장음표시 사용
381쪽
, Plura Cenialia, eonstituere o
6 Uenialia , alia sunt ongilia
7 Propositim committendi plura Uenialia, quanaeo sit mortale. 8 Regula ad dignoscendum , qua Oenialia Ant Onibicta. 9 Plura venialia eommittens,per se loquendo , venialiter frutum peceat . Io Plura venialia, ratione frequetia , speciem non mutant. II Solia multiplicatio , non auget
a a Nee reddit venialia ineo ossibilia eum gratia. 13 Plura mortalia, non consituunt
14 Ωua venialia , flant tandem
mortale .is Sola frequentia venialium, non est legis eontemptus. x6 Cur plura furta leuia, eonstituant tandem unumgraue. 17 Saepius comedens die Ieiunis , tandem msrtaliter peccat.
18 Et eodem die feso saepius lab
39 Pluribus , modicum panis tria huens , die ieiunij, mortaliter non peecat .ao muribus diebus , salutationem Angelieam omittens, quando mortaliter peccet. a I Religiosus minima usurpans , quando mortaliter petrat .
a 3 Plura furta te'id uersi facta, quando aut mortale. RATIONES DUBITANDI .
2 Um peacatum ex genere suo δ veniale, ratione periculi proximi incidendi in mortale, Et ratione seandali, aliquando saltem fiat mortale. Quaeritur 3 an fieri possit mortale , etiam ratione consuetudinis, ac frequentia: ἔ aliquie nune et S. Augustino epist. Io 8. ad Salene. dicente λ s venialia tollecta contra nos fuerint, ita nos rauabunt, ct opprimentseeutontim aliquod grande peccatum ἐid asseruerunt, & consequenter Tistium peccati mortalis condemna
runt . V t Angelus v. inobedientia. Fagundeet de praee. EeeLp. I. lib. r. c. q. num. 3. Tolet. Bb 6. sum. e.
3 Primo , Quia e X S. Augusino
tr. I. in ep. D.IO. multa peccata leuia faciunt unum grande , scue multae guttae, implent flumen , de multa grana saciunt masiam; edi ser. 4 I. de Sanct. non sollim maiora, sed etiam minuta , s nimium plurRsnt, mergunt . Cum ergo Titius, singulis diebus, parum aIi quid camnis comederit, videtur ratione muItiplicationis , ac frequentiae mortaliter peccasse.
6 Secundo; Qma, qui consue tu dine contra legem delinquit,hoc ipso peccare videtur eX legis com temptia; ipsa enim peecandi eo lactu dua comemptus quidam te Disit iroo by Cooste
382쪽
gis censetur . Qui autem peccat
ex contemptu , mortaliter peccat.
s Tertio 3 Qubia , qui, pex plures
dies , ex vinea aliena unum Taceo
mum suraretur, licet singula furista essent solum venialia , post multa tamen furta , tandem peccaret mortaliter. Ergo similiter, quam uis singulae carnis comestiones fuerint solum veniales , post multas tamen , Titius tandem mortaliter peccauit.
