장음표시 사용
181쪽
Theriacae difficilis & rara compositio. Laelucella.
ss I N PLINII runt quo nomine apud uetereS autores qui de medicina scripserunt, nuncupetur: atin ideo inesciunt eiuS utilitates, quod nos nunc indicabimus. ἰDioscor. ipsam Sonchu nominat a Romanis Cicerbitam asperam uocari testificat: quamuis hoc nomen, ut plarracp alia Romana uocabula, as
pud Dioscor. st deprauatu: quia non C icerbita aspera, sed circita aspra in graeco codice uitiose legitur. Idcirco aute a Romanis aspera fuit cogno . minata quia spinosa est cum inueterascit. Graeci sane adhuc herba, quam nos latine Cicerbita nominamus, uulgo Sonchum appellant: ut miranodum sit, Simonem Genuensem, qui multa herbarum uocabula a graeca herbaria didicit, quid tamen esset Sonchus apud Graecos ignorauerit na lde ipsa meminit in litera S 8c adducit uerba Dioscor. de Soncho, quae in imen herba sit, aut quo nomine censeat apud nos, dicere praetermisit. minus admiratione dignu, Plinium huic herbae tam in usu cibario fiex iquenti latina nomen non reddidis l. nam 8 ipse libro .aa. capite eiusdem snumeri, quam nos uulgo Cicerbiram nominamus graeco uocabulo Soa schsi appellauit:ato ita ipsam descripsit, ut dubitari non possit Sonchu M :pud Graecos esse herba qua Latini Cicerbita uocant. Sed praeterea idem sPlinius una cu Diosc. tot huius herbs usus enumerat ut me aliquando pia ldeat nothri teporis medicora, qui in illa remedia probant, quae magno simpendio paran mr quibus meliora aliquando pauperrimus quis coe'
iam fere tamen de quo nΟS ctia magiS pudere Oporteat non Indicas, atq; Arabicas, siue externi orbis quaerut medicinas,sed quas natura illa omnium reru pares uulgo etia exposuit. Mustela pugnatura contra serpentes,
pastu se Cicerbitae munit, atq; inter pugnandu eode crebro repetito se rese uet Compertu est hoc apud multos, qui dimicatione conserta uidere. Nos Theriacam coratra uenena ab Aegypti's magno emimuS Precio, cu sius potissima parte, qua basim vocamuS illi adhuc ignorant, praeter multa allia simplicia medicamenta, ad eande compositione necessaria, quae nostra hac elate ne a Graecis, ne* a Latinis. nedu a Barbaris cognoscunt: quoru etia uel unius defectus, si Gai medicoru principi credimus, potest stolam compositione corrumpcre. Naturae uero opera simi absolutiora, inuentu faciliora nisi ob hoc ipsum uilesceret. Sonchu a ,siue Cicerbis m, cuius occasione haec interposuimus magna habere contra uenena,sed praecipue scorpionu evicacia, testant tu Diosc. apud Graecos, tum etiam lPlinius apud nos,&ex recentioribus Conciliator: qui Lactucellam, per lqua ut puto Cicerbita intelligit, quae ut etia inquit Plinius Lactucae simi sits est. nisi spinosa foret septe atqs herbis annumerat, quς Theriacs equa
Ie habent contra uenena potestate. At insuper Avicena apud Arabes, is modo Cicerbita sit herba qua ille. 2. Canone TaraXacon nominat,uti scio plaero sep aetate nostra medicos celeberrimos, ac praesertim Gerarda iVeronetem axistimasse. Nolo em ego nunc de isto decernere qui dudu opus ad hoc ipsum destinaui, ad declarandu. f. nota Arabica. 2. Canone lapud Auicenna scripta inueniunt. Quod ide opus forte maturius absol= i
182쪽
ERRATA, LEONICEN Us. sollemus. quando te hoc quoq; non minus cupere, quam illa quae nuper a Anobis eXplananta sunt,intelleximus. Si tamen tuam in hac re auiditatem pluscul um fuerimus commorati,aequo animo patieris,futurum illud maxime sp erans,quod tibi in hac epistola contigit, si modo π1 stolae nomen meretur, quae fere aduoluminis magnitudinem excreuit,qVs quanto tardius, tanto maiori cum foenore est tibi reddita. De Cicereia reliquum est, Cicer . quo tuis quaesitis omni ex parte satis fiat,ut etia de Cicerciarespondeam, hoc leguminis genus uulgo Cicerciam nominatum a Plinio libro. is . caspite. 32. Cicercula nuncupatur a Theophrasto libro. 9.deplantis,8 a Galeno eundem Theophrastum allegante, labro. a. de in mentis,Lathiron rhoc enim uerbum Theodorus graece latine. doctissimus, in transsatio:
ne Theophrasti Cicerculam interpretatur. Uale Ferrariae Calendis Fes
bruari j. M. D. I I ΙΙ . PANDVLPHL COLLI NVTII, . aduersus NI C. LEONICE
nos Marrubium, Prasum uero quod Porrum dicimus,primum Pulsupra m Leonicenus edocuit . Didicit ut opinor & ipse boni cuiusdam MO. c - - -. uiri Poeticam medicinam, in qua ita scriptum est, Folia Marru- tibii sunt Prasia,Prasain Porri. Quae quoniam Plinius distinguere nesciuerit,Horminum, Balo ten Stachyn Porri foths,non marrubii,utoportini constare dixi Tum tres illos testes,qui u- Nnus sunt, quod supra docuimus,Dioscoridem,Galenum,Paulum,opinioni suaeadstipulantes citat. Vetat Hadrianus Imperator, his testibus fidem adhiberi, qui unum,eundem sermo nem ut de compaeto afferunt . Verum ipse nem errasse Plinium patiar,qui mare tum graece Prasium dici.1o. lib.&Porrum Prasum. r.&.xo.aperte monstraueririne Dioscoridem credi derim sed hunc ipsum Pliniomastigen: qui ideo Dioscoridem Marrubium intellexisse opina
tus est,quod ipse quae nam illae herbae sint nesciataplacer hominis inscitiae potius, uel codicis uitio quam Dioscoridis adscriberetia enim a Leoniceno nostro fieri oportui ,cum Plinium e mendaturus uideretur,non quam herbam Plinius pinxisse9negare esse illam sed quae qualis illa nunc sit docere:non quid unaquaeq; pes non sit quod de Deo dici solet sed quid ea sit dicere: non destruere,sed adstruere: non ex DioscoridiS sententia,in re non manifesta Plinium eue tere Pariter enim & Dioscorides potest Ainri autoritate superari, sed uel ratistne uel rei ipsius euidentia Nihil minus philosophi est, ut diximus, quam aliquid sine ratione dicere.la herbis quo designandis,non scribentis autoritas non Leoniceni censura,sed uis S figura, & res ipsis con*deranda sunt,pallam exhibendum quicquid id est medicamentum, de quo disputatur. Quod si ignoretur nem enim scire omnia mortalis est salua apud nos scribentis autoritas sit, ct humane potius ignorantiam nostram fateamur, quam errasse alterum impudenter iudice mus. Sic nos quoiderjs,quoad fieri poterit,primum de Hormino transigemus.
