장음표시 사용
111쪽
da esse diuinae Scripturae studia , Hierony
is Quomodo in his nolitas literis non potestis quis ad ligenda vcrba, terendaque proceri cere, nisi prius ab elementis caeperit: ita in is scripturis ciuinis non valemus ea, quaeri maiora 1 unt nosse, nisi ab Ethica in ipsis,, habuerimus exordium , secundum illud, ,, quod Propheta dicit, I 11. a manda. ., tu tuis intellexi, quod videlicet post ope. D ra everit habere scientiam secretorum . Inuitutionis autem , eruditionisque o qualitas, quae diuinarum Scripturarum in Interprete altera est dispositio, non omnibus probatur eadem et quidam enim apud Salmeronem, proseum. I . & Ig. omnem reijciunt; admittunt alii, sed non similem , cum intensiorem nonnulli, re missiorem plerique ipsam ponant . Cael
statuat, ingeniose distinguit, aptando ,sci licet, cruditionem in Intererete, vel ad fundandam fidem, vel ea polita ad ipsam intestigendam.Caelestium cni in mysteriorum, triplex in nobis assignatur notitia .ri Quςdam sinquit ipseὶ credendo, quaedam
,, intelligendo, quaedam aperte videndo. Qirarum prima est inferior, & nobis ma-M gis proportionabilis, dc disponit ad secun- dam,quia data dicitur: Nisi credideritis, non intelligetis, quod exponens Augu
is ideo credis, quia non capis, sed credendo,, sis idoneus vi capias : nam si non credis,M nunquam capies, quia minus idoneus re- manebis . Fides ergo mundet te, ut intci
M lectus impleat te. Ambae auten, dispoliunt M ad tertiam: Ptimae duae sunt vitae huius: is tertia vero est vitae futurae . Haec ille . Qua idcirco tertia relicta , utpote altioris inda ginis, de duabus prioribus determinandum videtur. Quare, si de prima, quae credendo habetur loquamur notitia; luperuacanea in sacro Interprete ad fundandam fidem . quaelibet omnino est eruditior Quandoquidem , non alia quispiam pro Sreditur via, neque ad illam per aliud ingreditur ostium , quam per id, de quo Ioann. Io. habetur: Ego sum ostium , per me si quis introietit saluabitur, di cluseri dem Ioann. 4. Ego sum via, veritas, &is vita . Vnde Apostolus I. Corinth. a. ita ,, scribit: Ego cum venissem ad vos fratres, is veni non in sublimitate sermonis , aut sari pientiae annuntians vobis testimonium
is Christi : non enim me iudicaui scire aliis quid inter vos, nisi Iesum Christum , αδε hunc Crucifixum, & ego in infirmitate, &ri timore, & tremore multo fui apud vos, dc , , sermo, & praedicatio mea, non in persu
is sibilibus humanae sapientiae verbis, scd m
is ostensione spiritus, & virtutis, ut fides no.
is stra non sit in sapientia hominum, sed in virtute Dei Hinc laena infert, Henricus
terpretes, ac D tores simplices, atque
idiotas electos fuisse, iuxta ordinariam in illud Ioannis I. Inuevit Philippus Nathanael, quae inquit: Nathanael perit illinius scri in is riirarum, quia doctissimus non cst in Am- , , stolatum electus. Omnes enim Apostoli, , primo de idiotis sunt assumpti, scilicet, ut
Si autem de secunda, quae intelligendos fit notitia , nobis sit argumentumis , , adepta, suasaque fide. diuinae inhaerendo,, aut horitati: Dosteriores Doctores inquitis Henricus ubi supra q. 7.v. 4.ὶ ad docendum M credentes in intellenum , dc cognitionem ,, creditorum, debent inniti rationi. dc con-
, , sequenter secularibus instructi esse distiis plinis: Nam, ut ex D. habetur Augustinoa, tom. 6.de viil. cred. cap. II. Quod credimus, debetur authoritati: qood autem intelliri gimus debetur rationi: Authoritas enim , , rationi viam praeparat, ratio autem ad in- is tellectum , cognitionem quem perducit., , Vnde Glossa , super illud Exodi eamus,, viam trium dieram in solitudine, sic legit ri trium dierum iter proficiscimur, si ratio-M nalem, moralem , naturalem sapientiam is de rebus mundialibus auferentes, adicistis,, tuta diuina conuertimus. Quod utique.
Iustini, ipsiusque Augustini exemplis, satis ostendi poterit: dum pilor ille, semen tia quadam Platonis , alter veto Dialogo Ciceronis perlecto, ad gentilitatis, Sc haereseos deserendos errores , sidemque amplectendam excitati sunt apud Salmeronem tom. I.praluomine I P. Nam ut ait La filius in tramas nepotes eirca initium tom. I.
Sicut Tinctores sistent , ut persectum co- is loreui purpurae panno inducant, in serio. , , rem alium colorem prς mittere, superis quo aptius imprimatur color ille perfe-
ctus: vade humanis disciplinis praemittenis dis ante diuinam scientiam iudicandum cst. Ideoqtie Iegitur, quod Moyses , dum
in aula versaretur Pharaonis, AEgiptiorum omni eruditus fuit sapientia, Actor. 7. Et Daniel, Nabuchodonosor manens in domo, in omni Chaldeoru in disciplina, Mscientia instructus fuit, Daniel. I. Paulus vero, qui ad pedes Gamalielis hebraeas literas perdidicerat, A r. 22. graecorum quoque aut horum literaturam attingere non dubitauit; quare nunc Arati, Actor. 17. nunc Menandri I. Corint b. . nunc
Epimenidis Titi. i. testimonia producit. Et quid autem de veteribus dicemias Da- tribus Dionysio Areopagita, Clemente Romano , di Alexandrino, Iustino martyr Ca
112쪽
tyre, Origene, Eusebio , Basilio, Hilario
dic. qui non tantum in Dialecticae palestradi eloquentiae culticulo, sed etiam in platonica, de aristotelica philosophia exculti,
di ad miraculum usque exercitati fuerunt Adeo, ut S. Hieronymus in Epis. ad in Inum Urbis Ronis oratorem tradat; in dubium csse reuocandui ii,an nonnulli ex prεdictis, maiores in scripturaru cognitione, an vero in secularium literarum peritia extiterint.
