장음표시 사용
91쪽
.rs E I SIV. essR que ad ratremum faciei, quoniam pars illa est sensus
emunctoria, per quam animus noster recipit, reddi tq; affectus, cum per eam partem sentiat, sibique credria sint sensoria, quapropter ad eam tolus sensus, totusque insuper animus conspirat, hinc ergo procedit aequabilis emissio, intentioque sensus in facie velut foras prominens. hinc aer confestim excernitur. hinc septum cotrahitur.& musculi faciei, quoniam aequabilis emissio cum sensus alacritate pertingens ad sensum faciei B non potest fieri citra retractionem illorum lacertoia.&s remissior est actio. fit sola retractio illatum partii , sed ubi ridiculum vehementius imprimit, hic motus repetit. & sensus magis soluitur, itaque interponitur gurgulatio cum succussatione pulmonis x septi: C. . terum cur illai essiciatur emissio conceptione ridiculi causa in multiplex, etenim voluptas per se ipsam nata est facete dilatationem, cumque etiam laetitia gestiat motum substinere non potest, itaque soluatur motus C earum partium necesse est, quasi prurigineaint vellicatae , Se fit aeris emissio celet: tum etia quia ridicula inania quaedam sunt, unde nec animum quietant, nec firmam requirunt Vplicationem; quo fit ut foras secedat: at seriae voluptates non generant risum, nam talia
bona. & iucunda nolunt motum, sed fixionem, & permanentem , animi applicationem, accedit etiam spiritus gestitio,& partium illarum principum, atque aeris respirati agitatio, contentioque, sic enim excernitur D confestim, quapropter non erit aliod praeterquam impetus quidam celer . emissioque . eris ,&spiritalium, ut sentientium partium ad exteriora propter inanem
voluptatem ridiculi, ac potissimum ad faciem, ad qua fit aspiratio sensus, & animove partis, & gestiunt adeo
una cum sensu, ut prope ad exteriora procumbant, noque tamen isti modi inter se pugnant, nam si vario min
92쪽
xeeipiator risiis M a sectus, motionesque singuli in A. et se congruunt, ut diligentius intuenti net manifestu. At neque superuacatim erat fi 4n mus, mi l tisus est lapsus sensus, emissioque voluptatem . italaremque irrisionem turpituduiis, fatiscium in conspicuu quod utruque illorum tiat inrisis, voluptas scilicet& irrisio nam propterea mouermi r quasi ircidendo alacriter tiripitudinem, quippe quae posita est esse materia risus, de quoniam illa non potest fi rcit conatum,&fitςqumbiliter respondens usque ad faciem, in qua sensus proe apter sqnsbria plurimu viget, propterea fit uti retractio, vis ridiculum vehementius mouet, fit etiam gurgilario, t inutiisque cachinni 2 interdum vero fiunt quaedam leues solutiones; & lapsus senses ob serias voluptates, praesertim celares , α lepore quodam obtin- 'genie sunt enim rablactamenta quaedam, in qui-Mi: si ia, animus quodam pacto xcreauit,sed exi I
93쪽
An plorare sit proprium hominis, α per i quam animae partem efficiatur, &Qbtingat. Caput primum , l
VM hactentis derisu quia volupta te proficisci et trinatum esset , vi debatur iam conseri taneum, Sc nγε stro muneri necessarium ,ut de fieritu, qui dolorum est soboles, the riam faceremus, nam diminute admodum scire,ac docere videntur illi. qui suscepta ridendi materia, alteram huic famili rissime eoniunctam, quae defletu est, temere dimittuli. vel illa saltem ratione quod ab omnibus desideratur. ipsumque opus ni fallor in est naturae nostrae familiarissimum. fletus enim tanta familiaritate humano gen ri est coni inctus, ut ortus nostri primitias in cunctis excipiat, multa tamen hic satius est praetermittere tam D quam uberrime declarata Sc exposita in praecedenti tractatione quaedam autem necesiarium est in examen ponere, & quoad fieri poterit declarare, illudque in primis , si fletus est proprius homini , in quam partem Mimae sit reserendus. Quibusda enim videtur ploratu esse secundam. operationem persecti sensus procedem rem ab illiu&dolore psum tamen esse proprium homi
