장음표시 사용
101쪽
eonuakictoriorum ineompossibilitasseum primum prinei pium sit prolatum in termitis transtendentibus entis , & non entis et ratio au. ementis, de non entis imbibita sit in omni temmino positivo ,& negativos necesse est , ut tota ejus vetitas iniit cuilibet propositioni, in qua enunciatur particularis incompossibilitas . Sis quia homo in sexmaliter ens, & non homo nonens, in ista propositione, impossibitis inirim sit homo, edi non homo, involvitur illa: impossibila est, ut idemst, o nonsit. Ex his aequitur evidentor, sub Metaphysiex
necessitate non esse reperire unam alia maiorem,
Necessarium enim Metaphysich dicitur, curus oppositum implieat eoniradictionem 3 adeo,.que ista duo penitus aequivalent, A est necessa. viam, B, γοή est eJur oppositum, contradiactionem involvit. atqui in contradictionis r φ nantia non datur magis , di minus. ergonee datur magis, di minus in necessitate Mea Ohysica
Partis Urmvntis argumenta diluuntur O Bite. 3. Aristotelem 1. Met. t. c. . relatuma D. Thom. I. p. q. a. art. 3. o. ubi probat Deum esse.assumit erm ibi S. Doctor aliqua essem agis, di minus veramuide infert , dari enssum. me verum i quod sit mensur. reliquorum . a qui esse verum est esse exclusivum suae silsitatis, adeoque & sui contradictorii . ergo datur in rebus maior , & minor vis contradictolii sui exelusivas adeoque maior, de minor contradi
- Cons. ex ε. Met. t. c. ig. ubi ait Philosophus,
quod qui diuit duo esse quinque minus salsum ristit, quam qui dicit duo esse mille ι utrumque autem est nectis sio.falsum, ad sique inr. possi.
102쪽
i possibila ergo unum impossibile est altero
Resp. verum accipi per ordinem ad intelle'ctum, quem potest ens movere ad sui cogni'tio aem ι atque ita latitudinis est capax , quo enim ens est persectius, eo persectiorem exigit, aut efficit cogisitionem, scaccipi, ut accipitur in argumento s atque ita nec accipitur ibi hPhilosopho, nec a D.Thoma qui sane ad Deum Probandum tali acceptione non indigebat sed gratis omnino a solo a reuente. Ad conf. dictum est iterum in Log. ubi de sor. mali veritate, an magis, dc minus suscipiat . Solum ergo probat hic textus dari magis, & hii nus in sot mali salsitate per maiorem, aut minorem recessum a veritate: Echanc latitudianem ibi etiam admisi, quoties obiectum est divisibile, &ex pluribus constans , ut in casu. at non debet idem dici de impostibilitate; haec enim non habetur per maiorem, vel minorem accessum, sed per inclusionem summae necessim. tatis, quae habetur in primi principii veritate. Addo, posse admitti unum impossibile maius altero non intensive, sed quodammodo exten sive , quatenus habet plures causas suae impossibilitatis. & ita est in casu plures enim sunt causae exclusivae binarii in millenario, quam inquinario.
Obiic.1. Ens maius, & persectius exigit pera
sectiones, dc proprietates maiores. atqui ex eludere suum contradictorium est proprietas, & persectio entis. ergo maius ens magis ex i te ludit. ' Confex oppositione contraria o quo enim unum contrarium perfectiusest, eo magis re Pugnat suo contrario. ergo &persectius con i tradictorium magis repugnat suo contradi i ctorio. Resp. maiorem esse veram in proprietati', bus, &persectionibus, quae latitudinem , gra'
103쪽
Metaph. Liber dualitatemque sista pium, qualem minesse coi . tradictoriam oppositionem satis iam ostendi . , in quidem aliter probabitur eodem ammento Proportionem unam duplam esse alim majorem, quin sinoportio est passio numeri; ec innumeris unus. invito maior, proindeque per
1. Quod si in ums exeluisita sui contradictorii est indistincta abente.Sest unum ens est or
lectriis alio. ergo una visest maior filia D r.et dargueris in proportionibus . . a. concludis ex cessum arithmeticum . non geometricum.a.
