장음표시 사용
351쪽
tisiatoris. Ergo, si Legissator obligare nolit ad mortale, lex ad moria tale obligare non potest ἰ obligatio ea ira extendi non potest vI-tra mentem Legi ilatoris ; ex L. Fquis , nec ea amide actus, in mo- Talibus , non excedit intentionem
Agentis ; L. non omnis . Ff ee
tum petatur. Cum ergo consti titio, tapponatur non obligki ad mortale ; sequitur, Religiosum mortaliter non peccasse . sed solum venialiter. 13 seeundo; Quia Votum ae pνω- misso, est lex quaedam priuat squam promittens sibi imponit promittens .autem a etiam in materia graui, ad se Iam culpam venialem
Ubligare se potest; si enim ex solo
desectu voluntatis se olitigandi, ad nullam eulpam obligare se potest , cum sola voluntas se obligandi otius inbIigationis sit mensura; curia solam eulpam venialem lis obli-Tare non poterit, s ad illam solam velit se Ohligare . Ergo, etiam Io, ad solam culpam venialem iobliga t. poterit, etiam in Minima g1Lui,s Leginator ad illam salam mulieebligare; mensina enim obligati mis in lege , est voluntas Legilla--torra non minus, quam MIuneas ouentis in Voto. 4 Tertio, Quia hie modus totiliis gandi solum sub veniali eriam is materia graui,potest aliquando esse conueniens , prasenim in Religionibus; In his enim,.Superiores, ae multipliαιux obligationes gra res, & cum Ioues sumian aliqua grauia praeeiprae possundiab xenia-
sima,aut excessita in hoc appareat Cum ergo modus hic obligandi,&posshilis fit, & saepe etiam conue-Miens; non apparet, cur negari de-heat ι ideoqne Religiosus obligari potuit solum ad veniale , & con sequenter constitutione transgreis diendo , venia Iiter solum pecca uit. Atque ita dari de Lacto, in aliquibus Religionibus smiles coaristitutiones, asserit Suar. lib. g. de
Is L Eque .obstant rationes in
Bespondetur ψ Voluntatem Superioris, requiri non solum ad impa-Ben Aam obligationem, sed etiam ad eius q litatem , Ipse tamen
regulatiter , eum aliter non explacat, censetui velIe obligare iuxta quali satem matertis,& tunc ex a tetiae grauitate , vel levitate, pen
uis a Superioris NoIuntate imme- dote nian pendeat, quod . pecca umst veniale, set moratae, pendet tamen mediate . quatenus uoluntas
Leti statoria intendanti s .obligar solum ad veniale facito ut omissio iret pracvri, quamula grauis,.Ic-gem tamen grauiter Ron ladat .a7 Ad tertiam ; Negatur eona
udi uir, nisi eum eius umissio grauiter est prohibita . In praesenti utem , auditio Sae Ii, est pracepta solum Iraliter, di sub veniali. good .quatiam 2 Nugatu τ cons
352쪽
quentia; Quamuis enim Legislator, i a materia leui, obligare grauiter non posse , quia illa voluntas obligandi , esset iniusta , &subdito iniuriosa; potest tamen in materia graui leuiter obligare , quia sic nullam subdito iniuriam infert , & aliunde obligationis diminutio legem reddit magis suauem, & est actus benignitatis in Superiore , qui, sicut totam obligationem tollere posset, ita illam potest minuere, ac de facto minuteve subdito reddatur suavior . lr9 Ad quintam Respondetur I Legem naturalem obligare non posse leuiter in materia graui, quia obligatio legis naturalis, oritur ex re
ipsa. Ergo, sicut res ipsa grauis est, ita grauis esse debet obligatio . At obligatio legis positiuae , totaliter
pendet a voluntate Lugislatoris . Ergo sicut ab eo auferri pro libito potest, ita potest limitariis Io Ad sextam , Negatur Anteeedens, sicut enim omnis obligatio , ortum habet ab intentione Uoue notis, ita oriri ab illa potest modo
limitato, & non secundum omnem materiae proportionem , ac capa
citatem .ar Ad septimam Respondetur, Qua uis obligatio seruandi legem , sie
effectus legis; hune tamen effectum coarctari posse pro voluntate Legislatoris; Legissator enim , ferre potest legem obligantem, vel quantum potest , vel solum secundum minorem obligationem , quam P. test imponere, eum hoe ab eius
Autecedenis . Consesiari enim spro sua voluntate, eoarctare potest obligationem psaltentiae a nata aeum paenitentia, lex quaedam sit, ac praeceptum; humanae legis, ae prae cepti conditiones sortiri debet . Respondetur tamen secundo; Negando eonsequentiam . Ratio a tem diuersitatis est, quia Conseia sarius, paenitentiam non imponit nomine proprio, sed nomine Christi, & tanquam eius Viee erens . Christus autem, non praesumitur velle ad grauem paenitentiam leuiter solam obligare .
