장음표시 사용
81쪽
61 L E x I c O Nhus divinis Scripturis Deus o. M. nuncupatur, ab Ethnicis impie detorta sunt ad Deos suos designandos. Incertum sane est an ipsi e Libris Moysi illa hauserint, an Moyses, qui primus Dei Nomina in scriptis retulit ; nam & quae traduntur de anterioribus Scripturis Adami, Seth , Enoc , Μatusale, Noe, Melchisedeco, ceterisque apud Ra-hinos, vel apocripha sunt , vel saltem dubia, num B communi Lingua elegerit quasdam fignificationes Dei adtributa significantes, ut essentiam , fortitudinem , Omnipotentiam , dominium, & his smilia , in quibus facile & ceterae gentes, quibus eadem Lingua communis erat , facile convenire potuerunt, utpote quae exprimerent illam Divinitatis ideam , quae naturae beneficio nobis insita est, cui posteriori sententiae libentius subscriberem ; quum pro certo constet Gentiles haec nomina adhibuisse. quum adhuc Libri Sancti occultissimi haberentur, seu saltem Gentibus erant despectissimi , quorum vanitatibus adversabantur. Vtcumque tamen resista se habeat, certo constat Elium Solis cognomen apud Graecos esse antiquissimum, Originem
que suam trahit ab , R Hel, potentia, fortitudo .
quo nomine Hebraei Deum fortem significant . Nec contradicerem , si quis illud deduceret a ra
Helel. Lucifer; quae vox maxime accedit ad notionem , & sonum huius Vocis EPAPHus . Iovis filius ex Io, qui Metaphim in Aegypto condidit . Nomen id notat virtutem, ocvim ab Apaph, aggredi. ERA. Deorum nomina cum Religione ab Aegy- pto
82쪽
ΑEa YpΥio. HEBRAicvM 63pto desumpta fuisse, satis opportuno. IOco demonis stravimus . Inde Erae nomen Graecis stetisse non dubito, quo potestatem Aeri praesidentem , Latini Iunonem dixere, denotabant . Graeci quidem, Platone duce, deducunt ab AH P , unde Aer Latinis , ac si dixerint Ab IPA , unde ΕΡΑ. At Graecorum ΑΗΡ, idem importat , quod Hebraeorum an Aver, hoc est aer .ETuus. Vox pure Ethun, funem significat, sed
funem Aegyptii operis ex bisso , seu pretioso alio stamina intextam. Occurrit Proverb. T. 26. M In -- texui plore, Ethun funibus lectulum meum . , Et sensus est: intexui pretiosis loris, seu vinculis Aeraptii operis lectulum meum . Vocem hanc Aegyptiam putant communiter Grammatici, Hebraeis tamen communem , deducuntque a radice it N .ERE avs . Locus prosundissimus in Inserno, omnium obscurissimus, cuius nomen cum ceteris Inferorum fabulis , de quibus in ΑLEETo , Graeci ab Aegyptiis facile ebiberunt. Si Graecis deserimus , est ab EPEΦΩ . tego. Si vero Hebraeos interrogamus,& Erebus, & Erepho est ab Ereb , Iatibulum, ut Iob. 37. 8. Nec minus probabile mihi videtur descendere ab hereb , quod fgnificat tenebras , & vesperas . Vtraque notio recte Erebo convenit . EREcTEvs . Hic ex Aegypto frumenti copiam Athenas devexit , quo populum fame laborantem sublevaret; unde Athenarum Rex constitutus est , ut diximus in C ΕκΕs . Eius nomen ab hoc beneficio inditum illi fuit; nam sonat escam, cibum
e longinquo delatum, ab iser faceres unde
83쪽
64 L E x x e o Nn κ aruina, commeaticum, viaticum , esca, quam peregre prosectari parare solent. Inde deflexum id nomen pro Graeci sermonis proprietate.
T EeATE. Nomen Lunae apud Inseros . Graeco rum doctissimi, qui illius originem in propriae Linguae thesauris scrutati sunt, mirum in modum ingenium crueiarunt. At ab Aegypto originem habuisse, clare ostendit Diodorus Sicul. quem citamus in ALEcTo. Hebraeis N Erinn Hitcaiah, expiationem significat, ut Iob. 4 I. IT. Tribuebatur vero Lunae a profundioribus Mythologis vis quaedam animaram purgandaram , quae in quibusdam Cain vernis in orbe Lunae sitis exercebatur, ut ostendit Plutarchus in Lib. de Facie in Orbe Lunae. De hac quoque potestate expiationis Hecati ad tributa, multa disseruimus in Indigitamentis . Mi sos igitur faciamus , qui id nomen a centenario
numero derivatum credunt, ut alios praetermittamus, qui lusisse potius in hac significatione, quam philosophati esse visi sunt.