Horminum quae 3c Geminalis latine dicitur, frumenci genus esse,& inter mentaconnu- Adid duo merari , Theophrestus Plantarum. s. Plinius uero naturalis historiae. 18. aperte indicant.Nam suptasol frumenta ex satis tempore diuidi, Theophrastum secutus Plinius inquit, cum Hyberna facie, dut Triticum, far, hordeum: Aestiua uero frumenta,pannicum,milium horminum. Galenus quoq; alimentorum primo, quando Horminum in pollinem redigi assirmat, inter frumenta fuisse uidetur.Verum Bumentaeea omnia harundineo solio constare, tam Plinius,* eodelam Theophrastus de Dumentoru dc legunum differentiis differens . scribitiPliniua Hormina
183쪽
oriza metum Ad idem caput supra
Porri sotris constare dixit: utru ergo harundineis foliis similius habet soliu orru ne,an Marru hium Iam si ratione certanda est ubi res ipsa non exhibetur Horminu inter frumenra est,fru- menra Harundineo folio constant, Porru Harundini similius habet folium. Qui ergo Hoνminum Porro similia habere folia dixit,ueriora certe enunciauisio qui marrubio, cui nulla proe sus cum Harundine cognatio. Pari similitudine quoq; Plinius ut est in tradendis herbam nothonibus acutus ac diligens in oriza usus est. Oriza etenim &ipsum frumenti genus est: quod Rizum uuIgo dicimus, nulli ignotu. Hanc.is. describens Plinius, Porro similia habere folia dita irit: nulla alia ratione,quam qua Horminu quoq; Porri foliis constare scripsit. reacei enim is liti, ad harundinaceum quo frumenta eisdem censentur autoribus ) nulla aptior est proportio. Adde, quod Horminum Plinius, Theophrastus Pannico,&ΜiIio aestiuis frumentis adnu- imeranCat si Mali', Panniciue folia describenda sint, nullius herbae magis, Porri soliora pingent exemplo.Sic Hormini quoq; folia Pannico, Milioq; connumerara, Porri folris,non Μa rubj quo nihil in frumentaceis figuris ineptius) effigiari oportet.Haec de Hormino, rationem 1 sequutus, reiq; ipsius euidentiam scripsi,quar si Nicolaus penitus inspexisset, nec notissimi Ou- . menti Plinio nec Prast Graeci uocabuli ignorationem obiecisset.
In Balore uero describenda quid est quod Prasti, &Prasi uicinitate errasse inium ereda- lmus, quem quae uera Balote esset ut quae plurima ubiq; nascatur ignorasse non nisi ignorantissimus crederet Qui libro.Σo. marrubium inquit, Graeci Prasion uocanr:&ex CastoriSm :gistri sui sententia, nigrum etiam marrubj genus esse scribit: ut sciamus etiam marrubium ni . lgrum dicere potuisse,sicut Porrum nigrum dixit, cum de Balote agere Baloten inquit Plini- ius, Graeci Porrum nigrum uocant, foliis maioribus 4 Porri. Addit. Et vestientibus,&graue solentibus, canis morsibus cfficacem.In nullo marrubii genere folii uestiunciatur Porro, Allio, i Harundine uestiunt. maiora inquit,sunt Porrs. Μagna esse Porri folia, non ignorabat ininta itistideo maiora,adiecit. Graveolentiam in nullo Marrubii genere nisi manu teratur esse, tum est. Ea quoQ genera si cerantur, non graveolentiam,sed acrem, neq; iniucundia inter Ab- lrotanum atq; Absynthium odorem reddunt. In Porro nigro recte graveolentia dixeris: quip- spe quod Decidum, grauem, & capiti noxium odorem referat: atq; ideo in medicamentis nociestur,sed apponitur:quod contra in marrubri generibus euenit. Sed quae sunt oculis commissa fidelibus,nonne mouere plus solent Plena Balote sunt prata, at in montium Praecipue radi- lcibus risdem quibus describitur signis Porri sol s grandibus, nigris maculosis. Vnde ego Baloten dictam existimem. Eam lacinorum quidam Vlcerariam,rustici Porrum caninu uocant: lex eo quod putem,dictam, quod canis morsibus aduersetur , nec tam herbae limilis, pote- statis nomen referat. Quid autem Dioscorides, qui eum sequuntur crediderint, Nicolaus uiderit. Nos Plinium Romano ista pensantem iudicio, rem ipsam audiamus, quamq; dc Dis scorides quidem,cum multa Baiores nomina enumeret,inter quae Sc marrubium nigrum est, i& magnum marrubium,& Isionis sanguis. Alios tame Cynosprason dicere Baloten affirmat: quod aliud nihil qi caninum Porrum significa ipsumq; nomen ad rusticam simplicitatem ma snasse iam diximus.
