장음표시 사용
141쪽
cuniam diversos modos apprehendera pote . rnuaru trima verba diruunt unum ex praecipuis os . positae sententiae fundamentis desumptum ex diversis conceptionibus ac definitionibus m usdem rei. Idem alibi saepe docet; ipsum. que propterea sequitur in hac tro, tota ipsius Schola, paucis exceptis , ac nostri -
centioris passim Pm Aegidio, Aureolo, A. lensi, ac Nominalibus, quos laudat Recupitus
Distinctio ax natura rei δε--lis reiis jn- , i ut insumuntre. DUae sunt viae a Scoto traditae, quibus deveriniatur ad suam illam distinctionem s altera est v ι a contradictionis: altera est via definitionis . Prima fundatur in veritate primi principii, quod idem omnino idem non potest lverificare contradictoria. Si ergo in eadem re sunt praedicata contradictoria ante Opus ani naae, distinctio in ea est ante opus animae.al quieile praedicata huiusmodi contradieentia in una xe, patet, quia nulla est res , quae cum alia in uno praedicato non conveniat, in alio non di. 1 conveniat : sic homo a brutis per esse animal convenit , per eserationale disconveni I. con- enire autem ,&disconvenire, quod idem est,
ac non convenire contradicunt . .
Contra primam hanc viam arguo, ut probem, nulla est econtradictoria eiusmodi, quam tenus universim convenire, & disconvenire non semper lin re contradicunt, cum saepe cadant in idem omnino idem . Id primum Ostendo a posteriori in multiplici exemplo. t. Creatura Deo assimi Iatue, & dissimilatur in eadem formali ratione. ratio enim formalis propria creaturae dicit in suo educeptu pee
142쪽
sectionem mixtam imperitinioniss ita ut per lectio ab imperfectione nullatenus ex naturaxei distinguatur. At secundum persectionem Deo assimilatur , secundam imperfectionein dissimilatur . ergo secundum idem .imaliter assimilatat, εc dissimilatur. maior prob. et sectio creaturae si ab eius imperfectione ex parte obiecti distingueretur, vel ita se haberet, ut illam naturaliter trahereis vel, ut illam indis ferenter respiceret, solamque permitteret. ptimo modo statuitur in ipsa formalitate perse. Aionis formatissima imperfectio s quae enim certior imperfectio, quam esse talem de sua natura, ut excludat persectionem Z secundo modo etiam statuitur sermaliter impersecta, ac propterea a Deo non solum repugnat persebio trahens, sed etiam permittens in ipso imperaiectionem . praeterea ponitur in creatura per sectio indisserens, ut ut perfectio infinita, vel finιtai quod repugnat. γα. Eadem est in homine formalitas, quaeip sum constituit potentem amare, εccisisse, ut Seotistae satenturi Huie sermalitati amor inda bitanter assimilatur: de dissimilatur per suam
ipsam formalem rationem amoris . assimila
tu e quidem ἔ quia universim omnis effectu assimilatur suae musae. dissimilatur vero, qui, illa formalitas potentiae amativae est indivi. , sm potentia oditiva s secundilim quam rationem non potest amori non dissimilari , ut non potest amori non dissimilari odiuiti. αrgo eadem sermalitas eidem similis est,
3. Eadem sormalitas v. g rationalitas' potest , iuxta Scotistas , dupliei eognitione imperis
, dc inadaequata cognosci , quarum altera a tingatur sub communi ratione formalita, i is obiectivae superius explicata r altera sibpropria ratione rationalitatis . Probo nunc
143쪽
t in Mepaph. Liber I. bus assimilari, dedissimilari. asIimilatur en in hquia omne obiectum sit mile est cognitioni suae ser quam intentionaliter exprimitur. dissimi atur verb; quia illa est expressio impersecta nec assequens totam cognoscibilitatem obiecti 'omnis autem imperfecta similitudo aliquid dedissimilitudine admiscet. t . Una formalitas est alteri similis. dedi M. milis v. g. rationalitas animalitati , seeundum eo nunem rationem obiectivae Arma litatis.& secundum propriam talis sermalitatis. ergo idem formaliter idem eli simile, 6e dissimile eidem . Multa sunt, quae huic celebri inllacitiae Stot stae opponunt ; verum in iis nihil invenio, quod non possit ipsorum argumento pariter opponi s nam hoc eit , quod unice contra ipsos
contendimus, ita hominem , de equum in ratione communi convenire ' disconvenire in propria, ut conveniunt, δc disconveniunt invicem Seotisticae forma lita es.
