장음표시 사용
171쪽
occidatur. Deus eos plexuque ad--uat,quipriuata ui male fcum Mi. t.
rentur,quoad Dominum conuenerentur: scut
in psalmis scriptum est: Imple faciem eotii ly
minia, & quaerent nomen tuum.' Secundo, ne dura.
impij iustis hominibus noceant: quemadmodualibi Moyses dicit, Fiat immobiles donec traseat populus iste tuus,que possedisti. Tertio, uti 'incitis. pij ne occidant, ipsi prius occidantur: inquiens, Gladius eorum intret in corda eorum. - Et quar Q,quod iniqui,iniquitatem operantes,si obsitnati sunt,post scelera commissa, secundum Dei iustitiam puniantur: quemadmodum alibi David cecinit, Descendant in insernum uiuentes Quς omnes petitioncs,etiam in nobis tu stae sunt, in do tanquam a Domino modificandae propon tur,& ordine ad Deum propter suam gloria per petuo optentur.D I A. Cur publicam animaduersionem,& ob publicam utilitatem fieri, sepra tu proposuisti C A M.Magistratuum publicam a nimaduersonem praeposui: in malefactorcs, qui pacem publicam uel particularem conturbant, ut ex his intelligeres,non posse nos optare,ut pri '. tiata ui,sed Dei iudicio quispia occidatur 'DIA. Nonne uidimus multos homines priuata ui ple R yrosque necasse, & a Deo adiutos fuisseὶ C A M. Sic scriptura inquit: Qui percusserit hominem
uolens Occidere,morte moriatur:qui autem non
est insidiatus, sed Deus tradidit eum in manu ini mici eius,costituit ei locum quo sugere debeat D I A. Dei ergo minister tunc ille fuit, tametsi
172쪽
uniue is iudex constitutus non suis et C A M. Sie Abigail Dauidi dixit: Et nunc sani scut Nabal iniimici tui,& qui quaerut Domino meo maritum: & paulo pissi, Quia prςlia Domini tu prς
Ret sellaris. DIA.Qui ergo potest morte inimici d
precari:multo magis poli mortem, de elus mor- tari queamin
te poterit gaudere. C λ M. dii id ni 3 si ord i ne ad
Deum,illum odio habet.D I A.Quonam modo C Α M.Nempe ut laetemur quod a Deo, uel iusto iudice, morti traditus stinum co uiuente dubitabamus, ne ei nocςdo peccaremus, Dauide teste cum ait: Benedictus Deus, qui iudicauit causam opprobrij mei,de manu Nabal 1 & seruum situm cultodiuit ab omni malo, S: malitia Nabal red - s I didit Dominus in caput eius. DI A. Non poss
ium negare,quin citata scrriturae testimonia, ip- ilia intelligL
sam uerit miri contineant ted nescio quid adesit . adhuc uidetur, quod legi euangelicae non qua- kbduo, drat illa enim saltem sub antiquorum dicto continebantur , ut odientem nos odio habere quiremus: at ista, benefacite, orate pro persequenti Maesi. . e bus uos, iubent.'C A M. Aliud est me simplici ter propterea inimici mortem appetere , quia ipsem odio habeo: quod Christiana religio vetat, iubens ut Christum imitemur, qui cruci aExus pro crucifigentibus orauit: quemadmodum Ste- blicam stemplianus eum imitatus fuit. Aliud uerb ut causa addatur, quare id opto: nempe propter Dei glo- pollentiamriam, ut destruatur regnum peccati: uel ob p
173쪽
blicam utilitatem , ut prouinciae mesis hominibus purgentur, uel ut peccata obstinati puniam tur : quae ortinia Christianam pietatenai redo
lent,Paulo dicente, Iudicem gladiuiti tanquam' ' ministrum in 1 nanu gestare & alibi, Reddet ei Dominus secundit in faeta sua. DI AN A.
