장음표시 사용
241쪽
DE INVENTIONE state populi,aut coru,quibus popuIus potestatem dedit,
aliquid derogare. Hoc sic breuiter expositu ,pluribus uerbis eli,eT rationibus confrinan ,πitu esse, ut desicri pseris,ostendendum. Postea ad id,quod definieris fuclum eius,qui accisabitur,ad ungcre oportcbit,s ex eo quod ostenderis esse:uerbi causa, Maiestatem minuere, docem adliersarium maiestatem minuisse,Cr hunc lacti totum comuni loco cosirinare,per quem ipsius facti atrocitas, aut
indignit is,aut omnino culpa cum indignatione augeara
tur. Post erit infirmanda aduersarioru descriptio. Ea auratem infirmabitur falsa dcmonstrabitur. hoc ex opinio ne bominum fumetur,cum quemadmodu, Cr quibus in rebus bomines in consuetudine scribendi, i sermocinandi eo uerbo uti soleant,considerabitur. Item infirmabitur,si turpis,aut inutilis esse ostendetur eius descriptionis σα probatio,σ si quae incommoda consecutura sint, eo conmcelso,ostendetur. Id uulcm ex honestatis G utilitatis partibus fumetur,de quibus in deliberationis praeceptis e ponemus Et si cum is uitione nostru udue aeriora θ'
nitionem conferemus nostrum ueram,honesiam , utilam esse demonstrabimus,illorum contra. Ol remus an tem res,aut maiori,aut minori,aut pari in negotio sinit
las,ex quibus afrmetur nostru descriptio. Iam ires plures erunt definiendae ut si quaeraturIur sit, an sacrile gres,qui uasa ex priuato sacra surripuerit. erit utendum pluribus donitionibus. Deinde simili ratione causa trurictanda. Loclis autem communis in eius malitiam,qui non modo rcrum,lierlim citam vorborum potestatem sibi a
rogare conetur, ut G factat quod uelit, et id quod feceαrit,quo vehi nomine appellet. Deinde defensioris primus locus est,item nominis breuis Cy apcrta , G ex opitiione
242쪽
LIBER II. ris minum descriptio, e modo: Maiestatem minum, est aliquid de Rep. cum potestatem noli habeas, administrare. Deinde breius confirmatio est similibns, tar exemplis, Cy rationibus. Postea sui facti ab illa de ultione si araestio. Delude locus communis, per quem facti utilitas,ut thonestus adaugetur. Deinde sequitur aduersarioru delirunioniue reprobesis,quae isdem ex locis tibus, qlim acracusatori praescripsimus,conficitur: caetera pi l eadem
praeter communem locum inducentur. Locus autem comininuuis erit deseu oris is,per quem in ignabitur,ac δεα toremfui periculi careu,non res solum coria fere, ueruetium uerba comutare conari. Natu illi quidem comunes loci,qui aut calumnis accusatura demonstranti, aut misericordiae captaudae,autfuctι indiguis,aut a mibericordia deterrendi causa fumaritur,ex periculi magnitudine,
non ex cause genere ducuntur.Quare non in omne caua sumsed in omne cause genus inclisit. Eorum mentionem in conlecturali conuitutione fecimus. Inductione autem eorum,cum causa postulabit,litemur. C v M autem actio translationis aut commutationis inae Tradatio.