Apriori id ipsum ostenditur . Contradictio ut Iir vera , debet cadere supra idem, ita ut praedicatum, quod affirmatur, sit plane idem
cum eo, quod negatur . Atqui convenientia, de disconvenientia in casu non ita contradι- cunt , cum sit alia convenientia. quae ponitur, alia, quae removetur . ergo nulla est in casu contradictio . min. prob. exemplificando inperfectione, de impersectione ereaturae , quae idem forma liter propterea potest esse ; quia ina persectio non excludit eandem persectionem,cuqua est idem,sed alia.sic homo est perfectus,quia intellectivus, imperfectus, quia non omni M.tens, quia non aeternus, dcc. Hoc posito, manifestum est , quod disconvenientia hominus eum Deo in ratione omnipotentis non contrais dieit convenientiae in ratione intellectivi; ut enim esse intellectivum, & non-e se of n ip
tentem, ev identer non contradicu fit; ita necia matradicunt habere convenientim j nesse in telle.
144쪽
Idem die .de homine relath ad brutum. ΗΘ
mo inesse metaphysico est una simplexentitas, cuiae tamen convenit. dc disconvenit a brutor sed disconvenientia non tollit hanc convenienistiam, sedalianx, quae intercedi inter brutum,
de brutum. 2 ulla igitulin hoc contradictio PTota haec doctrina supponit, quod similitudo , di dissimilitudo ex genere lascipiat magis, M.
minus: quod Aa, nemine' Megari putest . cum
enim sunt litudo It accessus unius persectioni a Maliani AE praesertim ad divinam , parui, quod quis mai- est persectio, eo malosi est accessus odi maior simici o Q atqui dari periectionsmuaam alix maiorem ν est certissimum. ergo de certi ssimum erit dari nutiorem unam alia similis udine. Quod si similitudo staret in . indivisi. bili ι ut aequalitas, dc idem si jam sicut ina qualitas , de distinctio .semper contradidior hpugnat cum aequalitate , dc identilate, qm a non est una aequalitas, aut identitas minor, quae aifirmetar, oc maior, quae negetur: ita philo. Dptandam estet dedissimilitudine. Sed ista noα, .
pari passu procedunt a Amta via Scori ad probandam Liam distin.ctio mest via definitionis; assumit enim illud prinei um.Quae habent diversam definitionem distincia sunt; quia cum aliter definiantur , si idem essent, idem aliter a se ipso definiretur. Sed hae via difficiliusnautio tenditux ad propositum . nam primo per illud, per quod potestres fundare multiplicem cognitionem, potest fundare multiplicem.definitionem ς eum de S. nitio non sit, nisi explicatio prioris eogniti nis obseurae. Atqui res una , de indivisibilis omnino potest multiplieem cognitionem fundare, ut infra ex prosesso ostendetur . ergo. a. hoc idem patet per instantiam sumptam ex ipsis sermalitatibus f aliter enim rptionalitas definL
145쪽
ii ' antaph. 19ῖον. I. tae, ut Armalitas est, aliter, ut rationalitas rnee proinde alius est in rationalitate esse tar. malitatem , de eue rationalitatem . t 's. I I.
PM, id primum; quia nihIl huic distii
ctioni deest, ut propris, strimque realis sit . quid enim t num quod extrema noraunties, sed is ali Mo sed inquiro, per quid fot malitatem a re distinguis 3 per quatuor , iquies. i. quod sormalitates stare per se non posisunt ; nec enim sunt mmuo separabiles. a. quia una non est princimum alterius. 3. quia se solis non possunt termihatis actionem physici age tis. q. quia omnes Mint petunt exi stere animindivisibili existeritia. Sed nullum ex his satis Dimalitatem a re Aeetiar. Non primum's tum quia Personae M. Trinitatis inseparabiliri inviscem sunt, de tamen realiter; inter sedistinctae tertia entitas non potest stare, juxt4 Scotistas. se sola , &seiunctim 1 partibus unitis, nec se-janctim ab i psa partes unitae, a quibus realiter
fricth contradi stinguitur. tum a priori, qui iret realis separabilitas sit evidens argumen- . tum distinctionis rotis , non eamen inseparabilitaris identitatis; quiaκum distinctione M. re potest connexio, unde inseparabilitas i tur. Accedit, quod multi scotiuae rationem .sierinam a specifica, 8c hinc a numeric separ bilem realiter faciunt. Nee satis distinguit secundum s passio ensin metaphysicari maiis est xisbi litas in homineri attributa an Deci, emanant ab emtia sade que essentia est raiax, de mincipium attribuet
sum. a quibus ea inde debem distingui tea-
146쪽
- liter. Neque dicas , ejiismocii es Mistionem di principiationem esse non physicam . sed me taphysicam. Nam contra esto quia petis mani felle principium . principiate physice est privi ci ptare per modulo rei: principiare melaphyruce est principiare per inocium formalitatis. jam ergo assumis rem di formalitatem in priori in earum explicationem ι & pihil revera dicis,iniuquod sormalitas sit sormalitas, non res, quia
