장음표시 사용
381쪽
ipso ponetur Impudentia; hoc enim Praedicatum de Inferente quidem assirmabitur, sed de Illato negari non poterit.
5. Tertium Theorema Solus Locus-a-Repugn excludit Subjectum utriusque. Caeter Loci admittunt Repugnantes enim non concordant, at caeteri omnes Termini concordant.
Ex hoc Theor. clare sequitur Secunda Regula Specialisci omnia Argumenta Topica debent esse Uniformia, excepto Argumento-a-Repug. Nullum enim Argumentum Topicum potest esse Deforme, juxta I. Theor. Nullum potest Te Dissorme ex parte praedicati juxta et Theor. Nullum eXcepto Argumento-a-Repug., potest esse Dissorme ex parte Subjecti. Sequitur ergo, ut omniat Argumenta Topica excepto Argumento-a-Repug., sint nil formia. 6. Quartum Theor. Locus-a-Repug admittit Subjectum-hujus, et Subjectum-illius, item Praedicatum-de-hoc, et Praedicatum-de-illo. Illatus enim istius Loci sibi subjicitur quilibet enim Terminus 1bi subjicitur, quando Substantivum cum Adjectivo
confundimus, ut in materia Argumentorum semper confundimus non subjicitur autem Inferenti Parte . Secl. 2. cap. 2. n. a. . Eadem de causa Inferens sibi subjicitur, et non Illato; item Illatus de se dicitur, et non de Inferente; et denique Inserens de se dicitur, et non de Illato. Sextum Theorem. : Locus Argumenti Assirm procedentis ex parte Subjecti non admittit Praedicatum-de-illo. Fieret enim Impudentia cum isto Praedicato, quandoquidem hoc Praedicatum de Inferente quidem diceretur, de Illato autem dici non posset. Septimum Theor. : Locus Argumenti Assirm proced ex parte Praed. non admittit Subjectum-illius. De eo enim Subjecto Inferens quidem diceretur, Illatus de eo dici non possiet, adeoque committeretur Impudentia. Octavum Theor. Locus Argum. Neg. proced. X parte Sub non admittit Praedicatum-de-hoc Praedicatum enim negaretur quidem de Inferente, negari de Illato non posset. Nonum Theor. Locus Arg. Neg. proced e parte Praed. non
382쪽
356 Logica restituta. admittit Subjectum-hujus. Inferens enim de tali Subjecto negaretur, Illatus de eodem negari non posset. Ex hisce Theorematis sequitur Tertia Regula: Argumentum-a-Repugn non
potest esse Uniforme quia nec Assirmativum esse potest, nec Negativum; non Assirm. quia vel procederet ex parte Sub. atque illi obstat Theor. 5. et . , vel procederet ex parte Praed. atque illi obstat Theor. s. et 7. non Neg., quia rursum vel procederet ex parte Sub. atque illi obstat Theor. et . , vel procederet ex parte raed. atque illi obstat Theor. 5. et . . Corollarium hujus Regulae est Argumentum-a-Repug est unicum et simplex in Specie sua ; nempe Argumentum Dissorme ex parte Praedicati procedens. Caeteri enim processus interdicuntur ei per praecedentia Theoremata. 7. Sequitur etiam ex his Theorem. quod Argumentum a Genere non possit Assirmative procedere ex parte Praedicati, per Theor. 7. nec Negative ex parte Subjecti, per se loquendo, per Theor. . sed excusatur hic per distributionem Inferentis. Item, quod Argumentum a Specie non possit Assirm procedere ex parte Sub., per Theor. 6. per se loquendo, sed excusatur per Acceptionem Particularem Illati, nec ex parte raedicati Neg. per Theor. 9.CΑΡ UT XI. De Reductione Argumenti Topici ad Θllogismum Formalem. I. Praemittenda sunt quaedam Theoremata Primum Theorema Enthymema niforme in Reductione ad Syllogismum Formalem requirit Supplementum Assirmativum. Demonst.: quia Enthymema Uniforme habet Antecedens et Consequens, vel pariter Assirmativa, vel pariter Negativa. Si posterius fiat, Supplementum non poterit esse Negativum Syllogismus enim peccaret contra Primam Regulam, utpote ex puris Negativis
383쪽