Est tamen distinguendum inquit Hen
rum, quae in secularibus scientiis edocen- , , tur: Quoniam eorum, quae tractantur ilia is ipsis, q usdam sunt, quorum notitia etiam ,, pertinet ad istam scientiam, ut est prima ,, rerum creatio, & alia quamplurima, quae , , de creaturis sunt credenda . Alia veroo sunt, quorum notitia multum adminicu. ,, latur ad declaranda, de defendenda ea,quae ,, pertinent ad istam scientiam , ut ea, quae,, considerantur in alijs scientijs de animata,
is & de potentiis eius,& plurima consimilia. is Sunt etiam alia,quq nec ad istam scientiam
,, pertinent, nec adminiculantur ad eam, ut
,, sunt illa, in quibus sentire contraria nihil ,, fidei obest omnino,ut sunt mensura quan- ,, titatis Solis, Lunae, Terraeac quam plurium ,, huiusmodi. Esse peritum in scientiis secu- is laribus quoad omnia ista , est superemi- ,, nentis scientiae in Sacro Doctore e No ,, enim neceste est ad hoc, quod sit Doctor, , idoneus Sacrae Scripturae scire illa, quae in sunt de tertio genere, secundum quod de ,, notitia talium dicit Augustinus in F pisto-o la ad Petrum Presbyterum de origino,, animae. Non magnum linquit) doctrinae
., Christianae arbitror esse detrimettium ista ., nescire, & si de corporum quidem gene- ribus subtiliter disputetur , hoc maiore , , dii licuitate quam utilitate perdiscitur. ,ci- ,, re aut m illa, quae iunt de primo,& secun- ,, do genere,pertinet ad idoneum Doctorem ,, Sacrae Scripturae ,& quoad istorum noti. M tiam debet este petitus in scientiis secula- ribus , quoad illa , quae de eis scire non is porcst cx tractatu icientiae theologicae. Propter qti Od dicit Augustinus in prinei is pio scitii de doctrina Christiana : Homo is qui voluntatem Dei in scripturis sanctisti diligenter inquitat . primu u, in cognitio, , ne qua tundam retum necessariarum , ne
M vim, naturamue earum, quae propter si- is militudi sic in adhibentur ignoret, veniatis ille instructus ad . ambigua scripturarum se discutienda atque lolucnda: Haec ille. Et
is ideo piae cipit bynodus 37. dist .cap de qui ,, busdam , dicens et Ab unitiersis Episcopis, , subiectis plebilius, ic aliis locis, in quibus
D necessitas occurrerit, omnino cura, dc di-
, ligentia adlii beatur, ut Magistri, & Doris ctores constituantur, qui studia literarum, is liberaliuntque artium dogmata assiduε doceant, quia in his maxime diuina ma. nifestantur, & declarantur mandata.Qusdetiam per Tridentinum sess 3. p. t. Ieg.
23.ωρ. g. nuper videtur statutum .
Praeterea, triticum, ut a ZiZania discerio nar, sacro praecipue opus est Interpreti, canonicorum ab apocryphis non ignorare librorum discrimen et D. Hieronymo adis Latam lom. I. scribente: Vt quae potissimum is discenda sint in Sacra Scriptura , ijs operari detur,caueantur apocryphaz od utique omni amoto succedet periculo, si Sacritum Conciliorum Cartaginensis tertis,ea-Gηe 47. Florentini fess. vli. in bulla uniσαωρ.7. dc Tridentini sess. . aecumetricis stetur decretis. Deinde, sicut Diuus monet Augustinus lib. 2. de doct. Christ. cap. I . Utis codicibus emendandis in primis inuisitetis solertia eorum , qui Scripturas diuinasse nosse desiderant,& emendatis, non emenis dati cedant, ex Vno duntaxat interpreta-
is tionis genere venientes. Quod inoffenso quoque percurrent pede, si graeca septuaginta Interpretum versione, iussu Gregori I 3. & Sixti f. purgata, atque Diui Hi ronymi latina, quae vulgata dicitur, Clementis 3. sanctione prodita, nec non a Sancta Tridentina Synodo sus. 4. pro a rhentica habita, & approbata, maxime utantur: Non quia caeteret hebraica praecipue , vi potὰ cunctarum origo in penitus neglectet iaceant; sed quia malorii inuidia,
pluribus cum scateret erroribus, ut apud Salmeronum Iom. . proseum. 3. plane cer
ni tui; ipse in sua vvulgata , miro utra que correxit studio. Fau. lib. 8 ap.7. Harum idcirco crium minimo linguarum inutilis erit peritia, idiotis norumque i satum scientia i Ab Ecclesia nanque , Cle menti l. de magistris, prςdictas linguas in scholis perdiscendas est e,merito decretum fuit. Quae sola utique, pro linguarum ad Sacras literas utilitate susticeret authoritas, nisiis amplius, de vera retri. cap. so. adderet Λuis gustinus, qliod habet omnis lingua sua pro is pria genera locutionum, quae cum in alia is linga .im tranSferantur, videntur absurda . Monet tamen S. Clemens ,-3. de
Ii tammuni vita: Quod dc si multa verba sintis in scripturis diuinis , qus possitnt trahi ad D eum sensum,quem sibi unusquisque sponis th prq sumpsit, non tamen id fieri oportetris Non enim sensum,quem extrinsecus adu, is teretis alienum,& extraneum debetis quPis rere, aut quoquo modo, ipsum exscripis turarum authoritate confirmare , sed ex is ipsis scripturis sensum capere veritatis. Quare ad coercenda petulantium ingenia,
Sacra, & aecumenica Tridentina Synodus
113쪽
fessia decremarita deeernit: Vt nemo scili-
cui, suae prudentiae in nraus in rebus sit dei, is S inorum ad qdilicationem doctrin chri. stianae puri inentium , Sacram Scripturamri ad suos scilius contorqueat, aut contra cum M scias uin, quem tenuit, & tenet Sancta Ma- ,, ter Ecclesia , cuius est iudicare de vero, , sensu, dc interpretatione Sacrarum Scri in
,, turarum,aut etiam contra unani inem con-
,. sensum Patrum ipsam Scripturam Sacram ,, interpretari audeat; etiam si huiusmodi ,. interpretationes nullo unquam tempore,, in lucem edendae forent. apropter sensus omnes iuxta regulas . sanciaeque Fidei canones, atque methodos,de quibus uberrime ecclesiastici Patres apudSalmeronem
senen seni in Da bibliotb sancta toto lib. 3. de Martinum Martiniuin lib. 7. Hin poseon. p. i. qui omnes scite, dc diligenter collegit .