Stachyn quae tandem sit ignorare me fateor: pari quo , uel certe maiori Ignorantia uer- lsari Leonicenum arbitror. quippe qui & Stachyn ipsam ignoret,& unius, utpote momenti,in lnium credat errasse: nec Plinii uerba, mentem Q con*deret. Scripserat uicesimo uolumine Plinius, Harrubium a graecis Prasion uocari,S nigrum marrubh genus inueniri: notius illud idixerat,ssut indicandum esset. At. .&.1o.libro cum Ampeloprasum, hoc est, uiteneum Porrum, quod nos uulgo Porrastellum vocamus, Porri soliis constare dixisset, continuo adne- ictens subiicit. Ea quoq; quae Stachys dicitur, Porri similitudinem habet, longioribus Biris, pluribus . Stachys quo ,inquit Plinius,ut Ampeloprasus Porri similitudinem habet, longioribus foliis. Si Graeci Prago,id est, marrubio similem Stachyn dixissent: cum exploratissi- smum habuisse se Plinius Μ ξrrubiu referat, quod foliis paruis, & obrotundis constet, tunc emerrasse Plinium credibile aliquando fuisset: si Stachyn ut Ampeloprasum Porro non compa irasset uel simpliciter Porro similem dixisset. Verum quando porraceae herbs Stachyn adnumerat,& longiora illi folia quam Porro facit,quis iam dubitet, non errasse Plinium in herbae simia litudine quam compertam habuisse orro etenim, non Μarrubio nulli ut ipse inquit igno- ito longa sunt folia. Accedit, quod qui octauu Galeni lib. de simplici. medicamentis latinuis lci Stachyn Porro similem esse interpretatus est. Hagnum ueritatis argumentum, Plinium ieum , qui Galenum interpretatus est qualiscu ni ille fuerit in eandem de Stachy conuenisic
184쪽
Leueographida Iapidem esse, non latuit Plinium:quippe qui uolumine. s. &. o. secunda Gasperem Leucographide appellauit. quoniam lactea esse candidis intercurrentibus u nis. Sicut Leucogeam,quae lacteo colore simplex esset. Sinopiten uero, quae languinerS uenis distingueretur, tua et uires illis tribuit,ut intelligamus plenius distinetiusq; aliquanto Plinium quam Dioscoriden de eius lapidis generibus tradidisse : Leonicenu uero qua fuit in diligentia 'qucographide lapide scribente Pliniu non legisse,atq; ideo in eo calumniando grauius deliquisle.Leucographidem quoq; herbam esse.ν. Sc. 16.libro scribit Plinius, eiusq; uires aperiri qualis uero illa esset scriptu se non reperisse inquit. In quo quaeso accusatorhic noster errasse Plimia calumniatur An quia Leucographida lapide esse ignorauit c Ast hunc bellissime ut diximus, distinxi descripsit . Nosq; illum Sc pulcherrimu habemus, Sc uiro incomparabili Pico mirandulae,& Anthonio Faventino praestantissimo philosopho cum haec proderemus,ostendimus. An,quod qualis esset Leucographis herba, non reperisse se lassctus est Alde eius figura scribentem aIiquem non uidit: sed easdem uires inquit herbae suae Plinius,quas Dioscorides Iapidi trita huit. Quid si errasse Dioscoriden Leonicene dicerem: qui quae herba esset, lapide credidit: qua illum ratione defenderes Aut si hoc non recipis, nonne communes ram lapidi quam herbae uires esse possunt qaspis languinem sistit, Leucogea laetis abundantiam iacit, Topazius uenere cohibet: sed eosdem quom effectus Siderites, Lagine, Ligus,ar herbarum praestant plurimae. Sed Dioscorides inquis moroxum quo uocari Leucographiden scripsit. Falsum hoc qui dem: Horoxum Galenus fortasse dixerit. Morochthum certe Dioscorides, non ΜOroxum,ut tu perverse retulisti. Sed Sc hunc Horochthum lapidem esse non fugit Plinium:qui hunc ulti
mi uoluminiS capite.1o .commemorat: quem nos quo habemus,&multis ostendimus in eotis attritu lacteo sudore manantem,& candidas lineas, tametsi Porraceam uiriditatem Priferat,
in pannis ducentem.At Horochmum hunc, Leucographiden quoq; dici Dioscorides scripsit An ideo errasi e Plinium pmdicas, quia dc Dioscoridis ignoti sibi hominis appellationibus non diuinauerit An non satis putas,unum Horochthi nomen adduxisse Plinium, qui Leucom phiden,& alium quoq; esse lapidem quam Μorochthum ostendit c Tametsi quosdam Leuco graphiden, Galaxiamin uocasse illum Dioscorides scribat. Praeclara dialectici philosophi argumenta. Fatetur Plinius, figuram Leucographidis herbae non repperisse se: ergo errat accusante Leoniceno Quod ingenue fatetur Plinius,quod non temere adstrui quod no repperi quod non diuinauit, ergo errat Iam uel ex ista argumentoria formula uidere possumus, quo hunc hominem carpendi libido,& nouitatis ostentatio transuersum ferat. Leucographida eroo &lapidem esse,& herbam quom esse posse, Plinio docente discamus, ut Prasum quo ,8 Heliotropium tam herbas,quam eiusdem nominis gemmas designant. ΜOrochthum quo ideo Leucographiden a quibusdam dictum, quod candidas ducat lineas, uiridis ipse cum sit. Galatitis uero secundam speciem ideo Leucographiden dictam, quod la 'ea cum sit,candidae illa inse hanc uenae.Leonicenu uero,qui nec ista pensavit in legendo Plinio, hebetiore fuisse vastamus
Polium suauissimam herbam musaeo & Hesiodo autoribus , quesis esset,quibusve poIIeret
uiribus,luculenter ut omnia descripsit Plinius. miraculum addens, risdem tradentibus autoribus,quod ter colorem mutet . Tripolri uero rationem ngura, potestate, solom diuersam suo loco pariter assignauit. Accusator hic noster, omnia fere uerbum ex uerbo quae de Polio dixi transtulisse ex Dioscoride Plinium refer uerum in hoc errasse,quod Tripolii miraculum Polio adscripseri .contra quam Dioscorides fecerit. simu quod Tripolii radicem dari epaticis in serre coctam prodiderit:quod apud nullum inqui grauioris autoritatis medicum legitur. Iam Sc ex his quo non transtulisse ex Dioscoride Plinium satis constat. Verum age Nicolae, effare obsecro, ne nostra fluctuet oratio, saepiusue idem repetendum sit, Aut Dioscor. non legit Plinius,qnod supra docuimus: δc nihil est quod tanto uiro imputes, si musaeo,Hesiodo, Theophrasto,toto illis autoribus plus minus,contrauescribat quam Dioscorides dixerit. Aut uidit quidem ut tu autumas sed nes Dioscoriden per omnia sequi illi uisum est.Et non uideo,cur soli Dioscoridi credendum magis censeas, quam Plinio, tot,tantorum uirorum auroritate subnixor queml uetisimile est, in eo ima Dioscor. dissensisse,in quo uel ratione, uel experientia, uel grauioris uiri autoritate semotus melius altild, aut uerius inuenisse putauerit. Non positimuS nunc utrius herbe, iri,Ttripolque,que tande illa sit uidere miraculu. Nemem aur regio, aut tempus patit. Sed quiS apertam calumniam tuam non uideat:qui ideo errasse Plinium di
