장음표시 사용
321쪽
198 Amtaph. Liber III. Dices, hinc fieri, ut aliquid Deus possit ultra omnia possibilia; quia nec ista simul sumpta
imitationem Dei adaequata es constituunt. contra est; nego enim omnia possibilia imitationem Dei ad aequatam non constituete . Si. quidem nomine imitationis adaequatae non venit imitatio , in qua sit tanta persectio, quan 'eta est in exemplari quod repugnat cum ratio ne imitationis sed in qua est tanta persectio , quanta est participabilis ab exemplari . hoc a tem verificatur de tota collectione possibilium. Caetersim in Deo sunt persectiones a contingentibus inimitabiles, non solum relativae , quae pertinent formalit et ad Personarum Trinitatem, sed etiam absolutae, qualis est eo dunatio per identitatem omnium perfectionum, quae in possibilibus omnibus dispertitae, adeoque cum distinctionis imperfectione reperiuntur . quare ad argumentum, quod solet proponi sub hac forma : Meqsunt possibillas cre rur perfeci laressine termino, quia inter quamlibet , γ Deum est in ira distantia δει undum
perfectionem. atqui inter creaturas omnes,
Deum est infinita etiam secundum perfectionem
distantia. ergo ultrα omnes creaturas est alia , Ο
alia possibitis: quod repugnat. Resp. dist. cata' salem maioris; quia est infinita distantia se eundum persectionem participabilem, &crea.
turae non repugnantem , cone. secus , nego
ita usalem maioris dist. min. est distantia secun dum persectionem imparticipabilem, & repugnantem creaturae, ut sunt perseelsones jam de
Dico Dei potentia est omni potentia. Constat ex modo demonstratis . Deum enim esse omnipotentem est posse sua activitate perficere,
ruidquid est absoluin possibile, seu in suis prae
icatis repugnantiam non involvens. atqui Dei. Potentia eo ipso, quodjnfinita est, relate ad . perseeu nem persectionem ita possibilem est in actu . adeo
322쪽
ad dira pei issime potens. ergo Dei poten tia est omnipotentia. Accedit, omnium con tingentium susscientiam xesbiui ultimate, de aulaequath debere in ensngeessarium', ut supra aest aemonstristum . . ista autem resolatio fit ita
cessario contingentium omnium etficiens causa, adeoque omai potensis
Dico 4. Omnipotentia Dei est persectio sui finaliter eius intellectu, & voluntare distim Haec conclusio est apertissima , si declare. tur .. Suppono inter divinas persectiones nutilam prorsus intercedere obiectivam distinctio. nem sive formalem, sive virtualem. quare siquis contendit, ut multis contendit Godoyr .de Selent. Dei di ν. x omnipotentulaeue 'obiectivὶ indistinctam ab intellectu divino, velut alii, a volantate, atri complexo intellectus simul , dc voluntatis, non repugno 3 quam quam in consequentia Brtasse sit reliquas .erseacitones mutuo distinguere , & has identincare Sed de hac re nune non euro. Piod dico ,. est, Omnipotentiam habere apud nos epaceptumatium a conceptu intellectus, di voluntatis, ut Matet manifesth rationes Hrmales his nomini-hus importatas consideranti viam potentia dicit habitudinem effieientis ad creaturas, quam nlicit intellectus, de voluntas. Praeter haec di vinas persectiones distinguimus per creata aenigmtua . quae ergo in creaturis divisae tepe riuntur , in Deo formaliter sunt distinctae . atqui potentia effectiva, carinoscitiva, de vo-iitiva in . creaturis separantur ; quatenus datur creatura, quae potest efficere, quod non potest cognoscere , aut velle r de ruae Atest cognoscere. εc velle quod non poteu efficere. ergo hu
iusmodi persectiones , etiam ut in Deolant , aliam , dc aliam habent in intellectu nostro
Dicea. potentia effectiva v. g. locomotiva;
323쪽
roo ADt h. Liberam. lnae in erraturis pure si midalibus reperitii e ,
umaliter pertinet ad interlectam , di volun. intem . ergo idem dicendum in Deo sum 4mmateriali. antec. mob. si potentia in his et sectiva non esset sorinalitex intellactualis , An gelus non esset tuas pureantellectualis , sta
Nego antee. quod est manisesth salsum ι quin
porςntiae formaliter distinguuntur per arius. cum ergo intellectus di voluntas krmalem habeant d i stinctionem ex distinctione intelle. et ionis, di amoris, per ordinem ad quos actus concipiuntur, dc definiuntur, consequens est, ut j cum motus localis sit actus omnino distin, ctus ab intellectione, & amore formaliter sit alistincta ab intellectu ,. de voluntate locom tiva. Et quidem quis in. huius definitionem, ni si sane inepth, intrudat potentias rationa- .les 8 ad probationem antecedetiti, dico non violari puritatem intellectualitatis Angelicae Per praedicatum commune spi ritui , di corpori,
ut violatur per communionem cor seae pro
prietatis . atqui localis motus hon est corporis, entis finiti qua talis proprietas. qrgo non. violat rationem puri spiritus. Accedit, quod motus Angelicus eum sit plane indivisibilis sub. lective, est consequenter spiritualis . quare
potest esse proprius creaturae omnino im te dirialis, quae licet debeat esse intellectualis, non tamen quoad omnes operationes, ureste vi dens in voluntate, cuius operationes larmali ter cognoscitivae Mn sint, sequuntur tamen Per se operationetm cognoscitivam , atque ita est etiam motus Angeli ab iit trinseco. I t enim in
animali, ita di in Angelo laevmotiva nume-xanda est inter vitales potentias,qui appeti uiro adeoque oc cognitionem sequuntux.
