Quaestiones morales selectiores a Gabriele Beato Societatis Iesu, theologiæ moralis in Collegio Romano professore, discussæ, ac resolutæ. In quibus, propositis casibus, prima quædam principia, ad plurimas alias quæstiones similes resoluendas perutili

발행: 1663년

분량: 467페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

61쪽

Probabili.

de honestate; in praxi, illi dubita

tioni se conformandii Voluntas a

tem, dubitationi intellectus se eon- format, nihil operando , eum ab intellectu nullum ei bonum dete minate tunc proponatur operabile.

1o Ad nonam ; Negatur sequela ;qui enim sequitur opinionem prombabilem , non operatur immedia id ex vi ipsi iis opinionis, sue iudieii probabilis , sed ex vi iudicij certi, quod ipsa opinio sit probabilis, ac prudens, ac proinde prudenter, ac honeste ad praxim reducibilis ;quod ultimum iudicium , ex prae millis non probabilibus, sed certis est deductum; Sic enim deducitur;

opinio verὸ probabilis, es ad pra-xim honese reducibilis, quia euprudens; sed bae opinio, e I verὰ probabilis , quia babet motiu 3 ashoe requisita; ero est ad praximisonem reducibilis I in hoc autem sillogismo , omnes praemisse , sunt

certar, sicut sunt in hoc alio, qui aequi ualenter est idem. Qui opinionem moralem verὸ probabilemel is , ae in praxi sequitur, certus x , se rectὰ operari, quia Pertus

e G ,s operari pruinter ; sed bae opinio, esi veri probabilis, quia ba- Me motiua ad hoc fuso lentia; ergoyui iliam Me ct nune sequitur,certus,eβδε rem operari; vides, hic,

nullam interuenire praemissam prO- habilem , sed omnes esse certas IErrant autem Aduersarij, quia pu,: aut, Probabilitatis defensores asse- rQ , quod voluntas operetur ex i conclusionis .ex ipsa opinion sitie assensu probabili, tamquam x vnta Praemissa deductaea quae con

Quaest. V. As

clusio non potest esse pIus qua probabilis; verum ipsi etiam ultro

hoc negant ἱ atque hoc est , in quo plerique ex Aduersariis , hostin sibi fingunt, ae impugnant cum tamen , ne de hoc quidem , sit quaestio .

COROLLARIA.

si Olligitur ex dictis primδ, minnem opinionem,eo ipso, quod est vere probabilis, esse omnino tutam in praxi; Tutum enim dicitur , quod per se , de non solum ratione ignorantiae inuincibilis , peccatum excludit; opinio autem , eo ipso, quod est certo probabilis,

di consequenter prudens, Perse a& essentialiter peceatum excludit sim possibile enim est , peccare eum squi certus est, se prudenter iudi ea re , Iicitum sibi esse , hie de nune operari; de hoc ah tem certus est , qui opinionem verὸ probabilem sequitur; hie enim certus est, opinionem illam esse dignam,quae credatur, N eonsequenter se pruden- er operari, dum eam credit licitam , ac ut talem sequitur; Qui autem certus est , se prudenter ope- 'rari, per illam operationem peccare non potest , eum assentialiteriit prudens, di pendens a dictamine prudentiae.

32 Secundos Inter opiniones pus babiles; nullam dari alia magis a

aut minus ineompossibilem cum peccato , ct consequenter ina .gis, aut minus tutam, sed om aes

esse eum illo aeque ineompossibiles, ac tutas; Cum enim omnes, eo ipso quod Diuili eo by Cooste

62쪽

46 De conscientia

quod lam veria probabiles , sine

essentialiter prudentes, omnes sunt essentia liter incompossibiles cum speccato , non minus , quam sint incompossibiles, omnes amis contritionis;incompossibilitas autem eum

peceato, consistit in indivisibili; vel

anim excludit totum peccatum, vel nihil'. Quemadmodum ergo, inter actus contritionis , non datur unus

alio ineompossibilior cum pςccat sita inter opiniones vere probabiles, non datur una ἰcum peccato ma.

