De Controversiis Paschalibus secundo P. Chr. N. Saeculo exortis

31쪽

Vix quisquam dubitet, quin i φιλονεικοι, de quibus hic agitur, iidem sint cum adversariis Hippolyti, polinarii, Clementis Alexandrini Sicut enim Hippolytus nil nisi φιλονεικιαν iis rimini dat os polinarius ignorantiam fantum vituperat,

quae aeuusationem non admittas sed doctrina egeas, ita seudo Origenes diserte testatur, eos in omnibus rebus exe epta Onsuetudine paschali cum apostolorum traditionibus consentire.

Et sicut Hippolyti, polinarii, Clementis Alexandrini adversarii die quarto decimo singulis annis pascha celebrare solebant, si etiam seudo-Origenus reser do quibusdam diem paschatis quartum decimum diligenter observantibus. Cum autem plane non habeamus, unde hos ab illis diversos fuisse colligi possis, no Stro jure fatuemus, hos eosdem fuisse atque illos. Id quod etiam confirmatur, si recte statuit ipsius', Hippolyti librum προς πιέσας τὰς α ρεσεις fuisse fontem, e quo Pseudo- OrigeneS hausisset. Atque etiam magis illud confirmatur, si comprobanda est sententia eorum, qui Hippolytum eliseudo-Origenem unum eundemque fuisse putant. Videmus autem e sevdO-

gur uellen pili de se, an io8, p. 23 al.

32쪽

- Origene, quartodecimanos illos ad consuetudinem suam defendendam non solum Domini exemplum, sed etiam legem Mosaicam protulisse. Etenim κατα τον νομον dicit seudo Origenes observasse eos quartum decimum primi mensis diem, quoniam in lege scriptum esset, επικαταρατον ἔσεσθαι τον χν φυλήξαντα υτως ώς διαστελλεται os Num. 9, 13 eod. Deus. 27, 26). erhibebant ergo illi, etiam christianis eum diem paschalem, qui in vetere festamento esse praescriptus, observandum esse. Ceteris autem legis praeceptis obstrictos se non habebant, quare Seudo- Origenus os aulinum illud monet Gal. 3ὶ μαρτυρ0μαι

Sed jam quaeritur, quale tandem pascha fuerit, quod illi

quotannis die quarto decimo agebant. A multi quidem virorum doctorum censuerunt, etiam sub finem saeculi p. Chr. n. se eundi in ecclesia christiana udate more pascha celebratum esse. Ita ut omittam OsHEMIUM SCAROEcΚΗIUM BRΕΤ-SCHNEIDERUM', alios perhil, mites, totam et orientis et occidensis ecclesiam Vidioris et olycratis temporibus agnum paSehalem more udaico coenasse, imprimi ΝΕΑΝDER', ΕΤΙ ΒΕRGA, SCHKEGLER', ASSE alii statuerunt, omnes Asiae minoris ecclesias etiamtum Judaeorum pascha disse quod de iis quidem, qui in fragmentis chronici paschalis impugnantur, quarto De rebus christianorum, p. 10 - 444. - quae contra Moshemium monuit Rohiberg, Mitδo r. f. liδtor Theol. II, 2, p. 91 - 104.

33쪽

29 dedimanis existimaverunt etiam ΕΙΤZEI , EBRABD', EFFLE', Souos ΤΕΝ , ΕvILLE' ABΤ Ο ΗΑFF alii. Sed ante omnia si notandum, agnum quidem neutiquam christianos secundo etiam saeculo mactasse. Nam ne ipsi quidem Judaei illum otiamtum mactabant. Nusquam enim nisi in ipsa urbe aera agnum licebat immolari', quare Judaei, qui, quominus Hierosolyma venirent, impediebantur, agni paschalis loco profanum aliquod assum cum gymis et herbis amaris edere solebant'. Dolosa vero urbe sacra agnus omnino immolari non potui nequo est immolatus' ' Tum igitur id quod antea ii fantum fecerant, qui procul ab urbe aera morarentur, ab Omnibus es receptum ' Quam rem respiciens a BLΕΕΚ' monuit, agnum quidem paschalem Asia minoris ecclesias iunquam edisse a certe eam, quae tum apud Judaeos fuisse recepta, oenam se eundo etiam saeculo eas habuisse Verumtamen ne id quidem argumentis satis firmis probatur. Namque non modo Eusebius haud ejusmodi quid refert, sed ne eos quidem quartodecimanos, quorum mensio fit in fragmentis chronici paschalis et apud seudo-Origenem, Gri/u Pa88 eier, p. 6 sq. 58. 73. - lud. v. Kril. 1848, p. 816. 32. Wiδ8enδoh. Kril. ed. 2, p. 29. 36. 940. - iro eugeδo . I, 123. Conoilienye8 h. I, 287. 292.