Nee distinguit tertium,tum quia passio, ut modo dixi, terminat se sola principiationem essentiae . tum quia Deus est res et nee tamen potest ullius physici agentis actionem terminare. tum quia modus non potest actionem terminare sine re, nee res sine omoi modo 3 ut enim in phy iacis probavi, nulla res esse potest sine aliquo modo ubicationis. durationis.tum demum, quia Dc est temnere ad inseparabilitatem jam rejectam . . 'Nec distinguit quartam; quia non vidm. quid sit opa, ad sermalem distinctionem unitas
omnimoda existentiκ. certe ut rei essentia est una, quamquam a pluribus in sua linea qui ditatibus constituta: ita di potin esse una existentia, quamvis quaelibet sormalitas silaos- Ieat existentia partiali . Adde, quod sormah tates non habere existentias m oprias, non facit ni si ad summum realem earundem inseparabuitatem , quae stare tamen ditest cum leasi distinctione. hine quamvis Th- istae existentiani putent esse unam materiae, M sormae, non idcirco materiam a sorma re non distinguunt, quamvis In separabilem illam idcirco velint ab omni istina Prob. M Quae sunt distinaa Bimaliter , liter non sunt idem. ergo realiter sunt distio. ergo distinctio formalis est in tigore re .lis . utraque consequ. constat . pro, antec.
Identilas ea distis est duorum Ixssirma bili
147쪽
bilitas non quaecumque , sed in recto. atqui data formali distinctione, ista praedicatio Ras
fionalitas est Animalitas, salsa est: tum
vera illa, Rationale .st Animal, haec autem a Cfiro,atio non est satis , ut animalitas dicatur identi Mara rationalitati i aliter anima, &corvus identificarentur iis homine, in quo vere una pars praedicatur de alia in concreto , dicendo. animatum est corporatum, h. e. habens ani mam est habens cor pus, sicuti dieitur rationau ost innimat: h e. habens rationalitatem est ha hensanirnalitatem . Neque dicas, posse praedi cari unam fornis litatem in abst tacto de alii. non simplicii er , sed cum addito, dicendo , Rationalitas realitιν est animalitas. Nam con
ira est ι quia non est alius propositionis istius sensus, nisi quod duae illae formaritates constituunt unam rem. Sed in hoc ipso sensu poterit animi nia dicati de corpore. quia eum illo corem ruit unum hominem. - λ r
Prob. r. illa distinctio , quae nata est salvare omnia coni radiaori a praedicata, est distinet osti cte realis, ut est evidens ; quia inter contra dictoria sunt esse, di non esse, produci , di noti producit quae si de duobus velificentur , illa sunt indubitanter distinctae res. atqui disti ctio sol malis eo ipso, quod ponitur ad salvan - 'in re aliqua contradictoria, nata in salvarem ni a s cum omnia sint aequalis, nee su3εr pugnet convenires& non eonvenire , quam esse
'di non esset quod quaest a. lath probatum est . ergo distinctio formalis est stricthreatis
Respondent, argumentum recth concludere,
si specietur vis sola distinatonis ζ potentis
quantum est de se, omnia contradi ri a VerI ficate. aliunde ramen non potest ex incari itate praedicati. Sie quam vis ego sim distrnctus realiter a lapide, & ex vi huius distinctionis possimus omnia contradictoria verificare,quan 'tam est ex capite contradictionis 3 non tamen
148쪽
. possumus omnia simpliciter propter repugnari tiam praedicati. Lluare mn possumus verificare ista Deus, non Dens, Angelus, non Angelus quial ego esse non possum Deus, vel Angelus. idem dic de formalitatibus, quae esse, & non esse , produci, & non produci veri ficare non possvn , ' mon quidem ex capite oppossitionis, sed ex inca.' pacitate praedicati , cum formalitas nec esse, nec prc duci possit per se, dc seorsim ab aliis. Sed primo id mihi videtur satis, ut distin--ctio ista sit proprie realis, si quantum est de se flate possit cum eo, quod unum extremum sit, alterum non sit. Hinc enim fit, quod ista non sit minor distinctione reali ratione sui, sed so-
tum ratione conii ex ionis inter extrema,quae est extra not. onem distinetionis. quod ipsum ex
eo constat squia si coni radictio est, quae facit d .ctinctionem ue dc una contradictio non est malo voltera, nec potest esse altera maior una distin Relath ad esse, dc non esse, produci, &non produci quaelibet sor malitas est absoluie capax; non enim potest egistere. aut produci homo, nisi existant, di pic ducantur eiusdem constitutivae formalitates, a quibus non distin. sui iur . At , inquies , licet possit sorma lita esse,& produci, non tamen se sola. Bene est,sed jam recurris ad incapacitatem non contradicto sit,sed contradictionis; quia dicis sornetalitatempcsse quidem est e,sed non ,dum at a non est . . Hoc argumentum, quod mihi est valid sῆ mum, de petit non istum sormalem, sed etiam vatualem intrinsecam distinctionem , unam patitur difficilem instantiam ex natura modi inseparabilis axe , cuius est modus. Sed huic instantiae commodius satisfaciam cap. huius quaestioque tremo.