gis incompossibilis , quam alia , dcconsequenter nec magis tuta .

bilem, cum iit essentialiter prudens, aeque esse prudentem, siue faueat praeeepto , siue faueae libertati; quod enim faueat praecepto, aut limbertati , mere per accidens se ha-sset, ae prosimie eius naturam non mutat, sic, quia aeque certo iudicare possum , probabile esse, quod res, quam possideo, sit mea, & eonsequenter , quod eam retinere possim ; & quod non sit mea , & cou

sequenter , quod eam tenear restituere I alteram prδ libito. aeque prudenter eligere positim, ac sequi, quamuis una faueat praeeeptos altera libertati ; quia utraques Cum sit certo probabilis , est etiam cer to prudens , & consequenter tuta, & incompollibilis cum peccat O . Motiua Vero , quae opinionem a It quam reddere possunt e erto probabilem , imo etiam fortasse mora Iiter certam , lane; Doctorum

auctoritas; exempla, & praxis Virorum omni exceptione maiorum;

praesumptrones; titulus possessionis; legitima eons eudo I Saperiorum tolerantia in lege humana ; regula ab ineonuenienti Vitando , vel promaei ori bono in iis , quae mala sunt,

quia prohibita 1 8e similia. s inarto; opinionem , quae non est certo probabilis , non esse, i in praxi, tutata ἔ quia eo ipso, quod dubitari potest , an sit probabilis, siue digna assensu probabili, voluntas intellectum prudenter determinare non potest ad eam indicandam , ut veram , Se eo a sequenter

nec ipsam, in praxi,prudeater sequi potest , ut talem ; ad hoc enim

prae requiritur cudicium certum squo sciae, se prudenter iudieare illam esse veram , & consequenter dignam praxi, Vel via , cum hoc iudicium reflexum , si e dicta mea prudentiae, immediate regulatiuum ipsius operationis, vel praxis, & a quo operatio habet, ut sit prudens, ac recta; Hoc autem iudicium nemo habere potest, nisi rere habeat opinionem , siue acta sum opinatiuum prudentem; cum enim hos iudicium, sit experimentale , ac re flexum supra ipsum assensum opinatiuum prudentem , illum essentialiis ter supponit. Si ergo voluntas intelle titin prudenter determinare non potest ad probabiliter iudicandam , quod opinio fit vera , neque illam prudenter sequi potest , in

praxi, ideoque temere , ac imprudent et operatur, & eonsequenter

opinio illa non est tuta ; quis autem requirat ut, ut de alicuius opinionis probabilitate dubitari nopossit dictum est supra .s 3 Quinto; hane statui posse tam

63쪽

Probabili. Quaest. V. s

quam regul3M generalem. In rebus moralibus, illam solam opinionem

probabilem , esse tutam in praxi , de qua dubit ri non potesta quin sit probii bilis ; quia eo ipso , quod dubitare non possumus , quin si ea robabilis , sue digna, quae credatur tamquam vera, dubitare etiamaon possumus, quin sit ad praxinias te ducibilis, siue digna, quae ad pra-xim reducatur, usus enim, siue praxis, sequitur cognitionem , S: Vo-untas intellectum. Hi ne autem fit, t usus opinionum probabilium ,

on cuiuscumque relinquatur arbitrio, sed ab hac certa regula deis endeat, quae tandem in prudenti apientum existimatione fundatur; suoc enim demum de aliqua opilione dubitari con potest , quin sierobabilis , cliplares Doctores eale re, ex professo, tractantes, in ea ronueniunt: dissicile enim est, plu-esdeeipi. Quare, quavis hete vel illa opinio alicui videatur ei se proba-olt Sas, O tame propterea probabilis ensenda est, nisi a pluribus saltema octoribus, de ea,ex prolata agetibus, talis esse iudicetur. Atque ita sessicient tibine tollitur nimia in sequendis opini*oibus lieentia, ex qua tQt incommψda in Christianam Rempublicam introducta sunt; se alisside Fidelium e poscientiae non nimis axe tantur , fiogendo peccatum, ubi vere non φst , sec ege potest , ia redde odo bona opera mo-

Ialiter in possibilita; sicuti fit. . b ijs,

qui ad recte operandum, Moralem

certitustis em re qua Uyr .

