장음표시 사용
211쪽
vitia argu- metationis Falsum.
z ' DE I NU ENTI ONEdccipieba,Vultis autem pecuniae plus habere. Ex quibri concessonibus non conficitur hoc,Pauperes igitur estis: conficeretur autem si tibi primo quos hoc concesissem, Q ut pecuniam maiorem uellet hahere,elim pecuniam Hobabere. Saepe autem oblitum putant quid concesseris , Cridcirco id quod non conficitur,quasi conficiatur, in coriis elusione infertur,hoc modo: Si ad i um Hereditus venieis bat,uerisimile es ab ilio esse necatum. Deinde hoc approbant plurimis uerbis:post assumunt, Ad istum autem beta reditas uenient . deinde infertur,ille igitur occidit. Id ex ijs quae sumpserunt,non cotificitur. Quare obseruare dia eter oportet, Cr quid sumatur,s quid ex bis e mclutur. Ipsum aut e genus argumentationis uitiosum bis de causis ostedetur si aut in ipso uitium erit, aut si no ad id quod in lituitur,accommodabitur. Atq; in ipso uitium
erit si omnino totu fusum erit si commesi uulgaeresi leue si remotu si mala definitio si cotrouersum, si perspiacuus non cocessumsi turpe si offensiumst contrariu , si
incoctaussi aduersium. falsum ell,la quo perspicue metadactum e ,boc modo: Non poteR esse Iupiens, qui pecuniam neghgiz. Socrates autem peculum negligebat, non
igitur sapiens erat. Commune est,quod nihilo magis ab aduersurijs,quam a nobis facit,hoc modo : Idcirco Iudiisces,quia ueri causum babeba,breui peroravi. Vulgare,ol,quod tu aliam quoq- rem non probabilem, si nunc conec lim sit trassem po it hoc modo:Sι veram causum nobaberet,uobis se, iudices,tio comm libet. Leve est, quo aut pol temptra dicitur, hoc modo:Sι in metem uenisset, non commisisset: aut pergi O rem turpem leui tegere uult deben ne,boc modo: c in te expetebant omnes,sor causidia . In re
212쪽
91 LIBER L fati regno reliqui,nunc desertum ab omnibus Summo periclo sola ut restituam,paro. Remotum est,quod ultra quam fatis est,petitur, hoe Rςmptum modo: Quod si non P. Scipio Corneliam filium Tiberio Graccho collocasset,ais ex ea duos Gracchos procreasset,lantae festiones natae non essent. Quare hoc incomodum Scipioni adscribendum uidetur. Huiusmodi est a quoque conquestio: Vtiuam ne in nemore Pelio fecuribus . caesa cecidisset abiegna ad terram trabes. i Longius enim repetita es,Pam res postulabat. Mala definitio est,cum aut communia describit, hoc Desinitio modo: Seditiosius est is,qui mulus atque inutilis est ciuis Fam hoc non magis seditiosi,quam ambitiosi,quam caα Itimatoris,quam alicuius improbi hominis uim describit.
Rutfusum quiddam dicit,hoc pacto:Sapientia est, pecuniae acquirende inte gentia. Aut aliquid non graue,nec
magnu cotinens sic:Stultitia est,immose gloriae cupidiα tas. est haec quidem stultitia sed ex parte quadam non ex omni genere definita. Cotrouersum est,in quo ad dubiu controuerdemonstransi,dubia causa affertur,hoc modo:Eho tu,dij quibus est potestas motus superum atque inseram. Pace
inter sese conciliant,conferunt concordium.