coistia ora Dem haec omnia sic esse,quid tum Θ nos enim de vim Mura particii lari inimico loquinaur. CAM. Omnia pis neutin plane illa, tuae absque pecCato operari quimus,mρ - - qualiter a Domino' impetrare ualemus: nonne
D 1 A.Maxime. CA M. Certum quoque est unii quemque,qui se defendere cogitur, sic se defendere posse, ut sese cum moderamine inculpatae tuteli defendendo,hominem absque ullo pecca- ,
- to occidat': das & hoc: D I A.Do.C A M. Hoe ubi 'TL,. aeta ita sit,quid impedit, quin cum occidi timemus,' ' dominuadeamus, cui nostras misci ias insinuemus,atque aperiamus: petentes ab eo ut nos letii cum inimici morte,si ita ci necessu esse uidetur, a manu iniqui eripere dignetur n6nne R eges iusta bella propterea exercent 3 DI A. Sic Ioannes testatus est,quando militiam approbauiti osten- dens necessariam esse, tum ut malefacta uindice- i tur,tum etiamne fiant. 'C A M. Satis ergo ' , stiano homini erit,ut ista hac conditione petat,ssiar. i. opus fuerit, aut resistere aut se defendere cumOr-
te inimici. Quod autem Iesus ait, ut pro illis or mus sic intelligitur,ut natura diligatur , saliisque
174쪽
sp, cludatur. ' DI A. Adhuc stimulus quidam ani- IMipiatiomum meum solicitat. C A M. Quisὶ DI A. Etenim cum inimicos uideo , illos,tametsi non iam ceant , natura tamen abhorret , eorumque ruina' laetatur. C A M. Occideres tu illos,si occulte pos sesZD I A.Nequaquam.C A M.QuareὶD I A. Ne Dei legem contemnam.CAM.Tuta es quando- quidem secundum rationem, non autem secundum assectus sensuum,inimicos diligere in com,r muni obligamur.' satisq; est si illos affectus quosq.8sar. 8. caro porrigit,ratio repellat. DIA. Obligor ne cu billis conuersarii C A M. Utique,cum de salute a- nimae corum agitur :& in his quae in communii tractantur. ' in reliquis autem , qu ia benefacere inimicis in caeteris, cumulus persectionis est, &id quod pertinet ad perfectionem charitatis, noχώβρὸν est de necessitate ipsius. Tunc sicut nec cum omnibus loqui obligaris, sic quoque cum inimico loqui no astringeris. An igitur ei loqui uelis liberum erit.Mea tamen est sententia , ut sancti Prophetae consilio utaris: qui sic ait, Ab inimicis tuis
separare, no credas inimico tuo in aeternum, si
& idcirco humiliatus incedit, quo aduersum telaqueum paret: inlabiis suis indulcabit,& in coria de suo insidiabitur, ut te in foveam subuertat. In oculis tuis lachrymabitur inimicus,& si inuenerit tempus, non satiabitur sanguine tuo: & cuiauediet mala , illum inuenies illic aliis priore:
175쪽
quo in loco multa alia Iesu Sirach aceruauit,qtne legere potes:& alibi, Discede ab iniquo, do mala abs te deficient. quapropter Paulus Timotheu'EM admonuit, quod Alexanarum fabrum aerarium λη ἀ thia deuitaret DI A.Quid si inimicus ueniam a me ae silmma cu m humilitate petat, teneor tunc ei loqui ZC A M. Nequaquam, nisi in obligationibus superius expressis: ne melioris conditionis ille sit qui te iniuria affecit,stero qui nihil egit, quo culoqui & conuersari minime compelleris. Habes, a, si igitur quomodo caute cum omnibus inimicis uiuendum sit,&que in casum eos diligere,uel odio habere obligemur,quae posthabitis scholast, cis disputationibus,quas facile concipere n5 posses, paucis abseluenda csse duxi . Umissis quoque caeteris quaestionibus, quae parum ad nostru institutum qui ea tractamus quae persectionem orationis impedire possent coducere uidebatur.
Q re oramus, ab aeterno Deus omnia saa 'ς prouidentia ordinauit.