HORAE . HOC nomine notantur non modo die, spatia, sed etiam anni tempora, quae primum ab Aegyptiis distincta, & definita sunt, ut manifesto ostendit Diodorus Siculus toties in citato Lib. I. Pugnant Graeci in huius vocis derivatione, ut videre est apud Platonem in Cratilo. omnium tamen mihi adridet Macrobii sententia , qui Saturnal. Lib. r. Cap. ii L hanc vocem derivat ab Aegypto, ubi Sol Horus vocabatur. Iuvat heic sententiam adducere
doctissimi Vota , qui Etymol. in Horae , haec habet ra
84쪽
het , , Quum autem Aegyptiacam Linguam multa si cum Hebraea communia habuisse vocabula sitis verosimile; nec a vero abludat Apollinem , seu
,, Solem , Ω, ON adpellatum ab Hebraeo 'lire . is quod est lucere , illuminare ; vel potius Ωpo LM ab Hebraeo D in Cheres , id est Sol is Addere etiam poterat non enim latebat virum Hebraice doctissimum, eandem vocem saepe significare
anni tempora, & Lunae cursum. Hostus . Ita Aegyptii Solem nuncupabant , ut constat ex Macrobio Saturnal. Lib. I. Cap. M.
is Apud eosdem Apollo, qui est Sol, Horas voea-
is que conficitur si quod etiam firmaverat Diododorus Sicul. Lib. II. At Plutarchus rerum Aegyptia, in carum peritissimus in Lib. de Isid. & Osir. indicavit, non Solem hoc nomine intelligi , sed Naturam, & spatia illius motus, & conversiones , uaae fiunt in punctis Solstitialibus is Memoriae prodi- , , tum libris. qui Mercurii dicuntur , sea, , de sacris nominibus, facultatem , quae praeest
,, Conversoni Solis, Horum vocari, Graecis Apolis linem. Haec notio maxime explicat, quae deis Origine nominis Horarum superius dicta sunt: si is gallicant enim anni spatia , quae a Solis conis versione , Aegyptiis Horo nuncupantur se Horus vero ex his, quae supra notavimus , vel est ab
In Cheres, SoI , ut placet Vossio , quod Solem & anni tempora significat: sive ab Hor, rejptendere , quod aliquando accipitur pro ipso So- Ie , ut Genes. I. 3. sit 'TN Hor , lux, & fait
85쪽
Coniicio tamen Aegyptios propria pronunciatione non per o, sed per l, vel per V exprimere conluevisse, atque HYR protulisse ex his , quae habentur apud Plutarchum de Isid. & Osir. ,, Isis is aliquando Muth , aliquando Atisr , aliquando
se Meth er nuncupatur . . . . secunda voce intelli-
,, gitur domus Hori mundana. Ath igitur est domus Hyr Horvs . Quod etiam fusius explicamus in Ator nisi dicere velimus simplicem vocem fuille Hor ; cum adfiXis vero , seu in compositis fuisse ψr ; quemadmodum ab Hor Hebraeorum fiunt valleir , lGcem praebuit.
ad lucundum . Acbr vero Aegyptiorum est ha-iuscemodi . NON . Nomen Solis , a quo civitas Solis , Craecis FAIOΠΟΛ Σ, de qua Genesis Cap. 4 I. ,, Dedit ei uxore in Aseneth filiam Putipharisi N ira Cohen Hon , Sacerdotis Ι Ion Heliopoleos, ut habet Vulgata . Idem nomen Esaiae 65. a. & s. sumitur pro Idolo in communi. is Quiis recordatur thuris , quasi qui benedixit 'N . , Hon Idolo , ut pariter habet Vulgata . Para
phrasis Chaldaea habet ri N, & na,N Elach, Se
Eluth, quae Flium , hoc est , Solem facile notant . Haec civitas facile est illa , quam Esaias I9. IS. vocat civitatem Solis et Civitas Solis vocabitur una. In huius tamen vocis genuina lectione va- y et . Textus communis habet Hir, quod Proprie notat civitatem
86쪽
gri 'ur, Hir Aredhee, civitatem Iustitiae , apIS Zedech, Iustitia Alii denique
Hir Acheres, Civitas Solis: quam lectionem sequuta est nostra Vulgata , & synonymus Hon, Solis. Vox tamen lare hon, proprie notat fortitudinem ; sed , ut puto , est ab ' PN hor, Sole .
