장음표시 사용
151쪽
emptim est,alicuius facti,aut dicti praeteritiem cera tae ati uiuoris nomine propositio. Id fumitur ij dem de causis, quibus similitudo.Rem ornatiorem fucit,cu nullius rei,nisi dignitatis causa sumitur. Apertiorem,cu id quod sit obscurius nugis dilucidum reddit. Probabiliorem,cu magis uerisimilem facit. Ante oculos ponit, cu exprimit omnia
peripicue,ut res dictu prope manu tentari psit.Vnius. curust, generis singula subiecissemus exempla, nisi exemptu,quod gravi esset in expolitione demonstrassemus, Cre fas sumens in similitudine aperuissemus: quare noluimus,nes pauca,quo minus intelligcret , neq; re intellem,pluma conscribere. Imago effarmae cu forma cu qua Imago. dum similitudine contio. Iuc sumitur, aut Iuliis Galli vituperationis causa. Laudis causa critat in praelium corpore taxri ualissimi,impetu leonis acerrimi similes. Vituperationis,ut in odium,ulit in inuidiam,aut in contemptione adducat. Ut in odium,hoc modo: Iste quotidie preforum mediu ,tanquam iubatus draco serpit, sectu rabido,circul ectans buc Gillhuc,si que repcriat, aliquid mali faucibus asstare,que ore attingere,fitibus insecaere, qua UberVere Posiit. Ut in inuidii adducat hoc modor iste qui diuitias suas iactat scut guttus e Phogi aut araridusquistii depressus,CT oneratus auro clamat, deierat. Ut in conreptionem adducat Ic .se, qui tanqua corachlea abscondens,retentat sese tacitus,quo sit tutus,comeditur m domo sua, π aufertur. Eslictio est,cum exprimi Es αtur,σeFngituar uerbis corporis cuiuspia forma,quod foetis sit ad intciligensi,hoc modo:Hunc dico Iudices rubrubreue,incuruu,canum, ubcrilpti, caesium, cui sane magna est in mento cicatrix si quo modo potest uobis tu me norarii redire. Habet baec exornatio cu uti tutenis que neα.
152쪽
IA ossedere tu uenustate,si breuiter Cr dilucide facta est. Notatio. Notatio est, cu alicuius natuma certis describitur signis, quae sicutι notae quaed naturae fiunt attributa. Vt si uelis non diuisciusta ostentatore pecumosium describere: Iste, inquies Iudices, qui se dici diuite putat ese praeclarum,
primit nunc videte,quo vultu vos intueatur, nonne uobis uidetur dicere,Darem,si inibi molesti non essetis cu uerbsinistra mensum βHeuut exsistat β gAnae nitore. I au ri Jlendore aspectus omniam motringere. Cum puerum ressicit bunc unt7,quem ego noui, vos non arbitror novisse,alio nomine ancilat,delude alto,atq- alio Heus tu,inis .c quit,lιeni Sinio,nequid isti Barbari perturbent,ut ignoti qui audiunt,um putet eligi de multis: ei dicit tu aurem, aut ut domi lectuli sternatur,aut ab rauculo rogetur Aerathiops,qui ad balneus veniat,aut Asturconi locus ante orisbum fuit detur,aut aliquid fragile false choragia gloriae
e ametur. Deinde cxclamat,ut omves audiant. Videto, ut diligentcr.enxineretur lipotest ante noctem. Puer,qui iam bene hominis naturam nouit, Tu ista plures mittas oportet,inquilli hodie vis trisinumerari. Age, inquit,duc tecum Libanu Crassum. Sane. Deinde caseu ueniunt hostites homini, ut ictu splos se dum peregrinaretur, receperimi ex ea re homo hercle fune conturbatur , sed tametr.
