장음표시 사용
211쪽
lis; Non enim intentionem habui ealiter se obligandi, nisi illa dupIi
II Si denique motus suit a singulis
tanquam a causis , ac in otiuis tota
libus; tunc Respondetur , obliga tionem non cessasse I Quia, cessanin te paupertate , non cessauit motis uum Religionis , siue Sacerdotis.1 a Si autem, de hac ipsa intentione sua dubitet Titius; tunc Responde tur sprobabilius videri, quod obligatio non cessauerit. Tum quia in dubio , melior est conditio possidentis, &promisso possidet, cerintum enim est quod fuerit facta, incertum vero , an cessauerit. Tum quia, in dubio, semper praesumitur pro actus perseuerantia i scut prae sumitur pro eius valore . L. quo ties.f. de reb. duo. Praesertim ita fauorabilibus, ut est in casu praesenti; e. eum dilecti: de donat. At que ita, praeter Alictores superius citatos, sentire videntur . Suareato 2. de relig.tra I. de voto lib. e. I 8. num .7. ym b. lib. I. mair. d. q. num. 9. 9 lib. I in matr. 49.
n quilibra error circa musam finalemo , operationem reddat inualidam.
r e' π TI US Romam venturus, cum audisset, in quadam η Domo habitare Foeminam, quae alias illi fuerat occa- sio peccandi; vovit, per illam viam non transiro. Postea vero, ab Amico cognouit, Foeminam illam , ibi vectiunc non habitare. Accidit tamen, ut post aliquot menses, habitare ibi coeperit; &Titius hoc resciens, dubitare coepe4rit ; Num per illam viam transire posset, & an Votum teno, ret. Queritur 1 An Votum suerit validum, ac teneat. N SV m
212쪽
lidatas Satis es, Ut eausa motiva, tempore eme utioni tibi at .
8 Etiam in Dispensatione , fatis est, ut ea a sub at , tem
pore eomessionis. o Vouentis intentio, est , se obligare pro tempore executionis ἀici Causi, exsere potes tempore
meeutionis, licet non eis Dat tempore emissionis Voti. Ir Error circa eausam, pro tempore exeeutionis,reddit Vortim, inualidum.
x a Per Cause eessationEm, Votum non extinguitur , sed suspen
a Vamuis error circa causam finalem intrinsecam opera tionis,eam regulariter re dat inualidam , quia collit consensum qui ad eius valorem aecessario requiritur Adhuc tamen superest dissicultas pan quilibet error circa causa in finalem, tollat intenti ovem, ad operationis valorem, requi tam . Et eam quidem tollere vide tur, sicqtie Titii Votum non tenere . Ita Na r. c. 18. num. T. in e . Molina tom. 2. LaT 2. Hem
Votum emisit, Foemina non habitabat in iIla domo; Τitii autem intentio fuit , obligare se ad non transeundum per illam viam , non absolute , sed solum conditionatE ,& posito , quod Foemina habitaret in illa domo . Cum ergo Foemina ibi non habitaret, quando Titius Votum emisit,consequenter Titius intentionem non habuit simpliciter se obligandi; sicque, ex defectu eo.
ditionis, ae consensus, Votum non fuit validum. Secundo; Quia error circa causam finalem Voti, reddit Votum inuoluntarium , & consequenter nullum, Titius autem, Votum emisit, ex errore circa eausam finalem ; illud enim emisit ad vita dum peccandi periculam , immisnens ex habitatione Foeminae in tali domos quod periculum , vere non imminebat, dum Votum e misit , cum Foemina ibi tune non habitaret. Cum ergo Titius, Votum emiserit, ex errore causae finalis, consequenter Votum fuit inuolu tarium, ac nullum.
A, teneri, per illam viam nori transire, & Votum ab eo emissum,
fuisse validum. Saneh. lib.4 sum.