94쪽
ni; quoniam sensus humanus concretus, implicitus Aque suis instrumentis, ac partibus praesertim primis quadam propria substantia praeditis, propriaque figura , & coalterna analogia nonnullas habeat promptiatudines, & naturales potentias sibi soli accomodatas, operationesq; itidem multas prope dixerim secundas, utpote a cognitionibus & affectib us Osis tanquam primis prodeuntes, qualis mehercle est fletus, de quo est nostia haec institutio, ut exinde possint homines virtute proprij sensus,& propriarum partium concinnitate ad B plorandum se ipsos accommodare sine una discipIina,
cum naturate opus sit, eiusque habitus secundum naturam con nascatur: quod enim reseratur ad sensum, illiu ire proprie sit operatio secunda manifestum est, quoniam videmus pueros ciun primum in lucem hanc prodierint flere, quoniam enaersi ex loco tepidiore contrariam ambientis quailitatem aegreserunt dolore assiciuntur, illo tamen tempore ipsorum intellectus pene obrutus iacet iners & stupidus, ut neque rationes ad- Chibeat, nec ullo pacto intelligat, quamobrem fatentur peripathetici pueris nequaqu1adesse intellectum qua- . tum ad operationem , nc enim posterius aduenit, aclier id tempus brutalem vitam ducunt, quippe qui s o utantur sensu secundum illum vivant, quem a d. tmodum brutae animantes: ob haec igitur videtur fletus esse opus dumtaxat, sensus nullo etiam ad ipsum praeqbente usum intellecto: Id etiam confirmatur , quonia, per se pendere uidetur ab illis acerbissimis. doloribus D tactus , & natura hesius finis gratia visa est illum gratis dedi sie, cum igitur e sensuum dolore exoriatur, man, festum est, reddendum esses bi, nec Oportet assim pia probare, nam singulis patet non esse exiguos illos ne tus, quos hominibus affert tristis sensatio tactus. Alijs autem visum est ploratum esse communem homini M. . e multis
95쪽
A multis aliis animatibus persectis qitie respirationem
obtinuerunt ad tutela m caloris, nam motu hoc persici ,&instrumentis ad eum inseruientibus videtur absolui, exceptis etia nonullis eorum quae propter naturae imperfectionem, &instrumentoru inepti tudinem, aut metum, vel aelium quempiam assectum vehementemplorare non possunt: ipsosque homines nunquam flere virtute intellectus ob ea, quae ad illum pertinent, ni si affectus communicetur sensui, qui natus est intime B corpus, & corporea instrumenta mouere, ac tales suscipere affectiones, quae a naturae intellectius videntur extraneae, cum sit prope diuina pars ipsius animae, illum vero non esse traditum omnibus, quibus comenit in eadem ratione, eodemque modo quantum M operis actum propter diuersitatem corporis &instrumento rum quo ad figuram, compositionem, natura arx mutuam analogiam, quamobrem neque etiam voces in ter se corruemunt, ut Propterea sicut metrum & mensu
C ra constituatur fletus humanus, quippe qui magis est exactiis,numerisque omnibus per se ipsum ab sol utus, aliorum vero magis obscurus, minusque perfectus esse videtur, ac propterea dicunt alios existimasse ploratu dumtaxatesse illiinv qui familiaris est homini. Ac cer
te si ploratus non est aliud praeterquam 1dolote facta
perturbatio in anima, antlapsus sensus ab eodem pro pter impotentiam substinendi,dubio procul videretur cunctis persectis animalibus conuenire, postquam sinD gula istorum in illis Drae doloribus fiunt, & motionibbus potissimum sensus primarii afficiuntur, non ne in illis apparent quotidio motus M assectus huiusmodicum vociferatione clangosa notu dimittente 3 Ac si natura ob vitae necessitatem repensum hoc flendi dedit: videbatur necessarium cunctis animalibus perfectiori.
