Philosophia peripatetica tomis quatuor comprehensa, authore Jo. Baptista de Benedictis e Societate Jesu. Tomus primusquartus Tomus quartus. Metaphysica

91쪽

rum oppositio contraristoria sis prima,

OPpositio alio propositionum , de qua Ari.

uoteles s. perihetin, alia rerum seu tenminorum , de P in praeiac. c. de mγpositis a

Prima oppositio ad inicum pertinet r secun da ad. --ysieum. Dividitur hare oppositio

in quatuoibnetra, incontradictoriam privat vina , contraxiam , di relativam ide quibus noninouiti in post praedici 2 . . Sumςientia huius divisionis ex eo comm . nite stenditur ι quia oppositio omnis vel est interems &non ens , vel inter ens, ec eris. nter ens, Ocnoa ensisset ei est oppositio contradictoria . interens,&non ens in subi ci. determinato. dc utriusque capaci est oppo sitio privativa.. Intςx ens, ocens, quae sem auo expellunt, ac destruunt, est oppositio coii traria. Inter ens & ens , quae se mutuo respiaciunt per conneatonetis, ara dependentiam , est oppositio relativa . . Aliter id probat D. Thom. s. Met lin, . Quod opponitur a iteri, uti mpponitu r ratisne dependentiae, di connexionis , quam habet cum illo: de sic opponatur relati ve . vel ratione remotuinis r echoc triplicitet ι aut enim t turn removet , nihil omnino relinqstens : . de habetur eontrad ictio aut relinquit iura ectum

Dium t de habetur privatio. aut istimare siti.

Uam ,de genus rot habetur contrarietas n. traris enim sunt in eodem sei uecto, de in eodem

Inter has oppositiones maxima, deprimaest

eontradictio. Ita Phil. o. Met. a. e. s. εο Thom. opust .i e P. quos reliqui sequuntur .

exceptia paucis innominatis apud Mncinna.

92쪽

aem int. qu.i8. qui maximam contrariam mininum oppositionem contradictoriam T.

luerunt.

Prob. luee assertio ratione i psius Aristo in L post. Quae oppositio excludit omne medium inter opposita, ea est maxima oppositio. talis

est contradictio. ergo. maior constat : quia medium, cum participet utrumqueexirentum, ostendit convenientiam extremorum , de ideo minuit rationem oppositionis . quam extet ma medium omne e cladentia , mallam prorsus convenientiam habent ι adeoque summam repugnantiam. Μinorem octo ration jbus pro bat Phil. . Met. a t. mp: in apud Alensemaeaea tamen ita est per se evidens, ut probatio. nem non recipiat, nisi eam, qua prim. princio pia probantur, si probantur. Omne iunim dium aut est per participationem, aut Per reae motionem utriuique extremi. primum exelu, ditur a contradictionis in illius principit.

. Irim non potessimul esse, non asso. Mundum exciaditur vi alterius. modlibet nou est . quare ut non potest probari primo Principium , in Mec potest probari contradictionem excludere madium. Quae ergo ira

Philoseptis asserunt ad id prGandum , nemvalenι, nisi ea sippositione, quod aliquid

coacedaturab advertariis mitis oppositum contra ipsos infert; ut inserius e. 3 dicam. 'Hinc infertur, contradictoria oppositione nullam esse maiorem e it , ipsam me inrio remuerunt raria, & relativa , quae cum interce

dant inint positiua, possunt medium admixto re sa quo etiam maior est privativa s Fenim hin: . aliqvid positivum catentis Udmisceat, capacitatem scilicet subiecti, potest &s eqsum 'dmittere per abnemionem extremi utriusqu ut admittis in lapide , qui nee vi, dens est, nee caecus. rumum quia contradictioioensarat riliquas oppositiones, n- solum

93쪽

6 Metaph. Lbre L .maxima est sed prima oppositio. Et quidem quo

magia oppositio alia accedit ad contradicio xiam, eo est maior. hinc privativa duabus te. . i liquis est maior , quia proxima contradictoriae fisquitur conIraria , cuius extrema se invicem l.interimunt. relati vaesi minima, quod eius e trema se mutuo ponunt. , Dices I. oppositio ,quae minus elongat a se in vicem extrema, minor est oppositio . at Eon. tradictolia minimὰ elo sat, eum sit inter ex. rema' immediata , excludentia scili et omne medium. ergo est minima oppositio.