149쪽
Bile. I. homo per animal eonvenit eum equo , per rationale disconvenit . ergo Mon et idem in homine animal, di rationale. Nego anteced. si stet taxati vh s tam enim h imo convenit cum equo per rationale, quam Aisconvenit per animal. eonveniri autem, di d i scon veniri quo pacto possit per idem formaliter , lassicienter est 3. g. demonstratum . deinde posset negari antec. quia convenientia , se disconvenientia non est in re, sed in anima. Ec quidem hominem convenire cum equo non lest, nisi venire cum eo sub cognitione consa. . se , dc praeseindente : disconvenire autem ab equo est venire sub cognitione, sub qua equus venire non potest. ex parte vero rei non est , inisi fundamentum , ratione cuius homo, Fc iequus habent cognitiones, unam subqita mi- scentur,alteram sub qua secernuntur. Quod autem una indivisibilis res possit aliam, & aliam cognitionem terminare sine ulla prorsus obje 'ctiva distinctione , infra ex professo probatum
Obile a. i liae rationes, quarum neutra incla ditur in alterius definitione adaequata , sunt ex natura rei distinctae . definitio enim adaequata eum explicet totam rei naturam, adeo' que quidquid rei convenit per se ipsam , conseis ruens est , ut quod in tali definitione non clauisitur . rei non competat per se, suam quen 'tutam. Atqui ita se habent in homine anima litas, & rationalitas 3 neutra enim ex his poni, nisi perperam, potest in definitione alieri ut ' ergo ex natura rei distinguuntur. Ut respondeam, nolo, nullam rem defini xi, ut est in se, sed solum ut est in anima. Ra
150쪽
tiores quia definire est explicare, εc clarum. faceret, quod obscurum erat. res autem in is nec complicata est, ut sit explicanda, nec obiscura, ut sit declaranda; sed istae sunt passiones cognitionis,.non rei s cognitio enim est, quatim plicite, dc obscvtξ rem attingit. adeoquo Iuce indiget nova perfectioris notitiae, qua declaretur . res ergo non per se, sed per cognitio nem, cui subest, habet, ut definitionis sit cis pax. Quod idem constat per regulam summa Iliticam, quod terminus secundae inteationis appositus termino primae facit illum suppone' re simpliciter , adeoque pro re non ut in se, sed ut in anima. atqui terminus est terminus intentionis secundae perinde , ut p radicatum, subiectum ergo de re dicitur, ut in anima, adeoque in suppotitiooe non per
sonali , sed limplici. Hinc ad argutia entum dico, animal definitiadaequale per principium sentiendi, si stet iasappositione limplici, quatenus illa cognitioeoniusa, sub qua omnia animalia unificantur. non aliter explicatur, quam per aliam clari Iem, quae attingit explicite principium sentiendi: sed idem animal si stet personaliter , nec ad aequie . nec simpliciter definiri inquantum tale per principium sentiendi . animal enim , ut est in re, non solum habet, ut sit principium sentiendi, sed etiam discurrendi. hinniendi, rugiendi, dcc. sub quibus rationi bus, ut possit proxime explicari, debent singulae species sub suis propriis rationibus prins
Instabis. licet animal realiter habeat, ut sit principium sentiendi, atque etiam discurrendi in homine, hoc tamen secundum non habet, ut animal est; aliter quodcumque animal posset discurrere. ergo in homine ipso animal qua tale distinguitur a rationali.