장음표시 사용
161쪽
1 6 Lib. II. Cap. X. 24 Illud autem magis mirabile est , Rculo
undecimo in florentissimi Regni Ecclesiis tam parum fuisse comperta initi consummatique matrimonii vincula, ut ab eruditis fuerit dubitatum , an viro liceret ab uxore discedere propter fornicationem ab ea ante matrimonium commissam,nec sorte defuerint qui id licere dirierint .Hanc quaestionem proposuit Radulphus
Remensis Archiepiscopus Iuoni Epistopo Carnutensi praeclari iii mo eius aevi Doctori , qui
Epist. i 88. ita respondet. is Quaesivit a me quod melius me novitis Vestra prudentia, utrum mulier, quae postis completa Sacramenta , & Ossicia nuptiarumis infra duos , aut tres menses peperisse cogno- is scitur, debeat propter foedera nuptiarum se in conjugio manere, an propter patrarum is ante nuptias flagitium matrimonii dignita. ,, tem amittere, cum lex Moysi hujusmodiis jubeat lapidari, super qua re non memini,
is me canonicam invenisse sententiam. Dico
is tamen sine PRAE IUDICIO MELIORIS sen-
,, tentiae, quia si ante celebrationem Sacrati menti conjugalis cognita fuisset mulieris D turpitudo , secundum legum severitatem , is non esset honestanda matrimonio, sed aspe- is ris objurgationibus, tanquam lapidum jacti- ,, bus severa ei esset adhibenda correctio . Ve-
162쪽
Lib. II. Cap. X. I T,, rum , postquam simpliciter praecedente coniari sensu contracta sunt foedera nuptiarum, postis quam matrimoniales tabulae datae sunt, deis caetera conjugii sacramenta completa sunt, is vir & mulier unum corpus per commixti
is nem carnis facti sunt, non intelligo, posseis dissolvi conjugium, nisi divortii causa interis currat adulterium . :
o Cum leges honestati consulere debeant, is & saluti, TUTIUS mihi esse videtur, ut viris mulierem quam duxit, licet nesciens impu- dicam, retineat uxorem , quam sto divor- , , tio, & illam sornicariam, & se faciat forni- ,, calorem. Beati quoque Doctores nostri Amri brosius, & Augustinus hujusmodi mulierumis lapsus suadent potius a viris debere dimitti, ,, quam districte, & sine misericordia judicari, , , cum & ipsi viri vix possint a similibus impuri dicitiis immunes inveniri. Tandem in fine Epistolae.)o Si vero aliter in aliquibus capitulis reo pertum fuerit, severitati disciplinae est ad is scribendum. Sed ubi salus periclitatur, m is deratione legum saluti intelligimus consuis tendum. εα 6 Ex hac Epistola habes i. Archiepiscopum Remensem non potuisse ex se respondere K et ei
163쪽
148 Lib. II. Cap. X. ei quaestioni, quae nullam habet difficultatem ,
nec habere debet , cum Christus Dominus, Matth. I9. permittens fieri divortium propter fornicationem , loquatur de fornicatione commisia post matrimonium , adeoque de adulterio, non vero de fornicatione antea commissa. Habes secundo, nec ipsi Iuoni visam penitus improbabilem sententiam eorum , qui dicebant hoc divortium licere : nam dicit esse
illicitum sine praejudicio melioris sententis ,
quod dicere non solemus, nec debemra, cum Putamus oppositum esse omnino improbabile: uti nec dicere solemus tutius esse rem aliquam non facere,quando putamus improbabile prorsus esse quod liceat eam facere. Iuo autem dicit cultus esse non dimittere in allato casu uxorem ante nuptias fornicatam. Not nda sunt etiam ea verba, Cum
ipsi piri vix possimi a similibus i inpudicitiis im
munes inveniri, Quod nostra tempora non pa-Tum commendat. Sed de hoc alibi. 27 Nunc unum subtexam ex eodem Iuone, quod clarius forte quam puterita, demonstrat, quam nunc, beneficio Cassii starum, sint in do- .ctrina morali magis instructi, qui vel brevem eorum Summam legerunt, quam olim essent, post multorum Codicum lectionem , & studium , egregii Doctores . Quamvis autem.