cata venialia , quae, ratione paruitatis materiae, talia sunt, duplicis esse generis aliqua enim, vel ratione materiae, siue obiecti, vel r tioue est ectus , quem post se relinquunt , continuari possunt , devniri; aliqua vero non . Illa , quorum materia, vel effectus uniri moraliter potest, ita ut pro uno reputetur, constituere tandem possunt unum peccatum mortale , non qui plura venialia essiciant unquam
unum mortale , sed quia ultimus
actus , versatur circa materiam, vel
producit effectum, qui cum praecedentibus continuatus, est lassiciens ad peccatum mortale. Sic qui post leuia furta , peruenit ad tanta aquantitatem a quae contu acta cur prῆcedentibus,constituat materiam notabilem , per ultimum furtum
mortaliter pec sat, quia peruenit ad quantitatem notabilem, &quae infert proximo damnum grave. Sim liter , qui saepius intemperanter ibum capit , tandem mortaliter peccat, quia ultima comestio simul cum alij s praecedentibus, tandem est causa adaequata notabilis infirmitatis; praecedentes autem comestiones moraliter uniuntur , non
ratione temporis, sed ratione effectus, qui a praece destibus comς stionibus relictus est; illae enim fuerunt via , ac dispositio ad grauem corporis infirmitatem , quam vitima deinde comestio,suppositis prae cedentibus, causavit. Illa vero a quorum materia, vel effectus continuari non potest, nunquam cou stituere possunt unum peccatum
mortale , quia singulae materiae , dc singuli effectus, sunt parui, & cum semper remaneant diuisi, absque morali continuatione , senap.r rς manent parui , & consequenter vltimum peccatum , retinet qualita- tem pecc3ri venialis,sicut primum. Sic quantumuis multiplicentur meo dacia iocosa, semper remanent ve nialia , quia semper eandem ma I tiam retinent; sola enim multiplicatio , sicut non constituit actum
in alia speeie, ita nec auget pecca ti grauitatem intensue, sed solum extensue, constituendo solum plura peccata eiusdem xationis. Aduertendum est secvado; Propositum committendi plura peccata venialia seeundi generis , nunquam per se loquendo esse mortale
cum enim modicae ille materiq non coalescant in unam , ita comungi non possunt, Vt unam quantitatem notabilem ericiant; Vnde propotatum illud, nunquam feretur in rem grauem , ac sufficientem ad mortate . Propositum vero committendi
383쪽
plura peeeata venialia primi gene.
ris, potest esse mortala; quia, cum modicae illa materiae, coalescant in unam, constituere tandem poterunt materiam notabilem , & sussicientem ad mortale , in quam propterea si seratur propositum, erit Ino
8 Aduertendum est tertio ἶ Hanc tradi posse regulam genera Iem ex
Vass. I. a. LIqs. c. a. n. 3. Quotiescumque materia, Vel obiectum, veli effectus v Itimi peccati veniam Iis , continuari potest cum male ria, ve I obiecto, vel effectu actuum praecedentium , tunc vltimum peccatum , in quo materia illa, vel e Dfectus completur in ratione nota-biIis , est mortale , quamuis alias
esset veniale; quia iam versatur circa materiam notabilem. Quando vero materia , ve I effectus ultimi peccati venia Iis , moraliter continuari non potest cum materia Venialium praecedentium ἱ tunc vltimum peccatum non est mortale quia singulae materiae , sunt paruae, es remanent diuisae , absque mora-Ii coniunctione; Vnde ultimum peccatum versatur circa materiam paruam , sicut alia,' ideoque rem
α A tium , carnes in modica quantitate, singulis diebus Qua
dragesimae, eo medendo, vena alite P
solum peccasse . Ita Sancb. IIb. Io
replicatae, erant omnes eiusdem speciei cum prima , non minusquam pIura mendacia iocosa sine eiusdem speciei, cum primo . Set prima comestio fuit sollim venialis ; Supponitur enim in materia Ieur. Ergo etiam re Iiquae fuerune. solum veniales . II Secundo , Quia soIa replieatio s& multipIicatio, non constituit pezse Ioquendo actum is alia specie diuersa, nec auget peccati grauitatem intensiue , sed solum exten- sue, ex eo enim, quod pIures actus in unum collecti sint, naturam nommutant; si ergo singulae conrestiones, seorsim , erant tantum venialia , etiam omnes simul fuerunc solum venialia.
proxime , ac immediate non priuant nos gratia , nec sunt in eo m- postibilia eum illa. Ergo constituere non possunt unum mortale ἔhoc enim sare nota potest cur gratia, sed ilIam omnino expellit. II Quarto p Quia psura peccata mortaliae eiusdem speciei non conis
stituunt unum peccatum mortale maius, nec alterius speciei . Ergo neque multa venialia constituere poterunt unum mortale.
