장음표시 사용
271쪽
Hi ne it Ia eonfortatio Angeli,
qua Lucas, e. xa. Non fuit per modum instructionis, sed ad demonstrandam proprietatem humana natura . Unde Beda dicit super Lueam , c. p x. In documento utriusque naturae , & Angeli ei ministrasse,& eum eonfortasse dicuntur. Creator enim creaturae suae non
eguit praesidio et sed homo factus, sicut propter nos tristis est, ita propter nos confortatur et 'in fellieet lata nobis fides Inearnationis eius eonfirme-rur. Haec S. Thom. ibi, ad T.
Hinc pariter licEt eorpus Christi , quia parabile, sabiectum laret impres-
noni corporum caelestium ; anima tamen eius , quia a Deo erat repleta scientia, & gratia , non fuit subjecta impressioni coelestium spirituum.
XXXIII. Nune ad objectionem ab initio propositam dico , animam Christi scientiam aequisivisse , nolia studio, & disciplina, sed per inventionem et unde dicitur , quod proficiebat scientia, & aetate. AEtas autem opportunE requiritur ad hoc , ut homo acquirat scientiam per inventionem et & ita C aristus non statim , sed procedente aetato scientiam experimen. talem acquirebat. Cumque ex ingenii sui persectissimo acumine e paucorum experimento propria inventione ad multorum notitiam deveniis
rei ; ideo perfectissimam scientiam
super omnes homines assecutam sui DR , credendum est . Nomine autem scientiae aequisitae in Christo intelligimus suamcumqtie scientiam , sive speculativam , sive practicam; imo etiam artem mecha. nitam: cum haec etiam virtus intellectualis sit, Sc pertineat ad absolutam perfectionem intellectus ; unde S. Tho. I. p. q. I 3. a. t. ad 3. ponit in Citritio scientiam omnium iactibilium et earum tamen usum non habuit, nisi sorid artis sabrilis; cuius
usurri a Irae aut aliqui eum habuisse,
moti ab illo, Marei s. v. 3. Nonne hie est faber Hoc verum est, ait S. Tho. 3. par. I. II. art. 1. qu bd Sicut per scientiam insitam seivit anima Christi omnia illa , ad qua inteIlectus possibiatis es quocumque modo in potenti rIta per scientiam aequisitam fetoit omnia illa , qua possisnt sciri per acti nem inteIlectus arentis. Sed pro horum notitia sit.
De Objecto Seientia anima Cbristi.
ST bilita in anima Christi scientia
beata, infusa, & acquisita, videndum superest , quid hae triplici scientia cognoverit: quod pr*senti quaestione praestabimus. At quia de scientia acquisita satis apparet ex dictis; ideo de scientia beata, & in. fusa praecipuus sermo erit. DUBIUM I. An Anima Cia isti per Scientiam Braistam Comprehenderit Divinam Egentiam p
. I. Aliquibus notatis ponituν Resolutio .
I. omprehendere aliquod obie- ctum, illud cognoscendo, dupliciter stat et seu compreis hensio dupliciter dicitur , ex D. Tho.
ut luem est, ae rei tentio , seu assecutio. Sicut enim cum aliquem , quem insequebamur, jam assecuti sumus ,& tenemus , illud comprehenderet ,
id est ., tenere dicimur , iuxta illud
Canti c. 3. v. 4. Tenui eum, nee dimit
tam : ita homo, qui hὶc insequitur Deum per spem , dum in Patria illum iam videt, aceo fruitur, Deum comprehendere , seu tenere dicitur. Quo sensu dicebat Paulus, 2. Cor. 9.ν. I A. Sic currite , su comerebendatis .