Theologis sinibolicam profitetibus The
logiam ; Emblematum , Parabolarum , Apologorum, AEnigmatum , Hieroglyphicorum , Troporumque deinde omnium peritiam necessariam esse ostenditur: Canonesque ad Sacrae pandenda
scripturae Symbola, abunde illis suppe
rarum quod est communiter teneatur occul
tum. ii seque Deus, vel Patribus 1 in pro metis, vel non sine parabini saltem ad tur- far, se semper sit locutus. quemadmodum
ex omni scriptura non tantam' verilin etiam
ex vari r gentium symbolis lat E patri. a Zoroastrium illud satum , nimiram : Vbi ta- terna monas est. ingenios 8 de altissimo Trinitatis exponitur 3 3sterio . ea υtiquet expositio, illi uermetico e instat ire videtur epiphonemati . Monas, monadem genuit, in se suam reflexit amo em . 3 Veruntamen non idcirco sequitur, sacrat siris turas esse clausas, sed ad summum tantilis
obscuras , ut cum labore inueniantuν, ἐν ignaris, rerumque ιnerperiis tegantur . ne vilescant : Tractatum enim tota numinis
maiestate plenissimum , irreligiosae mentis est . mutiorum e sientia publicare, ut erudit/ docuit Trim g stus. 6 Saoa aνcana doctrina pre motam occultatis
nis, qui est inrὰ disinus, prouectis saltem , o exerci aris homnibus, istit de causis visedentur proponcnda, Primo , ut hi copiosi res, uberauruque sint in exponendo: Secundo, vi ea hii indignos, o fastiaienses stud re laseant: Terti. ver) , quia Deus volavalios esse doctores, qui exponerent, O alias discipulos, q-i audirent ue quod non contia gerit se omnes omnia scirent. Diuina a ca a, gratia aperiendi, symbolica admuenta est Theolagia , qua per obscura quadam anumara, diu nam illam plenam quem era s, at prefanis inaccessam ver tMem enuntiamus; quod pluribus idcircδ , in variis elocutionum formis operatur, Emblematibus scilicet, Parabolis, Apologis, Anigmis. Hieroglγρb eis, quorum sin gula item varios ramos panant. 6 Procedit itaque haec facultas ad veritatem manifestandam. emblematibus; duis Ombolum aliquod ingeniosum, suaue , morale, ex pictura,/lemmate conflaus proponit, ut pa- . ια de duo um compagine inscrip oram ι gnorum, Eoιbiel. 7. oe de Equite, plurima gestante d.ademata, cs' i scripto vestimento operto. A calyp. i p. 7 Parabolis autem, o prouerbiis ad manifestati nem veritatis recte prMisit HMlua Theologia si inetaphorica utiqua oratione latentem habente senium ingenios/ utatur; ut ex parabolis, o Salo-xis proue bys, prae
ponit, ade) ut neque res, neque rei significa tremi relligatur. ρν usquam inuolucri modus resectus fuerit tune an rematicἐ ; τι de residuo Eruta columino a Locusta eis. loel. r. ct de soluuene Templi, tribus inde die bus excitandi, Ioann. a claνὰ patet. io Tandem Hieroglyphicis, quibus literarum vi-cὰ praee ρκὸ utebantur.Ad antii , recondita manifestabitur veritas , dum imaginibus , o si reis ad aliquid amplius , ex hominum determiuatis innuendum procedetur arbitrio: etet de Virga v I tante. Olla succensa, terem. I. alse que figuris,'imaginibus, quibus Prophetaruis abunda ut vaticinia
tog am Scrimatam, Troyorumque, quιbus eam Grammaticι, tum Rhetores , atque ut plurimum etiam Poeta uti solent, plenam reuentur habere notitiam : eam nullo gen
re locutionis, quia ιn consuetulae tamana
114쪽
xan ιηuenit in Satra violar Seriptura et quorum principaliores , hae ex sacris libris nacta occasione , satis explicamur . Ia Summoperὰ tamen symbolici cauere debera Theologi, ne figurata, ab ipsis ut propria, aut ρ contra, propria ut figurata usurpetur
Acutio, nisi manifestum biresis scopulum
impiuere velint l, ut pluribus, ac diuersit, eorum, qua in sacris perperam intelliguntur literis, Venditar exemplis. II Vt rem, ac sine errore hanc symbolicam ne reamur facultatem, quinque potiores . eris Doctoriotis traduntur Canones; quorum primus , caeterorumque paros, est e vi quis quid in sermone diuino, neque ad morum honestatem , neque ad fidei veritatem n
pri8 r ferri potest, figuratum e se putetur. I Secundas canon est: ciuod Scriptura Sacra , de Deo, Sanctissimeque Triare, propri/ loqui non potest, sed metaphoricὸ tantum, σαbustiu/: eum nomina , et verba, subli. mi in natura, mini ει conuenire queant.13 Tertias canon. ut per tropum, hac his similia intelligantur duntaxat: nimirum Desidimitterescundiam desideria cordis: In . durare quempiam οῦ An avare, excaeare, tradere in reprobum se um Ge.eum benignissimus, ct clementi us pater sit, qui vult omnes saluos fieri, O ad aruit lanem
' artus xeia eamnet ut quotiescunque is sacris lueris est sermo de vita aeterna, quae in praemium nobis promittitur , comparatur. que rebus pretiosis, raris ut nos magis allicere valeat; tantum per tropos est explicandus .
17 inius tandem canon est: ut nihil sitfub set
D Dirituali alicui loco tribuendum , quod non per alium locum in sensu hierali mani- fem traditum inueniatur: adeout, qua in uno loco exponuntur, quanquam ad tropologiam , vel allegoriam spectent, in a stamen locis , ad literam dicta ostendan
is Plures, ct 'lures at talem symbolicam concernenter doctrinam remigiuὰ traduntur canones , qui idcircὸ h e omittuntur , vel quia praecontine tur in praefatis, vel quia DiuinaMγρeria potios veneranda, quam nimia
subtiluate sunt discutienda. DIuina sine discrimine, cunctis abdita non pandere Mysteria apprime necessa-
I rium censuit cap. a. de caelis. bierare. Dio is nysius Arcopagita, dicens: Hoc mysticis, , eloquiis est decenti illinum, per incompreri hensibilia, Diuina , aenigmata occultare, ,, de in uia in multis pandere sacram abdiis tamque veritatem Etenim si humanς conditioni ita comparatum est, ut si quid protiosum, rarumque habeant, id non tantum
latebris condant, sed di aenigmaticis verborum inuolucris adeo velent, ut non nisi sagacibus, ic notitia rerum clatis maniferi stum esse velint: Quanto magis iudicia, & praeeepta Domini, utique desiderabiliari super aurum, & lapidem pretiosum multum , V m. I 8. obscuris sententiarum documentis, translatisque verborum sen- , , si bus, obtegenda erunt 3 Deus nanquiri cum Lucem habitet inaccessibilem, I. πι- , moi. I 6. Posait tenebras latibulum tuum , ,, Naim. II. Puta diuinum verbum suu ui , ,. & profundum cognitionis, ac sapientia: rom. I a Biblist. Pal. stite explicat Philotheus.
