장음표시 사용
121쪽
V. 9 I. N πολον riu H Archilochus emendat μυουον, quasi agen tem in Cypri recessu, qui a nullis possit adiri. Alii eamdem vim tri-huunt τύ νυρον, exponentes αφαιῆ, λαγωον, occultam, quae a nullo videatur: Sed propria vocis significatio retinenda. Pleraque enim s cra Veneris noctu celebrabantur. Inde noctuvigila dicitur Plauto. Idem Curcul. I. 3. V. 1s, & 42. Suid tu Veneri peres lare te vovisti, Phadrome yNam Me quidem haut multo post lucebit. Pervigilia Veneris cui non nota Uide carmen elegans incerti auctoris quod Inscribitur, Pervigilium Veneris. Δοξα τω Θεω.
122쪽
in doctrinam, quae libris Hesiodi Γ Ω N καὶ H' M E P L N
' continetur: In qua opinis , qua hactenus de iis obtinuit, refutatur; totum Poeta institutum probatur.
124쪽
I AN ODO US MNordovici Toparchata
PHilosophi Platonici, Vir Nobilissime, qui in explicatione sapientia amoenitatem illam Poetarum ouavitatem, variet rem; numerorum denique, qualem eam pedestris admittit oratis olubilitatem sequutisunt; ut rimirum magua illa Dea etiam aves ua commendaretur; negant inter alia, cum homine Cimmerio de Solas pulcritudine,cum mediterraneo de maris latitudine,
cum Epicuro de Deo agendum esse:quiascientiarumprafantia i ta smul infundi non potes, aut ut illi magnifico axiomate pronuntiant, si A ά ελ- η ἱ ρία hχεἶ ἄ- μης σπις των---Sicut enim omnis homo terram aut agrum Sidet, fusus agria cola defertilitate ejus judicat, ita cum o nnes hodie Poetas tractent , Acerum de illis judicium ab iis ex)pectare maximo' δε- mentia. Antiquissimi Philosophi cum in operto scientiarum, a quoquam longisime vulgus arcendum est , versari solent; Rhetores , eum acutissime de omni dicendi intificio agunt,Homerum cum H fodo bis ficere existimant. Cum virtutes omnes in orationepersequuntur, tam qua ad τὸ λεκιών, quam qua ad τὸ spectant, ex his Δobus omnia perficiunt: nec de reliquis anxiesmtagendum exsimant. Hoc tempore, quo magnispassibus in occasum literarum itur, A quis Philosophia sudioso, primum Philose
phorumsuisse Homerum cum Plutarcho ostenderet, non accederet, magis quam Sophistam aliquem esurientem, autfrigidum Atti cisten in ἀδοξω versari audiat: puid febrem commendantem . vel Thestem. Si quis eloquentia sudioso plenam scientiam, qua Harmoniam ct Rhythmum respicit, quam Plato tanti fecit, ut etiam παιδώaec nomine in Poetarumscriptis eam partem dignatus si, ex bis petendam in Academiis probaret, figerεt auditorium: quia diu ex animis nostrisprincipia illa effluxerunt, quibus ad plenam scientiam pervenitin, quibu)que monumenta sua veteres, tamquam aeternitatis sale, ad immortalitatem coninsebant. Si quis ex Hefodi chara iere, miti illo, facili, amoeno,
125쪽
eujus periodi, tamquam ad amusm quamdamfacta, brevitare quadam aquali se mutuo excipiunt, totum inter Tragicos Euripiedem , inter Dricos Sappho, inter Oratores Isocratemfluxisse senderet, frustra esset: plus enim inveterata potes persuasio, quam
ut rationi, Deritati, arti cedat. Ut nonnumquam dubitoerim
me hercule, utrum miseriorsit vulgus, qui ignorat isa, annos qui ab illis lata eripectamus. Nunc enim si quis Poeta obtrectet, reliqua omni cire existimatureo hoc unoscientiam consequutus -- ῶtur , quod illius auctoressupplantat. Nos,qui neque eo arrogantiaeproυectisumus, ut aliquid nos scire existimemus: neque tam adverso Genio uati, ut ab omnium judicio pendeamus, in
, ,-bbris, in quibus divina fuisse antiquissmasapientiae
Usteria nobis persuadent Veteres , experiri voluimus: primo, titrumne inveteratam de iis opinionem tollere, deinde, an praelaram eorum dodirinam eruerensemus: ipsam veritatem qua profunde sepulta erat ,per vestigia, ut venatoressolent, indagati. In qua commentatione, obiter o non us locosuo, ostendimus, quanta simplicitate ea proponat Hemdus, de quibus maxima Philosopla volumina con arcinarunt. Non quod eadem ubique illis, qua postea Philosophis, in mentem venisse arbitrer Ued quemadmodum Myimplicitate Poetarum, Philosophorum dodisina conflata es: ita ad illustrationem Poetarum methodo eorum interdum o verbis opus esse. Ab Algetoriis, hoc est, Graconum amAro nectare, Inificum necessefuit, abstinuimus: idque tantum ipsius doctrina ct