- Sed quamvis in iis, quae distant localiter, aedimensi vh, quae plura habent media, plus di- viant; loquendo tamen de distantia formali inister extrema in genere entis, ea plus elongantur, quae magis medium excludunt , sic enim magis excludunt convenientiam. Dices 1.ex minori oppositione non rnferturniaiόr. sed quaelibet alia oppositio inservcontra. dictoriam , quia-quaelibet inseri distinctionem. quae est aliqua coniradictio. ergo haec non e Ihmaxima oppositionum. Nego maiorem , dum enim minus connecti. tur cum maiori, ex minori licet colligere minjus. Ita ex distinctione.specierum infertur di. stinctio differentiarum s quae tamen magis seis eundum rationem distinguuntur, quam ipsc

species. nam species conveniunt in genere disserentiae sunt primo diverse. Dices si oppositio maxima intex termi. nos esset contradictorias eadem esset maximai ter enuntiationes . hoe est salium . ergo illud. min. prob. r. ista est bona consequeri. tia, Omnis homo eurrit, euo aliquis homo eur. vis. ampossibile autem est, et aliquid plus rem et consequenti, quam antecedenti. ergo asta propositio, nullus homo curris, plus opponitur huic, aliauis homo eurrie, quam illi, omnia homo carris. sed huic opponi tui eontia-diis

94쪽

nes magis se destruunt, quam eon radictoriae a, magis enim destruit istam, onmis homo emrrit . qui dicit nullum currere, quam qui dicit aliis quem non currere. Similiter impossibile plus tollitura necessario, quam possibili. Nego nain.ad a. prob. dico aliquid posse plus repugnare eonsequenti, quam antecedenti'. ilia enim consequentia tener, est ratisnalessensitivum: εc tamen non sensiti vum plus sensitivo, quam rationali, repugnat . Ad a. . dico cis positionem inter inpositiones debere fumi formalitet secundum veritatem. 8ctauio talem , non materi liter secundum obieΚ si. gnificata. quamvis ergo uni Iersalis negativa magis destruau materialiter universalem affitimativam, formaliter magis destruit particula tem affirmativam , duae enim universalesam maliva, &negatisa possunt convenite in silo tale . at negativa universalis , di parti latis asstimativa nec possitnt in veritate; nee intilli. tate eonvenire. quod idem iaci debet in modi,

de necesse, di impossibili , '

mvir , o minus . ' ε

P Raesentem controversiam paucissima , quod sciam, ex professo agitarunt P. Vasque α

di ex professis eontendit, ' necessatiis unum e altero magis necessarium & exim phssibi. i bus unum magis impossibile alter' quae ab extio sare non potest , nisi sistat assera.

tur unam contradictionem esse altera malo

95쪽

st Metaph. Libιν δ rem, ut constabit in decursas ae proinde M1ihor est gradualitatis inter contradictiones . vasquium sequutus est novissime P. Nicolaus Mattinea inaegregio opere de Scient.Dei coni T.

a disp. 4: se et x. pet totam . ubi habet inter cae aeras mod uua contrarictio non post esse ma. 'Dr, quam alia, est principium, quia δε οε ρ- bationa assumisur s cum oppositurn faciιe prybas νυ set.

Oppositum sentit P. Suar. s. de Trini c. 6. n.-& xα& 3. de Attrib.positi Q9.n. ε 3. V trum deinde consequenter idem Marea disput, G. de Fide sin. s. num. io. sserat certitudinem, quae non est aliud, quammeeessitas veritatis iis actu , Maiorem esse in divina Fide, quam in . alio quovis etiam evident silmoactu naturali ,

Pro hac etiam sententia, quae m: hi piseet, stat Scottis,quidquid in contrarium asserat lxit. Martinea, principium scilicet Va , desumi ex Scoto, &esse valde similiare huius Doctoris

discipulis. Sed colustii 4.d. . q. . f. A. probis ergaminoru , haec habeti Ad aliam ρκοι ti-- minoris de quibuscumque eontradictoriis ricomouincet quacumqua contradictoria sint aqua incompossibiιia interis non tamen aqua distanti . &paulo post ait, quod aquo incomps Nilis est ani.

ma cum non ani- , sicuι niis eum toto en eo .

Idem habet Tartaretus ibidem, ubi a i , quod inter omni conι--λον- aqualia immobili

ras, o aqualis repugnan . Eadem est mens Ochami, dc Gabrielis in a.d 1. q. r. Rubion in

96쪽

Para negativa ellisur , o' probastin.

