Ploutarchou tou Chairōneōs Ta ēthika =

171쪽

DE AUDIENDIS POETIS. p. 14. D. M solutiones ubi non praebet, erunt loci alii contrariae sententiae; hi opponantur deteriori sententia : si nulli sunt contrarii loci in ipso Poeta sumantur ex aliis Poetis. xumque sanitate istius pravitas confutetur. V. Quod monitum est Cap. IV. adjecta cognomii non sunt negligenda: veluti in hoc, Ω γὰρ ἐπεκλάσαντο

Θεοὶ δαλοῖο βροτοισι Ζώων ἄχνυμένοις cum ratione addit -- αι, miseris. Est enim haec sors non omnium hominiun,

sed miserorum, id est, insiptantium et uisorum.

VI. Igitur observanda est verborum consuetudo, non solum ea quae pertinet ad grammaticam rationem, utrum mam habeat an plures verbum notiones: veluti ἁκος, βιος, ἀλύειν λαζών, α ιναν et glossas, quae dicuntur, ut μιγε- νη, --ονίη, πόποι sed ea in primis quae valet ad rectum de diis et virtute judicium. Sic deorum nomina saepe ipsos deos, i pe notant ires quas lam naturae, aut humarue vitae partes, quibus certita pratesse Pu tur: Vulcanus ignem, Mars bellum, Iupiter fortunam, quidem tunc vocabulum τύχη nondima erat in usu et verit, κα- ηια ευδαίμων, μακάριος, non ad normam a Philosophis institutam, nec proprie semper, sed per tralationem de ensem et eventia barum facultatum et asse unum usurpantur.

VII. Stoici virtutem supra hu inm extollentes cap- thun, in ea nil mali sse pragdicant, in malitia nil boni. Poetae per ipsum istandi ossiciu nam humanas verius ex Pinunt, bona Inixta malis hero' nec virtute nec sortuna eadem perpetuo utente iaciunt deos adeo, ubi hu- manis implicantur negotiis, Mis is item erroribus et assectibus obnoxios hoc quidem non ad veritatem, sed ut Potas suam movendi percellendique vim ubique obtin t. VIII. Hanc bene secusve laciendi Q unmonem in Homericis heroibus inesse videmus; ne forte illos persectos homines et exempla virtuis h endos putet juvenis, sibique placeat et ingeniosus videatur comminiscendia honestis emta, quibus illorum emeram facta excuset. Modo rectae, modo secus, faciunt, Achilles, Agamemnon, Phoenix, Meleager, Nausicaa, Penelope, Ul es. In WEM

172쪽

oediis pravum conssum et facinus probabili oratione vel excusatur, vel commendatur, ut apud Euripidem ab He- lena et Phaedra. Nec Poeta suum interponit judicium. Itaque nos nostrum ipsi judicium apponere debemus, benefacta laudare, male secta Vituperare. IX. Atque ubi dim alicujus obscura est ratio nec di- serie addita, eam ipsi quaerere debemus habebit rati ' nem, si verum est, si non, non apparebit ratio verbi gratia, dictum est Traici Anim es parvo alamitoses convenis. Ad hoc statim subjiciamus, Cur eatimi μου par-υ esse animo debet Cur non potius magno animo νιο δε' adversus frium iniquitatem erigat. Ita qui occurrit sέ-gulis dictis, non facile decipiatur, nec decipi se sinat Poetae auctoritate.

X. Sed ut in vite uva latet sub soliis, ita mi si multa bona occulta jacent sub matus ac dictionis apparatu. Cognoscat juvenis, quos bonis moribus 'ditos homines inducat Poeta, quos malis an utrisque convenienter dicta lactaque tribuat Agamemnonem reprehendunt, a modo et tempore, suis moribus quisque convenienter: Achilles acerbe, sed vere Thersites vane et stulte Diomedes tempestive Calchas intempestive Nestor opportuno et prudenter eumdem, reprehendentem alios, Diomedes eum reverentia et filantio seri, Sthenelus Diomedis vim gloriose increpat, Ulysses cum ira objurgat ipse Sthenelum silentio spemit Ussem laudans et dicta retractans placare studet. Idem discrimen anima errendum in Graecis et Troianis Graeci incedunt oretine, silentio reverentes suos duces Trojani cum clangore et serocia et promissones Dolonia stolidae, Diomedis modestis in singulari certamine Hectori pavitatior, Trojanorum genua subit tremor, Macis anmius conscientia virtutis et tranquillus et a Jactantia alienus Troiani multi capti et ipse Hector vitam supplices a victoribus expetiverunt Graecorum nemo ut intelligatur barbaricum esse in pugna hosti se submittere et supplicare, Graecum pugnando Vincere aut

mori.