Sexto I probabilitιtem , in sensu longe ciuerso accipi, dum distrii rde opinione versante circa aliqua actionem nostram moralem, ac dum

dicitur de alijs rebus ἱ V. G. dc materia & sorma Sacramensorum de me die ina; de iure litigantium ;&c.; dum enim applicatur opinioni, fgnificat, illam esse dignam a sensu opinatiuo ἔ dum vero appli catur V. G. medicinae, significat, il-

Iam ita esse utilem ad sanita tam , Ut tamen possit non prodesse. Hinc

autem fit, ut non valeat argumentum a rebus probabilibus ad opinionem probabilem quamuis enim Medicus teneatur adhibere medi- eamentum probabilius, hoc ideo est, quia vel ex officio , vel ex cha

ritate , vel ex conuentione tacita , vel expressa cum 2Egro, eius sanitatem, meliori modo, quo potust, procurare tenetur , ideoque adhibere debet media magis ad boc

conducentia ;Fiaec autem locum

non habunt in opinione probabili.

neque enim homo tenetur meliori modo, quo potest, procurare salutem; alioqui status continentiae .

non esset consilium, sed praeceptu . Tenetur ergo solum propriam salutem simpliciter procurare, & c sequenter adhibere media ad hoc utilia ; inter hac autem est, usus opinionis vere probabilis ; nulla enim lege vetitum est , sequi opidionem vere probabilem, si qe po-ος re operationem, qua corw probabile est, non esse vitiosam. Quod autem dictum est de Medico , di- cep dum est etiam de Ministro Sacrδmeato iuni ἱ nam hic etiam ex

ossicio , vel charitate , V . ccusiae

conives udine, Sacramento Iam va-

64쪽

48 De eon scientia

torem , quantum potest; pro eurare tenetur, ideoque materiam cer

tam , vel probabiliorem adhibere, cum potest; idem de Iudice , eum hic etiam a Republica constitutus si , ut unicuique tribuae, quod

suum est; idem de Tabellione, quis militer, ex ossicio, contractuum , ae seripturarum valorem , meliori modo, quo potest , procurare tenetur ; idem denique de ali s smiliis

7 Septimo ; Opinionem , quod in

Sacramentorum administratione

adhibere liceat materiam probabi Iem, etiam quando adhiberi potest certa I saltem in ijs Sacramentis squae ad salutem sunt necessaria, vel in quibus, ex Ecelesiae consuetudine, certus administrandi modus, est praescriptus ; non esse probabilem

quia Ecclesiae eonsuetudo, ac praeceptum , sicut contrariam reddit certam, ita hanc reddit improba bilem . Si tamen non daretur Ee-e Iesiae consuetudo in contrarium ἰvel nullum sequeretur in conue niens , tunc esset certo probabilis ,

eiusque usus proinde lieitus , vemelius infra patebit. 38 Octauo; Magnam esse assinitatem, inter assensum probabilem, Massensum Fidei,praesertim humanae. Primo enim, uterque est voluntarius, ae liber . Secundo, uterque debet esse prudens; sicut enim, quieit eredit, ita, qui citis opinatur ,

uterque est voluntati regula infabii bilis in operando; mediata tamen, sue radicalis , quatenus est radix , ex qua oritur drina mea prudentiae omnino certum , quod deinde est regula in fallibilis immediata. Di ferunt tamen primo, quia assensus Fidei Diuinae , est assensus firmissimus; opinatiuus vero, est formido- Iolas . Secundo, quia assensus Fidei Diuinae, oritur ex iudicio euidenta credibilitatis, obligante ad ipsum affensum , opinatiuus vero, oritur ex iudicio euidenti probabilitatis , non obligante , sed concedente ipsum assensum . Hi ne autem iit , ut voluntas , ipsum pro libito, prudenter, vel imperare possit, vel prohibere , ae oppositum imperare ς & consequenter etiam pruden ter, in praxi, sequi modo hunc, modo illum; iuxta diuersos fines; quos ad hoc praestandum habere potest . Et sicut, eum duo praecepta iocom possibilia, aequalis fere obligationis , simul urgent, quamcumque