384쪽
a R D rationes in eontrarium L . Respondetur I Ad primam ἔS. Augustinum loqui, non de quibuscumque venialibus, sed de illis,
quorum materia continuari potest,& facere unam materiam maiorem ficut Putae aquae continuantur a &faciunt unam aquam maiorem ἰ in his enim , materia talis est , ut per Partes minutas maior facta, tandem sit materia peccati mortalis , eo quod facta sit grauis ἔ vr, si quis furtum unius oboli centies repe tat , vel si ex dolio parum vini enfundae, & ita subinde parum , Ut totum tandem vinum exhauriat;vel si promittat, singulis diebus ero ε re pauperibus unum obolum di millies deneget: At in illis , i a quibus materia per partes non cre scit, eo quod singula peccata ex se integram,ae completam materiam, di obiectum habeant; ut sunt mea.dacia iocosa , verba otiosa, leues nugae, risus immoder tior, sermo inurbanus , Se sintilia; nullum po teli dari peccatum , quod tandemst mortale 3 quia quantumui, rem petantur, semper sunt eiusdem speciei , cuius fuit primum , & finis Legissatoris, eodem modo Iaeditur per actus repetitos, ac si repetiti
Iam frequentiam , ac consuetudinem venialium, non osse proprie contemptum legis, vel praecepti; contemptus enim, in sola voluntate interius perficitur, non verisia opere externo , eum consistat . in transgressione legis, facta ex intentione, Superiorem, eiusque Poteis, fatem contemnendi 3 quae intentio hie non reperitur.
gando consequentiam ἰ Disparitas autem est , quia plures illae come stiones, nihil habent, in quo unianis tur, ac continuentur, ita 't emcere possint unam materiam grauem,& suffieientem ad mortale, sicut efficere possunt plura furtat quae tamen constituunt peccatum morta-Ie, non quia multa furta pam a constituant unum furtum magnum ,
sed quia, re aliena per minimas partes furtim sublata, tandem gla-ue damnum Domino infertur .
COROLLARIA. Iolligitur ex dictis primo ;
Comedentem saepius in die ieiunii, tandem ultima illa eo merisio ae, quae peruenit ad quantitatem notabilem , violare ieiunium, quia illa ultima comestio , quam uis per se sumpta , leuiter solum laederet temperantiam , coniuncta tamen cum alijs, & aliis suppositis, eam grauiter laedic moraliter a ut cconiungitur, ratione prohibitionis , quae se extendit ad totam die ἔsicut, propter eamdem rationem splures particulae eiusdem diei , uniuntur ad constituendum tempus notabile , ideoque reputari debet, ae si esset simul eum alijs facti a s Contra vero , si quis, diuersis diebus, parum aliquid comedat, quia inum ieiunium,cum alio non con
385쪽
t In natur, sed sunt praee epta diuerinsa, neque eomestio , uno die facta, cum comestione alterius diei, ideo uti nunquam, nisi venialiter peccat, ne. . que propositum aliquid comeden di singulis diebus, excedit culpami venialem, quia, cum feratur in omnes illas comestiones, non conni iunctim sumptas, sed separatas , &distributi uu , prout sunt singulis diebus debitae; sequitur, quod nunquam sie pio positum de mortali. ari lib. s. de Voto c. s. n. I 6. Secundo ἰ Sapius eodem die festo laborantem , sed modi eo tempore singuIis vicibus I peccare
mortaliter , cum ad quantitatem
notabilem ἰ v. g. duarum horarum peruenerit, quia omnes illi lab
res, cum fiant eodem die, morali ter continuantur , & reputantur
quasi facti in eodem tempore I Uerum enim est dicere, eum vItra
duas horas, eodem die, laborasse; cum obligatio , totam diem respietat . Contra vero, si singulis diebus festis, per quadrantem Iaboraret . venialiter solum peccaree , quia, sicut festa diuersa sunt, ita Se labores sunt diuersi , nee inter se ullo modo continuantur. Saneri Lib.3. sum. c. . num. Iaa1s Tertio , Mortaliter non peccare, qui die ieiunii, quattuor panes, ita in multos distribuit, uti singu- Iis modi eum frustillum obtingat, quia, cu materia non sit lassiciens
ad ieiunii violationem; distribuens
non magis peccat, quam comedentes : Hi autem, mortalit eatiora. Poceant, eo quod eorum comesti nes moraliter non vlliantur; idemque die endu effeti etiam, si esse e locausa, ut plures , eodem die festo, per quadrantem laborarent.