si sic arguis, emasto excl---, ero est--σιι suum , committis fali clam sensus compositir urimm ex eo , quod eluis sit pater , dc tuus, infers, quod sit pae. ter tuus: debet ergo intrari , quod visexclusi iva sit persectit, de maior, non vero quod sit mali sexclus va ; qu ia vis exclusiva formaliter non Meipienda solum ex parte excludentis: sed etiam exesus , ut dictum est . Ad cons palatas de contrariis probatoppositum, . si sumatur, ut clabet : de quo satis est dictum in tertia probatione eonesusionis. EiquT dem si supponatue calor habere vim emus vam frigoris', ut decem , dc ut decem haberi vim frigus exeludendi erirem, constat , quoanoa sit in calore major vis exclusiva his ris , quam inalbedine ad excludendam nigremnem sis ire his ambabus sint vires mutuis exelusivae
tantum, ut duo.. at Deus qmunvis infinite
grfectior homiris , comparatur tamen cum non eo habente vim notaequidem physicam, sed lo 'gicam interimendi, hane. ipsam persectionern infinitam. non ergo maturem thabet vim o eludendi. non Deum, quam homo non lint
Obile. 3. Deus habet maiorem necessitat mquam quaelibet crearum etiamaecepta bjlia . ergo datut aina necessitas maior Mia
104쪽
antee: Mob: r. quod minus habet iis eoni rea tia , .plus habet de necessitate . at Dein nullam habet in iseeontingentiam'. creatuta etiam possibilis euntistens est. ergo magisest neces sarius Deus, quam creatura possibilin. 'ra:
pliciter tal si inagistrath, quam quod eis tale seUM quid . Deus est simplieiter xiissi citaturii possibilis est necessaria soluit, ex
Convivii atrocedit de necessitate eomparata cum nece*tate . itaque comparandus est Deus eum crearum nini ablinuth ' lic eat in com para te in necessitas cum contingentia sed condi lionale padraκomparando, dico vicinesse magi Meetaxia ane vetitatem , Deus est quam tuam, 'animas rari ais est , utraque enita est datis , ut opposita contradactionem involvar Nego igitur in hoe sensu ι antet. ad repres1odico maturam considetatam conditionat , dc logiee nullam prorsus ha se contingentiam, , ut iit talis, quilas pet lis potheticam conditionalem enunciatur. ad a.
dico vertistem hypotheticam deereaturis honeste necessariam ieeundam quid, sed)simplici. ter, eum sirneretari Metaph ch ; quaei uini est necessi asdii hi citet diri. verum tamen est Deum Atarium simpli ester . h. e. ab. Glute, malisuri secundum quid , seu condi-
tio. te's quo notaturiDei necessitas esse physi ea, creaturae timeas illa est. necessitas quoadesse, haec quoad esse verum. Caeterum 'si. speis ctentur meresstrates huiusnodi in linea repu.gnantiae eum .ppoma, mi les sint. Non minuerim, Deumposse de debere etiant dier mulsat essarium kquam creaturam veluti
sitatem, .bmlatiras, re conditi alam v cum creatur u tripetat, nisietonditionata. a
ex hac maiorlinis unius necessarii sum alti 'rum non licet deducere maj itatem etiam
105쪽
88 Metaph. Librr L cessitatis . sie homo homini aequalis tumentitative, tum quantitative dicitur illim , os aequalis, quam alteri, cui est solumentita live aequalis: nec proinde una aequalitas est atq
obi ic.4. omnes persectiones simplicitet sinisplices; quae in Deo, & creaturis reperiuntur . sunt in Deo eum infinito excessu. sed excludete conradictionem est pellactio simpliciter simplex .fergo est in Deo cum infinito
excelsa Responsio constat ex dictis. quod est eom'mune Deus, & creaturis, in Deo est eum ex celsu , si illud sit capax excessus . excludere autem contradictionem tam non capit excet sum , quam non capit excessum contradictio . Deinde haec ipsa persectio est in Deo infinithmajon absolute , dc arithmeticε s sed non est major comparative, & geometrice, quia Deu comparatur cum non Deo negante ins ni tam persectionem, di homo cum non homine negante persectionem finitam. Obiic. s. ex doctrina Scoti in 4 d. i. qu. I. ubi probat, quod dum extrema sunt immediata , tanta est praecise eorum distantia, quantum est extremum alterum majus. ex quo sic arguitur. Deus a non Deo magis distat, quam Petrus a non Petro . ergo Deus magis repugnat non Deo, quam Petruso non Petro . prob. conseq. s. quia di itantia, qua distat Deus a non Deo, est ipsissima repugnantia, quam habet Deus cum alon Deo . a. quia eadem ratione, qua probatur maior distantia, probatur etiam major repugnantia; maox enim di stantia proba tur, quia recessus immediatus eo maior est, quo est majus extremum recedens: & hoc ideo, extremum immediate per se recedit. sedet iam Extremum immediate per se repugnat. ergo maior etiam est ex hujus maioritate repugna μ
106쪽
caput II. Hoe argumentum imitto melius pεnetravit Scotus ipse , qui propterea distantiam inae. qualem asseruit ibi inter contradictoria , sed aequalem repugnantiam, ut constat ex ipsius verbis huius capitis initio tecitatis. Resp. igiatur , dist. antec. Deus a non Deo magis distat , si distantia sonet excessum ita linea perfectio. Dis , concedo ; si sonet exclusionem convenien . tiae, & compossibi litatis, nego antee. &conLad Culus ι. Prob. negatur assumptum. Ad 1. dispa-xitas in uer unam , & alteram distantiam est evia dens; magis ea im elongatur in linea perfectioi. nis , quod est omnis persectio, qualis est Deus.