bus, quorum habenda erat maior sollici tud ipsumq; si sensui
96쪽
sensui credendum erat, cui magis immediate ac prox, A. me, tradita erat custodia vitae illique inter sensus potissimum qui quidem in vitae magis assinis, quemadmodum est tactus, ob id vitae sensus nuncupatus ab Aristotele. Ac si caetera intueamur animalia, nonnulla sane. conspiciemus hab re ploratum humano simillimum, ut pudeat negare illum esse fletum, cum enim cedan-ltu r, aut aliter doleant, egeantque in luctum , & voces rerumpunt valde quςrulas, quemadmodum psi taci tues. tures, columbae&aues quidam noctiirni,&quidam B. io super.canes, ut quandoque illas gurgulationes non dimittant,& clamosas voces repetentes, & quandoq;. aiunt complura illorum in lachrymas prorupisse, ut propterea vere ac numeris absolutissimi ploratus vide rentur. Ego tamen arbitror utrumque absurdum est
illud quidem in primis quodi stetus sit opus& passo
communis homini, ac multis alii animalibus , ac de
inde alterum quod fletus sit affectio solius sensus per
eius dumtaxat virtutem obtingens et quod enim ad pii C. mum attinet, manifestum est, quoniam risus & fletus aut ratione contrarietatis aut latione cuiusdam famuLaritatis in modo motus, &lapsu partium ex necessitate debent esse in eodem: dicebat enim Aristoteles in ii. bro de somno, in eodem esse somnum & vigiliam cum sint opposti, sed risus ut antea demonstrauimus est proprius homini. ergo fletus non egreditur humani speciem: Praeterea proprietas ploratus est lactuymaruenuso, sed nullum aliorum profundit lachrymas, nul- olum igitur plorat, neque ipsos decet respondere, quod homo lachrymas solum prosundat, quia cerebrum habeat ratione totius corporis maximum, illudque laxule valde humidum. ut stillare iacilius.& humorem hue possit oculo subministrare: hoc enim ab serdum Est, navidi ex oculo equino quodam acri consperso puluere,
97쪽
A tam inligne iactu m esse la chrumarum pro Marm. ut prope fons icaturientis aquae uideretur: quamobrem si lachinarum materia is is nori deest, mirum profecto esset si plorarent, cur lachrymas etiam gemen d non effunderent , id uero non fit, quoniam u a cant illa intrinseca passione usque ad animum pertingente; ita- 'ue non euicitur illius suspenso tristis, S molesta contentio cum spi ritus attritione, neque retriata emisso
sensas dolor a: P terea qui flendi iacultatem habet, B potissimum plorat ob illa, quae sunt in Primo gradu rogum flabilitici, sed animalia bruta obicia nequaquam Plorant, nempe si uideant parentes, filios, aut Oognatos, defunctos, uel etiam si piaeceps eat Vmuersum . nia. do inquam modo ab istis dimouentur, nec ulla ipsis effi citat commiseratio, nisi sortasse naturalis existat, uelut habitus eonatus: neque illud refert quod ptuerita meqsi plorent, illorum non concipialito,in serationem. nec etiam lugeant, sed e rebus tantum dolorem assurra C tibus sensui secundum singulas ipsius facilitates, nam paulo post ubi adoleverint,incipiunt misereri di illota causa magis plorare, caetera uero quamuis senescant. nunquam pro rebus istis miserrimis plorant , igitur stetus est functio, operatioque hominum propria. Hinc ego etiam arbitror. nequaquam a mendum esse soli sensui, ut sensus est, quemadmodum enim risus non est funλGillius dutaxat lacultatis per se, sed eius pr. ut coni ungitur intellectar, sc in tellectas prout coniun D situr sensui aut animariationalis prout utramque -i: tinet facultatem V nam neque intellectus. soliis neque sensus ab illo segregavis.idoneus esset huic muneri: eodem modo ploratus ab utraque procedit facultate, Maest unius cum altera, nam milli dubium est, quandoq; initium sumere ab intellectu, interdum autem ab ipso
sensu, cum Erebus sensibilibus, atque intellectis, Scultius
98쪽
utriusq; dolore proficis ratur pariter: Atqui videbatur Anecessarium hoc, nam quemadmodum a natura tradi. tum erat homini quodam principium proprium ad stendendas proprias quasdam voluptates, illud an qui propter quod ridemus, eadem ratione ad indicandos proprios dolores videbatur esse necessarium certe si pro eodem quemadmodum censet Aristoteles secundo Ethicotu potest sensus & intellectus dolere, sicut etiam assici voluptate, consen taneum erat esse quandam propriam functionem seu motu & perturbationem ab il- BIo proficiscente, atq; haec meo iudicio est fletiis id enim sequetur, s cum eadem sit anima dolens. aut gaudens rationis particeps sensu simul. & intellectu praedita, patitar enim quasdam intrinsecas doloru reuocationes . praesertim ad caput : quapropter fit magis