213쪽
quas. 13. & alii apud istos. expressa, viti et dispentationem i Sia Primo; Quia ad hoe, ut Votum, lainen causa , et falsa latum eo t
ex errore cauta finalis emi mimia, pore, quo ad dispensationem obti- non sit validum , nec obliget non nendam , Romam mittitur; sed si sumete, quod tempore emissionis vera tempore, quo Pontifex di-Voti: eausa non subsistat, sed ne- spensationem concedit, valet die esse est, ut non subsistat, eo tem - spensatio, quia ad valorem dispen-pore,quo votum est exequenduin ; sationis, attenditur solum tempus Si enim tunc subsistat, iam res per concessionis, & non aliud. ed etia, Votum promissa, tunc est utilis ad ad Voti valorem, attenditur Dium finem illum obtinendum ; Uouens tempus executionis , & non aliud . autem , dum vovet, intendit se o- Ergo, quamuis causa finalis falsa . bligare ad rem promissam ponen- Votum vitiet, si tamen causa est
dam, si tempore, quo est ponenda a falsa selum tempore , quo Votum
ad finem intentum consequendum emittitur, sed non tempore , quo sit utilis; non vero,si sit utilis tem. Votum est exequendum , valebit Pore, quo Votum emittitur; Quod Votum. enim tunc sit utilis, vel inutilis,
parum refert, dummodo fit utilis OBIECTIONUM SOLuae M.
tempore, quo ponitu Nad hoc enim ponitur, ut per eam finis obti- 9 D rationes autem in eo nir
neatur. In rium respondetur I Ad pri-τ Secundo; Quia, Si quis audiens mam ἰ Tiiij intentionem fuisse ; o- ab Amieo, Filium suum esse in . bligare se ad non transeundum per
extremo vitet perienis constitutum, illam viam, posito quod Foemina ad eius sanitatem obtinendam, vo- ibi habitaret,non eo tempore, quisu eat peregrinationem Iauretanam Votum emisit, sed eo tempore,qu Post tres menses ponendam; licet transeundum illi erat per illam tunc, quando vovit, Filius in eo viam, quia pro eo tempore , absti periculo constitutus non esset, si nentia a transitu per illam viam , tamen tempore, ad Voti executio- erat medium utile ad peceatum vi se nem praefixo, Filius in eo perieu. eandum; tempore autem , quo Tito existeret, Votum teneret; Quia tius per illam viam transire pote pro eo tempore, causa finalis Voti rat, iam Foemina habitabat in illa existeret; ideoque peregrinatio , domo. esset tuae medium , ad sanitatem a Io Ad secundam Respondetur ;Filio obtinendam utile. Hoc au- Errorem circa causam finalem vo tem tallim requiritur, ex inten- ti, vitiare Votum , si detur tune , tione Vouentis, ut Votum obliget. eum Votum est exequendum; quia,
a Tertio, Quia , Dum Romam, deficiente fine, media tunc ad illum mittitur pro dispensatione aisqua stat inutilia. At, si detur istum .i . . btinenda , quamuis salsa causa dum votum emittitur,ao sufficerc
214쪽
ad Votum irritandum I quia, cum eo errore , dari p6test causa finalis , tempore executionis , sicque res per Votum promissa , esse medium utile ad eum finem consequedum . Hoc autem sufficit, ut Votum vim habeat obligandi; non enim speetatur tempus emissionis , sed tempus executionis; scut, in dispensatione , requiritur veritas causae, non tempore petitionis, sed tempore concessionis.
COROLLARIA. Olligitur ex dictis primo ;
L I iniando tempore Voti exemcutioni praefixo , Causa finalis non subfistit, Votum tunc esse inuali indum I posito autem , quod semel sit inuaIidum , semper est inualidum , etiamsi postea superueniat causa finalis. Sicut, si semel, tempore squo Pontifex dispensationem con cessi, causa erat falsa,etiam si postea e esset falsitas causae, uΟn proin pterea fit valida dispensatio 3 quia, quod ab initio suit inualidum, tractu temporis conualidari non potest . a 2 Secundo: Quando, tempore eXe cutionis Voti , causa finalis vere subsistit, & consequenter Votum est validum 3 Quamuis postea , ea
dem causa e esset, non propterea
Votum omnino extingui,sed solum suspendi; ideoque . redeunte eausa fina Ii,etiam Voti obligationem redire . Tum quia, alioqui, si quis,
dum est sanus, uoueat,singulis sentis feriis,ieiunare in panes di aquas Et postea emeiatur infirmus, ac malae valetudinis, ita ut a ieiunia excusetur . Si deinde ad . pristinam redeat sanitatem, dictum ieiu
nium seruare ampIius non tenebitur; Hoc autem est contra communem sensum Fidelium. Tum quia votum semel validum , per
materiae mutationem de bona in
mala, vel de possibili, in impossibia
Iem , aut maius honum impedien rem , non extinguitur, sed suspenditur , si mutatio illa, si tantum .
