장음표시 사용
391쪽
II Non omnes fuerat causa omissionis Saeri. x a Reliqua prater primam ine babuerunt eoncomitanter.
33 Sieut impedimenta Iuminis, ρο- sta pon primum,non imp
x 4 Ilis solus actus es eausa omis
sonis Saeri, ex vi cuius poni- tur omissio - 1s Primus actus integrὰ impedit auditionem neri. I 6 Proiectio breuiam , ect ea a
tem omissionis, electaeuhsus omi onis non sunt ea a . 18 Actus, qui e I eausa omissionis,
quam usus omissionis. RATIONES DUBITANDI.2 Vemadmodum peccatum ve male, aut aliud opus indifferens,quando eligitur, ut medium ad finem mortalem , fit mortaI ρ ῶIta fit etiam mortale , quando intenditur ve finis consequendus per medium mortale . Hoc ergo Posito , quaeritur; an omnes actus, cum re praecepta incompossibiles , sine Peccatum mortale, cum sine praecepti violatione poni non possint ἔNemo enim studere potest, aut do mire diebus festis , dum Sacrum est audiendum , quin Sacrum omit
Iis actionibus, videtur mortaliter
peccasse. Ita Aluared 1.2. d. 76. N alij apud ipsum. Et ex parte .
Valent. F.2. ἀς quam I. p. S las I. I. ira I. I 3. d.7. s7. quat nus dieunt, actum , qui eit causa omissonis culpabilis esse peccatum
q Primo; Quia omnes illae actio
nes,suerunt causa omissionis Saeri: omnes enim erant incompossibiles eum Sacri auditione . Hoc autemsissicit , ut omnes dicantur caula
moralis omissionis Sacri; Tum quia illis positis , sequitur necessarici omissio Sacri; Tum quia , omnes ex se habent, ve sint impeditiuae auditionis Sacri. Caula aut fruis moralis peccati, eth peccatum .s Seeundo: Quia , ut aliquid cenis natur causa moralis alicuius esse ctus, satis est, ut illo posito, sequatur effectus, quamuis ob aliam etiaeausam sequatur, vel sequi possit. Sed posito quocumque actu ineo minpossibili eum auditione Sacri, necessario sequitur omiisso Saeri. Ergo omnis actus incompossibilis eum auditione Saeri, est causa moralis omissionis Sacri. 6 Tertio; Quia , de ratione causae non est, ut ab illa sola sie effectus, alias non futurus; alioqui sequeretur, quod si duo homines , explosis simul bombardis , hominem Oc
ciderent , neuter eorum esset cau
sa illius eaedis ἰ quocumque enim illorum hombardam non explo dente , adhue seeutus fuisset effectus . Ergo ad causam moralem statis est, ut, ea posita, sequatur e
festus, quamuis , illa non posita , adhue idem effectus sequeretur. Sed pos is omnibus actionibus in incompossibilibus eum auditione Sa.
392쪽
eri, sequitur nee effario omissio S
eri . Ergo olnnes, sunt causa moralis omissionis Sacri; ideoque peo
et Quarto; Quia , si quilibet actus
incompossibilis cum auditione Sacri non esset causa omissionis Sacri, sequeretur, Clericum , qui iam saluisset ex tidio, tempore naui gationis, officium non recitare, non peccare prosiciendo breuiarium iam are; neque , qui Voto casitatis obstrictus, uxorem duceret, s an in te a statuisset Votum ilIud non seruare ; nee Latronem , reni serto
sublatam distraheudo; si prius iulam Domino statuisset non ressu uere; in his enim omnibus casibus, actus incompossibilis cum ex cc tio ite praecepti , non ita est eausa emissionis, ut, eo remoto, suissent
NOTABILI ALS a Duellendum est primo, Actu
internum voluntatis , quo quis expresse vult Sacrum omitte-Tc , esse causam omissionis, quia directe fertur in omissionem ipsam. N smiliter actus illos externos, ex quoium intentione, ac desideriosa erum omittit ut , esse causam si in directani eiusdem omissionis S cri, quia propter illos Sacrum omittitur, di illi auditionem Sacri per se impediunt; differunt aurem actus internus voluntatis , & isti actus externi, quia propos tum omittendi Sacrum,est vel ubi causa effciens missionis , actus vero externi inis
compossibiles , qui Buin Lemyote omissionis saerri, sunt quasi lausa formalis, quia formaliter impedica
