장음표시 사용
71쪽
rura Beher puteus, & π N Athhr, claudere ; unde iter clauius , & praeclusus, quasi dixeris puteum . seu fossis in occultam , quod egregie naturam loci significat. BARis . Herodotus Lib. i I. naves Niloticas de scribens, hoc nomen nobis praeservavit is Ita ia-- nua impetu aquae insidente , trahit harim; hoe se enim his navigiis est nomen is Aegyptium morem sequutus Propertius , ubi Lib. 3. Eleg. x. historiam Cleopatrae descripsit eodem nomine usus est . Romanarumque tubam erepitanti pellere sistro
Baridos , er contis rostra Liburna sequi.
Nomen detortum est eX Hebraeo hahara, navis transitoria, a habar , transire, sive a I respirare ; unde ci' la harichim , navis ,
quae vento trahitur . UOx ista concessit ad Graecos, quibus tamen pro peregrina habita fuit; un
ADMus , quem plerique Phoenicem esse putant, Diodor. Sicul. Aegyptium fuiste testatur is Cad-- mus ex Thebis Aegypti ortus , praeter ceterosis filios, & Semelem suscepitis Convenit igitur eius nominis originem ab eius patria accersere ; est enim ad p anteire; unde Cadmon, antecedens , Vel qui Praecedit, quin Dux olonum exstiterit. Multa ex his nominibus sorte etiam, & antiquis igno
72쪽
AEGYPTio - HEBRAlCVM ς 3ta, nec a traditionibus praeservata, cum adhuc scripturae ulus infrequens esset, ab eventu , seuomcio deinde composita sunt . Non dubito tamen
Magnates imposuisse etiam filiis suis boni ominis Causa nomina haec praestantia , quod de Phrygibus,& Persis supra' observatum est . CALLisΥvs. Ita Aegyptii Stellam Veneris nominabant , ut constat ex Chronico Alexandrino :- Haec vero antiqua, ac vetusta Aegyptiorum Re-- gum palatia Maneton descripsit , in cuius cominis mentariis resertur alia fuisse cognomina erratiis earum quinque Stellarum; Saturnum enim vo- , , cabant Lampontem , Iovem aurem Phaetontem ,
Martem dixere Piruenta, Venerem Callissum , , , Mercurium autem Silbontem is Haec eadem fere habentur apud Achillem Tatium in Isagoge o Ae- ,, gyptiis, ac Graecis Saturni Stella utcumque ob
is scurissima sit Fenon, hoc est lucidisma dicitur;
se sed Graecis sic quidem boni ominis causa adpel-- latur p ab Aegyptiis vero Nemes s Stella nomi- natur. Altera est Stella Iovis, se eundum Graecosis Phaeton , Aegyptiis vero Stella Osiridis ; tertia is est Martis , secundum Graecos Pyrois ab Aegy-- ptiis Herculis Stella. Quarta est Mercurii, quae, Graecis dicitur Stilbon , Aegyptiis Stella Apollinis . Quinta est Veneris , Callistus Aegyptis,
o Graecis Lucifer . is Nuius vero Scriptoris auctoritate docemur nomina Astrorum , Graecis simul, ac Aegyptiis suisse Communia , eX quo cum Graeci ab Aegyptiis Astrorum scientiam didicerint , ut saepe ostendit Plinius, credibile erat scientiam hanc quum de Populo in Populum migharet, antiqua nomina reti-
73쪽
s4 L E x t c O Nnnisse, ut in ceteris factum observamus . Quum vero tradit Stellam Saturni Nemesim ab Aegyptiis
nuncupatam , intelligendum est de potestate , quam illi tribuebant communi cum Graecorum Nemes. Quin turbet Aegyptia haec nomina Graeca significatione pollere; quum ceteroquin constet Grae-COS magna ex parte ab Aegyptiis descendisse, quod etiam ostendit communis utrique nationi Hebraitamus; ex quo factum est , ut ipsae voces de Graeces mul, & Aegypti e significarent, quod exemplis
saepe demonstrabimus . Itaque Callisos Veneris nomen commune Aegyptiis, ac Graecis iuxta Graecos , derivatum a Calos , pulcher, decorus; unde