ea tum , quod alias, Zetenta materiae grauitate , deberet esse
mortale , ex sola Legislatoris voluntate fieri posse veniale δ qui a potest Legislator, rem illam, quam uis grauem, praecipere solum subveniali; in hoc autem casu, talis Iegis transgreno, est solum venialis,
cum totaliter pendeat a voluntate.
Legislatoris. 26 Seeundo; Etiam peccatum, quod
alias, attenta materiae leuitate, deberet esse veniale , ex Legislatoris voluntate , fieri posse mortale; Sileniij enim violatio , vel ingressusia alienam cellam , quae secundum se considerata essene ad tam murapeeeata venialia; si aecedat Superioris praeceptum sub paena excommunieationis, fient mortalia. Tunc tamen, materiae istae, a fine praeeepti redduntur graues, eum ob grauem aIiquem fiaem prohibeantur sicut Disiligoo by Gorale
353쪽
se ut esus pomi,quamuis seeundum se, res Ieuissima videretur, quia ta men prohibitus fuit in recognitiorinem Diuinae Auctoritatis,& humanae subiectionis , ab hoc fine , fuit redditus res grauissima. Et in hoc
dieitur, verba praeceptiua , tu reg. S. Franet i; indicare obliga io aem sub mortali, quia prIcipiunt ob finem gravem.
α n peccatum ex genere mortale, ex materia i
x π EX erat in quodam Regno, ne ullus, ex eo triticum extraheret, ad vitandam famem, quae ibi timebatur. a Titius tamen nihilominus quinque tritici modios ex traxit eritur; Vtrum mortaliter peccauerit. sUMMARIUM., Ruinque Trisei modiorum ex
fractio,videtur materia ara uis
7 Materiae grauitas, leuitas , Unde desumatum S Eadem mateνia r ectu diuem
leuis. v Ruinque Tritiei modios extrabere, non es mortale. 1 2 Lex, per hoc, grauiter non visis
sive minorax a aeuinque modii, reputantur mainteria leuis.13 Eoriam extractis,seuiter probi
is Finis legis es, vitare damnum
IT Muanam materia censenda sit, graue damnum asserre . I 8 M teria paruitas,non rectρ δε- fumisurpe eo arationem ad toram rem praecept am. 19 Desumitur ex sine praecepti .ao aquam . in Catiee, Dino no G
354쪽
z I UM , aut altera Cneia, irim Num non frangit si Materia grauitas , prudentia a bitrio ponsanda V2. Duarum ho Marum laboν, diebus se iii, videtur materia leuis. RATIONES DUBIΤΑNDI
S Jςux semiplena libertas, & Le
- gillatoris voluntax, peccatum alias ex genere suo mortale , reddere possum veniaIe v ita a sortiori, ho potest materiae leuitas; lice: enim furtum, ex genere suo,si peccatum mortale I si quis rari en atteri rem modi eam surripiat, noth
censetur communiter peccare mom
ta litet, quia illi graue damnum a non insert. Dissicultas est, in haec materiae Dauitas , ac laurias confisa r. l Pibptiae metus, qninmque tritici, modio MLXzrahendo , mortaliter peccasse videtur . Ita
dent ut materia grauis ἱ Quamuis enim, ex ista Titii co trauentione Begno graue damnum non sequatur . sequeret ut tamen , si idem 1
multis, S comini niter fieret. Spectari autem non debet damnuma , quod ex illius contra uentione prae
cise sequitur, sed quod sequeretur si idem a multis,&communit ex fie ret. Sed tunc esset materia grauis; Ergo absolute est materia grauis λideoque suffciens ad mortale secundo, Quia in furto datur quantitas notabilis, etiam fi qua Mittas illa, alicui parum noceat; e ea tum enim aurei , sunt materia granis , etiamsi Regi ablati paruum illi nocumentum afferant.Ergo similiter quinque modiherunt ma teria grauis, qua inuis Reipublicae
notabile damnum non afferant, in his enim , attendendum non videtur damnum, sed quantitas , alioquin surripere mille aureos diuer sis, singulic unum tulium auferen do , non esset peccatum mortale vis Tertio: Quia, si quinque modii