is Itaque ipsemet, qui Multifariam, multi Gis que modis , olim loquebatur patribus itis is prophetis, Hebr. r. nouissime diebus istis ,, loquelas nobis in filio, ibidem : adhuc triari parabolis, & abscondite sit locutus: eum is haec omnia, Matth. i 3. locutus sit Iesus in- , , parabolis ad turbas, & sine parabolis non ,, loqueretur eis, ut impleret quod dictum is erat per Proplietam, dicentem: Aperiam is in parabolis os meum, eructabo abscondiri ta a constitutione mundi. Hoc autem ita se habere non tantum uniuersa sat, lat, que Sacra demonstrat Scriptura; In quac testante Chrysostomo Genes
is quot periodi, tot arcana: quot verba, αδε oc apices, tot mysteria eruditorum obmis tui exponuntur lectorum: Sed & veterum plurima sapientum synabola, Zotoailricalcilicet, Orphaica, pythagorica &c. Nam cupientes aliquid de Deo, de Geniis , de Mundo, Antinantibusque illi tradere summi viti; ita quihusdam verborum gyris , atque uagandiis, obiciara sunt locuti, Vt non niti a peritissinio veteris doctrinaea Mysia, penecrati queant. Et quis equidem ut caetera inittam ) Zoroastri illud effatum, Qtte a praedecetaribus Sanctis successive acceptum Patriarchis , nimi
Vbi paterna monas est. absque ingenii exantlato labore, de Sacrosancto Triadis My sterio intelligere valebit:
Quod tamen cidem omnino aptari posse, tom, 2. δε acipi Vntiari, classis 3. g. l. num. I. Athanatius Κirciterius, hoc pacto sapienis ter ostendit: Si enim monas patetna est, is utique ca relationem dicet ad filium, quiis est secunda Diuinitatis subsistentia: Et si is Filius cuni Patre unum est, utique tertia is dabitur relatio mutui in se inuicem ammis ris , quae est tertia Ditiinitatis λrma , ut
M AEgyptii loquuntur: Quae omnia pulchreri consentiunt illi Hermetico epiphonematizis Monas monadem genuit, oc in se suum ri reflexit amorem. Nec sacratum idcirco, diuin trumque
a Scriptores rerum ν bonum tam expetibile, M a sua-
115쪽
suaque natura maximεἰ diffusiumn , veluti
verbum aeternae vitae, griphis, aenigmatibusque adeo claudebaiit, ut illud Matthaei 2I. M Vae vobis, qui clauditis regnum caelorum.., eis videretur fore inculcandum t Etenim
interprete Chrysostomo, is Non sunt Scripturae clausae , sed obscurae,
o ut cum labore inueniantur. Quandoquie dem, operae pretium minime existimabant, ignaris, reruinque inexpertis ea propon Ic , quae cum ex se se , & natura sua altissima sint, & obscurissima; facile eos, dum
talia inexpiatis animis , temerario ausu penetrare inconsultius praesumerent, in variarum opinionum, errorumque praecipitia deducere poterant: Dum enim altiora non capiunt, ea plerumque contemnunt , ut dum prudenti rerum consultatione destituuntur, turpi confusione eos dementari nec cse sit; nam , ut inquit Augustinus is in Psalm. I o. Bene sunt in scripturis in Pis sterior una profunditates , quae ob hoc te , , guntur ne vilescant: ob hoc quaeruntur, ut ,, exerceant : Ob hoc operiuntur, Ut pascant. Quod non obscure quoque in asclapis east.I. olim asseruerat Trismegistus, dicens : Tra- is ciatu ira autem tota nulli luis maiestate ple- is nissimum, irreligiosae mentis est, multo- , , rtina conscientiae publicare. Quamobrem
sequen. Arcana sacrae, lublimiorisque doctrinae , per modum Occultationis , qui est vere diuinus prouectis saltem, & exercita tis honi inibus,hisce aliis de causis csse proponenda ex prcise docuit. Primo scilicet, ut copiosiores, uberioresque sint in expli- is cando οῦ nam Sermonis obscuritas inquitis Augustinus, M. de Ciuit. cap. I9.ὶ etiam ,, ad hoc utilis est , quod plures sententiasis parit, dein lucem notitiae producit, dum is alius eum sic, alius autem sic intelligit.
Securi do . ut indignos, & fastidientes stu-
is dere lateat, cum secundum Chrysostomu, is in Matib. 23. citata ; Obscura sitis notitia veritatis, ne non tam utilis inue- niatur, quam contemptibilis: Contem-
ptibilis enim est si ab illis intelligitur, a,, quibus nec amatur, nec custoditur . Nonis ergo abscondita est in scripturis veritas, Ut ., non inueniant qui quaerunt eam, sed ut non videant qui quaerere eam nolunt, Vtis ad illorum quidem gloriam pertineat, qui
,, inueniunt eam, quia desiderauerunt eam, &quaesierunt,&inuenerunt: ad illorum is autem condemnationem, qui non inneis niunt eam, quia non desiderauerunt eam, is nec quaesierunt, nec inuenetunt. Nec potest ei esse excusatio condemnationis is ignorantia veritatis, quibus fuit inuenien-
,, di facultas, si fuisset quaerendi voluntas.
Tertio denique, quia lut paulo supcriu
, , idem tradit Chrysostomus 3 Deus voluit, , alios esse doctores, alios vero discipulos iis Si autem omnes omnia scιrent, Dinotis necessarius non erat, & esset Ordo rerum
Verum enim vero, horum ni fallor
3 gratia, Vates, ac Sapientes, Symbolicam, hoc est significativam cxcogitarunt Themlogiam e cum secundum Dionysium a s,, epist. s. ad Tιtum Pout scem , nil aliud sit, is quam ea facultas,qua per obscura quaedam is aenigmata , diuinam illam , plenamque is mysteri)s,ac profanis inaccestam veritatem ,, cnuntiamus . sensu , iam pridem M - Paulus. I. Corinth. a. scripserat: Loquimur ,, Dei sapicntia iii ita mysterio, quae abscondiis ta est,quam praedellinavit Deus ante secu-- la in gloriam nostram . Et inferius eap. II. addiderat: Videmus nunc per speculumis in aetiigina te; tunc autem facie ad faelem. Procedit autem huiuscemodi facultas .
quae pr'secto positiuae pars quaedam est I heologiae in ad inaccessam illam profanis,
enuntiandam veritatem pluribus, varijseque elocutionum formis . Emblematibus scilicet, Parabolis, Apologis, aenigmis,& Hieroglyphicis, quorum singula iterum varios ramos possident, ut notat Nircherius in suo AEdipo aegyptiaco par. i. class l. 6m
M. cap. l. rusin. Nam sicut Symbolumi generi e tamen acceptum, quatenus scilicet ad ea ou nia se extendit, quae rem aliquam
in qua inest aliquid obscuritatis figurato si. gnificat praefata, aliquo modo comprehendi i , ut ibidem idem docet Rircberius: ita symbolica doctrina , eadem in se prae-6 continere habet- Quare, emblematibus toties videbitur procedere , quoties syin-bolunt aliquod ingeniosum, suave, m ra te , ex pici ura, & lemmate constans , pro ponit, quo animi conceptus, & nutus. grauiori aliqua sententia , aut lemmate figurae similitudine quadam conuenient ea .
indicari solet sic enim Emblema apiad Caussinum in prelog ymbolica et pii oram sapientia, aliosque ucs initur communiter Ut dum lignorum per duorum compagi- , , nem, in quibus extabat inscriptum: Iudae,
is & filiorum Israel sociorum eius. Iosephis lignum Ephraim , & cunctae domus Israel,
,, sociorumque eius, Ezechiel. 37. Iudaeos,&Israelitas, siue Samaritas, iam inter se contrarios, in Ecclesia per fidem, & gratiam
Christi tandem uniendos esse, quam pluri
mi apud Cornelium a Lapide fidelissime
is sentiunt. Aut per Equitem diademata g is stantem multa, habentemque in vestimen-M to langiti ne a perso, & in femore suo scrio ptum et Rex Regum, & Dominus domi-
nantium,Apocab'I9. Potestatem omnem,
Christo etiam ut homini desuper esse col
116쪽
Iaram; eontra Petrum de Cugneriis, par. 1.