pulcherrima. Aegyptii vero eadem notione retenta nomen deducunt a , Calal , quo notatur perficere , absolvere , atque adornare ἰ unde Cala , Sponsa ab ornamentis , quibus utitur in pompa nuptiali , ut notant Mercerus, Pagninus . aliique Grammatici; nemo itaque non videt Grae- eam vocem ab Hebraeo descendisse . CERES , Hoc nomen Graecos omnino latuit ;eius tamen religionem Graeci ab Aegypto desumserunt. Diodor. Sicul. Lib. I. ,, Cum maxima scis citas omnem fere orbes praeter Aegyptum ,, pervasisset , adtulisse ex Aegypto dicunt Ere-- cteum propter cognationem Atheniensibus fru- ,, mentum, Obque id beneficium eis Regem con ,, stitutum; qui sumpto Regno, docuit eos Caereis monias, & mysteria Cereris Eleusinae ab Aegyptiis translata, , Hoc tamen nomen occultum Graecis, palam fuit Latinis, qui multa Deorum no
74쪽
ΑEGYPTio - HEBRAlcvM S smina ab Aegypto immediate susceperunt, Vel quae Graeci inter arcana retinebant , ipsi propalam publicarunt. Nomen est ab Hebraeo 2 a Gherest, quo significatur aliquando omni genus fructus Vi Lunae productus, ut intelligunt illud Deuterono mii 33. I . - propter sua Ves quoque fructus sola- ,, res is & z a, Gheres c , productionem Lunarum ; sed mutato Sciboleth, seu substituta P pro di , d u , Gheres , significat maturam Dicam, ut Lev.
2. I 4. & I6. quo inspecto, nihil amplius quaerendum est ad Cereris veram nomen indagandum . CETHos . Ita nuncupat Aegyptum Iosephus contra Appionem Lib. 7. , , Dicit enim Maneton, quia is Cethos Aegyptum vocabatur . - Αt locus iste non levem mihi ingessit dubitationem ἔ nam Cethim in Scriptum sacra omnino est Macedonia . Itaque Machabaeor. I. I. Alexander , & Perseus Cireorum Reges adpellantur , & Isaias a 3. Tyri eversionem ab Alexandro Magno saciendam praedicens , illam de terra Chelim Venturam prophetavit . At rursus ci 'nd Chiittin , Beato Hieronymo Numer. 24. 24. est Italia , vel Roma , nemoque adhue id nomen ad Aegyptum transtulit . Puta mus tamen non Cethos , 1 ed Netos , aut Netou
Aegyptum dictam ; nam in Linguis Orientalibus
multae adspirationes naturam nominis mutant, quae tamen in aliam Linguam translatae , saepe confunduntur. Helon vero est ad IVN fortis ; undet rure Hetan , forti do , in quo sensu accipitur
illud Psalmi 74. is . tu siccasti fluvios lIVN He-
tan . sortitudinis ; quod nomen genericum est, &fluvios omnes copiosiores , & rapidos designant ;ut non desint , qui sub hoc nomine intelligant Mare Rubrum, miraculo exsiccatum , hoc est di-
75쪽
s s L E X I C O Nvisum; nam adiacet deserto Hetan, ubi Hebrae post transitum constiterunt. Alii intelligunt de Iordane; alii rursus de Arnon , & Iaboli . Utcumque
se res habeat, genericum id nomen, atque ambiguum, rapiditatem notat , & impetum aquarum .
At trahi posse etiam ad Nilum , facile suadent verba Diodori Siculi Lib. i. de eodem fluvio loquentis is fluvium vero propter cuius velocitatem , is profunditatemque aquarum ΑΕΤΩN , tunc ad-ν, Pellatum. Quia vero Graecis AETΩΣ est Aquila, ob litterarum similitudinem Nilum AETΩN.
hoc est Aquilam , plerique tradiderunt . Puto tamen & Aquila , & Nilum AETΩN , dictum ab eadem origine Hebraica , hoc est lIVN Hetan .
fortitudine . CANoc . Alterum Mercurii nomen , ut refert Icircherus Oedip. Lib. i. Cap. 66. 'pan vero esta Nn Canach, erudire, instruere , docere , quod officium Mercurio tribuebatur . CHARON . Id nomen Aegyptium esse late demonstravimus in Aleetho. Ipsum terribili squalore horridum nobis describit Virgil. Aeneid. vi. Dirum adpellat Seneca , asperum , & ferum, di implacabilem , passim ceteri Poetarum . Hunc dictum puto ab Hebraeo Charon , quod notat Iram dictum censuit Vos s. de Idolol. Lib. r. Capit. s7. hinc
Psalm. 78. 49. Misit in eos se in Charon , iram indignationis Diae .