cis,quod Muiso, de Hesiodo autoribus eodem libro, duobus in locis de Polio scribasi co
185쪽
C tra ea quae sesus Dioscorides scripserit c Si Dioscoriden negauero, qua iliam ratione,quo auto s re defendes c Eoo musaeum, Hesiodum Dioscoridi opponam Plinium quo Dioscoridi posteriorem, at in ideo sapientiore:qui & Dioscoriden ut tu credis & priscos omnes quos citat, uiderit. Tu obsecro quale tuum est hoc enthymema Non legitur inq0is,apud alique medicus i Tripoin radicem dari hepaticis in farre coctam:ergo errauit Plinius qui hoc scripsit. Quid hoe :ar umenti essiobsecro Quia tu no legisti,errauit Plinius Nonne potuit a Castore suo Plinius iHςλ rit ue- rhoe didicisie: uel experimento comperita Nonne ab Hippocrate, Herasistrato, Chrysippo, ς ε Praxagora Num Diocle Num Herophilo Num Dieuce, Dionysio Metrodoros herbarijs quos tu nunquam uidisti,nec nos habemus qui uel hoc ipso magnam habere Plinio gratiam debeamus ut uir rarissimus dicere Picus solet)quod illos nobis utcunm restituit An nescis,o- sportere eum qui hoc argumentandi genere uti uelit, tria primum principia ponere Legisse se
scilicet omnes medicorum libros. m uero intellexisse. Postremo memoria tenuisse. Num uia shi ' bc adfuerunt omnia quaeso,cu m Plinium in Tripolio errare dixisti,quia tu nunquam apud saliquem medicum legisti At nos qui nec medicinae artis scientiam fatemur, nec graecorum uanitatibus addicti, tam multa contemnimus:sed nostrorum quo , dc neotericorum ingenia Se
admiramur & colimus: nefas elie Sc studioso homine indignum putamus, si Oblarum qu lemcunq: librum udi semel non percurrimus. Tripolium ipsum scimus quando & uirentem :Venenis,&picta uidimus,&herbariorum narratione didicimus communi usu Trifoliu ma- irinum dici:& Tuin itella, Soldanam uocari,& ab remedii ipsius de quo agimus facultate H :
catellam. Epar enim quodcun eκ eo ficatum uulgo dici coeptu est:ex quo saginatorum fico Ficatella, suum iocinera gulae proceres laudauerunt.Vnde&Ficatellam Tripolium quo nuncupantia i quod epaticis ut Plinius inquit id est, ficato laborantibus afferre praesidium potest. Plurima enim in Hetruriae maritimis nascitur: & eo praesertim littoreo tractu , qui a vadis Volatetranis i ad ostia Tyberina protenditur.Huic εἰ Iacohus Cometanus medicus singulare uolumen dicauit:egregia 4 eius laudes epaticis cecinit. Quin dc praeclarus Avicene enarrator Gentilis,Consiliorom libro qua parte Hydropis remedia colligit, mirabiles ut ipse inquit esse huius herbae letaehus tradit. Et ut ipsius quom afferam uerba, a tota inquit specie confortat epar,& ab eo e- lducitaquam, que duo quasi basis in curasunt hydropis . Num tibi videmur grauiorem alique medicum de Tripolii uiribus Plinio adstipulantem quod tu negaueras inuenisse Addis &D aliud olane frigidius.Galenum autorem en inquis,quod omnium uiscerum uitiis Polium auaciliatur. Ethoc quaeso quid argumenti est c Galenus omnibus uisceribus auxiliari Polium di icit, Plinius omnia ferme uiscera singulatim enumerat, quibus Poliuauxiliatur in quo igit a guis ille genus, Plinius generis species distinxit. miraris preterea Plinium in Tripolio dixisse tuisam illam quibus iam eandem eri quae Potiumraim ex eo conjcis, Plinium illorum opini- :onem sequutum fuisse. Vnde obsecro noua haec argumentoria ratio Cum Polj Tripolhq; differentias, nomen, figura,solo, potestate diuersis locis assignauerit Plinius, quia quosda duas herbas unam purasse dicit ut omnia quae de illis scripta sunt referat) tu idem credidisse Plinium larguis qui iam diuersas eme firmaueratri Qus ista obsecro concludendi necessitas Dixerunt qui :dam Ern'Plinius,qui contrarium scripsi credidit Videre iam possumus,qua contradicendi stibidine Leonicenus feratur. Non argumentum, non rationem affert,non autorum numem, lnon experientiam aliquam,quibus errasse Plinium necesse sit credere. Errasse ut summatum dicam toto hoc suo libello Plinium clamitatri nullo alio fere argumento, quam quod a suo Dio scoride ut ipse putat dissentit. Ego contra,ideo Dioscoridi fidem adhibendam non esse contendo,quando a Plinio doctissimo homine , 5c romano δc posteriore,& multis ac magnis aut
ritatibus fuit solum Dioscoriden dissentire contingat: Plinη quo fidei atq; autoritati, aliud inihil quam rationem,exprimentumue contrarium esse possie.
Si eam diligentiam Nicolaus noster, operam in uestigandis herbarum notIonibus differen liris impendisset, quam in cumulandis Plinii ut ipse putat erroribus adhibuit, utilius prose- ialiquid uiis excogitassiet,nec se magnorum hominum calumniis inquinasset. Nam dum si lorum errata Persequitur,in magnos ipse plurimosin errores incidit Quod uel ex hoc Papaue- sre de quo nunc agimus,perspicuum fieri potest.Radiculam graeci Struthion,hoc est, Passiercu- :ium uocant: quod cum herba,tum flos ipse,tametsi inodorus is, egregie tamen pulcher est pas lserculorum specie uisendus. Heraclium Papaueris genus,Struthio simile eme, non tam Diost rides quam.ς. plantarum Theophrastus scribit.Plinius,qui ut est uidere si utrun scriptorem conferas,ut in plaeris omnibus sic in Papaueris generibus describendis Theophrastum sequa stuS,Plura quom is notioraherbarum signa commemorat, quoniam herbae huius quo fig ram non ignoraret Heractium Papauer inquit,si procul in tuearis, speciem passierum folijs r Praesentat.Althic noster communis salutis ut ipse de se inquit procurator, hoc ad Plinherrὐ- i
186쪽
tem retulit: Probabilius inquiens existimari debere, herbam herbae,* auibus folia habere per
simile. Sed uideamus hominis literara certe aliquem, rem uero nullum usum habetis errorem.