obseruantiam praecepti . 9 Aduertendum est secundo;Actus qui fiunt tempore omissionis Saeri, siue quo esset audiendum Sacruma, dupliciter eum ipsa omissione Com. parari posse , primo per se, siu ut sunt eausa illius, & aliquid antecedens; & se semper sunt psccatum , quamuis actus , alias, in se boni essent ἱ Tum quia, causa peecati, eo ipso est peccatum ἶ Tum quia effectus, qui sequitur ex actione humana , est una ex eircunstantiis ipsius; quando autem circu stantia est mala , etiam ipse amis ,redditur malus i Ergo , quando omissio Saeri eulpabilis, sequitur ex
aliqua actione tanquam ex Cau Sa , actio illa erit mala. Seeundo comparari positini actus cum omissione, tanquam aliquid illam accident Iiter concomitans; tune autem non sunt peccatum , quia , cum non sine causa omissionis Sacri, nulIam malitiam contrahunt ab ipsa omissione ; imo volente iam Titiis , v. g. domi manere, ac Sacrum omittexe , melius est , eo tempore, sudete, aut horas Canoni eas recitare, quam ludere . His positis.
I, Lis actiones fuisse peccaminosas, sed solam mansionem domi. Valemia tom. a.df. s. qNaes I. q.
393쪽
evad s. & alis apud istos . Ir Primo ἔ Quia haec sola mansio sper se primo fuit electa a Titio , &cum Sacri auditione erat in com possibilis . Ergo hae sola fuit causa omissionis externae Saerii haec enim sola, per se, & sne aliis , re ipsa Sacri auditionem impedivit,&ex vi illius , seeuta est omissio Ergo haec sola , fuit causa omissionis , id eoque peccaminosa. 11 Secundo;Quia omnes aliae actio DC a quamuis eum auditione Sacri in compossibiIes , cum fuerint electae solum secundario, di post priorem ilIam operationem; nomini autem operationis , intelligimus hic etiam id , quod physica opera tio non est, ut sedere, iacere, domi manere , &c. non fuerunt causa
omissionis posito enim primo illo opere ineompossibili, scilicet mansione domi, necessario posita est omissio Saeri. Ergo reliqua opc
ra a quae secundario fuerunt assum-Pta , nullam habuerunt causalitatem in Saeri omissionem, sed solum habuerunt se per accidens, di con- comitanter , ideoque non fuerunt
Tertio; Quia,s Iumen semeIimpediatur per conclusionem fenestrae,iam reliqua impedimenta, quae idem lumen impedire potuissent, de facto nullo modo impediunt, quia de facto iam semel integre impeditum est; Ergo s milite ν, cum auditio missae, semel integie impe dita fuerit per ma nconem domi , iam alia actiones , quae super suo runt, quamuis alias impedire potuissent, tamen de facto auditionem Saeri non impedierunt.
rq π Eque obstant rationes in contrarium . Nam ad primam respondetur 3 Non omne' actum ex se iacompossibi Iem cum auditione Sacri, esse actu causam
omissionis, sed illum solum , ex Vieuius de facto sequitur omisso Sacri, scilicet mansionem domi 3 ex vi enim istius solum , secuta est omissio Sacri. Is Ad secundam, & tertiam Respondetur; Disparitatem esse inter
duas eXplosiones bombardae , Ecduas actiones incompossibiles cum auditione Sacri r nam una explo sio, alteram iuuat in ordine ad occisionem ponendam ; Cum enim secundus explodit, non est adhuc posita occisio, ut suppono. At prismus adius incompossibilis eum auditione Sacri , integre ac perfectς eius auditionem impedit; unde reliqui superuenientes nihil essi
I 6 Ad quartam Respondetur 3 ne
gando sequelam , proiectio enim h reuiarij, secta a Clerico post propositum horas canonicas omittendi est peccatum , quia per illam poni tur causa omissionis horarum , dc Clericus reddit se impotentem ad praecepti obseruationem . Similis ter qui obstrictus est Volo ea itit iis, si ducat Uxorem, ponἱe veram causam omissionis Voti, qui ν
394쪽
seruantiam ἰ denique distractio rei fimo ablatae, est peccatum , quia est eontrectatio rei alienae , Inuit Domino , & est actus ineompossibilis eum restitutione .