partem sequatur, peccare non p. test : Ita , dum proposita simul habet motiva vere probabilia pro V traque parte, quamcumque partem sequatur, peceare non potest, quia semper prudenter operatur. Neque hoc est, consesentias Iaxare , sed regula in fallibilem recte ope randi praescribere . Sicut, eum ad dandam prudenter eleemosinam pauperi, praescribitur opinio prudens, quod ille sit pauper, vel co gnitio certa, quod appareat pauperahe e laxatur conscientia , nec re stringitur , sed assignatur regula prudens operandi, modo supra explicato num. 3 I. 9 Nono; Argumentum, quod con tra opinionem probabilem afferri

solet tanquam ineuitabile , nihil

proris

65쪽

Probabili. Quaest. V. m

prorsim concludere . Sic enim arguitur. Qui suspicionem, veI midinem habet , quod operatio a. liqua sit illic ira , absque Pesicato, eam ponere non potest , Sed qui probabiliter credit , operatiouem esse licitam , habet simul formidinem . quod sit illicita . Ergo , qui habet opinionem probabilem,quod actio fit licita , eam , absque pec

cato, punere non potest . Hoc a gumentum nullius prorsas est ro- ris I nam vel in maiori loquitur uniuersaliter de omni formidin ν, veI suspicione, aut scrupulo, de se

est manifeste contra omnes Theologos tam veteres, quam recentiores , de contra e mmunem sensum EeeIesiae; Omnes enim in hoc con ueniunt ae quod operari contra

scrupulum qui nihil est aliud, quam leuis quaedam suspieio , vel formido, quod actio sie illieita non solum Ileeat, sed plerumqu: etiam sit laudabile ; Imo aliquando

etiam necessarium:ἶ Ee rationem reddunt; Tum, quia scrupulus, sicut non tollit iudicium determina tum , quod operatio sit licita , ita nee tollit dictamen prudentiae ex ea ortum, a quo voluntas infallibiter regulatur in operando ἰ 4 um quia , si , propter quamlibet formidinem, abstinendum esset ab opere, de quo probabiliter iudicamus, esse licitum, nimis ardua esset ad Calum via, cum homines valdὰ raro,sine aliqua sormidine oppositi , veritates cogno

seant in hae vita. , . at . I

in Uel in eadem maiori, sermo est solum de suspicione , ac formidinet, quae cum errore, vel ignorantia esteoniuncta ἔ aut tarmido eoorandiatur cum dubio οῦ ω tunc euidenter

apparet, de hac,sermonem non esse in minori, ideoque argum tum nihil prorsus concludere ἰ sormiduenim , quae stat eum opinione a nec est , nee esse patest dubium , eua stdubium essentialitὁr excludat ad haesionem intelIectus ad utramlibet partem a & consequenter etiam l P tam opinionem , siue iudicium probabile , quod operatio sit licita t6r Lito ; ex hoe ipso euidenter os tenditur , doctrinam de opinione probabili , in sensu eli plicato , non

solum non esse notiam in Ecelesia . sed ab omnibus Theologis , tam a veteribus, quam recentioribus , si- , ne ulla controuersia su illas semper admissam , de suppositam tamquam omnino certam Cum enim doeeant, licitum esse, operari eoutra scrupulum , quia serupulus , siue formido, non impedie iudieium determinatum a quod operatio sit lieita ; iam

satis constat , eos admittere iudicium determinatum probabiles; cui iudicio enim certo , vel euidenti dari non potest formido , aut scrupulus partis oppositae I hoc tamen iudicium probabile , non admiserunt tanquam regulam ultimam operandi , sed solum tanqsam radiiscem , eX qua deinde oritur iudieiu, sue dicta me reflexum Omnino cera. tum , quod est immediata , ac infallibilis regula voluntatis i .