temporalis, & non perpetua. Ergo etiam suspendetur solam , s cessatio causae finalis, si tantum temporalis , di non perpetua . Vnde qui Vouit , non transire per aliquam viam , go quod ibi habitee
Mulier,quae illi est occasio peccandi; si illa domicilium mutet, illac transire poterit . At, s ea Mulier ibi postea iterum habitare incipiat
ad Votum tenebitur;quia, per censationem temporalem cause finalis, Votum fuit tantum suspensum, non extinctum; sicut suspenditur ea
tum , de non extinguitur, per mutationem temporale materiae. Si
215쪽
vin error circa quamlibet causam finalem a , operationem invalidet.
x et x π VLI E R quedam, post contractum Matrimonium ι fg cum Seio, falso putans, illum esse leprosum; ad L V a lepre periculum vitandum, ante Matrimonii con summationem: Μonasterium ingressa est, ibique, post annum
professionem emisit. Postea vero comperit, illum verὸ non ,
. fuisse leprosum. Queritur ; Vtrum professio illa suerit valida .
IAsUMMARIUM. Error eirea eausam Anadem Professionis, illam reddere Oidetur inualidam . Videtur error Area subsantialia Professionis. Deut, s esset circa materiam Professionis. Et fletia e in Voto simpliei.
Veri tamen illam non vitiat. Professio , en contractus onerosus . Siem eis Matrimonium. In eontractibus onerosis, erroreirca eausam motivam, non tollit eorum voluntatem ab solutam. Hae υoluntas , datur in Pr
Tam Proessio , quam Votum simplex, debent esse Iibera.
I s Error Area eausam motivam Professionis, non em Hrea substantialia. 6 In Contractibus onerosis, eas fa motiua , ad eorum βο- , antiam non pertinet.
ir Professionis emissis , es absim
18 Disserentia intre eontractus gratuitos, ct onerosos ory AIta disserentia. ao Regula uniuersalis pro Contractibus gratuitis, ct oner s. RATIONES DUBITANDI.a Vamuis huius Quaestionis resolutio, colligi fortasse ponset ex resolutione aeuo u 3. Quia tamen, in professone religiosa, est specialis disse ultas; & ut elarius appareat, in quo Professio differae a Volo simplici; & praesertiani Vt a
216쪽
ta eontractibus , causa finalis ex trinseca,melius Ostinguatur ab intrinse ea ἰ matri tur an Mulieris pro sessio , in ea su proposito , ne is rit vali αἱ Aliquibus enim videtur non fuisse valida . Vt Re elL p. 2.- de oblig. ius lib. I. de eontra EL in
nis,non minus liberum consensum requiris,quam Votum simplex, tum Professi sit Votum solemne . Sed Vodum smplen, en ervore caus p si natis, est irritum,propter desectum Cons sus,ad illud necessarij; nihil enim est magis contrarium consensui, quam error. Ergo etiam
Prosessio . Sed Prosesso fuit facta
a Muliero, ex errore circa causam sinalem, & motiuam ι fuit enim is ad vitandam Iepram, quam Mulier putabast, is contracturam ex consortio eum Seio Ieproso ἔ in vo decepta est Ergo fuit inuolu taria, & consequenter irrit2.4 Secundo; Quia error circa subinstantialia alicuius dispostionis , illam irritat, cum reddat inuoluntariam; Sed error circa causam finalem Professionis , est error circa
substantialia Professionis , sicut est respectu Voti simplicis . Ergo ereror circa causam finalem Prosecsionis, illam vitiat, ae reddit i uoluntariam, ideoque Prosessio fincti 1 Mulis re , ex simili error siuit inualida . os Tertio; Quia, si Mulier decepta
fuisset cire a materiam Professionis, idi putans, se profiteri in Religione Sancti Augusini , prosessa esset in Rel igione Sancti Benedictis Pr
fessio fuἰsset nulla , ex defectu v Iuntatis,& consensus . Ergo etiam, cum professi sit, ex errore circa causam fin lem, Professio suit nulla , Non minus enim error circR causam finalem , quam circa materiam Professionis, est error circa
substantialia Professionis. 6 Quarto; Quia, ideo Votum sminplex , ex errore eausae finalis emisest est nullum,quis qui idud emitiae, habet intentisaera tuta emi tendi solum sub conditione , quod causa finalis subsistat; si . illud emittit depe denter solum a tali causa finali, Sed etiam, qui profi tetur , Professionem emittit totum dependenter a causa finali motiva, habetque intentionem profitendi salum conditionatam, posto, quod
est ratio , eur hae intentio habea-t- in Voto , S non in Professione, Ergo etiam Professio , e errore cirea causam finalem emissa, erit
7, Espondetur tamen: Prosessionem fuisse validam . Saneb.