rem. . Bιblist. PP. Optime, interpretatur
7 Bertrandus Card. & Episcopus Eduensis.
similitudo est, ducta a forma ad torinam
hoc est, rerum alioquin diuersarum . iiis una, aut pluribus affectionibus collatio, ut explicat Κircherius, heocitato: tunc praedicta inaccessana Symboliea veritatem, para-holis , & prouerbiis enunciabit facultas , si metaphorica aliqua oratione, quae aliquid quidem significet, sed id non sit apertum
statim ex ipsis verbis, sed habeat latentem sensum, ingeniose utetur z cuiusmodi sunt ,, illae Salomonis parabolae Sieut diuisiones,, aquarum, ita cor Regis in manu Domini, a I. Sicut qui mittit lapidem in aceruum ., Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem , 26. aliaeque plurimae ctia m euangeliscae, de quibus plena sunt Sacrarum Scripturarumi volumina , quas libenter hic citarem nisi molem praeientis instituti rebus non ita necessariis, crederem auctum iri.s Item Apologis, fabulisque hoc idem praestabit venustis, dum irrationabilia inter se colloquentia , vel homines cum illis ad aliquid aliud insinuandum lepide faciet et
Apologus enim ex Gellio lib. a. a. anre. cap. 29. σ Quintil. lib. 1. sest. ea Il. nil
aliud est, quam figmentum quoddam, quo ex proprietatibus, de moribus animalium, vel eorum natura , aut etiam in sensibilium naturalibus operationibus, & essectibus, vel bonum, quod amplexandum, vel malum, quod Dgiendum est docemus
ad vitain hominis bene, beateque transigenda in ordinatum , canente Phaedro. ιι b. a. praefat.
Nec aliud quicquam per fabellas quaeritur ,
Quam corrogator error ut mortalium,
Acuatque se se diligens industria. Quamobrem, ut Abimelechi detestabilem in Israelitarum Regem, viris Sichem Ioatham exprobaret electionem ς. Ligna , de Rege sibi constituendo, inter se consultantia, affabre introduxit. Item, diuina secreta, nimia curiositate non esse scrutanda, Sylvarum fabella, mari bellum relatere illaturarum, Prophetam Esdram lib. 4. cap. 4. Uriel Angelus urbaniter asmonuit . Et vastatain penitus esse Tyrum , nullo alio expressiori sermone Isaias, 23. quam apologo maris Sidonem illi proximam ciuitatem , quae non nihil in ipsa Tyro posuerat spei, ut simul de communi erubesceret iactura adhortantis, explican- dum putauit. Quae omnia ut inquit Au-M gustinus lib.contra mendacium in ficta quiis dem narratione , sed veraci significationOM die a lunt. Nec enigmatibus penitus care
s re solet symbolica Theologia, Quandor
quidem plurima, mira oceultatione pro-grat, adeo ut neque res, neque rei signium intelligatur , priusquam inuolucri modus resecius fuerit, in quo AEnigm tis,Griphique ratio secundum Κircherium
praecipue videtur consistere, ut est illudis uelis i. Residuum Erucae comedit Loeu- , sia, & residuum Locustae eomedit Br is chus , & residuum Bruchi comedit Rubsego : quod de eversione Iudeae primum per Chaldeos; deinde per Medos, dc Persas, qui subuerso imperio Chaldeorum, Iudgos
habuerunt captiuos: Tertio per Macedones , omnesque Alexandri succetares, qui Persas deleverunt; Tandem per Romanos, qui Graecis superatis, omnem iudaeam ter. ram vastaverunt, Optime interpretatus est Remigius Altisidiotensis, rem. I. Eibus.Priis in I I .mιnores Propbetas. Uel ut est illud aliud is Christi Saluatoris, Io n. a. Solvite tem-
,, plum hoc , α in tribus diebus excitabo tibu lud , quod dicebat de templo corporis sui. Io Hieroglyphicis quoque, suis in mysterijs haud procedere reputabitur parum . si de virga vigilante, & olla succensa, Ierem. I. caeterisque figuris, & imaginibus , quibus
sacrae Iiterae, maximeque Prophetarum scatent vaticinia, mentio tandem habeatur.
Hieroglyphica nanque proprie sunt imagines,oc figurg ad aliquid amplius innue
dum , ex hominum determinatae arbitrio, quibus prae caeteris, literarum vice, AEgyptiorum utebantur sapientes, ut Clemens Alexandrinus lib.5.sramra. teuatur, dicensGM Cum autem Hieroglyphica , nihil sintis aliud, quam aenigmaticae quaedam in reis hus arcanis sculpturae, hac ratione, eadem ,, AEgyptii Sacerdotes adhibuerunt, ne facimis le vulgo, abdita rerum sacrarum mysteria
Caeterum , quia Diuinitatis arcana my- ii steria otiosa forent, nisi rationem , qua eorundem participes fieri possemus, sedulo ostendant Mystagogi et ut inoffenso hoc
valeant decurrere pede, Schematum,Tr porumque, quibus tum Grammatici,tum
Rhetores, & interdum etiam Poetae uti consueuere plenam, &exactam omnino illis esse necessariam notitiam, in primas certo sciant. Quoniam nullo Seneceeutionis inquit Augustinus lib. i. de ἈμM vis. ωρ. 1 a. quod in consuetudine hum' A na non inuenitur, Scripturae utuntur,quia is utique hominibus loquuntur . Duodecim autem a Quintiliano v lib.8. capri. praecipue enumerantur Tropi: Metaphora sese, licet, Synedoche, Methonumia, Anton masia , Onomatopaeia , Cathachresis, Metalepsis, Epitheton et Allegoria, Periphra
sis, Hypeibaton, di Hyperbole; qui om
117쪽
nes per saeras ut ε dimisi , etiam reperiti
paginas, his ex innumeris paucis Osiqndi
possunt exemplis. Mataphora enim ab animatis ad animata manifeste habetur tum is maim. a. Quare fremuerunt gentes: tumis I 38.2i sumpsero pennas meas diluculo. Λb,, inanimatis ad inanimata . Zacb. II. Aperiis Libane portas tuas, & comedat ignis ce- ,, dros tuos. Λb animatis ad inanimal a , M .. mef. I. Exiccatus est vertex Carmeli. Et ,, ab inanimatis tandem ad animata, Ebibies. ,, Ia. σ 36. Auferam cor lapideum . Syne. ., doche autem , ponendo partem pro toto ,
is proprie reperitur, Genesis 47. Dies vitaeis meae parui, & mali οῦ & ponendo totum ., pro parte , Genesis 6. Delebo hominem, ,. quem creaui. Item Methonymia in simia-M tur, Matib. ao. Potestis bibere calicem, ,, quem ego bibiturus sum. Λ monomasia ., vero, I. Reg. II. Spurius scilicet pro Go-
., liath altitudinis sex cubitorum,& palmi,M Onomatopaeia, I. Corinth. II. Factus sumis velut aes sonans, aut cymbalum tinniens .is Cathaeresis, Gea a I. Cadent in Ore gladis.., Metalepsis, Gaim. Iaz. Labores manuum is tuarum quia manducabis. Et Epitheton ,,, Eccl. 1. Dilectus Deo, & hominibus Moy- ., ses, dilucide exprimuntur. Verba deniqueis illa: Videte regiones, quia albae sunt iam ,, ad messem, Dan'. q. Allcgoriam ponunt.., Scimus quoniam si terretiris domus nΟ-- stta huius habitationis ei luatur, quod