quidIm S ti on, S Heraclium Papauermon figura modo in lus quae diximus, sedit u qu R ers' proporrione notadis. Nam ut Struthion lanis, sic Heraclium lita
T SI 'Qb tile est,hemam herbae quod negat nemo cur non & probabi: Iah - . t ' hςmye signa demonstret, Sc nominis ac similitudinis quasi
Plinq,tum herbariorum omni uesse, qui herbas ipsas compertas habuerunt, at, ideo aliis cognoscendas tradiderunt, non herbas modo similes Ad & animalia, ac surdas in dum di
gentia neret. Sic sylvestris quom Papaueris genere Cornicularium unum dici Theoohra stus Icribit, fructus 1nnexi ut cornicula figurantur. Sic cum Psyllium describunt florescam nis capitibus similes pingunt: cum Echion, uipereis: cum Antirrhini frudi,uitulinis naribus cum myoiotin, murinis auribus cum Alectorolophon,gallinaceis cristis: cum Chenoou an serinis pedibus: cum Lagopum,leporinis: cum Hippurin, equinae caudae: cum AIovecuronuulpinae: cum Scorpiuron , a Nepa: cum Polypodium, a radice polyporum cirris simillima nominant. Quin ex insectora quo. similitudinem retulerunt. Cum Aspleni folns Scolonendrarum figuram assignent:cum sylvestris Sesami seminibus, Ricini foetidissimi animalis exemplum. Quid cum Cynosbati solia, uestigio hominis similia esse dicunt Cum Omphalocarui hoc est, Aparines semina, umbilico Cum Pele num lentis morbu, bipenni, autsecuri Cum Centunculum, capitηs penularum Cum Lonchitidis capitula, personae comicae linguam ex erenti Quid c quod magis etia mirere & cum praefatione pudoris etia dicendum est, nonne Orchis herba, uirilium testia faciem radice praebet, Cynosorchis uero caninoru Nun herba est uulgo nota ad primu ueris initium,in aruis ac segetibus nascens, acedar is expetita Faba rotam uulgus nuncupat, medici Sacerdotis testiculum, cuius radicem pendente cum testibus coIem dixeris Nun Theophrastus plantaru octauo semina quedam ad mentulae speciem essi giate, Plinius uero Cynomorion herbam canini genitalis forma prae se ferre dixerunt Et mira h1mur, Heraclium Papauer speciem passerculorum pro ut intuetibus representare, Pliniuminillud appotitissime dixisse. multum semper artibus licuit in inueniendis, explicandis Orodentdisq; rerum uiribus ac disterent' s. Quid noster hic mussitat Nicolaus oui quoniam nec Struthion, nec Heraclium nouit,nec similitudines rerum, caussaScp coasyderat, ideo errain Plinium praedicat passerculis folia Heracly similia dixerit: nec rationem ullam, experimentumue ata fert, quo conuinci Plinius erroris possit.
Empetrum a nostris Calcifragumuocari refert Plinius, calculosque franoere' ac non ideo calculos non frangit, quia nullus eae his, quos Nicolaus legit, hoc scripserit. Hanc ei her hae uim esse Plinius dicit magnus auto atq; abunde laudatus: cuius ueram esse sententiam &experimento compertum est, & hominum opinione recaeptum. Est enim Emperrum quod noster Leonicenus ignorauit ea herba, quae acedariis gratissima nunc habetur: de quam Veianetia omnis,una addita, immutatauelisera, Sampetram herbam uocitat: Baiichiam multi di cunt: alia Baticulam, Picentes ab herbae ipsius facilitate Rumpisaxum uocant, foliis ad Ruram ferme accedentibus, uerum crassioribus, acutioribus z flore, seminein, quae cum A nui, tum Farniculi speciem in muscariis representent: odore iucundo: sapore inter acidum sal 1umm cibi appetentiam prouocante. Nascitur ut Plinius quoq; docuit in montibus maritimis fere in Iaxis: quod toto illo tractu uidere licer, qui inter phanum Fortunae Gar a num tenditur promontorium:&in Istrorum cautibus, Libumorum scopulis, unde plurimam Venetos defertur :& fatiua quo in Coenobiorum hortis non facili cultura seruatur. inrcis quo rationibus adducimar, Ut eam putemus esse, quam marinam Batin alio in loco Plinius appellauit, aliud Empetri genus quod Saxifragum nostri uocant. Nec Plinium Ia ruit: quippe qui illud libro vigesimosecundo inter Adianti genera posuit, ramulis nigro Orς uirentibus, foliis Filicis mire calculos pellens, frangens r unde & nomen: non quod imibrosis petris ut Graeci forte putauerunt) parietum asperginibus nasci illam uideamus. on ergo nominum similitudine decarptus est Plinius , qui utrum Empetri genus , diuerso nomine Calcifragum, Sc binifragum prodidit, sed Nicolaus noster, qui nec Plinii uerba pen- uit, nec herbas ipsas ut accusatorem decebat agnouit.
Pari quoi impudentia sertur, cum errasse Plinium uerisimile sibi esse dicit in describenda
Herbas etiam ab animalium similitudine depictas.
187쪽
9s PLINII A D V E R S V S LEON I C. C Betonica qd folio non quercus ut Dioscorides sed Lapathi simile Betonica pinxit: quodex lea pictura Britannicae herbae eX Dioscoridis sententia, magiS conuenire uideretur. Sed mirum i prorsus, ut indiligens accusator aPParuit,homo alioquin haud indoctus,qui Plinil uerba, nee i Serratula. penset nec referata Beronica,inquit PliniuS,Serrarula a nostris uocatur,a radice spargens folia liare Lapathi serrata. Quis Lapathu ipsum,Beronicamq; agnoscens nemo enim unuS est qui lambas non norit non graphice descripta a Plinio Betonica dicat: cum Serratula uocari,&folia fere Lapathi, & serrata habere illam uidear, melius aliquanto quercus similitudine a Dioscoride designata cCum folio quercus, no ipsa Betonica a quercu prorsus dissimilis sed i Trixago magis,& Hiera tane describatur. Non ergo Lapathi folia simpliciter dixit Plinius. sed serrata adiecit quod subticuit,aut dissimulauit Nicolaus Cum in Britannicae descriptione inotissimae herbae festa nigra,oblonga , eodem libro dixisse satis esse putauerit: nec serrata ad liecit: quonia incisuris illis quibus Betonica distincta non sint. Quid aute aut frigidius,autinia iquius dici potest,ch ideo errasse Plinium dicere, quia Dioscoridis uerba, similitudines in puta lgendis herbis non usurpaverit,sed signa alia,& quae aptiora uidebantur,adhibuit c