6i Quod si , quis assereret, ultimam regulam , requisitam ex parte in te limus d operandum , posse esset opinionem , si uc iudicium aliquod D pra

66쪽

sia . De conscientia

practicum salam probabile, is me aeuo pugnaretur , quia hoc iudi incium a verὸ procedere non posset 1 Prudentia , quae , eum fit virtus i tellectualis , semper determinata

sertur in verum , nee ullus unquam posset esse eertus , de Tectitudine sae honestata sua operationis, prout requiritur ad rectὰ operandum Ue. sum, hoe . aut nullus, aut ferὰ nullus unqtiam ex Theologis admisit. Omnes enim , qui opin Onem pro habilem admittunt, afferunt stelam sad rem operandum, requiri neces sario dictamen prudentia , & Prudentiam, cum sit virtus intellectu Iis, debere esse , notitiam ora in

certam agendorum ..

sunt , valere in quaeumque materia, dummodo in ea dari poisit euidentia de probabilitate veriusque par tis ἰ eo enim ipso, quod haec dari potest , dari etiam potest neeessario evidentia de prudenti assensu probabili alvtramque , & consequen ter et iam de prudenti Vtriusque vis,ae electione; Vnde Iudex, duplicem legis interpretationem inueniens , Utramque euidenter proba bilem, modo unam, modo alteram

amplecti potest , eique in praxi se

e n amare , dummodo tamen ab-

fit scandalum , & nullum sequatust inconue meas ς re hoc , est arbitriu, quod communiter Amicis promit. ruat Iudices , dum ab eis rogantur . οε Vnde cuno ἐ Posse aliquem tuto sequi opinionem quam iudicat euidenter probabilem, quamuis ratio nes oppositas soluere ne seiae . Nam Iieet apse solutionem ignoret, iudi

eare tamen prudenter potest , Eas ab alijs posse dissolui , nemo enim eantum iudieij, aut ingenii arroga re sibi debet, ut, quod ipse nescit,

putet, etiam alios omnes ignorare.

Imo, in iudicio de aliorum opinionibus serendo, imprudenter agere es qui eas improbabiles iudicaret,quia ipse rationes oppositas soluere nescit, no enim ideo nescit,quia ipse ssolui non possint , sed quia ipse hebetioris fortasse ingemj est , &- non adeo perspicacis , ut alij, qui , illis vix auditis ,'statim soluerent .ss Duodeeimo; Posse aliquem sequi opinionem aliorum , si ilIam iudicet euidenter probabilem . sic enim Ari I. I. Top. e. I. I. Ethae. q. tradit; Virorum sapientum con silium sequi , reprehendi non posse s& S. Thorquolib. I . a. Io. docet,pos se Vnumquemque amplecti opinio nem , quam a Magistro audiuit in iis, quae ad mores spectant : Et ratio est clara ς quia , eo ipso , quod iudieatur euidenter pro habilis, ta dicatur etiam prudenter credibilis, ut vera, & consequenter etiam prudenter e Iigibilis , ut bona . Vnde potest Confessarius , opinioni Par nitentis se conformare , si eam iudicet euidenter probabilem a Nec solum potest , sed tenetur I Cum enim , Paenitens , eam Iiei te sequi possit, est ad absolutionem sume te ter dispositus . nec unum habet ira pedimentum I Confessarius autem Paenitenti disposito , sine graui cui pa, absolutionem negare non potest; Tum quia Paeniten x ad illam habet ius , ne priuetur bono Sacramenti s

67쪽

Probabili.

est peceatorum accusatio a siue ma teria , sequi ne eessario debet sententia siue forma , ne inutilia Mareddatur Sacramentum Tum denique, quia graue onus esset, Poenitentem ad alium Consessarium remittere , praesertim s quando cisa lassio facta est de mortalibus . Ita doctores eommuniter, quos refert,