272쪽
Et ad Plii lip. 3. U. rL. Sequo autem, si quo modo eomprehendam . Et hoc modo an ii iam Christi , & quem cum . qtie Beatu in comprehendere , id est, tenere , Deum , certum est . Comprehensio enim hoe modo Est una de tribus dotibur anima , cyr a respondet
rati. Non emm apud nos omno quod videtur , iam tenetur . vel babeιur . quia
visentiar interdum distantia , vel qua non fu,nt in potestate nostra. Neque iterum omnibus, qua habemus, fruimur: vel quia non delectamur in eis r veIeuta non Ριnt vltimur sinis desidὸνii nonri , ut desideνtiam nosνum impleant, qιietent. Sed bae tria habent Beati an Deo : quia vident ipsum , videndo tenent sibi praesentem. in pote. state babentes semper eum videre . 1 tenentes fruuntur sicut ultimo sine desideritim amplente . Ira S. Tliom. ciis
hensio magis stricth. secundum quod aliquid se in eomprehendente includitur , ut nihil eius extra comprehendentem sit : sicut aqua dicitur comprehendi a vase, quia si e totaliter in vase includitur , ut nihil aquae sit
extra vas . Unde cognitio comprehensua hoc modo definitur a S. Thoma, loco citato in Corp. quod sit cognitio , qua obiectu in Tantum e In Vettiir, quantum est eognoscibile, ,
seu quantum petit cognoscit . Et ab Augustino s Lib. de videndo Deo,
Epist. i x. ni o t4 . ad Paulinam c. 9. Totum autem eo prehenditur videndo, quod ita videtur , ut n/biIesus lateat videntem, aut eujus fines
circumspiei possunt. Id est . se introspicitur, ut videantur in illo non solum omnia, quae sunt in ipso formaliter, sed quae etiam virtualiter ; seu omnia, ad quae se extendere potest . Et hae e est comprehensio, de qua loquimur . Hoc modo Deum comprehendi posse a Beatis negavimus. Tom. a. in I. p. v. s. de obsecto Vis. Beat,mea, Dub. I. Nunc de anilii a Christi bre..i stilo hoe idem quaeremus , remitatentes Studiosum ad ea , quae citato loco diximus. II l. QIoad animam Christi suit eristor Augiistini de Roma, Archiep. Nazareni, ex ordine Helemitarum , qui, ut refertur in Concilio Basileensi. Ses12. inter alia asIetebat, animam Christi Videre Deum tam elare . O inten ιὰ , quantum elarὸ , ω antenιὸ Deus videt se ipsam. Culus error ex alter
nascebatur, quo putabat , qudd in . Christo natura ait unita sit realiter idem eum persona assii mente . Qui errores in eode in Concilio damnati fuerunt , Sessone cilata , anno 143s. eoid autem Concilium Basileense, quoad ea, quae non fuerunt a Summis Pontificibus approbata, nullius auctoritatis sit ; quoad censuras tamen, Praesertim istas , iiim quia ante Concilii translationem saetas , tum raIlO- ne materiae, approbatum ab Eugenio I v & Nicolao v. eius Succellare censendum est . Mare IU. Dico . Anima Christi nee comis prehendit, nee comprehendere potest, aut potuit Deum , seu divinam e Gessentiam. Probo ratione S. Tho. 3. p. u. IO. art. I. hoc modo e Sie facta est unio naturarum in persona Chrsi .
quod tameu proprietar utriusque natu να ineo usa permanserit : ita fellicet , quos ineνeatum manserit inereatum , ω ereatum manserit ιnfra Irmiter ereais tura , sicut Damascenus dreit l. 3. Orthodox. fidet e. 3. & 4. Atqui simpos. ile , quὸd aliqua ereatura fomprehendat divinam es nitiam . Aut thia prima parte t q. 13. a. l. 4. &. 7. diactum est ; ergo dieendum. quod anima isCbνι si nullo modo eomprehendis divi nam essenιram . In coi fit matione uia prae satae rationis recolenda sunt , quae diximus, Tom. 1. in t . p. loco citator superfluum enim ei set ea repetere .
v. Ex his insertur: Animam ChrIiasti nee cognovisse , nec coxnosccre sporalisse in Verbo omnes creaturas possibiles in Verbo contentas. Et ra tio est . mia, ut diximus, Tom. 1. tu' - - Dissi seo by '
273쪽
1. p. citato, Dub. x. . a. ex tognitione Onnium possibilium in Verbo,&ex vi cognitionis divinae essentiae, aris fueretur eomprehensio Dei et quia ta-i cognitione argueretur, divinam e si sentiam esse iniime penetratam , &totaliter pervasam , tam quoad ap- Parentia , ium quoad latentia in ipsa ita ut nihil divinae essentiae , u-ve de apparentibus, sive de latenti.
hus , & quasi in ipsa imbibitis , de
quasi elausis lateret cognoscentem δquod idem est, ae comprehendere . Sicut comprehenderet principium, qui Omnes conclusiones , quae ex ipso
inferri quoquo modo possunt, in ipso eognosceret ἔ quia modus eosn scentis adaequaret modum rei cognitae. Cum ergo anima Christi nequat comprehendere Drum , nequit cognoscere omnia possibilia in Deo, ex vi cognitionis verbi. Vide S. Thom. Qu.
I . art. a. Ubi loquens de iis , quae sunt in potentia divina, nunquam reducenda , vel reducta ad a. Gum , ait : Et huiusmodi non omniaeognoscit in Verbo anima Christi . Hoeenim esset comprehendere omnia , qua Deus potest facere et quod esset eo reis hendere divinam virtutem, cr per consequens divinam Uentiam. Virtus ' nimqualibet cognoscitur per cunitionem
omnium, in qua potes. . I I. Respondetur obiectιν.
sti comprehendit scientiam visionis Dei ; ergo etiam divinam ensentiam e clim non minus fit in comis prehensibilis haec, utpote divinum attributum , qua in divina egentia . Ant.
Prob. prim b. Quia anima Christi cognovit quidquid cognoscit Deus se lenis Ita visionis, ut docet D. Tho. hac ε.