olligitur ex dictis primis; ope a rationes incompossibiles cuauditione Sacri , non esse causam omissionis , quando secundarie eliguntur , & posita iam alia causa sufficiente , nam , si eligerenturve finis; ut si quis ex desiderio studendi , vellet domi manere , di sieSaerum omittere; iam essent ca ta omissioni; per modum finis . 33 Seeuudbi Actum, qui est causa ta omissionis Saeri, non habere aliam malitiam , quam malitiam omissionis Sacri, Tum quia ordinatur ad illam tanquam ea usa; in
moralibus autem , quae ad vavi sordinantur , non censentur est o
numero distincta , cum quis enim parae gladium, & domo egreditur , ut oecidat inimi eum s lieee isti actus physiee sint plures, omnes
peccatum homicidii . Tum quia actus seeundum se bonus, redditur malus, solum quia est causa omitasionis Saeri. Ergo non habet aliam malitiam, praeter malitiam ipsius omissionis;ab ea enim habet actus, ut se peccaminosus . dum denique quia bona intentio , quando est causa malae electionis , ut , cum quis furatur ad eleetnosynam sa-ciendam I quamuis in se ipsa , si e peccatum ; non habet tamen mali tiam diuersam a malitia electionis, V .g. a malitia surti .
Mn propositum non abstinendi ab illo veniali,
a m ITI US. cum, quodam die, scrupulis angeretur;
tedio affectus, omnia venialia committere proposuit, M. & sola mortalia vitare. Quaeritur; Verum mortaliter peccauerit.
395쪽
3 Propositum admittendi omnia Oenialia, Cidetur oceaso proxima pereati mortalis, o Aepeccatum mortale.
et Non en tamen mortale. 8 Non constituit in periculo proximo mortaliter peeeandi.
s Neque es virtualiter propontum perieuli proximi.
Io Alioqui teneremur, vitare alia qua venialia.
II Nee salus nosra eo iseret inobseruatione praceptorum obligantium ad mortale. II Imo teneretur quis, etiam de venialibus conteri.
in remoto perieulo mortalis. rq Cum proposito venialia non via
propositum vitandi mortalia . 33 Irioque propositum venialium,
non continet perientum modi talium .
Is Aliquando tamen es peccatum
RATIONES DUBITANDI.a Ertum est , peecatum veniale, si fiat Oeeasio proxima . incidendi in mortale , fieri saltem plerumque mortaIe . Certum Prae terea est , Intentionem , ac propo stum Omnia venialia committendisve non vitandi ullum veniaIe esse ad minimu peccatum veniale . Dubium ergo solum est; an huiusmodi latentio, sit estutialiter con
stitutiva in periculo proximo peem
candi mortaliter. Si enim est e6. stitutiva, est ex se peccatum mor tale a fi vero non est constitutiva poterit esse solum veniale. 3 Quod autem si essentialiter occasio proxima peccandi mortaliter, & consequenter quod Titius per talem intentionem mortaliter peccauerit; tenent Saneben lib. I. sum. c. s. num. q. Bonac. d.2. depecc. qu. 3. p. . num. 17. Ualent. tom. a. ιι 6. quas. I 8. p. a. Clauis reX. lib. 2. c. 3. Num. IT. 4 Primo; Quia habens hoe propo si tum , di hunc affectum ad omnia veniaIia , censetur esse in morali, ac proximo periculo peccadi mortaliter. Cum enim venialia ex Se Om. I. a. qua3. art. I ad mor
tale disponant, iuxta illud Eceles 18. stui sternit modiea , paulatim ieidet; eo ipso , quod qu. vult
omnia venialia committere , Censetur esse, in proximo , ae morali perieulo peecandi mortaliter , illudque velle. Velle autem periculum proximum peccandi mor taIiter, est mortale.s Secundo Quia, propositum committendi onauia venialia in aliqua materia determinata, sed Periculosa, v. g. in materia luxuriae est peccatum mortale; ii quis e nimpropositum habeat admittendi co fabulationes, aspectus , tactus , ias milia ex meta euriositate , & se cIusa intentione deIectationis ὴ in quo casu sunt solum venialia ἴ vicietur eo ipso mortaliter peccares quia ore nia ista venialia videntur
396쪽
mortalis . Ergo a forisori, erit mortale , propositum generale committendi omnia venialia , quae se obtulerint; Non minus enia , hoe propositum, est periculum pro . ximum peccandi mortaliter, quam se aliud , peccandi in materia lu
6 Tertiδ s Quia , qui coneu piscitis minam in communi, quia quan tum est ex parte illius desiderii, exponit se periculo concupiscendi neminam cuiuscumque status sit; ratione talis periculi , peceat speeiali peeeato, eamque circunstantiam in eonfessione explicare tenetur. Sed etiam , qui vult omnia venia istia , quae se obtulerint, committeres exponit se periculo peccandi mortaliter ἰ obiectum enim istius propositi , apertissimum periculumin'se continet peccandi mortaliter. Ergo peeeat mortaliter.
