Hermetis Trismegisti qui apud arabes fertur de castigatione animae libellum edidit latine vertit annotattonibus illustravit Otto Bardenhewer

121쪽

s 33; ' vorba . . LMaol in B. non eXStant. Caput tertium ducimum. Scias oportet, o anima, et tibi Persuadeas veram Volu- 1Ptatem ESSE rem quae nullum unquam fastidium affert. Quare anima si in mundo exsistendi voluptatum quaurit, aliquid appe- fit quod non invonitur et aliquid quasvit quod impetrari non potest. Cuius rui clarum argumentum in oO positum est quod omne quodcumque anima in hoc mundo adit fastidiosum est, quod quidem voluptatum dicoro non licui quoniam volupina estres quae nullum unquam fastidium assuri. Nonne vides, onnima, quemadmodum plurimi incolae huius mundi in voluptatibus quaerundis iuvestigationi operam navunt easque in hoc mundo inveniri opinuntur 3 At voro non invuniuntur. Intellegas igitur homines in hoc mundo aliquid quaerere quod in eo

Contemptoris, o anima, quemadmodum hominum animno 2 ad omnes huius mundi gradus accedant eosquo ad unt ut eos

122쪽

gustent atque experiantur, deinde vero aspernatione ut taedio captae ala Bis se avertant. Neque enim quisquam tu hoc mundo statione qua in eo utitur contentus, immo aspornatione et taedio eius captus est. Cuius quidem rei argumenta exstant vel maxime perspicua. Animae enim in hoc mundo investigationi operam navant ac stationem quaerunt quae excolsitati ipsarum respondeat proprietatibusquo conveniat; quod quum non iuveniant huc illuc errant, quaerentes quo acquiescant. Quod si ea quas explicui revera animau accidunt, desperatione occupatur et appetitum voluptatum quaerendarum quamdiu in mundo Exsistendi est ponit. 3 Quo pacto, o anima, in hoc mundo voluptas inveniatur 3 Etenim omnis gradus in quo anima in hoc mundo collocata est constantiam ac tolerantiam postulat. ΕΔ autem amara est gustatu omnisque res Si amnritudine miscetur ipsa quoque amarescit. Quod si anima constantiam et permansionem in ea re

123쪽

formidat abitque gradum quaerens ipsi acceptum, erroru Vaga tur, modo hoc gustans et Inissum faciens, modo illud amplὐ-ctens eι repudians, modo aliud RPPetens ot respuens, qui quidem ess gradus turpis, actio vilis, ratio abiecta. Sin anima in tot orantia gradus cuiusdam o gradibus huius mundi permanet, tolerantias Rinaritudinem perserat necesso est. Itaque ex tota hac explicationo efficitur ut homo aut errore Vagnus et maeroribus assectus vitam dogat - tum in gradu vili atque humili collocatus est, aut in iusto gradu quodnm e gradibus huius mundi acquiescat oumquo constantor serat - tum inis Perpessione amaritudinis collocatus est quamdiu in mundo naturae commoratur. Amaritudinem autem percipero simulque excelsitatem et nuctoritatem sibi parere certe molius cst quam dulcedinem percipero simulque vilitatem et humilitatem suscipere. Accidens rectae rationis et postulatum mentis est, O anima, 4us res in ordine constitutae sint naturas conveniente; ita unim si se habent, pulcherrimao sunt et venustissimae atque optime

124쪽

habet nisi verba M uia AE. temporatae. Veluti artifex ipses utatur oportet instrumento, non instrumentum illo utatur; eques ipso regat os ad cursum incitotasque exerceat Oportet equum, non equus regni equitem; princeps ipse regat ac gubernet necesso est populum, non populus illum rugat ac guburnet. Quod si res istau naturales ipsarum exsistendi modos sonent, ruetum et temporatio prodeunt pulchra os venusta, sin in contrarium ut oppositum invertuntur, malum et perturbatio prodeunt foeda et prava. b Si corpus per animam vivit, O anima, Et per eam ViSu, auditu, odoratu, gustatu, tactu pollet, utique necesse est Statuatur corpus unimae instrumentum esse. Iam vero turpe Ostinstrumentum artificem regere atque in servitutem suam redigere. Artifex enim ost is qui rogat oportus, non instrumentum, quia homo stultus si instrumentum nanciscitur, Ornamento eius pigmentoque et cultu adeo occupatur, ut Oo uti et quaestum sacere omittat, doinde in servitutem eius incidit, quo sit

125쪽

,1 num C. γ); y W. adiicit 3 --M ; W. δε--- ;q utorquis eod. I; ' W. - - b, B. I. ut rectum convertatur in vanum, temperatio mutetur in Por-furbationem, pulchrum et venustum in foedum et deforme, quoniam rus vitae particeps, visu et auditu instructa, rationc pracdita praestansque serva fiat rei vitae expertis, caecae, nillil intellegentis, surdae, vilis. Tempus quo populus principem regis, o anima, certe Pst tempus inversum Deo fieri potest quin ambo in perniciem incurrant; si equus equitem regat necesse est, neceSSe est ambo in perniciem incurrunt; si denique corpus animam regni noceSSO est, ambo in perniciem incurrunt. Reginion, o anima, cis qui creati sunt omnino non con- 6 venis, immo vero est aliquid quo homines probantur. Quod si homo prudens ot rectam viam s quens co Probatur, ipse administrationi cius praeosso so non rosso intellegit canaquo ob rem auimum demittit atquo abiicit sit rectorem ac causam rerum

universitatis appetit quas omnia bona in eos effundit qui ipsam Diuitiam by Corale

