장음표시 사용
131쪽
quida, ae in rebus quas mouent inhaereant, per accri in dens mouere dicular, quaedam nero ab alijs per ρ moventur,ut ea,quorum motus cum sit uiolentus, omnia Ic nosorius cus morarem pariuntur, in quibas pesstu r)-- um est ei moueri ab alijs,as ipsis gero minime,qgoni D ,αm illia,quod mollet, reipsa ac definitione diuersum in ab eo est,quod mouetur.In eoru numera, quae ab alijs per se mouentur,sunt animalia ii quibus etia sole clarius est,aliud esse quod moueatur,corpusβilicetialis stud uero quod mouea nempe anima,quae tametsire iis ,es in Ipsi diuisation sint,depinitione tamen utriusfellentia cisserta explicaturRa vero quae secundum accidens ISpla mouent,ut corpora leuia etgrauid, in his quod mouea Cr quod moueri dicitur,actu separatum non . cernitur,laec tumeipsisuo motu naturali in loco ferri nequeunt,ns motionis suae principiam ab extrinse quopiam,vel perse in istis motu excitante, uel per accidens, obtineant, a quibus ipsi moueri, agi per ρ, secunduli Laccidens,necesse est. Quod itidem in rebus animatis usu no uenit, cum suo quodam principio intrinsecus existente,suas sponte moueantur,at sinioco citentur. Quo circa,causam qua primum omnisi moueri ιnchoant,extrinseco principio acceptareferri oportet: Lapidem etenim quiescentem aut glebam terrae eam haud se ipsam mouere cernas, Abis ad ni tum naturalem uiam quanda sternere. Neque uero cum
132쪽
pluatque idonea uideantur, ouam dironensinn maimotum recipiendum supra naturam appelluri offenes dimus: anquam extrinseca moEo ptimi ue uiolentia non carere uideatur,que tum fit etiam,cumforinsecus mouendi principium incitat, nulla in re quae mouetur naturali inclinatione existente. Nunc deinde cum demonstratum modosit, inanimata coreora seipsa mouendi minim 'etum ex selsis non disere lagoenodo ati ali sanae et disrincipium ad Ascuntur, explicandum uidetur. 'Anteac sedem dixi, mus, res illas tanquam instrumento quodam, auia late scilicet leuitatT, Secundum deeidemsti Ccommouere, er quemdmodum caliditate sua ignis calefacit,ita leuitatesua , se in locum naturalibi dein Iustantia caliditatem Iamitu, nesque purulis cluibque natura retet neratae absoluitur, adeoq; accidentia omnia, quibxsiη- perfici necesses. cum uero sint potentiae duae, quibus res quaelibet esse aut posse praestare aliquid dicutur,prima quide reὴe ea dιcetur,quaeprima ντελέωχ'ata in generatione respicit,ut potentia qua ex aere ignis generaripotest, et ex rudi atq indocto fieridodius tale ueropoletia est,qua res primaἰτρον αpraeditu
133쪽
AVScVL. LIB. IL 4s praeiliis in actiones quasdam progrediuntur, ex priantis emanantes entelech s,quas actionesfecundas emtelechias,fue ενερ εας nominare Aristo. cosueuit,
ut cum qui habitu suentiae praeditus est ratiocinatur, opusq, scientis hominis exercet, aut curi ignis quod admotum bis coburit, cesiditas quidem actus priamus , cobustio autactus secundus aphilosophis appellarisolet. His ita descriptis, proximu tutisquia