34쪽

Dominum fortio quidem decimo die discipulos typi mysterium

doeuisse; hoc die interrogasse eos: Ubinam vis paremus tibi pascha edendum lio die consecrationem gymorum et elebrationis praeparationem factam esse ho die Dominum discipulorum pedes abluisse. Quarto autem dedimo die Dominum supplicium passum esse hoc die pontifices scribasqu praetorium introire noluisse, ne contaminarentur neve impedirentur, quominia Vespere pascha ederent. Clemens ergo nihil aliud agis, nisi ut historia sacrae chronologiam exponat. Demonstra enim, fortio decimo die Dominum ultimam coenam habuisse quarto destimo autem eum mortuum esse. Contra adversarii dicebant, quarto decimo die Dominum oenam Suam egisse et quinto decimo demum iam cruei affixum esse. Quare etiam se ipsos coenam suam jure meritoque die quarto decimo instituere contendebant. Hanc autem oenam Judaeorum paScha fuisse, e Clementis quidem verbis minim officitur. Deinde

ἐποιησεν υτω ποιεῖν. Quae polinarii et Hippolyti verba id quidem docent, adversariorum sententiam fuisse, Dominum antequam morte defungeretur die quarto decim verum legitimumque aScha, agnum et Zyma, edisse. Sin vero qui con-

fendat, eosdem inde collegisse, sibi ipsis quoque singulis annis

Domino auctore et κατὰ νόμον πάσχα Observandum SSe, Parum

caute hoe dictum esse mihi videtur. Affirmabant enim, Dominum odisse et προβω- τον Quod idem si aciendum sibi esse

35쪽

II dixissent, oportebat eos edere agnum. Hoc autem prorsus fieri non potuisse, jam supra demonstravimus. Minime enim etiam se eundo saeculo agnus Oenari poterat. Unde patet, verba dio ἀμ δει ν τρ0π0 ὁ κυοιος ποώὶσεν υτω ποιειν' non ad rem et materiam coenae, Sed ad diem tantum pertinere. Observabant igitur diligenter et religiose diem quartum decimum, hoc semper die pascha suum celebrantes ad quam consuetudinem defendendam exemplum proferebant Domini, qui idem hunc diem diligenter observasset Dominum autem hoc die τοπροβατον disse, ideo tam enixe affirmabant, ne quis dubitare posset, quin Dominus revera die quarto dedimo coenavisset, quippe quo die solo agnus immolari potuissos. Nihil ergo ex polinarii et Hippolyti verbis colligi potest, nisi

adversarios Domino usos auctore religiose observasse diem quartum decimum, hoc die pascha administrantes. Utrum autem o pascha Judaeorum an christianorum fuerit, utrum coena a Judaeis agni loe celebrata, an aeramentum Orporis

et sanguinis Christi, hanc quaestionem polinarii et Hippolyti

verba in medio relinquunt. Sed cum christiani fuerint, de quibus agitur, nostro jure fatuemus, eos christiano more pascha egisse. - Quod ne PSEUD, O 1 GENIs quidem verbis

ῶν Ἱμερα εμ πεσαὶ Nonne dicat aliquis inde manifestum est, eos legitimum veteris festamenti pascha observasse Minime vero Imo ipsa quae adduntur verba: G η Ἱμερα ἐμ πεσhi docent, do nulla re nisi de di disputari. Die igitur decim quarto, in quemcunque hebdomadis scilicet, diem incidebat, illi pascha gobant. Id quo observabant κατὰ ζ τουτ0μ0 διαταὶ ἐν ne poenas Solverent, quae omnibus hujus diei contemptoribus imminerent. Nihil tamen observabant, nisi diem. Eosdem coenam quoque Judaicam edisse e seu JO-

36쪽

32 Origonis verbis non efficitur. Imo ipse festatur, eos hac unar excepta omnia ab apostolis radita retinuisse. - Αtquo siquis dicat, si pascha eorum mere christianum fuisset, si igitur di quarto decimo nil nisi coenam domini eam in memoriam salutis a Christo paratae celebrassent, fieri non potuisse, ut hanc rem defendentes veteris festamenti praeceptis niterentur,

contra monendum est, etiam OLYCRATEM eandem consuetudinem tueri cum dicas: πειθαρχεis δει θεw μῶλλον λανθρωποις, quae vorba nil aliud nisi Mosaicam de paschato celebrando legem respicere jam supra vidimus. Sic EPIPHANIUS quoque haer. 50, 1 quarto decimano S, quo impugnat, SOS esse narra Serip