digere uidetur,quod non aut is agit Dem oportet,aut cre im eo quicum oportet,aret apud quos,qua lege, qua poeua, - ' quo crimine,quo tempore oporte constitu tio translatiaeua appellatur. Huius nobis exempla permulta opus fiunt, si ingula translationum genera qua ramus sed quia ratio praeceptoru similis est, exemplorum multitudine seu persedensi est. Atq; in nostra quidem co uetudine multis de causis sit,ut rurius incidat tristationes. N a Cr praeritorijs exceptionibus multae excluduntrer actiones, Cy ita ius ciuile babemuου constitutum,ut a causa cadat is,qui noquemadmodum oportet,Ecrit. Qilare tu iure plei utique
243쪽
versantur.ibi enim cr exceptiones postulantur, Cr quoad modo agendi pote lus datur,s omnis conceptio priuatorum iudiciorum constituitur. In ipsis autem iudicijs rarius incidunt, cr tamen si quando incidunt, elusimodi furit,sit per se minus babeant firmitasnis: confirmentur autem assumpta alia aliqua constitutione. Vt in quodam iudicio,cum uenefici cuiusdam nomen esset delatum, Crquia parricidi) carissubscripta esset,extra ordinem essset acceptu Num in accusatione alia quaedi crimina testibus Cy argumentis cosimarentur,parrici j autem solamentio facta esset, defensior in hoc ipso multum oporteant diu consistat,cum de nece parcntis nihil demonstratu fit,indignum facinus esse ea poena licere eum, qua parricidae liciuntur Ad autem si damnaretur, feri necesseelbet,quoniam cr id cause s Ucriptum, Cr ex ea re no amen extra ordinem sist acceptum Ea igitur poena st diei
reum non oporteat amnari quos non oportere, quoniaea poena damnationem necessario cosequatur. Hic defenasor poenae cornutatιonem ex translativo genere inducendo totam infirmabit accusationem. Veruntamen caeteris
quos criminibal defendendis coniecturali constitutione
translationem confirmabit. Exemptu autem translatioritus in causa nobis positum sit butumore. cum ad uim faciendam quidam armati uenissent, armati contra praesto fuerunt inculta equiti Romano quidi ex armatis resiastenti gladio manum praecidit. Agit is,cui manlis praecissa est,ituuriarum' postulat R,qui cum agitur , a praetore exceptione ,extra quam in rere capitis praeiudiciu fat. Hic is qui agit,iudicium plirum postulat: ille quicu agiatur,exceptione addi ait oportere. Oruestio est, Excipiendum fit,an no. Ratio o enim oportet in recuperatario
244쪽
OBER I L ao Elicio eius malefici , de quo inter sic rios quaeritur
praeiudiciu fieri. Infirmatio rationis, Elusinos sunt iniuraris,ut de bis indignu sit non primo quos tempore iudio caeri. Iudicatio, Atrocitas iniuriarum sutis ne causae sit. Qνure da de ea iudicetur,de aliquo viatore mal cto,de quo iudiciu comparatum sit,praeiudicetur. atq; exemplsi quide hoc est. In omni autem causa ab utros quaeri oportebit,a γος per quos,Cr quo modo, Cy quo tempore t agi,aut iudicari,aut quid statui de ea re conuentat.
Id ex partibus iuris,de quibus post dicendum est, fumi oportebit,π ratiocinari quid in similibus resus fieri foleat,s uidere virum malitia quid aliud agatur,aliud semuletur,an stultitia,an nec itudine,quod alio modo agi non positissa occasione agendi se sit iudicium, aut actio
constituta,an recte sine ulla re elasimos res agatur. αcus autem communis contra eum qui translationem inducet, fugere illicium ac poenam,quia causae dissidat. Atranslatione autem omnium fore perturbationcms nota ita res agatur,s in iudicium ueniat quo pacto oporteat: hoc est,si aut cum eo agatur, quicum non oporteat, aut ulla poena,allo crimἰne,alio tempore atque hanc ratioranem ad perturbationem iudiciorum omnivm pertinere. Tres igitur eae constitutiones,quae partes non habent,ad hunc modum tractabuntur. Nunc generalem constit tio nem N partes eius consideremu3.c v M CTfacto, a facti nomine concesso, ncq e M a cohstim actionis illata cotrouersia,uis Cy natura ct genus nego generalis.
iij ipsius quaeritur, constitutionem generalem appellaravrus. Huris primus ese partes duas nobis uideri diximuε, negotialem Cy iuridicialem. Negotialis es,PG in ipsi' sis, i, negotio iuris ciuilis baba implicitam controucrsiam. Ea eoestitimo.