zo QNrto ἰ Si quis, pluribus die
bus, omittat Salutationem Angelicam , vel parum eleemosyna mis ,
quam per Votum singulis diebus
dare promisit, mortaliter peccare si tempus determinauit non ad finiendam obligationem, sed potiu ad illam augendam, eo modo, quo tempus praefigitur debito soluendo, non ut debitum extinguatur , si in illo non fiat solutio, ted ne solutio ulterius protrahatur, & adueniente termino, sit magis debitor ; quia tune , non soldm omittitur re citatio, vel eleemosyna illius diei, sed etiam omnium dierum praecedentium , quae tunc debita est, Stoonsequenter grauis ; Contra vero si tempus determinauit ad finiendam obligationem, eo modo , quo
dies praefigitur reeitationi Oificii
diu ini, ita ut res promissa, sit onus diei, nunquam mortaliter peccat; quia quaelibet omissio , moraliter
non continuatur cum alia , neqκ ε
eum illa unum quid eis cit . In Votis autem personalibus', tempus semper censetur appositum ad finiendam obligationem; quia Votiens a nullo modo censetur velle
obligationem in diem sequentem Prorogare, nisi aliud constet. In Votis vero realibus, facilius praesumi potest intentio prorogandi obligationem, quia attendi videtur snon sollim religiosum aliquod obsequium , sed etiam alicuius ne cessitatis remedium , quod eandem semper habet opportunitatem ο
386쪽
recipientem , vel expendentems , aut usurpantem ex honis monast xij , absque Superioris licentia , mortaliter peccare contra paupertatem ,. quando peruenit ad nota bilem quantitatem I quia illa modi ea , uniuntur ad constituendam quantitatem. suffcientem ad mortale L Si tamen modica, quae accipit Religiosus, sint comestibilia LN ad proprium usum accepta, pro habilius est, furta illa minima nore continuari ,, sicque non esse peccatum mortale, quamuis perueniatur ad notabilem quantitatem x quia hae e furta, factae a famulis, S ancillis, . etiamsi paulatim perueniant assiquantitatem notabilem , non sunt rectatum mortale, eo quod Domini Lin istorum acceptione , non sint ita rationabiliter in utrix ne tam . rigide velint ista prohibere ,. Turni
valde dissicile sit, famulo et interdum
modicum qui1 non aceipere ia Hae: autem ratio, mu Ito fortius militae ita relig. Osis, cum hi , non affinstat famulo tum sed tanquam. filii exhonix monasteri j. alantur .. Sanch. l ib.7. sum. c. Tr. Iram. 3ris. 22 Sexto.' Eutu, qui modicam quan titatem postrem ει loco sura lux Se pronio, postquam hic ab aliis passus. est damnii leue, si eo furto,dmnum. praecedens liae notabile, peccam mortaliter, s connius erat dama.
praeteriti; quia illo ultim di suris:
posito, positum est notabile dam- num proΣimi. Quicumque autem sciens, ex suo actu leui sequi da innum notabile proximi, mortaliter Peccat, eum actum faetendo. Si vero conscitis non erat damni prae- redentis, morta Iiter non peerat, quia, si non sit conseius damni praecedentis , damnum illat libere ,ac moraliter continuari , non potest eum praecedentibus. Uam. 1. 2ω
al Septim δ; Eum, qui suratura diuersis, a singulis quidem modieam quantitatem, sed ita tam ea, ut omnia furta simul sumpta, quantitatem notabilem effetant; mortaliter pec eare; quia, licet singulis damnum notabila non afferat, affert tamen . ia
toti Communitati, & materiae iIue
moraliter continuantur ad constintuendam quantitatem notabi Iemias usurpatio autem retari ae in no- :tabili quantitate , est peceatum mortale furti; Et quamuis, in hoc 2 casit particulaei, ee ila re e finis pra- cepti, qui est, vitatio damni inoe bilis proximi; quia tamen non ces' a satia communi, nota Proptere oeessat vis ipsius praecepti; Cessante enim sine Iegi L in aliquo casu Particu Iare, non cessat lex , etiam in .eo, obligareia Diqiligo: by Cooste
387쪽
4eAn plura venialia diuerse rationis, consitu erepo ut unum mortale .
CA S VS. x π' N una ex Dominicis Quadragesimae, Clericus quidamst in Sacris,parum atq uid carnis comedit', Per quadrantem a laborauit ; partem modicam Sacri non audiuit , & in ODficii recitatione unum psalmum omisit. Quaeritur; Vtrum mortaliter Peccauerit. S VΜΜ Λ R IV M.
a Curiem plura prae tatiuiser violans , videtur mortaliter procasie ς ct eur et Probabilius tamen venialiter filam peccausit. 8 Materia illorum praestorum, in unum coalescere non pos sunt.