CHARTu M. Conveniunt Expositores vocem hanc, quae plurali numero est tanta Cartumιm, vulgo queinterpretatur Coniectores, Augures , Magos, ut Genes.
76쪽
quos cum hae scientiae monstra maxime obtinerent , facile introductum est , ut ab illis ad ceteras Nationes nomen id derivatum sit . Iuvat in hanc rem sententiam Doctissimi Calmetis in medium adferre se Nomen Cariamim , quod hicis habetur, in exemplari Aegyptiorum esse , cuiusis Germana significatio sit ignota, passim persua- , , sum est . Septuaginta vertunt EEIPITΑΣ , δε-
,, terpretes. Aquila ΚPI P ΙΑΣΑΣ , occulta paurinis si tes . Symmachus, cui Recentiores nonnulli ac ,, cedant, Maeyus, Magos ; alius Σο ὶΣ Sapien- , , tes. Alii interpretantur Prophetas, Divinos, Ge- ,, nethliacos quae omnes interpretationes id ge is nus hominibus recte possunt accommodari. Magi ,, erant, quia Virgas suas in serpentes commuta-- runt coram Moyse, ut legitur Exod. 7. 2. Di is vinandi munus etiam sibi arrogabant; quia ad ,, interpretanda Regi S somnia advocantur. Sic ex
,, Hebraica radice ta n , celare, & nno glau- ,, dere , nomen Chartumim si deducatur, possemusis illud interpretari de iis Sacerdotibus Aegyptiis, se quorum erat libros sacros, & notas Ieroglyphiis cas explicare . Clemens Alexandrinus Lib. v. , , Stromatum , narrat libros omnes Theologicosis apud Aegyptios hoc modo fuisse conscriptos , is additque Diodorus Lib. HI. a nemine potuisse ,, illos , praeter quam a Sacerdotibus, explicari . , , Vocabulum HierogrAmmateis , quo utitur Por- ,, phyrius Lib. I v. 3. de Abstin. ad denotandum, genus quoddam Sacerdotum Aegyptiorum, ma- ,, xime accedit ad Hebraeum Chartu mim is Hucusque eximius Doctor. Video tamen priorem eius
sententiam , qua vox ista deducitur a radice t In
77쪽
ticis exceptam esse . nam communiter sub eadem radice ponituro CHEMiΑ . Hoc nomine vocabatur Aegyptus in sacris Isidis, ut narrat Plutarchus de Isid. & Osir. quapropter hinc colligimus hoc nomen ad sacra pertinere ; deducitur vero a filio Noe Cham, cui Africa in sortem contigit, & cuius filius Migraim Aegyptum Hebreandum sulcepit; hinc in Scripturis saepe Aegyptus terra Cham adpellatur Psalm. Ios. Et Iacob peregrinus fuit in terra dri
Cham. Nomen id recte conveniebat naturae re
gionis ; nam est a nuri Chamam , caluit e unde ciri Cham , calidos , quod mire convenit ne gypto . CAENOsistis. Nomen hederae apud Aegyptios . Plutarchus de Isid. & Osr. - Hedera ab Aegyptiis, , dicitur nominari Chenostris, quod significae planis tam . Osiridis igitur Chen apud ipsos plantam, , notabat . o Procedit vero ex Hebraeo, napChene, culmus , harundo, ferula, unde Πzap Chi- nemon . Cinamomus , quasi planta amomi ; sive
potius a radice p)p , unde lup p Chichaton ,
hedera sCuioN . Nomen proprium Divinitatis in haenatione , quanquam Numinis quidditas varie a Scriptoribus explicetur. Circa id propositum audiendus est Servius in Aeneid. IV. Vers. 2so. Nilusis Challiroen Oceani filiam amabat . Ex his nata is puella nomine Chion, quam rure vitant agentemis Iupiter a Mercurio tolli , & nubibus misceri
78쪽