HERMANU Bis . Uox composita ex Herma , & Anubis , qua notatur ipse Anubis inferiorum , seu terrenarum rerum potens; nam triplex illi officium, apud Caelites, in Terra, & penes Inferos . Supremam potestatem Anubin dicebant οῦ mediam vero, hoc est terrenam , Hermanubin, & contra .cte Hermam , qua terrenum significari puto. Haec Μythologia quodammodo colligitur ex verbis P .utarchi de Isid. & Osirid. ,, Iam qui caelestia ostenis dit Anubis, superiorum quasi ratio Ano etiam is supra est aliquando etiam Hermanubis utar is patur . Altero nomine Superioribus , altero In ,, feris scilicet respondente se Her vero Terram significat ab , Ilere et Terra , vel ab πχ Herer , Montes , & loca montana; quanquam Plato in Cratylo , a sermone dictum putet ἰ sed veros milius est vocem Graecis advenisse ab Aegypto . Quia vero Graeci varias Deorum potestates Coniunxerunt, Hermathenas, & Hermeracleas ,& alia huiusmodi sormaverunt ; unde paulatim Pantheorum origo deducta est , ut in Notis a ILucernas observavimus. HATHIR . De hae voce multa praemisimus in Hostus , ibique ex Plutarchi loco demonstravimus hoc nomine Aegyptios intellexisse domum ΙΙori mundanam. Vox ista coaluit ex duplici voce Hat, , domus, & hir, Hori . Ut vero secanda est ab E 1 Ile
87쪽
AMus . Quaerunt Latini originem huius nominis intra Latii terminos; minime advertentes ipsum Non secus ac reliquos Numen esse peregrinum. Constat enim ex Plinio Lib. 23. Cap. v. ipsum apud Aegyptios cultum. ,, Item Ianus Pater in ,, suo Templo dicatus ab Augusto , iam pridems, auro Occultatus is . Quin obstet a Dionyso Ha Iicarnasseo patrium Numen Latinorum adpellari; nec enim inficiabor apud ipsos fuisse antiquissimum non secus ac cetera Numina , quorum tamen origo ex Oriente petenda est , quemadmodum de Saturno Observatum est , quem fabulisanvolutum Latina civitate donaverunt. Qui tamen sapientius sentiebant, sub hoc nomine Deum ΠΡΟΤΩΓΩNON intelligebant , ut ostendimus in Notis ad Lucernas. Ianus igitur creditus est Deus ille increatus , quem Orientales I AD , & IAE Pronunciabant, de quo multa in Notis ad Gemmas Astriferas a Clarissimo Gostio meo collectas ;estque ipsum ny Iah , decurtatum a nomine '' Iehovah. per quae Deum ex se ipso existentem intelligimus , ut dicemus in Iove . Hin Cintelligimus originem huius Divinitatis esse antiquissima in , in qua nondum Fabulae penitus cor-Tuperant religionem et eius enim idea de proximo adcedit ad illam veri Numinis essentiam , quam sensim hominum superstitio commentis , & novis Vocabulorum monstris pro lubito excogitatis, deturpavit .
88쪽
ΑEGYPT1O - HEBRAIevM OVideo quoque illi adtributum cognomen Patulci , quod a patendo factum est; sive a Temisplo belli tempore patente ; seu potius a duplici aspectu , quo utrinque patebat: seu potius a patentibus ianuis , quae ipsi sacrae erant et dictus autem PatuIcius , a n nu Patoth , qui sunt cardines ianuarum . Isis . Numen potissimum, & antiquissimum Aegyptiorum , de quorum Religionibus agens DiOdorus Sicul. Lib. I. ita loquutus est ,, Duos esseis Deos , & hos aeternos arbitrati sunt, Solem Vi- ,, delicet, & Lunam, & hunc quidem Osiridem , o & hanc Isidem certa nominis ratione adpella-
is Verunt . . . Isidem Vero interpretatam esse ,, antiquam sumto nomine ab aeterno , & veteriis eius Ortu tradunt. is Huius Scriptoris auctoritatem sequutus est Eusebius de Praepar. Evangel. origo nominis sumpta videtur & ipsa a Lingua Hebraica, in qua D sejs antiquum denotat, unde Paralip. n. 36. IT. is Non est misertus, , adolescentis virginis, & Iastic, senis . Isael A . Hoc nomine Graeci Deam ignis praesidem adpellant, quae Latinis Vesta, de qua Ovidius Fast. VI. Nec aliud sam, quam vivam intellige flammam est autem ISTI A ab Hela , ignis . Quia vero seminina Hebraica saepe terminantur in
itb ; hinc ab hes , factum est bima , quasi hiscit.