1 O. a. 1. ergo scut qui cognosceret
omnia , quae Deus cognoscit scientia
E mPlicis intellisantiae, hanc comPre, henderet: ita qui eognoscit quidquid
cognoscit scientiam visionis &e. Secungo . Anima Christi comprehendit potentiam generativam Patris
aeterni cum cognoscat quid ditati vh
Filium, qui est terminus adaequatus rqui autem quidditati vh cognoscit te minum adaequatum alicuius potentiae , cognoscit comprehensi vh potentiam pergo etiam comprehendit divinam es.sentiam a
Terti b. Anima Christi eomprehenis
dit visionem beatificam ; ergo etiam divinam essentiam et non enim potest comprehendi actus , quin eomprehe datur eius obiectum speci ficativum. VII. Responde' , aliquos concede. re , animam Christi eomprehendere oscientiam visionis Dei; quia haec solum se extendit ad ea, quae de facto suerunt , sunt, Sc erunt. Neque scientia visionis, ut talis, est attribulum. Dei, sed libera terminatio ad creaturas : unde benἡ comprehendi potest,
quin comprehendatur Deus. UIII. Sed verius respondetur , neg.
ant. Quia cum se lenita visionis in D co, adaequat E suinta, si idem attributum cum scientia simplicis intelligentiae, deberet etiam comprehendi ista ; M sc comprehendi etiam omnia possibilia , quae sunt terminus illius.
Ad primam probat. ant. nego cons. cum S. Thom. citato, ad 3. ubi ait : ιὸd quantitas fetentia non sola m alis endatur feeundism numerum scibilium , sed etiam feeundum eiaritatem euntistianis. Quamvis igitur fetentia anima Chrori , quam habet in Verbo, pari reis tur fetentia visionis, quam Deus habet in se ipso. quanthm ad numerum scibia tum a fetentia tamen Dei excedit i infinitum, quantam ad elaritatem cuniationis, fetentiam anima Chνisi et quia
Iumen inereatum divini intellectus tu infinitum excedit Iumen ereatum quod eumque receptum in anima Christ. Lia
e t, absolutὸ Ioquendo, scientia divinata. exeedat fetentiam anima Chrisi, novi solam quanιam ad modum eunoscendi,
274쪽
a ramo II. De Objectoo Scientia Anmis Christi c
Ii: m. Quia scientia divina omnia cognoscit , quae Deus potest sacer , quae tamen scientia animae Christi non cognoscit. Unde negari potest etiam
Ad secundam probationem , negoant. Ut enim comprehendatur potentia generativa Patris , debet non so-
Ium quid dii aliud , sed comprehensive cognosci Uerbum genitum ἔ nimirum
quoad omnes respectus ad creaturas
etiam possibilest quod animae Christi
repugnat. Ad tertiam, omisso ant. nego cons. Comprehensio enim visionis Dei non arguit comprehensivam cognitionem
Dei , sed ad summum quidditativam;
eo nimirum modo , quo attingit illum viso creata . Dato enim, quod cominprehensio e renitionis comprehensivae, M adaequantis obiectum inserat comis preliennonem objecti; non tamen comis
prehensio cognitionis solam quid ditativae, & non adaequantis , qualis est viso creata Dei . Nam ex comprehensione ejus solum sequitur , quddcognoscantur omnia ea, ad quae se a extendit e eumque se extendat solum ad praedicata sormalia, & quidditativa Dei , non vero ad omnia etiam virtualia; ideo &e. IX. obiicies se eundd. Deus,ut comprehensibilis, eontinetur sub objecto intellectus animae Christi , non minus, ne Deus et a rh visibilis: cum ens, inquantum ens, sit obiectum intellectus, sub quo Deus, ut comprehensibilis,conistinetur a
Respondeo, neg. ant. Sub obiecto enim intellectus creati animae Christi
continetur Deus , ut cognoscibilis m eo finito et Deus autem, ut comprehensibilis, est cognoscibilis solum modo infinito. X. objicies tertib. Magis est uniri Deo secundum esse personale , quam
secundum esse intentionale per visionemr sed sicut Damascenus dicit, lib. 3. fidei orth. cap. 6. tota divinitas in una personarum unita est humanae nais
iurae in Christo ; ergo rauli. magia
tota natura divina videtur ab anima Christi. XI. Respondeo cum S. Th m. s. p.
q. I . a. I. ad L. neg. min. in sensa arguentis. Nam me etiam in unione , qua est secundum esse persona Ie , natura humana eomprehendri Dei Verbum , sitie naturam diuiuam : qua quamvis tot unita fuerit humana natura in una per sona Filii a non tamen fuit tota viri divinitatis ab hiamana natura quasi eis, cumseripta .... ω similiter anima Cbria si totam Dei essentiam videt, non ta men eam eamprehendiι. quia non tot
Iiter eam videt, ides, non ita perfectδάetit visibilis est. XII. Obiicies quarto. Id, quod con venit Filio Dei per naturam, convenit Filio hominis per gratiam, ut Auin gust. dicit, I. t. de Trinit. e. 23. sed comprehendere divinam essentiam conis venit Filio Dei per naturam . ergo convenit Filio hominis per gratiam. XIII. Respondeo ex D. Thom. a. r. citato, ad 3. dist. cons. Filio hominis. ratione personae, con. cons. Ratione humanitatis, nego cons. -igitur illiad Augustini es intelligendum de graistia unionis , secundum quam omni squa dieuntur de Filio Dei feeundiam diis vinam naturam, etiam dicuntuν de Fia
Ito hominis, propter taeentitatem suppositi .Eι seeundum hoe verὸ potest diei, quὸa Filius bomima es Comprebenor divina essentia , non quidem ferundum animam , sed Deiandam divinam naturam . Per quem etiam modum potest dici , quod Filius hominit est Creator. XIV. Eodem modo exponendus est Isidorus, dum, I. re de Summo bono, eas. ait et Trinitas sibi soli nota es , crhomini assumto Ut enim docet S. Th.