eo proposito, mortaliter no peccata . Salus I. a. m. a. qu. 88.
8 Primo I Quia, quamuis peccata venialia ad mortale disponan V nodisponi t tamen moraliter , a proxime, sed solum remote,' Vide mus enim saepe , homines mortalia non committere , quamuis de venialibus nihil curent; nam , Iicet venialia charitatem refrigerent, de animum debilitent; propositum tamen non committe adi mortalia ,& piorum operum exercitium , eundem animum corroborant, deistia entque, ne corruat; quod enim ex una parte deperditur , alia vix reparatur . Cum ergo propositum committendi omnia venialia , non sit dispositio , ac periculum proximmum committendi mortale , neque erit peccatum mortale , sicque Ti- eius , tali proposito ν mortaIiter non peccauit.
9 Secundo; Quia propositum cominmittendi omnia venialia , ideo est peccatum mortale, quia est propositum perieuli, & occasionis proximae committendi mortale . Ex hoe autem capite non potest esse mortale ; nam illud perieulum proximum committendi mortale , vel consistit in omnibus venialibus tamul sumptis, vel solum in aliquiabus; non in aliquibus tantum, quia alias propositum committendi aliqua venialia in quacumque male ria, esset propositum committendi mortale; neque in omnibus simul , quia nunquam dari potest casus, iaquo haec committantur; Ergo propositum illa committendi, non est propositum alicuius periculi mois ratis, ae possibilis .
Io Tertio ; Quia . si propositum illud esset mortale, sequeretur ted
ri quemlibet sub mortali ad aliqua
venialia vitanda ; si enim Omnia , . sunt oceasio proxima pecea di modi taliter, & unusquisque hanc occasonem vitare tenetur ἔ Ergo unusis quisque tenetur omnia vitare, vi tando aliqua; haec autem quanam erunt
Ir Quarto; Quia, hae ratione, salus
397쪽
nostra non consisteret solum in obseruatione praeceptorum obligantium ad mortale , sed etiam in obseruatione eorum , quae obligant ad venialia, cum vitatio venialium ad vitationem mortalis necessario
1 a Quinto ; Quia, eum quis conteritur de mortali, teneretur etiam simul conteri de venialibus tanquade proximis dispositionibus ad illud . Consequens autem euidenter est falsum , propositum enim non vitandi venialia optime stare po test smul cum proposito non admittendi mortale .
13 π Eque obstant rationes it A contrarium ; Ad primam, enim Respondetur; Quamuis non solum omnia , sed singula venia Ita disponant ad mortale, ut furtum leue ad furtum graue, non tamen inde sequi , quod venialia consi- tuane in morali, ac probabili periculo committendi mortaIe s
summum in perieulo remotd Hoeautem non inducit obligationem
illud vitandi sub mortali. rq Ad secundam; Negatur Antecedens ς potest enim quis nolIe vitare venialia in aliquo genere , &tamen firmum propositum habere, vitandi mortale in eodem genere ;neque apparet, quomodo venialia in aliquo genere , constituant in periculo proximo comittendi modi tale in eodem genere . Ad tertiam Respondetur; Ne gando minorem ἰ neque enim apparet , quomodo obiectum propositi omnia venialia committendi, periculum proximum in se contineat committendi mortale , cur assare possit fimul eum firmissim proposito non admittendi mortale.