procedens. Si prius fiat, Syllogismus peccabit contra Secundam Regulam, utpote Deformis, et ex Antecedente Negativo Conclusionem Assirmativam eliciens Antecedens enim Negativum est, si vel una raemissa sit Negans quod hic eveniet ratione Supplementi Negativi . Conclus1 autem erit Assirmativa, u pote eadem cum Conclusione Enthymematis. et Secundum Theorema Enthymema Difforme debet reduci per Supplementum Negativum. Cum enim in tali Enthymemate Antecedens sit Assirmativum, Consequente Negativo, si Supplementum Assirmativum adhiberes, exsurgeret Syllogismus Dissormis Antecedens enim esset Assirmativum utraque Praemisia, Antecedente nempe Enthymematis et Supplemento, Assirmativis , Conclus1 autem esset Negativa. Sequitur ex hisque Theor. quod omnia Argumenta Topica debeant reduci per Supplementum Assirm. excepto Argumento-a-Repug., quod per Supplementum Neg. reducitur.3. Tertium Theor. Enthymema Deforme non reducitur. Cum enim in tali Enthymemate Antecedens sit Negativum, Consequente Assirmativo, debebit una Praemissa Syllogismi, ad quem fieret reductio esse Negans consequenter Antecedens Syllogismi erit Negativum . Conclusio tamen esset Assirmativa, utpote eadem cum Consequente Enthymematis, quod Assirmativum esse supponebatur. 4. Quartum Theor. Enthymema, in quo proceditur a non
distrib. ad distrib., non potest reduci. Illud enim vitium conserretur in Syllogismum, ad quem fieret Reductio illud enim Vitium appositione Supplementi non potest corrigi, cum vitium illud necessario resideat in Termino Communi Enthymematis
cap. praeced. num. I.); hic autem non assumitur in Supplementum, sed tantum Inferens et Illatus.
5. Quintum Theorema Si Inferens non distribuatur in Enthymemate, oportet distributionem ejus procurare in Supplemento. Si enim nec in Supplemento distribuatur, Medium in
384쪽
as L Ct i m t a. Syllogismo non distribuetur. Inferens enim Enthymematis sit Medium in Syllogismo, ad quem Enthymema reducitur, Praeced.
6. Sextum Theor. Si Illatus distribuatur in Enthymemate, oportet etiam Distributionem ejus procurare in Supplemento. Si enim eo casu in Supplemento non distribuatur, fiet in ipso processus a non distributo ad distributum. 7. Septimum Theor. Enthymema niforme, in quo Illato distributo Inferens non distribuitur, non potest reduci. Deberet enim tale Enthymema reduci per Supplementum Assirmativum juxta I. Theor. hoc cap. ; deberet etiam Inferens in Supplemento distribui per . Theor. deberet et Illatus in Supplemento distribui per . Theor. hoc autem fieri non potest,
cum in Propositione Assirmativa tantum unum Extremum
distribui possit. Praedicatum enim ejus non distribuitur, Parte
8. Octavum Theor. Si Illatus distribuatur, aut Inferens non distribuatur in Enthymemate Uniformi, oportet assumere Supplementum Universale, id est tale Supplementum, quod sit Propositio Universalis. Oportet enim in Reductione talis Enthymematis assumere Supplementum Assirmat. per I. Theor.). In Propositione autem Assirmante, solum Subjectum distribui potest cum igitur oporteat in Supplemento isto unum Terminum distribuere juxta s. et . Theor. , ponetur ille Terminus distributus loco Subjecti in Supplemento, adeoque X- surget Propositio Universalis. 9. Nonum Theor. Si in Enthymemate Uniformi Inferens non distribuatur, oportet assumere Supplementum Rectum, seu tale Supplementum, in quo Inferens obtineat locum Subjecti. Cum enim eo casu oporteat Supplementum assirmativum per I. Theor. Universale per . Theor. assumere, in quo solum Subjectum distribuitur Parte a Se t. I. cap. . . .), cumque porteat Inferentem in Supplemento distribuere ser
385쪽
P. III. Sec t. IL Cap. XI. 3595. Theor. , consequens est, ut Inferens loco Subjecti ponatur
in Supplemento. 1 o. Decimum Theor. Si Illatus in Enthymemate Uniformidistribuatur, oportet assumere Supplementum Inversum. Cum enim eo casu oporteat assumere Supplementum Assirm. per