non essent nisteria grauiso & suff-ςi A ad mortale, sequeretur ,
' λ nem Iagis frustraria nunquam enim
quilibet, tantam tritici quantitatem extrahit, ut ex ea sola ingens. Reipublicae damnum sequatur. EritSU Dura Quam violaretur finis legis ,
D ' sequh nil liraretur ..F Quarto, Quia, ideo, Latro Vῖ- rogi quinquaginta: aureo x surripietis , tuli e suspendaur,quiae, quam. vis hoe damnum illatum semer, non sit notabile , expedidi tamen illita grauiter puniti, ne passim fiat; Sieque fiat notabile , Ergo, sin iliter L quam ui 1 quinque in odij, semel ex- eradii, Reipublicae, damnum nota bile non afferant, expedit tamen . hoc grauiter prohiberi, ne passim fiat, scque damnum , fiat not-
p R Duertendum est prisno; ma-uri teriae, siue re, praeceptae grauitate inόvel leuitatem de sumendam eta, non ex re ipsa secunddin se
sed quatenus conducit ad finem ,
355쪽
a Legi statore intentum; ita ut, si res quae praecipitur, vel prohibetur, ad Legislatoris finem grauiter condu sat , eius transgressio se peccatum graue , quamuis in se sit leuis ; si vero leuiter conducat, sit peccatum Veniale, quamuis materia in se se grauis; sic enim . quia finis praece pii prohibentis surtum, est, ne dominus damnum in bonis suis patiatur , ablatio quinquaginta aureo rum, est materia grauis, quia Do minum grauiter Iadit; ablatio vero semii viij, eli materia leuis , quia Dominum notabiliter non laedit. Similiter, gestare eomam, quamuis secundum se, videatur materia te uis , si tamen a Praelato , propter decentiam status Ecclesia ilici, sube X communicatione prohibeatur sfit materia gr/uis, Per ordinem ad fisem a Praelato intentum. Ratio autem a priori est ; quia, cum res Praecepta, a Legistatore per praece Prum assumatur tanquam medium
ad obtinendum finem praecepti; in ipsa nihil aliud attenditur, quam
utilitas, & conducentia ad tale mafinem ; hoc enim est, quod in me diss attenditur, di non aliud. Hinc ergo fit , ut ea, quae ad eum graui. ter conducunt, vel illum uotabiliter Iaedunt, dicantur materia grauis, quae vero leuiter, materia leuis. Quae nam autem in particulari, va. uiter , vel leuiter conducant ad finem legis , eolligi poterit, vel ex Te ipsa praecepta, vel ex fine, vel e circunstantiis, vel ex communi sen- si Fidelium , aut Ecelesae , vel ex iudicio prudentum, ita ut, res illa dicatur ad finem praecepti grauitς r
.ςonducera a quae iudicio prudentum rep tatur talis . 8 Aduerte ii dum est secundo; eandem rem , quae respectu vitius finis, ae praeceptis cst materia grauis, posse respectu alterius fiuis, ac praecepti , esse materiam leuem . Si enim in aliqua Religione extareteonstitutio stricte obligans ad Sa erum singulis diebus audiendum , omisso unius Sacri , elset materia grauis, quia auditio Sacri ab illa Religione ordinaretur ad spiritu a. lem singulorum profectum, ac fructum s ctu .fructu priuaretur, qui Sacrum omitteret. At vero, si extaret similis constitutio in Univer- state aliqua, vel Academia; omi iasio unius Sacri, non esset materia grauis, sed leuis , quia tunc auditio Sacri ordinaretur non ad fruactum spiritualem singulorum, sed ad rectam Academiae gubernationem, pacem, ac decorem , qui fini non grauiter laeditur, etiam si Sa in Crum .aliquando praetermittatur . Ita Va . I. a. qtaa H. 96. art. q. III 8. α 6. Num. 6O. Hispositis.
extra Mndo, mortaliter non pec easse. Ita Suar. tΦm. s. in. I. p. d. q f. s. num. II. Od. 8. s. q. n. I 6.