Perspicuum est,de quo non est controucsia ut si quis, Perspicusicum Orestem accuset, una faciat ab eo matrem esse occisum. Non concessum est, cilm id quod agitur, in coa Non coeesta trouersia est ut ii quis, in VII sem accuset, in hoc ma siun. aime commoretur Indignum esse ab homine ignaui mouirum forti simum Macem necatum. Turpe est, Pod Titere. aut eo loco in quo dicitur,alit eo homine qui scat, aut eo tempore quo scitur,aut ijs qui audiunt, aut ea re,de. m iij qua
213쪽
Offensum. Cotrarium inconstan . Aduersum.
pia agitur,indignum propter inhonestam rem uidetur. ensiim est,quod eorum qui audiunt, voluntatem uadit: ut si quis apud Equites Romanos cupidos iudicat di Caepionis legem iudiciariam laudet. Contrarium est, quod et 1 es dicitur quae qui audiunc fecerunt: ut si quis apud Alexandrum Macridonem contra aliquem urbis expugnatorem diceret nihil esse crudelius , quam urbes diruere, cum ipsi Alexander Tbebas fruisset. Im sto est, eodem de eadem re tuerse dicitur: ut si quis cum dixerit,qui uirtutem habeat, eum nullius rei ad bene uiuendum indigere, neget postea sine bona ualetudine posse bene uiuere. aut se amico adesse propter beneuoletiam crare enim aliquid commodi ad
se pervcnturum. Aduersum es,quod ipsi cause aliqua ex parte osticit,ut si quis hostiu uim n copias, π felicitate augeat,cum ad pugnam milites bortetur. Si non ad id quod instituitur, acommodabitur aliqua pars argummentationis,hora uliquo in uitio reperietur. Si plura pollicitus,pauciora demonstrabit : aut si cum totum debebit ostendere,de parte aliqua loquutur,boc modo Mulierum
genus altarum est,num Eripisis auro uiri uitum uendi.
est. Aut si non id quod accusabitur des ridet:ut si quis,cuambitu accusabitur,manu se forte esse defendet,ut Amaphion apud Euripidem. Item apud Pacuvium, qui ustua eruta musica sapientiam laudat. Aut si res ex bominis vitio uituperabitur,ut si quis doctrinam ex alicuius Dacti uitlys reprehendat. Aut si quis, in aliquem uolet laudare,de fclicitate eius, no de uirtute dicat. Aut si quis recum re ita compar alat,ut alteram se non putet laudare, nisi alterum uituperarit: aut si alterum ita laudet,ut alterius no faciat menti cim: ut sit quis,cum aliqui deliberet,
214쪽
bestim gorastur,an non, pacem laudet omnino non illud bellum inutile esse demonstret. Aut si,cu de certa re quaeretur,de comuni instituetur oratio. Aut si ratio alicum rei reddetur falsa,hoc modo: Pecunia bonum est,propterea quod ea maxime uitam beatam liciat. Aut si infratra ut Plautus,
Amicum castigare ob meritam noxiam, Immune est facum,uerum in aetate utile, diffEt conducibile:nam ego amicum bose meum Non castigabo pro commerita noxia. Aut eadem,boc modo: Maximu malum est auaritia nutitos enim magnis incommodis asticit pecuniae cupiditas. Aut parum idonea,hoc modo:Maximu bonum est amiciatis,plurimae eum delectationes fiunt in amicitia. Q ura Quartustus modus erat reprehensionis,per que cotra 'mam ar m*d y regμm tali em,aeque sima aut semior ponebatur. Hoe Pi ςhςβψni genim in deliberationibus maxime uersatur, cum aliquid quod contra dicatur,equvin esse concedimu ssed id quod nos dcfendimus,necessarium ebe demonstramus . Aut cuid quod illi defendat,utile esse fateamuri. quod nos scaremus,demonstremus esse bonestum . Ac de reprehensione haec quidem existimavimus esse dicen. Deinceps ngc de conclusione ponemas. Hermagorus digressionem derade, tum post emam coclusionem ponit. In hac autem digressione ille putat oportere quadam inferri oratione a causa ais a iudicatione ipsa remotam,stae aut sui laudem, aut aduersarij uituperationem cotineat,aut in aliam cofam deducat,ex qua conficiat aliquid confirmationis, ereprctensionis, non argumentando , scd ingendo per