217쪽
s Primo; Quia 4n e. . 2 . u. 3.deei ditari Professionem dolo Moianaehorum factam, esse valida ει ipsos tamen priuandos esse haerediataee illεus Professi. Et, m e. ex paritem de eo-ers eomv. dicitur; loquendo de Mallere, quae falso existimans, se postea viro leprosareeedere , Monasteriam ingressa
Ergo , ex mente Pontifieis, Mulieris Prosessio fuit valida. Ex hoe tamen textu, hoc clar. eolligi non pote st; ve dictum est.
contractus saerosus , initus inter Professam, ae Religionem , quo
Religiosus traditur , ae obligatur Religioni ; & E eontra Religio o bligat se ad ipsum Religiosum alse
dum, ae retinendam:Omnes autem Contractus onerosi , celabrati , exertore , vel dolo , dante causis Contractat, siue ex errore cire aeausam finalem eoneractus, specta
eo solo iure naturet , sunt validi peum modo error non contingat eie, ea substantiaIta Contractus. Cum ergo, nullum exeri ius positiuum , quod Prosessionem dolo emissan irrita uerit; dic.dum est, ea aetasse validam.
ro Tertiis; inia Matrimonium, ex
errore circa eausam indueentem ad contrahenduntieelebratam, noct
est , ipso iure , irritum , nisi error fit eirea substantialia contralius, ut est error Personae . Ergo neque
Prosessio, ex eodem erroreέacta . erit irrita, nisi error contingae ei ea substintialia Professionis, ve est error circa Religionem ἰ Nan etiam Prosessio, est M atrimoniam quoddam spirituale , Ac coatractus mero sua .
onerosa, ertot eirea causam indactivam ad contrahendum, uoa eo, Iit voluntatem, fiue intentione
absolatam eoaerahendi, Wpatiat eontractu Matrimonii, Empt ionis, Vendisionis, de alijs similibus; i quibus, intentio eoatrahendi , est omnino absolata. de independens ab omnibus eiecuastantiss aeci dentalibus, ae extrinseeis I sed Professio, est eoatra onerosus Ergo error eiva eausam illius inductivam , noa tollit voluntatem absolutam profitendi; alioquin hoaidem asseri posset etiam de Matris monio , & aliis contracti bas one rosis . Adde;quod, cum contractus isti, sint, ex se, irrevoeabiles . ac perpetui, hie modus illos volendi absolute, est illis inagis e a natu ratis, ac conformis, quia est in dua illos vorendi irrevocabiliter .
monio , voluntas contrahendi, est absoluta , 3e independens ab omni inbus , quet ad ipsius Matrimonii essentiam non pertinent; ustia, si is
penderet ab aliis rebus extri meis, sequeretur, plurima Matrimo nia censenda esse irrita,neque ullius Matrimonii valorem, fore unquam Tertum; Semper enim dubiti repose set, an intentio eontrahendi, ueri conditionata, ω solandi, posith tali
218쪽
e ire unstantia aeeidentali, ac ex trinseca , Hoc autem cederet in
graue damnum Reipublieae; Sed hoe idem prorsus dici posset de Professione , fi intentio profitendi
non esset absoluta, eum ipsa st Mais trimonium quoddam spirituale . Ergo etiam, in Professione, Voluntas profitendi, erit absoluta; ideoque independens a veritate causae . inducentis ad profitendum .