M. t ut ex pascuis apis florem, capra frondes, sus ra-

173쪽

DE AUDIENDIS POMIS P. 14. D. 6sinemn, aliud animal aliud pabulum consectatur, ita in Poetis alius fabulas, alius historias, alius verba decerpit nos animi morumque friatium in primis quaeramus, et attendamus ad exempla virtutum sortitudinis, temperantiae, justitiae Mysses Diomedem hortatur ad pugnandum, addens δὴ - ἔλοχ' 'Eσσεται, εἴ κεν ηας ut κορυθαιολος

' ταρ habet significationem sortis viri, qui in ipso mortis

Periculi magis dedecus, quam mortem, timeat Achilles durius alloquitur Priamum. At noverat se ipse natura iracundum et prudenter iram cavet Hectoris corpus latum et velatum currui imponit ne lacerum videns Priamus moerom victus acerbum dictum in se conjiceret, quoad iram incensus, seni manus inserret. Ulysses item -- gnoscens Telemachum vehementem et injustitiae osorem, eum ad constantiam munit, ne se ira aulam sinat, quum Patrem a procis jactatum raptatumque videret. adem servatio adhibenda est singulis dictionibus t non ut Cleanthis carissationem sequamur, Zm ἄνα, Δαμαιε, legere jubentis uno verbo ouisa --, omnia furfum proferor, procream nec Chrysippi jejunitatem, interpretantis Iovem meiariis, validiam in distisendo, et faciatate orationis lata disrariaenum. Haec Grammaticis nos ea sequamur, quae probabilitatem cum fructu morum conjunctam habente veluti ΟὐM, Θυρος ἄνωγεν, ἐπώ -ον ηαρ- η -λὰς, et naulinfimilia, quae pertinent ad laudem virtutum, in primis prudentiae, et ostendunt virtutem in nostra esse potestate ac discendo comparari. XII. Porro, ut apis ex amarissimis floribus et asperrimis spinis lenissimum et utilissimum mel facit ita juvenis discat ex pessimis stiam locis aliquid utilitatis trahere. Hujusinodi est illud Agamemnonis, qui avaritiae suspectus est, quod ab homine ditissimo praestantissimam equam dono accepit, eumque a militiae necessitate liberavit Aristoteles id commode ad laudem Agamemnonis transfert, qui prudenter secerit praeponenda generosa qua ignavo viro metis consolatur filium Achillem, admonens eum re Venerea ut Turpiter ad speciem : at tumitudinis spe

174쪽

amans Briseide ad se veniente tamen abstinet, nec a d voluptatis perceptionem festinat nec amicum luget, ut

vulgo si nil agendo et officiis omittendis, sed amissum se praestat, munere militari et imperatorio. Ad idem

genus reserenda fiant ααρ ομώσεις, correctiones, Per quas

ipsa dictio Poetae mutatur et a mala in bonam sentensam convertitur. Quo genere M sunt Antisthenes, rano, Cleanthes Veluti quum Athenienses in theatro sententiam Euripidis, Ir αἰχρὸν, v μὴ imis χροομώωις δοκῆ, Cum plausu et approbatione exciperent, Antisthenes continuo occinuit, Αἰχρὸν es, i se, a tiri, κεν μὴ δοκῆ. Dictum sophoesis, πιος δὲ - ἀρα-ν ὲρ ορεύεται, Κώνουχὶ δοῖλος,κA ελεμενς ει ν sc immutavit Zeno in altero versu Ουκω ῖλος, αν ἐλεύθερος μολη. Sic nos dim improbandis continuo ipsi confutationem opponamus : et Verbi gratia, huic versui Φόσος τὰ λῖα τοῖσι σώφροσι βροτων, statim subjiciamus, Minini vero, sed Θάρσος τὰ - το- σώφροσι -ων res divino Muriam prudentibus hominibus addunt: a formissinem injiciunt imprudentibus, ingraria, uiris, quod ea am prin-em a lectricem omnis boni, u noeentem es malineam fuseicantur et metuunt.