retractus la-p1us. emisso sensus vel ut impedita, nam sicut hic Dnimus est melioris conditionis & cognitionis prosun dioris particeps, ita in his doloribus spiritus magis mouetur ad partem anteriorem capitis, quae vergit ad Cfaciem, unde procedit fletus propter laborem, quem substinet idem animus ob vim doloris. Arbitror tamepotissimam erroris causam fuisse terminorum ignorationem, ab his enim quas modicus in principiis error iactus est deinde summus in fine, nam si scirent quid sit proprie fletus. & qualem habeat generationem, ce te ab hac puerili desisterent opinione, alia namque res est fletus ab ipso gemitu aut clamosii .voce. fletus enim . remissio quaedam est cum profluuio lachrymarum. at o gemitus est acclamatio quaerula lamentati ne ob seni sum doloris citra effulsionem lacliry marum. huiusmodi sunt illae aegrotantium voces clamosae earu quae sunt in anima passion unotae salis etiam est tristis acclama- c tio dolorum index altiortam animantium , non au inm: Ieius ut illi perperami .existimabant. nihilominus aetruest
99쪽
' D E FLET V. A est quod. ipsoru gemitus analogiam quandam hab eri,
cum vero humano fletu,siquidem uterque tum a dolore exoritur , tum etiam ad auertenda vi tae incommoda
substituitur, differunt autem illo potissimum, quod gemitus ad inducandos primum dolores sensuum est institutus, quemadmodum etiam simplices illa: voces. quae emittuntur ob doloris acerbitatem, fletus vero ad nimi potius dolores est ordinatus,& quemadmodum antea dicebam fletus requirit illam profundam reuo-B' cationem animi in seipsum,& quoniam cogitatio .r , trahit ac detinet, propterea fit motus retractim & ad ce rebrum aspiratio maior, atque homini fit quaedam re, missio, proiectioque totius animi, quae quidem alijs arinimalibus non e citur, Vt intuenti pa tebit, si dilige ter ista consideret. Cum autem arguorent quod pueri vacant .intellectu quantum ad operationem illius, nihilominus plorant, respodeo quod pueri nuper nati. haud verum obtinent fletum , sed vagor, aut Vagiti s C appellatur, propterea quod vel lachrymaru est expers. aut illas vagitus habet exiguas, arbitror equidem p rQ-, pter imperi Gionem totius corporis a nquam inepti tostrumenti ad perfectas actiones praestantissimae sormae, qualis est anima humana serine segma parte insi- .gnita, dc quamuis neque obscuras eorum mens habern a mones sub id tempus,satis tamen esset ut eius praesspua seu fret i cillustraret potentia sensus : is enim il-,lo modo moratus idoneus ericitur ad istas motiones,
m&atistes ast e sius: satis etia videri posset si rasqnali per
se animae ascriba tur non modo eqsum , Verum etiam
iisti uni obtinenti, nam etsi sensuum dolores m qeant, ipfg tgmen suscipit affectum hunc, quia simul, habet i ptellectum,&.longe proprier illum persectior
est omni anima. caeterorum animalium, itaquz p Oratus per eam fit, qui per vim aliarum fieri non potest. N Hine
100쪽
mur ob tii ge e Resum propter dolores seniuum , e in meh -i ksse peri Usbstitis tia hastic actionem , h. si ves e perihin intellectu, vel ipso sensui praebente nimis .N umfrem melioris generis musistrat te, pro in Est arsa inaestitionat is obtinentis etiam intes. lectum , cuius est diniique assectum hunc 'suscipere, deuiosibiis his affici primum. Quidam vero ausisunt di cere sensem humanum esse deinceps etiam intElligentem , M per se tum auctorem immediatum cuncto E M. affectit vi humanyrum actionum, sedline falsum est, quemadmodum xlias declaravi. Aliotuni deniq; dissieultatim longe faellius dissoluuntur, nam illa. qtis putant esse ploratum non est prosecto, sed semitiis tantum . quiniuis lari potest, ut similitudine qnadam vo cis ideatursestis Immo sunt quaedam aues, ut nae, quarum voti tibit diaetiae, illisque Amilixtes pImratum M sputastimηettim Aerunt. vlptopterea e qui xudiunt maeristedflictant istib uli citius ima- .gine,illud etiam insuidum est.&untiqua fabula subit sach resas gemensto in aderint ,ris ita est, Gorditat potius ted tantis pretatae, salitesque vEt alio mpiam asse eoni cto sellis stillaesita ira. veliindisegitatione quoahabent Iihi in malo et si tem, & sti atriis guttire etiam & mlis uindόbitorio conrauum dextri ite instrinistrita v A ectetieeommodata. sintque add, stipit m agis illonei tum pallium illo apparatu, tu se
proprii sensus peffectib diob M inquari sepe videnturhu manu fletum sim ulare,di forsitan in infidere, sed vere simulatici talarum est, neque enimconueniens praecedit affectus, praeparatioque. nec lachrγmas sim,undo, gemendoque dolentes effutia a.