13 Sexto; Quia Error, vel Do Ius,
quando est ei rea substantialia Pro fessionis, non toIIit pei sectam Iibertatem , ad substantiam Professionis requisitam, sicut nec illam tollit ad Matrimonium , cui aequi paratur; Unde Ecclesia , Professionem dolo emisiam , non irritauit; Sicut nec irrritavit Matrimo nium , quando error non est circa substantialia. Ergo nec tollit eius valorem , sicut illum non tollit , ici
ab 'l eontrarium. Ad primam senim, respondetur; Tam Votum smplex , quam Professionem teligiosam debere esse simpliciter libera, ac voluntaria , ita ut non in terueniat error ei rea substantialia;
In Voto tamen simplici, eum sit s--le contractibus gratuitis ἔ esto enim promissio facta Deo de re
aliqua facienda, vel omittenda o Error circa causam finalem, cense tur error circa substantialia , quia procedit ex intentione virtualiter
conditionali , si videlicet ean , dgua indurior ad promittendum, 'sub fat. At vero in Professione
religiosa, eum sit similis eontractibus oneros s , ut dictum est ι Error in eausa finali, non censetur ess error circa substantialia , quia causa finalis, siue inductiva, non est intrinseca,nec ingreditur e sientiam contractus onerosi . Hinc ergo fit, ut Votum simplex, ex errore circa causam finalem, sit irritum , Pro sessio vero non sit irrita . Is Ad secundam respondetur ; ne eando, errorem circa eausam finalem Professionis, esse errorem
circa substantialia illius , scut est in Voto simpliei. Ratio autem disparitatis est; quia Votum simplex,
est contractus quidam gratuitus ἔProsessio vero, est contractus onexosus , de cuius essentia non est , os usa inducens ad contrahendum, ut patet in Matrimonio, & eateri Scontractibus onerosis.16 Ad tertiam respondetur; negan do similiter consequentiam; Nam , in omnibus contractibus , materia contractus, est de illius essentia; fit causa finalis , in contractibus one rosis, non est de illorum essentia ,
sed est illis extrinseca,& acciden talis , cum in illis , si potius finis operantis, quam finis operis, & sit potius causa impulsiva , quam fin Iis ς est enim variabilis ad libitum
Contrahentium, cum idem contra
ctus, sit indifferens, ut fiat propter illum , vel alium finem . Si autem est extrinseca , error circa illam , non est error ei rea substantialia .
219쪽
fessionem emittit , illam emittit absolute , siue erretur, siue nou sin Causa inductiua ἰ Cum enim sit vo Iunias eligendi statum perpetuu , consequenter est voluntas illum eligendi independenter a quibuta cumque eircunstant ijs extrinsecis , de etiam si erretur in ei reunstantiis it Iius status quam tumuis magnis ἔAlioquin de quaeumque Professi ne dubitari semper posset, an esset valida , sicque oriretur magna confusio. Haec autem, non oritur, ex eo,quod in Voto simpliei,voluntas illud emittendi , sit dependensa causa finali, & virtualiter condi.