245쪽
R 3 DE INVENTIO ME es buiusmodi: Q nidum pupillum haeredem fecit,pupillai
autem ante mortuus est,quam in suam tutela ueniret. Deba reditate ea quae pupillo uctiit,inter eos qui patris pura
pilli haeredos secundi si ut AET inter agnatos pupilli conis trouenia est,possesio haeresi secundoru es. Intentio estagnatorum,Nostra pecunia esl,de qua is,cuius agnati sumus,testatus non est. Depullis est, lino nostra, qui laereis des securis testimento patris fumus. Quaestio est. V troisru siit. Ratio est,Pater enim er silla a filio testamentum secrip sit, tum is pupillus dici, Onare,piae fit fuerut,tem flamento patris nostra sunt necesse est. Infirmatio est rationis,Inr0 pulcr ibi scripsit secundum luredem nouptio, si 1ibi iugit esse. Quare praeterqua quod ipsius fuit
tu testamento , ullius ilestrum esse nou pote s. Iudicatio,
Plut ne quisiqua de liiij pupilli re totari. An haeredes secundi ipsius patrisfantili s, nou fili' quoque eius pupilli
haeredes Iint. Alc. hoc no aliena est,quod ad multu perintlucat,ue aut ni quam,aut usquequas scatur, hic admonere. Sunt cause,quae plures habent rationes in simplici c5stitutione quod fit,ca id quod factum est aut quod dein fetiditur,pluribus de causis rectum, aut probabile uideri potest,ut in hac ipsi causa. Suppovatur enim ab Here stabus haec ratio, Vmus emin pecuulae plures disiunt bus de causis b cdes csse uou p. isunt:ucc utiqua factum est,ut eiusdem pecuniar alius testimento alius lege b. res elibet infirmatio uulcm baec erit: Non di una pecunia, ropte-rca quod alici u id erat pupilli aduentilia,cuius lucres no illo m tempore in te lamento piisquam scriptus erat , liquid pupillo accidisset ei de altera patris etsi nunc mortiu uoluntas plurimum ualebat. quae iam mortuo pupillo suis haeresb. 3 concedebat Iudicatio Vi, Una ne pecuuia
246쪽
fuerit. aut si hac erut usi infirmatione, Posse plures esse iuuiuis haeredes pecuniae disiimilibus de causis : de eo ipsio iudicatio nascitum,Pofinesne eiusdem pecuniae plures diffisulibus peneribus esse haeredes Ergo una in co lituitora ine intellectu est,quomodo Cy rationes Cy rationum insemationes,s praeterea iudicationes plures stant. Nunc huius generis praecepta videamus. Vtris p ,aut etiam omitibus f plures an leni us ex quibus rebus conflci, est ,
consideranda. Initium ergo eius ab natura ductum uideritur. Q πί a a tem ex utilitatis ratione,aut per1picua nobis,aut obscura in consuetudinem uenisse .post autem approbata. O di aut a consilietusne,aut uero utilia iusu, legibus esse firmata. Ac naturae quide ius est,quod no Ius naturae.