,, aedificationem ex Deo habemus , domum ,, non manufactam aeternam in caelis, 2. C M riηth. D P. tiphrasim formant. In tribulari tione inuracasti me, & liberaui te, exaudiis ui te in abscondito te in pestatis, probat, i te ., apud aquam contradictionis, Psat go. Hy- ,, pcrbaton astruunt. Et ibi vidimus monii rais quaedam filiorum Enach de genere gigan ν, reo, quibus comparati quasi locustae vide- , hamur . Numer Ir. Hyperbolem inferuRt:
Quia vero Allegoria praesertim,& Hyper-haron alias, species obtinent: Multaque insuper Foetae schemata, ac Rhetores fi- suras addunt: qui plura ulterius ex sacris literis, praefatis aptari cupit, Alphonium
adeat Salmeronem tom. I. prolegom. I a. di
fusius expendunt. Haec itaque pauca per secuti sumus, re ut allata Diui Augustini comprobata reddatur sententia, di vi sym-holicae, sacraeque sectatores scientiae ad irsa perscrutanda, amplius alliciantur. Summopere deinde cauere habent, nea a figurata ab ipsis ut propria, aut e contra Propria ut figurata usurpetur locutio , nisi manifestum haeresis scopulum impingere velimus et ita Diuo testante Augustino
Mi 3. Din. - . OA 3. dum inquit In principio cauendum est, ne figuratam
is locutionem ad literam accipias. Et ad hoc
,, enim pertinet quod ait Apostolus et Litetais Occidit,spiritus autem vivificat.Cum enimis figula iό dictum sit . accipitur tanquamis proprie dictum sit, carnaliter sapitur: Neis is que ulla mors animae congruentius appelis latur, quam cum id etiam quod in ea b ,, stus antecellit, hoc cit intelligentia, carniri subijeitur sequendo literam. Nam qui sutis Opportunum aliquod statuatur exemptu is in illis verbis proprie intelligendis: Hocri est, scilicet, corpus meum, Maiab. 26. vel et
,, Nisi quis renatus fuerit ex aqua . di Spiri-M tu Sancto non potest introire in regnum
is Dei, Ioann. 3. tropicam locutionem quaerit. dc ut symbolicam, ae figuratam expo. nitet aperte haereticam, atque ab Ecelesia damnatam sectatur doctrinam . Cone. πιλdent. fess. II. cap. I. prop/fa. Qui veto illati verba: Sunt eunuchi, qui se ipsos casti
is uerunt propter regnum Caelo ru, Matth. I s.
is de illa : bi autem manus tua, vel pes tuus is scandalizzat te, abscide eum, oc proij ceis abs te, Matth. IS. oc illud: Si quis venit adis me, di non odit patrem suum, dc matremis suam et adhuc autem . & animam suam is non retest meus esse discipulus, Luca I
Qui linquam has sententias ad literam
acciperet, scelus perpetraret; dc impietatem , Deo praecipienti impingereti cum in illis per tropum intellectis, Dominus carnis concupiscentiam reprimendam esse docueriti & eos, qui nobis haerent, etiam si perindε cari sint, atque oculi tanquam neccsarii, ac pedes, & manus: si tame ad peccatum impellant, abiiciendos csse inobis, ac penitus deserendos, & parentes ipsos, etiam carissimos, in negotio salutis,
sine Euangelis, Deo principali omnium nostrum parenti, post habendos suasit. Ita sentiunt Sancti Patres Hieronymus, de
Gregorius apud D. Thomam in eat. aurea ad east. Matth. ls. er I p. atque Luca I .
Ea igitur de re , huiusmodi a Sacris Do-I3ctoribus assignantur Canones. Primo a D. Augustino lib. 3. de Doct. Christ. cap. IO. is ita docente. Iste omnino modus cst, ut is quicquid in sermone diuino, nequc adis morum honestatem, neque ad fidei verita- en, proprie, referri potest, figuratum esse,, cognoscas. Morum honestas ad diligenis dum Deum, dc proximum : ridet veritas ,, ad cognoscendum Deum, & proximum M pertinet utiunt illud Apocalyp. o. Usqueis quo Domine Sanctus, oc verus in no
se iudicas, & non vindicas sanguinem n
is strum de iis, qui habitant in terra 3 Quod
non deprecatorie, cum pro almi charitatem laedat, sed tantum prophetice veluti euenturum, est intcrpretandum. Et illud
118쪽
aliud realitia gr. Ego dixi Dii estis, & filii
exccisi omnes, quod non proprio . cum Deorum pluralitas , catholica religione prohibeatur, sed metaphorice, & simili- itudinarie communiter usurpatur. Tale autem primum, & principale symbolicae di- isciplinae praeceptum, priorum Deealogi iduorum mandatorum ad instar utique te habet et Sicut enim in his tota lex pendet, i& Prophetae Matu. aa, ita caeteri in co tra- idendi Canones, totam reperiunt virtutem operis tamen ad coronidem ponendi censentur, ne quidem in hac re bolus a nobis . videatur relictus.
unde secundo adhue ponitur: Scriptu-I tam Sacram,de Deo, Sanctissimaque Triade propriE loqui non posse, sed metaphorico tantum, de abusive . Causa praecipua est, quia cum nomina, tum verba , sublimi illi minime naturae conueniunt: Nomina quidem, quia primo ad significandas creaturas sunt imposita,a quibus Deus, infinito distat interuallo: verba vero,quia is cum tempore significant; at Deus insteris nitate sua, super omne existit tempus. Et ., sicut in loco operatur, qui extra omnem ,, locum, & super omnem locum est, αδε omnem locum implet Ieremiae a 3. licet illo non circumscribatur: ita super omne tempus est, & extra omne tempus; & si iatempore Operatur tempore tamen non
mensuratur. Hanc regulam tradit, his ver- his, Didymus Alexand. tib i. de Spiritu socio rem. 9 verum D. Hieron. ρνορὰ sin. Om-
,, nis humana vox inquit) nihil potest aliudis, iudicare, quam corpora: & Trinitas deis, qua nunc iermo est , omnes materiales,, substantias superat: idcirco nullum ver ,, hum potest ei propriE coaptari , & eius si- gniticare substantiant; sed omne, quod ., loquimur per Cathac resim , idest abusi- ., ue ; α de incorporalibus cunctis , dcis maxime cum de Trinitate loquimur. Haec ille a Per tropum tertio Benignissimus illoiue Pater, & Clementissimus, qui vult om- ., nes homines saluos fieri , dc ad agniti
, , nem veritatis Venire I. ηα. a. dicitur ,, tradere in reprobum sensiam . Rom. i. Di- ,, mittere secundum desideria cordis eorumis 'iam . i . lndurare aliquem. Erod. . Ag-
grauare, Excaecare ID. 6. & alia, quae sunt nis coniuncta . Ita docet. & explicat Euthymius in I ηnem cap. Iz. dicens: Hoc se scripturae id oma est ; Dei permissionem , is quasi opus crus appellarer siquidem excae- . . Cauit, dc indurauit , significant, cacaecari, ., ct indurari permi fit tanquam in curabiles: ,, ncminem enim vi attrahit propter libe-M Tum cuiusque arbitrium. Simile etiam est
,, quod dicitur . Indurans indurabo coris Pharaonis . Et declinare Deisti semitas
is nostras a via tua et frequentiaque sunt huisis iusmodi in veteri testamento idiomata .