324쪽
tum praesens ad voces pertin res sed liis merito videtur lis esse de te . quod sanέ mandeste constabit, comparando divinam potentiam cum effectu suo subtriplici tempotisvifferentia constit to, praeteriti scilicet prae sentis. εt se iuri. Et primδ quidem de hisom nibus indiscriminatim illud est verum, &evi,. denter verum , nρn dari in Deo potentiam adess/ctum non nonendum ex suppositione, quod si positum, uve de praesenti, sive de praeteri o. sive de suturo. quare nec quod rest, potest non esse, si est: nee quod idit , potest non .s uide P si suit: nee quod erit, potest non fore, si erit'. Ratio est non alia a velitate primi Principii, quia sic res esset ,& non esset, fui Mudi non suisset, seret, dc non foret. .
Iline sequitur, non dari in his potentiam ad Iransitum, de mutationem, quasi vero iii eo instanti, in quo aest, possit res transire abesse ad non esse; si enim sic transiret, esset in eodem instanti, & non esset. Ex quo eodem capite non potest transire ab esse futuro in in santi crastino ad non esse futurum. in eodem instanti nee potest transite ab esse praeterito in instanti hesterno ad non esse praeteritum in illo ipse inuanti, si enim tranni, supponitur fore, di sitisse in certo instanti c. habetur terminus qui est de mutationis conceptu supposito autem, quod erit, vel fui. nun patest non fore vel suisse, adeoque nori potest transite ad non fore, vel non fuisse. Est tamen in Deo potentia antecedens, ur. quod producit,non producat:quae potentia non
est dominativa in esse rei ex supposition a quod
325쪽
oi Metaph. Liber III. . quod fit, sed in ipsam suppositionem, quatenus
potest antecedenter sacere, ut res non sit, non
servando , sed tollendo suppositionem. Hanc
eandem potentiam concedunt omnes Deo rela.
8 ad suturumi potest enim facere, ut Anti. Christus , qui modo denominatur laturus , non sit futurus, tollendo suppositionem. exissentiae Anti-Christi in tempore suturo. Iam
vero quaeritur, utrum haec e dem potestas conveniat Deo relate ad praeteritum, ut, quemad modum potest antecedenter nunc efficere, ut Anti Christus non sit futurus , possit etiamnunc essicere antecedenter, ut Adam non sit praeteritus, tollendo utram suppositionem per decretum praesens , quo determinet Ommpo. tentiam suam , ut ne Anti-Christum sit productura in tempore futuro, & ne Adamum produxerit in tempore praeterito.
. Ad hoc quaesitum communiter Theologi post
D. Thomam T. P. qu. 2 s. art. q. respondent ne
galiud ; putant enim latam ean disparitatem quoad hoc inter praeteritum ex una parte, depraesens, ac suturum ex altera. sed ista tamen d sparitas non est tam facilis, ut plerique putant; quoci possem ostendere afferendo, acrς- fellendo rationes, quibus vulgo hujus sententiae patroni nituntur. Certe ratio , qua proinhat D. Thomas, Deum non posse facere , ut praetexi in non sint praeterita, probat, Deum non posse facere, ut sutura non sint sutura . imo, ut praesentia non sint praesentia. arguit enim sic. Praeteritum non fuisse involvit tuisse, di non suisse. ergo impossibile est praeteritum non fuisse. antec. probat; praeteritum enim est,
quod fuit, adeoques praetexitum non fuit,quog sui non fuit, ic per consequens fuit,& non fuit. Atqui hoc idem valet in futuro; pariter entes ex xodem capite fut*rum non fore cois tradicti nem invi luit, quam & involvit praesens non est e juvat additum Caietani, praeteritum sci ij.
326쪽
I IL Caput at 'cet non posse doliati praeteritionei similitet enim futurum spoliati futuritione non potest, mec praesens praesentialitate, ut paulo anthmo. nui , dum dixi, non posse in his haberi transimium: spoliatio autem transitum involvit; quia nemo spoliari potest eo, quod nunquam habuit.