a litho nuremae non reces t Bene inquit. Orestis cum veta
nitis: sed rectius siccissetis, si ad me domum recta ubiqsse
tis. id feci semus,inquitit illi,si domu nouissemuw. At illud quidem facile fuit undeliba inuenire. V erti ite mecum sequuntur illi,sermo intertu buius con umitur omnis in Oaesentatione. Oguerit in agris cuiusimos frumenta PE: negat se,quia uillae incense sint,accedcre posse,nec aedificare etia nunc audere tametsi ui Tusculano quide coepi inosa iste,
153쪽
LIBER IHI: casanire,s in i fidem fundamentis aedificare. Du bee loqui
tur,uenit in aedes quassi, in quibus fio litium erat eodecte futarum, quo ille pro notitia domini aediu ingrediturcu b ilibus. Hic,inquit,babito, pesicis argentu quod erat expositu,nisit triclinium stratum,probat. accedit fernulas,scit homini clare,dominu iam uenturum , si uelle exire Atane inquit Eamus bsites, frater uenit ex Sari Ierno,ego isti obviam pergam: uos buc decima venitote.
Mortes discedunt. Ille se raptim domu suam con citudii decima,quo iusserat,veniunt: quaerunt hunc, reperiunt domus cuia sit in diuersoria derisi conferunt sese. Videt homine postera die,narrant,expostulat,accusant:ast ille eos similitudine loci deceptos, angiporto toto deerraste, .cotra ualetusuem fui se ad multam nocte expectasse. Samoni puero neutiu dederatuit uas,uessimenta, pueros corrogaret seruulin no inurbanus satis strenue Cr conclune copurat,iste bogites domum deducit. Ait se aedes in xim.κcuidi amico ad nuptias accomodasse,nuntiat inter ea puer argentum repeti pertimaerat erum, qui comodarat Apagete,inquit,aedes commodauifamiliam dedi aris gentum quos, uult tametsi hostiles habeo, tamen utatur licet,lios Sami delectab mur. Quid ego,q deinde esticlat,vorem eiusmodi eli bominis natura,ut quae ingulis diebus ejiciat gloria alg ostentatione, ea uix annuo sermone narrare possim. Hurimos notationes,quae describunt,quid consentaneumsit uniuscuiusis naturae, lictemeter habent magnam delectationem: totum enim naturam cui ta potiunt ante oculos,aut gloriosi, ut nos exemplica a coeperamm,aut inuidi, aut timid aut uuari,umbiis tiosi,amatoris,luxuriosi, aris,quadruplatoris, denis cu- iiusuis usu protrahi potiam mcdiu tau notatioηc Sermocina
154쪽
m classio est,cum alicui personae ferino attribuitur, in is expotvitar cum ratione dignitatis,hoc pacto: Cum mili' tibus urbs redundaret omnes timore oppresi domi cor tincre itur,xenit iste ci; fago,gladio fuccvictus, tenens tit, culam,quinque adolescentes hominem simili ornatu subsessuretur,irrumpit in aedes subito deinde magna uoce: Ubil est iste beatu3,inquit,aedium dominus s quin inibi praestos sit quid tacetis es Hic alij omnes stupidi timore obmutuerii rat. Vxor illius insciis imi cum maximo fetu ad istius pesci ς iccitfest Parce,inquit,aper ea,quae tibi dulcissima funt in uita miserere nostri, noli extinguere extriae ctos. Fer mansiuete fortunam,nos quoque fuimus beati,no. scete esse bomine. At ille: Quin illum inibi datis,ac vosi auribus meis opplorare desiuitis no abibit. Iθι nuntiatur
ri. Quod simul ut audiuit, Heus, inquit, Gorgia pedissein qua puerorre,absconde pueros,defende, fac ut incolumes ad adolescentiam perducis. Vix baec dixerat,m ecce se praesto,Sedes,inquit,audax non uox mea tibi uitam ademit exple meus inimiciliis, iracundiam futura tuo fatiguine. Ille cum maguolpiritu, Metuebam,inquit,ve piamne uictus essemuiunc uideo in iudicio mecum contendere non uis,uir superari turpi simum est,super e pulcherrimum interficere me uis . occidar eqvide ed victus non pei ribo. At ille, In extremo uitae tempore etia sententiose lo