δεκάτὶ 17μερα του μ νός. ' Quamquam ne uno quidem verbo memoras, eos coenam egisse udaicam quod i fecissent, referrea reprehendere haereseomachus ille certe non omisisset. Atqui nihil resors, nisi j unasse eos et mysteria . . coenam dominicam egisse. Unde liquet, eos suum novi testamenti pascha defendentes veteris festamenti lege usos esse. Sed omnino priscis ecclesiae temporibus erat usitatissimum, ut institutiones et consuetudines christianae ad veteris testamenti praecepta referrentur. Allegorica enim quae tum usu valebat scripturae

inferpretatio discrimen, quod infero odi inter veteris et novi foederis instituta, prorsus sero exstinxit, ita ut quaelibet res christiana e vetere testamento repeti ac deduci ejusque praeceptis defendi ac firmari posset. Vetus ΤΠΑΝΑSIUS aperte nos quoque obstrictos diei lege pasehali, haec monens in epistola paschali quarta de eima , nune ero praecipue ' AI, Nov. air bibl. VI, 1, p. 127. - Eadem verba ABSOW Pe/ibri9 d. h. Athon. p. 136 ita vertit: , et botllicle uδUruch relinδolt da8 wir iehrylei Dulli und n e a li/a1n cum Paδδah-feδte ineuyehen, Ondern mi Lewa Irun der Gelelmni8δ uti dile erileferunyen, te deris e/e filio hen or 8 christen.

37쪽

EpipΗΑΝIUs haer. 50, 3 ecclesiam omnia de paschas praecepta observare dicit, ita ut etiam agnum di decimo, sicut praescriptum sit, eligat λαμβάν0μεν, πρ0βατον ἀπο δεκάτζς, νομα 'Dino ἐπιγνοντες διὰ et τα, quae Verba docent, Epiphanium praeceptum illud allegorice interpretatum Xistimasse, numero decimo indieari nomen esu, quippe quod a litera numerum dedimum signifieant inciperet. - Sed sufficient pauea haec exempla, quibus confirmetur, ecclesiae patres omnino judaica lege paschali de paschate christiano adhibita affirmasse christianorum pascha revera praescribi veteris testamenti praeceptis. Quare temere qui contendat, quieunque ad consuetudinem suam defendendam veteris testamenti de pagellat celebrando logum adhibuerit, eum Judaeorum pascha egisse. Imo videmus, res mere christianas confirmaturos ecclesiae

patres legem illam attulisse Nil ergo est, unde Olligamus, quarto decimanos illos ab Hippolyto, Apolinario, Pseudo-Origene impugnato Judaeorum pascha egisse. Utebantur quidem veteris festamenti praeceptis, quibus se ipsos obstriet os esse affirmabant. Sed idom uolesia patres orthodoxia laude insignes fecisse modo demonstravimus; unde manifestum est, huic veteris festamenti praue ephorum observationi nihil studii

Judato inesse. Quare recte Opinor fatuemus, quarto decimanos illos pascha suum christianum, . . coenae dominicae quarto decimo die elebrationem, e vetere testamento repetiisse' ΙΟΝΕ, Patrologia graeca f. LXV, col. 47 Sq. 3

38쪽

Cognovimus adhuc atque illustravimus et qua Eusebius de Asianorum ritu paschali memoriae tradidit ei quae fragmenta chronici paschalis et seudo-Origenes referunt de quibusdam quarto decimo die paselia celebrantibus. Et hos et illos religiose quartum decimum paschatis diem observasse vidimus. Sed jam quaeritur, utrum iidem fuerint hi et illi ne ono. Eligh L enim et STEIT et qui eos secuti sunt contenderunt, catholicam quidem Asiae uolesiam quarto decimo die memoriam mortis Christi egisse illos autem, quos polinarius et Hippolytus et seudo- Origenes impugnaverint, quarto decimanos plus minusve Judaeorum erroribus adhaesisse, ita ut inter hos et illos accurate sit distinguendum. Sed quicunque hanc rem diligentius consideraverit, oit gelii et tetigii sententiam illam omnibus inveniet argumenti destitutam. usquam enim apud Eusebium legimus, Asianos quarto de eimo die memoriam mortis Servatoris egisse Iino si risum eorum comparaverimus eum consuetudine

ab Hippolyto et seudo-Origene vituperata, an illi videbimus

omnibus numeris respondere. Utrique diem quartum decimum eumque solum sollemniter celebrabant utrique hoc die coenam dominicam administrabant, quae quidem coenae dominicae administratio caput et summa erat celebrationis utrique hujus diei observationem e vetere testamento repetebant utrique Theol. Jahrbb. 1814 p. 616 sq. not. - non v. p. 336. Ite rei er/len ah, kh. p. 158. TIeol. Jahrbb. 1819, p. 230 nos. p. 233. 3 Tub Sehule, p. 43. Slud. v. Kril. 1857, p. 764. De sacris paschalibus, p. 130 q.