356쪽
lib. s. cap. 28, communiter. io Primo;Quia tota ratio hanc e X-rractio nem prohibendi, est vitatio damni Reipublicae . Ergo, dum
Respubliea , ex tali extractione ' graue damnum non patitur, non fit grauiter contra illius prohibiti nem : Tune enim lex grauiter vi Iatur , quando grauiter violatur eius finis intrinsecus.Sed finis istius legis, grauiter non violatur; hie enim , alius non est , quam vitatio damni, quod ex tali extractione non sequitur; Ergo Iex, in hoc e su, grauiter non violatur sideoque Titius mortaliter non peccauit.
ax Secundo ; inhia silex ista grauiter violaretur, quinque modios extrahendo, sequeretur, grauiter etiaviolari , eXtrahendo quantitatem
de se lassicientem ad furtum ; talis cnim quantitas, de se grauis est ,
in si pasti m , ac commaniter eX tr heretur, Regnum inde damnum Pateretur; consequens autem a ne 'mine conceditur. Ergo, sciit ex erahere se mi modium , non cense-etur materia grauis , quia inde Rei publicae graue damnum non sequiis aur; ita neque extrahere quinque modios, erit materia grauis, cum meque ex ista extractione , graue damnum Reipublieae sequatur ...
tra Tertio; Quia Aureus, qui pro
surto, reputatnr communiter materia grauis, pro donatione prohi. hita , non reputatur materia gramuis, sed leuis, Imo, eum, in donatione, attendatur qualitas dona. toris, ae donatariis de a Iiae circlinia Bantiae , fimi pol cib, It etiam do. tio ς qui, ζPu ςtur domuolcia
uis, seu ti reputatur meassis qua sionibus: de Simonia. Ergo, sentaureus, & equus,licet respectit suditi sint materia grauis , respectu donationis prohibitae possunt esse materia leuis, quia finem prohibitioinnis leuiter ladunt; ita quinque tri tiei modii, licet respectu furti, vel alterius praecepti, possint esse materia grauis, respectu praecepti extractionem prohibentis, poterunt
esse materia leuis , cum eorum extractio , leuiter opponatur fini , iae a prohibitione , a Republica i tento , qui est a ne Regnum inde
II n D rationes autem in contra .rium Respondetur. Ad primam ; Finem LegisIatoris fuisse , vitare damnum,quod ex triti ei eratractione sequi posset Reipublicae , non tamen intendisse Legislatorem prohibere grauiter tridici extractionem factam ab uno , dum graue damnum Reipublicae non causat, quamuis illud causaret , si a multis passi in fieret; alioquin etiam extractio semimodii, imo etiam quartae , aut quintα partis uniusmodi , esset mortalis, eo quod haec etiam, si passim, ac communiter a multis fieret, notabile damnum Reipublicae causaret. Cum ergo lex non obliget ultra intentionem, ac voluntatem Legislatoris, sequis tur, legem hane, in hoc casu, graviter non obligare; ideoque Titium
357쪽
urtei eentum aureorum , quemli het etiam Regem , graue damnum accipere; posset enim plures milites . vel pedissequos alere , quo commodo, ac utilitate priuatur;& cum a multis eadem summa surripitur, toti illi Communitati petmodum unius damnum notabile infertur . Uerlim, quamuis damnum graue non inserretur; adhue graue furtum committeretur, quia retineretur alienum Domino notabiliter inuito, qui est finis immediatus istius prohibitionis potius , quam damnum Domini.