in . dis. I 4. q. I. a. 2. quas. I. ad Iovel dieendum , qu bd Isidqrus non aequiparat cognitionem hominis assumisti eum cognitione, suam habet Triis nitas de se ipsa comprehensive, & quantum ad omnia, tam formalia , qui mviri ualia; sed solum quantum ad c dignitionem mere intuitivam . Ac si diis
cat: Trinitas sibi soli intuiti vh nota est a
275쪽
est, SE homini assumto. Vel si loquitur de cognitione O mprehensiva , dicendum , quhd convenit Homani asesumto, non ratione humana natura, sed ratione divina.
DUBIUM II. id Cognoverit Anima Christi
Beatam. . I. Qua am Pramittuntur.
r. A, de quἰbus dubitari pote ,
an anima Christi cognoscat in Uerbo, sunt, primo et omnia decreta Dei de rebus suturis, quae in aliqua differentia temporis ponendae sunt, sive praesentes . sive suturae ἔ coisitationes eordium , quas habituri sunt oin ines. & Angeli per totam aeteris nitarem. Secundo et omnia possibiba contenta in virtute cujuscumque cre turae, quae , Christo videtur in ver-ho . omnia enim possibilia , eontenta in virtute omnipotentiae Dei. non videri ab anima Christi, suppono ex dictis praecedente Dubio. II. Multa esse aliquando eventura, quae Christi anima, etiam per scientiam heatam, ignoraverit, non desuere hae. retici, qui dixerint. Celsus enim, referente Origene . l. 1. contra Celsum,
negavit . Christum praescivisse quae fuerat passurus. Agnoetae etiam , idest, Innorantes, alictore Themistio i seu . ut alii volunt. Theophronio patria Cappadoce, teste Gregorio, t. ro. Ep. 39. OIim 41. & Isidoro, I. S. Et bim Olog. e. v senserunt, Christum ignoras saltem diem Universalis Iudieii. His subscripsere Lutherus , in Sermone de Natali Domini: Zuinglius. ad e. 14. Natth. & Calvinus - Ex Catholi eis autem quidam admittentes . Christum in Uerbo omnia sutura vidisse , quo eum successioni aliquando finis imp Metur ; ut sunt substantiae, quarum
generatio, tessante Coelorum motu, finietur: id tamen negant de futuris, quae sinh fine successionem habebunt aut sunt cogitationes cordium homi num , & AngeIorum per totam pleris nitatem duraturae. Ita Richardus, i 3. dist. 24. a. 1. . 3. Cui favere videtur S. Bonaventura , dum docet, praelata futura non simul , sed suecessi vh eo. gnoscenda fore ab anima Christit Mconsequenter non per scientiam beatam , quae successionem in cognitione
obiectorum non admittit. Sed his non obstantibus . I I.
De Rebus , oua Sunt, Fuerunt , . Erunt.
III. Ieo. Omnia divina deerela
circa res, quae sunt , fuerirunt, vel aliquando erunt: imo etiam
res ipsae per talia decreta di 'ositae ,& ordinatae pro quavis disserentiae . temporis , sive terminum habiturae sint, sive non, ab anima Christi per scientiam beatam plenE, ac simul cognitae suerunt. De hoe aliqua dixtismus, Tract. praecedente, ubi ostendimus, ignorantiam non fuisse assum tam a Verbo . IIuie veritati fidem. Deit Christus ipse, dum D. I. v. 1 adicit i Patre enim diligit Filium , ω omisnia demonstrat ei, qua ipse facit. Non demonstrat autem ei, ut Uerbo, quia omnia videt eadem scientia , qua Pater ergo demonstrat ei, ut homini, in ipso Ue ibo. Rursus: Dan. II. v. 17. Petrus ad Iesum dixit: Domine , tu omnia nosti r tu scis quia amo te .
iasibus tacit sensum , qu bd Christuc
omnia nosset, & etiam eius cor , ac internum animi sui erga ipsum amorem . md spectant etiam verba Luistae, c. 9. V. 47. At Iesus videns euita tiones eordis eorum et cap. 6. v. 8. Ipse vero fetebat cogitationes e rum. Et jο. . v. x s. Opux et non erat, ut quis te Iimonium perbiberet de homine ; ipse
enim sciebas, quid su in homine .