In explicandis Plinii de Parthenio ut ipse putat erroribus,in magnos Leonicenus cima :res incidit, ut ex herbarum ipsarum descriptionibus, differentjsq; cognoscere licet: quas inreta llexisse distinxissiem Plinium, Leonicenum uero confudisse, per illarum ignorationem intelligeta imus.De iis igitur sic agemus. Tres herbas Parthenη nomine nuncupataS . 21. &.22. uoIumine lscribit Plinius nam de quarta quae Hercurialis est, sermo nu nc nobis non est) his omnibus, suas quibus pollerent uires adseripsit. Ex eorum ut est uidere sententia, quos tam multos Parthenii - numerat, prima quae Parthenium, Leucanthis, Thamnacusq; a Graecis , a nostris, Sc Celso ispecies. Pelecynum, Μuralium uocetur,in hortorum sepibus nascens, flore albo, odore mali,sapore amaro. Alteram quae Helxine,&Siderites ,δPerdicium, ab ave cognominatur , folia ha- :hens mixtae similitudinis Plantagini Sc Marrubior cauliculos densos,leuiter rubentes , semina ian capitibus lapaceis, adhaerentia uestibus, unde Helxinem dictam uolunt. Tertiam quae iii
dem Sc Perdicium, Sc Astericum, a nostris uero herba Vrceolaris dicitur, folio sinulis Ocy- mo nigrior tm,in tegulis,parietinis nascens. Has Partheni; differentias si Leonicenus cognouisset,simuli &diligentius Celsum,&dilucide ista scribentem Plinium,& suum illum Diosco iD ridem inspexisset non temere adeo obstrepuisset. Quod ut plene intelligere possint studiosi,ego eas quae sint aperiam,disceptando proponam,hslocum faciens,q ui ueriora contulerint. Prima quidem Sc a floris candore Leucanthis,& a fruticu, cespitisq; densitare Thamnacus inomen ac pit. Eadem a Celso in his forte libris,quos de agricultura scripsisse illum constata isiue ab odoris suauitate, siue quod unguentis flos aptissime conueniret, Huralium dicta est, quali Hyralium, y , psylon in ,u, nostru uerso, quod ueteres ut in murrha, murena. & Μure, Peleonum. frequentissime usurparunt, Sc familiare esse latinis scribit Cicero. Pelecynum idem ex eo eo- gnominasse uidetur,quod frutex ipse odoris suauitate,ad sepelliciat. Siue, quod, ut Pelecynus iquo herba, quae in segetibus nascitur, adminicuis indigens hortorum, sepibus subrepat: squod nostro quoq; aeuo fieri, hominum videmus industria. Hanc nos uulgo Geniaminum uo .camus,store albo,odore mali, apore amaro Hsc est illa Parthenium,quam rectius fortasse maracum dixere quidam,quae sub ipsa quiescente Ascanium, floribus, Sc dulci aspirans com- splectit umbra. Vnde laudatum illud in Co insula quonda confectum unguentum, quod Amaracinum, Sampsuchinumq; dicebatur. Vnde sorte in Geniamini uocabulum uulgus desto lxir ut non aliud fruticis uel herbae genus intellexisse illos apud Dioscoridem putem, qui Parthenium Amaracum dixerunt. Alioqui si ea Dioscoridi Parthenium est,quam Cautam uoca re Tuscos tradit, quo pacto tam breuis herbae umbra complexum puerum, dulciq; scripsisset linsignis uates Cum Cautam ipsam nec umbrae ob breuitatem idoneam, nec odoris ungue tiue oblectamento ob storum graueoIentiam esse plane omnes intelligant. Melius uero, dem :Dioscoride autore,& Chamaemitum,& Anthemida quosdam uocasse illam,quae Cauta dici- itur,fortasse quis putet: cum inter Chamaemili species, quas esse tres prodidit,collocetur. Duas etenim, quae nunc etia Cautae, uulgo Cotae dicant herbas nouimus,una quae Sana cognominetur, Sca quibusdam millefolia, non recte dicatur, nos Leucanthemon Plinio dictam sa1. uolumine credimus, Abrotano odore similem, δύ flore albo, foliosam , suspiriosis utilem i teram Chamaemito similiorem,que ab odoris foeditate putidae cognomentum serat. Potuit l& Dioscoridis Parthenium Μillefolium hoc esse, si non illi Coriandri folia adscripsisset. Also scunda Parthenium qsdem quibus a Plinio pingitur signis, plurima inspicitur in aruis, stipu- iisq; nascens,MIris sere Mercurialis:cuius semen asperum, nigrumq; perdices appetant. Eam iquando semina inambulantiu uestibus haereant,utgraecorum quidam Helxinem dictam . uo l
188쪽
ti L L ἡ λ Vς ψ ςπςR quam meo quod folia caudiculis stellae in star circumherentia habear, Astericum dicitur:& quod ipsa rapaci quadam Ianumne haerere uecta uidetur. Quod uero tergendis urceolis,uitrei uasis experimento sit essica a Plinio Vrceolaris,a nobis uulgo quoq; Vitriolum dicitur. Quod uero muris, parietibu nascatur,a Celso Muralis.1.de medicina libro, a nostri temporis medi
des iam Conuoluoli huius nostri manifestam calumniam: ut sese suo cum Dioscoride uelut in Pampino contorqueat ii suam Parthenium & Chamaemelum uocet, & Solsetiuium & mlletalium uocari a Romanis affirmet: quibus quidem appellationibus absurdius nihil dici oo test, apua eos etiam qui uel mediocriter herbariam attigerunt: qui & propria illa eri diue imimarum prorsus a Parthenio herbarum nomina non ignorant. Et Leonicenus in primo uuido. Parthenii genere, pro Pelecyno,quod uetercs & impressi habent codices, Perdicium scribit In
iinde &nomen, oram nescio quam Cautam, ut arbitror, Dioscoridis uertens, tumari nocalbo fiore, sed luteo, candidis foliusculis coronaror non odore mali,sed Abrotant ut Plinius ti h ZIT PUMJUM f tΗ re Orqueri Pollit:qui non hominum mo