σσ Deeimo terrib ; Posse Subditum, sequi opinionem probabilem Superioris , eique se conformare , si Superioris opinio , circa materi in Praeceptam , sit verὶ probabilis ἰ Si enim unusquisque sequi Prudenter potest aliorum optatonem ia rebussiis, quando haec est vere, ac aeuodeciter probabilis, cui non opinio nem Superi.ris . qui iuris praesam

otionem habet pro se φ Imo aliquiuo linea subditum teneri tunc obe indire, quia Superior ias habet principiendi, quoties non e astat, rem praeceptam , esse illieitam , Se est in possessio e istius ivris, ideoque me Itot est eo inio ipsius possidentis s

Et alii putastis

Subditum tune non teneri obedire ἔquia p Ceptum Superioris , stri4 etius obligare non potest , qhram praeeeptumChristi, & Mesesia loe autem no obligat,quando datur opi nio vexe probabilis , quod res prae. eepra non eoatinearer sub materia praecepta; fie enim Panitem, ni ri uou ten rar peeearum, quod ,-babiliter putat , se ab infamian;

Quaest. V.

ergo neque praeeeptum superioris obligabit, quoties Subdito est evia denter probabile , quod res prae cepta , veI sit illicita , vel limites iurisdictionis excedae , superior enim,potestatem non habet praeeipiendi , nisi lielea , & terminos uiae iurisdictionis a. a exe edenti . . 6r Decimo quarto: Eam , qui habet opinionem vere probabilem de su iurisdictione; licet habeae otiat a

proposita motiua coatraria proba bilia : posse iurisdιctionem exerce re; Tum quia,dictatu opinionem se quendo, prudenter operatur, ut patet ex dictis ι Tum quia , quandiu datur utrimque opinio probabilis de aliqua re, eius veritu omnino latet, Ru anuiu autem veritas latet ei rea iurisdictionem, datur et ror communis, qui, ex tacito Te

Hesiae consensu , suscit, ad iIlam eoa ferendam. Hiae se , ut Paro ehus , quamuis sit in aliena Paro ehia, aut sacerdos non sit, assiste. re tamen possit Matrimoni. , qui a de hoe datur opinio vera probabi.

68 Deeinia quinto; Posse Confestiirium , iuxta opinionem verὸ prua, babilem , consilium dare Poemton. ei; εe Ad uocatum Cliendie. Tu quia si Coasem eius , di Ad ocata ', ex alia opinione, pruriat aesti es di gulare Pomine . cur sua etiam aeutiones Niorum, cum eadelut udistio de omnibus . Tum quia x se ae

68쪽

τα De conscientia

dies me Iliem eontestari licite potesta hoc autem potest, quoties habet pro se , rationes vero probabile , his enim pofitis , Iieitum illi est, suum iiis experiri ; Nam, quod ipsi videtur solum probabile , Iudici

fortasse videbitur mora Iiter certus

vel, quod in principio discussionis videtur solum probabile , in progressu fortasse apparebit moraliter certum . Advocatus tamen , Clietem admonere tenetur , quem gra

dum probabilitatis haheae eius ius, ne Cliens plus speret, quam habet, alioquin ipse Ad uocatus teneretur de damno. Ua uen 1.1.L6 .e. I.

o Decimo septimo; Non solum Hsum opinionis probabilis praeticae , esse lieitum , sed etiam speculatiuaesper se loquendo , & cum nihil o stat. opinio speculativa dicitur illa , quae est de aliqua re non factibi-Ii z: ut, cum quis probabiliter iudi Kal. M s quam posti det, esse suam; aliquam circunstantiam non mutare speciem , Coccolatam habere ratione minon cibi, sed potus 3 &-uia si Practica, dicitur illa , quae versatur circa liqqam operatione nostram , ut faciendam , dictans, es se Iieitam , vel illicitam, hohestam, vel inhonestam; ut , cum quis vidi. riti, licitam isibile ne retentione in rei, quam possidet ἰ talem circun- stantiam non esis necessario manifesta adam in Confessione . Cocco latam , ieiunium non violare ἔ & si