XIII. Huic proximum est praeceptum, ut boni dicti vim, quantum fieri potest, dilatemus, et ad omnia similia os icta transferanius. enandri est sententia Μακάριος

ις ουσίαν καὶ νουν ἔχει hoc non ad, --, opes solas adstringamus, sed ad alia etiam reseramus, Beatus qui gloriam e manum habe sui imperium, qui facundiam, et n-cem habes. Hanc rationem recte demonstravit Chryfippus. sed etiam accommodanda est cum reprehensionibus, tum

laudationibus. Apud Sophoclem in Scyriis increpat U-I es Achillem inter puellas sedentem et fila ducentem,

Eαίνεις, αρψου πατρος Ἐλλενων γεγώς nos hoc ad aliorum etiam reprehensionem vitiorum adhibeamus Πένως, ΜΦ se προς Ελληνων γεγώς In primis uvat cognostere, quibus rebus, unde ductam, laudem aut vituperationem, tribuat omerus. In salutationibus et compellationibus non Vo-Cat καλους, πλουσίους, θυρους, firmoses, divites, robustis sed Ulytam πολυμiαανον, Hectorem ruri τι Ar ἄνω, Achil-

175쪽

ram μέγα -δος Maias in vituperationibus, πο&ιρες, κακο--σεις, --επές. Ulysses vituperans Thersitem non dicit Maudum, calvum, tibiarum, sed iacere. Θον, tamere loqua--m Venus filium Vulcanum blande appellat a claudi-εatione, ' σεο κυλλοπόδιον, ἐρον τέκος. Ita Homerias ridetoos, quos claudicationis, caecitatis, aliorumque corporia vitiorum pudet quasi quidquam nobis a sortuna datum turpe sit. Itaque redis intelligendis Poetis discemus, utramque Brinnam prudenter serret nec secundia in rebus essent, ut aliis vitia corporis, generis, fortunae exprobremus nec adversis in rebus animum ad humilitatem de--ttere, sed ad excessitatem erigere, nec aliorum in nos dicteriis, conviciis, risu commoveri.

XIV. Denique docens operam dabit, ut proba utiliaque Poetarum dicta in animo discentia ad majorem fidem confirmet augeatque testimoniis similibusque dictis Philos, Phorum apponendis. Igitur, ut paucis exemplis defungamurim inimico illi rari γαρ τοι νεμεσῆ, ο --mνι φωτὶ μωis, adhibebit Biantis Γνωθι σωκῶν, idque ejusdem esse

sententiae ostendet Hesiodea Νωιο ουδ πασιν ore πλεον-- παπις, et alterum, δὲ κακὴ βουλη τι βουλευσαντι --

aia , eodem valere, quo Platonis in Gorgia et Republica placitum, jus esse inseriam in me, quam paιi: Eschyli, Θάρσει - γὰρ κρον Οὐκ ἔχω χρόνω idem esse, quod ΕΝ-curi, magnos dolores aeriser pseuerire, diutumos magnitu- di, carere. Ita juvenis sensim conciliabitur placitis Philosophorum, nec ita temere repletus obsitusque erroribus et pravis opinionibus a nutrice et matre, atque adeo a Patre et paedagogo, colentibus et mirantibus divites, mortem ac dolorem horrentibus, virtutem divitiis et gloria carentem contemnentibus his igitur erroribus magis purgatus ad Philosophiam accedet quibus obsiti ad eam accedentes et contraria laudari audientes, turbantur, stupent,

refugiunt nisi antea veritatem paulatim in fabulis agnose cere consueverint veluti qui Solem ipsum intueri nequeunt, us imaginem in aqua, vel ejusmodi aliena luce cognoscere discunt. isagitur de caussis juvenis Poeta k iis opus habet prudente viae duce et quasi gubernator Με