queris,neque et,quem uides dominari,uis supplicares Tumulier,Imo quidem iste rogat Cy supplicat: sed tu quaesol, commoueare, T tu per deos,inquit,hlluc amplexare.&s minus est,uicit bis te since tu nunc animum. cur non de,
sinis,inquit,uxor loqui,quae me digna nori funis tace, iquae cgranda sunt cura: tu cessas mihi uitam, tibi cin remi
155쪽
l LIBER II Ictbene uiuendi spem mea morte eriperes Iste mulierem rea , pulit ab se Iamentantem illi nescis,quid incipienti dicere lquod dignum,uidelicet illius uirtute esset,gladium in lais itere de xii. Puto in hoc exemplo datos e se,uuicuis sermones ad dignitatem accomodatos, quod oportet in hoc genere obseruare.Sunt item sermocinationes consequenαtes hoc genus:Nam quid putamus idos dacturos,si boc iudicaueritis nonne hac omnes uteritur oratione 'deinde Aubjceres Oncm. Conformatio est, Italiqua, quae nou Conforma adest persona confingitur,qua si adsit,aut cum res inlita, rio. aut informis sit eloquens,Grformata, ei oratio alimbu eum ad dignitatem accomodata, t actio qzedam,hoc
. pacto: Quod si nuc haec urbs inuicti via uocem emittat, 'non boc pacto loquutursuo ista plurimis troyb.eis ornata triumptis statu certissimis tari mis locupletata vi Grijs,nunc uestris seditionibu3,b cives vexori. quam dori sis malitiosa curabago,viribus probata Numantia,discris plinis erudita coriuibus labefactare non potuit, eum p tiemini nunc ab bomunculis deterrimis proteri, atque co 'culcarisItem,Qnod si nunc L.ille Brutus reuiuiscat, eT Ihic ante pedes vestros adsit,no bac utetur oratione Ego
reges eieci,uos taranos introducitis: ego libertatem,sia' non erat,peperi,inos partam feruare non vestig:ego cap atis mei periculo patriam liberaui inos tiberi sine periculo levi non curatis. Haec conformatis,licet inplures res mutus,atque inanimatus transferatur, proficit plurimum iu ampli curionis partibus,σ comiseratione. Significatio significatio
est,quae plui tu suspicio ne relinquit,quam pose est iuvirationetaea sit per exuperationem, ambiguum,consequutiam,abscisionem, ilitudinem. Per exuperationem,cuplas dictum est,quam patitur veritas augendae suspici . his
156쪽
dis ea η aik:Hic de tanto patrimonio, tam cito testant qua bibi petat ignem so reliquit. Per ambiguum,cum verbum potest in duas plures,e sententius accipi, sed acciri. pitvr in eam partem,quam uult is,qui dixit: ut de eo si dicas,qui multas boeditates adierit, Pro luce tu,qui plurimum cernis. Ambigua quemadmodum vitata sunt, grata obscuram reddunt orationem,ita haec consequenda, quuconficiunt huiusmos significasionem.Ea reperienturo ciles nouerinnus Cy animaduerterimus uerborum ancipi Cosequetia tes,aut multiplices potestates. Per consequentiam significatio fit,cum res,quae sequuntur aliquam rem, dictitur,
ex quibus tota res relinquitur in ut icione, ut si falsumetur filio dicas:Quiesce tu,cuius pater cubito se emungere Iolebat. Per abscision si cum incipimus aliquid dicere,praecidimus ,σα eo quod iam diximus, fatis relinquitur fulcimis Ic: Qui ista forma Cr aetate nuper alienae domui,nolo plura sccre. Per militudinem, cum alia qua re simili allata,nihil amplius dicimus, sed ex ea significamus,quid sientiamus,hoc modo: Noli Saturnine minis populi frequentia stetus esse uulniacent Gracchi. Haec exornatio plurimum festiuitatis babet interdum,σdignitatis. Sinit enim quiddam tacito cratore ipsium auditore vreuitis Albicari. Brcuitus est, res ipsis tantummodo uerbis nea cessurijs expcditu,boc modo: Lemnum praeteriens cepit,