quandam amplificationem. Hanc si quis partem putarit orationissequatur Icebit,Nam er attaendi, Cy laudanα
215쪽
a, Cr vituperandi praecepta a risis partim dura sunti partim suo loco dabuntur. Nobis autem non placet hane partem in numera reponi,quod de causa digres,nisiperlocum communem displicet,quo de genere posterius est dicendum. Laudes autem π ultuperationes non spari resim placet tractari sed in ipsis argumentationibus esse
implicitas. Nunc de conclusione dic M. coNCLVsi o,est exitus et determinatio totius orationis. Haec bubet partes tres,enumerationem, indignautionem, conquestioncm. Enumeratio est , per quam res
dilici se cr diffuse dictae unum in locum coguntur, σreminiIcendi causa, unum sub aspectum sub ciuntur. Haec stifcmper eodem modo tractabitur , peupicue ab omnibus artificio quodam tractari intelligetur : Sin uuarie fci,c hac fu picionem π satietatem uitare poterit. Quare tu oportebit ita facere, ut plerique facitis proapter facilitate fugistatim linquans rem attingere, σrta omnes tra re breuiter argumentationes tum aute,id
quod si citius est,scere quas partes exposiveris in partitione,de quibu3 te pollicitus stis dicturum, a reduceare tu memoriam , quibus rationi has linamquoque parritem confirmaris tum cb ijs qui audiunt,quaercre quid sit quod sibi uelle ctbeant demo strarabboc modo : Doculmus bre,inud ptiuum fecimus:ita simul π in memoriam re obit auditor,et putabit nihil esse praeterea, quod debeae de siderare . Atque in bis generibu3 ut auic dictum est tam tIns argumetationis tr ire si uratim, tum id quod
arti licio ius est,cum tuis contrarias coniungere, CT cum tuam argumentatἰonem dixeris, tum contra eam quod serebatur,quemadmodum dilueris,ostendore. Ita per breuem comparationem, storis mcmoria G de confir
216쪽
LIBER I. 93 natione,π de reprehensione redintegrabitur. Atque Lee
alijs amornis quoque modis uolare oportebit. Nam tum ex tua persona enumerare posita, ut quid, Cr quo loco. qui sie dixeris admonerarium uero personam, alit rem aliquam inducere, Cr enumerationem ei totam attribuetare Persiollam,hoc modo: Nam si Iegis scriptor existat quaerat a uobis,quid dubiictis,quid positis dicere, cu vobiη hoc, er hoc sit dcmonstratum. Atque lac item,lit innofra persona licebit ullas singillatim transire omnes urgμmentationes,aliis ad partitiones singula genera referre, altis ab auditore,quid desideret quaerere, aliἱs haec facere per comparationem suarum Cy contrariarum argumetationum. Res autem inducetur, si alicui rei huiusmodi egi,Ioco, bi, montomenis attribuetar oratio per emi meae
rationem,boc modo: Quid sit leges loqui postent, nonne haec apud vos quererentur s insidnam amplius desideratis Iudices,cum uobis boc,Cr hoc Manum factum fit s In
hoc qlioque genere omnibus eisdem modis uti licebit. orimune autem praeceptum hoc datur ad ena incrutioncm,lit ex unaquaque argumentatione,quoniam tota Iterum dirici non potcst,id eligatur quod erit gratifimlim,er limi quodque quam Messime transeatur ut memoria,non ora ratio renouata videatur. lv liratio,est oratio er Pam Indignatio. conjicitura ut in aliquem hominem magnum odium,aut Iuvem gravis offensis concitetur . In hoc genere i ad priamum intelligi uolumus,posse omnibus ex locis ijs,quos iaconfirmans praeceptis posuimM,tructari indignationem. Nam ex ijs rebus, quae pcrsionis atque negoti s attritate sunt, quaevis amplificationes Cy indignationes nasci pose Loci indi furit: sed tamen ea quae separatim de indignatione praeci gnation