126쪽

si sol W. om.; y B. M; ' λααλ, W. Om.; ' codd. is Ra. quiserunt, quo fit ut anima olus eo quod ad bonum se applicat bonum atque intellegentiam sibi pariat et socundo dei auxilio ad bonam vivendi disciplinam ut studium rectae ratiouis ac peccatorum immunitatis perducatur. Haec igitur anima s fonte boni et iustitias haurit, deindo ea quae in ipsa sunt effundit in eos quos regimen eius complectitur, qua ro prodeunt iusti-7 tia, bonum, salus eius qui regit et eorum qui reguntur. At vero homo stultus si regimine probatur, eo laetatur et delectatur putatquo in ipsius viribus et natura lacultatem positam esse istud et similia praestandi, quo fit ut regimon et administrationem eiuου neglegat cunctisquo viribus suis ad voluptates ot commoditatos incumbat quae fructus serunt inscientiae, caecitatiη, erratorum peccatorumque. Ista igitur anima o fonte mali os iniustitiao haurit, doindo ea quae in ipsa sunt effundit in Eos qui regimini eius subiecti sunt, qua re prodeunt malum,

iniustitia, pernicies eius qui regit et eorum qui reguntur. Diuitigod by Corale

127쪽

Si mundum somniorum ingrederis, o anima, noli in eo 8 vel in spectatione eius solicitatem ponero nec verum Dum OSSaputes, aliter ubi experrecta es risui Et ludibrio atque exemplo eriS. Mundus cxsistendi atque intereundi, O anima, ipsu est mundus Somniorum. Quare cogitati Ono tibi effingas oportet eum qui in Eo dormit somniatque revera duplicem somnum videro ac duplice somnio uti, ita ut si expergiscitur, dormientis vices gerat qui ex accidontali quidem somno suo excitatus est, at naturali somno suo rursus se dedit; veluti is qui uatura albo coloro prReditus est si sorte stupore quodam Capitur, rubrum colorem induit, deinde vero celeriter priorem et naturalem colorem suum recipit, quia uterque quidem color evenit aliquando ut cesses, at vero rubor stuporc allatus est nccidens celeriter cessana et status dicitur, color naturalis autem e8t Rccideiaου constans quod cessat cessanis natura. Pari igitur eouditions utitur is qui in mundo naturae dormit Somniatque.

Dormit enim somniat lus - in hoc mundo dormire eum Diuiti su by GOoste

128쪽

somniare) dico - per accidens constans, deinde accidit ei ut εο-mnum videat per acciduus inconstans itru ut quodiammodo Somnum Super Somnum ceperit, quare si excitatur, ex altero somno exci- fatur, ulteri rursus se dat. 9 Persuadeas tibi, o anima, ea quae dixi ut cognoscas fuin hoc mundo perpetuo dormiro omniaque quaecumque in eo corRm spectas nihil esse nisi somnia. Iam vero quemadmodum si accidit tibi us somnum videas qui est per accidens celeriter ceSSans, dormis somniasque, sin autem accidens illud cessat, cunctas res quas antea coram spectabas ad unam omnes linquis redisquo ad spectationem rerum physicarum, quae Sunt per Recidens constans quarumquo veritas firmius tibi persuasa cst quam Veritas istrerum rerum quas sunt per Rccidens colori ter cessans, - ita si e naturali somno suo qui est hic mundus expergi-

129쪽

sceris redisquo ad veram vigiliam quae ost mundus rationis, ndspecies et res redis quarum veritas firmius tibi persuasa est quam voritas eorum quao Por somnum suum in mundo natura coram speetabus, ita ut hac in ro idona tibi accidat quam quod tibi accidobat dum in hoc mundo os t. o. in somniis quibus in Do utebaris. Capus quartum decimum. Somnia huius mundi, O anima, si ad causas huius mundi 1 roseruntur, non sutit ros vera; porindo causae huius mundi si ad mundum rationis rosoruntur qui quidem solus est Verus, non sunt res vera. Quas idoo Oxplicui tibi, o anima, ne in spectatione qua in mundo sonsus fruoris felicitassem ponas atquo cisimilis fias qui quum dormi verit atquis in somniη pulchras sua vesquct et iucundas res viderit eisquo confisus sit, postquam

130쪽

Rutem et quae sequuntur usquo ad vocem quas est δή ill p. 11 5 v. 10 capiti tertio immiscet; cf. supra p. 28 n. 3. experrectus est, tristitia et maerore afficitur quod a rebus illis quas in somnis viderat discessit, atquo adeo quidem, ut Propter

rationis suas imbecillitatem set exiguitatem sciensiae suae rursus somno se det prae desiderio rerum quas per somnum Vido-2 rat. Quod si liquest tibi, o anima, scias animam si in mundo exsistendi commoditatos olus voluptasesquo ot gaudia spectare solita est, Simulatqus ex co Oxcedit, eam ob rem vel tomentissimos dolores pati et maerores gravissimos, quin immo inctum revertitur, ros illas quaΗ spectabat quaerens, quum desiderio earum capta ait et selicitatem in Ois ponat. Sin animκ in mundo Oxsist ndi misorias eius aegritudin Aque Et angustias ΗΡoctaro solita est, simulatquo ex eo sexcedit, Propter excessum ex Eo maximam voluptatem porcipit os absolutissimam laotitiam 3 et solatium. Et profecto si quis in somnis viso uteretur quasi res sppotaret tetras, foedas, graves, deinde vero ex isto somno