39쪽

denique eonsuefiudinis suae essem et uotorem Dominum asserebant, quippe qui ipse hoc die coenam Suam peregisset. Hoc enim significatur verbis illis κατα τὸ ιαγγέλιον quae in oly-eratis epistola legimus. Ex Apolinario enim comperimus, quarto decimanos dixisse, Dominum quarto decimo die agnum eum discipulis edisse, eosque hujus sententiae auctorem Matthaeum citasse Sequebantur igitur Domini exemplum, qui atthaeo auctore quarto decimo die coenasset. Quare cum Polycrates didat,

consuetudinem suam revera ES κατα το ναρ γ ευον, quis est qui

haec verba negaverit idem significare quod illa ab Apolinario relata Sive nim illud et ευαγγ εD0ν' afthaeum solum respicis, sive, quod mihi quidem magis arrides, omnia evangelia, eert Polycrates his verbis indicavit, Asianorum ritum praeclare cum historia evangelica consentire, quippe quae Dominum reserat Oenam suam egisse die quarto decimo. Quo modoro et 'aeo verba interpretati sunt ΝΕΑΝDER', IESELER', H1LGENFELI AN LΕΕUWΕΝ , ΜΑΤΤΗΕs EABAR Av1DsoΝFortasse autem olycrates etiam illud Domini mandatum respexit, quod Luc. 22, 9 et I Cor. II, 24 legimus tosto

ποιειτε ε λὶν μ ν ναμν σιν'. Quod si revera fecit, ita hae verba interpretatus est, ac si dictum esset, eodem semper die, nempe quarto decimo, coenam Domini esse celebrandam. Utu autem haec res se habet, hoc quidem certum est, et Ρolycratem et quartodecimanos ab Apolinario impugnatos Dominum consuetudinis suae auctorem attulisse. Cui minime repugnat Eusob. II. E. V, 24, 6. Kipo enhialor Archiv, IS 23, 1 asu 2, p. 96.' ΕυTER' Re pertori/ιm, Ol. 64, p. 129. Po/ehaδtreis, p. 295. D sacris paschalibuS, p. 106. ' De udesdom an et Iohanneδρυ. p. 120. Wi aenae afll. Krit. d. 3, p. 1191. Intro luetion, II, 12. 16.

40쪽

36 id quod supra judieavimus, Asianos diem suum paschalem instituisse non ad iistoriae evangelicae chronologiam, sed ad votoris testamenti legem. Neque enim id se olycratis et Apolinarii verbis eodigi potest, quarto decimanos celebrationem

suam instituisse in memoriam ultimae Jesu Christi coenae, sed id tantum, eos, cum jam Ontroversia inter ipsos ceterosque esset exorta, Domini exemplum protulisse, quippe qui ipsorum consuetudinis nobilissimus esset auetor a defensor. Ex iis qua modo exposuimus manifestum est, Asianorum

usum paschalem uini modo congruere eum conSuetudine eorum,

qui in fragmentis chronici paschalis impugnantur. Sed praeterea etiam gravibus argumenti probatur, polinarii, Clementis, ippolyti, seudo-Origenis adversarios revera fuisse Asiae minoris episcopos ecclesiasque. Id enim minime nos offendet, quod Hipp0lytus et seudo-Origenes mentionem eorum faciunt in libris προς πάσας τας ιρεσεις Scriptis Uterque enim Romanae uolesiae causam defendit, quae Victore episcopo Asiae

minoris ecclesias oferodoxas de elaratas ex ecclesiarum communione Heeerat L eo magis nos offendes, quod seudo Origenes de nonnullis tantum adversariis υτερ0 δε τινες κ.τ. λ videtur referre. Ex his enim verbis minimo, id quod STI IT 'judicavit, efficitur, seudo-Origenis adversarios non fuisse Asiae

ecclesias. Etenim, cum hae comparabantur cum ceteris orbis terrarum delesiis, an paucae erant; et omnino, quod recte monuerunt MAUR' IIII GENFELD DAVIDSoΝ adversarius adversarium describere solet quam potest levissimum. Denique neque hoc sententiam nostram refellit, quod seudo Origenes Euseb. H. E. V, 24 9. - s. ΑΝ ΕΕUWEN l. l. p. 65 Sq. lud. v. Krit 1856 p. 83 sq. - 1857, p. 775 sq. - 1859, p. 18 not. Theol. Iahrbb. 1857, p. 251. Zoilδohr. 1858 p. 155 sq. - 98oho/treis, p. 256 282 sq. 40l. Introduction, II, 11 Sq.