1. Theor. Universale per Theor. . , in quo solum Subjectum distribuitur; cumque oporteat Illatum in Supplemento distribuere per . Theor. consequens est, ut Illatus loco Subjecti ponatur in Supplemento, 11. Undecimum Theor. In Enthymemate Uniformi, in quo Inferens distribuitur, Illato non distributo, licet assumere Supplementum articulare. Quia nec Inferens nec latus distribui debet in Supplemento. Non Inferens, quia ille distribuitur in Antecedente Enthymematis, et sussicit Medium in una Praemissarum distributum esse. Non Illatus, quia non est cur ille distribuatur in Antecedente Syllogismi, quando non distribuitur in Consequente. Cum igitur Supplementum Universale nihil aliud adducat quam distributionem Inferentis aut Illati, neutrius autem distributio requissita 1 in casu nostri Theorematis, integrum erit, supplementum Particulare assumere. 12. Duodecimum Theor. Enthymema Difforme ex parte Subjecti procedens non reducitur. In illo enim Enthymemate Terminus Communis ponetur loco Praedicati praeced. Seci. cap. 7. n. 3. cumque Antecedens sit Assirmativum in tali
Argumento per desin. Argum Dissior o consequenter Terminus
Communis in Antecedente non distribuitur Parte . Sect a. V. . . IO. . Consequens autem in isto Argumento est
Negativum per desin. Argum Di . . Igitur Terminus Communis in Consequente distribuetur Parte . Secl. 2. cap. 9. n. . . Igitur in isto Argumento proceditur a non distr. ad distr. et 1 non reducetur, per Theor. 4. 13. Decimum tertium Theor. Enthymema Dissorme ex parte Praedicati procedens reduci debet per Supplementum Universale
386쪽
Liuies restituta. Negativum. Inserens enim in Enthymemate illo non distribuitur tamquam Praedicatum Assirmationis adeoque distribui debet in Supplemento, per Theor. . . Illatus autem distribuitur in Enthymemate, tamquam Praedicatum Negationis adeoque etiam distribui debet in Supplemento, per Theor. 6. . Utrumque autem Extremum distribui non potest nis in Universali Negante,
14. Decimum quartum Theorema Quando Supplementum est Universale Negativum, aut Particulare Assirmativum, perinde est, an Rectum in Inversum adhibeatur. Quia sive Recta, sive Inversa fuerint ista Supplementa, eodem modo accipientur Termini nempe in Univers. Neg. uterque Terminus distribuitur Parte a Sect. I. cap. . . . , in Partic. Assirm uterque Terminus accipitur particulariter Obid Q. Insuper aequivalent ista Supplementa Recta et Inversa, inferuntque se mutuo per Converssionem in Terminis, per 3 et . Axiom. . Quadr. 15. Haec de Theoria Propius accedamus ad Praxim. Proposito aliquo Enthymemate, vel illud est Uniforme vel Biforme. Si Bisorme, vel est Deforme vel Difforme. I. Si Deforme,
non reducitur, per Theorem. 3.
2. Si Difforme, ergo vel ex parte Subjecti, vel e parte Praedicati procedit si enim a Subjecto ad Praedicatum, aut contra procedat, prius resolvendum est in Conversionem et Purum Enthymema, atque tunc demum de Reductione uri istius Enthymematis cogitandum . Si sit Difforme ex parte Subjecti procedens, non reducitur, per Theor. 2. s. Si sit Difforme ex parte Praedicati procedens, reducitur per Supplementum Universale Negativum per 3 Theor.), quod perinde est, an Rectum an Inversum facias, per Theor. Ig. 4. Si vero Enthymema propositum fuerit Uniforme, portet adhibere Supplementum Assirmativum per I. Theor. , et in hoc
Enthymemate vel . Inferens et Illatus distribuuntur, vel 2. ambo particulariter sumuntur, vel . Inserens distribuitur,
387쪽
Illato particulariter sumpto, vel 4. Illatus distribuitur, Inserente particulariter sumpto Singularis enim Acceptio ac aliae minus usitatae, aequipollent Distributioni eo tamen discrimine, quod illis non correspondeat Acceptio Particularis in eodem Termino. Si enim Terminus primo Singulariter, Quasi-universaliter, aut
Quas1-particulariter capiatur, postea vero Particulariter sumatur, committitur Homonymia, adeoque non manet idem Terminus,
Parte . Sect. u. cap. 7. . . et .