12 Debent posse esse materia eiusdem praeepti. a 3 Plures inodiea Neaenia quomst do Oniri possint .r Praecepta dimersa rationis , nubii babent commune, in guscontinuari possint .as Eadem es ratio de pluribus Votis, ae de pluribus praeceptis. RATIONEs DUBITANDI.a Vm ex dictis Raact. praees.
a Constet , plura furta venia lia, constitarere tandem posse unum furtum mortale ἰ Quia eorum an teriae, lieet seorsim sine Ieues, si mul tamen sumptae , constituunt nam materiam grauem , de sum- cientem ad mortale . Hinc oritur dissicultas; an quoties plurium Ve nialium materiae, constituere simul possunt materiam grauem , toties ex pluribus venialibus, seri pos- si unum mortale . Videtur enim posse ; ideoque CIericum , plura illa praecepta leuiter violado mor taliter peccasse . Ita Vasi .d. IV, c. a. n. . Clauis NX. lib. 2. e. est. num. 2 o. GLI I. 1. tran13. d. Ict
388쪽
3 Primo ; inia omnia ista praeeepta, videntur esse eiusdem rationis: omnia enim obligant in materia religionis, Ergo Clericus, illa violans , virtutem religionis grauiter violauit , ideoque mortaliter peccauit. Seeundo; Quia per accidens est, omnes illas operationes pluribus praeceptis esse imperatas , uni eo enim praecepto imperari poterant ἰSed , si unico praecepto imperata: i uitanes omnes illae omissione 3 te
ires , constituerent Vnum peccatum mortale ; Ergo etiam , si sint pluri. bus praeceptis imperatae, adhuc moindieae illae omissiones a Vnum pecca tum mortale constituunt.
I Tertio; Qvja, si quis Sempronio
magnam pecuniae summam promi-ssset, promissionibus diuersis, qua rum fingulae leuem materiam continerent , eodem modo peccaret omittendo pectiniae solutionem, ac sunt ea promissione, totam illam summam promisisset; Ergo similiis ter, per plures illas partias omissones , eodem modo peccauit, ac peccasset, si unico praecepto omnesit De operationes fuissent imperatae; Cum enim ad Dei cultum N honorem, omnia illa praecepta ordine tur, parnm reser re videtur, unicone an multiplici praecepto, omnes illae operationes fuerint imperatae.
nes funt onus eiusdem diei; ideo que earum materiae videntur conti uari moraliter, Et in unum coaleseere , si eque constituet re materiam grauem a de suteie iuem ad
λ lius videri, quod Clericus , per illas plures paruas omissione si mortaliter non peccauerit , sed solum plura venialia commiserit. Suar. tom. a. de relig. lib. s. vi Voto e. I s. num. Iσ. Osresar de benes tom. I. p. I. c. I. num. I7 Lorea depere. d. 6 . Gatet. 2. 2. quaes2.88. art. 3. Nau. c. a. n. 6s.
8 Primos Quia operationes illae,
cum sint materia , & obiectum dis uersorum praeceptorum , in unum coalescere non possunt, nec moraliter continuari, nec Clericus vllum praeceptum. in materia graui violauit, sed multa , & singula in materia leui; Ergo pIura tantum venialia commisit.
y seeundo; Qvja, quamuis plura illa praecepta Ecclesiastica obligene
ex eadem virtute religionis, eo quod Ecclesia , ex motivo religio nis , omnes illas operationes videatur praecipere , per hoc tamen non tollitur, quin sint praecepta
omnino diuersa , & ita distincta, ae si quodlibet eorum, quolibet distincto die , implendum esset ;quodlibet enim ad specialem aliquem Dei cultum ordinatur , ad quem non ordinatur aliud , ideo
389쪽
pta in materia leui, mortaliter non peeeauit, sed plura tantum peccata venialia commisit.
