Godofredi Hermanni Epitome doctrinae metricae

51쪽

LIB. l. CAP. IX. DE SYLLABA ANCIPITI.

Νon recte quidam caesuram vocant terminationem vocabuli in medio pede maximeque in arsi. Vt quum caesuraevi breves syllabas produci aiunt, quod quale sit, infra dicetur.

CAP. m. De syllaba ancipiti.

. m. Syllaba anceps sive αδιά νορος ea est, cuius menSura nihil refert utrum longa sit an brevis. Apertum eSt autem, quoniam per numerum nulla mensura ambigua est, ad verba hanc totam doctrinam pertinere, quorum nune aliqua longa syllaba pro brevi, nunc brevis pro longa numeretur.

. 66. Id non potest nisi in iis numerorum locis fieri, in quibus pravitas mensurae facile delitescit. Eiusmodi loel duo sunt, an atrusis ex una brevi syllaba, piam quoniam nihil praecedit, ad quod comparari possit, norma deficiente non ossendimur Ionga syllaba pro brevi posita: deindo ultima ordinum syllaba, sive ea arsis sive thesis sit, quam quia nihil sequitur, quod eius diuturnitatem definiat, non offendimur, si pro brevi longa, aut pro longa brevis posita est, quum omnino in sine pausam fieri necesse sit. Sed in ultima ordinum syllaba plures regulae notandae sunt. . 67. Ae primo aperium est, ordinum finem intelligi eum, quo ipsa totius numeri perpetulias finitur. Quare in pertudicis ordinibus non cuiusvis ordinis, ex quo ordo periodicus sum- positus est, sed ultimi tantum ultima syllaba auceps est. Hi nutu trochaicis versibus, qui per dipodias lueedunt, secundus

52쪽

trochaeus, in ithyphallico versu autem, qui est ex ordine periodico tres trochaeos cymplectente, tertius tantum ancipitem

admittit. ii

β. 68. Deinde simul is numerus spectandus est, qui in verbis ipsis est: unde aliae syllabae ancipites tantum in sine versus, aliae etiam in medio versu, et hae quidem aut in solo sine vocabuli, aut etiam in medio vocabuli, locum inveniunt. i 6. 69. iAc totius versus syllaba finalis, quae simul finalis vocabuli est, omnimodo anceps est, utroque numero, et metrico, et eo, qui in verbis est, in ea desinente.

f. 70.

In medio versu medioque in vocabulo anaerusis vel ultimathesis numerorum trochaicorum et ultima thesis membrorum ex epitritis Doricis constantinm anceps est:

Νam in dactylicis aliisvo ordinibus thesiu plurium syllabarum habentibus prorsus impediretur decursus numeri admittenda syllaba ancipissi

In medio versu, Sed in fine tantum vocabuli arsis dactylicorum ordiuum, et thesis spondiaca quarti pedis in versu heroico syllabam ancipitem recipiunt. ἐκπέρσαι IIc ita toto notiri ευ δ' οἰκαδ' ικέσθαι. rh δ' επι μἐν Γοργω βλοσυρωπις ἐστεφάνωτο. Et arsis quidem illa tum propter vim suam, tum pr0pter finem numeri, qui in ipso verbo inest; thesis autoin propter gravem caesuram eo in loco, finiente simul et metrico et vocabuli numero. In troeliaicis numeris arsis non admittit syllabam ancipitem, tum quod debilior est, tum quod hoΗ

53쪽

LIB. I. CAP. X. DE PROSODIA. 23 numeros, qui Solutiones multas recipiunt, impeditos redditura

Raro Homerus etiam thesin spondiacam in mediis vocibus uncipitem esse passus est. De qua re in versu heroico videbimus..t 6. 73. Syllaba anceps, quae per numeri legem pro brevi habenda est, non potest in duas breves solvi, quia quum longa est, non eSt ex numeri lege longa, sed pro brevi numeratur: nam repugnat, longam, quae non sit longae luco, parem esse duabus brevibus. ' '

CAP. N. De prosodia. . 74.

Per prosodiam metrico numero numeri orationis aptantur commoditate metri, accentu vocabulorum, vocis intensione, interpunetione.

Metri commoditas posita est iu productionibus et correptionibus propter metrum, in hiatu, in elisione, in erasi, in synige Si.