Vm duas scripturas diligeter pondero, quu rum altera sic ait cit enim pater uester,qui- . bus opus habetis antequam petatis: ' altera uer Antequam clament exaudiam: Ex his Deum ab aeterno omnia statuisse concludo,qui nil in tem- porp
176쪽
pore facitiquod ubi ita sit,cur ego orabo3CAM. Dic quaesis,quis frumetum quotannis nobis dat, nu is qui in terra illud spargit DIA. Nequaqua,
'α. 'st. Deus,sicut Paulus testatur.' C A M. Cur igitur selus Deus omnipotens frumentum n5 producit , qui lapides in panes conuertere potest , lilia campi crescere facit D IAPcrsecudas causas ea de re operari hoc Deus elegit, ut homo pane uesceretur in sudore suo. C A M. Absurdum ergo non est, ut Deus per media aliqua, id agat, et quod ab aeterno homini praestare elegit. DI A. Aut Deus dare costituit,aut no si dare, ipse absq;
mea oratione dabit: si non dare,num ego immu- sede praedetabilem Deum, mea oratione mutaboὶ C A M. Nulla mutatio in Deo est, qui ab aeterno te oran- contemnocte id quod petis,dare constituit.D I A.Cui hoc secretum Deus reuelauitΘC A M. Nosti quomodo causium , in Deo omnia aeterna sunt, qui nihil in tempore
cognito,rogabo te an illud EZechiel legeris, qu do ei uitam lachrymis Deus prol5gauit. 'DIA. In memoria habeo. C A M. id tunc factu putas,num ut mutatum Dei costium fuerit3 DIA. Omnino.C A M.Longe opinione falleris: quandoquidem ab aeterno, uitae Ezechiae sine, lachrymas,& prorogationem uitae, una Deus stivit: &duplici gratia harum lachrymarum prcstius ipsum prosequi, eodem retento consilio,cinit af eis per quae belle uides, quomodo ea quae datu a b
177쪽
aeterno ipse Deus constituit,nostra oratione prae- Q omois contum mare proposuit. DIA. Quid saltemure ita, hominum Oratione et ii antequam petant Ecce exaudii a Domino exaudiunturi C A M. Duo ista sunt, μου s.
Hἡ ' bonum desiderare,& bonum quod optat petere. DI A. Duo. C A M.Num scriptura sic dicit, Exaudiam eos antequam desiderent 3 DI A. Minime, sed antequam clanaent.C A M. In casu suo igitur uerba illa locum sibi uendicabunt, ut antequam petant,no autem optent,exaudiatur: iuxta illud, Desiderium pauperum exaudivit Dominus. alibi dixit,Cbfitebor id est,proposui in corde co- ' fieri , aduersum me iniustitia meam Domino: & tu remisistis antequam ore confiterer in impie-. tatem peccati mei. ' Atque alio in loco, hunc in modii Danieli Angelus locutus fuit: Ex die priui mo quo posuisti cor tuu in ad intelligendum, ut te affligeres in conspectu Dei tui, exaudita sunt uerba tua.' Sic enim S: Christus, quia pro Laeta
ro orare constituerat,antequam oraret,exauditus est. ' Omnia quidem sub uno nunc aeternitatis, 'Io .u dicoram Deo manent,qui origine duntaxat unuinante aliud agit,sed propter nos tempus habere dicuntur, quemadmodum libro quarto de Libero arbitrio & praedestinatione fusi is me declaraui. Desine ista perscrutari quae nimis subtilia sunt,&ad rem redeamus. D I A.Unum mihi occurrit a gumentum,quo omnia quae dixisti excluduiut. , G:
C A M. Quod3D I A. Si nihil Deus dat antequa . . τχ
178쪽
optemus,cur Psaltes dixit: Voce mea clamaui ad Dominum, & exaudiuit me λ C A M. Voce ibi pro Oratione,quae a mete quoq; proficiscatur, noautem in solo senitu uerborum consistat, usurpauit. D I A. Aut mentis desiderium saltem a nobis Deus requirit: aut utruque. Vt uoce quoque clamemus.C A M.Omnino. D I Α.Vbi tunc Dei liberalitas Θ num mercatorem Deum faciemus, qui non absque precibus quicquam nobis dare uult 3 C A M. Cur mercatorem Θ DI A. Sic Sen cae placuit,ut nulla res carius ematur, quam qua precibus empta est. C A M .Humana ibi Seneca tractat. DI A. De eleemosynis sane Augustinus loquens sic ait Non enim est persecta miserico dia,quae precibus extorquetur 'C A M.Quando