276쪽
, Quaestio II. De 9bjecto Selantiae Ausina Christi
IU. Porro: eum Dan. I. dicitur , quM Christus omnia noverit ἰ non ita est extendendum , ut omnia noUexit etiam possibilia, eontenta in omniis tentia Dei. Nam, ut supra dictum est , & docet S. Tho. s. p. q. Io. a. 1.
y Omnia , distribuit quidem pro omni-hus , uua quoeumque modo funt , veIerunι, vel fuerunt veι facta , veι dicta , πιι cogitata a quocumque fecuniam uiaeumque tempus e G sie die en diamos, quod anima Chrisi in Verbo eunο-
seu omnia. Non vero distribuit pro Omnibus, quae sunt in potentia Dei, &nullo miao reducenda in actum.. V. Probatur ergo haec Assertio ratione S. Tho. . dicto a. a. Christus perseientiam beatam videt omnia , quae speῶant ad suum statum et sed ad statum Christi pertinent omnia supra enumerata in Assertione ; ergo hae eamnia videt. Mai. patet. Si enim , ut 1 Theologis admittitur, nulli intellectui beato deest, quin cos noscat in Verbo omnia , quae ad ipsum spectant ,
eiusque statum ; id i sortiori non
deerit animae Christi . Et ratio est: quia scientia beata tum constituat ani. anam beatam ; debet habere vim sariandi omnem eius rationabilem appetitum, iuxta illud, Psalmi r s. v. Is .aatiabor eym apparuerit gloria tua ranima autem rationabiliter appetere s
otest ea , quae pertinent ad se, & ad
satum situm . Min. autem probatur .
Sicut tota una Religio, & ea , quae auecessive in ea eontingunt, pertinent ad statum Fundatorum ; ita totum hoc Universum, & quaecumque in eo accidunt , Se decreta Dei circa illata , spectabunt ad statum Christi et ipse senim, ut homo, est Caput totius Universi hominum , & Angelorum ; &ai omnia, ut supremo Rectori subduntur, iuxta illud Psalmi 8. v. 7. Con-mtuisi eum 'per opera manuum tua.
σum : Omnia subieesisub peditur esur , explieatum de Christoli Paulo, r. Cor. 1 s. v. s. 8c a T. Omnia subjecta sunt ei Any dubio, trater eum , φωρ subiecit ei omnia. Et ibid. c. I. v. 21. Omnia enim vestra fum, ris autem , Coro i , Chrisus autem Dei. Cumque Christi Regnum sit aeternum,dicente Angelo, Lucae
qui Iur , quod omnia, quae per tota aeternitatem in hominibus , & Angelis evenient, ad ejus statum spectabunt . Cum ergo omnia , quae in una Religione eveniunt, & eventura sunt, ejus Institutor beatus videat in Verbo pChristus omnia , quae in Universo eve niunt, & evenient . in Verbo videbit. Accedite qubd Christus constitutus
est Iudex omnium , quia Filius hominis , Io. s. v. xx. Omne iudicium
dedit Filio et & v. 1 . Potestatem dedistet sudicium faeeνe , quia Filius hominis est 1 sed ad Iudicem universalem, spectat cognoscere, tum actus liberos ,
qui eius iudicio immediate subsunt ;nee non tempora, & momenta , nez non creaturas omnes , quibus homines, vel Angeli benE , aut male uti possunt; ergo εec. Ad Christum autem inquit S. Tho. a. h. laudato ω as
ejus digniιatem spectant quodammodo omnia , inquantam ei subjecta funa omnia. Ipse etiam est omnium Ddeveonstituitis ἀ Deo. Quia Filius hominis
est , ut dieitur Io. s. Et ideo anim L. Christi 1n Verbo eu noscit omnia exiis sentia seeundam quodcumque temput sir etiam hominum euitatus , quorum est Iudex : ita tit quod de eo dieiιur ,
D. a. Ipse enim sciebat , quid esset in homine . p ι intelligi non DIam quanthm ad scientiam divinam , sed
etiam quantam ad fetentiam axima eis
ius, quam habet in Verbo. s. III. Respondetur obiectis .
VI. Biteles primδ in favorem Celsi . Si Christus praescivit
quae passurus erat: vel illa potuit viis are , vel non . Si potuit; ergo fuit imis prudens , illa non praecavendo. Si non
potuit ἔ ergo impotens fuit , quoἀimpium
277쪽
implum est afirmare de Christo; ergo dicendum potius, illa mala, quae
passurus erat, Christum non praevidisse.
visse mala , quae passurus erat. Ioanni enim I 8. v. 4. dicitur et Iesur itaqua mens omnia qaa ventura erant superrum , processit ste. quod Discipulis suis saepius praedixit, ut Maιtb. LO.