Multo frequentior apud Graecos productio propter metrum, quum cor reptio est. Vsurpatur ea maxime tu versu heroleo, et praecipue inhvocibus multas breves syllabas habentibus, quae aliter aptari metro uou possunt. Producitur autem maxime prima lautum horum verborum syllaba et qui-Diuii tred by Corale

54쪽

dem in arsi metrica, tum per ipsius metricae arseos vim, tum quod initium vocabuli ursin habet etiam numeri, qui in ipso vocabulo est. Cuiusmodi verba sunt ἐπhoνος, θυγατερες, duoνεεσλιι, ακα,ιατος, αθάνατος, quod postremum vocabulum inde apud Atticos legitimam accepit primae syllabae productionem. Sic etiam in compositis non quaevis, sed aut prima posterioris vocis syllaba, ut in ἐξαπονέεσθαι, aut ultima prioris in arsi metrica producitur, fine numeri, qui in vocabulo est, et vi araeos metricue productionem adiuvante, ut Iliad. τ.M. Odyss. κ. 169

Etsi in his exemplis fortasse digamma, vel duplicatio litterae liquidae, qua saepe utuntur epici, aliquid ad producendi sa-cilitatem contulit. . 77.

Correptiones ferri neessinio debentur, tum in nominibus propriis aliter metrum non ingredientibus, 'Aθέναειν, Θουκυδίδης, 'λυφίνιος secundis syllabis correptis, vel 'Eλευσίνιος tertia, vel praegressae uomen proprium syllabae, ut oi δἐ κακυνθον ἐχον,

tum in aliis necessariis vocibus, ut anto σκέπαρνον, Odyss.ε. 237. ι. 391. vel extrita littera, ut in τυπανον, vel etiam negligentia quadam, ut apud Hesiodum O. et D. 589. ειη πετραι η τε σκινὶ καὶ tu ινος οῖνος, et apud Comicum citatum Diogeni Laertio II. I . et Suida in eos βοστυνιυληθρα:Δnῆλθ' ἔχρουν Ληιιοσγενους την ροιιβοσΓuνιυλωραν, et apud Ρindarum Nem. VII. 89.

vel dialecit quadam proprietate, ut in vocabulo ἐσλος apud Dorienses; denique omitino ante duplicem consonantem minus faventem correptioni, ut ante βλ, γλ, μν. Sophocles Oed. R. 717.

55쪽

DE PROSODIA.

Aeschylus in Persis 593. et in Agam. 999.

τὸν δ' δἴνευ χέρας o uoiς ἔμνωδεῖ Sic ἔμνησω etiam apud Euripidem Bacch. 7 . et ευνμνος media torrepta apud Epicharmum Hephaestionis p. 15. Rhintho vero si quid insolenter posuit, sciens ille pravos versus dedit, ut, 'μπωνακτος το μέτρον Ουδδε μοι φιέλει. quem versum, citatum ab Hephaestione p. 4 10 Valchenariusad Ρhoeniss. I 508. ex Herodiano IIS. profert, nou memor

editum esse istum Herodiani libellum in Hortis Adon. ubi v. sol. 194. b.

Longa vocalis vel diphthongus apud Graecos ante vocalem corripitur, idque non solum in fine vocabuli, de qua re mox, ubi de hiatu, dicemus, sed etiam in eadem voce, ut in nouis τοιοῖτος, γεραιός, δειλαιος, πατρῶος. Rariora sunt Adri ναιος apud Ρherecratem citatum Eustathio p. I 456, 12. et φιλα- λ νωος apud Aristoph. Vesp. 282. Xeque enim in quacumque voce hac licentia utuntur. Quo pertinet Rhinthonis

apud Hephaest. p. 4 l03.

Apud Latinos dupIex recitatio in usu fuit, una accentum maxime vocabulorum et vulgarem pronuntiationem Sequens, qua scenici veteres usi sunt, altera ad Graecorum exemplum conformata, quae ab Ennio primum in epicam poesin, Augusti aevo in omnia sere genera poeseos introducta est. Scenica illa recitatio abundat correptionibus, neque curat positionem, unde ille, atque, Imitam , λυentutia, et alia plurima codireptis ante duplicem consonantem vocalibus pronuntiantur. uuin etiam vocales longas corripis ut, ubi ultima eliditur, ut concede huc, accedo huc. Diuitiam by Corale

56쪽

LIB. l. CAP. X.

k M. '. Hiatus fit voce in vocalem desinente ante vocem incipientem a vocali. Eum etsi in universum vitare poetis lex est, tamen certis conditionibus admittitur. Apud veteres epicos Graecorum multi videntur magis, quam Sunt hiatus, quoniam illi digamma usurpabant, quod tu scribendo adiici non soleti Simile apud Latinos est, quod Car. Lingius in quaestionum Ρlautinarum libro primo, sive de hiatu in versibus Ρlautinis, observavit, qui libellus editus est Uraiislaviae a. Clo Iocccxvii. saepe apud Plautum vocalem ante nomen ΛOmo non elidi, quia hoc nomen pleniorem adspirationem habuisse videatur, in quam rem apte commemoravit hodieque servatam ab Italis hanc pronuntiationem, uomo dicentibus.