Cyesamini herba quam nunc porcinum Panem uulgus, medicio uocant,tria genera Ari R iochiae uero quatuor aprissime scribi pingit Plinius:athie noster accusator,Cyciamini radicem dicit ideo existimassie Plinium,uideri Aristolochiae Rotundae radicem eme,quoniam radi in Aristolochiae uim necandi pisces adscripsit. Huius res argumentum hoc afferr,ouod ipse inquit a uiris grauissimis ac epi,idem nostro aeuo fieri,non Aristolochiae radice sed Cycla mini.Nonne prsclaro usus uidetur aduersus Plinium Leonicenus,uel tessimonio uel syllcuri mo uia audivi inquit Nicolaus Leonicenus, Cuctamini radice pisces necari,fallitur inimus etiam cum uidisse se dicat, qui Aristolochiae radice pisces necari tradidit. O inexcusabilem c lumniam:quia Cyclamini radix hoc facit, Aristolochiae non facit. Quia de Cyclamini radice ab ignotis Nicolaus ac Nisi Plinius proprio testimonio de Aristolochia mentirur. En praeci ra Dialectici argumenta:quonium Tubere terrae id est, primae Cyclamini radice fit ut pisces ne 'lo i ' hoc est, Aristolochiae rotundae radice fieri non potest. Fallitur Plinius qui id uidisse se scribit: non fallitur Nicolaus, qui audisse se dicit 'At Plinius inqui radicem elata -W'semini id etiam efficere scribit. Verum id quidem Leonicene: sed tertiae Cyclamini, cognomine Chamaecissi,cuius non rotunda, sed sparsa sit radix: ut tandem agnoscas sine mente te debere quod de Rapo terre audisse te persuadere conaris. An caecu, uel mendace fuisse Pliniu putas Nicolae, cum Campanos piscatores malo terrae calcem miscere, pisces necare uidisse se scribit num impossibile quiddam aut supra fidem dixime tibi uisus est Plinius Sed & Tithvmalum cognomine Corymbiten lib. s.&.1o. & Lactucam caprinam libro . ao. eosdem praestare in necan dis piscibus emectus, idem ipse Plinius tradit. Verbaseo herba tam fluuiales,quam lacustres pia sces interimi. Et marinos etiam a Phoenicibus hoc modo cap.:. historiae animalium Aristo esicribit. Nos quow experimento,uisu didicimus, & Cucumerem Asininum,& uiridia nucuputamina contusa idem emcere posse. Quoniam ergo & Cyclamino,& Corymbite,& Lachir ca caprina,& Verbasco , & Cucumere asinino,& Iuglandium corticibuS Pisces necantu errat eo i ho ,s erimius,qui AristoIochiae radice necari dixit.Num tibi carneadea ista uidentur, Aristotelicaeve ' 'Gemonstrationes,quibus inexpugnabile uerum necessario sequaturaum concludens pergis , in hunc modum dicis. Aut igitur fatendum est,cluas esse radices, quae eosdem praestent effectus aut illud dicendum erit,Cyclaminum rotundae radicis,quartum esse Aristolochiae genus. Vnde ista obsecro fatendi dicendi' necessitas Nicolae Primum quidem non duas modo her vaS,quae pisces necet, sed sex adduximus:multas aliaside essi cere posse, nodubitamus Num grande, aut mirandum quiddam putes, si duae pluresue herbae idem possint C Deinde quia C ςi minus pisces necat , Aristolochiae genus erit quartum ρ' At quintum diritas. Aristolochiae em genera quatuor Plinius enumerat.Pari ergo ratione Corymbites, Tidamatus, Stactuea
189쪽
C Aristolochiae genera reponentur: quasi unum effectum, non nisi unius herbae genus praestare possit. Quod nec aniculae quidem dicereur, aut empiricorum quisquam. At de Aristolochia
quod pisces necet, a nullo inquis aurore scriPrum reperitur . Legisti ne omnes autores Leoni cene Nonne eo o te in Tripolio monui,oporrere eum, qui ita arguit, legisse,intellexisse, & me moria tenuisse omnes, qui unc, scripsere auroreszquo argumenti huius formula &ratio con stare possit c Sed nonne omnibus autoribus rei ipsius euidentia potior Hanc radicem etiamnii
Campani Melum terragnum, hoc est, malum terre uulgo dicunt: dc in piscatu passim adhibene Quod uir illustris, acerrimi iudicii Sigismundus Estensis frater tuus dux inclyte cum hse proderemus) nobis retulit. At quae nam ista pervicacia c quae frontis durities quae impudentia est a nullo autore scriptum inquis, cum Plinius scribat. E e quia nullum id scribentem reperisti, quoniam paucos legisti,ideo Plinio,qui se uidisse assimae,credendum non est qui tibi te auditauisse dicenti credi putas.Cui ego in his quidem,quamuis iurato, metuam concedere testi Oinfelicem Plinium, O cata literarum studia, O uanos integerrimi uiri labores,lucubrationes miseras .En post annos mille di quadringentos,sophistes unuS, in hoc tandem uaesaniae genus protrupit, ut non errasse modo,rerum, uel nominum similitudine deceptu quod Sc hominis erat, sed Sc mentitum quoq; Plinium insinuet, quia id uidisse se affirmat, quod Nicolaus Leonicenus a nullo scriptum reperit. Non ergo de Plini' doctrina,sed fide nunc agitur. Praeclare mehe cie cum studjs actum:piget, pudetq; aduersus hunc hominem uerbis agere, qui iam non vi his ut Aristoteles inquit sed poena indiget. Iam uel hoc solo hominem intelligere possumus :qui etiam graecissans addidit ut obiter &sua quom Pensemu S)Cyclamini radicem, Rapum teriarae uocari Ex Dioscoridis magis sententia, quam Plinii autoritate latines hominis, Sc tuber te rae uocantis : quasi Sc hortense rapum, non terrae Olus sit,sed aquae, soIa uero Cyclaminus rapiab terrae uocari debeat.Tum non Cyclaminum ut Celsus, Plinius latini homines, dc a Graeci, ducta ratio postulat sed Cyclamen, praeclarus literatorenunciat. Sed minutias istas persequi, oper recta fortasse non est: nunc ad reliqua pergemus:deq; Intibo & Heliottopio disseramus.