causa. Scriptum hoc qualecumque, Nomini mo, Mo-bihisme Dousa, inscripst: vel ut Poetarum, velut patronorum meorum primo Quis enim tali amore quemquam umquam essprosequutus, quali nos tu, optime virorum ' aut quis vivit hodie te'rrarum usiquam, cui amplius debeamus' Quod e M arum,qum tu deperis; flve nostri causaὰ tefactum est, insolidum tenemur. Interesse autem cism mea, tum literarum existimavi, quae de κροτηρίω hujus libri, de instituto, de ordine, de doctrina, des
po, contra opinionem Veterum multor m, recentiorum autem om
nium disputacimus, subausipicto illius prodire, qui fartam tectam tanti Poeta auctoritatem conservare, meam vero infantiam
126쪽
Libros Hesiodi qui ab argumento CPP A inscribuntur, quanisti fecerit vetustas, ex Aristotele, Platone, Xenophonte, M. qui horum ore loquitur , Socrate videre est. Nec mirum, eum in illis perlaeta Ethicae 8c Oeconomicae praecepta tradantur, quibus Philosophi primi sua, tamquam firmissimo fundame io, superstruxerunt: quod facillime di elegantia & antiquitate, cui omnes sensim quidlibet deserimus, impetrarunt. Nostra quoque ait te cum omnium judicio eum dignitatis gradum obtineant, ut juventuti prae reliquis commendentur: scopus eorum tamen. tum ea quae in iis praecipua sunt, non aetatis nostrae doctissimos modo; sed squod sine arrogantia dictum a me existimari velim Graecos Commentatores , quos omnes cum superiori editione nostra Lectori dedimus, tum Veteres fere omnes, quorum md nos de his pervenit aliquid, efiugisse videntur. Nostrum ergo existimavimus , priusquam ad lingula perveniamus . generaliter ea piae mittere , quae maJestatem horum librorum . mentem Poetae . & propositum , non commendare modo omnibus, sed di illustrare pureque proponere possint: ne quid sit quod posthac aut doctores in interpretatione Hesiodi latere, aut auditores ab ejus lectione deterrere possit. Et enimve is, cum omisnes fere antiqui Philosophi, in eo elaborarint , ut ex Homero disciplinas omnes, Praecipue autem eas, per quas cognitione singularum actionum ad prudentiam pervenitur , quae est quaedam φιλοσοφικ. -υλβωτών, ut de historia Pronunciant Ueteres: ex his vero Hesiodi, praecepta Politica, Ethica, Oeconomica haurirent: nostra i*
. tererat, Di illa o by Cooste
127쪽
tererat, ut ea cum iis vel admirari possemus, vel frui saltem M nsul nostro applicare. Cum autem inter reliqua in his libris hie Ee ibi ea
sepulta quasi jaceant, quibus ex antiquis nonnemo , aeternitatem suam mundi probare nititur : cum ex his libris doctrinam illam pe riodicam nobilissimam Plato construxerit , cujus interdum in his commentariis , quasi per nebulam meminit Proclus: quam omnes denique Platonici. & ex iis Poetae Graeci & Latini toties nunc occulte, nune manifeste. & sublato quasi signo alludunt: cum in pr polito Poetae de ratione agendi sit ara admirabilis & propemodum divina , chm ipsum argumentum horum librorum non controve sum, sed eversum sit; danda est opera ut in his omnibus viris doctis industriam nostram probemus ἔ & , quod proximum est, neque acandore nostro alienum, veniam petamus, sicubi a summis homini bus in eo dissentiamus. In quo cum vix ullus sit Ueterum qui praeia ierit nobis, facilius id de quo laboramus impetrabimus. Priusquam igitur ad Hesiodi lectionem se conferet Lector, brevissime quaedam praemittemus, quae & salsam ex animis opinionem tollant, & veram proponant. Ut autem ad constitutionem veri ia refutationem falfi, ad quae fine mediis non pervenitur, Pergamus , quaedam praemittenda sunt, quibus ea quae graviora sunt, tandem innitentur. Primo itaque an de agricultura Poeta scripserit quaeremus: secundo san fi in his libris, ex instituto id fecerit: tertio . an in his tantum. Quihus quaestionibus tamquam velitibus praemissis a reliqua quae mainjoris momenti sunt adornabimus.