ab eo quod est nulla perfectio, qualis est eius negario , quam quod est aliqua perfectio, qua, ab eo quod est aliqua similiter
perterito,qualis est negatio Petri, quae in quantum excludit Petrum impersectum aliqua. I iter perfecta est,& amabilis. Non sic res se habet in linea repugnantiae, in qua tantundem elongatur Deus a non Deo, & Petrus a non Prutro, per omnimodam scilicet exclusionem ominnis compossibilitatis convenientiae. Declaratur id magis. quo res est per sectior . eo imperfectior est eius negatio s quia ex terminis quo plus de persectione negatur, eo ma- importatur per negationem an stituatur igitur comparatio inter Angelum , M non Angelum ex una parte, lapidem , &lapidem ex altera secundum excessum peris lectionis, constabit manifeste , majorem esse
excessum Angeli, quam lapidis s ini possibile
enam est, ut excessus sint aequales, dum ad in.
Crementum excedentis minuitur excessumsnam It numerus centenarius excedit denarium , impossibile est, ut non excedat magis, si augetur centenarius, & denarius minuitur. Ex hoc 3pso capite constat repugnantias esse aequales , ut videre est in secunda probatione conclu
107쪽
oo Metaph. Liber Demum est rulia disparitas ex tertia ejusdem conclusionis probationei lapis enim non habet tantum praeci se, nec plus, nec minus, quantum requiritur ad excedendam sui negationem sAngelus enim excedit quoque lapidis nega tionem, & quia excedit ipsum lapidem, consequens est, ut magis excedat negationem lapiώdis, quam lapis ipse. oppositum autem contingit, in repugnantia, ut dictum ibi est. CAPUT III. .
acredo al pririi principii eo Ios verilaatem , in contradictoriesuin repugnantia fundarui. Est autem haec trictatio Metaphysicae Propria, quae propterea dicitur sapientis rela. quis seientiis principia. subministram. quam is autem principia prima per se, tiline uno discutis innotescant; adeoque ad nullam Men. tiam pertineant ut conclasiones a pertinent in men , in quantum Me - qualent discursum possunt cons mali adversus Moterve illa nς gantes . Hoc autem erate Metaphysicum est, cuius est i considerare ens seeuna se , proinde omis', quae de ente qua tali verin
venio igitur ad rem, & adurato primum minet pium esserri posse sub terminis. tum Lo gicis . tum inlaphysicis. quin est egelii sivur' medii a tontradicioliis: medium autem est vel pei incl.sionem , vel per exelasimem extremorum; potest sub utriusque terminis dupliciter ver ut exeludat stilices medium positῖviHo , ves medium negativum o Primo
modo estertUr Logice , dicendo, Non potestin eo ,
108쪽
III. Caput III. Mem esse Urmatio negatio verar effertur
Netaphysice , dicendo , Non potes idem simul esse , oe nono . Secundo modo euertur Linicene, D. quolibus Urmatis, aut negatis vera effert ut, sic ρ A .sirit es , aut non est . iad Logiee prolatam posteria est se ipso prolato Μetapha sice s propositio enim vera est, aut Alsa, quia res est , vel non est, non e
unum principium . P. Sua κ. disp. Merisect. 3. num. putat esse duo sicut enim , i quit , meontrariis, mei rimarim. ινρ ris aliudin,Pοι non sent nvenis idem, alagia ver , quod alterum Drum debeat necessariis convenire,
ut par se est mani uina liaeti m in Oontradictorie oppositis hae auoformaliter,inis rigora diversa sum. Dei tuis A PLilosopho ubique ista numerantur. at duo distincta principia. 6c huc auoque factu musarunis usus Dialem eorum duinisenthmi inter haec duo s Imps,ues eo μe dictorias asse simuι veras, de , Impsi bila est 'eone dictorias a ris Var.