II iVsas erectetiam opinionis vere probabilis speculati Mae , per se Io quendo, est licitu&. Tum qui ει

etiam opinio speculativa, eo ipso , quod est vere probabilis , est prudens, non minus quam praetiea. Tu quia, opinio probabilis practica, regulariter deducitur ex fimili speculativa, tamquam effectus ex su1 ea sa , eum nihil obstat ἔ ex eo enim , quod quis probabiliter iudicet, rem , quam possidet, esse suam, statim infert simile iudieium probabile practicum , quod rem illam retinere licite possit . Dixi tamen, cum nihil obstae , quia haec illatio impediri aliquando potest, vel ab aliquo ineonuenienti, quod ex usa opinionis speculatinae sequeretur, vel ab aliqua lege cundem viam speetaliter prohibente et quamuis enim probabile sit, aquam ex salo resolutam , esse materiam suffcientem baptismi ; hine tamen inferri non potest , probabile esse , quod, adhiberi lieite possit ad baptiZandum , quia eius Vsus , pro ximi saIutem periculo exponeret. Similiter , quamuis probabile sit , Panem , aqua rosace confectum , esse panem usualem; probabile tamen non est , ipsum consecrari licite posse , quia specialiter ab Eeiaesa prohibetur . Quando tae men, nullum sequitur intonueniens, nee vlla datur prohibitio,aut co suetudo contraria e tunc usus opinionis speculatiuae , non minus est

licitus, quam practicae Ita Suar. m. q. in 3.p. d. a a. Sec. I. nu. s.

d. 13.

69쪽

Probabili. Quaest. U.

muniter.

72 Dee imo octauo : Posse aliquis

opiniones, temporis decursu, muta ei, ita ut ex probabilibus fiant improbabiles , velo eonita. Potest enim aduenire , vel noua lex , vel nouum deeretum , vel de nou. apparere aliqua ratio conuincens,qui

illas reddae improbabiles , vel econtra. Sic, opinio a quod , qui alium oceidilocum moderamine in culpatae tutelae , quamuis non pec cet, fiat tamen irregularis , quRopinio apud antiquos erat communis , nunc non est amplius pro

babilis , quia in Clem.s Furiosus',

de bomie, statuitur oppofitum:quod scilicet non fiat irregularis . Simi liter, opinio, quod detur obligatio sub mortali reeitandi matutipum: ante Missam quam opinionem sequebantur aptiqui iam reddit est fere omnino improbabilis, cum

Matutinum nullam prorsus habeat e nnexionem cum Missa extra chorum .. Item opinio , quod habenti conscientiam peceati mortalis, Saeramentalis consedio ante communionem , necessaria non stiquae ante Tridentinum habebaturve probabilis ἰ post Tridentiam facta est improbabilis a quia Tri' deatinum I . cap. II. ad Eecla

siae pacem , & umonem conseruanindam , & ad vitandum scandaliuti saut aliud periculum , sub poena ex communicationis prohibuit I nia quis eam opinionem pertinacitas teneat, aut publice do e eat , Mes

pra die et . Denique opinio , quodio mortale peccatum lapsi , habitae opia Coofessaru , statim eonfiteri

teneantur. quae erat opinio inens par. q. e s. 77. memb. . ar. a. S. Bonaventura dis. 17 par ar. 2.quama. O aliorum . modo censetur communiter improbabilis eam β. Antonino par. a. tit. I. ra Q.

gr. 3. & aIus communiter .

73 Deelinon ono; inae hactenus de

opinione probabili dicta sunt, intelligenda esse de opinione probabili, probabilitate moralis no a vero solum Logi ea, ut aliqui voluerunt ἰ Illa opinio dieitue logi ea probabilis , quae, licet. ut plurimum aut fere semper verifieetur, potest tamen aliquando non velificari, viri

quod sub aecidetibus panis sit propria substatia quod homo sit hipes ;quod scriptura Notarii sit vera &c.