164쪽
quod afferam , ad matrimonium, de quo modo agimus, non pertineat, pertinebat tamen ad Mos potissimum , qui erant matrimonio conjuncti , sum unus erat alteri de fide violata suspectus . Legibus Longobardorum sancit uin fuisse ferunt, ut in accusationibus criminum, praeser tim violantium jura conjugii, cum delicti,quod probari non poterae, fortia aderant indicia,
compelleretur reus, aut aquae ferventi manum immergere, aut tangere ferrum ignitum , aut incedere super candentes vomeres, aut demer
gere seren aquam frigidam ; & , si ab igne non
lederetur, aut ab aqua frigida reciperetur, in nocens haberetur; reus vero , si laederetur ab igne, aut aquae frigidae velut ab ea reiectus su-Pernataret. Si id genus purgationis adhiberi non posset, litem dirimeret duellum , ac proinde eligerentur duo milites , quorum unus
Pro accusat O , alter pro accusatore confligeriret, eaque pars culpa vacare crederetur, cum
ius partis militi victoriam sors , & virtus ad judicaret. Illicita & intrinsecὰ malam esse hanc pur gationem constat modo apud omnes Doctores, eamque ut talem interdicunt Canones Conci liorum, & definitiones Pontificum, inter quos Nicolatu, ut refertur in decreto cap. Monoma Chia 2. quaest. 5. Monomachiam in Mem non
165쪽
iso Zib. II. Cap. X. assumimur, quam praeceptam fuisse non reperi- , ct paulo post . Cum hoc G hujusmodi sectanter, solummodὼ TENTARE Oideantur oec. Et Stephanus Papa V. ab eodem paulo ante allegatus. Ferri candentis, vel aquae ferventis examinatione confessionem extorqueriis quolibet, sacri non censent CanoneI, G quod Sanctorum Patrum documento Lancitum noues, SDPERSTITIOSA adinventione non espraesumendum. Olim tamen Episcopi multi licere id genus purgationis putarunt, quodque mirabilius est, adhibendum censuerunt, & adhiberi voluerunt : nam Triburienses Patres an. 893. sic statuunt Can. 22. ut refert Gratianus in decre-
O. a. quaest.s. Nobilis Bomo, vel ingenuus si in Θnodo accusatur, ει negaverit, si eum constiterit, fidelem esse , cum duodecim ingenuis se expurget, si antea deprehensis fuerit in furto, σπι perjurio , aut falso testimonio , ad juramentum non admittatur , Ied Mut qui ingenuus non es J ferventi aqua, vel candenti se
rose expurget. Servi enim potissimum ad hanc purgationem adigebantur, inde dictam vulgarem ; aut potius ut distingueretura purgatione canonica per iuramentum coram pluribus testibus seper quatuor Evangelia, aut sanctorum Reliquias solemniter emissum. De qua purgavtionς
166쪽
Lib. H. Cap. x. II tione agitur apud Burchardum libro I. cap. . I94. &I96. &apud Iuonem in pluribus epistolis. Is autem quamvis Epist. 4.vulgarem purgationem reprobet, & in hunc finem afferat plura Pontificum decreta, in quibus ea pro nullo casu admittitur, rejiciturque ut inventum Populare profectum ex odio, & invidia , &superstitiosum, adhuc tamen Epist. i5 2. ad Radulphum Rhemensem Archiepiscopum,usurpari eam aliquando debere , docet . Non nego mus tamen, quin ad Divina aliquando recurrendum sis tesimonia, quando praecedente Ordinaris occusatione, omnino degunt humana testimonis , non quod lex haec instituerit Divino , sed quod exigat incredulitas humana ; perinde
ac si liceat tentare Deum ad revincendam incredulitatem humanam, quae nec satis revin citur his ostentis, utpote quae non semper prae hent certum argumentum, ut ipse idem monet Epist. 2os. agens de quodam milite quem accusatum , coactumque uti hoc genere purga tionis ferrum candens ustulaverat. Cauterium
militii inquit o nullum tibi certum prabet argumentum , cum per examinationem ferri candentis occulto Dei sedulo multos videamus nocentes liberator , multos innocenter μν dam
167쪽
is et Zib. II. Cap. M. Nec facit ad rem exemplum ' doctrina
quam tradit epist. 232. petita ex juramento quod aliquando licet, quamvis Christus Dominus Matthaei 3. dicat, Ego sutem dico vobis non furare omnino . Christus enim non prohibet absolute juramentum ut quid ex natura sua irreligiosum , & pravum, sed abusum jurandi temere , ut hic apud Cornelium a Lapide interpretantur Patres. At Canones, & Pontificum re sponsa , purgationem Vulgarem prohibent absolute , ut quid pravum, superstitiosum , & irreligiosum , dum sine speciali Dei instinctu, &mandato exhibetur. Hinc idem Cornelius a Lapide loquens de Iudaeis , quibus jussa fuit Numerorum cap.3. purgario delicti per aquam maledictam dicit, Miraculo stato, G continuo olim apud Iudaeos explorabatur scelus adulterii, subditque . Simili modo apud Christianos olim mulieres suspectx de adulterios purgabant, tangendo ferrum candens , si ab eo non adurerentur,titi contigit san negandi. uae probatio eum a Deo non esset insituta, ideoque esset Dei tentatio, jure is Canovistus es DAMNATA .