. l8. Ly. 18. Mareii 4. & alibi. Sciebat ergo Iesia, mala, quae ventur
erant super eum , & poterat illa a se averterer An putast i dixit Iesus Petro, Matth. x s. v. s3. auia non possum gare Patrem meum, γ exhibebit mi-εi modis pluisuam duodecim legiones an
ieiorum ' Potuit ergo, sed nolui te necuit imprudens. Cum enim sciret UO-Iuntatem Patris sui esse , ut pater
tur , prudentissimE voluit illi se conis
tis. Christus, Mareit 3. loquens de dieiudicii ait . v. 31. De die autem illo , vel hora nemo fere , neque Angeli in Caelo , neque Filius . nisi Pater; ergo non omnia sciebat in Uerbo. Hoc textu abutebantur Arius, &Tun omius illum interpretantes, non de scientia animae Chiisti , quam in eo non ponebant, ut sit pra vidimus ;cum ponerent, Verbum stare loco mentis & scientiae in Christo r sed de scientia , & divina cognitione Filii,
seu verbi. quod in serius Patre. etiam quoad scientiam . ponebant. Sed hoc , ait s. Tho. hoc a. 1 ad 2. Stare non potest : quia peν Verbum Dei facta sunt
omnia , ut dieitur D. r. Et inter alia facta funt etiam per ipsum omnia tem pora . Nibit autem per ipsum factum ea, quos ab eo ignoretur .
quia non Deit seire. Interrogatus enim super hoc ab apo IOIis , M. r. hoe eis nolωι revelare et Hul ὸ eontrario legia suν , Geu. xx. Nunc cognovi, quod time. 1s Deum , ides, nune cognoscere te Dei . Diratur autem Pater se ire, quia
.ujusmodi cognitionem fradidiι Filio .
unde in boe ipso , quod Geiruν , ni R Pater , datur intelligi , quos pilius eois gnoscit; cI non μIam quantam ad dia
vinam naturam , sed etiam quantum ad humanam . Quia, ut Chus omus arin
gumentatur HOmi I. et 8. in Matth.ὲ Si Christo homin/ datum es , ut fetat squaliter oporteat iudieare , areod ea ma jus s mutiis magis datum est ei seiro . quod minus est, femeet, tempus iudieii . Ita S. Thomas, qui addit : Origenertamen Trael. 3 o. in Matth. hae eκα ponit de Chriso, ferundam corpus ejur . quod es Ecelesia , qua hoc tempus uno rat . Quidam autem dicunt , hoe eo istelligendωm de Filio Dei adoptivo,
X. Objicies tertiis. Deus persectius videt essentiam suam , qui in anima Christi; ergo plura cognoscit in Ue bo, ouam anima Christi; ergo an iam a Christi non cognoscit omnia in
Respondetur eum S. Tho. dicto a. a. ad a. dist. ultimum cons. Non coingnostit omnia, quae Deus cognoscit, tam per scientiam visionis, ' iam per scientiam simplicis intelligentiae , co. tons. Non cognoscit omnia, quae Deinus cognoscit per scientiam visionis,
nego cons. Deus ergo inranthm pem fida cognoscit suam essentiam, qu4m anima Christi, qu.d eam eo, ebendit . Et ideo cognoseiι omnia, non DIym qu funt in actu , feriandym quodeumque tera pur, qua dieitur eunosere fetentia viasionis; sed etiam omnia, quaeumque ipse facere potest, qua dieitur eun eos per simplieem intelligentiam .... Scie ergo anima Chrisi omnia . qua Deus in seipso cognoscit, peν frientiam visionis e non tamen omnia , qua Deus in se ipsa
cognoscit, per scientiam simplicis intelliis gentia . Et ita plura scit Deus in se ipso , quὸm anima Chrisi . XI. Neque dicas, ex hoe sequi, quddscientia animae Christi esto , non adaeriquet scientiam simplicis intelligentiae , adaequet tamen scientiam visionis Dei: eum anima Christi sciat omnia , quae
Deus stit scientia visionis. xk , Nam s
278쪽
cursio II. De Obiecto Sesentiet Anima Christi .
Nam ex dictis, Dub. praeed. F. x. num. 8. cum S. Tho. hoc a. I. as. nego sequelam. In primis enim scientia animae Christi, est 6 quantum ad numerum scibilium panificetur scientiae visionis Dei ; ab hac tamen exceditur in infinitum, quant sim ad claritatem et cum ista cognoscat omnia per Iumen infinitum , illa vero per lumen finitum Deinde, absolui E loquenda, scientia visionis divina excedit scientiam animae Christi, etiam qu ad numerum scibilium s quia scientia visionis divina licht ex terminatione secundaria , & accidentaria ad sola praesentia, praeterita , & sutura extendatur; etentialiter tamen, &ad .e-ἔvate sumta , eum idem attributumi, ac scientia simplicis intelligentiae , terminatur etiam ad omnia possibilia , contenta in divina omnipotentia , ad quae anima Christi non se extendit et ideoque, nec quoad numerum scibilium, potest eam adaequare. XII. objicies quartΛ. Scientia ani αmae Christi finita est, & eius lumen, quamvis persectissinum, finitum tamen est οῦ ergo non potest simul , &unico intuitu cognoscere saltem sutura , quae terminum non sunt habitura, nempe, cogitationes cordium ,