176쪽

ne occupatus suspicione et aspematione, sed pomis praeparatus institutione et notitia conciliatus, placidus et is miliaris a P si ad Philosophiam deducatur. 14. D. Φιλωνος ὁ ποιητης Additum est ὁ ποι rhς, ut his ab aliis Philoxeni distinguatur et simul significationem' praebet, Plutarchum in ea fuisse sententia, non plures fuisse hoc nomine poetas, sed unum hunc patria 'Gerium, Dionysii majoris Syracusani familiarem, vulgo Disbrambicum, nonnumquam L 'ricum, Tragicum, aut Minicum coganominatum. De quo et aliis iugo cum eo confusis Philamnis, quum hoc loco exponere longum fit, differemus in Bibliothecae Criticae Vol. III. Pari. III primo quoqu.tem re, ut speramus, edenda. 14. D. ματε Hoc profectum est a correctione editoris Basileensis, quam secuti sunt Xyl. Amtot Grol. ex Atyem Nd indeque Stephanus cum omnibus seriptis costdicibus habent Σεδακε, nisi quod Hartes novo etiam vitri fert Σαλπι Criiserius utrumque nomen omisit. Muidem non ausim negare Σηδαπος, aut Σηδαπος, et Graecum et Latinum haberi posse nomen, sive proprium, sive substantivum, sive adjectivum licet unum ejus exemplum P ditum fit quippe hanc formam analogia tuetur similium

ημ ως, υροδαπὸς ἀλλοδαπός ut mi ara fit pro σεδανὸς aut σοδαπὸς mutato in 1 ut frequenter in nominibus compositis idemque jus obtineat ac Latinum uas, uaris, unde est natim, quod ex Plauto adserimonius p. 79. Si Graecum haberi potest, poterit item haberi Latinum; quandoquidem Latina pleraque nomina propri originis Graecae sunt Attamen Σηατε, ut probabilius, edendum duxi vel sola nominis proprii consuetudine et auctoritate; nam ipse quidem Plutarchus nusquam alibi Sedarum memorat. Apud Gruterum Inscript. LXXIV. Io legitur C. Sedatus Artis et LXXVII. M. Ndatio C. F. Severianus apud Mochium Commentar ad Tabulas Heracl. p. 389 Sedato. st et apud Aristidem T. I. p. 3oI. 3a . 33I. Sedatus Niciaeensis, cui antea Theophilo nomen fuerat et Episcopi nomen Sedarus v. C. Gessierum H

177쪽

DE AUDIENDI POETIS. p. I4 D, T. Immothee et Glando tam Onomastic in voce Sedatus, et Fabric Bisi Gr. . XL p. 4I. et alibi. Caeterum in hoo mutarchi loco vem lectio potuit fuisse se is quo facilius

S in se mutaverit errans librarius. Nam et M. Sedarii sit rom temporum fuerunt Mari homines quorum nomina exstant apud eundem iter. XXVI. et, XVII. Eonserendiu cum m. Reine , Clas . . a. p. 596. et

I . D. τῶν κρ- τὰ μὴ κρέα ἔτι Chu κά τῶν ἰχθύων ο μὴ Θυες. Dicti sensus per se manifestus, non erat, quare α- caretur. Attamen, quando uerus omissam ab Erasmo ophth. VI. 5. allati dicti explica nem desiderans, stiam ipse protesit, eam reseramus Suaviores, inmut eas ea es diei ad ' Hum naturam prop- acca vi, φω- iam habent voluerasamaedam fuminein risera autem usi esse fusus Os, qui amem mirata et sapore maxima referunt, quisus sunt Murismo Foro. 34. D. ὁ Κώ ν Cato major, cognomine Cansorius, non

Censerinus quod miror relato, homini docto ac diligenti, excidisse. Idem dictum in hujus ita prodit Plutarchus

P. 3414 C: -- φιλημώων τινὰ βουλόμνον αὐρο σ-ῖναι παρατή-- m, in δονοια si με ἀνθρωπου τῆς καρδιας - ώπερεραν ἀπι- οτέραν ἔχον ος. Atque hinc sertasse fluxit illud Ciceronis rin. II 8 - enim sequitur, ut, - cor sapiat, aes non sapia palatum