do propositum committendi venialia, posse esse peccatum mor tale . Si quis enim propositum habeat committendi venialia , dum sunt illi occasiones proximae mor talium; ut, si quis proponat ludere se iens , ludum illi esse proximam occasionem blasphemandi; vel illa Venialia , quae eum alijs venialibus unita constituunt mortale in ea circunstantia, in qua illud constituunt, ut , si quis proponat multa furta
committere, in parua quantitate , quae simul unita constituant quantitatem susti eientem ad mortale 3 certe iste tune mortaliter peccabit; hoc tamen non orietur, ex eo pra
cise , quod sit propositum admittendi venialia, sed ex eo , quod sit
propositum admittendi Veni alia , in ea ei reunstantia , in qua , vel sunt periculum proximum mortalis, vel illud constituunt. Ita Salas Deo eis.
398쪽
Ter quid peccata ,specie, inter se disserant.
1 πN quadam Religione, inter regulas, que obligabant sub
mortali, erat hςc, ne Religiosi sub poena excommu-α nicationis sine Superioris licentia, extra Monasteriur , noctu comederent. chidam autem Religiosus, ad coenania ab amico inuitatus, inicio Superiore, noctu apud illum cae nauit. Queritur 3 quot Peccata mortalia commiserit. SUM M ARIUM.3 Religiosus, Unicum peeratum commisisse Oidetur eontra Votum obedientia. Per quid , Unum peceatum ab alio iistinguatur. a Ex diuersitate Virtutum , col- Iigitur diuersias peccato um, ct non ὰ contra .s Religiosus. duplex peccatum o. commis. ro Contra Votum , O contra regia am.
gariones indurant . I 4 Septimum , ae deeimum Dee logistraceptum, quomodo differant .rs momodo multiplicitas prae torum , arguat mωltiplicitatem
omittendo , quot peccata eommittat. 17 Sacerdotem occidens, quot pe cata eomnultat.
II Peceata cordis, per quid specie disserant et a Per quid, peceata oris. a 3 Per quid, pereata operis .a4 Regula ad spee eam peccatornditie statem dignoscendam. RATIONES DUBITANDI . a Vm ex Tridentino fess r .
c. . ad Confessionis valorem singula peccata , & circunstantiae mutantes speciem sint explicandae. Vt, & confessarii de peccatorum specie , ac numero recte iudicare ,
399쪽
Ee Poenitentes virvirque pro ut op pori et declarare Valeant. Non abs re erit ostendero ἰ ex quo, eorum distinctio , sue specifica , siue numeri ea desumatur; Sic enim ,ssa tui poterit regula , ad eorum species, ac numerum facilius dignoscendum , de in Consessione explicandum . 3 Videtur ergo Religiosus , extra Monasterium carnando unicum peccatum commissse eontra Votu obedientiae, quo regu Iam vovit ἔ
q Primo, Quia, Voti obligatio, Mobligatio regula , non sunt duae o h ligationes specie diuersae , alioquin diei posset, etiam obligatio nes iuris nat ratis, diuini, ae humani, esse tres obIigationes specie diuersas; non magis enim inter se
differunt i Ilae , quam istae, Ergo Religiosus , noctu, inscio Superio.
re, extra Monasterium, eaenando quamuis ne erit contra Votum, Se
misit duo peeeata mortalia, sed unum alioquin, etiam Usurarius, v. g. dando ad usuram , tria peccata committeret , faceret enim icontra praeceptum Diuinum , naturati , ac humanum, quod tamen nemo concedit .
se extra Monasterium caenando, duo peecata commisisset, etiam qui ex affectu rei alienae , nulla interposita mora, mouetuu ad iura dum, duo peccata committexet. num contra decimum Decalogi
praeceptum , quo desiderium tia
alienae, dii ecte vetatur a Iterum contra septimum , quo furtum Pro. hibetur I. magis enim disserunt inter se, septimum praeceptum, agdecimum, quam obligatio Voti, ac reguIae. Sed nemo dicit, eum squi ex affectu rei alienae, mouetur ad furandum, duo peccata commississe, sed unum , Ergo neque Re ligiosus , se extra Monasterium caenando, duo peccata commisit, sed unum.