Is Ad tertiam Respondetur; Negando, finem legis adaequale Se per lacte frustrari; ex illa enim extra ctione, Respublica graue damnum non patitur. Finis autem Legislatoris est, hoc solum damnum vitare , ut suppono. 16 Ad quartam Respondetur .' La tronem iuste iaspendi, non tam ob damnum illatum , quam ob actio nem iniuriosam . At in praesenti , finis Iegis adaequatus est, Vitare
damnum. Hoc autem, cum graue non sit, non apparet , unde cuI
x olligitur ex dictis primo; nul-
Iam certam regulam statui posse, ad definiendum , quaenam mercium extractio cesenda sit graue damnum Reipublicae inferre, sed hoc pensandum esse prudentis arbitrios regulariter tamen loque do, centum aurei, Vel merces eiu sedem valoris, videntur esse materia
grauis, ex qua, Respubliea, damnum pati possit, sicut pro donatione , materia grauis , duos vel tres aureos eX cedere debet. Nisi tamen Respubliea , vel esset ab ini. micis oppressa , vel magnam penu
riam patereturo Nam tunc ,etiam quantitas longe minor censeretur
materia grauis. M lina tract. a. d. 89. cirra Aet r. io m. I.
I 8 Secundo; Materiae paruitatem& grauitatem, non recte de sumi per ordinem ad totam quantitatem praeceptam; ita ut, illa dicatur ma teria leuis , quae a respectu totius quantitatis praeceptae, leuis est , Me contra; Nam, si quis quingentos, vel mille aureos in eleemosynam distribuere teneatur, & retineae viginti; haec retentio , respectu to eius summae; leuis est , & tamen censetur materia grauis , de pec eatum mortale; quia grauiter con-dueit ad finem intentum , qui est alienae miseriae subleuatio, vel pietatis exercitium. Contra vero, si quis ex Volo,orietum B. Virginis recitare teneatur, di duas horas omittat; hae omisso, quamuis incomparatione totius officii, sit m teria grauis , cum sit fera tertia illius pars; absolute tamen censetur omissio , & materia leuis , quia non videtur grauiter , sed solum leuiter conducere ad deuotionem eXcitandam, & Virginem colendam , qui est finis intentus; idemq; dicendum videtur de tertia parti cuiuslibet horae minoris in officio Diuino . Bo Deina d. a. i per
358쪽
Is Tertio, Ad serendum iudieium
de alicuius materiae grauitate , vel leuitate , attendendum praecipuuesse finem praecepti , an si grauis , vel leuis, & an res praecepta, ad il- inna sit necessaria, vel non necessaria i res enim , quae in se leuis est, aliquando fit grauis ratione finis, quem subditus ignorat. Hoc autem colligi poterit ex circunsian iijs , quibus Legislator ad praeceptum ferendum motus est , quales sunt ; vitare scandalum , aut damnum commune , aut periculum
vota violandi S c. In dubio tamen, an finis sit grauis, Vel res praceptast ad illum necessaria; praesumi debet , de finem esse grauem , & rem necessariam; quia prasumptio stae
pIo communiter contingentibus; desere semper praeceptum imponitur sol uni ob finem grauem , R de materia ad illum necessaria. Sanc b. lib. . c. ε2o Quarto; Morta I iter peccaturum, qui aquae guttam , vino non misceret in Calice ; quia quamuis aquae gutta, secundum se cons derata , se materia parua; at non est parua, sed magna in ordine ad mysterium , ac significationem , propter quam ab Eceles a pracipitur. Ex leui autem vel magna utilitate , quam res prae cepta habet ad finem a Legislatore intentum , eius grauitas , vel Ieuitas desinnitur ut dictum est Gard.