tionalis i s talis causa sub flat ;
Cum enim Votum simplex , simile sit eontractibus gratuitis a & promissioni ἔ & Pro millio nullam habeat ex se causam finalem determinatam & intrinse eam , sed sit inis differens , ut fiat propter hunc potius finem, quam alium; fieri debet dependenter a causa finali motiva Ialis quin nullum haberet finem ; &consequenter per voluntatem vir ualiter conditio natam; si talis eam
COROLLARIA, Olligitur ex dictis primo ;
contractus onerosos, & gratuitos; quod in onerosis , eausa finalis intrinse ea, est identificata cum eorum materia, eum enim sat essen tialiter mutui , illud, quod respectu unius Contrahentis est materia, respectu alterius est causa finalis . Sic in Emptione, ac Venditi ne , pre lium , quod, respectu Ementis , est
materia, quae traditur ad rei emptet dominium obtinendum 3 respectu Vendentis , est eausa finalis; venis ditor enim tradit rem, ad eius pretium obtinendum . Similiter ii Matrimonio , unus Contrahens tradit proprium cqrpus alteri, ad alteri u dominium obtinendum in ordine ad generationem; & se in omnibus contractibus onerosis. At in contractibus gratuitis; eum non
sint proprie mutui ; causa finalis ,
non est necessario identificata cum ' eorum materia; Qui enim promittit peregrinationem , vel calicem , - nullum habet finem determinatum, qui cum peregrinatione , vel calice sit identificatus; sed . haec pro mittere potest propter quemcumque finem voluerit. Hinc ergo fieprimo; ut in contractibus gratuitis, intentio, ac voluntas contrahendi, se virtualiter conditionalis, & dependens a causa finali motiua; in sonerosis vero, oluntas contrahen
di , si absoluta , R independent a
causa ad contrahendum iis ductilia . Secundo, ut, in gratuitis, ea uia fi natis , pertineat ad eorum substaniat iam s in onerosis vero , se solum circunctantia extrinseca , & aec
dentalis; quia non est finis operis a sed operantis. I9 Secundo; Ex prima illa digere nistia, oriri etiam aliam differentiam. Nam in contractibus onerosis, cumeausa finalis, si identificata cum eorum materia , non est variabilis ad libitum Contrahentium, sed est essentialiter determinata , sicut est determinata materia b ita vis qui
220쪽
eumque talem eontractam celebra. re velit, illum eelebrare necessatio debeat propter talem finem intriti- se eum, nee possit illum eelebrare sine tali fine; Esto , moneri etiam
possit ab Hiis finibusI Sie enim,qui vult aIiquid emere, necessarid vulti eradere pretium ad rei emptae δε- minium obtinendum ι & qui vult
Matrimonium contrahetre, vult eraeo
de re proprium corpus alteri,ad ab verius dominium obtinendum, i a ordine ad generationemἶ Alioquin neque illa esset emptio , neque hoe Natrimonium . Contra vero, in Contractibus gratuitis , eausa fi natis , eum non se netessario identificata , eum eorum materias non
est essentialiter determinata, sed est variabilis ad libitum Contra. hentium x Qui enim Catieem Ee
etesiae promittit, nullum habet finem determinatum, propter qoem illum promittere neeessariis debeat
sed illum promittere potest propter quemcumqne finem volueries Hine eego fit , ut intentio promi tendi,debhat em dependens a ea 31 finali motiua , de inductiva adeontrahendum; quia, si ab illa non
penderet, nullum, haberet fineuiari ad quem intrinsece terminaretur squod tamen est contra naturam voiniuntatis, quae per omnes suos actus, ferri debet in aliquod honum per Ise expetibile, de consequenter Iiquem finemIIntentio vero emen Hi, non debeat esse depε dena a cauum inductiva ad emendum , qui os eum se essentialiter determinata ad dandum pretium , ut rei emptae dominiiun obtineat,iam habet is fietentem causam finalem ,ad quam
terminetur . Secundo fit, ut intentio promittendi,debeat esse virtuais
liter eonditio nata , flea a με sar; Quia causa finalis intrinseca
eum non sit, ex se, determinata .
sed pro Iibito a voluntate deteris minabilis, potest esse vera, vel falsa; Intentio vero emendi, debeat esse absoluta: Quia,eum causa finaialis intrinseca , sit, ex se, essentialiinter determinata , non potest ess variabilis s Ideoque debet esse necessario vera ς Qui enim dat pretium , necessario rei emptae domi nium acquirit; neque in hoc conis
tingere potest error .ao Tertii; Hine desumi posse hane
regulam uniuersalissimam . Prima in omnibus contractibus oneros 1 a causam inductivam ad eontrahen dum , esse regulariter ipsis contra- ctibus extrinseeam I ideoque err rem eirea illam, huiusmodi contra. ctus non vitiare ἰ In contractibus vero gratuitis, causam inductivam esse intrinseeam, ideoque errorem circa illam, eos vitiare. Secundo in omnibus contractibus onerosis , causam inductivam, esse motivum saan ipfius intentionis eontrahendi,
sed actus , per quem contractus onerosia voluntate imperatur; ideo
que posse variari ad linitum voluntatis, & appellari posse potius causam impulsivam, quam finalem eum fit proprie finalis 'thm respe ctu actus imperantis . In grataitis
veris, esse motivum immediatum ipsius voluntatis promittendi, vel donandi , quae alias nullam ha