inde Tarsi praesidium re quit,post urbcm in Bithmia sustulit inde pulse s in Hest pontum statim potitur Abdo. Item,Modo conbui, quondam Tribunus, deinde primus erat ciuitatis.Tum proficiscitur in Asium, deinde exul, cx bonis est dictus,post Imperatori ostremo confiulf
ctus est. Hubet paucis comprehensu breuitas multaru reorum expeditioncm. Q re actibendus e est, cum aut
157쪽
res non egent longae orationis, aut tempus non sinit commorari.υDemonstratio est, cum ita res uerbis exprimiα Demonstratur,ut gm negotium,sres ante oculos esse uideaturM i'
fieri poteritii quae ante Cr post, Cy in ipsa facta erant,
comprebendemus,aut a rebus coasequentibus, aut a cirriculi lantibus no recedemus,hoc modo: Quod simul, atque Gracchus tres exit fluctuare Donluminerentem ne ipse autoritate Senatus commotus a sententia desideret ubee aduocari concionem. Iste interea sceler CT Udiis cogitationibus redundans,euolat ex teplo Iouis, Cr udans, oculis ardentibus,erecto capilla,contorta toga,cum pluribus alijs ire celerius coepit.Illi praeco faciebat audietiam,hic
subsellium quoddam cesce premens dextra pedem destinogit,s alios hoc idem iubet facere . cum Graccbus deos linciperet precari, cursim isti impetum faciunt, ex alijs, laijsq; partibin conuolant,atque e populo unus. Fuge nriquit Tiberi fuge. Non uictu respice inquam. Deinde vaga multitudo subito timore perterrita, fugere coepit. Aeidei mos ex ore scelus, anhelans ex infimo pectore crudelitatem contorquet bructium ,σdubitanti Graccho quid esset,neque tamen locum in quo constiterat relinque iit,percutit tempus. Iste nussa uoce delibans insitam uirtu Item,concidit tacitus iste uiri forti a miserando fungui,' ne aspersius,quas acinus praeclarisimum iecisset, circuηlpectans,Cr hilaris sceleratam gratulantibus manum por rigens a templum Iouis contulit sese. Haec exornatio tu, amplificanda π commiseranda re plurimum prodest, Tin huiusmodi narrationibus: stiluit enim totam rem, crprope poIit aute oculos. Omnes rationes honestanti Peroratio
elocutionis studiose collegimus in quibus Herenni si te diligenter excreuerifra grauitat Mignitatem,CI fua
158쪽
ADCHERENNIUM iubatem Libere in dicendo poteris, ut oratorie plura lasquaris ne nuda, atque inornata inuentio vulgari sermorine efferatur.Nunc identidem nosmetipsi nobis in leniturres enim communis agitur,ut frequenter,σ Uidue conis sequamur artis rationem fluoto, er exercitatione: quod
viij cum molestia tribus de causis maxime faciunt, aut si cum quibus libenter exerceantur ton habent: aut sisibiddidunt: aut si nesciunt quam uitam sequi deserat: quo a nobis absint omnes disticultates. Narissimul libeter
exercemur propter amicitium, ius initium cognatio fecit, caetrea Dilosophiae raro confirmavit. Et nobis non oblidymus,propterea quodσ aliquantulum procesimus: G alia meliora sunt,quae multo intentius petim&s in uiritavit etiam si non peruenerimus in scedo, quo volumus, parua pars uitae persectifimae desideretur. Et uiam,qua sequamKr, babemus, proptereu quod in his libris vibit praeteritum est rhetoricae praeceptionis. Umonstrati est enim quo modo res in omnibus generins causarum iuveniri oporteat. Pictum est, quo pacto eas domere conveniat Trustum e sta ratione esset pronuntiandum. Praeceptum est,qua ula meminisse possemus. Demonstratui vibus modis persecta elocutio copararetur. Quae si sequamur,acu te cr cito reptriemus,distincte Cr ordinate distonemulsir Itera uenuste pronuntiabimus , se urne ei perpetuo meminerimus,ornate Cysiuaviter eloque inur.Ergo in arte rhetorica nihil es amplius. Plaec omnia
adipiscemur, si rationes praeceptionis diligentia consequemis er exercitatione.