ramim, quo pecto hae potetis insMos actus reducatur. Hoc autem loco actum uocaresoleo, quod Graeci ἐνατελέχειαν significantiu3, ad rem quae dicitur e primendum aptiore uti uocabes osueuerunt) quaisrum equidem primam in generatione initium opere cernimus, ut cum istud quod potest ignis existere, iis gnis a quopiam agente efficitur. Et haec quidem cauta sa efficiens ac mouens, cum rei quae generatu ressentiriam tribuit, in corporibus inanimatu una perfecti nes omnes, quae rei accidere possunt, largitur, quas protinuη absilutares eiusmodi omnes in se recipit, his que perficitur undiqras, nis impediatur. Quo in loco quantu ab animatis differat, facile co citur :In his enim ἐντελέχε secundae,s ad motuperiinet,no euestigio perficiuntur oes, cu intra se habeant Arma nosecunduaccides,quae quadocunq; visum Lerit, motione in loco subcinent,corpusq; ambulado promoueant. Quo cu inanima principio iit orbata, primu orm ab intrinsecis motoribus protingue illud nanciscantur,
134쪽
co M PER P Η Υs I. Et quod in ipsisper accidens est,cocitareia moti possit. Grania. n. ac leuia ex seipsis principium motus no habent,sed ratione aliorum frinsecus, aut perse, aut secundum accidens mouentium,per accidens tana
dem se ipsa mouent etiam . si ipsa sese sua
grastitate citarentisine extrinseco motore, tum ipsa etiam sine impedimento extra locum naturalem constituta, ex seipsis quiescere possent. Quicquid enit primum omnium ex seipso mouetur, istud etiampriis mxm omnium non ratione alterius qales ere conbieitur res se, quod perqua euidens est in animalium nais tura. Quapropter cum quietis suae causas ex seipsi; minime, sed ex bis quaesorinsecus cohibent,pofidere videantur, evalijs etiam primo moueri, se ipsis uetaro secundo loco necesse fuerit, ut ex bis quae diximus apparet. Mouetia quidem extrinsmus quaedam per se, quaedam secundum accidens mouere cernuntur Per se quidem ea,quae ut substantiam corporum non animatorum generant, ita accidentia confestim , ac παθη, quas secundum illa sequuntur μερ M, qua ad unam tantum effectionem destinantur, eadem gerineratione producutur omnia. Nam consistim caussa procreans ignem omnibus numeris atq; accidentibus illum absobit, caliditatem in eo Cr leuitatem ingenerans, cuius leastatis etiam subito my supprimaturui) hq quier ipsa accidens est,seseprostri, quemadmodum caliditas calefacit, ne di aliter facere
135쪽
. A UscVL. LIB. IL omtest , ita leuitas in sublime ignem tollit, neq; sitisfacere posit no impedita. Ex quo in equitur, sit procreans ignem caussa substantiam ipsius constituit degenerat, ita accidentia,quibus conseruatur natura iapsius,administrat etiam,ut caliditatem,raritatem,leuitate, aliaque huius generis, Cr mediante leuitate motionem ad superiore partem siniueis. Ais is unus est motus,quo naturali impetu corpora naturalia insua loca deferuntur,quora promotio ab extrinseca secundumessentiam causi inchoat,a generate Cy ejiciente scilicet principio. Altera qua moueri ab extrinseco incipiunt causi, secunda accidens HI: Etenim cum extra lo cum naturale posita moueri semper necessest, nisi impediantur,illius sine impedimeti amolitis,per
accidens, motionis eorum causa prima esciens recte existimabitur, adeoq; sine alterutro hora, rerum inanimatam nulla mouebitur, propterea quod, ut in motibus animalium,istud quod mouet, er quod moueturyrma scilicet crjubiectu, non sunt neq; re ipsa, nesdefinitione in istis diuisa: quapropter externo motorure, aut secundum se aut secundum accidens moliente, earere nusso modo possunt. Η actenus omne quod mois 'neatur, ab alio moueri demonstratu est. Nunc primum esse mouens quodda,primuinq; quod moueatur, rationibus probare conabimur. Equides omne qi umolietur corpus Nam corpus omnemoueriposse, su
136쪽