IVPITER . De hoc nomine Graecis ignoto, multi multa erudite disseruerunt , quorum sententias in
89쪽
7o L E X I c o Nindigitamentis retulimus . Quod certum est , id nomen in recto coaluit ex Iove, & Patre, seu, ut antiqui pronunciabant , & praesertim Etrusci, ARV l. IUVE. Id vero , ut Omnes fere consentiunt, esse idem Dei nomen sacrosanctum', ac
ineffabile mΠ' Ie ovali , quo notatur id, quod ex se ipso est. Unde tamen illud Itali eruerint, num ab Hebraeis nempe, vel ab Aegyptiis, quaestio. et idua est, & periculi plena , & quam leviter attigimus supra in Eous .
I EM1N . Synonymus ori , hoc est Solis, ab A apparendo formatus . Plutarchus de Iside , &Csir. - Οrum solent ii Remin appellare , hoc ,, est visui expositum is Hebraeis hen , a pectum significat, ab hain oculus ; aspirationes vero praesertim in principio litterarum, a Graecis facile permutatae sunt. Si tamen a notione, quam Plutarchus nobis tradidit , recedere licet, Heminfacile est a duri camam , calefacere et unde nomen cin cam , quod calidum significat; unde tota Aegyptus Chemia nuncupata est , ut diximus in
ΚYON . Plutarch. de Isid. & Osir. is Stella cani- ,, culae propria est Isidis, & dicta est Κyon, sue,, Canis . ,, Id nomen Graecis etiam usurpatum est, ut constat ex Proclo in Libro de Sphaera,& Aristol. 7. de Animal. , quanquam haec notio aliunde accersita videatur e nam ΚΤΩ concipere est, quod minime convenit astro serventissimo . Hoc tamen nomine Hebraei stellam Saturni intelligebant, ut dictum est in CHION .
90쪽
AEGYpTio - HEBRAICvM TIΚYpui . Mistura erat sexdecim aromatum, quam Diis adolebant. Plutarch. de Isid. & Osir. ,, Κyphi ,, porro mistura erat sexdecim aromatum in unum, , compositorum , mellis, vini, uVae passae , cype , , ri, resinae , myrrhae , aspalthi , seselis , iunci ,, odorati, bituminis, folii siculnei , rumicis, iu- niperi , utriusque cardamomi , & calami . Has , autem species non temere componunt ; sed si seplasariis dum isthaec miscent, sacrae recitan- ,, tur literae . se Huius misturae rationem, & aromatum inensuram addiscere licet ex Dioscoride Lib. I. Cap. 24. , ubi testatur misturam hane etiam in medicamentis fuisse . Eius vocis origo est a ni Caphar , unde Copher , quod duas habet notiones , utrasque huic sussilui convenientes ; nam aliquando significat bitumen , seu picem , ut Genes. vi. Id. r id , ct bituminabis eam intrinsecus, ct extrinsecus . In II hac hopher cum hiatumine . Aliquando significat expiationem , seu multam pro peccato oblatam . ut EXOd. 22. 3o.
& si Copher, pretium fuerit ei impositum, is dabit pro redemptione animae suae is saepe etiam significat propitiationem , ut Isaiae 43. 3. ,
quapropter vox ista aptissima erat ad hanc resinarum , & aromatum misturam in usum expiationis Comparatam . Hac Voce notant etiam ciperam arborem, ex qua etiam in hac mistura deis sderabatur .
T AMPON . Ita vocabatur Stella Saturni , quam etiam Phaenona dictitabant , ut diximus in CALLISTus . Id evincitur ex Chronico Alexandri-E DO H