Ac legitimus est et necessarius hiatus in vocibus exclamationi inservientibus quibuscumque et quocumque in genere metri, ut apud Sophoelem in Philoct. 832. in Ai. I94. in Acrisio ap. Stob. Serm. VIII. 2.

Deinde in iis vocibus, quae elisionem non admittunt, ut τἰ ἔστιν; τέ οιν; περὶ ἐειου' a quibus tamen tragici abstinere videntur. Eo pertinet hiatus, qui sit per genitivos in αο et o o terminatos, quorum ultimam non licet elidi. V. diss. de aetate Orphei Argonaut. p. 72I. Seqq.

. M.

In dactvli eis numeris apud Graecos legitimus est hiatus, qui fit correpta longa vocali vel diphthongo ante aliam vo-

ealem in thesi, ut, ανδρα μοι ἔννεπε, Μουσα, πολυτροπον, Oς ριάλα πολλαπλάγχθη, ἐπέὶ Tροίης ἱερον πτολίεθρον μερσεν. uod fit etiam in thesi soluti in tribrachum truthaei, Sed ruro: ut in Eurip. Iphig. Taur. I97.

57쪽

M PRO SODIA.

Atque in soluta arsi prima dochmiaei, et quidem in utraque eius syllaba: sortasso etiam in ultima eiusdem versus arsi.

In veteri Graecorum poesi epica legitimus est etiam is hiatus, qui sit in longa syllaba arsin habente, nin με, ἐνὶ πτολάειον, ηδ' αλλοδεο ἐπι εργω. 0mninoque haec poesis etiam multis aliis modis hiatum admisit, de quibus explicatum in dissertatione de aetate orphei Argonauticorum. Ex his memorabilis est hiatus in longathesi, quarti pedis propter graviorem ibi eaesuram proprius:

Lyrici in . dactylicis numeris sequuntur vicorum exem plum, sed modeste. In ordinibus duarum syllabarum non nisi in longa arsi, tum etiam in longa thesi, qua membrum finitur, hiatum sibi indulgenti ut Pindarus:

Romani poetae, quorum lingua non novit apostrophum, blatum sere in solis Iongis syllabis probant, et quidem producta syllaba hianto tantum in dactylicis numeris, idque necessario, ubi sequente brevi syllaba synizesis fieri nequit: ut, Amphion Dircaeua in Actiaeo Aravulto, ilamontis gemituquo si feminos ulula tu et apud Attium in Annalibra apud Macrobium Sat. l. 7.

. , A.' V et moa traditus illinciata, ut cum dominia fiamtil. mulentur ibidem non necessario, ubi, quae sequitur, longa est, eoque synia inseri patitur,. ut, . . . . . Nereidum matri, et Ne tures Aegaso; aut ubi longa sequente corripitur syllaba hians, ut, is singulao Lonio in magno. o v ., ,ri Disiligod by Corale

58쪽

LIB. 1. CAP. X.

Ρerrarus est hiatus in brevi syllaba, neque ille excusabilis, nisi accedente interpunctionis mora, ut apud Virgilium Aen. l. 405. Ecl. II. 53. et nera Moeagra patuit dea: illo ubi matrem. reddam cerea Pruna ' honoδ erit fluis guogus Pomo. Et apud Catullum III. I 6. o iactum males, O miscuo PaδδEr.

Apud poetas scenicos in trochaicis numeris voces monosyllabae, natura longae, in soluta arsi ictum habentes, eorreptaeque, saepissime hiatum faciunt: eaedem hiant etiam in secunda syllaba dactyli. Saepe etiam hiatui excusando vel personae mutatio inservit; Pseud. Ι. 5, 38. tibi auscultabo. PS. Aur a te, PseM D. vel si qua alia sit pausa in recitando. Vt in Sticho I. 3, Ilia sed eccum Niniacium elua uerum. - hoc Di .

Ηiatibus adnumerantur apud Latinos syllabae littera m terminatae, quae tamen syllabae non elidendae, sed celeritate pronuntiandi obscurandae sunt, ut ex Quintiliano lX. 4, M. 40. intelligi potest. Hae interdum, maxime in monosyllabis, in dactylicae theseos priori tempore plene pronuntiantur, ut apud Lucretium III. I S. aeae dum abeat, νυου Gvemua, sta e veraro videtur. et apud Horatium Serm. Η. 2, 28. Octo num adest /onor Mem. Rarius in Iongioribus vocabulis et in fine dactyli, ut apud Ennium in X. Annal. Asignita mero rum millia militum octo. et non semel apud Lucretium. Ρroducta syllaba apud Propertium II. l4, 1. o mo issicem: O nox mihi candida.