Hae tamen propositiones , dicuntur physice , ac moraliter certae, quia in eis, formido de salsitate , ratio nabiliter i, ut leuis contemnitur ἰnemo enim dubitat de Notarii seriptura , quia quamuis non repugnet.

Notarium Men iri, ex eo tamen aquod sit persona publica , ae iura. ta, praesumitur non mentiri. Illa opinio dicitur physice , ac moralia ter probabilis, quae aliquando verificatur . aliquando nonI vi; quod post Iridem sequatur serenitas ἰquod res, quam possideo , si mea ἔquod hic & nune sit media nox δquod votum non emiserian. dum non recordor &t, Hae autem dieumTphysio , ac moraliter ineertaes quia annexam habent ratio talem μ

70쪽

rmidinem de falsitate 3 ita enim ru inaesh hie de nune mediam noctem;

rem quam possideo , esse meam is Ime votum acin emisisse &c. Vt ta

men de hoc ipso sim incertu 3 De. opinionibus igitur , etia hoc modo probabilibus, intel εα susti quae etendis diximus , quia de his etiam potest esse questio , &ae his etiam locuti sunt hactenus Doctores , ut eos legentibus euidenter constabir;

quaerunt enim , an, si sint duo horologi3 , quorum unum , aliud vetquadrantam praecedat; postit quis in nocte bacana Ilum, dum primunal dat signum media noctis , adhue carnes conradere , probabiliter puritans , alius esse verum, licet de

hoc si incertus . Hac autem , est probabilitas moralis , non Logicas de de hae loquentes , fere omnes , ii sterunt, positernos*tuto in praxi se

qui opinionem probabilem , dummodo sit vere probabilis . Cuius re I alia ratio ulterior esse potest pquia formido iudieio opinatiuu annexa , sicut ab illo non tollit, quia sit iudieium determinatum, prii den ter dielans, hoc opus esse licitum; ita no impedit, quin voIuntas prudSter illud sequanir in praxi; regula ra tamen semper immediate ab alio dictamine prudentiae certo , quod ex ipso iudicio probabili, non tam quam ex praemissa, sed tamquam ex motiuo , reflexe formatur, & hoc

solam voluit Saneb. in sum. lib. I. cap. 6.

opinione, applieari posse etiam Fidei humanae; Haec enim ab opinio

nc differt solum in hoc , quod opi

nio nititur rationibus . vel a priori, vel a posterior is Fide vero , extrinseca Doctorum auctoritate. Λueto ritas autem , ut sit apta ad redis dendam quaestionem aliquam euidenter probabilem, &consequςneer prudenti fidei assensu dig. am , equirit primo; ut sie Doct-um, in

eo genere, insignιum , quales cen. sentur communiter esse, qui eam impressis voluminibus , ex professo, ae curate cum laude, tractarant , de his enim iudicari prudenter potest; quod materiam illam profundius seruisti.sint, ac optime

nouerint, ideoque quod in ca nota

tam sacile fuerint decepti. Secuum do, ut Doctores illi non .snt sngu- dares , Rid habeant socios ; quasn-

nis ea im unus, aut etiam alter deci

pi fortasse potuerit; cum tamen plus videam oculi . quam oculus , en ipso , quod tres , vel quatuor saut quinque Doctores in aliqua ma-eeria insignes, in ea comaeniunt sprudenter iudicari potest , quod

non omnes errauerint . . t .

73 Hinc fit primo , ut in materia Theologici, unius insignis The

logi auctoritas, longe maioris ponderis sit, quam quinquaginta Iurintarum, aut Canon istarum ; de his enim, cum materias Theologicas vix a limine salutauerint, dubitari semper merito potest , quod termi

nos ipsos confundentes, laepe, &' in multis errauerint.

76 Secundo, ut Ionge plus valeat

auctoritas unius Doctoris classici , qui rem ex professio tractauit, quam quinquaginta aliorum , qui more pecudum, sola aliorum auctoritate

dueti

SEARCH

MENU NAVIGATION