Igitur purgatio vulgaris, de qua loquimur, non debuit a Patribus Triburiensibus permitti, nedum praecipi, nec ab Juone pro ullo casu approbari . At unde hoc lumen nobis affulsit Certe non ex solis praedictorum Pontificum d
168쪽
Libi. Cap. X. I 3 3eretis, quae non ignorabat Juo, sed ex libris Casu istarum , qui ea Pontificum decreta, &rem ipsani, ut reliqua omnia subtilius expen
et 8 Demum ne sim infinitus 3 si vis aestimare pro merito , quantum obscuritatis, &ignorationis depulerint recentes scriptores, ite- 'rum author tibi sum, ut legas quas duodecim primis Ecclesiae saeculis fuere Doctoribus circa mores propositae quaestiones, ac dubia. Haec enim duo deprehendes omnino I. proponi subinde quaestiones, quas modo ope Casuistarum solvunt omnes, Olim vero paucissimi poterant, ct ideo cogebantur quotidie consulere non aliarum tantum Ecclesiarum, sed aliarum provinciarum, immo & regnorum Doctores 2. ea non raro praeberi responsa, quae aut praeberi non possunt, aut illis verbis praeberi non possunt, sed aliis , quibus ea praebent recentes Doctores, is euim ut notat S. Thomas opusc. I. in prae
fatione ad Urbanum Papam o exorti circa fide crrores occasionem dederunt, ut ea quc sunt dei , idem dicendum de doctrina morum) majori circa pectione traderent, ut tradiderunt, cx eodem S. Doctore,qui subdit. Et ideo non smiraw,si moderni ei Doctorer post varios exor- ίω errorer cautius , G quasi climatius loquaπ-
169쪽
IV Illud etiam volo colligas ex iis, quae Ieges ipse , & ex me hactenus audivisti, quam falsa scilicet illorum persuasio sit, qui putant
ab iis qui volunt addiscere doctrinam moralem , non esse consulendos Casiuistas, sed Scripturas & Patres, quos certe consuluerat S. Αugustinus Anglorum Apostolus tamdiu versatus inter Monachos, quorum praecipua occupatio erat studium Scripturarum & Patrum , consuluerat Ferrandus Diaconus qui compendium Canonum scripserat, consuluerant Patres Venetici , Patres Triburienses , Radulphus Archiepiscopus Remensis cum ejus aetatis Patrihus Gallicanis non paucis, aliique, quorum responsa vel dubitationes supra proposui, nec tamen in multis quaestionibus didicerunt ex illis veram responsionem quam nos discimus ex Casuistis. Hinc autem male quis colliget, Calaistas praeferri Scripturis, & Patribus, aut in libris Calaistarum contineri doctrinam magis certam, quam in Scripturis , & Patribus, sed ab optimis Casuistis tam multis melius esse intellectas Scripturas & Patres , quam eas praedicti intellexerint, quamque nostrum quispiam intelligat, ac proinde non debere nos fidere 'intelligentiae, & interpretationi nostrae, sed Ca- sui starum praesertim celebriorum ; quod, ut
vides, non est praeferre Scripturis, & Patribus
170쪽
Lib. II. Cap. X. 13sCasu istas, sed nostro judicio praeferre judicium
celebriorum Casu istarum. o Chr. occupasti prudentissime quod objicere poterant qui te audiunt aure non satis aequa. Unum videtur objici adhuc posse etiam a non infensis, nempe errasse quidem aliquando Doctores in quaestionibus moralibus , antequam inciperent docere, & scribere Casuistae, sed hos etiam errasse, immo, plures in horum libris errores reperiri, quatia id illis, non igitur ex libris Casu istarum tam ingens utilitas in Rempublicam literariam redundavit, nec fuerunt ab illorum libris errores depulsi . Auct. Nec id asserui unquam, fuisse a Casu istis omnes errores depulQs, sed multos; Scrursus ostendi, id lumen ab ipsis effulsisse, quo facile solvimus innumeras quaestiones, in quibus haerebant olim Doctores primarii. Quod autem dicis, hos errasse magis, nego. Errarunt quidem aliqui ex ipsis, sed forte in eosdem
illos errores inciderunt prius veteres aliqui DO-etores; non enim scimus omnes antiquos errores , sed paucissimos, cum longe pauciores questiones morales, quam tractamus nos, tracta rint antiqui Scriptores . Demum laudavi Casu isticam facultatem , eosque Casui stas qui in ea facultate praefulserunt, qui aut errarunt nunquam , aut Vix unquam, non autem eos, quo