I Quinto; In materia ieiunij unam
aut alteram unciam cibi communis non sufficere ad peccatum mortale, sed censeri mpter iam letuem , οἰ
ex eo, quod duae unetae, sint quarta
pars collati uneu Iae serotinae,ut vult Diana p. s. tradi. . ref I I. Nam paruitas materiae non recte desumitur per ordinem ad totam quantitatem praeceptam , ve I prohibitam , ut dictum est . Sed quia una, vel altera uncia Ieuiter solum conducere videtur ad corpus alendum
di est quid Ieue in genere alimenti. Ecelesia autem, per praeceptum te iunii,praecipit solum abstinentiam eorum , quae per se, ae principaliter ordinantur ad corpus a Iendum. Vnde non praecipit abstinentiam
potus, quia hic principaliter non
ordinatur ad corpus nutriendum, sed ad sitim sedandam ; nec abstinentiam medicamentorum , quia haec principaliter non ordinant uvad corporis nutritionem, sed ad sh-nitatem. 6rriantis . p. I. sum. c. 296 d. 27. num. 2.2 2 Sexto , Etiam , quando praeceptum , certam a Ii quam materiam , vel tempus praescribit , materiae grauitatem vel leuitatem , pensandam esse , non ex eo , quod sit tertia, vel quarta, aut dii a smilis pars materiae praecepta ἐ sed e eo, quod ratione suae magnitudinis, vel grauitatis , absoluta eius omisso , Ω- eundum prudentem existimationem , leuem vel notabilem afferae de so imitatem in materia ad aquata
pracepti. Sic enim in officio Diuino , o mihio, quae quantitatςm unius horae paruae V. g tertiae, se X tae, nona , & completo I ij, non attingit, censetur materia leuis, quia nota censeriir communiter mutilatio n0tabilis, nec in diuino officio, cuius est Diqitigod by Corale
359쪽
est pars, notabilem deformitatem afferre ἰ hoc tamen totum ex pradenti arbitrio desumendum , ac aestimandum est , Pensatis persona rum conditionibus, & aliis ei remiis stantiis, respectu talis materiae. V de, dum communiter dicitur, illam
esse materiam grauem, culus vio
Iatio charitati Dei, vel proximi intelligitur contraria , hoc ipsum ad prudentis arbitrium necessario redueendum est; sic enim sollim, &non aliter discerni potest , an materia , charitati sit contraria , necne . Suar. tom. a. de relig. lib. . devoto Aq. num. I I. Cactrop. to. .
23 septimos In diebus festis, in or
dine ad opera eruilia , duas horas censeri materiam leue. nce'sumce re ad peccatu mortale,no quia sine pars leuis respectu totius diei; nam materiae leuitas, ex hoc solum non
recte deducitur, ut dictum est ; sed quia non grauiter, sed leuiter tantum opponuntur eu Ieui diuino, quii est finis intentus a praecepto, opera seruilia diebus festis prohibente rquod totum ex communi fidelium sensu , ac Ecclesiae usu colligitur . In operibus tamen forensibus, ac iudicialibus, materiae grauitas , noex temporis quantitate , sed ex operis qualitate desumitur; si quis
enim aliquem contractum venditionis , aut locationis, , solemniter celebraret, mortaliter peccaret , quia faceret actum irritum , quod ex se grauem habet deformi ratem, praesertim si fiat a Iudice . Si vero rem aliquam parui momenti , vel ad usum necessariam , venderet , venialiter solum pecearet , quia iam consuetudo obtinuit, ut hoc non sit graue peeeatum, & , si adsit iusta causa ; ut ementium ., vel .vendentium necessitas , nollum . Castropalaus tom. I. reny.9. d. a. pun. 3.-m. .
360쪽
ει quodlibet peccatum , eX genere momiale, fieri posese veniale ex
CASUS. x Tr N Coneilio videntino , sessi. 2 . c. I s. resorm. Examina. toribus Synodalibus prohibetur, ne aliquid prorsus , -- a casione examinis ad concursum beneficiorum Parochia tum , nec ante, nec post accipiant; Mioquin Simoniae vitium, tam ipsi, quam alij dantes incurrant. Quidam autem Sacerdos, post peractum examen, Pomum, & quaedam alia munuscula leuia Examinatoribus donauit I maeritur ', Vtrum Sacerdos ille dando, & examinatores rccipiendo, mortaliter
3 Examinatores Synodales munuscula recipiendo, videntur myrtaliteν pereasse. I aliqua praeepta , admittunt materia paruitatem, aliqua
s' Simonia , alis iuris Divini, alia Ecelesias iei.
II In Sι monia Inris Eeel antei,d itur paruitas materiae. r a Sicut in orto, ae eontumesia.
is Et cui datur in Volo isa 4 En mala , quia prohibita , 9
rs In Simonia iuris naturalis, eurmateria paruitas non detur is I 6 Leuia manusDia , nullo modo
funis onia. IT 2uae quantitas requiratur, reiis eius ad mortale. 18 Vendens ossisium Sacricta, an
is Ex quo argui possit materia te-
xx Nequν in Sortileg=s . xi Neque infractis, Igilli Confessionis oas Neq; informis Sacramentory .