s. Si igitur in Enthymemate Uniformi Inferens et Illatus distribuantur, Supplementum debet esse Assirmativum per . Theor.), Universale perra Theor. , Inversum per o Theor. . 6. Si Inferens et Illatus in Enthymemate Uniformi, ambo particulariter sumantur, oportet adhibere Supplementum A firmativum per I. Theor. Universale perra Theor. 'ectum
7. Si in Enthymemate Uniformi Inferens distribuitur, Illato particulariter sumpto oportet adhibere Supplementum Assirmativum per I. Theor.); licet assumere Supplementum Particulare per II. Thebr. Rectum an Inversum adhibeas, arbitrarium est per I 4. Theor. . 8. Denique si in Enthymemate Uniformi Illatus distribuatur, Inserente particulariter sumpto, non procedet Reductio per
Theorem. . . 16. Atque 1 etiam tota Praxis circa hoc negotium exhibita est. Si enim te quaerente ex me certam Propositionem, Terminos
protulerim v. g. Mus et Bos , Si ualitatem Propositionis etiam indicaverim I. g. Assirmantem esse . Si ad haec Quantitatem innuerim v. g. Universalem esse , Si denique etiam Ordinem Terminorum manifestaverim v. g. Bos praecedere tamquam Subjectum, et Mus sequi tamquam Praedicatum , a tota Proposito quam quaerebas revelata est v. g. haec Bos est mus . Atqui similiter, cum proposito Enthymemate desideretur tantum una Praemissa, ut reducatur ad Syllogismum, indicavi Terminos istius
388쪽
362 restituta. Praemissae nempe ratio Supplementi requirit Terminum Inserentem et Illa tum Enthymematis, tamquam sua Extrema , dixi ordinem Terminorum, quando praescripsi an Rectum an Inversum
Supplementum esse deberet, dixi Quantitatem , dixi ualitatem; igitur totam Praemissam dixi. Eratque id operae pretium; plerique enim Logicam propter Syllogismos tantum addiscunt recte an perverse, nihil attinet hic dicere . Atqui Argumenta Topica facillima sunt, et nullo negotio petuntur ex Locis suis; si haec etiam facile ad Syllogismos reducantur ut ex prae lscripto nostro tuto et facillime reducuntur , adepti sunt quod
17. Post Scientiam seu Theoriam, itemque post Artem seu Praxim restat Exercitium. Id tibi sume ex cap. 9. Et incipe Argumenta Topica ibi posita reducere ad Syllogismos. Si scru lpulus incidat, quo loco debeat Supplementum apponi, an ante, an proxime post Antecedens Enthymematis, Respond. id arbitrii tui esse. Si tamen ordinem Naturae sequi velis, semper prima tua Praemissa debet esse Assirmans, ut monui hac ecl. cap. . . . Igitur cum Supplementum Negativum adhibes, postpone illud Antecedenti Enthymematis cum Supplementum Assir adhibes in Enthymemate Negativo, praefige illud Antecedenti Enthymematis. In Enthymemate Assirm arbitrarium sit.
De Argumento-in-E nunciationibu S. Argumentum in Enunciationibus est Argumentum cujus Consequentia penes solas Tectiones nunciationum aestimatur: non omnium tamen, sed tantum Primarum et Secundarum. Si quae ante Prima sint quales sunt Partes Primarum, cum Primae componuntur ex aliis nunciationibus , earum Assectiones non veniunt in censum.