6 Tertio; Quia,Multiplicitas prae
ceptorum s non recte arguit multiplicitatem peccatorum; alioquia ad muItiplicitatem peccato rusto sxequireretur multipIieitas praeeeptorum Diuersitas enim praecepto Tum , esset mensura, unde desum relux diuersitas peceatorum . Sed peccata mu Itiplicari possunt specie , etiam non multiplicatis prae ceptis ἰ fornicatio enim, adulterium, polIutio,& bestialitas, specie inter se differunt, & tamen omnia sunt eidemque praecepto castitatis opponuntur . Ergo mu Itiplicitas Praceptorum s non recte argute multiplicitatem peccat Tum,ideoque ex eo , quod Religiosus ne rit contra Votum, ac regulam, sol recte infertut , duo peccata com-
Tin Duertendum est primo, eum idem se principium constitu eluum cuiuscumque rei, & illius duisuctivum a qua Iibee alia ς hinc Seri, ve, sicut peccatum constituti
400쪽
turin esse peccati per eontrarietatem ad regulam rationis; ita per
diuersitatem eiusdem contrarietaeis specie differat ab alijs , haec
autem diuersitas , colligitur a posteriori ex diuersitate praecepto- Tum, quibus opponitur ἱ ex diuerinstate, inquam non materiali, secundum quam , plura praecepta in ter se differunt solum ratione diuersorum praecipientium , nam ea dem re , v. g. eadem usura prohiberi simi potest praecepto diuino .
naturali , ac humano ; sed formali secundum quam, pIura praecepta inter se differunt , ratione diuerso rum finium, vel motivorum, pro
pter quae aliquid praecipiunt , vel prohibent; Cum enim peceat uaria, si transgresso legis , vel praeceptis eo ipso , quod praeceptum, est formaliter diuersum , ratione diuersi motiui , etiam ipsa transgresso est diuersa 3 Quoniam vero propter idem motivum praecipi, vel pro hi beri possunt aliquando , res inter se notabiliter diuersae ; ut cum ex eodem metiuo Castitatis prohibe. ne fornicatio, pollutio, indomia,Ne. hine est , ut aliquando etiam peeeata inter se differant iuxta diuersitatem rerum,quae praecipiuntur , vel prohibeatur. Quamuis tunc etiam res illae, praeter finem communem, alium etiam habeant
spacia Iem , vel consideranti patebit . 8 Aduertendum est secundo, qui uis verum sit . peccata diversis viris
tutibus opposita , specie distingui,
non tamen e contra esse uniuersali- ster Verum , quoties peccata specie distinguuntur, toties esse eontra virtutes diuersas ; nam castitas est virtus unius speciei, & tamen peecata contra castitatem sunt multa ,
spe ei e diuersa; ut fornicatio, adulterium,incestus &c. Similiter liberalitas , est una virtus secundum speciem ; & tamen eidem opponitur auaritia , ac prodigalitas, quae specie inter se differunt. Diueris sitas ergo specifica peccatorum, colligitur proprie ex diuersitate spe eifiea dictaminum rationis, quibus peccata illa opponunturi sicut enim peccatum iniustitiae , consistit is hoc, quod opponatur dictamini rationis dictanti; proximum non e sese laedendum in bonis suis, Ita,quia
Proximus, quattuor bonorum genera habet, in quibus laedi potest ;
se ilicet, Vitam; Honorem, FamamἰN Res temporales , Hine fit, ut quattuor etiam dentur di stamina specie diuersa , quorum primum dictat; Proximum non esie laedendum in vitar & huic opponitur homicidium . Secundum, dictat, non
esse laedendum in honore i de huic opponitur Contumelia . Tertium dictae, non esse laedendum in fama;& huic opponitur detractio. Quam tum denique dictae; non esse Iaedendum in rebus ς & huic opponitur furtum ἰ Dictamina autem ista, speeie disserunt , quia respiciunt bona notabiliter, siue specie diu edin . His positis.