In Heliotropij descriptione non errasse Pliniu , intelligat quicunq; perpens iudicio aequus rerum existimator aduertet animo, Plinium ipsum In hacei generis, Heliotrophi notissimarum herbarum species,figuras in primum descripsisse,ium etiam uim facultatem in illarum ad
iecisse. Neq; uerisimile essie,emaditissimum hominem in his quae graphice adeo adnotasset, uno uertio lapsum,clarissimarum herbarum noticiam confudisse. Quapropter codicis ur opinor uitio potius, quam tanti uiri auroritati unius uerbi adscribemus erratum. Diligentius igit oro ista considerentur, differentia'; notemus. Ini us nec ex lactucineo genere, nam ex alio dici potest. Nam omnia huius genera ita La istaeae cognata esse uidentu Ut unum ex alio nasci uideat, posteriore semper per ratam aliqua Intinus du- rationem decrescente, Laetucamin in aliquo referente. Et In bus olus quidem est partim homplex. venia, partim ut Theophrastus inquit aruense. Hortense dico,quod satiussestraruense, quod
spontaneum,syluestret dicitur. Satiuum In bi genus Seris dicitur:syluestre uero, Erraticum Seridis spe- Seridis autem,idest,satiui In bi dus sunt species: quarum una ut ipsum genus fatiua dicitur: cies. sylvestris uero altera tametsi utram hortensis sit. Satiua Seris, idest,sativus hortensis In bus , Lactucae stmillima est,candidio latiore folio quam sylvestris, caule crassiori,cui florum cauli culi per internodia ferme haereant ut in Pulegio solet ab his internodiis ramusculi prodeunt. In quibus etiam flores cerulei nascuntur,qui Sc celerrime marcescunt. Haec cibis grata est,sapo re fere Lactuceo,atin inter hybema olera deputatur. Sylvestris uero Seris, idest, sylvestris hoc rensis In bus medicarior: aestiuum olus est, angustiori, longiori constat folio quam Lactuca uel fatiua Seris,colore nigrior. Huic etiam caulis unus, qui in sublime feratur, ramostplate spargat:atq; α ipsis ramis cauliculos, Acedanis non ingratos. Et ex ipsis geniculis, unde cauliculi prodeunt,folia acutiora quam quae a radice proficiscuntur. Flos uero ceruleus,satiuae
non absimilis:sapor ad amaritudinem vergens: in quo quidem apertissime differunt. Cum &amaris In ba fibris Virgilius quoq; prodiderit. Haec est laudata illa herba, cuius in medicina Endiuta. nostro aevo frequens est usus: quamq; uulgus nunc, medicim omnes Endiuiam uocant: quasi paululum deflectens Int iam dixeris. Erratici quo , hoc est, aruensis sylvestrisq; Ιn bi duae: Ambubeia. sunt species. una quam Ambubeiam Celsus, Sc quidam dixerunt. Vel eo dictam : quod ad stalem ambire uideatur,quasi Ambubeliam dixeris tametsi praue in Plinianis codicibus Ambu-gia legatur Aegipt4 Cichorium,& torpenti grata palato, Cichorea a Columella dicta. Sylve stri Seridi simiIior, amaraq; est. Eripia notior quam ut describi oporteat.Hanc quoniam magni in medicina usus sit ex graecis alii ab eximia utilitate Chreston, quidam Pancration, quasi .innipotentem cognominarunc . Vulgus quoq; pro locorum uarietate CichoreaiRadiculu,
190쪽
uocitatit. Et quoniam ipsa ceruleum florem noctu cla
vi olem equatur a plaerista& mea cis etiam Hesiotropium non modo dictassed credita Altera errauci aruensis syIuestri Incybi foecies Serid similior, crispaeue Lactucae unde & in
sis SI 'μa μ:4ς ' - ex nominis uarietate dubitatio
Heliotropissi Heliostrophium. εωior . Auus in Malua , ad purpureum inclinans. Alius in viola conchyliorum vegetissima o ή ς φg R-ς 'di v. subrubes, ncuruus, Scorpiumscpideo dictus: ciuoa Tricoecum. semen,floremue ferat scorpionis caud persimile. Ambobus aeterna folia Serpemo enim Solaris inret. ut Theophrastus inquit. Alioquin haud satis rusticis natura consuluitat,si non toto
I 8,R nobis dictu est. Vtruml igitur ram Inrubus,qua In bus rectissime dicit.
AEquae graeconomine Heliotropium,latino Solaris, Verrucariam a quibusdam dicta est. uulgo Girasolis, ab radice statica ramosa assurgit, atq; ab radice florere incipit. Huius quoquedumunt genera .Hehostropnia, Tricoccuml. Heliostrophio latiora qua Ocimo folia ad ΜΗ Matrietere uergentia.Hos malua us,penduluS. Cognatione ecenim quadam ista similia sunt Q lireri mouentur, Heliotropium,&Μalua Quod Theoohrastus ait Irri, in i ''. in ' - . Pro Pori ne rei pondenti huis ocimo 1intilio arricultates utreis diuerta, has quom Plinius ut notissimas scripsit. In quo ergo errauis cla eo , Nicolaus inquit, quod Plini .io.uolumme ita scriptum inueratur.Heliotropium noctu contrahit ceruleum florem:Heliotropio uero non ceruleus sed rubens flos est, ut diximus auid si ibi non ceruleum sed purpureum uel puniceum , uel subrubentem scriptum effet c tum quadra rent omnia, tum nihil haberet Nicolaus quod Obqceret. At quae nam ista inhumanitas, quae imprulencia est, Plinium nostrum inicitiae potius accusare,quam librarios erroris damnare Si ea qus maiora potioram uidentu hoc est,figuras colores,Potestateis diuersas notissimarum hex
non piuiosopli quo plures grauissimι uiri errores ut ipse inquis)cumularentur: ea Quo dita punxisse, in quibus errasse Plinium dicere, tam sit nefas,quam absurdum,familiarissimas etiam russicis herbas illum ignorasse. vide obsecro Nicolae qui te philosophum nuncupes,quantum intersephistam Sc orauε honum' uirum intersit Atm ipsum audi Augustinum, Augustinum inquam non rammati me Iubciutatis, nec rasce uaniloquentia,sed uere philosophiae professbrem de se ita loquentem Ego inquit his scriptorum libris qui iam canonici appellantur, hunc timorem didici honorem reterre , Uinullum eorum scribendo errane audeam credere : Aut si Miquid in in offendero quod ueritati contrarium uideatur, nihil aliud existimem,quam mendosum Me codicem ' uesnon esse auequutum interpretem quod dictum est: uel me minime intellexita non ambi mHaec bonitas haec ueritas, haec philosophi hominis moderatio Hos animos,hanc mentem in auere studiosos oportet, cum magnorum uirorum libros bene. de litteris meritorum te ninr ι ossendum ergo abradendum ceruleum illud quod subditicium esse nemo non intelliat) o puniceum uel purpureum , uel subrubens inserendum est: quale paulo inta minius florem Lupra designauerat.Etquoniam his quas supra diximus rationibus monstratum satis esit errare Ulliarum in re quam ipse manifestam fecisset non potuisse, mendosi codicis uitium vn usuertii abolitione castigandum est. Quod si ideo errata Plinium Leonicenus putat, quod Am Dubeia quom solem ceruleo flore sequatur. At hoc S Titnymali quareum genus, ct svluestre elamum utrunque Heliostrophi um e re ipsa dictum,& malua, 5 Lupinum,&Lotus emptiaraciunt, herbarumin plurimae. Nec quod Heliotropium iis cibis placere dixerit, ideo errata Plinium pyttandum est.Nem enim uideo,cur tantus ilIe s eris amor impedimento sit, ur Helio tropium decoqui, mandiq; non possit. Sileant/ergo boni huius uiri praeclara commenta. Et quoniam ipse nem Heliotropium herbam cognoscit, at ideo nem decocta gustatat unquam
PRuatur obseao dc Plinium scribereidi: nos credere,quod Heliotropium quo , utis bus ia