EA quae praemissa sunt capite superiori , eo spectant , ut opinio
nes partim Veterum quorumdam . partim recentiorum omnium tollamus: ne postea nobis , cum aliquid Concludendum erit, occurarant hae salebrae. Sicut enim viatores priusquam viam insistunt, removere solent quicquid eun tela remoratur . aut in itinere diutius
uam par est , retinet , quamvis stipulas levissimas saepenumero aut
estucas: ita nos ea pri4s admonebimus , quibus remotis, ea quae praecipua sunt. lacile transigentur. Horum enim omnium non minus quam ceterorum , primum propositum erit veritas , secundum brevitas. Eorum autem quae proposuimus , primum extra controia
versiam per se quidem est; nec de eo dubitari potest: quia ex eo tamen alia quaedam tamquam trunco quodam rami ceteri oriri viia dentur . adjungendum fuit: utrum de Agricultura scripserit Poeta
De Agricultura seripssse Hesiodum, ut mille Auctorum testimonia
praetermittam, ex iis appareῖ qui in argum to versati sunt eodem; quorum
128쪽
quorum duobus ad duoes, reliquis supersedebimus. Μ. Varro , de
quo merito ut primo Romanorum primo incipimus, post enumeratos eos qui in argumento hoc versati erant, sed soluto sermone r Ii, quos dixi, inquit, omnes soluta oratione scripserunt r easdem res etiam quidam versibus, ut Hesiodin Asicram, Menoerates Eph/sius. Caius Plianius Prooemio Lib. l . At Hercule non reperiuntur qui norim multa ab antiquis traditar tanto prisicorum cura fertilior , aut industria felicior fuit. Ante mille annoru n. inter principia literarum Hesiodo praeota Agricola pandere orso, subsequut sique non paucis hanc curam ejus, unda
re insuper habeo: Primo quod in confesso sit res ipsa; deinde quod haec ipsa alterius rei causa praemittantur: ad quam festinamus.
PRimum itaque de quo dubium non fuit, sequitur alterum . in
quo plerique Veterum , ut diximus , recentiores autem omnes falluntur : Non esse de Agricultura hos libros. Quae pars etsi pluribus infra confirmabitur , ubi argumentum proponemus , quia alistero posito , tollitur alterum ι hic nihilominus ordinis de perspicuitatis causa examinanda fuit. Quod ut fiat commodius, locum qnseremus aliquem , in quo exactissime & ex instituto Poetae ipsust libri π Εγμὲν dividuntur. Eam divisionem etiamsi nos ex ipso Poeta, verbis. nostris constituere poteramus, nihil tamen peeeabimus si accedat Et judicium alterius 8c auctoritas: nee ea cujusvis . sed naris emunctissimae : Luciani, nimirum, qui hoc modo in suo cum H siodo colloquio, postquam reliqua ejus ope
nerali propositi Scriptoris ipsus, quod in hoc libro sequituri an vero utriusque. Respectit partium esse jam ostendimus. Si respecta Hesiodiri necesse est ut o Miῆς se habeat ad τώ γωργαώ, scur αρε .ωμηὶ , 8e partes reliquae. At conrr , sicut ημιρο νου , vel simpliciter , α est , a ruisi , pars est γωργασῆ ita is ροεπηλ.ῆ. vel ν-nλ ut Heliodus loquitur di ceterae quae esusdem sunt
129쪽
considerationis . partes sunt F πλοῦ. Unde sequitur , duo' preeipua
tradi in his libris , quorum Causa reliqua dicuntur. Quoniam alterum sub altero non comprehenditur , nec se habet sicut pars ad to-inm. Si ergo de duobus inter se aequalibus agit Ze eodem spectistiabus sutriusque enim finis idem est aliquid quaerendum est , quod illa duo comprehendat quod quid sit, postea ostendemus. Nunc enim quid non sit, non quid sit, demonstramus . ibi enim pluribus
idem, quamvis alio modo, confirmabitur. Ex hoc rursus alia nobi- Iissima orietur consideratio : an In his libris in inscriptione .eta aiae εν, an vera νυι- γλωήων sumatur: de quo infra , de inscriptione cum loquemur, sumus acturi.