Io Tertio; Quia, si quis detrahat
Petro in materia leui, eius leuem defectum oecultum aperiendo , &eodem modo detrahat Paulo, Fran eiseo, Maliis , mortaliter non peccabie , sed tantum tot venialia committet, quot sunt detramones, siue homines, quibus detrahit; M tamen obligatio no detrahendi, est eiusdem rationis , & ad virtuten iustitiae spectat ; Ergo similiter, quamuis obligatio omnium praece piorum, spectet ad eamdem virtu tem religionis , eorum violatio iamateria leui , non erit unum mor tale, sed solum plura venialia; non minus enim singula praeeepta, sunt inter se omnino diuersa , & nor avnibilia, quam in detractione, sint Personae, quibus detrahitur .
1 1 NT Eque obstant rationes ii a. ' contrarium; Ad prima enim
Respondetur a Non lassicere unionem in virtute, ac motivo religio nis ἱ se ut in detractionibus nou sume te unio in virtute a ac motivo iustitiae; requiritur ergo praeterea Continuatio moralis, vel ia materia Praecepta , vel in effectu relicto; quae,sicut non datur in pluribus de t ractionibus leuibus de diuersis per sonis , ita non datur in pluribus o Perationibus, vel omissionibus Ie-uibus diuersorum praeceptorum
ia Ad se eundam Respondetur;Impossibile esse, valeo formali prae'
cepto , mnes IIas operationes imperari ; quamuis enim uniecia tu praeciperentur ἔ ille tamet actus, esset virtualiter multiplex, lede re multiplici; sicut , cum quis
promittit singulis sabbatis Angeli.
eam salutationem recitare; Qua re, sicut quolibet sabbato absoluitur promissio illius diei , nequ*vltra progreditur, neque recitati unius sabbati eum recitatione alaterius sabbati coniungitur it aqualibet omissione leui, violatur leuiter praeceptum omissum, nec unius violatio eum alterius viola tione coniungitur.
13 Ad tertiani Respondetur I Disparitatem esse I quia , cum mnes pecuniae promissae cedant in utilitatem illius, cui fuerunt promissae somnes in hune finem, qui est immediatus, adunantur, de moraliter continuantur, siue unica, siue multiplici promissione promissae sint, sue unico die , siue pluribus diebus soluendae sint. At phi res ope
rationes, sue omissiones non habent , in quo uniantur, cum quae Iibee, respiciat finem immediatu in
sui praecepti, qui est omnino diuersus a fine immediato aIterius prae
rationes illas praec:ptas, per accidens, esse onus eiusdem diei; aequa enim bene poterant poni in diuer sa diebus; neque ex eo , quod Om nia praecepta occurrant eodem die festo, sequitur, quod eorum male riae possint continuari ; nam , sua sint praecepta omnino diuersae ratio nis, nihil habent eommune, ratio
390쪽
se euius , vel in materia , vel ii effectu continuari possint, & in unu coalescere; sicq, semper, remanent praecepta diuersa, & qui illa transgreditur , semper plura praecepta transgreditur in materia leui .
COROLLARIVM. Is olligitur ex dictis, quae di-
a Eta sunt depraceptis diuersis eodem die Oeeurrentibus, valer etiam de pluribusVotis eodem die obligantibus; ut, si quis uno Voto promitteret, in honorem Virginis septies Salutationem Angelieani reeitate; & alio Voto in honorem Dominicae Passionis , quinquies Orationem Dominieam . M aliis Votis alias orationes in honorem alienius Sancti a Quamuis enim omnium Votorum obligatio, pertineat ad virtutem Religioni Macia hue tamen ipsa Vota sunt ita inter se diuersa , ut nihil habeant commune, in quo eorum materiae m raIiter continuentur , se ut dictum est de pIuribus praeceptis Ecclesia stieis eodem die occurrentibus.
RAn omnes actus eum Repraecepta in No biles
TITI VS, die quodam festo, cum sueret, decreuit
propter pluviam domi manere, ac Sacrum omittere ;aomi vero postea, partim studiam, partim ambuIauit, partim ossicium, ac coronam recitauit. Queritur , Utrum omnibus istis actionibua mortaliter Peccauetit. SUMMARIUM.3 Omnes amones Ineompus bilis
eum auditione neri, viden-m, se causa omissionis Sa-
ετ manam actiones, sint causa omissionis Merios Luor modis re arari postareum Satri omissione. 1o Non omnes actiones ineo ostsbyerinunt peccata omnDisitired by Goral