, Tale quoque est, quod apud Paulum diciis tui: Tradidit illos Deus in reprobum semis sum; & tradidit illos in assectiones igno-- ininiae. Nam non solum nemini hoc iacit, is sed nec relinquit, nisi eum relinquamus .is Ait nataque Isaia 30. Peccata vestra diutinis sionem faciunt inter me, & vos. Rursum-
, , que dicit: Ignorasti legem Dei tui, igno- , rabo, & ego te. Et David. Ecce qui elonis gant se a te peribunt . Quarto vero. tiescunque in sacris
literis est sermo de vita aeterna , quae in 16 praemium fidelium bene operantium, vel fortiter in finem usque promittitur perseuerantium , quaeque caris, & nobis pretiosis comparatur rebus , quo magis nos allicere valeant, per tropos est explicanda.
rona x. Regnum Caelorum Luca6. Thesaurus, Margarita. Matth. H. atque aliis rerum nominibus , quae sub se
su cadunt, in quibus profecto felicitas illa consistere nequit, de qua legitur Isaiae 6
ut testatur Paulus I. Corint. 2. Nec oculus vidit, nec auris audiuit , nec in cor hominis ascenderunt , quae praeparauit Deus iis , qui diligunt illum . Alias cum Cerimio, di Chiliastis, Pisia in Sixta, o Alpis n.
dinem in bonis iensu , aut carnis delici j sis constituemus, ut testatur Gregorius Hom. o II. in euare Caelorum Regnum , idcirco , , terrenis rebus simile dicitur, vi ex his,quae
is animus nouit surgat ad incognita , quiuis non nouit , quatianus exeniplo visibi-- lium, se ad inuisibilia raptat,ut per ea,quae in usu didicit quasi confricatus incalescat; viis per hoc qui a scit notum diligere, discat , is di incognita amaret.
tanto tandem . Nihil est sub sensu
spirituali, loco tribu cndum alicui , quod i 7 non locum per alium in literati sensu manifeste traditum inueniatur: adeo ut, quae in uno exponuntur loco quanquam ad tropologiam, vel allegoriam spectent; in aliis tamen locis ad lueram extendantur dicta. Vt si quis exempli causa per
eductionem Filiorum Israel de AEgyptiaca seruitutis Domo, Exia. ita mystice ostendere velit. Negotia seculi, & actus earnis esse seruitutem et e contra vero talia relinquere , & secundum Deum vi ucre csse libertatem, qui madmodum interpretatus est Origenes uomil. g. D cap. zo. Exodi, re
cta quidem esset explicatio, cum secundum lueram eapreste habeatur I η. 8. Si
119쪽
is permanseritis in verbo meo, Vos agnosce is iis veritatem , & veritas liberabat vos. Euri ius regulae aut hor cit Augallinus lib. Q doctrina christ. cap. 27. duni inquit. Quanis do autem ex elidem Scripturae verbis nonis uni im aliquio , sed duo, vel plura sentiun ,, tur, etiam si l. t et quid 1 enserit ille , qui scripserie, nihil periculum est, sit quodli- het eorum congrucre Veritati ex aliis locis,, Sanctarum Scripturarum doceri potest: id is tamen, eo conante, qui diuina scrutaturis eloquia, ut ad Voluntatem perueniaturis authoris, per quem stripturam illam San-- ctus operatus est Spiritus et siue hoc asseri quatur, siue aliam sententiam de illis ve is his, quae fidei rectae non refragatur excubis pat , testimonium habens a quocunque is alio loco diuinorum eloquiorum . Haecis ille, qui inserius addit: Nam quid in diui. δε nis eloquiis largius,& uberius potuit diuiis nitus prouideri, quam ut eadem verba , is pluribus intelligantur modis , quos alia is non minus diuina contestantia faciant ap-υ probati Caeterum plures, ac plures alios, talem symbolicam concernentes Coelii nam , D. Is Augustinus lib. 3. citato de doct. ebrist. per totum, canones constituit; quos r circo ., praetereo, Vel quia iam in ijs pr contincnis tur narratis: vcl quia Diuinae virtutis My- ,, steria, quς comprchcndi non post ani s viis Gregorius homi. ΣΟ.ιn Egei hielem inquit in is non intellecta discutietida sunt, sed fideis veneranda.
Mysticam ut doceat Sacri Doctores Theo- .logiam; esto ipse Deus per sit perna dona, huius facultatis solus Doctor, &Magister existat: nonnullas tamen industrias , per purgatiuar, illuminatiuae, ac viaitiuae praecepta viae Discipuloruin
mentibus tenentur ingerere. SVM MARIUM.' Theologica scientia, ut t8 Iummi Dei tο-gnitio, non tantam per obse m imaginem is quo maximὸ remoratur sym;olica Theologia , veram etiam a viatoribus per sapientia donum', lucis superna concomitante allio, experimentali tersuauitate, scilicet, Charitatis dιlcedine, in quod Mystica
sedulὸ laborat Theologia etiam haberi potes.
a Positiva Theologia, in Ambolicam secat', mUicam et me nil aliud est, quam facu rai q-dam, qua ad ipsum supersubstanti le ccMuhm, o Dei caliginem, sine 1 3mbin
creata omnia , negarione , transcendendo pervaditi Illa vero ἡ ι- ra, qua Deo. IV licet, in Scriptura ad verba nostra descen . dente , se ibiles nobis tutur figulas , obiicit , quare priore latιον est , magisque ea in
3 Theologia m3stica bifariam considerari prtest , vel scilis et tu ratione habiιus, ini in ratiose actus et In rasume habitus nil aliud est , quam Ulam Sapientia donam , non quidem ut tale donum importat gratiamrratis datam, sed gratiam gratam facientem . In ratione veris actus, est ver/, Ermoprid contemplatio ; quare diuersimodὸd scribitur, ex quibus autem descriptio m. bus, huit modi doctrina varia eruuntur δε-
Contemplatio es mentis in Deum fuspense et uatio , aeternae dulcedinis gaudia degustans: quare idem videtur, quod Theolutam3stica in ratione actus, quae nil aliud est,quam exnrimentalis cogailio habita de Deo per amoris unitivi complexum , quod utique , multis rationibus ostenditar, O aut borita.