ν, praecepit , unde factum est , ut nives , quae se cadunt, Grecae XIONE L adpellantur si At Pi tarchus de Isid. & Osir. hoc nomine Saturnum a Graecis adpellatum tradit is Anubis nonnullis Sa- is turnus esse videtur; quod enim ΚYEIN Grae-- ce dicitur, Chion, idest Canis adpellatur. is Atlva Chion apud Hamos s. as. nuncupatur Idolum , seu Numen peculiare Aegyptiorum . En littera Hebraea - Portasis tentoria Regis vori, erchion Murarum vesrarum , sdus Deorumis vesrorum, quod fecisi vobis is Hanc vocem Se Ptuaginta vertunt Chevan, quod tria Numina notat , quae subtili studio Expositores scrutati sunt , Moloch , Chian. & Renphan. Salmasus, & Κireherius defendunt Elon esse ipsum Saturnum cuius sidus Persae adhuc KEIPAN vocant. Puto tamen non esse ipsum Anubim , sub canis specie figuratum nam Phryges, cuius lingua Omnium maxime Hebraismum redolebat, Canes ΚΗΝΑΣ adpellabat. ut in Cratilo demonstravit Plato . CNE pu . Deus Thebeorum apud Plutarchum de Isid. & Osr. is Thebaidos incolae mortalem Deum, , nullum esse censent, sed Deum, qui Mepb ipsis is dicitur ortus exortem, & immortalem Putant . Hunc deseribit Vossius de Idolol. Lib. IX. Cap. XI. capite alato , unde dictum censet a cla I Canaph , ala , sue , ut Chaldaei dicunt Chenapii , quae vox
notat etiam alatum. Sanchoniaton vero apud Eusebium de Praepar. Evangel. Lib. I. Cap. x. ipsum in serpentis formam figuratum describit, traditque
dictum Cneph . quod ipsorum lingua bonum spiritum significat: quo nomine audiebat etiam apud Phoenices , cuius auctoritatem tanquam antiquio
rem lubentius amplector . Procedit vero Cnepliab
79쪽
ab NR Anaph, spirare; unde spiritus pressa leni
adspiratione, ut nat quasi ri, ch. COPHTus . Huius vocis derivationem attigit Plutarch. de Isid. & Osir. sed minus feliciter, , Copb- ,, tus hodie dicitur , qui nomine quidam privatio- ,, nem notari exissimant , , Aegyptiis ΚΔTIT EI Npro privare usurpantibus. At nec a Graecis Aegyptium nomen petendum erat, nec a privatione . Μelius quidem a loci natura; nam Plinius Lib. 37. Cap. v. ait, hoc nomine intelligi maritimam , &littoralem Aegypti regionem. Vox pura puta Hebraea est; nam Choph , fgnificat regionem maritimam , & maris portum, a radice 'tri tegere,& protegere, ut Iosue si . I. Ezechiel as. Io. Deu
CYEELE . Cum Deorum nomina ex Aegypto, ut plurimum accersita sint, ut supra ex Diodoro Siculo demonstravimus, inter quae maxime numeranda sunt, quae nullam radicem trahunt vel a Graeca Lingua, vel Latina, ab eo fonte id etiam petendum censeo . Cybele notat Deorum matrem , Bntonomastice Magna Mater dicta . Eius autem Elymologiam Linguis omnibus incompertam, Hebraei facili negotio declarabunt , a pariendo sor
matum ; ipsis enim II n Chebet parere senificat ut Psalm. I. I s. a n Chibelatheca peperit te
80쪽
C ANAvs . Dux Aegyptius a nullo Scriptorum veterum non memoratus, qui Coloniis adeo Graeciam frequentavit, ut inde Graeci omnes ab ipso Danai adpellati sine. Eius nomen notat dignitatem; nam Iudex interpretatur a ira Dun , iudicare; unde in Dan , iudicavit, & iudicans , & 'aam Da nani, iudicavit me; ex eadem origine est nomen unius ex Iacobi filiis .
FPHEs Tios. Noe nomine Graeci adpellant, quem M Latini Vulcanum. Hic primus Aegyptiorum Rex fuisse fertur , & Nili filius, qui iuxta Manethonem apud Sin cellum , spatio novem mille annorum re gnavit ; at Graeci ab Aegypto hoc nomen exce Perunt, in tantum, ut Stephanus , & Eusthatius tradant Aegyptum ab ipso HΦAIΣTON nuncupatam. Ignis inventor habitus est, ut & Vesta; nam Aegypti ignem & masculum, & seminam in natura recognoscebant ob diversos caloris effectus ; seu potius in caelestem, & terrestrem distinguebant, ut observavi in Indigitamentis. Haec tamen VOX, quam Graeci nobis tradiderunt , non parum ab ipsis deformata est , ut patriae pronunciationi adcommodarent et ut enim Vesta dicta est ab