bis non opinio sed quaedam iunata uis afferat, ut rcligio innem,pietatem,gratiam,vindicatio rem,obstruantia,ueri tutem. Religiouem,eam PC in metu Cr ceremonia Deorarum sit, peliant. Pietatem, quae erga patria aut paretι- res,aut alios funguine coniunctos osciκ conferuare moneat. Gratiam,quC in memoria Cy rennocratioue o mcioru et bonorum,s amicitiarum obseruantia teneat. Vindicationem, er quam,vim Cy contumeliam defendedo,aut ulciscendo propulsamus a nobis, T a nostris, qui nobis esse chari debent ,σ per quam peccata punimus. Obstruantia ter qua aetate,aut sapietis,aut honore, aut eum
aliqua diguitate aute cedentercueremur,s colimus. Veritate,per quam damus operam,ne quid aliter quam coufrmauerimus at,aut facti7, aut futurum sit. Ac naturae quidem IKra minus ipsa queratur ad hanc controuersili, quod neque in hoc ciuili iure uersantur,cr a uulgari iura Atelligentia remotiora sunt ad similitudinem uero aliqua,
aut ad rem ampli caudam saepe sunt infercnda. consile Ius conste- . o iiij tudinis
247쪽
reginis aute ius esse putatur id, od voluntate omni sine lege vetustas comprobarit. In ea autem iura sura quaedam ipsa iam certa propter uetustatem. Quo ingeanere Cr alia fiunt multa,σ eorum multo maxima pars, quae Praetores edicere confiueuerunt. Quaedam autem genera turis ii certa cossetudine facta sunt. Quod genus, pactum aer,iudicatum. Pactum est,quod inter aliquos covenit,quod Iam ita iustum putatur; ut iure praestare dicatur. Par, quod in omnes aequabrie est. Iudicatum , de quorum ante tententia alicuius, Ut aliquora constitutum est. Iam iura legitima ex legibus cognosci oportebit. His erago ex partibus iuris quicquid aut ex ipsa re,aut ex simiah,aut ex malore,aut ex minore nasci videbitur,quenque attendere,atque elicere pertentando linamquanque paratem iuris oportebit.Locorum autem communium,Ponia
ut ante dictum es duo sunt genera, quorum alterum dubIί ret,alteru certae continet amplificationem,quid ipsa causa det, π quid alligeri per communem locum poDt, Cr oporteat considerabitur. Nam certi qui in omnes incι
dant loci praescribi non po*untun plerisque fortasse ab
autoritate Iurisconsultorum , Cr contra autoritatem dici oportebit. Attendendum es autem in buc,s in omnibus, nam quos locos comunes, praeter eos quos exposivimus, ipsa res ostendat. Nunc iuridiciale genus, Cr partes eius consideremus. IVRIDI cIALIs est,in qua aequi cr iniqui natuara π praemij aut poenae ratio quCritur . Huius partes sunt duae,quaeram alteram absolutaem,alteram assumptiritici nominamus. Absoluta est,quae ipsa in se,no ut negoαtialis implicite Cr abscostesed putet ius CZ expeditius rem, π uo rem quaestionem continet.ta est huiusmodi: cum
248쪽
cum Thebani Lacedaemonios bello superauisnt,s fere mos est Graijs,cum inter se bellum gessint, ut V qui
viciniit,trophaeum aliquod in finibus statueret uictoriae, modo in praesentia dcclarandae causa ion ut in perpetuubelli memoria maneret aeneum statuerunt tropbaeum. Accusantur apud Ampbi2ortas,id est apud commune Graciae conclitum. intentio est, Non oportuit. D uso est, ortuit. Quaestio est, Oportuerit ne . Rutio est, Eumenim ex bello gloriam virtute peperimus, ut eius sterna insignia posteris nostris relinquere vestemus. Infrinutio ess,Attamen aeternum inimicitiarum monimerem Graios de Grajs statuere no oportet. Iudicatio est, cum summi virtutbs celebrandae causa Graj de Grajs aeternum immicitiarum monimentum flatuerint, rectene an contra fecerint. Hanc ideo rationcm subiccImus, sit boc causae genus
ipsum,de quo agimus, cogitosceretur. Nam si eam suppori fulsemus qua fortasse usi sunt, ii cnim iuste,neque pie
bellum g istis, in relationem criminis stuberem , de qua post loquemur. Vtrunque autem causae genuε in hac causam incidera perti icuum est. In banc argumetationes ex isdem locis fumendae sunt,utque in causam negotiale, de qua ante dictum es. Locos autem commlines σα causa ipsas quid inerit indignationis,aut conquestionis, Crex Πιris utilitate π nutura multos,σ graues sumere tiacebit,s oportebit,si causae dignitas uldilitur postulare. Nunc album tuum partem iuridicialis consideremus. V Muptu sumptiua igitur tunc scitur,cum ipsum ex se factum probarι non potest, aliquo autem foris adiuncto argumento defenditur. Eius partes sunt quatuor,comparatio,relatis