I . Ε - πιν ων. Memini mihi aliquando recenti in lemone Plutarchi hanc λrmam accidisse frigidam et corruptelae suspicionem movisse. Igitur quod mihi obfuit,

ne aliis item obsit, cavendum videtur, monendumque eamdem sormam aliis etiam locis apud Plutarchum exstare: veluti opp. Mores p. 38. C. 68. C. M. D. Vii. Τ mistocl. p. IIa Α.I4 Ε. τὰ Aaσώπεια αὐλουι--λλὰ ita τὰ περὶ ψυχων δόγματά Vera videtur vetus lectio, modo κά ponatur ante τὰ πιρὶ - ψυχοον- ho modo: οὐ γὰρ -- τὰ Asianeaeam πια , τὰς πιππικοὶ -Θέσεις, αλλὰ io, Aguis τώ πιρα- κλειδου - τον δε--να τὸν ' I ονος δωσέμενοι, κώ τὰ περὶ ψο-

178쪽

est hin , quod sopicae fabula et poetica argumenta in puerilem institutionem, reli via ad adolescentia disciplinam et philosephiam referuntur. Illa in Grammatici schola lagendo cognoscebinitur, apud Rhetorem scribendot Bubantur habes atque initim ac primum lamini progynauin tum μος mcia sos, secundo loco erat διάππα, narraeis olus est genus quoddam argum-- μα--,

id est, brevis ac perspicua narratio labulae, quae in poemato latius fusiusque ea sita est. Cujus mstituti ratio uberius intelinitur ex Rhetoribus, Quin iano Inst. r. II. 4.

Herinmens apud Priscianum in Praemediisamentis 1 e a neve dem im edito Glisce in Biblioth. Antiq. Litti Theone Progymnasanatum capite 3 et 4 Aphthonis, . et a misiscum conseratur Cieero Invent L I9 et Auctor ad Herennium I. 8. Heraclidis liber Abaris, et Aristonis Lycon, unica hac Phitarchi mentione adhuc cogniti sunt Abaris hyperboreus, ut fabulosum, ita celebratum apud veteres fuit nomen Heraclides quin o promine Ponfisus fignificetur, vix dubitari potest; quidem huius eum fabulariun midio tale scriptionis argumentum convenit Aristonem puto dici non Chium illum Stoicum, sed Ceum Peripateticum, succetarem Lyconis, a qua n mine eum nomen libro posuisse credibile est cui adeo pleraque, quae Ariston Chio tribuebantur, scripta adjudicarunt idonei judices, Panaetius et Soscrates, ut resere Diogenes Laert VII ID. cui adhibendus est locus Ciceronis in V. 5. Quod autem Glyconem, quo cognomine propter stinvitatem appellabatur Lyconmoratii Epist. I. I. 3o eumdem atque hunc Peripateticum esse vult en gius ad Diog: Laert. V. 67. mihi videm non probat. Caeterum a Ioctione hujusmodi librorum et placitis invario πω mixtis μυθολογία, quales in Platonis Phaedone, Gor , de Republica libro decimo, Plutarchi de Sem -- minis Vindicta, de Genio Socratis, de Anima, ab horum igitur e ne initium et gradus fiebat a pueritis studiis ad studia adolescentae et cognitionem philosephiae quandoquidem habent quandam ad et λόγου conjuncti memide quo monet eruditus scriptor Theon Progymnaim. v.

179쪽

14. F. ἴτε γὰρ πολιν - κεκλασμένα πύλα τηρουσιν ἀνάλωτον, κὰτ λ. Comparandus est similis argumento et verbis

Iocus Plutarchi 'impos VII. 5. p. 7χ C . cujus haec in primis pars eamdem habet imaginem: δ δὲ-- -- ἐν ἄμ-τιν - - - , γαργαλιζουσαν μαλακιαν - δυπάθειαν γε-- - μώσε πόλιν ἱλασον νομιζων - τὰς ἄλλας ἀλας βαλανάγραις - μοχλοῖς ἁ κατα--ους ὀχυρὰς ἔχουσαν, a Maμας οἱ πολέμιοι παρελύθωρος ἔνδον sis,' iam Minis M' -- 'ς ει μη κατὰ τὸ Ἀφροδισιον, αλλὰ κώὰ τὸ Μουσειον ἀλαων, κατὰ τὸ Θέα is. De cormpto per aures animo, operae