389쪽
De Argumento-Formali-in-Enunciationibus. I. Argumentum-Formale-in-Enunciationibus est Argumentum cujus sola Forma nunciationes concernente servata non siet Impudentia, seu non ponetur Argumentum habens Antecedens verum Consequente falso. Forma nunciatione concernenS,
ut supra dixi, comprehendit quatuor puncta I. Numerum Enunciationum ingredientium Argumentum, st. Qualitatem earundem, . Situm seu ordinem earundem, . Numerum possitionum earundem Sub Numero comprehenditur etiam Species, nempe, an Enunciatio ingrediens opulativa sit, an is unctiva, an Condicionalis, etc. Ad Numerum etiam spectat Contradictio. a. nunciationes ingredientes Argumentum quarum scilicet Numerus in Forma computatur aut Primae sunt, aut Secundae. Secundae sunt, quae in Argumento, ad quod Comparantur, debent esse compositae ex aliis nunciationibus. Primae sunt, quae in Argumento, ad quod comparantur, non debent esse compositae, id est, Argumentum non requirit eas esse compo-sstas, sive interim sint compossitae 1ve non Sic in Argumento, quatenus Argumento, una nunciatio est Secunda, et duae Primae Argumentum enim, ut 1c requirit unam nuncia ne Compositam, nempe nunciationem Illativam, quae constituat Argumentum, seu quae 1 ipsum Argumentum. Ultra hanc requirit Antecedens et Consequens, quae quidem in Argumento possunt esse Enunciationes Compossiae, sed non debent; Argumentum enim, ut sic permittit suum Antecedens ac suum Consequens simplicia esse. In Syllogismo autem duae sunt
nunciationes Secundae et tres Primae Syllogismus enim requirit Antecedens componi copulative et se ipsum componi illative ex suo Antedente et suo Consequente Partes autem Antecedentis, ac ipsum Consequens, non postulat componi, imo, quod hic plus est, postulat non componi.
390쪽
3. Hisce positis, operae pretium erit, propost aliquo Argumento, Formam ejus contemplari. Sit itaque hic Syllogismus
Hypotheticum: Si sto, stare possum, atqui sto, ergo stare possum.
Ubi, quantum ad Numerum et Speciem nunciationum, duae sunt nunciationes primae et tres secundae. Secundae in specie sunt I. Enunciatio illativa, quae est ipsum integrum argumentum, et Antecedens, quod est nunciatio Composita Copulativa, 3. Una pars antecedentis, quae est nunciatio Condicionalis. Primae in specie sunt duae Propositiones constituentes Antecedens et Consequens praedictae nunciationis Condicionalis. Quantum ad Qualitatem harum nunciationum, illa est assi r-mans in omnibus omnes enim Enunciationes, quae Argumentum illud ingrediuntur, sunt assirmantes. Quantum ad Situm et Numerum tuum in iisdem Enunciationibus, . Una Primarum, quae est Antecedens nunciationis Condicionalis, a. Altera
Primarum, quae est Consequens ejusdem Condicionalis, 3 Ipsa Enunciatio Condicionalis ex illis Primis composita Totum
enim artibus suis posterius esse censetur), 4. Illa rimarum, quae erat Antecedens in Condicionali, iterato ponitur, S. nunciatio Copulativa ex praedicta Condicionali et ejus Antecedente repetito, tamquam Antecedens integri Argumenti, 6. Illa Primarum, quae fuerat Consequens in praedicta Condicionali, 7. Integrum Argumentum ex isto Antecedente Copulativo et hoc Consequente compositum. Tali Numero Enunciationum et Specie, tali Qualitate, tali Sit et ordine ac Numero tuum servato, impossibile est dare Antecedens verum Consequente falso adeoque Argumentum est Formale.
. Hic autem non attenditur ad Terminos eorum Ue numerum,
acceptionem, etc. Unde hoc Argumentum : Si omnis homo est doctus, aliquod animal est doctum, sed omnis homo es doctus ergo aliquod animal es doctum est similis Formae cum praecedenti, cum tamen hic non sit similis, sed longe dispar Acceptio Terminorum. Imo etiam hoc est ejusdem Formae: Si loquor et