159쪽
A E D E er multum boc mecum comis taui boni ne an mali plus attulerit boaminibus σ ciuitatibus copia dicendi, ac summum eloquentiae studium. Numer cum nostrae Reip.detrimenta consita
tes colligo,non minimam uideo per distri imos bomiis nes inuectum csse partem incommodorum. cum Esem res ab nostra memoria,propter uetustatem,remotus ex literarum monumentis repetere instituo,multas umbes costitutus,plarima bella restincta, si infimas societates, sanct imus amicitias intelligo cim animi ratione, tum facilius eloquentia compa ratas. Ac me quidem diu cogi. tantem,ratro ipse in hanc polosimum sntentiam ducit, ut existimem sapientiam sitne eloquentia parum prodes.se ciuitatibuε, eloquentiam uero sitne sapientia nimium obesse plerunquetrosesse nutiquam. Orare si qetis omisesis rectistimis utque honestifimis studi s rationis er obficij,consumit omnem operum in exercitatione dicens,is inutilis sibilerniciosius patriae ciuis ahmr . qui uero ita sese armat eloquentia,ut non oppugnare commoda maet sed pro bis pugnare positi,is inibi uir a suis σpublicis rationibus utili simus,atque amici finivi ciuis fore videtur. Ac si uolumus huius rei, quae uocatur eloqueris
160쪽
ne facultatis a natura profecti considerare principium reperiemus id ex bone nigrinis causis natum, atque optimis rationibus profectum. Nam fuit quoddam tempus, cum in Uris bomines passim bestiarum more uagabanis tur,a sibit ictu ferino uitam propagabant: nec ratione animi quicquam sed pleraque miribus corporis admittimstrabunt. Nondum diuinae religionis,no humaui ossicij ratio colebaturi. nemo nuptias viderat legitimurum ceristos quissum in*exerat liberos: non ius aequabile quis
inscitium,caeca ac temeraria dominatrix animi cupiditatus,ad se explendam uiribus corporis abutebatur perni
cro si missate stitas. Qv tempore quidam maguli s via delicet uir Cr sapiens, cognouit quae materia esset, Cr. quanta ad maximas res opportunitas animis inesset bominum i quis eum posset elicere,σ praecipiendo meliori rem reddere qui dispersos homines ιn agris, Cy in tectis falaestribus abditos, ratione quadam compulit in unum
locum, π congregauit, Cr eos in unamquoque re induracens utilem atque bonestim, primo propter insolentiam reclamantes,deinde propter rationem atque oration studiosius audientes ex scris Cy Immunibus.mites reddi si Cr mansuetos. Ac inibi quidem uidetur boc ne tacitatu,nec inops dicendi sapientia perficere potuisse, ut boomines a consuetudine subito conuertcret, Cy ad diuersis rationes uitae traψιceret. Age uero, urbibus constitutis, ut fidem colere,π iustitium retinere discerent, Cy at sparere sua uoluntate confiuescerent,ac no i modo labota res excipiendos communis commodi cause,sed etiam uia
tam amittendum exissimarent, qui tandem fieri potuit, imst homines ea quae ratione iuuenissent,eloquentia perra suadere