quas Angeli. & homines habituri sunt
per totam aeternitatem. Cons prob. Futura, quae terminum non sunt habitura, sunt infinitae sed non potest aliqua cognitio simul attingere obiecta infinita , nisi sit infinita , & habens lumen infinitum; ergo &c. Min. prob. Tum quia: obiecto infinito nequit proportionari lumen, & cognitio linita Tum quia: cognitio attingens in verbo duci objecta, est persectior illa , quae attingit unum tantiim objectum in illo; ergo cognitio attinacia Rin illo infinita objecta, erit infinii e
persectior cognitione attingente unum obiectum et quia sicut crescentibiis Ο-biectis in determinato numero , crescit determinat E cognitio; ita crescentibiis
obiectis in infinitum, crescit infinit Cognitio. -- Tum tertio: nam quiάeognitio attingens in Verbo omnia possibilia, attingeret infinita, esset cognitio infinita, & habens lumen infiniis tum ς ergo a pari. XIII. Variis huic obiectioni renponsionibus occurrunt Theologi et nos tamen non recedimus a S. Thoma, qui hac I . a. s. statuit, animam Christi cognoscere in verbo obiecta infinita , & adhue esse finitam simpliciter. Respondeo ergo , c O. ant. nega
cons. Ad probat. dist. mai. Sunt inanita, secundum numerum , co. mai. S eundum essentiam, nego maj. Et similiter distincta min. nego cons Cum ergo ea , quae ab anima Christi cos noscuntur in Uerho, lichi infinita sint in multitudine , & numero, finita tamen sint in essentiali persectione ; εemensura cognitionis debeat ariendi per comparationem adessentiam, quae est sor male ejus obiectum, non verti per comparationem ad alias rationes ,
quae non pertinent ad quid ditatem rideo licEt scientia Christi, ex quo finita est, non possit in se comprehendere Deum , qui est in essentia simpliciter infinitus; comprehendere tamen poterit alia obiecta in essenii a finita . licet in genere multitudinis infinita sint, seu in infinitum multiplicentur zquia semper afferunt essentiam finitam . quae est cognitioni finitae obiectum .
proprium, & proportionatiam .XlU. Hoc argumentum tractat Saninctus Thomas, 1 . de Verit. a. q. ad
1. Ubi docet, quod quando aliqua ratio , seu medium sum ciens est inanifestare plura, secundum suam singularitatem; tunc ista, quamvis essent infinita in illo genere, manifestarentu P, per illud ; quia essent solum infinit Lmaterialiter , non vero formaliter , ω secundum essentiam : & cognitio at tingens illud medium, quamvis si iista , illa omnia in illo cognosceret .
Sic Qui cognosceret per animalis natu ram omnes species animalis in sua spe eralitate ἰ dato , quὸd species animalistes nι actu iunitae , adhue cognosceret
279쪽
uia praυν natu am animalis est natura Iapidis . Ita eam anima Chrim eo- an eat Verbum, quod est fugietem ratiosognostendi omnia individua in sua δε- gularitate. omnes species in sua specialitat , n 61t probibet, quam υιι sint .HVita secundum esse , quin eun eat
Q ita, non tamen eomprehendere naturam infinitam.
U. Hinc ad primam prob. min. dicta. quod licet obiecto infinito. secundLim citentiam, nequeat proportionali cognitio sinit . & lumen finitum; bene tamen obiecto, secundum esseni iani, finito, licet in aliquo gen re sit infit allum. XVI. Ad secundam dico: qudd eo-gnitio attingens in Verbo duo obie. Ea , quorum unum excedat aliud i perfectione essentiali, debet quidem esse persectior cognitione attingente annum tantum obiectum ; quia hoc arguit maiorem essicaciam in cognitio.
ne e & consequenter si attingat infinita obiecta , sic se invicem in per se. ctione essentiali excedentia erit infinitae essicaciae , & proinde simpliciter infinita . Sed si attingat duo obiecta, quae
sint plui a pluralitate solum numerali, & mite Mali , non erit persei lior initi illece, sed solum ex parte scitor uin et de conseqtienter, si cognoscat insiti ira talis excelsus erit solum numeralis . Se materialis, nec arguet essicaciam infinitam in cognitione. Ut enim ait S. Tho. 1 . de Verit. a. q. ad I
Serent a quant/tas , qua attenditur pe
nes numeνum fertorum , es ei quasi pe aestiarur , Ur mateνia Iis ; praeipu quando in multis stitis est una ratia selendi : Deus enim esset, si diversis rario vibus euuoscerentur. Cum ergo Omnia, quae sciuntur a Christo, etsi institia , sint infinita numero ex parte scitorum ; & una sit ei ratio ea sciendi, nempe , essentia , seu Uerbum divinum ; & omnia e laudantur intra teris minos essentiae finitae e non sequitur , quivi sit infinitae efficaciae , nec simpli ier infinita.