hominem docet: alia veris scientia etiam ab hominibus traduntur ; idcirc. summam continet dulcedinem, quam in quodam rapta esse se expertum lat8 testatur Diuus Hieron mas ad virgines scribenda Deo dica
6 νγ hca Theologia, esto Deus suus Do Toties
Magister existat a promptitudo tamen ingenii eluque habilitas, quae studio , s labore
plerumque comparantur inductria maxini Eii uantur. Gare discipulorum ingenia, ad
hec ut aliqua imboantur industria , ab 's, qai masicam profitentur Theologiam, letibus, ac praeceptis i ii tui debent 7 Virtutum regina Charitas . in incipientem . proficient m. O perfectam diuiditur , non essentialiter, sicut in diuersas species , sed accidentaliter, volusi in diuosos flatus, crordines : ciuibus ordinibus , triplex item respondet via r purgasiua, scilicet, illuminatiua , ct unitiua ἔ-ettum tam quo unaquaeque consistat, explicatur partud. 3 Incipientes, m purgatiuam Wrckrrant viam, de hoc naci αἰ monendi sunt 3 videlicet,ut quod in ipsis peccatum euerterat , poeniten ita restituat quod extulit superbia , deprimat humilitas. Ita sane summi docue re Marifri, Chrsus scilicet, σ Ioannes , pluribas Euangeliorum in locis .s uadam Arbletarum ad stuporem enarrantur resta , per hanc tendensium purgatiuam etiam ; euare de unaquaque praedicti rumanima, illud Cantic. ista, qua ascendit mr desertum sicut virgula fans, ex aromatibus rurias, a tbκris, pote ι .
120쪽
tiasmbolita Meipiantur .m Prasimus, persaerarum luerarum studiam .er nudit Mem, illuis natiuam ingrediuntur viam ; tam essestis radius animam ill strans , sapernorum in scripturis latent marcanoram, iugis su nuditatis: quare pirituales Doctores , per illuminatiuam, ad viatiuam, suos discipulos perducent viam .s varios Mipturarum sensus , meditandi studio, ipsis aperientia i I Ex una, ct eadem Geraram Seripturaram tace, ad illustrandam mentem , veluti tumina , quatuor derivantur sensus; videlicet Literalis, vel Historicus Anagogicus; Al-DMrum , o Tropologicus , vel Moralis.' viequid unusquisque sit explicatur; σDIbas vom fuisse Christum in docenco , manimi/ ostenditur.
I a Perfecti tandem, ut unitivam ingrediamur viam, creatis ab omnibuς non tam fensib Iibus, quam intelligibilibus , in ipsis expetitur avulsio . Cum enim non tantam fenisses, vetam etiam, oe intellectus,cirea exinteriora obiecta ad suas exeant operationes s-mul eam ni s et reditur anima , o circa ea dem diffvnsrt'ν obiecta , atque ita incum
natar sub semetipsa , nec supra se valetastendere.
3 tuomodo autem abnegatis omnibus. qus vel sentiri, vel imaginari, vel intelligi piunt, ad υηionem Dei, mens venire postlexem plo Statuar apt/ infimaatur: Nam sicut is ad educendam formam latentem ex ligno, nisi ablatis exterioribus partibus ligni imfam impedientibus, dismni nequis 3 ita ad
unionem, cognitionem Dei nisi per abnegationem omniam, quN Deus non Iant,mens nora aecedere ηε valet: Deo enim magis e gruunt prMιcata negativa, qua afrmati .
CVm theologica scientia , Summi Dei,
videlicet notitia , non tantum per spe culum, de in enignia te. . eorinth. I 3.hoc esta per cibicuram imaginem c ut cum interlineari loquar in in quo symbolica remoratur quam ivaxime Theologia; verum etiaa viatoribus per Sapientiae Donum, mirificae , ac supernae lucis concomitante auxilio, experimentaliter silauitate, scilicet,&Charitatis dulcedine, ut I. par. q. M. au. Is M. a. noa obscure docet D. Thomas, i quod Mystica haud segniter laboratTheologia, plerumque habeatur et opere pre lium duxi; ijs, quibus incumbere symbo. licus tenetur Theologus, enueleatis; ea statim prodere, quae mysticus, & ccxntem. plativus, docendo curare debet. Positivama etenim, lib. de m stiea tbeol. ωρ. I. in sym-holicam, di mysticam D. Dionysius parqtitus est Theologiam , ubi mysticam illam voeat, quae ad ipsum supersubstantiale occultum, & Dei caliginem, sine symbolis creata omnia, negatione . transcendendo, pervadit: symbolicam vero e contra . quae Deo, scilicet, in scri e tura ad verba n sua descendente , sensibiles nobis illius figuras obijcit, quae priore latior est, magi seque extensat eaque de causa , dicere solitum fuerunt Sanctum Bartholomaeum Theologiam, de plurimam esse, de minimam , Euangeliumque,&latum, dccon, ei sum ; mysticε, scilicet , & ascendendo concisum; sim bolice, & descendendo, amplum , ic latum. Verum enim vero, quia de viarum omdine graduuinque excogitata selie,quibus 3 ad huiusce progreditur contemplationis apicem, disserturi sumus mimia verborum in hae concisione ne laboremus obscur,tate i ad Pisones ita dictante Poeta ἔa-i- Breuis esse laboro obseurus fio in .... Nysticae huius documenta doctrinae, ex variis ipsius definitionum, siue descriptionum generibus primitus eruemus:est eni in rei definitio omnis diIputationis initium,
Monet. de distrib. quotid. par. I. uri . IAE nu. 1.
Qua inobrem sicut bifariam haec nostro i dicio expenditur, ita bifariam verbis definitur: In ratione quippe habitus, vel actus cuiuscunque obi jcitur intellectioni 1 Quod si primo contingat modo, est donum gra'
tiae gratum facientis supernaturale infusum, charitati inseparabiliter iunctum, Ut docet Dionys. Carthus. in eap. Bion Areop. dem1'. THοι. q. a. princ. Idcirco in is quit i pie in realiter idcm est, quod praestan- tissimum donum Spiritus baiicti, quod Sa- ,, pientia nuncupatur, sumendo iapientiam, is non ut de qua ait Apostolus i. eorinth. I 2. Λlij per Spiritum datur sermo sapientiae et M sed vide qua loquitur Uvias tr. Requiescet ,, super eum Spiritus Dominus, Spiritus so,, pientiae, dc intellectus &c. Sapientia nanisue, quatenus etiam Sancti Donum est piritus, & gratia gratum faciens, secundum D. Thomam a. r. q. s. au-3. essentia-
Iiter residet in intellectu, licet in volunta te, fundamentum , 5c radicem habeat, nempe Charitatem: ideoque nil aliud est , quam rectum iud cium de rebus diuinis coguitis per altissimam causam,ex quadam unione,& con naturalitate ad Deum,quam facit diuina charitas, ut ipsam , ex eodem D. Thomaq. artis eitatis, adaqua te de scribunt Salmantieenses in arb prsse. viris . num. 23. Ex gustu enim subinferunt in si .ue sapore, qui ex amore percipitur, oritur visus , S cognitio secundum illud PDI. 33-is Gustate ,&videte. Unde S.Dionys. cap. 2. is de diuinis nomin. de Hieroteo scribit, quωN erat