co MPEN. PHYs L tingente corpore moueatur ei. is rursus alto,atis ut series mouentium,quae ab allis mouerentur,infiniu taeesset, nec primum aliquod esset mouens quod ab a Ito non moueretur: Ita enim necesse esset,s nurum inistrinsecus principit; motus incorporeum exiliens, corpora sese mutuo protruderent. Eiusmodi igitur compora 9ese mouentia infinitas rie aut contigva erunt,
aut continua,ita ut ex omnibus unum infinitum cora. pus con tituatur,quocuns modo collincta dicantur,
infinito certestatio protendi necesse est. Fieri autem poste,nemo infitiabitur, ut unum aliquoi ex istis nuta mero infinitis corporibus aliquanto statio promotu, reliqua secum motu mili rapiat ac moueat. At filiatum corpus cum interuallo finito mouetur, tempore etiam sinito necessario moueri upra ostendimus. Aequo tempore istud unum finitum corpus molietur,re, liqua etiam tonita numero corpora moueri eodem,
lapothesi concessum est Quare magnitudinem in is nitam tempore finit' moueri hac ratione statuetur, quod quidem imposibile antea expositum a nobis est
Quocirca in motu secundum locum, ut corpussem pera corpore molleatur eri nucto modo potest, alioqui motorum atque mouentium corporum infinita numerositas costitueretur. corpus uero nullum est, ut iampridem ostendi, quod noti ab alio moueatur.
quare in his quaeper se mouentur ab alijs, ratione admouen.
137쪽
AVSCVL. LIB. ii. mimouens per se intra latens incorporeum principium, quod non niti s ratione ulla moueatur) per accidens moueri dici queat,accedamus oportet, eivss natura: pernoscamm necesse est,tum uero exploratum nobis erit,quid primum er per ρ moueat,qηidque primum per se moueatur,ut in corporibus animaliu,quod
primum mouet, anima est,quod primum mouetur,ca )ior est,cui anime uis inseritur,reliqua pro eo ut cor Menit, aut propiora aut remotiora a primo mollente sortiuntur motum, scalore etenim musculus, musculo brachium brachio baculus, a baculo lapis mouerutur. Quod tantum mouet π non movetur, anima est,quod moueturtantum apis est,quae mediosunt Ioco,er mouent Cy mouentur. Porro movens omne aue
continuum aut contiguam rei mobili esse tu ostendiatur supra enim disium est, infinita mobilia ordine ses non mouere, nisi alit continua aut contigua statuanis tur)er primum omnium in motu secundum locum, in quo secundum species omnes permcμum istud diseut dens est. Sunt aut eius motus qgatuor 1pecies,quaomm Graeca nomina haecsgni ε te, cimet, orant, Μομetis Amic.LMini uocanttractionem,pulsionem,uectia ζAmra moonem, olutationem. Reliquas, quarum intrinsecum tacolit numotus principiu est,motiones,in his coluncta,et quod μmήμt comouet CT quod mouetur,nemo dubitat. Modo re sui μῖμη λeas 1 ecies in quibus extrinsecus mouetiacospiciumn
138쪽
Allas quae sunt, in has reduci poterunt, ut repullier impulso ad pulsone:expuso uehementior quam
natura ferat, διψις Graece, Latine proiectio dicitur Distractio uero er contractio adtractione stectunt, ut ea quae in tex rinis dicitur αγαθησις, cotractio est, quieuero κερκισις,distrassio qu eda existit. Ita in pia ratio attractio quaeda cuti expiratio expulso. Similiter motiones in loco omnes in aliqua ex his 1pecieis has reduci possunt. Vestio quide, cum motus per accidenssit,ad alium per seque ida reduci potest,ut traberem, uel pellentem uolutante. Porro uolutationis