P Raemitto , quod comparatio initituta in

ter oppositiones se habet admodum non proportionis, sed proportionalitatis, quae est Proportio proportiooum, & fieri debet non inter duos , sed in ter quatuor tetminos. compa. Iabinuis ergo Deum cum non Deo , & homi nem eum non homine, &inquiremus, utrum in Deo sit maior repugnantia clina non Deo, quam minis mam mi ines an verost reἀμ-ntia omnino, aequalis in tae consistens , quod tantundem Deo non Deus, ae honi ininon homo repugnet. Ex quo fit , nisi Albis, manifestε, ut impertinenter se habeat ad rem praesentem excessiis infinitus periectionis diutin aesepia persectionem humanam s quia non st

comparatio intereratem unius, di extrema

alterius oppositionis, quaeesset comparaaio ininter oppositionis materialia, sed inter opposi tiones ipsas serinanter suinpiaxfreundum habitudinem repugnanti unius ad aliud. Ut Me ipsum melios Mela rema quamula enim. fit res per se manifilla , video thaten adversarios in hoc saepida inadere 3 duo afferam exempla . primum si in comparatione instit ta inter oppositiones eontradictoriam, die intrariam, quarum prima. nemine aestuante,msor est quam secunda;& tamenaextremato raratietatis maiora uere, di presectioia Mot . quam extrema contradictioniηs at ea evidens comparandoe calorem , de frigus ex ueta Imris . sessionein, in non sessionem ex Mina . Noth ergo in computatione oppositsonum istinastervenientituri attendenda est natura intremorum. Seeundum si in paratione aequis a.

tum, quae quidem, si inineruati sint emis'

97쪽

litates, magis di minus non suscipiunt ἔ neque' enim malox est aequalitas ulnae cum ulna, quam mimiciun palmo, quia uina maior est palmo. idem valet in excessibush neque enim centena rius numerus plus superat quinquagenarium . quam denarius quinatium , qaia centenarius major est denatio. sed introbique habetur aequalis omnino excessus per duplam preportionem . Fixum igitur sit , , ut in proportionibus, ita dein oppontionibus metiendis non haben dati esse rationem extremorum materialit

venientium. e . a

Arguo nunc . ut ostendam omnia contradis .ctoria aequaliter repugnare. Unum contradi

.ctolium alteri repugnare, est , illud per emaliter tollete. Sed non magis Deus tollis

. tur a non Deo, quam homo aion homine. . .ergo not1 magiε repugnat . min. prob. non Deus

-ata tolli Deum, ut nihil prorsus de Deo re .ainquat ; diala pari ter non homo tollit Mini.

nem: εc univetum omnis negatio , quae pr. . merea dicitur esse malignantis naturae totum. a, totalitet suum positivum excludit, oc tollit.. in hoc autem concipi latitudo non potest ue tunc enim ereeis esset in una repugnantia ad aliam, cum una omnino tolleret, alia non omnino a ἰ sed si utraque omnino , qui poteris explica majoritatem . nisi disendo,quod una tollit om -nino, alia plusquam omnino λ quod dici non ut enim nihil est ultra omnia, ira pius

. non est ultra omnino. Deelaxatur id ipsum a contrario. Creatio est maior generatione in dine, productionis, quiaquamvis utraque t νεum, sola tamen pruna totaliter ponit suum. terminum s sed una creatio non est alia propor ionaliter maior 3 quiaquamvis creatio Angeli abeat terminum persectiorem creatione ahis maes ut tamen illa tot- , di tot liter ΑΜ Iumsita haec totain δε totaliter,animam rationa

98쪽

itatur' νγnere maiorem essectum, eum .iamen

non dicitis magis ponere . Idem A de annihlatione, qua Angelus non dicitiis magis destiui, Mamantinae. Manifestum igitur est , quod inpositione, aut destructione terininus totus, α.totaliter seu ponatur , seu tollatur, non estin. telligere maiorem, minoremve sui positionem, seu destructionem.

. Arguo 2. Ex regula Topica, Sicut plietur ad simplisi est, ita magis ad magis, an iis, quae si scipitant magis, εe minus 3 ut, si album disgrit, magis album magis disgregat. Si ergo eontradictio magis, &minus suscipit, hareetiam Mgula in contiadictione valebit . fiet ergo, ut quia calidum repugnat non calido , calidissimum magis repugnet non calido . Sed h est aperte falsum quia calidum non cili contradictorie opponitur 3 qua ratione non ilido inlidissimum non opponitur, cum sit m dium inter calidissimum , εe non ea idumuead que minus opponatur. Ex quo: ulterius mani.