59쪽

DE PROSODIA.

Apud seenicos poetas sere monosyllaba in ictu solutae arseos plene pronuntiata reperiuntur.

6. M. Crasis, de qua nondum habemus qui satis plene atque

accurate exposuerit, Atticis inprimis usitata est, sed tantum in eeriis consociationibus. Xam sere ea tantum crasin faciunt, quae etiam gensu tamquam una notio cohaerent. Vnde frequentissima erasis est in articulo et nomine, ut 'Oνηρ, ανδρες, ' ἀρετή, 'υρεταί, τοιργον, τυργ , ουμοι, τομα, ὀυπιχωριοι, ' υπιχωριοι apud Eurip. Ion. lI30. hιαειον, θαἰματια, θατέρα, θατερον. et τουλέθρου, apud Enrip. lph. T. 488. Tum in particulis quibusdam, ut ταν, ταρα, ex τοι αν, τοὶ αρα. Rarior in pronomine et verbo, ni ' ω exta pD . Invenitur etiam in verbo ex pronomine, ut ἐγωδα ex ἐγὼ οἶδα, et γενησο ιαγω ex γενησο ιαι ἐγω, quod positum in Iphig. Aul. 1406. eomicis proprium est, qui primam futuri personam terminationis passivae etiam cnm aliis nominibus contrahunt, ut περιο ρομαπHθοντα apud Aristoph. Ran. 512. et ἐνιαυτι μαπλακουντος apud Platonem comicum, citatum ab

Athenaeo p. 664. A. Vide Gaissord. ad Ilephaest. p. 222.6. 89.

In universum autem tenendum, Iongas vocales la , eum brevi initiali, quae sere sola ε est, facile colliquescere: item diphthongum ou, quae nihil videtur esse quam supplementum vocalis, cui proprium signum non habebant Graeci. Non etiam eadem contractio sit in iis, quae proprie diphthongi sunt, nisi in suturis illis, ni γενησομαγ o. Perraro in aliis, ut νικωμενοι κυρισσον et nuῖστοι χανον in Persis Aeschyli 310. 490. et πεσουσαι 'κλαιον in Soph. 0ed. C. IMS. et ταχa 'πορευσαν ibidem v. 1602. et ἐπεὶ 'δακρυσα in Ρhiloet. 360. Dubium est ia 'πιταξοιιεσθα in Eurip. Suppl. 523. Λαὶ vero cum omnibus vocalibus et diphthongis erasin iacit, rarius tamen eum ι. Sed nou copulari per crastu cum res, neque eum nisi in compositis, observavit Porsonus ad

60쪽

Synizesis, sive synec phone sis, quae in eo posita est, ut duae vocales simul pronuntientur, sed non in diphthongum coniunctae, apud Atticos usitatissima est in genitivis in et εων terminatis, ut πολεως, πολεων. Apud epicos etiam torripiuntur simul pronuntiatae vocales sequente alia vocali, sed vix aliter quam in secunda dactyli syllaba:

Nam quod apud Hesiodum est O. et D. 640. Asmy, ροῖμα καἡῆ, θέρει αεγγαλέη, ουδέ ποτ ἐσθλῆ, in eo nescio an non re, sed η ου eontrahendae sinu Vsitata enim et recepta etiam apud Atticus est synecphonesis in ξ ου, ou,, μὴ Hδέναι, tum etiam in insi op. Latini semper synecphonesi utuntur, ut hodie Itali: nisi quod a in particulagus vere elisam esse sequente vocali credibile est. Etiam in mediis vocibus frequens apud scenicos Latinos synecphonesis

Ρerrarum est duas breves vocales per gynecphonesin coniunctas corripi. Affert Hephaestio aliique grammatici Praxillae versum: ἀλλα τεὸν Ουποτε θυι ιον ἐνὶ στη σσιν ἔπειθον.

Eliam Pindarus Ρyth. I. 56 IM). corripuisse visus est θεος monosyllabum, sed falso. Inveniuntur hae duae vocales ibi sere simul pronuntiatae, ubi positio syllabam iungam facit. Ceterum diligenter in hoc toto genere video dum, quid elegans sit, et auribus iucundum: de qua re quaedam monuit Νaerius a libro de Choerilo p. 147. seqq.

Rarior est synecphonesis litteriae υ cum alia sequente vocali; usitata illa quidem in dativis, ut νέκ tui invenitur etiam