His nore Muantibus , arbitror eam Iavelis apud eundem Suari uiri, isti non esse duo, seaianum sermaliter principium. Dilar enim propositiones omnino a usualentes, ut sint duae relateria iter , formaliter non sunt, nisi una propositio . at duo illa priἡcinixomnino, Pi- valent; ut enim constat ex dummulis, ubi de aequivalenti modalium, ista propositio, M.
cesse est quodlibet esse, vel non est e , penuus arqui. valet hiae, Imposiales adi Mnequeesse , neque sen esse : at ly neque n- essa perinde est, ae 'esse, eum duae negationes a ment. ergo tua prima denetis aequiva ut omnino bule. Impessit. st aliquid. n σε, σε se. Apparet ista viai, quod ex propria ratinare Rhinsitionis con- ει α ira.
109쪽
Metaph. Lilar I. tindictoriae idem formaliter, est exiludere. medium intet sic opposita seu positivum, 'seu
'gi'hine pxtet tesponsio ad argumenta Suaatii : quamvis enim in aliis 'ppontis non ut sol maliter idem excludere medium per partic1- pationem , & pei abnegationem extrimorum sest tamen forma luet idem in contradictoriis, In quibus alterum extremum est mera negatio . Aristoteles autem duo haec principia affert tan. Quam duo nonis aliter, sed materialiter diastincta, ut ostendat repugnantiam contradictionis excludere utrumque medium ι quae ta. men exclusio in extremis positivis est duplex . sed in extremis, quorum alterum est pontivum alterum negativum , non est formaliter , niniana exclusio.
Post haec dicendum, quod hoc principium , Idam non potest ui esse non esse, inter o nia est simpliciter mimum. Haec est communi l-sima assertio contra Ant. Andream Met. q. s. tibi non hoc dicit esse primum , sed M ud , ens Merito tamen .a reliquis exploditur squia haec proppsit io cum sit identica, & 'uga, torta, iii nulla scientia sumi potest, plum demonstrandi . , alitea in 'in' i scientia primum simplicitet principium erit 3llua , in quo scientiae sublactum de se ipso praedicatur,ut in physica, ens mobile est ens .imo in qua libet scientia tot essent principia prima, quot sunt particulatia subiecta de se ipsis praedicabilia , ut in Metaphysica, Iubstantia s subsan.
tia , ateidens est accidens istae enim aeque sunt notae, ae i l la ,ens est ens . . Vt ergo probetur conclusio, adverte , duplex esse genus demonstrationis.Una dicitur ostensi. Va,i altera ducens ad impossibile, seu redar.
gutiva. in prima proceditur directe a cηαί ia ad effectus , & adessentia ad passiones . a itera sit, quidam regressus, εc et itur ad vers
110쪽
Ω-stio m. Caput III. 93 eius negare , quod conceuit eoncedere , quod negavit, adeoque negare, & concede. . re idem , quod est fateri idem esse, & non ecfe. Iam vero prior demonstratio supponit se eundam, in eamque reselvitur: non sic post rior primam. Cum ergo dicimus, hoe esse pri cipium simpliciter primum, loquimur de primitate in linea demonstrationis duceretis ad impossibile: in qua profecto nunquam sistisnus,niu deventum fuerit ad hoc , quod sequatur
idem simul esse, 6i non esse: in quo ultimo si
Hinc habes, tale principium esse primum non modo inhumana, &naturali, ut malalia. mitat suarea, sed etiam in omni scientia. R .
tiqest ; quia primum principium. duo dicit ,
unum de negativo , ut non probetur per aIiud, alterum de velati vo , ut omnia probentur: per ipsum . Utraque haec conditio generaliter competit huic principio . nam certe ipsum probari nota potest per aliud prius se . Rursus per ipsum oninia probantur, etiam Fidei , .& Q. pernaturalia principia,v. g. illud, quod Deus
sit prima,&summa veritas, qualis non es.set, Deus ,εc non Deus esset. Et quidem. un vertim omnis veritas probatur , reducendo imsam ad ipsius necessitatem ἐν necessitasautem
probatur peraedustionem ad oppositi impossi. bilitatem : impossibilitas autem involvit ve ita. tem primi principii . ergo omnis veritas iam dem reducitur ad principii veritatem . Hi ne merito dixit Commentator 2. Met c. I. quod
sine hoc principio nemo test philosopnari ,
Diees i. non est primum illud principium , quod potest ulterius probari atqui potest ulterius probari hoc prine pium , cum fuerit de facto probatum ab Aristotele per totum pe- dε Met. lib. a t. contra Protagoram , di m.