pretium fit consere Dionem Chrysostom orat. XXXIII. p. 4 8. D. II. A qui caeteroquin Platonis illam corrupta iniseae reprehensionem sequitur, proditam Rep. VII. p. 447. B. Leg. III. p. 594. F. indeque memoratam Ciceroni In II. Is et III. I . Similitudinem portae -- ganter in Epicuri laude adhibuit Lucretius I. 3I. praedicans eum dociasse viam consequendi summi boni, Gidve mali με in istis morialum passim D quilus e portis oecurri cuique deceret. Et Imemnymus Adv. Jovinian. II. p. 53. G. ex Porphyrio De Abssin. I. 33. eamdem comparationem de suo addens persequitur: Non potes ante metropolis e arx moris caprinis per ροηια aius irruarit ho is exerci suo. Horum perrur-hationibus an ima pringravatur, et visuri aspectu, audis odore, fra re, ιadris. p. 5. A. λικος δυμά τε νύν Σώκλαρός τι κα ὁ σὸς Κλέ--ρος Cleander, ut item pater ejus arcus Sedatus, nusquam alibi memoratur. At Sociari nomen satis est he-quens in dialogis Phitarcheis, viti in Symp acis Α--torio, et de Solertia Animalium. Et in Amatorio quidem non filium, sed aequalem esse Plutarchi, satis constat nec, in duobus reliquis dialogis quare filium potius, quam ali-- cognominem, intelligamus, idonea est ratio. Sed de aequalibus Plutarcheis, id est hominibus eiusdem aetatis ab ipso nominatis, quidem Deus vitam notas viresquo largiatur, memus in peculiari indice ac prosopographia.

180쪽

ara D. . ANIMADV. IN PLUTARCHI LIB.

Nunc proxima et maxime necessaria quae e prunum consectamur.

dam Use dixi, hoc, quand*quidem postea saepe in judicio

de constituenda scriptura Plutarchi et factum est, et iaciendum erit, quale sit, moneatur omnia vera lectio est legitima, legitima omnis non continuo est vera. Vera est, quin omnes In se numeros probabilitatis habet, id est, et auctoritatem optimorum librorum, et cum sententiam, tum dictionem eam, ut ad intelligentium judiuim alia lactio accommodatis praesenti loco et aiatauis ingenio excogitari nulla possit Legitima est, quae habet auctoritatem optimorum librorum, sive probabilitas dictionis aesententis adsit, sive illa desit. Igitur hanc lectionem, quippe fit atam auct*ritate codicum optimorum A. et Ε dicebamus legitimam a non dicebaima veram, quia aliquid ad sententiam hujus loci et consuetudinem auctoria desiderabamus. Quod quidem ita expletum fore videtur, eam leni mutatione ad hanc sormam constituamus : Ἀγρο- να --φα κα δοκi σοι- Solabat enim Plutarchus bere scholas, quas et dissertationes appellant, easque Postea conscribere et edere : ut appar et ex principiis Morumdana librorum, veluti De Audiendo p. 37. De Ca-Pienda ex inimicis utilitate p. 86 C: Adversus Epicurum P. Io86. C, D Adversus Colotem p. IIO7 Ε. Ad quo Ioco qui hune exigat, is nostram conjecturam proxime ad Plutarchi consuetudinem accedere intelliget. --ται ἡ πιο μανουσι τὰ - ος α, scilicet φάρμακα, sunt quaevis remedia ebrietatis vel depellendae e cavendae: ha est lapis et herba quibus an ab eadem essicacia nomen additum sit, dubitari a Veteribus, intelli us ommovi. N. XXXVII. M. et Plutarcho Sympos III 1 p. 647. B. Tamen et foeminino nomine τὰς κατα συαψομαι ἀμ-ους dicit Athenaeus I. p. 34 renudis illa πartis princeptis campo M ubi plura docet Casa onus.