TvH. Λd tertiam, sitiae potest esse
replica, contra dictar quia etiam omisnia possibilia , contenta in omnipotentia Dei , esto infinita seeundum mulintitudinem , sunt tamen clausa intra terminos entis finiti, nempe, creabilis p& tamen cognosci nequeunt per scientiam finitam, sed requirunt cognitionem , & lumen simpliciter infinitum. - Respondeo, qudd eognitis omnium possibilium non solum die rei infinitatem ex parte numeri sciis torum , sed etiam ex parte emeaciae ipsius cognitionis . Collectio enim
omnium possibilium, licEt in esse rei non asserat infinitatem simpliciter; illam tamen assert in esse obiecti eo. gnoscibilis in Uerbo, & ex vi cogntistionis Verbi: quia cognitio talis colis Iectionis in Uerba non aliter seqiii potest , nisi eκ comprehensione , Se totali penetratione divinae omnipotentiae: de proinde habere debet enica. clam , de lumen infinitum. Secus est de creaturis infinitis a Christo .is in Uerbor istae enim neque in esse rei dicunt infinitatem, neque in esse cogniti ; quia non arguunt comprehensio. nem Dei. secundum essentiam infiniti. Unde S. Tho. citata xo. de Uerit. a. 4. in c. Scit igitur sinquit animi
Christi omnes ereaturas, non DIAm qua uintum ad naturales proprietates , q ιο
stant divina pro Didentia ordinata in sinem falutis humana , sis donorum gratia . Et ideo felι omnia singularia
omnes singulares actus omnium, corindit a condita , quod de nuIIa alia erea iatura dieere oportet . Et quia non perintingit ad eomprehendendam ipsam divinam infinitatem e idea remanet Deo
facultas adhue muIta faciendi , quam ea , qua anima Chrisi eunoseis. XVIII. An autem ex modo dictis inseratur, omnia possibilia, saltem extra verbum, cognosci per lutate simpliciter finitum et quia ut sic neque sunt infinita ratione essentiae, neque includunt comprehensionem Dei
Aliqui admittunt Alii vero proba-MIius negetat. Ex his alii putant .
280쪽
qu&l ex cognitione creaturarum i R ipsis , adhuc sequeretur comprehenuo divinae virtutis , saltem a post riori. Alii exiit imant , quod licet divinae virtutis comprehensio non sequeretur; sequeretur tamen , in intellectu omnia possibilia cognoscenteis debere dari infinitas species et quod repugnat . Uel enim successive ea coisgnoiceret et u lic nunquam finiretur alis omnium possibili lim cognitio ;quia infinitum non est pertransibile successive . Vel simul cognoscerentur r& si e requirerentur ad illa repraesentanda infinitae species in actu ἔ cum nec una species, nec finitus numerus specierum , etiam universalium , posset ea repraesentare; cum possibilia, in virtute Dei contenta , nedum infini.
ta , sed infinities infinita sint : infinitus autem numerus specierum ilia actu repugnat.
De Iis , qua Conlisentur ια Potentia Creatura.
scientiam beatam , cognoscit omnia, quae continentur in potentia creaturarum , quas Videt ια Verbo. Ita S. Tho. s. p. g. 1 o. a. I.
Ubi cstian praemisisset, animam Christin Θn cognoscere , per scientiam beatam omnia, quae sunt in sola potentia divina ; quia hoe esset comprehendere divinam virtutem , subiungit et ZWadam vera non solam sunt in poιenti divina . sed etiam in potentia creatuis ra et huiusmodi omnia seu anima
chfisi in Verbo. Et probat hac ratione . Anima Christi comprehendit in Uerbo esse nistiam omnis creaturae, quam in Verbo cognoscit, & conti quenter potentiam, & virtutem. Nam eius lumen gloriae , utpote summum , citra infinitum, in activitate cognoscitiva , excedit omnem creaturam illi subiectam rsed qui comprehendit esseat iam , ac
virtutem causae, cognoscit omnia, quae in virtute talis causae continentur . ergo &c. s. v. Obiecta eontra Praefatum Vertum.
potentia Dei, non sunt plura , quam ea , quae sunt in potentia creaturae; cum haee sint infinita sicut illa, unum autem infinitum non est majus altero: sed anima Christi no a poteli scire in Verbo omnia , quae sunt in potentia Dei ἰ ergo nec Omnia, quae sunt in potentia creatuis
probat. dico, qu bd lichi infinito simis pliciter , & omnibus modis non possit dari maius: & ideo, quia corpus est ad omnem partem di melisionatum , si corpus esset infinitum , non posset da in ri corpus majus illo, nee possent dari plura corpora infinita: si tamen aliis quod ess et infinitum uno modo lan tum, & in determinato ordine ; esto non esset aliud maius in illo ordine, posset iamen accipi aliud maius exis ira illum ordinem. Si e s accipiamus tres lineas , secundum longitudinem in sinitas , protractas in aliqua superficie, secundum latitudinem finita ; in una illarum non est aliquid majus o- nimbus partibus infinitis illam componentibus t in alia tamen linea , Min tertia erunt plures partes infinitae
praeter istas r Et hae etiam videmus in
numeri1 aeeidere. Nam species numerois
rum parium funt in ita , se similite
meo numeri parer , ω impares sunt plures, quam pares . Sic igitur dieenitimo , quos infinito simpliciter , ω quoaἀOmnia , nibit est mnus : infinito autem. steti, dam aIiquid determinatum , non est majus in uto ordine : potest tamen aeripi aliquid aliud majus extra illum ordinem. Per hunc igitur modum o silaeo HO