Hoc autem totum corruit sola distinctione sensus compositi, &divisi. - Est igitur in contrarium c quatenus in con trariam magis inclinat, quamvis communem etiam defendat Ariminensis in I. d. qu. q. t. Rrt. . citatque pro se Gilbertum Pone anum, Altisiodorensem ,& Doctores sui temporis An. glicanos, hanc ipsam sententiam tuetur Coxdu.ba apud Vasquem citatum, sed non Aleosis re latus ab eodem I. p. summ. q. 2 membr. s. arx 4. ubi quam visetem istam utrimque tractet,so MCluditia merepto partenegativa, dicena, qua prate risum. irrin
Equidem censeo, dicendum cum prima, ες communi sententia, non posse Deum iacere , ut praeteritum non sit praeteritiun . . ut nouPraeteritum sit praeteritum, non solum in sen- Iu composito, ut est certum, sed neque divi- ω, quatenus in tempore sequenti non Maeramplius potestatem in suppositiooem praeteris
Hoe ut probem, aedem disparitatem cire hoc Inter praeteritum ex una parte, praesens, di futurum ex altera,pono sequentes pr*positiones . Propositiq . Activitas alia est proximε, secunda, dc expedita , inter quam, de esiecturunihil mediat s qualis est potentia ignis pasis proportionato approximMi simul cum concur tu Dei parato ad concurrendum . alia est acti vitas prima , remota, de impedita, inteς quam G dc. essectum mediat impedimentum, quod nisi auferatur , causa virtutem inte-Mam retinens agete non potest et qualis est
327쪽
304 Metaph. Liber III potentia ignis a passo distantis
L. Propositio . Rursus activitas remota, &impedita, alia est expedibilis, quae potest stili ocet amittere impedimentum: alia inexpedibi lis, quae impedimentum amittere non potest. Notiones istae manifestae per se sunt. 3. Propositio . Quod habet potentiam remotam inexpedibilem , dicitur simplicitet non habere potentiam. Ratio est clara;quia ha . het potentiam irreducibilem in actum : potentia autem est simpliciter talis, quae sim.pliciter in actum suum reduci potest. Ex quo patet, argumentum illud , quo probant aliquipotentiam in Deo ad praeteritum exeo, quia retinet nunc totam suam Virtutem, quam ha . hebat, dum praeteritum erat praesens, nihil Prorsus valere z ut enim detur potentia simpliciter ad effectum, non satis est activitas rem ta, sed requiruntur ea Omnia, quae potentiam expediunt, sive ea se teneant ex parte potentiae, de dicuntur causae conditiones, si vh se teneant ex parteeflectus, ut sci licet effectus non possit esse nunc, ut non potestes e nunc durat io he. sterna , aut crastina . quare potentia istarum durationum productiva relate ad nunc praesens estellantialiter impedita. q. - Propositio . Nulla potentia physica est, aut e sse potest expedita , nisi ad praesens. Haec propositio est cardo praesentis difficultatis r mihi tamen videtur certa. Potentia enim expedita dicitur potentia immediata, h. e. inter quam , di effectum nihil mediat. atqui inter polentiam praesentem , dc effectum praeteritum , aut futurum mediat di stantia temporanea insuperabilis a potentia; quatenus haec neque potest
efficere, ut existat nunc tempus hesternum , aut crastinum: neque stante tali distantia , po-
est agere ue potentia enim physica nihil facit ,
nisi producendor producere autem est dare esse
effectuis adeoque essicere sibi effectum praesen.
328쪽
M. Capneficteon. ergo tota potentis causae physicae exene. tui unice circa erietum praesentem . Conf. r. potentia denominat extrinsect esse. ctum praeteritum, aue futurum, non quia pro. ducit, sed quia produxit, aut producet. ergo tota eius vis exercetur circa praesens. hinc a
Philosopho in Logicis eitato,ubi de suturis contingentibus, causa, oc effectus diminiuit λm ui tempo te,quatenus effectus prisens requirit causam dumtaxat praesentem, suturus suturam, praeteritus prlteri iam . quod ipsum patet ex discrimine iotet eausam intentionalem , di rea. lam ; prior enim potest in non praesens realiter : posterior in solum praesens non quidem suppositum, sed sectum praesens peractio em tealem. Ex hoc etiam ibi diximu . . existentiam praesentem eausae impertinentellomnino se habere ad estectum praeteritum , aut suturum , de 'xistentiam causae praeteritam aut futuram impertinenter se habemadrilectu Praesentem. tota ergo vis causae consummatutcirca essectus praesentialitatem , unde tesultat in aliis temporibus denominatio. ' . - Cons. v. si esset potentia aliqua inimediate nunc expedita ad praeteritum , aut futurum. , etiam causa, quae non fuit, εc est , si et sacere , ut effectus fuerit: etiam cauta , quae non erit , α est, posset facete , ut effectus fit futurus quela est in terminis repugnans s aliter efictus posset accipere esse a causa non habente esse Iunc, eum effectus esse accipit. Sequela prodisi causa nunc exi stens posset immediate Mere, aut effectus sit futurus, aut praeteritus,tam effectus acciperet nunc a causa sufficientiam, ut sit praeteritus i aut futurus et qua stante, nihil esset optas, ut eandem rursus acciperet in tempore Praeterito, aut laturo. Exemplum habes in causa dante eme essectui distanti localiter, ut possedare probabilis fert opinio: in quo casu essectus consurgeret sine causa praesente Iocaliter . si Phiusia Benia.T. IV. O ergo
329쪽
ergo causa posset pax ter in distans temporali. ter, estectus fieret sine causa c-xistentesim.