pi possunt Non iderm s. Primus lacua sumitur ab autori
217쪽
tale, quum commemoramus quantae curae res ea fuerit, aut Diys immo Naubm,aut eis quoeum autoritas grali ima debeat esse. Orit locus sumetur ex fortibus,C ramusis,uatibus, ostentis,prodigi ,responsis milibus rebus. Item ex mutoribus nostris,regibus,riuitatibus, gentibus, hominibus sapientifimis,Senatu,popuIO,legum scriptoribus. Securim locus est, per quem illa res ad quos pertineat, in amplificatione per indignationem ostenstur, an ad omnes,an ad inuiorem partem,quod atroci fimum est: au ad supcriores,quales sunt ij, quorum ex autoritate iadignatio sumitur,quod indigus simum ethara ad partes danimo ortuna,corpore,quod iniquisiimum est an ad inferiores,quo superbifimum est. Tertius locus est,per que quaerimus quidnam sit eueturum , si idem caeteri faciunt: G simul ostendimus c si concessum sit,multos aemulos eiusdem audaciae futuros ex quo quid mali sit euenturum demonstrabimus. Quartus locus eset,per quem demonstramus multos alacres expectare quid statuatur, ut ex eo, quod uni concessum sit, sibi quoque tali de re quidliceat, intestigere pinini. Quintus lacus estier quem ostendiamus caeteras res perperam constitutas intellectu ueritate
commutatus corrigi posse:banc esse rem,quae si sit, siser.
mel iudicata,neque alio commutari iudicio,neque ulla potestate corrigi posit.Sextus locus est,per quem consilios de industria factum esse demonstratur. illud adiunis
gitur,voluntario maleficio uenia dari non oportere, imo prudenim concedi nonnunquam conuenire. Septimus Ioacus est,pcr quem indignamur quod tetrum, crudcle,nessrium, ramicum fucium esse dicamus, per ulmuper marinum opul tam, quae res ab legibus,ab aequabili iure remotissma sit. Octauus locus est,pcr Dcm demonstramus nouulgaere,
218쪽
hominibus,id maleficium,de quo agitur, atque id i feris quoque hominibus a barbaris gentibus Cy immanibus
bestin remotum esse. Haec erunt,quae in pirentes,liberos, coniuges,consanguineossupplices, crudeliter facta dicentur:σ deinceps si qua proferatur in maiores nutu, in bo ites in uicinos,in amicos,in eos quibuscum uitam egeaeris in eos apud quos educatus sis, in eos a quibuη erudiatus sis,in mortuos,in miseros,CT misericorsu dignos,iu homines claros,nobiles,σ b ore inos, in eos qui nequeladere ullum,nec se defendere potuerunt,ut tu puerossenes,mIlieres: quibus omnibus acriter excitatu indignatatio summum in eum qui uiolarit borum aliqui odium comovere poterit. Nonus lacus est,per quem,cum alijs quae codaut cle peccata,boc quo de quaenio est,comparatur: Cr ita per contentionem quanto atrocius π indignius sit illud de quo agitur,ostenditur. Decimus locus est,per queo mula,quae in negotio gerendo acta sunt, quaeq, post ne gotium consecuta sunt, cum uniusculusique indignatione,
Cr criminutione coligimus, Cy re verbis quam maxime
ante oculos eius apud quem dicitur, ponimus,ut id quod indignum est,perinde istι uideatur indignum,ac si ipse interfuerit,ac praesens uictrit. Vndecimus locus est, per quem ostendimus ab eo factum,a quo minime oportuerit, er i quos alius Iaceret imbiberι corrueniret. Duodecivimus locus est,per quem indignamur quod nobis boc priamis accideris,nec alicui unquam usu euenerit. Tertiuβωermus locus est, si cum iniuria contumelia tuncta demonstratur,per P locum insuperbiam Cyarrogantiam omoum concitatur. Quartusdecimus locus est,per quem petimus ab lys,qui audiunt: ut ad suas res nostras iniuriureferant:
219쪽
referans . si ad pxeros pertinebit,de liberis suis cogitentist ad inuberes , de uxoribus: si ad senes, e patiabus aut parentibus. Qilium decimus es locus, per quem dicimus inimicis quoque, bastibus ea,quae nobis acciderunt, indigna uiderifolere. Et indignatio quidem bis fere de his
coquestio. cis grali ime fumctur. Conquestionis autem butumos de rebus parteis petere oportebit. conquestio est,oratio auditorum misericordiam captans.labac primum anti uud toris milcm cI infericordem conficere oportet, quo facilius conquestione commolieri posit. Id locis communi hus ejicere oportebit, er quos fortunae vis in omnes, Thominum infrinitas ostenditur: qua ratione habita graui/ ter Cy sententiost,maxime demittitur antalis hominum, Midi Gad misericordiam comparatur secum in alieno malo sua Loei ebque infirmitatem coli siderabit. Deinde primus locus est insessionis. ricordiae,pcr quem,quibus in bonis fuerint,CI nunc quibus in malis sint,ostenditiir. Secundus,qui in tempora tribuitur,per quem quibus in malis fuerint, Crsint,cr futuri sint demonstratur. r ertius per quem unxmquodque deploratur incommodum,ut in morte filii, ueritiae delectatio, amor, spessolatium, ducatio, Cy si qua simili in gene, re quolibet de incommodo per conquestionem dici poteru
tus csse,per quem muta ante oculos singillatim incoimnoda ponent: rint luctatur is,qui audit,ludere: σ re quos ipsa,quasi in st,non uerbis solum ad miscricordium di catur. Sextus,per Pem praetcr spem in miserijs dononstratur esse,s cum aliquid expectaret, non modo id non adeptum essesed in summas miserias incidisse. Septimus,per
220쪽
quem ad ipsos,qui audiunt, similem cum conuertimur, G petimus ti desiis liberis,aut parentiἷIs, alli aliquo, qui illis charas debeat esse,nos cum videant,recorderaria Octallus,per quem aliquid dicitur esse factum, quod non
παrtuerit,aut nou facto, quod oportuerit, hoc modo: Non afui,non uis, non postremam eius uocem audiui, nou extremum eius spiritAm excepi. Item, Inimicorum lamauitas mortuus est, hostili in terra turpiter iacuit insepultus,a feris diu uexatus,comuni quoq bonore in morate caruit. Nonus,per quem aratio ad mutus Cy expertes animi res refertur:ut si ad equum,domum,vestem,sermonem alicuius accommodes,quibus animus eorum,qui audiunt,Cr aliquem dilexeruntinebementer commouetur. Decimus,per quem inopia,infirmitas, solitudo demonstruatur. Undecimus,per quem aut liberorum, aut parentum,
aut sui corporis sepeliendi, i alicuius elusimos rei commendatio sit. Duodecimus, per quem disiunctio sphratur ab aliquo, in deducaris ab eo, qui cum libentis me vixeris,lit a parente uo,stare familiari. Tertiusdeciamus,per Dein cu indignatione conquerimur,quod ab in, a quibus minime conlieniat,male tractemur,propinquis, amicis,quibus benefecerimus,quos adiutores fore putarauerimus ut a quibus indignum est,ut seruis,libertis,esse libassupplicibus.Quartusdecimus, qui per obsecrationa sumitur in qIo orantur modo illi,quι audiunt,bumili σsupplici oratione,ut misereantur. Quintus cImsis,per quem non nostras , sed eorum qui ctiri nobis debet esse, fortunas conqueri nos demonstramin.Sextηaecimus est, per quem animum nostrum in alios misericordem esse oaflendimus,π tumen amplum Cr excelsum CI patientem