etiam motu3 duas in se species includit, pulsionescili,cet tractionemq. . Omnes itaq; eimmodi stecies adduia reduci possint istus,quas mo7o nominaui. At uero quod in pallione omni ac tractione id quod pellit uel trahit,cum eo quod pellitur ac trabitur, si coiiiunctu esse demonstretur,mem, me hercle, huius propositi admodii belle costantem tuebimur. Atqui ex definitionibusutriusq; protinus liquet conlata essemam pubfo ita definitur , ut uel f ipso uel ab alio remouens, quidpiam motio existat. anomodo autem quaesa ton se ipso remouere qxicq licet, quo cum non est couinctums Dices friage er ob cies de lapidis pulsone, qui sui sunt si, quo pacto tandem is 4 te mouebitar, cum a test ipsi proiectus paratu3s Uerum quidem, eum amplius a projciente non moueri, sed ab aerentis in albo, qui eo uiues producit lapidis molem,
139쪽
AVSCVL. LIB. I1. 1 ' donec impetus huius stacto ipso languestat. Tractio tem οἱ motus ab alio ad se ipsum uel ad aliud adducetis, quando siilicet quod attrahit citius mouet, pristimquam ea motio fit, qua connexus dis erpitur,potia usquam attrahi se pactatur, id quod attrahitur. Ita
enim attractionis motus unA secum annexa molem se icile mouebit. Si enim qgod mouetur atque attrahitur,
sua stonte aequali motu, qreo attrahens ipsum pergit, isubseqvitur,attractio b ac dici no poterit: Nes enim cum homine paribus ussique sua stonte homostquatur,attrahi ab illodicitur:quod enim attrahi dicitur, quanda uim pati ac nec itatem oportet. Adhaeca, tractiosieri neqrit, cum aequalis est resistentia: Nant diuelletur ac rumpetur quidpiam citius, quam attraxhatur, quod ita se habeat. In medio quoda igitur habitu quod attrahitur consistere oportet, omninos sua .stonte ad motionem attrahentis ineptius tardius ui ' .deri. Quaeda uero attrahentia ipsa perse non mouen ii ς ' tur, sed quiescentia ui quada, quod in medio est intra . . se errem attacta occulta imbuentia, medio corpore ceu instrumento, sua uirtute infecto,certi generis res quasdantad se trahunt: ut magnes ferrum,er uis qua in fingulis particulis est animalium, qua conueniens alimentum ad se trahunt. Verum haec ipsa non tam battrahuntur, quam sua stonte ad id quod trahit ad mouentur: Similitudine enim quadam naturae, suis perficiendi gratia concitata eigsmodi, eo prope moru
140쪽
co MPEN. PHYSLre serri imoueris uidentur,qxo grauia deors ,siuros in autem leuia. Hucusque ea quae secundum locum
extrinsteo principio mouentur cumsuis mouentibus copulata esse probauimus. Haud disimilis in alterivatione etiam ratio uidetur, quarum quaedamsecvno, dum primus illas qualitates,quaedam uero ratione se-clindarum qualitatum alterantur,posteriores autem
sine prioribus feri nequeunt. Q nod si de prioribus
ostensum sit,secundum eas alterationes esse non posse, quin id quod alterat cum eo quod alterutur coniunα, erum fit, de posterioribra etiam idem mihi demonis strasse uidebor,quoniam ita sine prioribus plane constare nequeunt. At aero quod calefit, uel frigefit ab alto,Pomodo similem qualitatem in se recipiet, fi ab eo, quod frigefacit aut calefacit, nihiἱ patiatur s qui tandem patietur, si ratione nulla ab isto attingiturillaquod densatur,quod rarum sit,quod albescit, quod amarumst, nisi alterans nulla enim harum fine prisα mis qualitatibus efficitur proximumsit ulterato,coostare motiones hae non poterunt.Istud etiam quod auo get, fimiliter cum eo coniungi oportet, quod malim st,aut mole uastiuue. Alterationes etiam quae suntρα cundum sensius, coniunctis utriss perficiuntur: Nam coloris species interuentu laminis aerem uestit,aer autem in uisum deferespeciem, nams uis in is attingit. Dares in gustu,in olfactu ac reliquis se habent. Proin