scilicet a proximo aliquid petimus,qtii Dei praecepto parere sponte atque hilariter obligatur: noaute a Deo,qui dixit: Petite, pulsateIDI A. R cur Dem,tionem assigna cur Deus nostram petitione exigat C A M.Multa quidem Deus ipse facit, quae a exaudit, m-
nobis haudquaquam petuntur.Et si qua petenda
esse constituit, maiorem liberalitatem erga hominem tunc exercet. DI A. Quem in modum ZC A M. Duos homines fingamus, quorum unus diues sit,alter uerb pauper .nόnne pauperi conuenit notum ei esse quo egeat: & quo item tanqua
ex superfluo quod alter habet,a proximo adiu uari possit, adiuueturque ut gratitudinis ossicium 'rependere possitZD I A.Omnino. C A M. Itidem
179쪽
igitur cum Deo seruandum esse censeo: Morationis medio, homo animaduertat quae bona ab eo obtinueritiquo deinde gratus seruus eius esse queat: ne animalis homo,qui spiritualia penetrare nequit, adiutoria non petita ubi adueniant Dei munere ea se consecutum minime exhedat. DI A.Oratio igitur urget8C A M.Maxime: qua--d est, doquidem oratio no selum efficit, ut homo Dei munificentia se id quod habet, assequutuligat, uerum etiam ut discat fiducia quadam in necessitatibus ad Deum recurrere: & cum eo, ta- quam cu amico colloqui quasi adscitus in eius societatem)cosuescat. quod quam dulce sit,quaque iucundum, hi norunt, qui cum Regibus huius mundi ,similiariter loqui experti sunt: ab his teporalibus ad terna,a morituris Regibus,ad Deum uiuum atque immortalem, animum erigentes.D I Α.Res ipsa hanc orationis suauitatem omni oranti interea dum orat,commonstrat.
QHm in modum Deus,qui ab aeterno constituit dare, labia nosb a aperiat, utper Christum omnia oonsequamur.
SCiret optarem, quomodo Deus, qui ab aeterno constituit dare, labia nostra aperiat, ut per Christum omnia consequamur. CAM.L Vis
180쪽
Vis hoc manu tangere Θ Finge aliquem ante portam aulae regiae stare: qui neque regem conuenire pol Iit,neq; scribere nouerit, nesciatq; quomodo oporteat causam se a cora rege proponere: &perinde ac si mutus esset,ante regis ianuam moestus maneat,cui charissimus aliquis regis aulicus obuiam ueniat, dicatque: Cur adeo moestus es3
Scio qua re eFeas: ego tibi quid petere debeas
ostendam,tuoq; nomine scribam: atque per aulicos dabo operam, ut filius ipse regis patri suo supplicem libellum tuum tradat, cui pater ipse nihil unquam denegare solet: itaque deinde exequatur. Nonne aulicus proprio motu ad porripiadum preces illius animum suscitauit, modumque pretes ripsit, quo in illis sese gerere de- beat: & auxilium praestitit, ut per filium regis
omnia impetraret Z DIA. Vtique. CAM. Ex his ergo terrenis ad coelestia rapiamur, Dei misericordiam expendentes, qui maior aulico est, quomodo spiritu suo sancto muto homini, qui orare non cogitat, obuiam ueniat, inquiens: Bono animo esto fili: Ora patrem tuum, ut ab omni angustia libereris: neque expauescas quod orare nescias, quoniam ego per spiritu cinctum meum te instruam,ut quomodo oporteat gemitibus inenarrabilibus orare possis: tuasque preces tanquam incensum in conspectu meo ascendere per manus angelorum iubebo itaque traham, ut