SEcunda quaestio ex parte admissa, ex parte negata fuit. Resi dum his libris de Agricultura agere diximus: sed non aliter quam de Mercatura. proposito verb magis de illa quam de hae li-hris tractari , negavimus. Sequitur, an alio in loco id ab eo praestitum fuerit. Quo quaesito ad stabilienda, Partim quae praemissa, pamtim quae sequutura sunt, opus omnino est. Testimoniis utemur, ut earn partem explicemuS , neque incertis , neque a posteriori aetate
petitis, quam in eo deceptam scimus. Ac primo videamus , quid in Hesiodi Agricultura praecipuum fuerit: ex quo duo sequentur: αquid in his libris non sit, de quo jam agimus . di quid sit, de quo
postea acturi sumus. Id ut fiat, partem e multis aliquam eligemus, de qua M in illis maxime, & in his minime, aut omnino non, tractarivit. Est autem ea, CURA ARBouu M. Atque haec causa est. cur Naro , librum secundum , in quo diligenter haec pars pertractatur, A sc R A u M carmen vocari Eam partem inter alia quod notatum hactenus non fuit quam sit fuse persequutus noster auctor in Agricul
tura sita, videamus. Plinius lib. XIV. multis conqueritur, aetate sua tantam inductam esse , cum ceteris agriculturae partibus , tum huic vero maxime, caliginem, ut Pleraque quae ab Hesiodo commentora ta fuerunt arborum ignorari coeperint nomina. Quorum omnium
in his libris ne unicum quidem refertur , nisi forte quercum aut ulmum Romanis ignotam fuisse arbitremur : quarum tamen ipsarum, Neque ratio, neque natura, neque cura, in his libris describitur: sed obiter id ratione alia sola fit mentio. Idem magnus Scriptor , Lib. I s. cap. I. Hesiodui quoque, inquit, in primis cultum agrorum docem dum arbitratus vitam, negavit olea satorem fructum ex ιa percepisse quemquam. Tam tarda tunc res erat. Haec quoque in his libris qui tractari existimabit , nae ille frustra futurus est : cum ipsius oleae ne
mentio quidem fiat ulla. Sed plenum Agriculturae Hesiodi ex Manilio
130쪽
lub argumentum petamus. Poeta igitur ille, postquam Homeri scripta diligenter . Hesiodi quoque nostri Theogoniam, & reliqua quae in illis continebantur, recensuit: librorum ipsius, qui de Agricultura agebant, re Γεωργικων. ut verisimile est. inscriptionem habubant. argumentum his verbis proponit: Suιn etiam ruris culam Iegoque sacravit. Militiamque sui: qu)d colles Bacchus amaret, Suo foecunda Ceres campos, quod Bacchua utrumque, Atque arbusta vagis es t quod adultera pomis: Disarumque Deos, sacrataque numina Nymphas. Pacis opua, magnos natura condit in usus.
vides, ut in superioribus, Plantationem: quae pars praecipua horum librorum hic nusquam apparet. Ita ut ex hoc Manilii testimonio Plantatio & Propagatio vineae. arborum Infitio , tum quae Ioca his vel illis commoda sint vel incommoda , illorum argumentum fuerit librorum. De quibus non singulis tantum , sed & Omnibus , altissi mum in libris silentium. Postremo vagatus in iis Poeta fuit circa sylvarum , hortorum, fluviortimque descriptionem . amoenitatemque illorum : quam Poetae Plerumque, ut & hic Manilius Satyrorum & Nympharum nomine designant. Nam quae de vineis in uni versum in his libris, quos Eeγου vocamus, dicuntur, haec sunt: quae ne eo quidem spectant: Ευτ' αν si σώω -ες-ρη me νον, Αρκτοῦρον si ἐσόδη ρλααlυλ
At postquam Orion ct Sisim atheris ardet
In medio, Arcturumque videt Tithonia convux, Inc e decerptos ad te vecIare racemos,
Et Soli mostrare deeeinio tisque diesque. Dimidiumque uix bra: sexto humantia labris Latitia patris dare munera. Multo miniis quae alibi obiter iam σκαφουι ει rire. Aecedat ge illud. M. Cato apud Tullium . in libro de senectute, aliquam ab Aesiodo partem in Agricultura praetei missam queritur, quae ab ipi esset tractata : ea autem erat Stercoratio. Atqui si hos libros de Agricultura esse existimasset, multa potius deesse. imo omnia fere questus esset . quae in libris D g RE RusTIca, qui hodie Catonis nomine circumferun tur , accuratissime .pertractata sunt. sequitur ergo aliis libris accurate de ea re ab Hesiodo actum esse, quae his contineri putabatur. Ex quo duae veterum recentiorumque opiniones hactenus receptae concidunt: prior, quod horum librorum argumentum ex proposito Tom. II. . ' I Agricu