sesth colligo , contradictionem in indi usidi hi positam. Ut enim in indivisibili stat aequalitas 3 quia per augumentum unius partis non auis aetur, sed tollitur: de ut maneat. debemati intervallo erescere alteras pars : item in contradictione si augetur persectio extremi positivi, non augetur, sed tolliturcontradictio: quae ut perseveret, debet hoe i plum incrementum et moveri ab extremo negativo , adeoque debet crescere in hoc vis exclusiva Semper ergo per aequalia intervalla procedunt contradictiociis extrema ι su per consequent semper aequalitas in oppositione servatur. Hine quia procedendo in aequali tate usque ad Deum s dc Deum, si a iter Deus possibilis esset, maior aequalitas non .esset, quam inter hominem , dc hominem 3 procedendo in oppositione usque ad Deum, &.non Deum, maior oppositio non exit, quam intex .hominem, os non homineo . .

99쪽

dictu,nis dextremo ad 1 alterum expellendum ,

quanta praecise adullud expellendan requiris

tur nee major , nee mino . ergo aequalis est in quolibet cum suo contradictorio repugnantia . cons. videtur recta; si enim tanta sit vis in calore ad expellendunt frigus; nec maior, nec minor,quanta praecise requiritur tanta simia

diter sit vis in albedine ad expellendam nigredinem ; non potest intelligi. quod magis eat ri frigus, quam nigredini albedocisntrarietur. Similiter si tantum virium habet gigas ad giga atem superandum, quantum praecise est opus, nec plus, nec minus: & tantum pariter pami lio ad superandum pumilionem sinon potest intelligi, quod maior sit proportionaluer, a Geometrice in gigante vis superativa gigantis , ac in pumilione vis superativa pumilionis. an tec. prob. manifeste, quia ad expialefidum non

Deum nec plus, nec minus requiritur, quamella Deum: &ad superandum non hominem, nec plus, inec minas requiritur, quam esse hoa minem s&.sic de aliis.

. Dices, ex hoc non aliud probati, nisi quod in homine non potest esse maior, Sc minor vis excludendi non hominem, & in Deo non possit esse maior , & minor vis excludendi non Deum: non Vero, quod in Deo non sit ma oexis.ex cladendi non Deum, quam in homine non hominem - Sed coni ratest; quia argumentum non Acst Vim in eo, quqd homo ita excludit noti homia nem , ut non possit ipse magis, nee minus e cludere: quod idem valeat in Deo relate ad non Deum ; ex quo inserat aequalitatem ex Cluissionum . sic enim pateretur manifestam instan. tiam in ubicationibus, quandoquidem ubicatio Uiennensis ita distat a Parisiensi, ut non possiti pia distare magis, vel minus, atque ita etiam distat ubi catio Neapolitana a Romana: & ta

100쪽

men pIi' uum Vien nensis a. Parisieris, quam Neapolitana a Romana. Vina ergo ficit in eo,

qu in in homMN est vis praecis necessaria ad

excludendunt non I hominem ki nec potest intel. ligi vis alia seu m ior seu mi inor luamine, quae non hominem excludat si degalis etiam est via mi ad excludendam non Deum. unde inseravi xes Istas exclusivas esse aequales geometrice , cum aequaliter omnino comI 'rema ad term nos exclusos. non sic est in isticationibusuequam vis enim Parisiensis non possit ipia, potestta. men alia distare magis a Viennensi. at in exelia . sione: non hominiame mente quidem fingi po, test, quod illam formaliter-s nisi mo . adeoque in homine stat vites a ludendi non hominem dc suffieientes, di praemiae, h. e. non mainxes , nec minores quis requiratur idcea .dem prorsus sunt in Deo includenai non Deum di per consequun utrodique proportionaliter q le . t Arguo demum 4. supponenao I quodsequem ti capite probabo, primum principium, τεο potest ui esse s non esse, ita esse notum, di certum , ut nihil ut ipso notius, nihil ceristiusι cum ipsem. M., in quod omni* evidentia, in omnisvertitudis resolvatur sadeoque est primum, dc summum Veriam vexitatς complina. Nunc ει- auod ea genere involvit summam necessitatem veritatis, ocssunmam repugnan tiam lalsitatis, oon potest si bea ratione per mittere latitudinem; ut constat e terminis . di incompossibilitas quotumcumque contradi. Goriorum ex genexe involvit summam neeessi talem veritati , di summam repugnantiam sal. ritatis . - ω utnudinis non est rapax . min. prob. Veritas primi principii complexi, ut supposui, siluima est 4n cessitate veritatis, ade que in xvugi antia tia sitatis . ergo quidquia eam involvit, eandem necessitatem, di repu- .s0Rntiam in νolyit. atqui eam involvit omn s