur, cum dubium est, an matrimonium si validum, iterum non esse contrahendum , sed pro matri. monij valore esse praesumendum . 13 Sexto; In dubio, an alienatio sit saeta eum debitis solemnitatibus, talem alienationem esse validam ἔTum quia, solemnitates, cum siue circumstantiae, alienationem regulariter comitantes , praesumuntur adfuisse, cum illarum defectus nunquam praesumatur , nisi probetur; Tum quia, possellio stat pro alienatione, de qua constat fuisse factam ,& consequenter etiam pro eius va-Iore,eum hie connaturaliter sequatur ad alienationem , sicut obligatio con naturaliter sequitur ad pro-
I 6 Qu'tiescumque ergo oecurret aliquod dubium ; videndum statim erit, an illud, sit dubium facti, an vero dubium de circumstantia fa- isti. Si fuerit dubium facti, valebit principium illud uniuersali si mum . Factum in dubio,non pra- sumitur nis probetur. Si vero sue rit dubium de circumstantia facti , vaIebit hoc aliud; Defectus,non prasumitur,ni probetur; sicque ex his duobus principijs , solui fa
cile poterunt, Omnes similes casus. in quacumque materia a occurren
di quaeliber eonscientia αubia circa circumsantiam facti, ullam pariat obligatiovem .
C A S V S. 1 ITIV S, Con silium dederat Caesari; ut Pompeium νη oecideret, sed postea consilium reuocauerat. Accidita tamen, ut Caesar, Pompeium occiderit , quo audito, Titius iurtim dubitare coepit, an Caesar, eius consili ad homicidium illud molns fuerit ; & consequenter, an ipse, homicidij Particeps fuerit,& ad damnorum restitutionem teneatur: Qvq-