criminis,remotio criminis,coce filo. comparatio es,clim
uliquoquctum,quodpcr se ipsium non sit probandum,ex
249쪽
V DE INVENTIONE eo cuius id causa factum est, sisenditur. Eu est bluus di-
Cnidum Imperator uin ab bostibus circunsiueretur,ue que effregere ullo modo posset,spactus eis cum eis,ut arma Cy impedimenta relinqueret, milites educeret. ita fecit armis Cy impedimentis amisistraeterlpem milites construallit . Accisatur maiestatis. Incurrit huc definitio: sed nos hunc locum,de quo agimus consideremus. Intea tio ess,Non oportuit arma Cy Impedimenta relinquere. Depulsio est,Oportuit. Onaestio est, portuerit ue. Ratio est,NIlItes enim omnes peristbent. Infirmatio est, aut co riecturalis,No periissent aut altera coniecturalis,No ideo fecisti. Ex quibus sunt iudicationes, Per sent ne et, Ideone fecerit. aut baec comparatina,cuius nῆc ιndigemus, At enim satius fuit amittere milites,quam arma Cy impedirimenta hostibus concedere. Ex qua iudicatio nascitur, Ctι omnes perituri milites essent,nisi ad banc DIIouem uerint petit, utrum satius fuerit amittere milites, an ad banc
ultionem uenam. Hoc cause genus ex bis locis tractari conueniet. Oportebit adbibere caeterarum qlloque conrastitutionum rationem,atque praecepta,ac maxime comeracturis faciendis tu mare illucquod cum eo, quod crimini dubitur, ij qui accusabuntur comparabunt. id fetii aut
id quod dicent defensores futurum fuisse, nisi id factum esset quo de facto iudicium cst futurum fuisse negabitur:
aut si ulla ratione,Cr alium ob causam ac dicet se reus fecisse,demonstrabitur esse factum. Eius reι confirmatio,
item contraria de parte iusirmatio ex coniecturali constitatione fumetur. Sin autem certo nomine maleficij uocatabitur in iudicium icut in hac causa nam maiestatis accersitur, desinitione Cy d ultio ijs praeceptis uti oportebit Atque luc quidem plerarique in hoc genere incidunt, ut
250쪽
LIn ER II. e sectuma ta definitione utendum sit. Sin aliud quoque aliquod ginus iucidet,eius generis praeceptu licebit huc
pari ratioue trauferre . accusatori maxime est in
hoc elaboraucum,ut id ipsum factum, propter quod sibi
reus colicet patui oportere,quam plurimis infirmet rarit ibus. Quod facile est,si quam plurimis constitutio irae bus aggrediatur id improbare. ipsa autem comparatio separata a caeteris generibus cotrouersitarum sic ex sua uicon siderabitur ι illud quod comparabitur,aut nou boueri flum,aut non utile,aut non necessaria fu/sse,aut non tauri topere utile Mut non tautopere honestum, aut no tantopere nccquearium fuisse domonstrabitur. Deinde oportet ac fatorem illud,quod ipse arguat,ab eo quod doerisior coparat. siparare. id autem faciet, i demonstrabitur no ita feri holere,ueque oportere. neque esse ratIoriem, quare hoc propter boc fat,ut propter salutem militum eu,quί salutis causa compumata uni,hostibus tradantur. Postea comparare oportAst cum benescio maleficium,cr omnino id quod arguitur,cu eo quo fictum ab defensiore laudatur,aut faciendum j sse demouistratur,co tendere, σhoc exicuuando maleficii magnitudinem simul adaugere Id fori dicrit,si demostrabitur,b Ubus,utibus, magis
nec saritu fuisse illud quod uitarit reus, quam illud quod
fecerit. Hone ι autem,CI utilis necessarquis natura in deliberationis praeceptis cognoscetur. Deinde oportebit ipsam illam comparatiuam ludicationem exponere tanquam causam deliberat tuam,CT de ea ex deliberatiorinis praeceptis deinceps dicere . Sit enim haec iudicatio,
quam ante exposivimus: omnes perituri milites essent, nisi ad banc pactionem uenissent, utrum famis fuerit perire milites, an ad hanc pactioncm licture s Hoc ex laculi . delibe