Maneat ergo, quod quamvis divina potentia possit nune determinari per voluntatem , ut producat postea. ex hac determinatione deis nominare rem in lallibiliter futuram postea shoc tamen non facit potentia ipsa per se,ut prPsens potentiaeest 3 quia idem per locum intri secum faceret, si Deus nunc potens non esset,sed
potentiam acquireret tunc, cum adveniret tem,
Pus, in quoproducere deberet effectum.. s. Pro sitio. In Deo est potentia remotatum ad praeteritum, tum ad suturum . Est pro. Positio evidens quia talis potentia non est ,nisi ipsa omnipotentia eum Deo identificata, &ab eo essentialiter inamissibilis.. G. Proposis io . quamvIs in Deo non sit nune potentia expedita ad suturum , est. tamen in eo, potentia expedibilis ad futurum. Prima pata constat ex prop. 4. Altera est manifesta s quia istum impedimentum, quod habet nunc p'tentia divina ad ponendum futurum eras v. g. est. quod nunc non habet, nec potest habere cras μbi praesens, cum caeteroqui futurum cras involo Vat ipsum reas. atqui tempustiastinum stat ad huc sub divina potentia , cui potest stilicet ali. quando fieri praesens. ergo potest divina pomtentia amittere tale impedimentum , & per consequensexpediri ad suturum. . Propositio. in Deo nec est ad praeneritum Potentiaexpedita, nec expedibilis, ademi nomestin Deo potentia simpliciter dicta ad praete,
ritum . Prima pars constat exquartamnpositio. me; tertia ex tertia. Secunda per se liquet; impedimentum enim potentiae ad piratreuum heri V. g. est , quod nunc non habet, nec potest nunc, habete tempus hesternum sibi praesens, sed tempus hesternum nunquam potest habere sibi ain. Pltus priae . ergo relate ad praeteritum habea
330쪽
impedimentum inamissibile . faciendo nunc, ut pi aeter tum non sit praeteritum in seci. sa diviso, vel id sateret Deus vi voluntati pri. semis, vel vi potentiae praesentis . non O vo. latitatis praeelsae a potentia, ut constat. quia volitatas mihil potest, nisi applicando potentiam . non vi potentiaeue aut enim per hane red,
detet sibi prisens ipsum praeteri um s alvo i
hoc ex terminis est impolubile, tuin quia prae teritum qu1 tale involvit datationem praeterva tam , quae eraesens esse non potest. tum quia sic
non esset Deus potens in praeteritum, sed in praesens. Vel non redderet illud tibi praesens s .ci jam redit , quod vi potentiae praesentis age-xet ita non praetens . ex quo fit, ut dicti am,quod etiamsi Deus non habuisset potentiam essectit. Cem .si eam nunc acvixereis posset per locum 'intrinsecum nunc eruere , ut Mundus fuerit non solum mullo ante tempore, sed etiam ab N erno ι adeoque & posset efficere nune, ut Mundus sit duraturus in aeternum vi potentiae Praesentis. quamvis hane ipsam soles in non iit habiturus in aeternum. quod est evidenter
contra rationes causae, di effectus :petentium
Solidam nostrae huius rationis vim ponet ob oculos exemplum loco pet tum .Finge loca. Iem distantiam esse, ut quibusdamplaeet, im pedimentum operationis essentiale. Iam si mobile sit postum in medio, ae distet , terminoa quo se adglum, clatum est, illud nihil posseerficere in termino a & nihil in termino ad quem ι propter distantiam ab utroque, suppositam superabile actionis impedimentum. In tantum ergo dicitur adhuc rue in utroque, in quantum ad utrumque potest accedere. quod si possit accedere ad terminum dumtaxat ad quem ,εc nullatenus possit ad terminum a quo cevertit dicetur tetinere potentiam ad prius . non ad posterius; quia licet ad utrumque ut pa, o x ten